Natak Samaysar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 14-40 (Granth Samapti ane antim prashasti); Idarna bhandaarni pratino antim ansh; Alphabetical Index; Naatak Samysaar Gathas.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 23 of 24

 

Page 414 of 444
PDF/HTML Page 441 of 471
single page version

background image
414 samayasAr nATak
(chopAI)
वानी लीन भयौ जग डोलै।
वानी ममतात्यागि न बोलै।।
है अनादि व़ानी जगमांही।
कुकवि बात यह समझै नांहि।। १४।।
artha– te vachanamAn lIn thaIne sansAramAn bhaTake chhe, vachananI mamatA chhoDIne
kathan karatA nathI. sansAramAn vachan anAdikALanA chhe e tattva kukavio samajatA
nathI. 14.
vANInI vyAkhyA(savaiyA ekatrIsA)
जैसै काहू देसमैं सलिल–धारा कारंजकी,
नदीसौ निकसिफिर नदीमैं समानी है।
नगरमैं ठौर ठौर फैलि रही चहुं और,
जाकै ढिग बहैसोइ कहै मेरौ पानी है।
त्यौंही घट सदन सदनमैं अनादि ब्रह्म
वदन वदनमैं अनादिहीकी वानी है।
करम कलोलसौं उसासकी बयारि बाजै,
तासौं कहै मेरी धुनि ऐसौ मूढ़ प्रानी है।। १५।।
artha– jevI rIte koI sthAnamAn pANInI dhArA shAkhArUp thaIne nadImAnthI
nIkaLe chhe ane pAchhI te ja nadImAn maLI jAy chhe, te shAkhA shaheramAn jyAn-tyAn
thaIne vahI nIkaLe chhe, te jenA makAn pAse thaIne vahe chhe te ja kahe chhe ke A pANI
mArun chhe, tevI ja rIte hRudayarUp ghar chhe ane gharamAn anAdi brahma chhe ane pratyekanA
mukhamAn anAdikALanun vachan chhe, karmanI laherothI uchchhvAsarUp havA vahe chhe tethI mUrkha
jIv tene potAnI dhvani kahe chhe. 1p.

Page 415 of 444
PDF/HTML Page 442 of 471
single page version

background image
granth samApti ane antim prashasti 41p
(doharA)
ऐसे मूढ़ कुकवि कुधी, गहै मृषा मग दौर।
रहै मगन अभिमानमैं, कहैं
औरकी और।। १६।।
वस्तुसरूप लखै नहीं, बाहिज द्रिष्टि प्रवांन।
मृषा विलास विलोकिकैं, करै मृषा गुन गान।। १७।।
artha– A rIte mithyAdraShTi kukavio unmArga par chAle chhe ane abhimAnamAn
masta thaIne anyathA kathan kare chhe. teo padArthanun asalI svarUp jotA nathI,
bAhyadraShTithI asatya pariNati joIne jUThun varNan kare chhe. 16-17.
jUThun guNagAn kathan (savaiyA ekatrIsA)
मांसकी गरंथि कुच कंचन–कलस कहैं,
कहैं मुख चंद जो सलेषमाको घरु है।
हाड़के दसन आहि हीरा मोती कहैं ताहि,
मांसके अधर ओंठ कहैं बिंबफरुहै।।
हाड़ दंड भुजा कहैं कौंलनाल कामधुजा,
हाड़हीकै थंभा जंघा कहैं रंभातरु है।
योंही झूठी जुगति बनावैं औ कहावैं कवि,
येतेपर कहैं हमैं सारदाको वरु है।। १८।।
shabdArtha– garanthi = gAnTh. kuch = stan. saleShamA (shleShmA) = kaph. dasan
= dAnt. Ahi = chhe. bimbapharu (bimbAphal) = lAl ranganun bimba nAmanun phaL.
kaunlanAl (kamalanAl) = kamaLanI dAnDI. rambhAtaru = keLanun jhAD.
artha– kukavi mAnsanA pinDarUp stanone suvarNaghaT kahe chhe, kaph khAnsI vagerenA
ghararUp mukhane chandramA kahe chhe, hADakAnA dAntane hIrA-motI kahe chhe, mAnsanA hoThane
bimbaphaL kahe chhe, hADakAnA danDarUp hAthane kamaLanI dAnDalI athavA kAmadevanI patAkA
kahe chhe, hADakAnA thAmbhalArUp jAnghane keLanun vRukSha kahe chhe. teo A rIte jUThI jUThI
yuktio rache chhe ane kavi kahevAy chhe, ane chhatAn paN kahe chhe ke amane sarasvatInun
varadAn chhe. 18.

Page 416 of 444
PDF/HTML Page 443 of 471
single page version

background image
416 samayasAr nATak
(chopAI)
मिथ्यावंत कुकवि जेप्रानी।
मिथ्या तिनकी भाषित वानी।।
मिथ्यामती सुकवि जो होई।
वचन प्रवांनकरै सब कोई।। १९।।
artha– je prANI mithyAdraShTi ane kukavi hoy chhe temanun kahelun vachan asatya
hoy chhe, parantu je samyagdarshanane pAmyA to na hoy paN shAstrokta kavitA kare chhe,
temanun vachan shraddhAn karavA yogya hoy chhe. 19.
(doharA)
वचन प्रवांन करै सुकवि, पुरुष हिए परवांन।
दोऊ अंग प्रवांन जो,
सो है सहज सुजान।। २०।।
artha– jemanI vANI shAstrokta hoy chhe ane hRudayamAn tattvashraddhAn hoy chhe,
temanA man ane vachan banne prAmANik chhe ane teo ja sukavi chhe. 20.
samayasAr nATakanI vyavasthA (chopAI)
अब यह बात कहूं है जैसे।
नाटक भाषाभयौ सु ऐसै।।
कुंदकुंदमुनि मूल उधरता।
अमृतचंद्र टीकाकेकरता।। २१।।
artha– have e vAt kahun chhun ke nATak samayasAranI kAvya-rachanA kevI rIte
thaI chhe. A granthanA mULakartA kundakundasvAmI ane TIkAkAr amRutachandrasUri chhe. 21.
समैसारनाटक सुखदानी।
टीका सहितसंस्कृत वानी।।
पंडित पढ़ैदिढ़मति बूझै।
अलपमतीकौं अरथ न सूजै।। २२।।

