Page 80 of 660
PDF/HTML Page 101 of 681
single page version
karmano uday chhe. he komaḷ bhāṣhiṇī! he dayāvatī! prāṇī jevān karma kare chhe tevun ja sharīr
dhāraṇ kare chhe; em kahīne te bey rājārāṇī jinendranī mahāpūjā karavā gayā. te banne
rātadivas niyamadharmamān sāvadhān chhe.
chalāvun. vinā kāraṇe bhramar vakra karavī, kaṭhor vāṇī bolavī evī cheṣhṭā tene thaī.
sharīramān khed nathī, darpaṇ hājar hovā chhatān khaḍgamān mukh jovun, sakhīo pratye khijāī
javun, koīnī bīk na rākhavī, evī uddhat cheṣhṭā thavā lāgī. navamā mahine rāvaṇano
janma thayo. je samaye putra janmyo te vakhate shatruonā āsan kampī ūṭhayā. sūrya jevī
kāntivāḷā bāḷakane joīne parivāranā lokonā netra chakit thayā. devadundubhī vājā vāgavā
lāgyā. shatrunān gharomān anek utpāt thavā lāgyā. mātāpitāe putranā janmano atiharṣha
karyo. prajānā sarva bhay maṭī gayā. pr̥ithvīno pālāk janmyo. ratnashravāe ghaṇun dān āpyun.
pahelān emanā vaḍīl je rājā meghavāhan rājā thayā hatā temane rākṣhasonā indra bhīme hār
āpyo hato tenī hajār nāgakumār dev rakṣhā karatā hatā. te hār pāse paḍayo hato te
pratham divase ja bāḷake kheñchī līdho. bāḷakanī muṭhṭhīmān hār joīne mātā āshcharya pāmī
ane atyant snehathī bāḷakane chhātīe chāmpyo, māthun chūmyun ane pitāe hār sahit
bāḷakane joīne manamān vichāryun ke ā koī mahāpuruṣh chhe, hajār nāgakumār jenī sevā
kare chhe evā hār sāthe tarat janmelo bāḷak krīḍā karavā lāgyo. ā sāmānya puruṣh
nathī. ānī shakti badhā manuṣhyone oḷaṅgī jashe. pahelān chāraṇ munioe mane kahyun hatun
ke tāre tyān padavīdhar putra janamashe. ā prativāsudev shalākā puruṣh pragaṭ thayā chhe. hāranā
yogathī pitāne putranā dasamukh dekhāyā tethī tenun nām dashānan pāḍayun. pachhī thoḍā vakhate
kumbhakarṇano janma thayo, jenun tej sūrya samān hatun. tyārapachhī keṭalāk kāḷe pūrṇamāsīnā
chandra samān mukhavāḷī chandranakhā bahen janmī ane pachhī vibhīṣhaṇano janma thayo. te
mahāsaumya, dharmātmā, pāpakarmathī rahit, jāṇe sākṣhāt dharme ja deh dhāraṇ karyo hato. jo ke
jenā guṇonī kīrti jagatamān gavāy chhe evā dashānananī bālakrīḍā duṣhṭone bhayarūp thatī
ane banne nānā bhāīonī krīḍā saumyarūp thatī. kumbhakarṇa ane vibhīṣhaṇ bannenī vachche
chandranakhā sūryachandranī vachche sandhyā samān shobhatī hatī. rāvaṇ bālyāvasthā vītāvīne
kumārāvasthāmān āvyo. ek divas rāvaṇ potānī mātānī godamān beṭho hato. tenā
dāntanī kāntithī dashe dishāmān udyot thato hato, tenā mastak upar chūḍāmaṇi ratna dhāraṇ
karelun hatun. te vakhate vaishravaṇ ākāshamārge jaī rahyo hato te rāvaṇanī upar thaīne
nīkaḷyo. potānī kāntithī prakāsh karato, vidyādharothī yukta, mahān vaibhavano svāmī, megh
samān anek hāthīono samūh jemanā madanī dhārā varasatī hatī, jemanī vījaḷī samān
Page 81 of 660
PDF/HTML Page 102 of 681
single page version
avājamay banī gaī. ākāsh senāthī gherāī gayun. rāvaṇe ūñchī najar karīne joyun ane
moṭo ṭhāṭhamāṭh dekhīne mātāne pūchhayun ke e koṇ chhe ane potānā madathī jagatane tr̥uṇ
samān gaṇato, āvaḍī moṭī senā sāthe kyān jāy chhe? tyāre mātāe kahyun, “tārī
māsīno putra chhe, teṇe badhī vidyā siddha karī chhe, mahā lakṣhmīvān chhe, shatruone bhay
pamāḍato pr̥ithvī upar dhūme chhe, atyant tejasvī chhe jāṇe bījo sūrya ja chhe, rājā īndrano
lokapāl chhe. indre tārā dādānā bhāī mālīne yuddhamān harāvyā hatā ane tamārā kuḷamān
chālī āvatī je laṅkāpurī, tyānthī tārā dādāne hāṅkī kāḍhīne ene rākhyo chhe te laṅkāmān
thāṇun sthāpīne rahe chhe. ā laṅkā māṭe tārā pitā nirantar anek manorath kare chhe,
rātadivas temane chen paḍatun nathī ane e chintāmān hun paṇ sūkāī gaī chhun. beṭā!
