Page 620 of 660
PDF/HTML Page 641 of 681
single page version
loDhAnA AnkaDAnA yogathI kALarUp mAchhImAranI jALamAn paDe chhe. bhagavAn shrI tIrthankaradev
traN lokanA Ishvar, suranar, vidyAdharothI vandit e ja upadesh Ape chhe ke A jagatanA
jIvo potapotAnA upArjelAn karmonA vashamAn chhe ane je A jagatane taje te karmone haNe.
mATe he tAt! amane iShTa sanyoganA lobhathI pUrNatA nahi thAy. A sanyogasambandh
vIjaLInA chamakArA jevo chanchaL chhe, vichakShaNajano emanA pratye anurAg karatA nathI. A
sharIrano ane sharIranA sambandhIono viyog to nishchayathI thashe, emAn prIti kevI? ane
mahAkalesharUp A sansAravanamAn nivAs kevo? A mArun priy chhe, evI buddhi jIvone
agnAnathI chhe. A jIv sadA ekalo ja bhavamAn bhaTake chhe, ek gatimAnthI bIjI gatimAn
pharato atyant dukhI chhe. he pitA! ame sansArasAgaramAn DUbakIo khAtAn atyant khed
pAmyA chhIe. A sansAramAn mithyAshAstrarUp dukhadAyak dvIp chhe, temAn moharUp magar chhe,
shokasantAparUp pagathiyAmvALI durjay nadIothI pUrNa chhe anek bhramaNarUp vamaLothI bhayankar
chhe, anek Adhi-vyAdhirUp kallolo sahit chhe, kubhAvarUp pAtALakunDathI agam chhe, krodhAdi
bhAvorUp jaLacharothI bharelo chhe, tyAn vRuthA bakavAdarUp avAj thAy chhe, mamatvarUp pavanathI
vikalparUp tarango UchhaLe chhe, durgatirUp khArA jaLathI bharelo chhe, atyant dussah
iShTaviyog ane aniShTasanyogarUp AtAp vaDavAnaL samAn chhe, AvA bhavasAgaramAn
ame anAdikALathI khedakhinna thaI paDayA chhIe. judI judI yonimAn bhaTakatAn atikaShTathI
manuShyadeh ane uttam kuL pAmyA chhIe. tethI have evun karIshun ke pharIthI bhavabhramaN thAy
nahi tethI badhA pratyethI moh chhoDAvI AThey kumAr ghararUp bandIkhAnAmAnthI nIkaLyA. te
bhAgyavAnone evI vairAgyabuddhi upajI ke traN khanDanun ishvarapaNun jIrNa taraNAnI jem tajyun.
te vivekI mahendroday nAmanA udyAnamAn jaI mahAbaL nAmanA muni pAse digambar thayA.
sarva Arambharahit antarbAhya parigrahanA tyAgI vidhipUrvak iryAsamiti pALatAn vihAr karI
gayA. kShamAshIl, indriyone vash karanAr vikalparahit nispRuhI, paramayogI, bAr prakAranAn
tapathI karmone bhasma karI adhyAtmayogathI shubhAshubh bhAvono abhAv karI kShINakaShAy thaI
kevaLagnAn laIne anantasukharUp siddhapadane pAmyA, jagatanA prapanchathI chhUTayA. gautam
svAmI shreNikane kahe chhe ke he nRup! A ATh kumAronun mangaLarUp charitra je vinayavAn
bhaktithI vAnche-sAmbhaLe tenA samasta pApano kShay thaI jAy, jem sUryanI prabhAthI
timirano nAsh thAy chhe.
varNan karanAr ekaso dasamun parva pUrNa thayun.
Page 621 of 660
PDF/HTML Page 642 of 681
single page version
tenA anurAgarUp makarandamAn bhAmanDaLarUp bhramar Asakta thaI gayo hato. te manamAn
vichArato ke hun jineshvarI dIkShA dhAraN karIsh to mArI strIonA saubhAgyarUp kamaLonun
van sukAI jashe, emanun chitta mArAmAn Asakta chhe ane emanA virahathI mArA prANono
viyog thashe. men A prAN sukhathI pALyA chhe tethI thoDok vakhat rAjyanun sukh bhogavI
kalyANanun kAraN evun tap karIsh. A kAmabhog durnivAr chhe ane enAthI pAp thashe te hun
dhyAnarUp agnithI kShaNamAtramAn bhasma karI nAkhIsh. thoDA divas hun rAjya karIsh, moTI
senA rAkhIne mArA shatruone hun rAjyarahit karIsh, te khaDganA dhArak sAmantonA
abhimAnano hun bhang karIsh. dakShiN shreNI ane uttar shreNImAn hun mArI AgnA manAvIsh,
sumeru parvat Adi parvatomAn marakat maNi vagere judI judI jAtinAn ratnonI nirmaL shilA
upar strI sAthe krIDA karIsh ityAdi mananA manorath karato bhAmanDaL senkaDo varSha ek
muhUrtanI jem vyatIt karI chUkyo hato. A karyun, A karIsh, em chintavan karatAn
AyuShyano ant jANyo nahi. ek divas sAt mALanA mahelanI upar sundar shayyAmAn
poDhayo hato ane vIjaLI paDI, te tatkAL mRutyu pAmyo.
chhe tenI khabar paDatI nathI, kShaNabhangur sukhanA nimitte durbuddhi Atmahit karato nathI,
viShayavAsanAmAn lubdha thaI anek prakAranA vikalpo karyA kare chhe, je karmabandhanun kAraN thAy
chhe. dhan, yauvan, jIvan badhun asthir chhe, ene asthir jANI sarva parigrahano tyAg karI
AtmakalyAN kare te bhavasAgaramAn DUbe nahi. viShayAbhilAShI jIvo bhavamAn kaShTa sahe,
hajAro shAstro bhaNe ane shAnti na upajI to shun karyun? ane ek ja pad bhaNIne jo shAnti
thaI to prashansAyogya chhe. dharma karavAnI ichchhA to sadA karyA kare paN dharma kare nahi to
kalyAN na pAme. jem kapAyelI pAnkhavALo kAgaDo UDIne AkAshamAn pahonchavA ichchhe paN
jaI shake nahi tem je nirvANanA udyamarahit chhe te nirvAN pAme nahi. jo nirudyamI
siddhapad pAmatA hoy to koI munivrat shA mATe le? je gurunAn uttam vachano hRudayamAn
dhAraN karI dharmano udyam kare te kadI khedakhinna thAy nahi. je gRuhastha AngaNe AvelA
sAdhunI bhakti na kare. AhAr na Ape te avivekI chhe ane gurunAn vachan sAmbhaLI dharma
na kare te bhavabhramaNathI chhUTe nahi. je ghaNA pramAdI chhe ane jAtajAtanA ashubh bhAv
karIne vyAkuL thAy chhe temanun AyuShya nirarthak vIte chhe jem hatheLImAn Avelun ratna chAlyun
jAy chhe. Am jANI samasta laukik kArya nirarthak mAnI dukharUp indriyonAn sukhane
Page 622 of 660
PDF/HTML Page 643 of 681
single page version
prabhAvathI uttam bhogabhUmimAn gayo.
ekaso agiyAramun parva pUrNa thayun.
krIDA karatA hoy tem te puruShottam pRithvIne pramod upajAvatA. temanAn sukhanun varNan kyAn
sudhI karIe? RuturAj vasantamAn sugandhI vAyu vahe, koyal bole, bhamarA gunjArav kare,
samasta vanaspati khIlI UThe, madonmatta thaI sarva jano harShathI bharelA shRungArakrIDA kare,
munirAj viSham vanamAn birAje, AtmasvarUpanun dhyAn kare, te RutumAn rAm-lakShmaN
raNavAs sahit ane samasta loko sahit ramaNIy vanamAn tathA upavanamAn nAnA prakAranI
rangakrIDA, rAgakrIDA, jaLakrIDA, vanakrIDA karatA hatA. grIShmaRutumAn nadI sukAI jAy,
dAvAnaL samAn jvALA varase, mahAmuni girishikhar par sUryanI sanmukh kAyotsarga
dhAraN karIne bese te RutumAn rAm-lakShmaN dhArAmanDap mahelamAn athavA ramaNIk vanamAn,
jyAn anek phuvArA, chandan, kapUr, Adi shItal sugandhI sAmagrI hoy tyAn sukhamAn birAje
chhe, chamar DhoLAy chhe, tADanA pankhA chAle chhe, nirmaL sphaTikanI shilA par beThA chhe, agar-
chandanathI charchit jaL vaDe bhInjAyel kamaLanAn daL tathA puShponI shayyA par bese chhe.