Page 417 of 444
PDF/HTML Page 444 of 471
single page version

background image
granth samApti ane antim prashasti 417
artha– samayasAr nATakanI sukhadAyak sanskRit TIkA panDito vAnche chhe ane
visheSh gnAnIo samaje chhe, parantu alpabuddhi jIvonI samajamAn AvI shakatI nahotI.
22.
पांडे राजमल्ल जिनधर्मी।
समैसार नाटकके मर्मी।।
तिन गिरंथकी टीका कीनी।
बालबोध सुगम कर दीनी।। २३।।
इहि विधि बोध–वचनिका फैली।
समै पाय अध्यातम सैली।।
प्रगटी जगमांही जिनवानी।
घर घर नाटक कथा बखानी।। २४।।
artha– nATak samayasAranA gnAtA, jainadharmI pAnDe rAjamalajIe A granthanI
bAlabodh sahaj TIkA karI. A rIte samay jatAn A AdhyAtmik vidyAnI bhAShA
vachanikA vistRut thaI, jagatamAn jinavANIno prachAr thayo ane gher gher nATakanI
charchA thavA lAgI. 23-24.
(chopAI)
नगर आगरे मांहि विख्याता।
कारन पाइ भए बहु ग्याता।।
पंच पुरुष अति निपुन प्रवीने।
निसिदिन ग्यान, कथा रस–भीने।। २५।।
artha– prasiddha shaher AgrAmAn 1nimitta maLatAn enA anek jANakAr thayA,
temAn pAnch manuShya atyant kushaL thayA, je dinarAt gnAnacharchAmAn tallIn rahetA hatA.
2p.
_________________________________________________________________
1. satsang, gurugam vagerenun.

Page 418 of 444
PDF/HTML Page 445 of 471
single page version

background image
418 samayasAr nATak
(doharA)
रूपचंद पंडित प्रथम, दुतिय चतुर्भुज नाम।
तृतिय भगोतीदास नर, कौंरपाल गुन धाम।। २६।।
धर्मदास ये पंचजन, मिलि बैठैं इक ठौर।
परमारथ–चरचा करैं,
इनके कथा न और।। २७।।
artha– pahelA panDit rUpachandajI, bIjA panDit chaturbhujajI, trIjA panDit
bhagavatIdAsajI, chothA panDit kumvarapAlajI ane pAnchamA panDit dharmadAsajI. -A
pAnchey sajjano maLIne ek sthAnamAn besatA ane mokShamArganI charchA karatA, bIjI
vAto karatA nahi. 26-27.
कबहूं नाटक रस सुनैं, कबहूं और सिद्धंत।
कबहूं
बिंग बनाइकै, कहैं बोध विरतंत।। २८।।
artha– e koI vAr nATakanun rahasya sAmbhaLatA, koI vAr bIjA shAstro
sAmbhaLatA ane koIvAr tarka uThAvIne gnAnacharchA karatA. 28.
चित कौरा करि धरमधर, सुमति भगोतीदास।
चतुरभाव थिरता भये,
रूपचंद परगास।। २९।।
artha– kumvarapAlajInun chitta kayArA samAn arthAt komaL hatun, dharmadAsajI
dharmanA dhArak hatA, bhagavatIdAsajI sumativAn hatA, chaturbhujajInA bhAv sthir hatA
ane rUpachandajIno prakAsh chandra samAn hato. 29.
(chopAI)
जहां तहां जिनवानी फैली।
लखै न सो जाकी मति मैली।।
जाकै सहज बोधउतपाता।
सो ततकाल लखै यह बाता।। ३०।।

Page 419 of 444
PDF/HTML Page 446 of 471
single page version

background image
granth samApti ane antim prashasti 419
artha– jyAn-tyAn (badhe) jinavANIno prachAr thayo, paN jemanI buddhi malin
chhe te samajI shakayA nahi. jenA chittamAn svAbhAvik gnAn utpanna thayun chhe te Anun
rahasya tarat samajI jAy chhe. 30.
(doharA)
घट घट अंतर जिन बसै, घट घट अंतर जैन।
मति–मदिराके पानसौं,
मतवाला समुझै न।। ३१।।
artha– pratyek hRudayamAn jinarAj ane jainadharmano nivAs chhe, parantu dharmanA
pakSharUpI dArU pIvAne lIdhe matavAlA loko samajatA nathI. 31.
(chopAI)
बहुत बढ़ाई कहांलौंकीजै।
कारिजरूप बात कहि लीजै।।
नगर आगरे मांहिविख्याता।
बानारसी नाम लघुग्याता।। ३२।।
तामैं कवितकला चतुराई।
कृपा करैं येपांचौं भाई।।
पंच प्रपंच रहित हिय खोलै।
तेबनारसीसौं हँसि बोलै।। ३३।।
artha– adhik mahimA kayAn sudhI kahIe, muddAnI vAt kahevI uchit chhe.
prasiddha shaher AgrAmAn banArasI nAmanA alpagnAnI thayA. temanAmAn kAvya-kaushal
hatun ane upar jaNAvelA pAnche bhAIo temanA upar kRupA rAkhatA hatA, temaNe
niShkapaT thaIne saraL chittathI hasIne kahyun.32-33.
_________________________________________________________________
1. ahIn matavALA shabdanA be artha chhe - (1) matavALA = nashAmAn, (2)
matavALA= jemane dharmano pakShapAt chhe.