sthānabhraṣhṭa thavā karatān maraṇ sārun. evo divas kyāre āvashe. jyāre tun āpaṇā kuḷanī
bhūmi prāpta kare ane tārī lakṣhmī ame joīe, tārī vibhūti joīne tārā pitānun ane
mārun man ānand pāme, evo divas kyāre āvashe? jyāre tārā ā bey bhāīone
vibhūti sahit tārī sāthe ā pr̥ithvī upar pratāpasahit ame joīshun, tyāre kaṇṭak nahi
rahe.” mātānā dīn vachan sāmbhaḷīne ane tene ānsu sāratī joīne vibhīṣhaṇe krodhathī
kahyun ke, he mātā! kyān ā raṅk vaishravaṇ vidyādhar, je dev thāy to paṇ amārī najaramān
gaṇatarīmān āvato nathī. tame enā āṭalā prabhāvanun varṇan karyun te shā māṭe? tame
yoddhāone janma āpanārī mātā chho, mahādhīr chho ane jinamārgamān pravīṇ chho. ā
sansāranī kṣhaṇabhaṅgur māyā tamārāthī chhānī nathī, to pachhī shā māṭe āvān dīn vachano
kāyar strīonī jem tame bolo chho? shun tamane rāvaṇanī khabar nathī?
mahāshrīvatsalakṣhaṇathī maṇḍit, adbhut parākramano dhārak, atyant baḷavān cheṣhṭā jenī chhe, te
bhasmathī jem agni dabāyel rahe em maun dhāraṇ karīne beṭho chhe. e samasta shatruone
bhasma karavāne samartha chhe. tamārā khyālamān hajī e āvyun nathī. ā rāvaṇ potānī
chālathī chittane paṇ jīte chhe ane hāthanī chapaṭīthī parvatono chūro karī nākhe chhe, enā
banne hāth tribhuvanarūp mahelanā sthambh chhe ane pratāpano rājamārga chhe. shun tamane enī
khabar nathī? ā pramāṇe vibhīṣhaṇe rāvaṇanā guṇonun varṇan rkyun. tyāre rāvaṇ mātāne
kahevā lāgyoḥ he mātā! garvanān vachan bolavā yogya nathī, parantu tamāro sandeh ṭāḷavā māṭe hun
satya kahun chhun te tame sāmbhaḷo. jo ā badhā vidyādharo anek prakāranī vidyāthī chhakelā banne
shreṇīnā bhegā thaīne mārī sāthe yuddha kare to paṇ hun badhāne ek ja hāthathī jītī laun.
amāre paṇ te karavī yogya chhe. ām kahīne banne bhāīo sahit mātāpitāne namaskār
karī, navakār
Page 82 of 660
PDF/HTML Page 103 of 681
single page version
āshiṣh āpī. jemaṇe pavitra sanskār prāpta rkyā chhe, jemanun chitta sthir chhe, evā te
gharamānthī nīkaḷī ānandarūp thaī bhīm nāmanā mahāvanamān praveshyā. te vanamān sinhādi krūr
prāṇīo garjī rahyān chhe, vikarāḷ dāḍh ane vadanavāḷā sūtelā ajagaronā nishvāsathī
kampāyamān chhe moṭān moṭān vr̥ukṣho jyān ane nīche vyantaronā samūh rahe chhe temanān pagalānthī
pr̥ithvītaḷ kāmpī rahyun chhe ane atyant ūṇḍī guphāomān andhakārano samūh phelāī rahyo chhe.
manuṣhyonī to shī vāt, jyān dev paṇ jaī shake nahi, jenī bhayaṅkaratā pr̥ithvīmān prasiddha chhe,
jyān parvat chhe, guphā andhakāramay chhe, vr̥ukṣho kaṇṭakarūp chhe, manuṣhyono sañchār nathī, tyān ā
traṇe bhāī ujjavaḷ dhotīdupaṭṭā dhāraṇ karī, shāntabhāvarūp thaīne, badhī tr̥uṣhṇāno tyāg
karī, vidyāne arthe tap karavāne udyamī thayā. temanān chitta niḥshaṅk chhe, pūrṇa chandramā samān
vadan chhe, vidyādharonā shiromaṇi judān judān vanamān virāje chhe. temaṇe doḍh divasamān
aṣhṭākṣhar mantranā lākh jāp rkyā tethī traṇe bhāīone sarvakāmapradā vidyā siddha thaī.
