Panch Stotra-Gujarati (English transliteration). Vishapahar Stotrano Padhyanuvad.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 5 of 6

 

Page 73 of 105
PDF/HTML Page 81 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 73
chAhavAno abhiprAy e chhe ke Ape indriyajanit tuchchha sukh chhoDIne
atIndriyajanya paramasukh mokShanI chAh karI. A pramANe artha karavAthI
vAstavamAn koI paN virodh nathI. 9.
स्मरः सुदग्धो भवतैव तस्मि
न्नुद्धलितात्मा यदि नाम शम्भुः
अशेत वृन्दोपहतोऽपि विष्णुः
किं गृह्यते येन भवानजागः ।।१०।।
artha :he anantavIryanA dhArak! lokavijayI kAmane vAstavamAn
Ape ja bhasma karyo chhe, bIjA koIe nahi. jo mahAdevane kAmane bhasma
karavAne kAraNe Ishvar kaho to te barAbar nathI kAraN ke te paN pAchhaLathI
kAmathI pIDit thaI gayA hatA. viShNu paN lakShmInI sAthe shayan karavAne
kAraNe anek AkuLatAothI pIDit chhe parantu Ap sadaiv AtmAmAn jAgRut
rahevAne kAraNe kAmanidrAmAn achet thayA nahi arthAt hariharAdik badhA dev
bAhya parigrahathI lipta, nidrA Adi aDhAr doSh sahit tathA kAmadvArA
pIDit chhe ane Ap aDhAr doSharahit bAhya antarang badhA parigrahothI
rahit, nirAkuL ane sAchA kAmavijetA chho. 10.
स नीरजीस्यादपरोऽधवान्वा,
तदोषकीर्त्यैव न ते गुणित्वम्
स्वतोऽम्बुराशेर्महिमा न देव !
स्तोकापवादेन जलाशयस्य ।।११।।
artha :he jinadev! ApanAthI bhinna te hariharAdi dev nirdoSh
hoy ke sadoSh hoy, temanA doShonun varNan karavA mAtrathI ja Apanun
guNIpaNun nathI. jem vAv, kUvo, taLAv AdinI nindA karavAthI samudrano
mahimA hoy em bAbat nathI parantu samudrano mahimA svabhAvathI ja hoy
chhe tevI ja rIte anant gnAnAdi aparimit guNonA svAmI hovAthI Apano
sarvopari mahimA svabhAvathI ja chhe. 11.

Page 74 of 105
PDF/HTML Page 82 of 113
single page version

background image
74 ][ panchastotra
कर्मस्थितिं जन्तुरनेकभूमिं,
नयत्यमुं सा च परस्परस्य
त्वं नेतृभावं हि तयोर्भवाब्धौ,
जिनेन्द्र नौनाविकयोरिवाख्यः ।।१२।।
artha :he bhagavAn! jem samudramAn hoDI nAvikane ane nAvik
hoDIne laI jAy chhe tevI ja rIte sansArI jIv karmonI sthitine ane karma
sansArIjIvone paraspar judI judI avasthAomAn laI jAy chhe pariNAme
he jinendradev! Ape sansArarUpI ghor samudramAn paraspar ekabIjAnun netRutva
(vyavahAranayathI) kahyun chhe. 12.
सुखाय दुःखानि गुणाय दोषा -
न्धर्माय पापानि समाचरंति
तैलाय बालाः सिकतासमूहं
निपीडयंति स्फु टमत्वदीयाः ।।१३।।
artha :he tribhuvanapati! ApanA shAsanathI bAhya sarvathA
ekAntavAdI jano sukhanI prApti mATe dukhonun (parvat uparathI paDavun,
agnimAn pravesh karavo Adi ghor dukhonun ), guNonI prasiddhi mATe
(hADakAnI khoparIonI mALA paheravI, mRuganA chAmaDAnun Asan rAkhavun
ityAdi) pratyakSha doShonun, dharma mATe (ashvamegh, naramegh ane narapashuyagnarUp)
pAponun AcharaN kare chhe. A pramANe heyopAdey (hitAhit) gnAn rahit
jIv telanI prApti mATe retIno samUh pIle chhe. 13.
विषापहारं मणिमौषधानि
मंत्रं समुद्दिश्य रसायनं च
भ्राम्यन्त्यहो न त्वमिति स्मरन्ति
पर्यायनामानि तवैव तानि ।।१४।।