Page 420 of 444
PDF/HTML Page 447 of 471
single page version

background image
420 samayasAr nATak
नाटक समैसार हित जीका।
सुगमरूप राजमलीटीका।।
कवितबद्ध रचनाजो होई।
भाषा ग्रंथ पढ़ै सब कोई।। ३४।।
artha– jIvanun kalyAN karanAr nATak samayasAr chhe. tenI rAjamalajI rachit
saraL TIkA chhe. bhAShAmAn jo chhandabaddha rachanA karavAmAn Ave to A granth badhA vAnchI
shake. 34.
तब बनारसी मनमहिं आनी।
कीजैतो प्रगटै जिनवानी।।
पंच पुरुषकी आज्ञालीनी।
कवितबद्धकी रचनाकीनी।। ३५।।
artha– tyAre banArasIdAsajIe manamAn vichAryun ke jo AnI kavitAmAn rachanA
karun, to jinavANIno khUb prachAr thashe. temaNe te pAnchey sajjanonI AgnA lIdhI
ane kavittabaddha rachanA karI. 3p.
सोरहसौ तिरानवै बीतै।
आसौ मास सित पच्छ बितीतै।।
तिथि तेरस रविवारप्रवीना।
तादिन ग्रंथ समापत कीना।। ३६।।
artha– vikram samvat soLaso trANunnA, Aso mAsanA shukalapakShanI teras ane
ravivAranA divase A granth samApta karyo. 36.

Page 421 of 444
PDF/HTML Page 448 of 471
single page version

background image
granth samApti ane antim prashasti 421
(doharA)
सुख–निधान सक बंध नर, साहिब साह किरान।
सहस–साह सिर–मुकुट मनि, साहजहां सुलतान।। ३७।।
artha– te vakhate hajAro bAdashAhomAn mukhya, mahApratApI ane sukhadAyak
musalamAn bAdashAh shAhajahAn hato. 37.
जाकै राज सुचैनसौं, कीनौं आगम सार।
ईति भीति व्यापी नहीं, यह उनकौ उपगार।। ३८।।
artha– temanA rAjyamAn AnandapUrvak A granthanI rachanA karI ane koI
bhayano upadrav na thayo e emanI kRupAnun phaL chhe. 38.
granthanA sarva padyonI sankhyA (savaiyA ekatrIsA)
तीनसै दसोत्तर सोरठा दोहा छंद दोउ,
युगलसै पैंतालीस ईकतीसा आने हैं।
छयासी चौपाई, सैंतीस तेईसे सवैए,
बीस छप्पै अठारहकवित्त बखाने हैं।।
सात पुनि ही अडिल्ल, चारि कुंडलिए मिलि,
सकल सातसैसत्ताइस ठीक ठानै हैं।
बत्तीस अच्छरके सिलोक कीने लेखै,
ग्रंथ–संख्या सत्रह सै सात अधिकानै हैं।। ३९।।
artha– 310 soraThA ane dohA, 24p ekatrIsA savaiyA, 86 chopAI, 37
tevIsA savaiyA, 20 chhappA, 18 kavitta (dhanAkSharI), 7 aDilla, 4 kunDaliyA-AvI
rIte A badhA maLIne 727 nATak samayasAranA padyonI sankhyA chhe; 32 akSharanA
shlokanA pramANathI granth sankhyA 1707 chhe. 39.

Page 422 of 444
PDF/HTML Page 449 of 471
single page version

background image
422 samayasAr nATak
समयसार आतम दरव, नाटक भाव अनंत।
सो है आगम नाममैं, परमारथ विरतंत।। ४०।।
artha– sarva dravyomAn Atmadravya pradhAn chhe ane nATakanA bhAv anant chhe, tenun
AgamamAn satyArtha kathan chhe. 40.
samApta

Page 423 of 444
PDF/HTML Page 450 of 471
single page version

background image
423
IDaranA bhanDAranI pratino antim ansh.
Ih granthakI parati ek Thaur deShI thI, vAke pAs bahut prakAr kari mAngI, pai
vA parati likhanakau nahin dInI, pAchhen pAnch bhaI mili vichArI kyio, jyo aisI
parati hove to bahut Achhau. aiso vichArikai tin parati judI 2 deShikain artha
vichArikai anukrame 2 samuchchay liShI hai.
(doharA)
समयसार नाटक अकथ, अनुभव–रस –भंडार।
याको रस जो जानहीं, सो
पावें भव–पार।। १।।
(chopAI)
अनुभौ–रसके रसियानै।
तीन प्रकार एकत्र बखानै।।
समयसार कलसा अति नीका।
राजमली सुगम यह टीका।। २।।
ताके अनुक्रम भाषा कीनी।
बनारसी ग्याता रसलीनी।।
ऐसा ग्रंथ अपूरव पाया।
तासैंसबका मनहिं लुभाया।। ३।।
(doharA)
सोई ग्रंथके लिखनको, किए बहुत परकार।
वाँचनको देवे नहीं, ज्यौं कृपी रतन–भँडार।। ४।।
_________________________________________________________________
1. kRupI =kRupaN, kanjUs.