vidyā emane manavāñchhit anna pahoñchāḍatī tethī temane kṣhudhānī vāñchhā thatī nahi. pachhī e
sthirachitta thaīne sahastrakoṭi ṣhoḍashākṣhar mantra japavā lāgyā. te vakhate jambūdvīpano
adhipati anāvr̥utti nāmano yakṣha potānī strī sāthe krīḍā karavā āvyo. tenī devāṅganā
ā traṇe bhāīone mahārūpavān ane navayuvān joīne tathā tapamān jemanun man
sāvadhān chhe em joīne jignāsāthī temanī samīpe āvī. jemanān mukh kamaḷ samān chhe
ane shyāmasundar kesh bhramar samān chhe evī e āpasamān bolīḥ “aho! ā komaḷ
sharīr ane vastrābharaṇarahit rājakumāro shā māṭe tap kare chhe? emanā āvān sharīranī
kānti bhog vinā shobhatī nathī. kyān emanī yuvān ummar ane kyān ā bhayānak
vanamān emanun tap?” pachhī emane tapamānthī ḍagāvavā māṭe kahevā lāgīḥ “he mandabuddhi!
tamārun ā rūpāḷun sharīr bhoganun sādhan chhe, yoganun sādhan nathī. māṭe shā kāraṇe tapano
khed karo chho? ūṭho, ghare jāv, hajī paṇ kāni bagaḍayun nathī.” ityādi anek vachano
kahyān, paṇ temanān manamān ekapaṇ āvyun nahi, jem kamaḷapatra upar jaḷanun bindu ṭharatun
nathī tem. tyāre teo āpasamān bolavā lāgīḥ he sakhī! e to kāṣhṭhamay chhe. emanān
badhān aṅg nishchal dekhāy chhe. ām kahī krodhāyamān thaī tatkāḷ samīpamān āvī emanī
vishāḷ chhātī upar muṭhṭhīo mārī to paṇ te chalāyamān na thayā. temanun chitta sthir hatun.
kāyar puruṣh hoy te pratignāthī ḍage. devīonā kahevāthī anāvr̥ut yakṣhe hasīne kahyunḥ he
satpuruṣho! shā māṭe durdhar tap karo chho ane kyā devanī ārādhanā karo chho? ām kahyun
to paṇ teo bolyā nahi, chitra samān banī rahyā. tyāre anāvr̥ut yakṣhe krodh karyo ke
jambūdvīpano dev to hun chhun, mane chhoḍīne konun dhyān karo chho? e mandabuddhi chhe. emanā upar
upadrav karavā māṭe teṇe potānā sevakone āgnā karī. nokaro svabhāvathī ja krūr hatā ane
svāmīnā kahevāthī temaṇe ati adhik upadrav rkyā. keṭalāk to parvat upāḍīne lāvyā
ane temanī samīpe pachhāḍayā tenā bhayaṅkar avāj
Page 83 of 660
PDF/HTML Page 104 of 681
single page version
dhasyā ane keṭalāke temanā kānamān evī garjanā karī ke je sāmbhaḷīne loko baherā thaī
jāy. keṭalāk māyāmayī ḍāns banīne emanā sharīre karaḍayā, māyamayī hāthī dekhāḍayā,
bhayaṅkar pavan chalāvyo, māyāmayī dāvānaḷ pragaṭāvyo, ā pramāṇe anek upadrav rkyā to
paṇ e dhyānathī ḍagyā nahi. pachhī devoe māyāmayī bhīlanī senā banāvī. andhakār
samān kāḷān vikarāḷ āyudho dhāraṇ karī evī māyā batāvī ke puṣhpāntakanagar nāsh
pāmyun chhe ane mahāyuddhamān ratnashravāne kuṭumb sahit bandhāyelo dekhāḍayo, mātā kekasīne
vilāp karatī dekhāḍī ke he putro! ā chāṇḍāl bhīloe tamārā pitā upar mahāupadrav
karyo chhe, ā chāṇḍālo amane māre chhe, pagamān beḍī nākhī chhe, māthānā vāḷ kheñche chhe. he
putro! tamārī sāme thaīne ā mlechchha bhīl mane emanī pallīmān laī jāy chhe. tame
kahetā hatā ke badhā vidyādharo bhegā thaīne amārī sāthe laḍe to paṇ hun na hārun to ā
vāt tame jūṭhī ja kahetā hatāne? have tamārī sāme ā mlechchha chāṇḍāl mane vāḷ pakaḍīne
kheñchīne laī jāy chhe. tame traṇey bhāī ā mchhechchho sāthe laḍavāne samartha nathī, tame kāyar
chho. he dashagrīv! vibhīṣhaṇ, tārān vakhāṇ khoṭān ja karato hato. tun to ek grīvā paṇ
nathī, je mātānī rakṣhā karato nathī, ane ā kumbhakarṇa paṇ amāro pokār kānathī
sāmbhaḷato nathī ane ā vibhīṣhaṇ kahevarāve chhe te nirarthak chhe. ek bhīl sāthe paṇ
laḍavāne te samartha nathī. ā mlechchha tārī bahen chandranakhāne laī jāy chhe to paṇ tamane
sharam nathī āvatī? je vidyā sādhavānī chhe te to mātāpitānī sevā māṭe, to pachhī e
vidyā shun kāmamān āvashe? ityādi māyāmayī cheṣhṭā devoe batāvī to paṇ e dhyānamānthī
ḍagyā nahi. tyāre devoe ek bhayānak māyā batāvī arthāt rāvaṇanī samakṣha ratnashravānun
shir kapāyelun batāvyun. rāvaṇanī samakṣha bhāīonān paṇ mastak kapāyelān dekhāḍayān ane
bhāīonī samakṣha rāvaṇanun paṇ shir kapāyelun dekhāḍayun. to paṇ rāvaṇ sumeru parvat
samān atinishchal ja rahyo. jo āvun dhyān mahāmuni kare to āṭh karmane chhedī nākhe.