mahAmanohar nirmaL jaLamAn laving, elachI, kapUrAdi sugandhI dravyo meLavI tenun pAn kare
chhe, latAonA manDapamAn birAje chhe, jAtajAtanI sundar kathA kare chhe, sArang Adi rAg
sAmbhaLe chhe, sundar strIo sahit uShNa Rutune parANe shItakAL jevI karIne sukhethI kAL
nirgaman kare chhe. varShARutumAn yogIshvaro vRukSha nIche besI tap vaDe ashubh karmano kShay kare
chhe, vIjaLI chamake chhe, meghathI andhakAr thaI rahyo chhe, mor bole chhe, vRukSho ukhADI nAkhatI
bhayankar avAj karatI nadI vahe chhe. te RutumAn banne bhAI sumerunA shikhar samAn UnchA
maNimay mahelomAn rangIn vastro paherI, sharIre kesarano lep karI, kRuShNAguruno dhUp
agnimAn nAkhe chhe, sundar strIonAn netrarUp bhramaronA kamaL samAn indra samAn krIDA
karatA sukhamAn rahe chhe, sharadaRutumAn jaL nirmaL thaI jAy, chandramAnAn kiraNo ujjavaL hoy,
kamaL khIle, hans manohar shabdo bole, munirAj van, parvat, sarovar, nadInA tIre besI
chidrUpanun dhyAn kare te RutumAn rAm-lakShmaN rAjyaparivAr sAthe chAndanI jevAn
Page 623 of 660
PDF/HTML Page 644 of 681
single page version
yogIshvar dharmadhyAn karatAn rAtre nadI-taLAvonA taT par jyAn atishIt hoy, baraph varase,
ThanDo pavan vAy tyAn nishchaL thaI bese chhe. prachanD shIt pavanathI vRukSho baLI jAy chhe, sUryanun
tej mand thAy chhe evI RutumAn rAm-lakShmaN mahelonI andaranA khanDomAn rahIne manavAnchhit
vilAs karatAn, sundar strIo sAthe vINA, mRudang, bansarI vagere vAjintronA shabdonun amRut
kAnamAn reDatAn ane AhlAd upajAvatAn banne vIro puNyanA prabhAvathI potAnI devAnganA
samAn prativratA strIono Adar pAmatAn sukhapUrvak shItakAL vItAvatA hatA. banne bhAI
adbhut bhogonI sampadAthI manDit, prajAne AnandakArI, sukhapUrvak rahetA hatA.
temanI sevA kare chhe, uttam kriyA karanAr potAnA parivAr sahit te potAnI ichchhA
pramANe pRithvI par vihAr kare chhe, shreShTha vimAnamAn besI sundar vanomAn dev samAn krIDA kare
chhe. vasantano samay Avyo, kAmI jIvone unmAdanun kAraN ane samasta vRukShone praphullit
karanAr, priyA ane prItamano prem vadhAranAr, jemAn sugandhI vAyu vAy chhe, vRukSho
jAtajAtanAn phUlo ane phaLothI shobhe chhe evA samaye anjanAputra, jenun chitta
jinendrabhaktimAn lAgelun chhe, te hajAro strIo sAthe sumeru parvat taraph chAlyo, tenI sAthe
hajAro vidyAdharo chhe, shreShTha vimAnamAn besI mArgamAn vanamAn krIDA karatA jatA hatA. vanamAn
sugandhI pavan vAy chhe, devAnganAo rame chhe, kulAchalomAn, sundar sarovaromAn, manohar vanamAn
bhamarA gunjArav kare chhe, koyal TahukA kare chhe, pashupakShIonAn yugalo vichare chhe, sarva
jAtinAn patra, puShpa, phaLo shobhe chhe, ratnonI jyotithI parvato udyotarUp lAge chhe, sundar
taTavALI, nirmaL jaLabharelI nadI vahI rahI chhe. temAn tarang UchhaLe chhe, phINanA goTA
phelAy chhe, kalarav karatI vahe chhe, magar, matsya Adi jaLacharo krIDA kare chhe, banne taT
paranAn vRukShonAn patrono sarasarATano dhvani phelAy chhe, pAsenAn van-upavanomAn
ratnanirmAyit jinamandiro chhe. pavanaputra param udayathI yukta anek parvato par akRutrim
chaityAlayonAn darshan karI vimAnamAn besI strIone pRithvInI shobhA dekhADato
atiprasannatAthI kahe chhe-he priye! sumeru par svarNamayI jinamandiro dekhAy chhe, enAn
shikhar sUrya samAn dedIpyamAn chhe, girinI guphAmAn manohar dvAranI ratnajaDit shobhA
prakAsh phelAve chhe, tyAn arati upajatI ja nathI. sumerunA bhUmitaL par ati ramaNIk
bhadrashAl van chhe, sumerunI kaTimekhalA par vistIrNa nandanavan chhe, sumerunA vRukShasthaL par
saumanas van chhe, tyAn kalpavRukSha kalpalatAothI vInTaLAyelAn shobhe chhe, jAtajAtanAn ratnonI
shilA shobhe chhe. sumerunA shikhar par pAnDuk van chhe, tyAn jineshvarono janmotsav thAy chhe.
A chArey vanamAn chAr chAr chaityAlayo chhe, tyAn devadevIonun nirantar Agaman thAy chhe,
yakSha, kinnar, gandharvonA sangItathI nAd phelAy chhe, apsarA nRitya kare chhe, kalpavRukShonAn puShpa
manohar chhe, nAnA
Page 624 of 660
PDF/HTML Page 645 of 681
single page version
priye! pAnDuk vanamAn param adbhut jinamandiro shobhe chhe, jene jotAn man praphullit thaI
jAy, atyant prajvalit nirdhUm agni samAn, sandhyAnAn vAdaLonA rang samAn, UgatA
sUrya samAn svarNamay shobhe chhe. samasta uttam ratnothI shobhatA, hajAro motIonI
mALAthI manDit ati manohar chhe. mALAonA motI pANInA parapoTA jevA shobhe chhe.
chAre taraph UnchA koT ane daravAjA vagere vibhUtithI virAjamAn chhe. rangaberangI laherAtI
dhajAo suvarNanA stambhathI dedIpyamAn A akRutrim chaityAlayonI shobhA kyAn sudhI
kahIe? tenun sampUrNa varNan indrAdik devo paN karI shake nahi. ke kAnte! pAnDukavananAn
chaityAlayo jANe sumerunA mugaTo ja chhe, atiramaNIk chhe.
akRutrim pratibimb sarva atishayathI birAje chhe, sharadanAn ujjavaL vAdaLAo vachche
chandramAnI jem shobhe chhe. sarva uttam lakShaNothI manDit hanumAne hAth joDI rANIo sahit
namaskAr karyA. jem tArAo vachche chandramA shobhe tem rAjyaloko vachche hanumAn shobhe chhe,
jinendranAn darshanathI temane ati harSha Upajyo chhe. badhI strIo paN atyant Anand pAmI
chhe, badhAne romAnch thaI gayo, netro khIlI UThayAn. vidyAdharIo bhaktiyukta sarva upakaraNo
sahit uttam cheShTAvALI, pavitra kuLamAn UpajelI devAnganAonI jem anurAgapUrvak
devAdhidevanI vidhipUrvak pUjA karavA lAgI. pavitra padmahRudanun jaL ane sugandh, chandan,
muktAphaLanA akShat svarNamay kamaL, kalpavRukShanAn puShpa ane amRutarUp naivedya, ratnonA
dIpathI pUjA karatI hatI. malayAgiri chandanAdithI dashe dishA sugandhamay thaI rahI chhe, param
ujjavaL atyant shItaL jaL, aguru Adi pavitra dravyothI Upajel dhUpanun kShepaN karatI
hatI, amRutaphaL chaDAvatI hatI, ratnonA chUrNathI mAnDalun taiyAr karatI hatI. manohar aShTa
dravyothI patinI sAthe pUjA karatI hatI. rANIo sAthe pUjA karatA hanumAn saudharma indra
pUjA karatAn shobhe tevA shobhe chhe. hanumAne janoI paherI chhe, sarva AbhUShaN ane jhINAn
vastra paheryAn chhe, tenA mugaT par pAparahit vAnaranun chihna chhe, mugaT ratnothI dedIpyamAn
chhe. te pramodathI jenAn netra praphullit banyAn chhe, te rIte pUjA kare chhe. pUjA karyA pachhI teNe
sur-asuronA guru jineshvaranA pratibimbanI stuti karI. indranI apsarAoe tene pUjA
ane stuti karatAn joyA ane tenI khUb prashansA karI. e pote vINAvAdanamAn pravIN hatA
tethI vINA laIne jinendrachandranAn guNagAn karavA lAgyA. je shuddha chittavALA jinendranI
pUjAmAn anurAgI chhe, tenI samIpe sarva kalyAN chhe. temane kAI durlabh nathI, temanun darshan
mangaLarUp chhe. jemaNe uttam manuShyadeh pAmIne shrAvakanAn vrat laI draDh bhaktithI jinavarane
pUjyA te jIvoe potAno janma saphaL karyo chhe; te potAnA hAthamAn kalyANane dhAraN kare
chhe, janmanun phaL temaNe ja meLavyun chhe. hanumAne pUjA, stuti, vandanA karI, vINA bajAvI
anek rAg gAI adbhut stuti karI. joke bhagavAnanAn darshanathI
Page 625 of 660
PDF/HTML Page 646 of 681
single page version
ashAtanA lAge tethI jinarAjanA charaN hRudayamAn dhAraN karIne mandiramAnthI bahAr nIkaLyA,
vimAnomAn beThA ane hajAro strIonI sAthe sumerunI pradakShiNA karI. jem sUrya sumerunI
pradakShiNA kare tem shrI shail eTale ke hanumAne shailarAj eTale sumerunI pradakShiNA karI
samasta chaityAlayomAn darshan karI, bharatakShetra taraph AvyA, mArgamAn sUryAsta thaI gayo ane
sUryanI pAchhaL sandhyA paN vilay pAmI, kRiShNa pakShanI rAtri tArArUp bandhuothI chandrarUp
pati vinA shobhatI nahotI. hanumAne nIche UtarI ek suradundubhi nAmanA parvat par senA
sahit rAtri vitAvI. kamaLAdi anek sugandhI puShpone sparshIne pavan Avyo tethI senAnA
mANasone khUb majA AvI, jineshvaradevanI vAto karatA hatA tyAn rAtre AkAshamAnthI ek
dedIpyamAn tAro kharI paDayo te hanumAne joyo ane manamAn vichAryun ke arere! A asAr
sansAravanamAn dev paN kALane vash chhe, evun koI nathI je kALathI bache. vIjaLInA chamakArA
ane jaLanA tarang jevA kShaNabhangur chhe tevun sharIr vinashvar chhe. A sansAramAn A jIve
anant bhavamAn dukh ja bhogavyAn chhe. jIv viShayanAn sukhane sukh mAne chhe te sukh nathI,
dukh ja chhe, parAdhIn chhe, viSham kShaNabhangur sansAramAn dukh ja chhe, sukh hotun nathI. e
mohanun mAhAtmya chhe ke anantakALathI jIv dukh bhogavato bhaTake chhe, anant avasarpiNI
utsarpiNI kALabhramaN karIne manuShyadeh koI vAr koIk ja pAme chhe te pAmIne dharmanun
sAdhan vRuthA khoI nAkhe chhe, A vinAshik sukhamAn Asakta thaI anek sankaT pAme chhe.