Page 424 of 444
PDF/HTML Page 451 of 471
single page version

background image
424 samayasAr nATak
मानसिंघ चिंतन क्यिो, क्यौंपावे यह ग्रंथ।
गोविंदसौं इतनी कहीं, सरस सरस यहग्रंथ।। ५।।
तब गोविंद हरषित भयौ, मन विच धर उल्लास।
कलसा टीका
अरु कवित, जे जेते तिहिं पास।। ६।।
(chopAI)
जोपंडित जन बांचौ सोइ।
अधिकौ उचो चौकसजोइ।।
आगे पीछे अधिकौ ओछौ।
देखि विचार सुगुरुसौं पूछौ।। ७।।
अलप मती है मति मेरी।
मनमें धरहुं चाह घनेरी।।
ज्यौं निज भुजा समुद्रहि तरनौ।
है अनादि
_________________________________________________________________
१ देखकर।

Page 425 of 444
PDF/HTML Page 452 of 471
single page version

background image
42p
samayasAr nATakanA padyonI
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
अमृतचंद्र बोले मृदुवानी
३१३
अचल अखंडित ग्यानमय
३०५ अमृतचंद्र मुनिराजकृत
३६३
अच्छर अरथमैं मगन रहै सदा
३६१ अलख अमूरति अरूपी
२०७
अजथारथ मिथ्या मृषा
२३ अलप ग्यान लघुता लखै
३९६
अतीचार एपंच प्रकारा
३७८ अविनासी अविकार परमरसधाम हैं ५
अद्भूत ग्रंथ अध्यातम वानी
३१२ अशुभमैं हारि शुभजीति यहै
३४७
अद्य अपूव्व अनवृत्ति त्रिक
३७४ अष्ट महामद अष्ट मल
३७६
अनुभव चिंतामनि रतन,
असंख्यात लोक परवांन जे
१९३
अनुभव है रसकूप
१३
अस्तिरूप नासति अनेक एक
३५४
अनुभव चिंतामनि रतन
अहंबुद्धि मिथ्यादसा
१८९
जाके हिय परगास
१४६
अनुभौके रसकौं रसायन कहत
१४
आचारज कहैं जिन वचनकौ
३०४
अपनैही गुन परजायसौं प्रवाहरूप
३७ आठ मूलगुण संग्रहै
३८६
अपराधी मिथ्यामती
२२८ आदि अंत पूरन–सुभाव–संयुक्त है ३४
अब अनिवृत्तिकरन सुनु भाई
३९९ आतमकौ अहित अध्यातम
१२१
अब उपशांतमोह गुनथाना
४०० आतम सुभाउ परभाउकी
१४८
अब कछु कहौं जथारथ वानी
४१२ आपा परिचै निज विषै
३७५
अब कवि निज पूरब दसा
३६२ आस्रवकौ अधिकार यह
१२१
अब निहचै विवहार
३८२ आस्रवरूप बंध उतपाता
४०६
अब पंचम गुनथानकी
३८५ आस्रव संवर परनति जौलौं
४०६
अब बरनौं अष्टम गुनथाना
३९९ आसंका अस्थिरता वांछा
३७६
अब बरनौं इकईस गुन
३८३
अब बरनौं सप्तम विसरामा
३९८ इति श्री नाटक ग्रंथमैं
२४४
अब यह बात कहूँ है जैसे
४१६ इहभव–भय परलोक–भय
१६०
अब सुनि कुकवि कहौं है जैसा
४१३ इह विचारि संछेपसौं
३६७
varNAnukramaNikA

Page 426 of 444
PDF/HTML Page 453 of 471
single page version

background image
426 samayasAr nATak
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
इह विधि जो परभावविष
३४९ एकादस प्रतिमा दसा
३९०
इहि विधि आतम ग्यान हित
३३२ एकादस वेदनीकी चारितमोहकी
३९६
इहि विधि जे जागे पुरुष
१३९ ए जगवासी यह जगत्
२०२
इहि विधि जे पूरन भये
२४० एतेपर बहुरौं सुगुरु
१३८
इहि विधि जो विपरीत पख
२७७
इहि विधि बोध–वचनिका फैली
४१७ ऐते संकट मुनि सहै
३९५
इहि विधि वस्तु व्यवस्था जानै
२०९ ऐसी महिमा ग्यानकी
२७८
इहि विधि वस्तु व्यवस्था जैसी
२३३ ऐसे मूढ़ कुकवि कुधी
४१४
उत्तम पुरुषकी दसा ज्यौं
१८४ ओरा घोरबरा निसिभोजन
३८४
उपजैं विनसै थिर रहै
२२५
अं
उपसम छायककी दसा
३८१ अंतर–द्रष्टि–लखाऊ
१०१
उपसमी समकिती कै तौ सादि
३७३ अंतर्मुहूरत द्वै घरी
३९१
ऊंचे ऊंचे गढ़के कंगूरे
४६ कबहूं नाटक रस सुनैं
४१८
कबहू सुमति व्है कुमतिकौ
११
एई छहौं दर्व इनहीकौ है
२२६ करता करम क्रिया करै
७२
एक करम करतव्यता
७२ करता किरिया करमकौ
९५
एक कोडि पूरव गनि लीजै
३९१ करता दरवित करमकौ
२५३
एक जीव वस्तुके अनेक
२६३ करता परिनामी दरब
७१
एक देखिये जानिये
४० करता याकौ कौन है
२५३
एक परजाइ एक समैमैं विनसि
२५८ करनीकी धरनीमैं महामोह राजा
२९०
एक परिनामके न करता दरब
७३ करनी हित हरनी सदा
२९०
एकमैं अनेक है अनेकहीमैं
२६५ करम अवस्थामें असुद्धसौ
३५८
एकरूप आतम दरब
३९
करम करै फल भोगवै
२७०
एकरूप कोऊ कहै
३१३ करमके चक्रमेमैं फिरत जगवासी
११७
एक वस्तु जैसी जु है
२५२ करमके भारी समुझैं न गुनकौ
२३७