Page 75 of 105
PDF/HTML Page 83 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 75
artha :he bhagavAn! AshcharyanI vAt chhe ke sansArI jIvo viSh
dUr karanAr maNi, auShadh, mantra, rasAyaN ane kalpavRukSha AdinI prApti
mATe ahIn tahIn bhaTake chhe parantu Apanun smaraN karatA nathI. jo ke maNi
Adi badhA shabdo ApanA pavitra nAmanA ja paryAyavAchI chhe. 14.
चित्ते न किञ्चित्कृतवानसि त्वं
देवःकृतश्चेतसि येन सर्वम्
हस्ते कृतं तेन जगद्विचित्रं
सुखेन जीवत्यपि चित्तबाह्यः ।।१५।।
artha :he tribhuvanArAdhya! ApanA hRudayamAn (vItarAg hovAthI
rAgadveShAdi) kAI paN nathI parantu je manuShya Apane potAnA hRudayamAn
dhAraN kare chhe tene vash Akhun jagat thaI jAy chhe e AshcharyanI vAt
chhe. Ap manarahit chho topaN sukhethI (anantagnAnAdi guNothI sampanna
hovAne kAraNe) jIvo chho athavA jemanA chittamAnthI Ap bahAr chho
teo sukhapUrvak rahI shakatA nathI ane Ap achintya hovA chhatAn paN
anant sukhamAn lIn chho. 15.
त्रिकालतत्त्वं त्वमवैस्त्रिलोकी
स्वामीति संख्यानियतेरमीषां
बोधाधिपत्यं प्रति नाभविष्यं
स्तेऽन्येऽपि चेद्वद्याप्स्यदमूनपीदं ।।१६।।
artha :he jinendradev! Ap traNe kALanA jIvAdi padArthone
yathArtharUpe jANo chho tathA traNe lokonA svAmI chho. Am kahevAno
abhiprAy e nathI ke ApanA gnAn ane prabhutvanI sImA ATalI ja chhe
kem ke kAL ane lokanI sankhyA nishchit chhe tethI Ap trikALagnAnI ane
tribhuvanapati kahevAo chho. jo A uparAnt bIjA paN anantakAL ane
lok hot to te paN ApanA gnAn ane prabhutvamAn samAI ja jAt. 16.

Page 76 of 105
PDF/HTML Page 84 of 113
single page version

background image
76 ][ panchastotra
नाकस्य पत्युः परिकर्म रम्यं
नागम्यरूपस्य तवोपकारि
तस्यैव हेतुः स्वसुखस्य
भानोरुद्बिभ्रतच्छत्रमिवादरेण ।।१७।।
artha :he guNasamudra! indranI manohArI sevA nitya niranjan
gnAnamUrtisvarUp Apano upakAr karatI nathI. tenI manohArI sevA te
indranA ja Atmasukhanun kAraN chhe. jem koI AdarapUrvak chhatra dhAraN kare
chhe to tenAthI tene ja chhAyAdirUp sukhanI prApti thAy chhe. tenAthI sUryano
kAI thoDo ja upakAr thAy chhe? tevI ja rIte bhagavAnanI sevA dvArA indra
sansAranAshak atishay puNyanI prApti kare chhe. 17.
क्वोपेक्षकस्त्वं क्व सुखोपदेशः
स चेत्किमिच्छाप्रतिकूलवादः
क्वासौ क्व वा सर्वजगत्प्रियत्वं
तन्नायथातथ्यमवेविचं ते ।।१८।।
artha :he vItarAg prabhu! param vItarAgI Ap kyAn? Apano
sukhadAyak upadesh kyAn? jo sukhadAyak upadesh hoy to pachhI ichchhAthI
pratikUL upadesh kem? kyAn ichchhAthI pratikUL Apano A upadesh? ane
kyAn temAn sarva sansArI jIvonun priyapaNun? A badhun paraspar virodhI hovA
chhatAn paN virodh rahit yathArtha chhe em mane draDh vishvAs chhe. 18.
bhAvArtha :jo ke vItarAg prabhu Ap param vItarAg chho chhatAn
paN bhavya jIvonA puNyodayathI ApanI divyadhvani khare chhe. Apane
bhavyajIvo pratye koI rAg nathI tethI vItarAgI hovAmAn ane upadesh
devAmAn koI virodh nathI. hitakArI hovA chhatAn paN te indriyaviShayanA
tuchchha kShaNik sukhathI pratikUL chhe kem ke indriyaviShay sukhano vipAk atyant
kaDavo chhe chhatAn paN shivasukh ApavAnun mukhya kAraN hovAthI badhAne priy
chhe tethI ApanA upadeshamAn koI virodh nathI.