kumbhakarṇa ane vibhīṣhaṇane thoḍīk vyākuḷatā thaī, paṇ visheṣh nahi. tethī rāvaṇane to
anek sahastravidyā prāpta thaī. jeṭalā mantra japavānā niyam rkyā hatā te pūrṇa thayā
pahelān ja vidyā siddha thaī. dharmanā nishchayathī shun na thāy? āvo draḍh nishchay paṇ
pūrvopārjit ujjaval karmathī thāy chhe. karma ja sansāranun mūḷakāraṇ chhe. karmānusār ā jīv
sukhaduḥkh bhogave chhe. samaye uttam pātrone vidhipūrvak dān āpavun ane dayābhāvathī sadā
sarvane āpavun, ant samaye samādhimaraṇ karavun, samyaggnānanī prāpti koī uttam jīvane ja
thāy chhe. koīne to vidyā das varṣhamān siddha thāy chhe ane koīne kṣhaṇamātramān. ā badho
karmano prabhāv chhe em jāṇo. rātadivas pr̥ithvī upar bhramaṇ karo, jaḷamān pravesh karo,
parvatanā shikhar upar chaḍo, anek prakāranān shārīrīk
māṭe āchāryanī sevā
Page 84 of 660
PDF/HTML Page 105 of 681
single page version
shreṇik! puṇyano prabhāv. jo ke thoḍā ja divasomān vidyā ane mantravidhi pūrṇa thayā pahelān
ja rāvaṇane mahāvidyā siddha thaī. teṇe je je vidyā meḷavī temanān nām saṅkṣhepamān sāmbhaḷ.
ākāshamān vicharavānī, kāmadāyinī, kāmagāminī, durnivārā, jagatakampā, pragupti,
bhānumālinī, aṇimā, ladhimā, kṣhobhyā, manastambhanakāriṇī, samvāhinī, suradhvanshī,
kaumārī, vadhyakāriṇī, suvidhānā, tamorūpā, dahanā, vipulodarī, shubhapradā, rajorūpā,
dinarātri vidyāyinī, vajrodarī, samākr̥uṣhṭi, adarshitī, ajarā, amarā, anavastambhinī,
toyastambhinī, giridāriṇī, avalokinī, dhvanshī, dhīrā, dhorā, bhujaṅginī, vīrinī,
ekabhuvanā avadhyā, dāruṇā, madanā, sinī. bhāskarī, bhayasambhūti, aishānī, vijayā, jayā,
bandhinī, mochanī, vārāhī, kuṭilākr̥uti, chittodbhavakarī, shānti, kauvarī, vashakāriṇī,
yogeshvarī, balotsāhī, chaṇḍā, bhītiprarṣhiṇī ityādi anek mahāvidyā rāvaṇane thoḍā ja
divasomān siddha thaī. kumbhakarṇane pāñch vidyā siddha thaī. temanān nām sarvahāriṇī,
atisamvardhinī, jambhinī, vyomagāminī ane nidrānī. vibhīṣhaṇane chār vidyā siddha thaī-
siddhārthā, shatrudamanī, vyādhātā, ākāshagāminī. ā traṇey bhāī vidyānā svāmī thaī
gayā ane devonā upadravathī jāṇe ke navo janma pāmyā. tyāre yakṣhonā svāmī anāvr̥utte-je
jambūdvīpano svāmī hato teṇe āmane vidyāyukta jāṇīne temanī khūb stuti karī ane
divya ābhūṣhaṇ paherāvyā. rāvaṇe vidyānā prabhāvathī svayamprabh nagar vasāvyun. te nagar
parvatanā shikhar samān ūñchā mahelonī paṅktithī shobhāyamān chhe, ratnamayī chaityālayothī
atyant prabhāv phelāve chhe. tyān motīnī jhālarothī ūñchā jharūkhā shobhe chhe, padmarāg
maṇionā stambh chhe, vividh prakāranān ratnonā raṅganā samūhathī tyān indradhanuṣhya thaī rahyān
chhe, rāvaṇ bhāīo sahit te nagaramān praveshyā. kevā chhe rājamahel? tenān shikharo
ākāshane aḍī rahyān chhe. vidyābaḷathī maṇḍit rāvaṇ sukhamān rahe chhe.