Page 427 of 444
PDF/HTML Page 454 of 471
single page version

background image
padyonI varNAnukramaNikA 427
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
करम पिंड अरु रागभाव
९१
क्रिया एक करता जुगल
२५३
करम–भरम जग–तिमिर–हरन
कीचसौ कनक जाकै नीचसौ
१८४
करम सुभासुभ दोइ
१०२ कुगुरु कुदेव कुधर्म धर
३७७
कर्मजाल–जोग हिंसा
१७६ कुंजरकौं देखि जैसैं रोस करि
१८७
कर्मजाल–वर्गनाकौं वास
१७५ कुटिल कुरुप अंग लगी है
२७९
कर्मजाल–वर्गनासौं जगमैं
१७४ कुंदकुंद नाटक विषै
३१२
कर्मनिकौ करता है भोगनिकौ
२४४ कुंदकुंद मुनिराज प्रवीना
३०६
करुना वच्छल सुजनता
३७६ कुंदकुंदाचारिज प्रथम गाथाबद्ध
४४१
करै और फल भोगवै
२५३ कुबिजा कारी कूबरी
२७९
करै करम सोई करतारा
९० कुमती बाहिज द्रिष्टिसौं
३०३
कलपित बात हियै नहीं आनै
४१२ कुलकौ आचार ताहि मूरख धरम
१८१
कलावंत कोविद कुसल
२२ कृपा प्रसम संवेग दम
३४६
कही निरजराकी कथा
१७२ केई उदास रहैं प्रभु कारन
२०४
कहै अनातमकी कथा
२५९ केई कहैं जीव क्षनभंगुर
२६१
कहै विचच्छन पुरुष सदामें एकहौं
५० केई क्रूर कष्ट सहैं तपसौं सरीर
१४३
कहै विचच्छन मैं रह्यौ
२९३ केई जीव समकित पाई अर्ध
३७४
कहै सुगुरु जो समकिती
२०५ केई मिथ्याद्रिष्टी जीव धरै
३०१
कहौं दसम गुनथान दुसाखा
४०० केई मूढ़ विकल एकंत पच्छ गहैं
२५४
कहौं मुकित–पदकी कथा
३१२ केवलग्यान निकट जहँ आवै
४०१
कहौं सुद्ध निहचै कथा
१३
कै अपनौं पद आप संभारत
४१
कह्यौ प्रथम गुनथान यह
३७१ कै तौ सहज सुभाउकै
३७५
काच बांधै सिरसौं सुमनि बांधै
१७८ कोऊ अज्ञ कहै ज्ञेयाकार
३२३
काज विना न करै जिय उद्यम
१४४ कोऊ अनुभवी जीव कहै
२१८
काया चित्रसारीमैं करम परजंक
१३८ कोऊ एक छिनवादी कहै
३३०
कायासौं विचारै प्रीति मायाहीसौं
२५९ कोऊ कुधी कहै ग्यान मांहि
३२२
काहू एक जैनी सावघान वै परम
२१३ कोऊ क्रुर कहै काया जीव
३२६
किये अवस्थामें प्रगट
३४९ कोऊ ग्यानवान कहै ग्यान तौ
३५६

Page 428 of 444
PDF/HTML Page 455 of 471
single page version

background image
428 samayasAr nATak
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
कोऊ दुरबुद्धि कहै पहले न हुतौ
३३७ ग्यानकौ कारन ज्ञेय आतमा
३१८
कोऊ पक्षपाती जीव कहै
३२८ ग्यानकौ सहज ज्ञेयाकर रूप
२६८
कोऊ पसु ग्यानकी अनंत विचित्राई ३२१ ग्यान गरब मति मंदता
३७७
कोऊ बालबुद्धी कहै
३३१ ग्यानचक्र मम लोक
१६२
कोऊ बुद्धिवंत नर निरखै शरीर
३५
ग्यान चेतनाके जगे
२८६
कोऊ भाग्यवान कहै
३५६ ग्यानद्रिष्टि जिन्हके घट अंतर
३५०
कोऊ महामूरख कहत एक पिंड
३२९ ग्यानधर्म अविचल सदा
२७८
कोऊ मिथ्यामती लोकालोक
३२० ग्यान बोध अवगम मनन
२३
कोऊ मूढ़ कहै जैसै प्रथम सवांरी
३१९ ग्यानभान भासत प्रवान
२८८
कोऊ मूरख यौं कहैं
२७६ ग्यान–भाव ग्यानी करै
८०
कोऊ मंद कहै धर्म–अधर्म
३२४ ग्यान मिथ्यात न एक
९१
कोऊ सठ कहै जेतौ ज्ञेयरूप
३२४ ग्यानवंत अपनी कथा
२८७
कोऊ सिष्य कहै गुरु पांही
९७ ग्यानवंतकौ भोग निरजरा–हेतु है
८२
कोऊ सिष्य कहै स्वामी
१०२ ग्यान सकति वैराग्य बल
१५६
कोऊ सिष्य कहै स्वामी राग–द्वेष
२७५ ग्यान सरूपी आतमा
८०
कोऊ सुनवादी कहै ज्ञेयके
३२५ ग्यानावरनीकै गयैं जानियै जु है
२४१
ग्यानी ग्यानमगन रहै
१५२
खांडो कहिये कनककौ
५९
ग्यानी भेदग्यानसौं विलेछि
२०९
खं विहाय अंबर गगन
२० ग्यायक भाव जहां तहां
२८५
ख्याति लाभ पूजा मन आनै
४१३ ग्रंथ उकत पथ उथपि जो
३७०
ग्रंथ रचै चरचै सुभ पंथ
१३५
गुन परजैमैं द्रिष्टि न दीजै
३०१ गं्रीषममैं धूपथित सीतमैं अकंप
३९४
गुन विचार सिंगार
३०८
गुरु उपदेश कहा करै
३४३ घट घट अंतर जिन बसै
४१९
ग्यान उदै जिन्हके घट अंतर
१४५ घटमैं है प्रमाद जब ताई
२३४
ग्यानकला घटघट बसै
१४६
ग्यानकला जिनके घट जागी
१५६ चलै निरखि भाखै उचित
३९३
ग्यानकौ उजागर सहज सुखसागर ५
चाकसौ फिरत जाकौ संसार
३५०