Page 77 of 105
PDF/HTML Page 85 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 77
तुङ्गात्फलं यत्तदकिंचनाश्च,
प्राप्यं समृद्धान्न धनेश्वरादेः
निरम्भसोऽप्युच्चतमादिवाद्रे
र्नैकापि निर्याति धुनी पयोधेः ।।१९।।
artha :he paramAtmA! jem parvat jaLarahit chhe parantu svabhAvathI
ja unnat prakRiti dhAraN kare chhe tethI temAnthI gangAdi anek nadIo nIkaLe
chhe ane jaLathI samudra samudramAnthI ek paN nadI nIkaLatI nathI tevI ja
rIte he bhagavAn! ApanI pAse paramANumAtra paN parigrah nathI topaN
anantagnAnAdi guNo dvArA atyant unnat svabhAv hovAthI ApanA dvArA je
anant sukhAdirUp phaLanI prApti thaI shake chhe te dhanapati kuberathI kadI thaI
shakatI nathI. 19.
त्रैलोक्यसेवानियमाय दण्डं
दध्रे यद्रिंद्रो विनयेन तस्य
तत्प्रातिहार्यं भवतः कुतस्त्यं,
तत्कर्मयोगाद्यदि वा तवास्तु ।।२०।।
artha :he trilok ke nAth! indre traN lokanA jIvonI sevA
karavA mATe je vinayapUrvak danD dhAraN karyo hato tethI pratIhArapaNun indrane
ja ho kem ke pratihArapaNAnun kArya teNe ja karyun chhe, Apane te prAtihArya
(pratahAranun kArya) kevI rIte hoy? athavA barAbar chhe ke pUrvopArjit
tIrthankar prakRitirUp karmanA udayathI ashokavRukShAdi ATh prAtihArya hoy chhe e
kAraNe te karmayogathI Apane paN ‘prAtihArya’ ho. 20.
श्रिया परं पश्यति साधु निःस्वः,
श्रीमान्न कश्चित्कृपणं त्वदन्यः
यथा प्रकाशस्थितमन्धकार
स्थायीक्षतेऽसौ न तथा तमःस्थम् ।।२१।।

Page 78 of 105
PDF/HTML Page 86 of 113
single page version

background image
78 ][ panchastotra
artha :he jineshvar! daridra manuShya dhanavAnane AdarabhAvathI dekhe
chhe parantu ApanA sivAy bIjI koI paN dhanavAn vyakti puNyoday rahit
nirdhanane sArI rIte jotI nathI. te yogya ja chhe kAraN ke andhArAmAn ubhelo
manuShya prakAshamAn ubhelA puruShane jem joI le chhe tem prakAshamAn ubhelo
puruSh andhArAmAn ubhelA puruShane joI shakato nathI. 21.
bhAvArtha :aishvaryanA madathI andh sansAranA sampattishALI manuShyo
nirdhano taraph Ankh ughADIne jotA paN nathI paN Ap shrImAn hovA chhatAn
paN gnAnAdi sampatti rahit manuShyone hitano upadesh ApIne sukhI karo
chho. A rIte Ap sansAranA shrImAnothI bhinna prakAranA ja shrImAn chho.
स्ववृद्धिनिःश्वासनिमेषभाजि,
प्रत्यक्षमात्मानुभवेऽपि मूढः
किं चाखिलज्ञेयविवर्तिबोध
स्वरूपमध्यक्षमवैति लोकः ।।२२।।
artha :he jagatanA nAth! potAnA sharIranI vRuddhi, prANadhAraN
ane AnkhanA palakAravALA vAstavamAn potAnA svarUpano anubhav karavAmAn
paN ashakta jIvo svasamvedan pratyakShathI AtmAne kyAthi jANI shake?
ane jyAn pratyakSharUp svAtmAne ja jANatA nathI to pachhI kevaLagnAn-
svarUp, amUrta ane chinmAtra evA Apane kevI rIte jANI shake? arthAt
jANI shake nahi. 22.
तस्यात्मजस्तस्य पितेति देव
त्वां येऽवगायन्ति कुलं प्रकाश्य
तेऽद्यापि नन्वाश्मनमित्यवश्यं
पाणौ कृतं हेम पुनस्त्यजन्ति ।।२३।।
artha :he paramAtmA! Ap nAbhirAjAnA putra chho ane
bharateshvaranA pitA chho A pramANe ApanA vanshanun varNan karIne je mUDhabuddhi

Page 79 of 105
PDF/HTML Page 87 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 79
jIv ApanI avahelanA kare chhe te buddhihInonI jem hAthamAn AvelA
suvarNane em kahIne chhoDI de chhe ke A pAShAN chhe athavA pAShANathI
utpanna thayun chhe. 23.
दत्तस्त्रिलोक्यां पटहोऽभिभूताः
सुरासुरास्तस्य महान्स लाभः
मोहस्य मोहस्त्वयि को विरोद्धु
र्मूलस्य नाशो वलवद्धिरोधः ।।२४।।
artha :he tribhuvananAth! traNe lokamAn vijayanun nagArun vagADavAthI
mohane ghaNo moTo vijayalAbh thayo kAraN ke tenAthI sur ane asur badhA
apamAnit thayA. parantu ApanI samakSha te moh svayam mUrchchhit thaI gayo.
te yogya ja chhe, virodhIno baLavAnanI sAthe virodh karavAthI mUL sahit
nAsh thAy chhe. 24.
मार्गस्त्वयैको ददृशे विमुक्ते
श्चतुर्गतीनां गहनं परेण
सर्वं मया दृष्टमिति स्मयेन
त्वं मा कदाचिद्भुजमालुलोक ।।२५।।
artha :he jinendradev! Ape ek mokShano ja mArga joyo chhe
ane ApanAthI bhinna anyamatI devoe chAre gatino gahan mArga joyo
chhe tethI men badhun ja joyun chhe evA ahankArathI Ape kadI paN Apano
hAth joyo nahi. 25.
स्वर्भानुरर्कस्य हविर्भुजोऽम्भः,
कल्पान्तवातोऽम्बुनिधेर्विधातः
संसारभोगस्य वियोगभावो,
विपक्षपूर्वाभ्युदयास्त्वदन्ये ।।२६।।