verīone jītīne sarvatra vihār kar. he putra! hun bahu rājī thayo chhun ane mārun smaraṇamātra
karavāthī hun tārī pāse āvīsh, pachhī tane koī jītī nahi shake. tun lāmbo samay sudhī
bhāīo sahit sukhethī rāj kar. tārī vibhūti ghaṇī vadhashe.” ā pramāṇe āshīrvād
āpīne, vāramvār enī stuti karīne yakṣha parivār sahit potānā sthānake gayo. samasta
rākṣhasavanshī vidyādharoe sāmbhaḷyun ke ratnashravāno putra rāvaṇ mahāvidyā pāmyo chhe tethī
badhāne ānand thayo. badhā ja rākṣhaso ghaṇā utsāhathī rāvaṇanī pāse āvyā. keṭalāk
rākṣhaso nāchatā hatā, keṭalāk gīt gātā hatā, keṭalāk shatruone bhay upajāvanārī
garjanā karatā hatā, keṭalākano ānand aṅgamān samāto nahoto, keṭalāk hasatā hatā,
keṭalāk keli karatā hatā. rāvaṇanā dādā sumālī ane nānā bhāī mālyavān tathā
vānaravanshī rājā sūryaraj ane rakṣharaj badhā ja sajjano ānandasahit rāvaṇ pāse gayā,
Page 85 of 660
PDF/HTML Page 106 of 681
single page version
snehathī ūbharāī gayun chhe. te dhajāothī ākāshane shobhāvatā param vaibhav sahit
mahāmandir samān ratnanā rath upar besīne āvyā. bandījano biradāvalī sambhaḷāve chhe.
badhā ekaṭhā thaīne pañchasaṅgam nāmanā parvat par āvyā. rāvaṇ sāme āvyo. dādā, pitā
ane sūryaraj, rakṣharaj je vaḍīl hatā temane te page lāgīne nīchenī charaṇaraj līdhī,
bhāīone gaḷe lagāḍīne bheṭayo ane sevakone snehadraṣhṭithī joyā. teṇe potānā dādā,
pitā ane sūryaraj, rakṣharajane bahu ja vinayapūrvak kṣhemakushaḷ pūchhayā. rāvaṇane joī vaḍīlo
eṭalā khushī thayā ke kathanamān te āve nahi. rāvaṇane vāramvār sukhavārtā pūchhe chhe ane
svayamprabh nagarane joī āshcharyane pāmyā. devalok samān ā nagarane joīne rākṣhasavanshī
ane vānaravanshī badhā ja atiprasanna thayā, pitā ratnashravā ane mātā kekasī putranā
aṅgane aḍatān ane tene vāramvār praṇām karato joīne khūb ānand pāmyā. bapore rāvaṇe
vaḍīlone snān karāvavānī yojanā karī. sumālī ādi ratnonā sinhāsan upar snān
arthe birājyā. sinhāsan upar emanān charaṇo pallav jevān komaḷ ane lāl, udayāchal
parvat upar sūryanī jem shobhatān hatān. pachhī temane suvarṇaratnonā kaḷashothī snān
karāvavāmān āvyun, kaḷash kamaḷanā patrathī āchchhādit chhe, mukh jenun, motīonī māḷāthī
shobhatā, atyant kāntivāḷā ane sugandhī jaḷ bharelā chhe, tenī sugandhathī dashe dishāo
sugandhamay banī gaī chhe, jenā par bhamarā guñjārav karī rahyā hatā. snān karāvatī vakhate
jyāre kaḷashamānthī jaḷ reḍavāmān āvatun tyāre vādaḷ samān garjanā thatī hatī. pahelān
sharīr upar sugandhī padārthono lep karyo ane pachhī snān karāvyun. snān vakhate anek
prakāranān vājintro vāgyān. snān karāvīne divya vastrābhūṣhaṇ paherāvyān, kuḷavān
rāṇīoe anek maṅgaḷācharaṇ karyān. rāvaṇādi traṇe bhāīoe devakumār samān vaḍīlono
atyant vinay karīne charaṇomān vandan karyun tyāre vaḍīloe anek āshīrvād āpyā ke “he
putro! tame dīrghāyu thāv ane mahān sampadāno bhog karo. tamārā jevī vidyā bījā pāse
nathī.” sumālī, mālyavān, sūryaraj, rakṣharaj ane ratnashravāe snehathī rāvaṇ, kumbhakaraṇ
ane vibhīṣhaṇane chhātīsarasā chāmpyā. pachhī sarva sambandhīo ane sevakoe sārī rīte