Page 429 of 444
PDF/HTML Page 456 of 471
single page version

background image
padyonI varNAnukramaNikA 429
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
चारितमोहकी च्यारि मिथ्ंयातकी
३७८ जगत चक्षु आनंदमय
३०५
चित कौरा करि धरमधर
४१८ जगतमैं डोलैं जगवासी नररूप
२०१
चित प्रभावना भावजुत
३७६ जगमैं अनादिकौ अग्यानी कहै
६९
चिदानंद चेतन अलख
२० जगवासी अग्यानी त्रिकाल
२४७
चित्रसारी न्यारी परजंक न्यारौ
१३९ जगवासी जीवनिसौं गुरु उपदेस
१३७
चिनमुद्राधारी ध्रुव धर्म
२४८ जगी सुध्द समकित कला
३५२
चेतन अंक जीव लखि लीन्हा
२५० जथा अंधके कंधपर
२८६
चेतन करता भोगता
२५५ जदपि समल विवहारसौं
४०
चेतनजी तुम जागि विलोकहु
३३८ जब चेतन संभारि निज पौरुष
५८
चेतन जीव अजीव अचेतन
६२ जब जाकौ जैसौ उदै
१७७
चेतन मंडित अंग अखंडित
२२३ जब जीव सोवै तब समुझै सुपन
१४०
चेतनरूप अनूप अमूरति
जब यह वचन प्रगट सुन्यौ
२५७
चेतन लक्षन आतमा, आतम
२२० जबलग ग्यान चेतना न्यारी
२८७
चेतन लच्छन आतमा, जड
१९६ जबलग जीव सुद्ध वस्तुकौं
१७९
चेतनवंत अनंत गुन परजै
१४
जब सुबोध घटमैं परगासै
३०९
चेतनवंत अनंत गुन सहित
५७ जबहीतैं चेतन विभावसौं उलटि
२९६
चौदह गुनथानक दसा
४०६ जम कृतांत अंतक त्रिदस
२१
च्यारि खिपै त्रय उपशमै
३८० जमकौसौ भ्राता दुखदाता है
१५९
जहां काहू जीवको असाता उदै
४०५
छपकश्रेनी आठैं नवैं
४०१ जहां ग्यान किरिया मिलै
२८६
छयउपसम बरतै त्रिविधि
३८० जहां च्यारि परकिति खिपहि
३८१
छय–उपसम वेदक खिपक
३८१ जहां तहां जिनवानी फैली
४१८
छिनमैं प्रवीन छिनहीमैं
२०५ जहां न भाव उलटि अध आवै
४००
छीनमोह पूरन भयौ
४०२ जहां न रागादिक दसा
११४
छै षट वेदै एक जौ
३८१ जहां परमातम कलाकौ परकास
१७३
छंद सबद अछर अरथ
४१३ जहां प्रमाद दसा नहि व्यापै
२३४
जहांलौ जगतके निवासी जीव
१८३
जगतके प्रानी जीति वै रह्यो
४०६ जहां सुद्ध ग्यानकी कला उदोत
२८४