Page 80 of 105
PDF/HTML Page 88 of 113
single page version

background image
80 ][ panchastotra
artha :he anant sukhadhArak! rAhu sUryano, jaL agnino,
pralayakALano pavan samudrano tathA viyogabhAv sansAranA bhogono pratipakShI
chhe, A pramANe kevaL ApanA sivAy sansAranA badhA padArthono abhyuday
temanA pratipakSha sahit chhe. 26.
bhAvArtha :he prabhuvar! kevaL Apano ja abhyuday evo chhe ke
e pratipakShI bhAvothI surakShit chhe kemake ApanA sarva vibhAvono sarvathA
nAsh thaI gayo chhe tethI kevaL ApanA bhakta ja shAshvat sukhano rasAsvAd
le chhe.
अजानतस्त्वां नमतः फलं यत्,
तज्जानतोऽन्यं न तु देवतेति
हरिन्मणिं काचधियादधान
स्तं तस्य बुद्धया वहतो न रिक्तः ।।२७।।
artha :he muninAth! Apane jANyA vinA (paN) namaskAr
karanAr manuShyane je phaL prApta thAy chhe te phaL ApanAthI bhinna bIjAone
‘dev’ jANIne namaskAr karanArane paN maLatun nathI kemake nIlamaNine kAch
mAnIne dhAraN karanAr manuShya, kAchane nIlamaNi mAnIne dhAraN karanAr
manuShya karatAn daridra nathI. 27.
प्रशस्तवाचश्चतुराः कषायै
र्दग्धस्य देवव्यवहारमाहुः
गतस्य दीपस्य हि नंदितत्वं,
दृष्टं कपालस्य च मंगलत्वम् ।।२८।।
artha :he jinapati! prashasta vachan bolanAr chatur vyavahArI
manuShya krodhAdikaShAyothI jalatA puruShane paN dev shabdathI sambodhe chhe. A
vyavahAr evo chhe jem olavAtA dIpakane loko kahe chhe ke dIpak vadhI
gayo ane phUTelA ghaDAne kahe chhe ke ghaDAnun kalyAN thaI gayun. 28.

Page 81 of 105
PDF/HTML Page 89 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 81
नानार्थमेकार्थमदस्त्वदुक्तं,
हितं वचस्ते निशमय्य वक्तुः
निर्दोषतां के न विभावयन्ति,
ज्वरेण मुक्तः सुगमः स्वरेण ।।२९।।
artha :he syAdvAd nAyak! jem koIno nirogI svar sAmbhaLatAn
ja khabar paDI jAy chhe ke e jvar rahit chhe tevI ja rIte he devAdhidev!
judA judA arthavALA, ek arthavALA tathA hitakArI ApanA dvArA
pratipAdit vachano sAmbhaLIne kayo parIkShak ApanA jevA satyavAdInI
nirdoShatAno anubhav na kare arthAt badhAn ja kare chhe. 29.
न क्वापि वाञ्छा ववृते च वाकते
काले क्वचित्कोऽपि तथा नियोगः
न पूरयाम्यम्बुधिमित्यदंशुः
स्वयं हि शीतद्युतिरभ्युदेति ।।३०।।
artha :he RUShabhadev! A Apano koI achintya guN ja chhe
ke ApanI kyAy koI paN prakAranI ichchhA vinA ja ApanA vachano
(divyadhvani)nI pravRutti svabhAvathI ja thAy chhe, evo k kniyog ja chhe.
jem chandrano uday svabhAvathI ja thAy chhe, ‘hun samudrane pUrepUro bharI daun’
evI ichchhAthI chandrano uday thato nathI, tevI ja rIte ApanI divyadhvani
svabhAvathI ja khare chhe. 30.
गुणा गंभीराः परमांः प्रसन्ना
बहुप्रकाराबहवस्तबेति
दृष्टोयमन्तः स्तवने न तेषां
गुणो गुणानां किमतः परोस्ति ।।३१।।
artha :he guN samudra? ApanA guN gambhIr, sarvotkRuShTa,
suprasiddha, bhinna bhinna prakAranA ane te ghaNA chhe. stutimAn te guNono

