Page 194 of 444
PDF/HTML Page 221 of 471
single page version
thatAn samyagdarshan pragaT thAy chhe te vyavahAr chhoDI nishchayamAn lIn thAy chhe, te
vikalpa ane upAdhirahit Atma-anubhav grahaN karIne darshan-gnAn-chAritrarUp
mokShamArgamAn lAge chhe ane te ja paramadhyAnamAn sthir thaIne nirvAN prApta kare chhe,
karmono rokayo rokAto nathI. 32.
Page 195 of 444
PDF/HTML Page 222 of 471
single page version
chhe. have kaho ke bandhanun mukhya kAraN shun chhe? bandh jIvano ja svAbhAvik dharma chhe
athavA emAn pudgal dravyanun nimitta chhe? tyAn shrIguru uttar Ape chhe ke he bhavya?
sAmbhaLo. 33.
jo vastunA asal svarUpano vichAr karavAmAn Ave to ujjavaLatA ja jaNAy chhe,
tevI ja rIte jIvadravyamAn pudgalanA nimitte tenI mamatAnA kAraNe moh-madirAnun
unmattapaNun thAy chhe, paN bhedavignAn dvArA svabhAv vichAravAmAn Ave to satya ane
shuddha chaitanyanI vachanAtIt sukh-shAnti pratItamAn Ave chhe. 34.
तस्मिन्निमित्तं परसंग एव
Page 196 of 444
PDF/HTML Page 223 of 471
single page version
pANIno pravAh vaLAnk le chhe, jyAn retIno samUh hoy chhe tyAn phIN paDI jAy chhe,
jyAn pavanano jhapATo lAge chhe tyAn tarango UThe chhe, jyAn jamIn DhALavALI hoy chhe
tyAn vamaL utpanna thAy chhe tevI ja rIte ek AtmAmAn jAtajAtanA pudgalonA
sanyog thavAthI anek prakAranI vibhAvapariNati thAy chhe. 3p.
तनकी ममता
रागादीन्नात्मनः कुर्यान्नातो भवति
Page 197 of 444
PDF/HTML Page 224 of 471
single page version
paratachchha (pratyakSha)=pragaT.
chaitanya chhe, te prabhu (AtmA) joke dehamAn chhe paN dehathI nirALo chhe, te DhankAIne rahe
chhe, badhAne dekhAto nathI, gnAnIo lakShaN AdithI tene oLakhe chhe, te Indriyagochar
nathI. 37.
रागादीनात्मनः कुर्यादतो भवति
Page 198 of 444
PDF/HTML Page 225 of 471
single page version
samUh.
DhAnkanAr chhe, kaShTono samUh chhe ane AtmadhyAnathI bhinna chhe. he jIv! A deh
sukhano ghAt kare chhe, topaN tane priy lAge chhe, chhevaTe e tane chhoDashe ja to pachhI tun
ja eno sneh kem chhoDI deto nathI? 38.
Page 199 of 444
PDF/HTML Page 226 of 471
single page version
= kharAb. kanauDI = kANI Ankh. masUrati=AdhAr.
sAro dekhAy chhe parantu kanairanI kaLI samAn durgandhavALo chhe, avaguNothI bharelo,
atyant kharAb ane kANI Ankh samAn nakAmo chhe, mAyAno samUh ane melanI
mUrti ja chhe, enA ja prem ane sangathI ApaNI buddhi ghANInA baLad jevI thaI gaI
chhe jethI sansAramAn sadA bhramaN karavun paDe chhe. 40.
badaphail = bUrA kAm.
Page 200 of 444
PDF/HTML Page 227 of 471
single page version
rIte phATI jAy chhe jANe kAgaLanun paDIkun athavA kapaDAnI jUnI chAdar. e potAno
asthir svabhAv pragaT kare chhe paN mUrkhAo enA pratye sneh kare chhe. e sukhano
ghAtak ane burAIonI khAN chhe. enA ja prem ane sangathI ApaNI buddhi ghANInA
baLad jevI sansAramAn bhaTakanAr thaI gaI chhe.41.
sAhasahIn. trAs = dukh. usAs = visAmo. kamerau (kamAu) = nirantar
joDAnAro.
chhe, chAbukanA mAranI bIkathI kaShTanI jarA paN darakAr karato nathI,
bhaTakavun te temano dhandho chhe, gRuhasthapaNun chhoDIne nIkaLI nathI shakatA e temanA upar jotarun chhe,
kaShAy, chintA vagere Ar chhe, parigrahano sangrah karavA mATe bhUkh-taras sahan kare chhe, sheTh, rAjA
vagereno trAs sahan karavo paDe chhe, karmonI parAdhInatA chhe, bhramaNA karatAn anantakAL vItI gayo
paN ek kShaN mATey sAchun prApta karyun nahi.