A jIv rAgAdine vash thayo chhe ane vItarAgabhAvane jANato nathI. A indriyo
jainamArganA Ashray vinA jItI shakAy tem nathI. A indriyo chanchaL chhe te jIvane
kumArgamAn lagADI A jIvane A bhav ane parabhavamAn dukh Ape chhe. jem mRug, matsya
ane pakShI lobhanA vashe pAradhinI jALamAn paDe chhe tem A kAmI, krodhI, lobhI jIv
jinamArga pAmyA vinA agnAn vashe prapancharUp pAradhInI bichhAvelI viShayarUp jALamAn paDe
chhe. je jIv AshIviSh sarpa samAn A man-indriyonA viShayomAn rame chhe te mUDh dukharUp
agnimAn baLe chhe. jem koI ek divas rAjya karI ghaNA divaso sudhI trAs bhogave tem
A mUDh jIv thoDA divaso viShayanun sukh bhogavI anantakALaparyant nigodanAn dukh bhogave
chhe. je viShayasukhanA abhilAShI chhe te dukhonA adhikArI chhe, narak nigodanun mUL evA
A viShayone gnAnI IchchhatA nathI, moharUp ThagathI ThagAyelA je AtmakalyAN karatA nathI
te mahAkaShTa pAme chhe. je pUrvabhavamAn dharma upArjIne manuShyabhav pAmI dharmano Adar karatA
nathI te jem dhan ThagAvIne koI dukhI thAy tem dukhI thAy chhe. devonA bhog bhogavIne
paN A jIv marIne devamAnthI ekendriy thAy chhe. pAp A jIvano shatru chhe, bIjo koI
shatru mitra nathI. A bhog ja pApanun mUL chhe, enAthI tRupti na thAy, e mahAbhayankar chhe
ane emano viyog to nishchayathI thavAno. e kAyam rahevAnA nathI. jo hun rAjyane ane
priyajanone tajIne tap na karun to atRupta thaI subhUm chakravartInI jem
Page 626 of 660
PDF/HTML Page 647 of 681
single page version
manorath pUranArI, strIonAn guNothI manDit navayuvAn chhe temane hun agnAnathI tajI shakyo
nathI. hun mArI bhUlane kyAn sudhI nindu? juo, hun sAgaro sudhI svargamAn anek devAnganA
sahit ramyo ane devamAnthI manuShya thaI A kShetramAny sundar strIo sAthe ramyo, parantu
tRupta thato nathI. jem indhanathI agni tRupta thato nathI ane nadIothI samudra tRupta thato
nathI tem A prANI nAnA prakAranA viShay sukhothI tRupta thato nathI. hun judA judA
janmomAn bhaTakIne khedakhinna thayo. re man! have tun shAnt thA, shA mATe vyAkuL banI rahyo
chhe? shun ten bhayankar narakonAn dukh sAmbhaLyAn nathI? jyAn raudradhyAnI hinsak jIv jAy chhe te
narakomAn tIvra vedanA, asipatra van, vaitaraNI nadI, are, AkhI bhUmi ja jyAn sankaTarUp
chhe, te narakathI he man, tun Daratun nathI. rAgadveShathI UpajelA karmakalankano tapathI kShay karato
nathI. tArA ATalA divas em ja nakAmA gayA. viShayasukharUp kUvAmAn paDelo tun tArA
AtmAne bhav pinjarAmAnthI bahAr kADh. ten jinamArgamAn buddhino prakAsh meLavyo chhe. tun
anAdikALanA sansArabhramaNathI khedakhinna thayo chhe, have anAdinA bandhAyelA AtmAne
chhoDAv. Am nishchay karI hanumAn sansAr, sharIr-bhogothI udAs thayA. temaNe yathArtha
jinashAsananun rahasya jANI lIdhun chhe. jem sUrya meghadharUp paTalathI rahit thatAn mahAtejarUp
bhAse tem te mohapaTalathI rahit bhAsavA lAgyA. je mArge jaIne jinavar siddhapad pAmyA
te mArga par chAlavA taiyAr thayA.
karanAr ekaso bAramun parva pUrNa thayun.
kamaLo khIlyAn, jem jinarAjanA udyotathI bhavya jIvarUp kamaLo khIle chhe. vairAgyathI pUrNa
jagatanA bhogothI virakta hanumAne mantrIone kahyun ke jem bharat chakravartI pUrve tapovanamAn
gayA hatA tem ame jashun. mantrIo premathI bharelA param udveg pAmI rAjAne vinantI karavA
lAgyA ke he dev! amane anAth na karo, prasanna thAv, ame tamArA bhakta chhIe, amArun
pratipAlan karo. tyAre hanumAne kahyun-tame nishchayathI mArA AgnAnkit chho to paN anarthanun
kAraN chho, hitanun kAraN nathI, je sansAr samudrathI utare ane tene pAchhA sAgaramAn nAkhe
te hitu kem kahevAy? nishchayathI
Page 627 of 660
PDF/HTML Page 648 of 681
single page version
mAtApitA, mitra, bhAI, koI ja sahAyak na thayAn. A durlabh manuShyadeh ane
jinashAsananun gnAn pAmIne buddhimAnoe pramAd karavo yogya nathI. jem rAjyanA bhogathI
mane aprIti thaI tem tamArA pratye paN thaI chhe. A karmajanit ThATh vinAshik chhe,
nisandeh amAro ane tamAro viyog thashe. jyAn sanyog chhe tyAn viyog chhe. sur, nar
ane emanA adhipati indra, narendra e badhA ja potapotAnAn karmone AdhIn chhe. kALarUp
dAvAnaLathI koN koN bhasma thayA nathI? men sAgaro sudhI anek bhav devonAn sukh
bhogavyAn, parantu tupta thayo nahi, jem sUkAn IndhanathI agni tupta thato nathI. gati, jAti,
sharIranun kAraN nAmakarma chhe. tenAthI jIv ek gatimAnthI bIjI gatimAn bhramaN kare chhe.