Page 82 of 105
PDF/HTML Page 90 of 113
single page version

background image
82 ][ panchastotra
ant dekhAto nathI kem ke te anant chhe. jo temano kyAy ant hoy to
ApamAn ja chhe. arthAt Ap sarvaguNasampanna chho, ApanAmAn koI guNanI
kamI nathI. 31.
स्तुत्या परं नाभिमतं हि भक्त्या
स्मृत्या प्रणत्या च ततो भजामि
स्मरामि देवं प्रणमामि नित्यं
केनाप्युपायेन फलं हि साध्यम् ।।३२।।
artha :he devAdhidev! kevaL stutidvArA ja ichchhit phaLanI prApti
thatI nathI parantu bhakti, smaraN, namaskArathI paN thAy chhe. tethI hun sadaiv
ApanI bhakti karun chhun, dhyAn karun chhun ane Apane praNAm karun chhun kem
ke koI paN upAy dvArA potAnA vibhAv bhAvo maTADIne ichchhit phaL siddha
karI levun joIe. 32.
ततस्त्रिलोकीनगराधिदेवं
नित्यं परंज्योतिरनंतशक्तिम्
अपुण्यपापं परपुण्यहेतुं
नमाम्यहं वन्द्यमवन्दितारम् ।।३३।।
artha :he guNanidhi! Ap avinAshI chho, kevaLagnAn svarUp
jyotithI prakAshamAn chho, anant vIryanA dhArak chho, svayam puNyapAp rahit
chho chhatAn paN bhavyajIvonA puNyanA kAraN chho. Ap indra, chakravartI badhA
dvArA vandya chho parantu Ap koIne vandan karatA nathI. traNe lokanA svAmI
evA Apane hun (dhananjay kavi) sadaiv namaskAr karun chhun. 33.
अशब्दमस्पर्शमरूपगंधं
त्वां नीरसं तद्विषयावबोधम्
सर्वस्य मातारममेयमन्यै
र्जिनेन्द्रमस्मार्यमनुस्मरामि ।।३४।।

Page 83 of 105
PDF/HTML Page 91 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 83
artha :he trilokInAth! Ap shabda, sparsha, rUp, gandh ane
rasarahit chho parantu temanA viShayanA pUrNa gnAtA chho. Ap sarvane jANo
chho parantu Apane koI jANatun nathI. ApanA anantaguNonun smaraN paN karI
shakAtun nathI evA shrI jinendra bhagavAnanun hun sadaiv vAramvAr chintavan karun
chhun. 34.
अगाधमन्यैर्मनसाप्यलंध्यं
निष्किंचनं प्रार्थितमर्थवद्भिः
विश्वस्य पारं तमदृष्टपारं
पतिं जनानां शरणं व्रजामि ।।३५।।
artha :he naranAth! Ap guNothI gambhIr chho tethI bIjA te
UnDAN sudhI pahonchI shakatA nathI, manathI Apanun chintavan karI shakAtun nathI,
paramANumAtra paN parigrah ApanI pAse nathI chhatAn paN indra chakravartI
vagere ApanI pAse yAchanA kare chhe. (kAraN ke anant chatuShTayasvarUp
antarang
lakShmIthI Ap shobhI rahyA chho ane indra, chakravartI vagere tenAthI
rahit chhe tethI temanun yAchakapaNun svAbhAvik ja chhe.) Ap vishvanA sakaL
padArthono pAr pAmyA chho ane bIjAne paN pAr pahonchADo chho, parantu
Apano pAr koI pAmyun nathI, evA te jinapatinun hun sharaN grahun chhun. 35.
त्रैलोक्यदीक्षागुरवे नमस्ते
योऽवर्धमानोऽपि निजोन्नतोऽभूत्
प्राग्मण्डशैलः पुनरद्धिकल्पः
पश्चान्न मेरुः कुलपर्वतोऽभूत् ।।३६।।
artha :he tribhuvanapati! sumeru parvat pahelAn goL pattharono
Dhagalo, pachhI nAno pahAD ane pachhI kulAchal thayo nahoto parantu svabhAvathI
ja te mahAmeru hato tevI ja rIte Ap kramapUrvak na vadhatAn svayam unnat
hatA. evA traNalokanA dIkShAguru svarUp Apane namaskAr. 36.

Page 84 of 105
PDF/HTML Page 92 of 113
single page version

background image
84 ][ panchastotra
स्वयंप्रकाशस्य दिवा निशा वा,
न बाध्यता यस्य न बाधकत्वम्
न लाघवं गौरवमेकरूपं
वन्दे विभुं कालकलामतीतम् ।।३७।।
artha :he trilokI prabhu! Ap svayam satat prakAshasvarUp chho tethI
divas ke rAtrinI jem bAdhya bAdhakapaNun nathI, jemane nathI laghutA ke nathI
gurutA. te sadaiv ekarUp rahenAr ane kALanI kaLAthI rahit arthAt
avinAshI trilokInAthane hun namaskAr karun chhun. 37.
इति स्तुति देव विधाय दैन्या
द्वरं न याचे त्वमुपेक्षकोऽसि
छायातरूं संश्रयतः स्वतः स्यात्,
कश्छायया याचितयात्मलाभः ।।३८।।
artha :he nAth! A pramANe stuti karIne hun dInatApUrvak varadAn
mAngato nathI kemake hun jANun chhun ke Ap rAgadveSharahit chho. athavA barAbar
ja chhe ke vRukShono Ashray lenAr puruShane chhAnyo svayam prApta thaI jAy chhe
to pachhI chhAnyo mAgavAthI sho lAbh thAy? 38.
अथास्ति दित्सा यदि वोपरोध
स्त्वय्येव सक्तां दिश भक्तिबुद्धिम्
करिष्यते देव तथा कृपां मे,
को वात्मपोष्ये सुमुखो न सूरिः ।।३९।।
artha :he svAmI! jo ApanI kAI devAnI ichchhA hoy athavA
kAI anugrah hoy to hun e ja mAgun chhun ke ApanA charaNomAn ja mArI
bhakti raho. mane vishvAs chhe ke he dev! Ap mArA upar ATalI kRupA
avashya karasho. potA vaDe poShAvA yogya shiShya upar kyA vidvAn puruSh
anukUL nathI thatA? badhA ja thAy chhe. 39.