bhojan karyun, rāvaṇe vaḍīlonī khūb sevā karī ane sevakonun khūb sanmān karyun sarvane
vastrābhūṣhaṇ āpyān. sumālī ādi badhā ja vaḍīlonān netro harṣhathī praphūllit hatān. temaṇe
prasanna thaīne kahyunḥ he putro! tame khūb ja sukhamān raho. teo paṇ namaskār karīne
bolyā ke he prabho! ame āpanā prasādathī sadā kushaḷarūp chhīe. pachhī mālīnī vāt
nīkaḷī tyāre sumālī shokanā bhārathī mūrchchhit banī gayo. rāvaṇe shītopachār dvārā temane
bhānamān āṇyā ane samasta shatruonā ghāt karavānān kṣhatriy vachano sambhaḷāvīne dādāne
ānandit rkyā. sumālī kamalanetra rāvaṇane joīne ati ānandarūp bolyāḥ he putra! tārun
udār parākram joīne devo paṇ prasanna thāy, tārī kānti sūryane jītanārī ane gambhīratā
samudrathī adhik chhe. he vatsa!
Page 86 of 660
PDF/HTML Page 107 of 681
single page version
ākāshanān ābhūṣhaṇ sūryachandra chhe tem he putra rāvaṇ! have āpaṇā kuḷanun tun ābhūṣhaṇ chho.
āshcharya pamāḍanārī tārī cheṣhṭā sarva mitrone ānand utpanna kare chhe. tun pragaṭ thayo te
pachhī amāre shī chintā? agāu āpaṇā vanshamān rājā meghavāhan ādi mahān rājāo
thayā chhe, teo laṅkāpurīnun rājya karī, putrone rājya āpī, muni thaīne mokṣhamān gayā chhe.
have amārā puṇyathī tun thayo. sarva rākṣhasonā kaṣhṭa dūr karanār, shatruone jītanār,
mahāsāhasī evā tārī prashansā ame ek mukhathī keṭalīk karīe? tārān guṇo dev paṇ
varṇavī na shake. ā rākṣhasavanshī vidyādharo jīvananī ame āshā chhoḍīne beṭhā hatā, have
badhāne āshā bandhāī chhe, kāraṇ ke tun mahādhīr pragaṭ thayo chhe. ek divas ame kailās
parvat par gayā hatā. tyān ek avadhignānī munine ame pūchhayun hatun ke he prabho! laṅkāmān
amāro pravesh thashe ke nahi? tyāre munie kahyun hatun ke tamārā putrane putra thashe tenā
prabhāvathī tamāro laṅkāmān pravesh thashe. te puruṣhomān uttam thashe. tāro putra ratnashravā rājā
vyomabindunī putrī kekasīne paraṇashe, tenī kukṣhimān te puruṣhottam pragaṭ thashe. te bharatakṣhetranā
traṇ khaṇḍano bhoktā thashe, tenī kīrti dashe dishāmān phelāshe. te shatruo pāsethī potānun
nivāsasthān chhoḍāvashe ane verīonā sthānane dabāvashe emān āshcharya nathī. tun
mahāutsavarūp kuḷanī shobhā pragaṭayo chhe, tārā jevun rūp jagatamān bījā koīnun nathī, tun
tārā anupam rūpathī sarvanā netra ane mananun haraṇ kare chhe, ityādi vachanothī sumālīe
rāvaṇanān vakhāṇ karyān. tyāre rāvaṇe hāth joḍī, namaskār karī sumālīne kahyun ke he prabho!
āpanā prasādathī em ja thāv. ām kahī namaskār mantrano jāp ane pañchaparameṣhṭhīne
namaskār rkyā, siddhonun smaraṇ rkyun, jenāthī sarva siddhi thāy chhe.
verīonī bīk na rākhī. ā pramāṇe pūrvabhavanā puṇyathī puruṣh lakṣhmī pāme chhe. jeṇe
potānī kīrti dashe dishāmān phelāvī chhe evo te bāḷak hato. ā pr̥ithvī upar moṭī ummar
te kāī tejasvītānun kāraṇ nathī, jem agnino nāno taṇakho paṇ vanane bhasma kare chhe
ane sinhano bāḷ nāno hoy to paṇ matta hāthīonā gaṇḍasthalane vidārī nākhe chhe,
chandrano uday thatān ja kumudo praphullit thāy chhe ane te jagatano santāp dūr kare chhe, sūrya
ūgatān ja andhakāranī kāḷī ghaṭāo dūr thāy chhe.
vidhāsādhananun kathan karanār saptamun parva pūrṇa thayun.