mohanun baL ghaNun chhe, jenA udayathI A sharIr upajyun chhe, te raheshe nahi. A sansAravan
ativiSham chhe, jemAn prANIo moh pAmIne bhavasankaT bhogave chhe, tenun ullanghan karIne hun
janma, jarA, mRutyuthI par paramapad prApta karavA chAhun chhun. hanumAne mantrIone je kahyun te
raNavAsanI strIoe paN sAmbhaLyun ane te khedakhinna thaIne rudan karavA lAgI. je
samajAvavAmAn samartha hatA temaNe temanAn chitta shAnt karyAn. samajAvanArA jAtajAtanAn
vRuttAntomAn pravIN hatA. nishchaL chittavALA hanumAn potAnA moTA putrane rAjya ApI
ane badhAne yathAyogya vibhUti ApIne ratnonA samUhayukta devavimAn samAn potAnA
mahelane chhoDIne nIkaLI gayA. suvarNa-ratnamayI pAlakhImAn besI chaityavAn nAmanA vanamAn
gayA. nagaranA loko hanumAnanI pAlakhI joI sajaLanetra thayA. pAlakhI par dhajA pharake
chhe, chAmarothI shobhit chhe, motIonI jhAlarothI manohar chhe. hanumAn vanamAn AvyA. van
nAnA prakAranAn vRukSho, puShpo, pakShIothI manDit chhe tyAn svAmI dharmaratna nAmanA uttam
yogIshvar, jemanA darshanathI pAp vilay pAme evA chAraNAdi anek RuddhiothI manDit
birAjatA hatA. AkAshamAn gaman karatA temane dUrathI hanumAne joyA ane pote
pAlakhImAnthI nIche utaryA. tyAn bhaktiyukta namaskAr karI kahyun he nAth! hun sharIrAdik
paradravyothI mamatvahIn thayo chhun. Ap mane kRupA karIne pArameshvarI dIkShA Apo. tyAre muni
bolyA, he bhavya! ten sAro vichAr karyo chhe. tun uttam puruSh chhe, jinadIkShA tun le. A
jagat asAr chhe, sharIr vinashvar chhe mATe shIghra AtmakalyAN kar. avinashvarapad levAnI
param kalyANakArI buddhi tane upajI chhe, e vivekabuddhivALA jIvane ja upaje chhe. muninI
AvI AgnA pAmI, munine praNAm karI padmAsan dharIne beThA. mukuT, kunDaL, hAr Adi
sarva AbhUShaN utArI nAkhyAn, jagat pratyeno manano rAg TALyo, strIrUp bandhan toDI,
mohamamatA maTADI, potAne sneharUp pAshathI chhoDAvI, viSh samAn viShayasukh chhoDI
vairAgyarUp dIpashikhAthI rAgarUp andhakAr maTADI sharIr ane sansArane asAr jANI
kamaLane jIte evA sukumAr hastathI shirano keshaloch karyo. samasta parigrahathI rahit thaI
mokShalakShmI mATe udyamI thayA, mahAvrat dhAraN karI asanyamano tyAg karyo. hanumAn sAthe
sADAsAtaso moTA vidyAdhar shuddhachitta
Page 628 of 660
PDF/HTML Page 649 of 681
single page version
ApI aThThAvIs mULaguN dhAraN karI yogIndra thayA ane hanumAnanI rANIo tem ja A
rAjAonI rANIo pratham to viyogarUp agnithI taptAyamAn vilAp karavA lAgI, pachhI
vairAgya pAmI bandhumatI nAmanI AryikA pAse jaI bhaktithI namaskAr karI AryikAnAn
vrat dhAraN karavA lAgI. te buddhivantI shIlavantIoe bhavabhramaNanA bhayathI AbhUShaN
tyAgI ek saphed vastra rAkhyun. shIl ja jemanAn AbharaN chhe temane rAjyavibhUti saDelA
taNakhalA jevI lAgI. hanumAn mahAbuddhimAn, mahAtapodhan sansArathI atyant virakta pAnch
mahAvrat, pAnch samiti, traN gupti dhAraN karI shail eTale parvatathI paN adhik, shrIshail
eTale hanumAn-rAjA pavananA putra chAritramAn achaL thayA. temano nirmaL yash indrAdidev
gAy chhe, vAramvAr vandanA kare chhe ane moTA moTA mANaso yash phelAve chhe. jemanun AcharaN
nirmaL chhe evA sarvagna vItarAgadevano bhAkhelo nirmaL dharma AcharIne te bhavasAgar tarI
gayA. te mahAmuni hanumAn puruShomAn sUrya samAn tejasvI jinendradevano dharma ArAdhI
dhyAnAgnithI ATh karmanI samasta prakRitirUp indhanane bhasma karI tungIgirinA shikhar uparathI
siddha thayA. kevaLagnAn, kevaLadarshan Adi anantaguNamay sadA siddhalokamAn raheshe.
karanAr ekaso teramun parva pUrNa thayun.
manuShyabhavanAn kayAn sukh bhogavyAn? e nAnI ummaramAn AvA bhog tajI yog dhAraN kare
chhe te moTun Ashcharya chhe, e haTharUpI grAhathI grahAyA chhe juo, AvA manohar kAmabhog
tajI virakta thaI beThA chhe. joke shrI rAm samyagdraShTi gnAnI chhe to paN chAritramohane vash
keTalAk divas lokonI jem jagatamAn rahyA hatA. sansAranA alpa sukhamAn ramatA rAm-
lakShmaN nyAyasahit rAjya karatA hatA. ek divas mahAn jyotinA dhArak indra
paramaRuddhithI yukta dhIr ane gambhIr, nAnA alankAr dhAraN karelA, sAmAjik jAtinA
dev je gurujanatulya chhe, lokapAl jAtinA dev je deshapAlatulya chhe, trAyastrinshat jAtinA
dev mantrI samAn chhe temanAthI manDit ane anya sakaL devasahit bIjA parvatonI madhyamAn
sumeru parvat shobhe tevA indrAsan par beThelA shobhatA hatA. tejapunj adbhut ratnonA
sinhAsan par sukhe birAjatA te sumeru par jinarAj jevA bhAsatA hatA. chandramA ane
Page 629 of 660
PDF/HTML Page 650 of 681
single page version
prabhAvALA hAr paherI sItodA nadInA pravAhayukta niShadhAchaL parvat jevA ja shobhatA
hatA. mugaT, kanThAbharaN, kunDaL, keyUrAdi uttam AbhUShaN paherIne devothI manDit nakShatro
vachche chandra jevA shobhatA hatA. ApaNA manuShyalokamAn chandramA nakShatra ja dekhAy chhe tethI
chandramA-nakShatronun draShTAnt Apyun chhe. chandramA nakShatra to jyotiShI dev chhe. temanA karatAn
svargavAsI devonI jyoti adhik ane badhA devo karatAn indranI jyoti adhik hoy chhe.
potAnA tejathI dashe dishAmAn udyot karatA sinhAsan par beThelA jineshvar jevA bhAse chhe.
indranI sabhA ane indrAsananun varNan samasta manuShyo senkaDo varSha sudhI kare to paN karI
na shake. sabhAmAn indranI pAse lokapAl badhA devomAn mukhya chhe, jemanAn chitta sundar chhe, te
svargamAnthI chyavIne manuShya thaI mukti pAme chhe. soL svarganA bAr indra chhe, ek ek
indranA chAr chAr lokapAl chhe te ekabhavadhArI chhe ane indromAn saudharma, sanatkumAr,
mahendra, lAntavendra, AraNendra A chha ekabhavadhArI chhe ane shachi indrANI, pAnchamA svarganA
laukAntik devo tathA sarvArthasiddhinA ahamindra manuShya thaIne mokSha jAy chhe. te saudharma indra
potAnI sabhAmAn potAnA samasta devo sahit beThA chhe. lokapAlAdik potapotAnA sthAn
par beThA chhe. indra shAstranun vyAkhyAn karatA hatA tyAn prasang prApta thatAn evun kathan karyun-
he devo! tame potAnA bhAvarUp puShpa atyant bhaktithI nirantar arhantadevane chaDAvo,
arhantadev jagatanA nAth chhe. samasta doSharUp vanane bALavA dAvAnaL samAn chhe, jemaNe
sansAranA kAraNarUp mahAasurane atyant durjay gnAnathI mAryo. te asur jIvono mahAn
verI nirvikalpa sukhano nAshak chhe ane bhagavAn vItarAg bhavyajIvone sansArasamudrathI
tAravAne samartha chhe. sansArasamudra kaShAyarUp ugra tarangathI vyAkuL chhe, kAmarUp grAhathI
chanchaLatArUp, moharUp magarathI mRutyurUp chhe. AvA bhavasAgarathI bhagavAn sivAy bIjun
koI tAravAne samartha nathI. jemanA janmakalyANakamAn indrAdik dev sumerugiri upar
kShIrasAgaranA jaLathI abhiShek karAve chhe, mahAbhaktithI ekAgrachitte parivAr sahit pUjA
kare chhe, jemanun chitta dharma, artha, kAm ane mokSha e chAre puruShArthamAn lAgelun chhe, jinendradev
pRithvIrUp strIne tajI siddharUp vanitAne varyA chhe. je pRithvIne vindhyAchaL ane kailAs be
stan chhe ane samudranA tarango jenI kaTimekhalA chhe. A jIv anAth moharUp andhakArathI
AchchhAdit chhe temane te prabhu svargalokamAnthI manuShyalokamAn janma dharI bhavasAgarathI pAr
kare chhe. potAnA adbhut anantavIryathI AThe karmarUp verIne kShaNamAtramAn khapAvyA, jem
sinh madonmatta hAthIone nasADe tem. bhagavAn sarvagnadevane bhavyajIv anek nAmathI gAy
chhe-jinendra bhagavAn, arhant, svayambhU, shambhu, svayamprabhu, sugat, shivasthAn, mahAdev,
kAlanjar, hiraNyagarbha, devAdhidev ishvar, maheshvar, brahmA-viShNu, buddha, vItarAg, vimal,
vipul, prabal, dharmachakrI, prabhu, vibhu, parameshvar, paramajyoti, paramAtmA, tIrthankarakRut kRutya kRupAlu,
sansArasUdan, sur gnAnachakShu, bhavAntak ityAdi apAr nAm yogIshvar gAy chhe. indra, dharaNendra,
Page 630 of 660
PDF/HTML Page 651 of 681
single page version
arthasanyukta chhe. jenA prasAdathI A jIv karmathI chhUTI paramadhAm pAme chhe. jevo jIvano
svabhAv chhe tevo tyAn rahe chhe, je smaraN kare tenAn pAp vilay pAme chhe. te bhagavAn
purAN puruShottam, param utkRuShTa AnandanI utpattinun kAraN kalyANanun mUL chhe, devonA dev
chhe, tame temanA bhakta thAv. jo tamArun kalyAN chAhatA ho to potAnA hRudayamAn
jinarAjane padharAvo. A jIv anAdinidhan chhe, karmothI prerAIne bhavavanamAn bhaTake chhe,
sarva janmamAn manuShyabhav durlabh chhe. manuShyabhav pAmIne je bhUle chhe temane dhikkAr chhe!