Page 85 of 105
PDF/HTML Page 93 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra ][ 85
वितरति विहिता यथा क थञ्चि
ज्जिन विनताय मनीषितानि भक्तिः
त्वयि नुतिविषया पुनर्विशेषा
िद्रशति सुखानि यशो धनं जयं च ।।४०।।
artha :he jinendradev! jem koI paN rIte karelI bhakti paN
vinayashIl bhaktane manovAnchhit phaL Ape chhe to pachhI vishuddha pariNAmothI
karelI ApanI stuti ane bhakti visheShapaNe sukh, yash, dhan ane vijay
Ape chhe. 40.
bhAvArtha :he bhagavAn! samyagdarshanapUrvak vishuddha pariNAmo dvArA
ApanI stuti karavAthI vishiShTa sukh, nirmal yash, dhan-vaibhav ane vijay
lAbh maLe chhe ane ante sarvopari mokShanun sukh prApta thAy chhe.
e pramANe mahAkavi dhananjayakRut viShApahAr stotranI
pt.. shreyAnsakumArajI shAstrIkRut bhAShATIkAno
gujarAtI anuvAd pUro thayo.

Page 86 of 105
PDF/HTML Page 94 of 113
single page version

background image
viShApahArstotrano
padyAnuvAd
apane men hI sthir rahatA hai, aur sarvagat kahalAtA,
sarva - sang - tyAgI hokar bhI, sab vyApAronkA gnAtA;
kAlmAnase vRuddha bahut hai, phir bhI ajar amar svayamev,
vipadAonse sadA bachAve, vah purAN puruShottam dev. 1.
jisane par - kalpanAtIt, yug - bhAr akele hI jhelA,
jisake sugungAn munijan bhI, kar nahin sake ek velA;
usI vRuShabhakI vishad virad yah, alpabuddhi jan rachatA hai,
jAhAn na jAtA bhAnu, vahAn bhI dIp ujelA karatA hai. 2.
shakra sarIkhe shaktivAn ne, tajA garva guN gAne kA,
kintu main na sAhas chhoDUngA, viradAvalI banAnekA;
apane alpagnAn se hI main, bahut viShay prakaTAUngA,
is chhoTe vAtAyanase hI, sArA nagar dikhAUngA. 3.
tum sab - darshI dev, kintu, tumako na dekh sakatA koI,
tum sabake hI gnAtA, par tumako na jAn pAtA koI;
‘kitane ho’ ‘kaise ho, yon kuchh kahA na jAtA he bhagavAn,
isase nij ashakti batalAnA, yahI tumhArA stavan mahAn. 4.
bAlak sam apane doShonse, jo jan pIDit rahate hain,
un sabako he nAth, Ap, bhavatAp rahit nit karate hain;
yon apane hit aur ahitakA, jo na dhyAn dharanevAle,
un sabako tum bAlvaidya ho, svAsthyadAn karanevAle. 5.

Page 87 of 105
PDF/HTML Page 95 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra padyAnuvAd ][ 87
dene lenekA kAm kuchh, Aj kalya parason karake,
din vyatIt karatA ashakta ravi, vyartha dilAsA de karake;
par he achyut, jinapati, tum yon pal bhar bhI nahin khote ho,
sharaNAgat nat bhaktajanoko, tvarit iShTa phal dete ho. 6.
bhaktibhAvase sumukh Apake rahanevAle sukh pAte,
aur vimukh jan dukh pAte hain, rAgadveSh nahin tum lAte;
kamal sudutimay chAru ArasI, sadA ekasI rahatI jyon,
usamen sumukh vimukh donon hI, dekhen chhAyA jyon kI tyon. 7.
gaharAI nidhi kI, UnchAI giri kI, nabh - thal kI chauDAI,
vahIn vahIn tak jahAn jahAn tak, nidhi Adik den dikhalAI;
kintu nAth, terI agAdhatA, aur tungatA, vistaratA,
tIn bhuvanake bAhir bhI hai, vyAp rahI hai jagatpitA. 8.
anavasthAko param tattva, tumane apane matamen gAyA,
kintu baDA acharaj yah bhagavAn, punarAgaman na batalAyA;
tyon AshA karake adaShTakI, tum sudraShTa phalako khote,
yon tab charit dekhen ulaTese, kintu ghaTit sabahI hote. 9.
kAm jalAyA tumane svAmI, isIliye bahu usakI dhUl,
shambhu ramAI nij sharIramen, hoy adhIr moh men bhUl;
viShNu parigrahayut sote hain; lUTe unhen isIse kAm,
tum nirgranth jAgate rahate, tumase kyA chhIne vah vAm. 10.
aur dev hon chAhe jaise, pAp sahit athavA niShpAp,
unake doSh dikhAnese hI, guNI kahe nahin jAte Ap;
jaise svayam saritapati kI ati, mahimA baDhI dikhAtI hai,
jalAshayonke laghu kahanese, vah na kahIn baDh jAtI hai. 11.