Page 201 of 444
PDF/HTML Page 228 of 471
single page version
nathI,) darek kShaNe Arano mAr sahan karato manamAn nAhimmat thaI gayo chhe, bhUkh-
taras ane nirday puruSho dvArA prApta kaShTa bhogave chhe, kShaNamAtra paN visAmo levAnI
sthiratA pAmato nathI ane parAdhIn thaIne chakkar phare chhe. 42.
AkAsh. anal=agni. dage=baLe. DAbhakI=ghAsanI. anI=aNI. phUhe=TIpA.
bUjh=oLakhAN. marI=pleg.
mohanI agnithI baLe chhe chhatAn paN mAyAnI mamatAmAn lIn thAy chhe ane ghAs par
paDel jhAkaLanA TIpAnI jem kShaNamAtramAn nAsh pAmI jAy chhe. temane potAnA
svarUpanI oLakhAN nathI, bhramamAn bhUlI rahyA chhe ane pleganA
2. mAravADamAn pavananA nimitte retInA TImbA bane chhe ane pAchhA maTI jAy chhe.
Page 202 of 444
PDF/HTML Page 229 of 471
single page version
pachhI grahaN karatA nathI. je dhan tame puNyanA nimitte meLavyun kaho chho te doDh
divasanI moTAI chhe ane pachhI narakamAn nAkhanAr chhe arthAt pAparUp chhe. tamane
enAthI Ankhonun sukh dekhAy chhe tethI tame kuTumbIjano vagerethI evA gherAI raho chho
jevI rIte miThAI upar mAkhIo gaNagaNe chhe. AshcharyanI vAt chhe ke ATalun hovA
chhatAn paN sansArI jIvo sansArathI virakta thatA nathI. sAchun pUchho to sansAramAn
ekalI ashAtA ja chhe, kShaNamAtra paN shAtA nathI. 44.
तेरै
Page 203 of 444
PDF/HTML Page 230 of 471
single page version
gnAn-sampadA chhe, emAn ja karmano bhog athavA viyog chhe, emAn ja sArA ke kharAb
guNonun sangharShaN chhe ane A ja sharIramAn sarva vilAs gupta rIte samAyelA chhe. parantu
jenA antarangamAn samyaggnAn chhe tene ja sarva vilAs jaNAy chhe. 46.
2. keDanI nIche pAtAL lok, nAbhi te madhyalok ane nAbhinI upar Urdhvalok.
3. utpAd-vyay-dhrauvya.
Page 204 of 444
PDF/HTML Page 231 of 471
single page version
nirmaL. arUjhat nAhIn = chhUTatun nathI. dund (dvandva) = bhramajAL. dohI =duvidhA.
nathI, tame shuddha, svAdhIn ane atyant nirvikAr chho, tamArI AtmasattAmAn mAyAno
pravesh nathI. tamArun svarUp bhramajAL ane duvidhAthI rahit chhe je tamane sUjhatun nathI.
47.
Page 205 of 444
PDF/HTML Page 232 of 471
single page version
(jamIn) = dharatI. disantar (deshAntar) = anya kShetra, videsh.
banAvIne namaskAr, pUjan kare chhe, koI DoLImAn besIne parvat par chaDe chhe, koI kahe
chhe Ishvar AkAshamAn chhe ane koI kahe chhe ke pAtALamAn chhe, parantu ApaNA prabhu dUr
deshamAn nathI-ApaNAmAn ja chhe te ApaNane sArI rIte anubhavamAn Ave chhe. 48.
सुथिर चित्त अनुभौ करै,
Page 206 of 444
PDF/HTML Page 233 of 471
single page version
bhramaN karanAr. chanchaL = chapaL. vakra = vAnkun.
indra jevun banI jAy chhe, kShaNamAtramAn jyAn-tyAn doDe chhe ane kShaNamAtramAn anek veSh
kADhe chhe. jem dahIn valovatAn chhAshanI uthal-pAthal thAy chhe tevo kolAhal machAve chhe;
naTano thAL, rahenTachakranI mAL, nadInA pravAhanun vamaL athavA kumbhAranA chAkaDAnI
jem ghUmyA ja kare chhe. Avun bhramaN karanArun man Aje kevI rIte sthir thaI shake ke
je svabhAvathI ja chanchaL ane anAdikALathI vakra chhe. pa0.
anchal = kapaDun.
Page 207 of 444
PDF/HTML Page 234 of 471
single page version
thaI rahyo chhe. dhan-sampatti Adinun sphUrtithI grahaN kare chhe ane sharIramAn sneh kare
chhe, bhramajALamAn paDayo thako evo bhUlI rahyo chhe jevo shikArInA gherAmAn sasalun
bhaTakI rahyun hoy. A man dhajAnA vastranI jem chanchaL chhe, te gnAnano uday thavAthI
mokShamArgamAn pravesh kare chhe. pa1.