Page 430 of 444
PDF/HTML Page 457 of 471
single page version

background image
430 samayasAr nATak
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
जाकी दुखदाता–घाती चाकरी
४०२ जाहि फरसकै जीव गिर
४०१
जाकी परम दसा विषै
३४४ जाही समै जीव देह बुद्धिकौ
६८
जाके उदै होत घट–अंतर
९५
जिनपद नांहि शरीरकौ
४५
जाके उर अंतर निरंतर
१४२ जिन–प्रतिमा जन दोष निकंदै
३६७
जाके उर अंतर सुद्रिष्टिकी
३६६ जिनि प्रतिमा जिन–सारखी
३६५
जाके उर कुबजा बसै
२८४ जिनि ग्रंथी भेदी नहीं
३७१
जाके घट ऐसी दसा
३५२ जिन्हकी चिहुंटी चिमटासी
२३१
जाके घट अंतर मिथ्यात
३५३ जिन्हकी सहज अवस्था ऐसी
२३९
जाके चेतन भाव चिदानंद सोइ
२२२ जिन्हके सुद्रष्टिमै अनिष्ट इष्ट
१५८
जाक देह–द्युतिसौं दसौं दिसा
४४ जिन्हके देहबुद्धि घट अंतर
३०३
जाके परगासमैं न दीसैं
११८ जिन्हकी मिथ्यामति नही
२३०
जाके मुख दरससौं भगतके
३६५ जिन्हके हियेमैं सत्य सुरज
१४७
जाके मुकति समीप
३३७ जिन्हकै दरब मिति साधन
२१६
जाकै घट प्रगट विवेक
जिन्हकैं धरम ध्यान पावक
२३१
जाकै घट समता नही
२२८ जिन्हकैं सुमतिजागी
२२२
जाकै पद सोहत सुलच्छन
४० जिन्हिके वचन उर धारत
जाकै राज सुचैनसौं
४२१ जिय करता जिय भोगता
२५४
जाकै वचन श्रवन नहि
३४५ जिहि उतंग चढि फिर पतन
२४१
जाके हिरदैमैं स्याद्वाद साधना
३५४ जीव अनादि सरूप मम
२९१
जाकौ अधो अपूरब अनवृति
३३६ जीव अरु पुद्गल करम रहैं
२५१
जाकौ तन दुख दहलसौं
३७० जीव करम करता नहि ऐसैं
२४५
जाकौ विकथा हित लगै
३४५ जीव करम संजोग
२७४
जाति लाभ कुल रूप तप
३७६ जीव ग्यानगुन सहित
७०
जामैं धूमकौ न लेश वातकौ न
१५३ जीव चेतना संजुगत
८१
जामैं बालपनौं तरुनापौ
४५ जीव तत्त्व अधिकार यह
५५
जामैं लोक वेद नांहि थापना
२२७ जीव निरजीव करता करम
२३
जामैं लोकालोकके सुभाव
४६ जीव मिथ्यात न करै
९२
जासौं तू कहत यह संपदा हमारी
२०२ जूवा आमिष मदिरा दारी
३४६

Page 431 of 444
PDF/HTML Page 458 of 471
single page version

background image
padyonI varNAnukramaNikA 431
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
जे अविकलपी अनुभवी
२३६ जैसैं काहू देसमें सलिल धारा
४१४
जे असुद्ध परनति धरैं
२५२ जैसैं काहू देसकौ बसैया
१५१
जे केई निकटभव्यरासी
११५ जैसैं काहू नगरकै बासी
३४२
जे जिय मोह नींदमैं सौवैं
१७८ जैसैं काहू बाजीगर चौहटै
८७
जे जीव दरबरूप तथा
३५१ जैसैं काहू रतनसौं बीध्यौं है
११
जे जे मनवंछित विलास
१५० जैसैं कोऊ एकाकी सुभट
४१०
जे जे मोह करमकी परनति
१९४ जैसैं कोऊ कूकर छुधित
१९२
जेते जगवासी जीव
१०९ जैसैं कोऊ छुधित पुरुष
३७२
जेते जीव पंडित खयोपसमी
११६ जैसैं कोऊ जन गयौ
४९
जेते मनगोचर प्रगट–बुद्धि
१११ जैसैं कोऊ पातुर बनाय
५२
जे दुरबुद्धि जीव
३४० जैसैं कोऊ मनुष्य अजान
२१०
जे न करैं नयपच्छ विवाद
८४ जैसैं कोऊ मूरख महासमुद्र
१०
जे निज पूरब कर्म उदै
१५७ जैसैं कोऊ सुभट सुभाइ
१८५
जे परमादी आलसी
२३५ जैसैं गजराज नाज घासके
७६
जे परिनाम भए नहिं कबही
३९९ जैसैं गजराज परयौ
१७७
जे प्रमाद संजुगत गुसांई
२३४ जैसैं चंद किरनि प्रगटि भूमि
२७३
जे मिथ्यामति तिमिरसौं
२५२ जैसैं छैनी लोहकी
२१४
जे विवहारी मूढ नर
३०३ जैसैं तृण काठ बांस
३१
जे समकिती जीव समचेती
२३९ जैसैं नर खिलार चौपारिकौ
२८२
जैसैं उसनोदकमैं उदक–सुभाव
७९ जैसैं नर खिलार संतरजकौ
२८३
जैसैं एक जल नानारूप
८९ जैसैं नाना बरन पुरी बनाइ
१९५
जैसैं रजसोधा रज सोधिकैं
१२७ जैसैं निसि वासर कमल रहै
१३२
जैसैं एक पाकौ आंबफल
३५६ जैसैं पुरुष लखै परवत चढि
२३६
जैसैं वट वृक्ष एक तामें फल हैं
४१० जैसैं फिटकड़ी लोद हरड़ेकी
१५०
जैसैं करवत एक काठ
६४ जैसैं बनवारीमैं कुधातके
३१
जैसैं काहू चतुर संवारी है
२६६ जैसैं भूप कौतुक सरुप करै
१३१
जैसैं काहू चंडाली जुगल पुत्र
९६ जैसैं मतवारो कोऊ कहै
१०६
जैसैं काहू जंगलमैं पावसकौ
३४२ जैसैं महा धूपकी तपतिमैं
७७