Page 88 of 105
PDF/HTML Page 96 of 113
single page version

background image
88 ][ panchastotra
karmasthitiko jIv nirantar, vividh thalommen pahunchAtA,
aur karma in jag - jIvoko, sab gatiyommen le jAtA;
yon naukA nAvikake jaise, is gahare bhav - sAgaramen,
jIv karmake netA ho prabhu, pAr karo kar kRupA hamen. 12.
guNake lie log karate hain; asthidhAraNAdik bahu doSh,
dharmahetu pApommen paDate, pashuvadhAdiko kah nirdoSh;
sukhahit nij tanako dete hain, giripAtAdi dukhamen Thel,
yon jo tav matabAhya mUDh ve, bAlU pel nikAlen tel. 13.
viShanAshak maNi mantra rasAyan, auShadhake anveShaNamen,
dekho to ye bhole prANI, phiren bhaTakate van van men;
samajh tumhen hI maNimantrAdik, smaraN na karate sukhadAyI,
kyonki tumhAre hI hain ye sab, nAm dUsare paryAyI. 14.
he jInesh, tum apane manamen, nahIn kisIko lAte ho,
par jis kisI bhAgyashAlIke, manamen tum A jAte ho;
vah nij - karamen kar letA hain, shakal jagatako nishchay se,
tav man se bAhar rahakar bhI, acharaj hai rahatA sukhase. 15.
trikAlagna trijagatake svAmI, aisA kahanese jinadev,
gnAn aur svAmIpanakI, sImA nishchit hotI svayamev;
yadi isase bhI jyAdA hotI, kAl jagatakI ginatI aur,
to usako bhI vyApit karate, ye tav guN donon siramaur. 16.
prabhukI sevA karake surapati, bIj svasukhake botA hai,
he agamya agney na isase, tumhen lAbh kuchh hotA hai;
jaise chhatra sUryake sammukh, karanese dayAlu jinadev,
karanevAle hI ko hotA, sukhakar Atapahar svayamev. 17.

Page 89 of 105
PDF/HTML Page 97 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra padyAnuvAd ][ 89
kahAn tumhArI vItarAgatA, kahAn saukhyakArak upadesh!
ho bhI to kaise ban sakatA, indriysukhviruddha Adesh?
aur jagatakI priyatA bhI tab, sambhav kaise ho sakatI?
acharaj, yah viruddha guNamAlA, tumamen kaise rah sakatI? 18.
tum samAn ati tung kintu nidhanonse, jo milatA svayamev,
dhanad Adi dhanikonse vah phal, kabhI nahIn mil sakatA dev;
jalavihIn Unche girivarase, nAnA nadiyAn bahatI hain,
kintu vipul jalayukta jaladhise, nahIn nikalatIn jharatI hain. 19.
karo jagatjan jinasevA, yah samajhAnekA surapati ne,
danD vinayase liyA, isalie prAtihArya pAyA usane;
kintu tumhAre prAtihArya vasuvidhi hain so Ae kaise?
he jinendra; yadi karmayogase, to ve karma hue kaise? 20.
dhanikonko to sabhI nidhan, lakhate hain bhalA samajhate hain,
par nidhanonko tum sivAy jin, koI bhalA na kahate hain;
jaise andhakAravAsI ujiyAlevAleko dekhe,
vaise ujiyAlAvAlA nar, nahin, tamavAsIko dekhe. 21.
nij sharIrakI vRuddhi shvAsuchchhvAs aur palaken jhapanA,
ye pratyakSha chihna hai jis men, aisA bhI anubhav apanA;
kar na saken jo tuchchhabuddhi ve, he jinavar; kyA terA rup,
indriyagochar kar sakate hain, sakal gneyamay gnAnasvarUp? 22.
‘unake pitA’ ‘putra hain unake,’ kar prakAs yon kulakI bAt,
nAth; ApakI guNgAthA jo, gAte hain raT raT dinarAt;
chAru chittahar chAmIkarako, sachamuch hI ve vinA vichAr,
upalshakalase upajA kahakar, apane karase dete DAr. 23.