सुद्धातम अनुभौविषै,
Page 208 of 444
PDF/HTML Page 235 of 471
single page version
(dvandva) = dvividhA.
ansharUp thaI jato nathI, chetan pradeshone dhAraN karel chaitanyano pinD ja chhe. jyAre
AtmA sharIr Adi pratye moh kare chhe tyAre mohI thaI jAy chhe ane jyAre anya
vastuomAn rAg kare chhe tyAre te rUp thaI jAy chhe, vAstavamAn na sharIrarUp chhe ane
na anya vastuo rUp chhe, te sarvathA vItarAg ane karmabandhathI rahit chhe. he man!
Avo chidAnand A ja sharIramAn tArI pAse chhe teno tun vichAr kar, te sivAyanI
bIjI badhI janjAL chhe. pa4.
vilAs = bhedavignAn.
Page 209 of 444
PDF/HTML Page 236 of 471
single page version
yogya chhe. pachhI ATh karmanI upAdhijanit rAg-dveShane bhinna karavA ane pachhI
bhedavignAnane paN bhinna mAnavun joIe. te bhedavignAnamAn akhanD AtmA birAjamAn
chhe, tene shrutagnAn-pramAN athavA nay-nikShep AdithI nakkI karIne teno ja vichAr
karavo ane temAn ja lIn thavun joIe. mokShapad pAmavAnI nirantar AvI ja rIt chhe.
pap.
pa6.
Page 210 of 444
PDF/HTML Page 237 of 471
single page version
vilok = gnAn.
vibhAvo chhe, teno nAsh karavA mATe shuddha anubhavano abhyAs kare chhe ane pa4mA
kavittamAn kahelI rIte AtmasvabhAvathI bhinna ane pararUp evI bandhapaddhatine dUr
karIne potAmAn ja potAnA gnAnasvabhAvanun grahaN kare chhe. A rIte te sadaiv
mokShamArganun sAdhan karIne bandhan rahit thAy chhe ane kevaLagnAn prApta karIne
lokAlokano gnAyak thAy chhe. pa7.
Page 211 of 444
PDF/HTML Page 238 of 471
single page version
shaktithI dravyakarma ane bhAvakarmane dUr karIne halakA thaI jAy chhe. A rIte mohano
andhakAr nAsh pAme chhe ane sUryathI paN shreShTha kevaLagnAnanI jyot jAge chhe, pachhI
karma ane nokarmathI chhupAI na shakavA yogya anantashakti pragaT thAy chhe jethI te sIdhA
mokShamAn jAy chhe ane koInA rokayA rokAtA nathI.pa8.
pramAd vinA hinsA thaI javA chhatAn munione bandh thato nathI, samyagdraShTi jIv
asanyamI hovA chhatAn paN bandh rahit chhe. ethI spaShTa chhe ke kArmaN vargaNAo, yog,
hinsA ane asanyamathI bandh thato nathI, kevaL shubh-ashubh ashuddhopayog ja bandhanun
kAraN chhe. ashuddha upayog rAg-dveSh-moharUp chhe ane rAg-dveSh-mohano abhAv
samyagdarshan chhe, mATe bandhano abhAv karavA mATe samyagdarshananI sambhAL karavI
joIe. emAn pramAd karavo uchit nathI kem ke samyagdarshan ja dharma, artha, kAm ane
mokSha e chAre puruShArthono dAtA chhe. A samyagdarshan viparIt abhinivesh rahit hoy
chhe. men karyun, mArun chhe, hun ichchhun te karIsh, e mithyAbhAv samyagdarshanamAn hoto nathI.
emAn sharIr, dhan, kuTumb athavA viShay-bhogathI viraktabhAv rahe chhe ane chanchaL
chittane vishrAm maLe chhe. samyagdarshan jAgRut thatAn vyavahAranI tallInatA rahetI nathI,
nishchayanayanA viShayabhUt nirvikalpa ane nirupAdhi AtmarAmanun svarUp-chintavan hoy
chhe ane mithyAtvane AdhIn thaIne sansArI AtmA je anAdikALathI ghANInA
baLadanI jem sansAramAn paribhramaN karI rahyo hato tene vilakShaN shAnti maLe chhe.
samyaggnAnIone potAno ishvar potAnAmAn ja dekhAy chhe; ane bandhanA kAraNono
abhAv thavAthI temane parameshvarapad prApta thAy chhe.
Page 212 of 444
PDF/HTML Page 239 of 471
single page version
अब बरनौं संक्षेपसौं,
Page 213 of 444
PDF/HTML Page 240 of 471
single page version
ratnatrayanun grahaN karIne gnAnAvaraNAdi karma athavA rAg-dveSh Adi vibhAvano
khajAno khAlI karI nAkhe chhe. A rIte te mokShanI sanmukh doDe chhe. jyAre kevaLagnAn
tenI samIp Ave chhe tyAre pUrNa gnAn prApta karIne paramAtmA banI jAy chhe ane
sansAranun bhaTakavun maTI jAy chhe tathA karavAnun kAI bAkI rahetun nathI arthAt kRutakRutya
thaI jAy chhe. AvA trilokInAthane panDit banArasIdAsajI namaskAr kare chhe. 2.
amRutaras. virachi = chhoDIne.