Page 87 of 660
PDF/HTML Page 108 of 681
single page version
kahevātā, indranā kuḷanā dev kahevātā. ā badhā vidyādhar manuṣhyo hatā. rājā mayanī rāṇī
hemavatīnī putrī mandodarīnān sarva aṅgopāṅg sundar hatān, vishāḷ netro hatān, rūp ane
lāvaṇyamay jaḷanī sarovarī hatī. tene navayauvanā thayelī joī pitāne tenā lagnanī
chintā thaī. teṇe potānī rāṇī hemavatīne pūchhayunḥ ‘he priye! āpaṇī putrī mandodarī taruṇ
avasthā pāmī chhe, tenī mane ghaṇī chintā chhe. putrīonān yauvananā ārambhathī je santāparūp
agni ūpaje chhe temān mātā, pitā, kuṭumb sahit indhanarūp bane chhe. māṭe tun kahe, ā
kanyā paraṇāvīe? guṇamān, kuḷamān, kāntimān tenā samān hoy tene devī joīe.’ tyāre
rāṇīe kahyun ‘he dev! amārun kām putrīne janma āpavānun ane tenun pālan karavānun chhe.
paraṇāvavānun kām tamārā āshraye chhe. jyān tamārun chitta prasanna thāy tyān āpo. je uttam
kuḷanī bālikā hoy chhe te pati anusār chāle chhe.’ jyāre rāṇīe ām kahyun tyāre
rājāe mantrīone pūchhayun. tyāre koīe koī batāvyo, koīe īndra batāvyo ke te sarva
vidyādharono svāmī chhe. tenī āgnā lopatā sarva vidyādharo ḍare chhe. tyāre rājā maye kahyun ke
mārī ichchhā to evī chhe ke ā kanyā rāvaṇane āpavī, kāraṇ ke tene thoḍā ja divasomān
sarva vidyā siddha thaī chhe tethī e koī mahāpuruṣh chhe, jagatane āshcharyanun kāraṇ chhe. rājānān
vachan mārīch ādi sarva mantrīoe pramāṇ karyān. mantrī rājānī sāthe potānā kāryamān
pravīṇ chhe. pachhī sārā grahalagna joīne ane krūr graho ṭāḷīne rājā may mārīchane sāthe
laī kanyā rāvaṇ sāthe paraṇāvavā laīne rāvaṇane tyān gayā. rāvaṇ te vakhate bhīm
nāmanā vanamān chandrahās khaḍga sādhavā āvyo hato ane chandrahāsane siddha karī sumeru
parvatanān chaityālayonī vandanā karavā gayo hato. rājā may sandeshavāhakonā kahevāthī bhīm
nāmanā vanamān āvyā. kevun chhe te van? jāṇe ke kāḷī ghaṭāono samūh ja chhe. tyān
atisaghan ane ūñchān vr̥ukṣho chhe. vananī madhyamān temaṇe ek ūñcho mahel joyo, jāṇe
potānān shikharothī svargane sparshī rahyo chhe. rāvaṇe je svayamprabh nāmanun navun nagar vasāvyun
hatun tenī samīpamān ja ā mahel hato. rājā maye vimānamānthī ūtarīne mahelanī pāse ja
utāro karyo ane vājintro vagereno āḍambar chhoḍīne, keṭalāk najīkanān sagāo sāthe
mandodarīne laīne mahelamān āvyā. sātamā māḷe pahoñchyān. tyān rāvaṇanī bahen chandranakhā
beṭhī hatī, jāṇe ke sākṣhāt vanadevī ja hatī. ā chandranakhāe rājā may ane temanī putrī
madodarīne joīne temano khūb ādar karyo, kāraṇ ke moṭā kuḷanān bāḷakonun e lakṣhaṇ ja
chhe. pachhī vinayasanyukta temanī pāse beṭhī. tyāre rājā maye chandranakhāne pūchhayunḥ he putrī! tun
koṇ chhe? shā māṭe ā vanamān ekalī rahe chhe? chandranakhāe bahuj vinayathī javāb
Page 88 of 660
PDF/HTML Page 109 of 681
single page version
āpyo ke mārā moṭā bhāī rāvaṇ be upavāsano niyam karī, chandrahās khaḍgane siddha karī,
mane te khaḍganun rakṣhaṇ karavānun sompīne sumeru parvatanā chaityālayonī vandanā karavā gayā chhe.