chaturargatirUp bhramaNavALA sansArasamudramAn pharIthI kyAre bodh pAmasho? je arhantanun dhyAn
karato nathI, aho, dhikkAr chhe temane, je manuShyadeh pAmIne jinendrane japato nathI.
jinendra karmarUp verIno nAsh karanAr chhe. tene bhUlIne pApI nAnA prakAranI yonimAn
bhramaN kare chhe. koI vAr mithyAtap karIne kShudradev thAy chhe, koI vAr marIne sthAvar
yonimAn jaI atikaShTa bhogave chhe. A jIv kumArganA AshrayathI mohane vash thaI
indronAy indra evA jinendrane dhyAto nathI. juo, manuShya thaIne mUrkha viSharUp mAnsano
lobhI mohanIy karmanA yogathI ahankAr mamakAr pAme chhe, jinadIkShA dhArato nathI,
mandabhAgIone jinadIkShA durlabh chhe, koIvAr kutap karI mithyAdraShTi svargamAn AvI upaje
chhe te hInadev thaI pashchAttAp kare chhe ke ame madhyalok ratnadvIpamAn manuShya thayA hatA tyAn
arhantano mArga jANyo nahi, potAnun kalyAN karyun nahi, mithyAtapathI kudev thayA. arere!
dhikkAr te pApIone, je kushAstranI prarUpaNAthI mithyA upadesh ApI mahAmAnathI bharelA
jIvone kumArge dhakele chhe! mUDhone jinadharma durlabh chhe tethI bhavebhav dukhI thAy chhe. nArakI
ane tiryanch to dukhI chhe ja ane hInadev paN dukhI ja chhe. moTI RuddhinA dhArak dev paN
svargamAnthI chyave chhe te maraNanun ghaNun dukh chhe ane iShTaviyoganun paN moTun dukh chhe. moTA
devonI paN A dashA chhe to bIjA kShudradevonI shI vAt? je manuShyadehamAn gnAn pAmI
AtmakalyAN kare chhe te dhanya chhe. indre A pramANe kahIne pharI kahyun-evo divas kyAre
Ave, jyAre mArI svarganI sthiti pUrI thaIne hun manuShyabhav pAmI viShayarUp verIone
jItI karmono nAsh karI tapanA prabhAvathI mukti pAmun? tyAn ek deve kahyun-ahIn svargamAn
to ApaNI evI ja buddhi hoy chhe, parantu manuShyadeh pAmIne bhUlI jaIe chhIe. jo
kadAch mArI vAtanI pratIti na AvatI hoy to pAnchamA svarganA brahmendrI nAmanA indra
atyAre rAmachandra thayA chhe te ahIn to em ja kahetA hatA ane have vairAgyano vichAr ja
karatA nathI. tyAre saudharmendre kahyun badhAn bandhanomAn snehanun bandhan moTun chhe. hAth, pag, kanTh
Adi ang bandhAyAn hoy te to chhUTe, parantu sneharUp bandhanathI bandhAyel kevI rIte chhUTe?
snehathI bandhAyelo ek tasumAtra khasI shake nahi. rAmachandrane lakShmaN pratye ati anurAg
chhe, lakShmaNane joyA vinA temane tRupti thatI nathI, temane potAnA jIvathI paN adhik jANe
chhe, ek nimiShamAtra paN lakShmaNane na jue to rAmanun man vikal thaI jAy chhe tethI
tajI kevI rIte vairAgya pAme? karmonI
Page 631 of 660
PDF/HTML Page 652 of 681
single page version
sAmbhaLyA chhe evA vivekI rAm paN Atmahit karatA nathI. he devo! jIvone snehanun moTun
bandhan chhe, tenA jevun bIjun nathI, tethI subuddhioe sneh tajI sansArasAgar taravAno prayatna
karavo joIe. A pramANe indranA mukhe tattvagnAnarUp upadesh ane jinavaranAn guNonA
anurAgathI atyant pavitra bhaktino upadesh sAmbhaLIne devo chittanI vishuddhatA pAmI
janmajarAmaraNanA bhayathI kampyA, manuShya thaI mukti prApta karavAnI abhilAShA karavA lAgyA.
upadeshanun varNan karanAr ekaso chaudamun parva pUrNa thayun.
svarga sudhI bhavanavAsI, vyantar ane jyotiShI devone kalpavAsI dev laI jaI shake chhe te
sabhAmAnnA be svargavAsI dev ratnachUl ane mRugachUl baLabhadra-nArAyaNanA snehanI parIkShA
karavA taiyAr thayA. temaNe manamAn vichAryun ke te banne bhAI paraspar premapUrNa kahevAy chhe
to te bannenI prIti joIe. rAmane lakShmaN pratye eno sneh chhe ke jene joyA vinA na
rahe. to rAmanA maraNanA samAchAr sAmbhaLI lakShmaN kevI cheShTA kare? shokathI vihvaL
thayel lakShmaN kaI cheShTA kare chhe te ek kShaN joI AvIe. shokathI lakShmaNanun mukh kevun
thaI jAy, konA upar kop kare, shun bole, evI dhAraNAthI banne durAchArI dev ayodhyA
AvyA. temaNe rAmanA mahelamAn vikriyA karIne antapuranI badhI strIonA rudananA avAj
karAvyA tem ja evI vikriyA karI ke dvArapAL, umarAv, mantrI, purohit Adi nIchun mukh
karI lakShmaN pAse AvyA ane bolyA ke he nAth! rAm paralok padhAryA. A vachan
sAmbhaLIne lakShmaNe mand pavanathI chAlatA nIlakamaL jevA sundar netro chhe temaNe ‘arere’
eTalo shabdapaN aDadho uchchArIne tatkAL ja prAN tajI dIdhA. AnkhanI palak jevI hatI
tevI ja rahI gaI, jIv jato rahyo, sharIr achetan paDI rahyun. lakShmaNane bhAInA mithyA
mRutyunA vachanarUp agnithI baLI gayel joIne banne dev AkuLavyAkuL thaI gayA. te
lakShmaNane jivADavAne asamartha hatA. tyAre vichAryun ke Anun mRutyu A ja pramANe thavAnun
hatun, manamAn atyant pastAyA, viShAd ane AshcharyathI bharelA potAnA sthAnake gayA,
temanun chitta shokarUp agnithI tapatun hatun. lakShmaNanI te manohar mUrti maraN pAmI, devo
joI na shakyA,
Page 632 of 660
PDF/HTML Page 653 of 681
single page version
rAjan! je pApI vinA vichArye koI kAm kare chhe tene pashchAttAp ja thAy chhe. devo chAlyA
gayA ane lakShmaNanI strI patine achetanarUp dekhI prasanna karavA taiyAr thaI. kahe chhe-he
nAth! kaI avivekinIe saubhAgyanA garvathI abhimAnIe Apanun mAn na sAchavyun?
teNe uchit nathI karyun. he dev! Ap prasanna thAv. tamArI aprasannatA amane dukhanun kAraN
chhe. Am kahIne te atyant premabharI lakShmaNanA ang sAthe Alingan karI tenA pagamAn
paDI. te rANIo chaturAInAn vachan kahevAmAn tatpar koI vINA laI lagADavA lAgI, koI
mRudang vagADavA lAgI, koI madhur svare patinA guN gAvA lAgI. te saunun chitta patine
prasanna karavAmAn udyamI hatun. koI patinun mukh dekhe chhe ane patinAn vachan sAmbhaLavAnI
abhilAShA rAkhe chhe. koI nirmaL snehavALI patinA sharIrane vaLagIne kunDaLamanDit
atisundar kAntivALA kapolone sparsha karavA lAgI, koI madhurabhAShiNI patinAn charaNo
potAnA shir par mUkavA lAgI, koI mRutanayanI unmAdathI bharelI kaTAkSharUp kamaLapuShpano
ghUmaTo karavA lAgI, ALas maraDatI patinun vadan nirakhI anek cheShTA karavA lAgI.