Page 90 of 105
PDF/HTML Page 98 of 113
single page version

background image
90 ][ panchastotra
tIn lokamen Dhol bajAkar, kiyA moh ne yah Adesh,
sabhI surAsur hue parAjit, milA vijay use visheSh;
kintu nAth; vah nibal Apase, kar sakatA thA kahAn virodh,
vair ThAnanA balavAnose, kho detA hai khudako khod. 24.
tumane keval ek muktikA, dekhA mArga saukhyakArI,
par aurone chAro gati ke, gahan panth dekhe bhArI;
isase sab kuchh dekhA hamane, yah abhimAn ThAn karake,
he jinavar, nahin kabhI dekhanA, apanI bhujA tAn karake. 25.
raviko rAhu rokatA hai, pAvakako vAri bujhAtA hai,
pralayakAlakA prabal pavan, jalanidhiko nAch nachAtA hai;
ese hI bhav - bhogonko, unakA viyog haratA svayamev,
tum sivAy sabakI baDhatI par, ghAtak lage hue hain dev. 26.
bin jAne bhI tumhen naman karanese jo phal phalatA hai,
vah auronko dev mAn, namanese bhI nahin milatA hai;
jyon *maraktako kAch mAnakar, karagat karanevAlA nar,
samajh sumaNi jo kAch gahe, usake sam rahe na khAlI kar. 27.
vishad manogna bolanevAle, panDit jo kahalAte hain,
krodhAdikase jale hueko, ve yon ‘dev’ batAte hain;
jaise ‘bujhe hue’ dIpakako, ‘baDhA huA’ sab kahate hain,
aur kapAl bighaT jAneko, ‘mangal huA’ samajhate hain. 28.
nayapramANayut atihitakArI, vachan Apake kahe hue,
sunakar shrotAjan tattvonke, parishIlan men lage hue;
vaktAkA nirdoShapanA jAnenge, kyon nahin he guNamAl,
jvaravimukta jAnA jAtA hai, svar parase sahajahi tatkAl. 29.
* maraktanIlamaNi.

Page 91 of 105
PDF/HTML Page 99 of 113
single page version

background image
viShApahAr stotra padyAnuvAd ][ 91
yadyapi jagake kisI viShayamen abhilAShA tav rahI nahIn,
tau bhI vimal vANi tab khiratI, yadA kadAchit kahIn kahIn;
esA hI kuchh hai niyog yah, jaise pUrNachandra jinadev,
*jvAr baDhAneko na UgatA, kintu udit hotA svayamev. 30.
he prabhu; tere guN prasiddha hai, paramottam hai, gahare hai,
vahu prakAr hai, pAr rahit hai, nij svabhAvamen Thahare hai,
stuti karate karate yon dekhA, chhor guNonkA Akhiramen,
inamen jo nahin kahA, rahA vah, aur kaun guN jAhir men 31.
kintu na keval stuti karanese, milatA hai nij abhimat phal,
isase prabhuko bhaktibhAvase, bhajatA hun, pratidin pratipAl;
smRuti karake sumaran karatA hUn, puni vinamra ho namatA hUn,
kisI yatnase bhI, abhIShTasAdhan kI ichchhA rakhatA hUn. 32.
isIliye shAshvat tejomay, shakti anantavanta abhirAm,
puNya pAp bin, param puNyake kAraN, paramottam guNadhAm;
vandanIy, par jo na aurakI, karai vandanA kabhI munIsh,
ese tribhuvan nagar - nAthako, karatA hun praNAm dhar sIs. 33.
jo nahin svayam shabda ras saparas, athavA rUp gandh kuchh bhI,
par in sab viShayonke gnAtA, jinhen kevalI kahen sabhI;
sab padArtha jo jAnen, par na jAn sakatA koI jinako,
smaraN men na A sakate hain jo, karatA hun sumaran unako. 34.
landhya na auronke manase bhI, aur gUDh gahare atishay,
dhanavihIn jo svayam kintu, jinakA karate dhanavAn vinay;
jo is jagake pAr gaye par, pAyA jAy na jinakA pAr,
ese jinapati ke charaNonkI, letA hUn main sharaN udAr. 35.
* jvAr = bhAratI

Page 92 of 105
PDF/HTML Page 100 of 113
single page version

background image
92 ][ panchastotra
meru baDAsA patthar pahale, phir chhoTAsA phalasvarUp,
aur anta men huA na kulagiri, kintu sadAse unnat rUp;
isI tarah jo vardhamAn hain kintu na kramase huA udAr,
sahajonnat us tribhuvan - guruko, namaskAr hai bArambAr. 36.
svayam prakAshamAn jis prabhuko, rAt divas nahin rok sakA,
lAghav gaurav bhI nahin jisako, bAdhak hokar Tok sakA;
ekarUp jo rahe nirantar, kAlkalAse sadA atIt,
bhaktibhAr se jhuThakar usakI, karun vandanA param punIt. 37.
is prakAr guNakIrtan karake, dIn bhAvase he bhagavAn,
var na mAngatA hun main kuchh bhI, tumhen vItarAgI var jAn;
vRukShatale jo jAtA hai, us par chhAyA hotI svayamev,
chhAnhyAchanA karanese phir, lAbh kaunasA he jinadev? 38.
yadi denekI ichchhA hI ho, yA isakA kuchh Agrah ho,
to nijach rankamalrat nirmal buddhi dIjie nAth aho;
athavA kRupA karoge hI prabhu, shankA isamen jarA nahIn,
apane priy sevak par karate, kaun sudhI jan dayA nahIn. 39.