Page 432 of 444
PDF/HTML Page 459 of 471
single page version

background image
432 samayasAr nATak
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
जैसैं महारतनकी ज्योतिमैं
८७ जो दुरमती विकल अग्यानी
२५२
जैसैं महिमंडलमैं नदीकौ प्रवाह
१९६ जो दुहुपनमैं एक थौ
२५७
जैसैं मुगध धान पहिचानै
३०२ जो नर सम्यकवंत कहावत
१३४
जैसैं मृग मत्त वृषादित्यकी
१९० जो नव करम पुरानसौं
१८
जैसैं रवि–मंडलके उदै
३३
जो नवकरि जीरन करै
१६
जैसैं राजहंसके वदनके
७८ जो नाना विकलप गहै
३७०
जैसैं रंक पुरुषकै भायैं
१८६ जो निहचै निरमल सदा
२४५
जैसैं सलिल समूहमैं
१५
जो नौ बाडि सहित विधि साधै
३८८
जैसैं सांख्यमती कहैं अलख
२५५ जो पद भौपद भय हरै
१४०
जैसो जो दरब ताके तैसो गुन
७० जो परगुन त्यागंत
१६७
जैसो जो दरब तामैं तैसोई सुभाउ १५४ जो पुमान परधन हरै
२२४
जैसो निरभेदरूप निहचै
२९५ को पुरवकृत करम फल
२९३
जो अडोल परजंक मुद्राधारी
४०३ जो पुरवकृत करम विरख
२९४
जो अपनी दुति आप विराजत
२५ जो पुरव सत्ता करम
१८
जो अरि मित्र समान विचारै
३८७ जो बिनु ग्यान किया अवगाहै
१३६
जोई इकंत नय पच्छ गहि
३६९ जो मन विषय कषायमैं
२०७
जोई करम उदोत धरि
१७ जो मिथ्या दल उपसमै
३७१
जोई जीव वस्तु अस्ति
३३५ जो मुनि संगीतमैं रहै
३९७
जोई द्रिग ग्यान चरनातम
३०० जो मैं आपा छांडि दीनौ
३६३
जो उदास वै जगतसौं
३४४ जो विलसै सुख संपदा
२६३
जो उपयोग स्वरूप धरि
१८
जो विवेक विधि आदरै
३८९
जो कबहूं यह जीव पदारथ
१२३ जो विशुद्ध भावनि बंधै
१७
जोग धरैं रहै जोगसौं भिन्न
२६ जो सचित भोजन तजै
३८७
जो जगकी करनी सब ठानत
१९७ जो सामायिककी दसा
३८७
जो दयालता भाव सो
२९९ जो सुछंद वरतै तजि डेरा
३९०
जो दरवास्रव रूप न होई
१११ जो सुवचन रुचिसौं सुनै
३४४
जो दसधा परिग्रहकौ त्यागी
३८९ जो संवरपद पाइ अनंदै
१३०
जो दिन ब्रह्मचर्य व्रत पालै
३८८ जो स्ववस्तु सत्तारुप
१६४

Page 433 of 444
PDF/HTML Page 460 of 471
single page version

background image
padyonI varNAnukramaNikA 433
padya
pRuShTha
padya
pRuShTha
जो हितभाव सु राग है
११४ तन चेतन विवहार एकसे
४८
जौलौं अष्ट कर्मकौ विनास नांही
१०४ तनता मनता वचनता
१७
जौलौं ज्ञानकौ उदोत तौलौं नहि
१५५ तब बानारसी मनमहिं आनी
४२०
ज्यौं कलधौत सुनारकी संगति
२२० ता कारन जगपंथ इत
२३५
ज्यौं घट कहिये घीवकौ
६० तातैं आतम धरमसौं
२८९
ज्यौं चिरकाल गड़ी वसुधामहि
४८ तातैं चिदभावनिविषै
२७७
ज्यौं जगमैं विचरै मतिमंद
११२ तातैं भावित करमकौं
२५४
ज्यौं ज्यौं पुग्गल बल करै
२७६ तातैं मेरै मतविषैं
२५६
ज्यौं तन कंचुक त्यागसौं
३२७ तातैं विषै कषायसौं
२०७
ज्यौं दीपक रजनी समै
२७७ तामैं कवितकला चतुराई
४१९
ज्यौं नट एक धरै बहु भेख
२२१ तियथल बास प्रेम रुचि निरखन
३८८
ज्यौं नर कोउ गिरै गिरिसौं तिहि
२९ तिहूं लोकमांहि तिहूं काल सब
१८२
ज्यौं पंथी ग्रीषम समै
१५
तीन काल अतीत अनागत
२३०
ज्यौं माटीमैं कलस होनकी
८३ तीनसै दसोत्तर सोरठा दोहा
४२१
ज्यौं वरषै वरषा समै
३३८ तो गरंथ अति सोभा पावै
३१२
ज्यौं हिय अंध विकल
२४९ त्याग जगो परवस्तु सब
१४९
जंह ध्रुवधर्म कर्मछय लच्छन
३८ त्यौं सुग्यान जानै सकल
२७८
झूठी करनी आचारै
२२८ थविरकलपि जिनकलपि
३९४
थविरकलपि धर कछुक सरागी
३९८
ठौर ठौर रकतके कुंड
१९९ थिति पूरन करि जो करम
१९
थिति सागर तेतीस
३८३
डूंघा प्रभु चूंघा चतुर
३४४
डूंघा सिद्ध कहै सब कोऊ
३४५ दया–दान–पूजादिक विषय
८२
दरब करम करता अलख
२६७
तजि विभाव हूजै मगन
३०१ दरब करम पुग्गल दसा
२८२
तत्त्वकी प्रतीतिसौं लख्यौ है
४१
दरबकी नय परजायनय दोऊ
८८