kamaLonAn vananI peThe dhrujavA lAgI. patinI A dashA joIne strIonun man atyant
vyAkuL banyun, sanshay pAmI gaI ke kShaNamAtramAn A shun thayun, chintavI ke kahI shakAtun nathI,
AvA khedanA kAraNarUp shokane manamAn dharIne te mugdhA mohanI mArI phasAI paDI, indrANI
samAn cheShTAvALI te rANIo tApathI sukAI gaI. koN jANe temanI sundaratA kyAn chAlI
gaI? A vRuttAnt andaranA lokonA mukhe sAmbhaLIne shrI rAmachandra mantrIo sahit sambhramathI
bharelA bhAI pAse AvyA, andar rAjanA mANaso pAse gayA. lakShmaNanun mukh prabhAtanA
chandramA samAn madakAntivALun joyun, koI vRukSha tatkAL mULamAnthI UkhaDI gayun hoy tevI
sthitimAn bhAIne joyA. manamAn vichAravA lAgyA Aje bhAI mArI sAthe vinA kAraNe
rUThayA chhe. e sadA AnandarUp hoy chhe te Aje kem viShAdarUp thaI gayA chhe? snehathI
bharelA te tarat ja bhAInI pAse jaI tene UnchakI chhAtI sAthe lagAvI mastak chUmavA
lAgyA. dAhanA mAravALA vRukSha samAn harine joIne haLadhar temanA angane vaLagI paDayA.
joke lakShmaNane jIvananAn chihnarahit joyA to paN snehathI pUrNa rAme temane marelA mAnyA
nahi. jemanI Dok vAnkI thaI gaI chhe, jemanun sharIr ThanDun paDI gayun chhe, jagatanI bhogaL
jevI bhujAo shithil thaI gaI chhe, shvAsochchhavAs chAlatA nathI, AnkhanI palak ughAD
bandh thatI nathI. lakShmaNanI A avasthA joI rAm khedakhinna thaI parasevAthI rebajheb thaI
gayA. A dInonA nAth rAm dIn thaI gayA, vAramvAr mUrchchhA khAIne paDayA, jemanAn netra
AnsuthI bharelAn chhe te bhAInA angane nIrakhe chhe, enA ek nakhanI paN rekhA AvI
nahi, AvA A
Page 633 of 660
PDF/HTML Page 654 of 681
single page version
lAgyun. joke pote sarvavidyAnA nidhAn chhe to paN bhAInA mohathI vidyA bhulAI gaI.
mUrchchhAno upAy jANanArA vaidyone bolAvyA, mantra-auShadhamAn pravIN kaLAnA pAragAmI vaidyo
AvyA. te jIvatA hoy to k kprayatna kare, te mAthun dhuNAvI nIchun mukh karI gayA.
tyAre rAm nirAsh thaI mUrchchhA khAIne paDI gayA. jem vRukShanun mULiyun ukhaDI jAy ane
vRukSha tUTI paDe tem pote paDayA, motInA hAr, chandanamishrit jaL ane tADanA vInjhaNAthI
pavan nAkhI rAmane sachet karyA. te vihvaL banIne vilAp karavA lAgyA. shok ane
viShAdathI pIDit rAme AnsuonA pravAhathI potAnun mukh AchchhAdit karyun. AnsuthI
AchchhAdit rAmanun mukh jaLadhArAthI AchchhAdit chandra jevun dekhAy chhe. rAmane ativihvaL
joIne sarva rAjalok rudan karavA lAgyA. dukharUp sAgaramAn magna badhI strIo khUb rovA
lAgI. temanA avAjathI dashe dishA bharAI gaI. temanA vilApanA shabdo sAmbhaLo-arere
nAth! pRithvIne AnandanA kAraN, amane vachanarUp dAn Apo. tame vinA kAraNe kem maun
dhAraN karyun chhe? amAro sho aparAdh chhe? vinA aparAdhe amane kem tajo chho? tame to
evA dayALu chho ke anek bhUl thAy to paN kShamA karo.
AnkhanA palakArAmAn maraN pAme chhe. je vidyAdharothI paN na jitAy evA vAsudev paN
kALanI dADhamAn AvI gayA. mATe A vinashvar sharIr, A vinashvar rAjyasampadAthI ApaNI
kaI siddhi chhe? Am vichArIne pharIthI mAtAnA garbhamAn AvavAno jemane bhay lAgyo chhe
evA A sItAnA putro pitAnAn charaNAravindane namaskAr karI mahendroday nAmanA udyAnamAn
jaI amRuteshvar muninun sharaN laI banne bhAgyavAn bhAI muni thayA. jyAre A banne
bhAIoe dIkShA lIdhI tyAre prajAjano ativyAkuL thayA ke have amArA rakShak koN?
rAmane bhAInA mRutyunun moTun dukh tethI te shokanA vamaLamAn paDayA chhe, jemane putro
gharamAnthI nIkaLI gayAnI paN kAI sudhabudh nathI. rAmane rAjya karatAn, putro karatAn,
priyAo karatAn, potAnA prAN karatAn lakShmaN atipyArA chhe. juo, A karmonI
vichitratA, jenAthI AvA jIvonI AvI avasthA thAy chhe. sansAranun Avun charitra joIne
gnAnI jIv vairAgya pAme chhe. uttamajanone kAI ek nimittamAtra bAhya kAraN maLatAn
antaranganA vikArabhAv dUr thaI gnAnarUp sUryano uday thAy chhe, pUrvopArjit karmono
kShayopasham hoy tyAre vairAgya upaje chhe.
vairAgyanun varNan karanAr ekaso pandaramun parva pUrNa thayun.
Page 634 of 660
PDF/HTML Page 655 of 681
single page version
kAI sudh rahI nahi. lakShmaNanun sharIr svabhAvathI ja surUp, komaL, sugandhamay, mRut hovA
chhatAn jevun ne tevun rahyun tethI shrI rAm lakShmaNane ek kShaN paN chhoDatA nahi. koI vAr
hRuday sAthe chAmpI le, koIvAr pampALe, koI vAr chUme, koI vAr ene laIne pote besI
jAy, koI vAr laIne UThIne chAlavA lAge, ek kShaN paN koIno vishvAs na karatA,
ek kShaN paN chhoDe nahi. jem bALakanA hAthamAn amRut Ave ane te majabUt pakaDI rAkhe
tem rAm atipriy lakShmaNane majabUt rIte pakaDI rAkhatA ane dInonI jem vilAp
karatA-are bhAI! A tane shun yogya lAge chhe ke mane chhoDIne ten ekalA bhAgI javAnI
buddhi karI? hun tAro virah ek kShaN paN sahan karI shakun tem nathI, e vAt tun shun nathI
jANato? tun to badhI vAtomAn pravIN chho. have mane dukhanA sAgaramAn phenkIne AvI cheShTA
kare chhe. are bhAI! A kevun krUr kArya karyun ke mane jAN karyA vinA mane pUchhayA vinA
kUchanun nagArun vagADayun. he vatsa! he bALak! ek vakhat mane vachanarUp amRut pA, tun to
atyant vinayI hato, vinA aparAdhe mArA par kem kop karyo? he manohar! atyAr sudhI
mArA pratye ATalun mAn nathI karyun, have k kbIjo ja banI gayo. kahe, men shun karyun chhe ke
tun risAyo chhe? tun hameshAn evo vinay karato ke mane dUrathI Avato joI Ubho thaI
jaIne sAme Avato, mane sinhAsan par besADato, pote jamIn par besato. have kevI
dashA thaI chhe. hun mArun mastak tArA pagamAn mUkun chhun to paN bolato nathI. tArAn charaNo
chandrakAntamaNi karatAn adhik jyotivALA nakhothI shobhit dev vidyAdhar seve chhe. he dev!
have shIghra UTho, mArA putra vanamAn gayA te dUr gayA nathI, temane ame tarat pAchhA
lAvIshun ane tamArA vinA A tamArI rANIo ArtadhyAnathI bharelI virahI chakavInI
jem kalakalAT kare chhe. tamArA guNarUp prAshathI bandhAyelI te pRithvI par ALoTatI rahe chhe.
tenA hAr vikharAI gayA chhe, shIshaphUl, chUDAmaNi, kaTimekhalA, karNAbharaN badhun vikharAIne
paDayun chhe, e mahAvilApathI rudan kare chhe, enun rudan kem na maTADo. have hun tamArA vinA
shun karun! kyAn jAun! evun koI sthAn nathI jyAn mane vishrAm maLe ane tamArun chakra
tamArA pratye anurakta chhe teno tyAg shun tamArA mATe uchit chhe? tamArA viyogamAn mane
ekalo jANI A shokarUp shatru dabAve chhe, have hun hInapuNyavAn shun karun? mane agni
eTalo bALato nathI ane viSh kanThane eTalun shoShatun nathI, jeTalo tamAro virah mane shoShe
chhe. he lakShmIdhar! krodh tyaj. ghaNI vAr thaI ane tamArA jevA dharmAtmA trikAL sAmAyik
karanArA, jinarAjanI pUjAmAn nipuN te sAmAyikano samay vItI gayo, pUjAno samay
vItI gayo, have munione AhAr ApavAnI veLA chhe mATe UTho. tame
Page 635 of 660
PDF/HTML Page 656 of 681
single page version
Avyo, sarovaranAn kamaLo biDAI gayA tem tamArA darshan vinA lokonAn man mudti thaI
gayA chhe. A pramANe vilAp karatAn karatAn divas pUro thayo, rAtri paDI tyAre rAtre sundar
shayyA bichhAvI bhAIne bhujAomAn laI sUI gayA. koIno temane vishvAs nahoto. rAme
badhA udyam chhoDayA, ek lakShmaNamAn man chhe, rAtre kAnamAn kahe chhe-he dev! have to hun
ekalo chhun, tamArA mananI vAt mane kaho, tame kayA kAraNe AvI avasthA pAmyA chho,
tamArun vadan chandrathI paN atimanohar hatun te have kAntirahit kem bhAse chhe? ane tamArAn
netra mand pavanathI chanchaL nIlakamaL samAn hatAn te have bIjA rUpe kem bhAse chhe? aho,
tamAre je joIe te lAvun. he lakShmaN! AvI cheShTA karavI tamane shobhatI nathI. manamAn je
hoy tenI mukhathI AgnA karo athavA sItA tamane yAd AvI hoy to te pativratA
ApaNA dukhamAn sahAyak hatI, paN te to have paralokamAn gaI, tamAre khed karavo nahi. he
dhIr! viShAd tyajo, vidyAdharo ApaNA shatru chhe te ApaNI nabaLAI joIne Avashe ane
have ayodhyA lUnTAshe, tethI yatna karavo hoy te karo. he manohar! tame koInA taraph krodh
karatA tyAre paN AvA aprasanna tamane joyA nathI, have AvA aprasanna kem lAgo chho?
he vatsa! have A cheShTA chhoDo, prasanna thAv, hun tamArA page paDun chhun, namaskAr karun chhun, tame
to mahAvinayavAn chho, AkhI pRithvImAn A vAt prasiddha chhe ke lakShmaN rAmanA AgnAkArI
chhe, sadA sanmukh chhe, kadI parAmukh nathI. tame atul prakAshavALA jagatanA dIpak chho,
evun kadI na thAy ke kALarUp vAyuthI olavAI jAo. he rAjAonA rAjA! tame A
lokane atiAnandarUp karyo chhe, tamArA rAjyamAn koIne achen nathI. bharat kShetranA tame
nAth chho, have lokone anAth karIne chAlyA javun yogya nathI, tame chakrathI shatruonAn sakaL
chakra jItyAn, have kALachakrano parAbhav kevI rIte sahI shako chho? tamArun A sundar sharIr
rAjyalakShmIthI jevun shobhatun hatun tevun ja mUrchchhit thayelun shobhe chhe. he rAjendra! have rAtri
pUrNa thaI, sandhyA khIlI, sUryoday thaI gayo. have tame nidrA tajo, tamArA jevA gnAtA, shrI
munisuvratanAthanA bhakta, prabhAtano samay kem chUkI jAv chho? je bhagavAn vitarAgadeve
moharUp rAtrine harI lokAlokane pragaT karanArA kevaLagnAnarUp pratAp pragaT karyo, te
traNalokanA sUrya bhavyajIvarUp kamaLone vikasAvanAranun sharaN kem sevatA nathI? joke
prabhAtano samay thayo chhe, parantu mane andhakAr ja bhAse chhe, kem ke hun tamArun vadanakamaL
khIlelun, hasatun joto nathI. tethI he vichakShaN! have nidrA chhoDo. jinapUjA karI sabhAmAn
beso, badhA sAmanto tamArA darshan mATe UbhA chhe. mahAn Ashcharya chhe ke sarovaramAn to
kamaL khIlyAn, paN tamArun vadanakamaL khIlelun hun joto nathI, AvI viparIt cheShTA tame
hajI sudhI kadI paN karI nathI, UTho, rAjyakAryamAn man joDo. he bhrAt! tamArI dIrghanidrAthI
jinamandiranI sevAmAn khAmI AvI chhe, AkhA nagaramAn mangaL shabdo aTakI gayA chhe, gIt,
nRitya, vAjintrAdi bandh thaI gayA chhe. bIjAonI shI vAt? je mahAvirakta munirAj
Page 636 of 660
PDF/HTML Page 657 of 681
single page version
badhA sAdharmIjano tamArI shubh dashA ichchhe chhe, vINA, bansarI, mRudangAdinA shabda vinAnI
A nagarI tamArA viyogathI vyAkuL thayelI shobhatI nathI. koI AgalA bhavamAn
ashubhakarma men upArjyAn tenA udayathI tamArA jevA bhAInI aprasannatAthI hun atikaShTa
pAmyo chhun. he manuShyonA sUrya! jem yuddhamAn shaktinA ghAthI achet thaI gayA hatA ane
AnandathI UbhA thaI mArun dukh dUr karyun hatun tevI ja rIte UbhA thaIne mAro khed maTADo.
karanAr ekaso soLamun parva pUrNa thayun.
ayodhyApurI AvyA. jenAn netra AnsuthI bharelAn chhe te hAth joDI, mastak namAvI rAmanI
pAse AvyA, saunAn chitta shokathI bharelAn chhe, teo rAmane praNAm karIne jamIn par beThA,
kShaNavAr thobhI mand mand vANIthI vinantI karavA lAgyA-he dev! joke A shok durnivAr chhe
to paN Ap jinavANInA gnAtA chho, sakaL sansAranun svarUp jANo chho, mATe Ap shok
tajavA yogya chho, Am kahI badhA chUp thaI gayA. pachhI badhI ja bAbatomAn ativilakShaN
vibhIShaN kahevA lAgyA-he mahArAj! A anAdikALanI rIt chhe ke je janmyo te maryo.
AkhI duniyAmAn A ja rIt chhe, AmanA ja mATe A banyun nathI, janmano sAthI maraN
chhe, mRutyu avashya chhe, koIthI e TALI shakAyun nathI ane koIthI e TaLatun nathI. A
sansArarUp pinjarAmAn paDelA A jIvarUp pakShI badhAn ja dukhI chhe, kALavash chhe, mRutyuno
upAy nathI, bIjA badhAno upAy chhe. A deh nisandehapaNe vinAshik chhe mATe shok karavo
vRuthA chhe. je pravIN puruSh chhe te AtmakalyANano upAy kare chhe, rudan karavAthI marelA
jIvatA nathI ke bolatA nathI tethI he nAth! shok na karo. A manuShyonAn sharIr to strI-
puruShonA sanyogathI utpanna thayAn chhe te pANInA parapoTAnI jem phUTI jAy chhe, enun
Ashcharya shun? ahaminndra, indra, lokapAlAdi dev AyuShyano kShay thatAn svargamAnthI chyave chhe,
jemanun sAgaronun AyuShya hoy chhe ane koInA mAravAthI maratA nathI te paN kAL pUro
thatAn mare chhe, manuShyonI to shI vAt? e to garbhanA khedathI pIDit ane rogathI pUrNa
darbhanI aNI upar ja jhAkaLanun bindu AvI paDe tenA jevun patananI sanmukh chhe, atyant
malin hADapinjar jevA sharIr kAyam rahevAnI kevI
Page 637 of 660
PDF/HTML Page 658 of 681
single page version
paN kALanI dADhamAn phasAyelo chhe, teno shok kem karato nathI? jo emanun ja mRutyu thayun
hoy ane bIjA amar hoy to rudan karavun ThIk chhe, paN jo badhAnI ja e dashA thavAnI
hoy to rudan shenun? jeTalA dehadhArI chhe te badhA kALane AdhIn chhe, siddha bhagavAnane deh
nathI tethI maraN nathI. A deh je divase upajyo chhe te ja divasathI kAL ene upADI
javAnI taiyArImAn chhe. A badhA sansArI jIvonI rIt chhe tethI santoSh angIkAr karo,
IShTanA viyogathI shok kare te vRuthA chhe, shokathI mare to paN te vastu pAchhI AvatI nathI,
mATe shok shA mATe karIe? juo, kAL to vajradanD laIne shir par khaDo chhe ane sansArI
jIv nirbhay thaIne rahe chhe jem mAthA par sinh Ubho hoy ane haraN lIlun ghAs charatun
hoy. trilokanAth parameShThI ane siddha parameShThI sivAy traN lokamAn koI mRutyathI bachyA
hoy evun sAmbhaLyun nathI. te ja amar chhe, bIjA badhA janmamaraN kare chhe. A sansAr
vindhyAchaLanA van samAn, kALarUp dAvAnaL samAn baLe chhe te shun tame jotA nathI? A
jIv sansAravanamAn bhaTakIne atikaShTathI manuShyadeh pAme chhe te vRuthA khove chhe. kAmabhoganA
abhilAShI thaI madamAtA hAthInI jem bandhanamAn paDe chhe, narak nigodanAn dukh bhogave chhe.
koI vAr vyavahAradharmathI svargamAn dev paN thAy chhe, AyuShyanA ante tyAnthI paDe chhe. jem
nadInA kAnThA paranA jhAD koI vAr ukhaDe ja tem chAre gatinAn sharIr mRutyurUp nadInA
tIr paranAn vRukSho chhe, emanAn UkhaDavAnun Ashcharya shun? indra, dharaNendra, chakravartI Adi
anant jIvo nAsh pAmyA chhe. jem meghathI dAvAnaL bujhAy tem shAntirUp meghathI kALarUp
dAvAnaL bujhAy chhe, bIjo upAy nathI. pAtALamAn, bhUtaL par ane svargamAn evun koI
sthAn nathI jyAn kALathI bachI shakAy, ane chhaThThA kALano chheDo AvatAn A bharatakShetramAn
pralay thashe, pahADo paN vilay pAmashe, to manuShyonI to shI vAt? je bhagavAn
tIrthankaradev vajrArShabhanArAchasanhananA dhArak jemane samachaturasrasansthAn hoy chhe, je sur,
asur, narothI pUjya chhe, je koIthI jitAtA nathI temanun sharIr paN anitya chhe. te paN
deh tajI siddhalokamAn nijabhAvarUp rahe chhe to bIjAonA deh kevI rIte nitya hoy? sur,
nar, nArak ane tiryanchonA sharIr keLAnA garbha samAn asAr chhe. jIv to dehano yatna
kare chhe ane kAL prAN hare chhe; jem daramAnthI sarpane garuD UThAvI jAy tem dehanI
andarathI kAL laIne jAy chhe. A prANI anek mRutyu pAmelAone rove chhe-are bhAI!
are putra! are mitra! A pramANe shok kare chhe ane kALarUp sarpa badhAne gaLI jAy chhe-
jem sarpa deDakAne gaLI jAy chhe. A mUDh buddhivALo jUThA vikalpo kare chhe ke men A karyun, hun
A karun chhun, A hun karIsh-evA vikalpo karato karato kALanA mukhamAn jaI paDe chhe, jem
tUTelun jahAj samudranA taLiye pahonchI jAy chhe. paralokamAn gayelA sajjananI sAthe jo koI
jaI shakatun hoy to iShTano viyog kadI na thAy. je sharIrAdik paravastu sAthe sneh kare chhe
te kalesharUp agnimAn pravesh kare chhe. A jIvone
Page 638 of 660
PDF/HTML Page 659 of 681
single page version
A sansAramAn eTalAn svajano thayAn chhe ke jenI sankhyA nathI. te samudranI retInA kaNothI
paN apAr chhe ane nishchayathI joIe to A jIvano na koI shatru chhe, na koI mitra chhe.
shatru to rAgAdi chhe ane mitra gnAnAdi chhe. jemane anek prakAre lAD laDAvIe chhIe ane
potAnA mAnIe chhIe te paN ver pAmI atyant roShathI tene ja haNe chhe. jeNe potAnAn
stanonun dUdh pAyun hoy jenAthI sharIr vRuddhi pAmyun hoy evI mAtAne paN jIv haNe chhe.
dhikkAr chhe A sansAranI cheShTAne. je pahelAn svAmI hato ane vAramvAr namaskAr karAvato
te teno ja dAs thaI jAy chhe tyAre tene paganI lAtothI mArIe chhIe. he prabho! mohanI
shakti juo-ene vash thayelo A jIv potAne jANato nathI, parane potArUp jANe chhe,
jem koI hAthathI kALo nAg pakaDe tem kanak ane kAminIne grahe chhe. A lokAkAshamAn
evun talamAtra kShetra nathI, jyAn jIve janmamaraN na karyAn hoy, ane narakamAn ene trAmbAno
ukALelo ras pAyo ane e eTalI vAr narakamAn gayo chhe ke ene pAyelA tAmbAnA
prajvalit rasano saravALo karIe to samudranA jaLathI te adhik thAy, ane bhUnD, kUtarA,
gadheDAnA avatAr dharIne A jIve eTalA maLano AhAr karyo chhe ke anant janmano
saravALo karatAn te hajAro vindhyAchaLanA rAshithI adhik thAy ane A agnAnI jIve
krodhanA vashe bIjAnAn eTalAn shir kApyAn chhe ke teNe chhedelAn shirane ekatra karatAn te
jyotiShachakrane oLangI jAy. A jIv narakamAn gayo tyAn adhik dukh maLyun ane
nigodamAn gayo tyAn anantakAL janmamaraN karyAn. A vAt sAmbhaLyA pachhI koN mitra pratye
moh kare? ek nimiShamAtra viShayanA sukhane arthe koN apAr dukh sahan kare? A jIv
moharUp pishAchane vash paDI sansAravanamAn bhaTake chhe. he shreNik! vibhIShaN rAmane kahe chhe-he
prabho! lakShmaNanun A mRutak sharIr chhoDo e yogya chhe ane shok karavo yogya nathI. A
kalevarane chhAtIe vaLagADI rAkhavun yogya nathI. A pramANe vidyAdharonA sUrya vibhIShaNe
shrI rAmane vinantI karI. rAm mahAvivekI chhe, temanA dvArA bIjA pratibodh pAme em chhe,
topaN mohanA yogathI temaNe lakShmaNanI mUrtine tajI nahi, jem vinayavAn shiShya gurunI
AgnA taje nahi.
ane vibhIShaNanun sansAr svarUpanun varNan kahenAr ekaso sattaramun parva pUrNa thayun.
Page 639 of 660
PDF/HTML Page 660 of 681
single page version
pApIonA mitra, bandhu, kuTumb te sau nAsh pAme, mAro bhAI shA mATe mare? UTho lakShmaN,
A duShTonA sanyogathI bIjI jagyAe jaIe, jyAn A pApIonAn kaDavAn vachan sAmbhaLavAn
na maLe. Am kahI bhAIne chhAtIe vaLagADI, khabhA upar laI UThIne chAlyA gayA.
vibhIShaN, sugrIvAdik anek rAjAo emanI sAthe pAchhaL pAchhaL chAlyA. rAm koIno
vishvAs karatA nathI, bhAIne khabhe upADIne phare chhe. jem bALakanA hAthamAn viShaphaL Avyun
hoy ane tenA hitakartA te chhoDAvavA chAhe ane te bALak na chhoDe tem rAm lakShmaNanA
sharIrane chhoDatA nathI. AnsuthI jemanAn netro bhInjAI gayA chhe te bhAIne kahevA lAgyA, he
bhrAtA! have UTho, ghaNI vAr thaI, AvI rIte kem sUo chho, have snAnanI veLA thaI
gaI chhe, snAnanA sinhAsan par birAjo. Am kahI mRutak sharIrane snAnanA sinhAsan
par besADayun ane mohathI bharelA rAm maNi svarNanA kaLashothI snAn karAvavA lAgyA
ane mugaTAdi sarva AbhUShaN paherAvyAn ane bhojananI taiyArI karAvI. sevakone kahyun,
nAnA prakAranAn ratnasuvarNanA pAtromAn nAnA prakAranAn bhojan lAvo, jethI bhAInun sharIr
puShTa thAy. sundar bhAt, dAL, roTalI, judA judA prakAranAn shAk, jAtajAtanA ras jaladI
lAvo. A AgnA thatAn sevako badhI sAmagrI laI AvyA, teo to nAthanA AgnAkArI
hatA. tyAre raghunAth pote lakShmaNanA mukhamAn koLiyA mUkatA, paN te khAtA nahi, jem
abhavyane jinarAjano upadesh grahato nathI. tyAre teo bolyA ke ten mArA upar gusso
karyo chhe, paN AhAr upar shA mATe gusso kare chhe? AhAr to karo, mArI sAthe bhale na
bolatA. jem jinavANI amRutarUp chhe, parantu dIrgha sansArIne ruchatI nathI tem te amRutamay
AhAr lakShmaNanA mRut sharIrane na ruchyo. pachhI rAmachandra kahe chhe-he lakShmIdhar! A
jAtajAtanI dUdh vagere pIvAyogya vastu to pIo, em kahI bhAIne dUdhAdi pivaDAvavA
Ichchhe chhe te kevI rIte pIe? gautam svAmI shreNikane kahe chhe; A vivekI rAm snehathI
jem jIvatAnI sevA karIe tem mRutak bhAInI karatA hatA. judA judAn manohar gIt,
vINA, bansarI AdinA madhur nAd karatA hatA, paN te badhun mRutakane shun ruche? jANe marelA
lakShmaN rAmano sang tajatA nahotA. bhAIne chandanano lep karyo, hAthothI upADI, hRuday
sAthe chAmpI, shir chUmatA hatA, mukh chUmatA hatA, hAth chUmatA hatA ane kahe chhe-he
lakShmaN! A shun thayun? tun to ATalun kadI na sUto, have to visheSh sUvA lAgyo, have nidrA
tajo. A pramANe sneharUp grahathI grahAyelA baLadev nAnA prakAranI cheShTA kare chhe. A
vRuttAnt AkhI pRithvI par pragaT thayA ke lakShmaNanun mRutyu thayun chhe, lav-ankush muni thayA chhe
ane rAm mohanA mAryA mUDh thaI gayA chhe tyAre verI khaLabhaLAT karavA lAgyA, jem
varShaRutuno samay pAmIne megh garjanA karavA lAge chhe. shambUkanA bhAI sundarano putra, jenun
chitta virodhavALun chhe, te indrajitanA putra vajramAlI pAse Avyo ane kahyun ke mArA
pitAnA moTA bhAI ane dAdA e bannene lakShmaNe mAryA chhe tethI mAre raghuvanshIo sAthe ver