hun bhagavān shrī chandraprabhunā chaityālayamān rahun chhun. āp amārā mahān hitasvī sambandhī
chho ane rāvaṇane maḷavā āvyā chho, to thoḍīvār ahīn birājo. ā pramāṇe emanī
sāthe vāt thatī hatī tyān ja rāvaṇ ākāshamārge thaīne āvyo te tejano samūh najare
paḍayo eṭale chandranakhāe kahyun ke potānā tejathī sūryanā tejane jhāṅkhu pāḍato ā rāvaṇ
āvyo. rājā may meghanā samūh samān shyāmasundar ane vījaḷī samān chamakatān
ābhūṣhaṇo paherelā rāvaṇane joīne bahu ja ādarathī ūṭhīne ūbhā thayā, rāvaṇane maḷyā
ane sinhāsan upar beṭhā. rājā mayanān mantrī mārīch, vajramadhya, vajranetra, nabhastaḍit,
ugra, nakra, marudhvaj, meghāvī, sāraṇ, shukra e badhā ja rāvaṇane joīne rājī thayā ane
rājā mayane kahevā lāgyā ke he dev! āpanī buddhi atipravīṇ chhe, manuṣhyomān je mahān
hato te āpanā manamān vasyo. rājā mayane ām kahyā pachhī te mantrīo rāvaṇane kahevā
lāgyāḥ he rāvaṇ! he mahābhāgya! āpanun rūp ane parākram adbhut chhe ane āp ati
vinayavān chho, atishayanā dhārak anupam vastu chho. ā rājā may daityonā adhipati,
dakṣhiṇ shreṇīmān asurasaṅgīt nāmanā nagaranā rājā chhe, pr̥ithvīmān prasiddha chhe, he kumār!
āpanā guṇo pratye anurāgī thaīne āvyā chhe. rāvaṇe emano bahu ja ādar karyo,
paroṇāgati karī ane miṣhṭa vachano kahyān. moṭā puruṣhanā gharanī e rīt ja hoy chhe ke
potāne dvār āvelāno ādar kare ja kare. rāvaṇe mayanā mantrīone kahyun ke ā daityanāth
mahān chhe, mane potāno jāṇīne temaṇe mārā upar anugrah karyo chhe. tyāre rājā maye kahyun
ke he kumār tamārā māṭe ā yogya ja chhe, tamārā jevā sādhu puruṣhane māṭe sajjanatā ja
mukhya chhe. pachhī rāvaṇ shrī jineshvaradevanī pūjā karavā māṭe jinamandiramān gayo. rājā may
ane temanā mantrīone paṇ laī gayo. rāvaṇe bahu bhāvathī pūjā karī, bhagavānanī stuti
karī, vāramvār hāth joḍī namaskār karyā, tenān romāñch khaḍān thaī gayā. aṣhṭāṅg daṇḍavat
karīne te jinamandiramānthī bahār āvyo. kevo chhe rāvaṇ? jeno uday adhik chhe, jenī
cheṣhṭā mahāsundar chhe, jenā mastak par chūḍāmaṇi shobhe chhe, te chaityālayamānthī bahār āvīne
rājā may sahit sinhāsan par birājyā. teṇe rājāne vaitāḍ parvatanā vidyādharonī vāt
pūchhī ane mandodarī taraph draṣhṭi gaī to tene joīne man mohit thaī gayun. kevī chhe
mandodarī? saubhāgyarūp ratnanī bhūmikā, jenā nakh sundar chhe, jenān charaṇ kamaḷ samān chhe,
jenun sharīr snigdha chhe, jenī jaṅghā keḷanā sthambh samān manohar chhe, lāvaṇyarūp jaḷano
pravāh ja chhe, lajjānā bhārathī jenī draṣhṭi nīchī namelī chhe, suvarṇanā kumbh samān jenā
stan chhe, puṣhpothī adhik tenī sugandh ane ane sukumāratā chhe, banne bhujalatā komaḷ chhe,
shaṅkhanā kaṇṭh samān tenī grīvā chhe, pūrṇimānā chandra samān tenun mukh chhe, popaṭathīye sundar tenun
nāk chhe, jāṇe ke beu netronī kāntirūpī nadīno e setubandh ja chhe. mūṅgā ane pallavathī
Page 89 of 660
PDF/HTML Page 110 of 681
single page version
bhramarano guñjārav ane unmat koyalanā avājathī paṇ adhik sundar tenā shabdo chhe,
kāmanī dūtī samān tenī draṣhṭi chhe. nīlakamal, raktakamal ane kumudane paṇ jīte evī
shyāmatā, raktatā ane shvetatā te dhāraṇ kare chhe. jāṇe ke dashe dishāmān traṇ raṅganaun kamaḷo
ja vistr̥ut thayān chhe, aṣhṭamīnā chandra samān manohar tenun lalāṭ chhe. lāmbā, vāṅkā, kāḷā,
sugandhī, saghan, chīkaṇā tenā kesh chhe. hans ane hāthaṇīnī chālane jīte evī tenī chāl
chhe, sihanthī paṇ pātaḷī tenī keḍ chhe, jāṇe ke sākṣhāt lakṣhmī ja kamaḷanā nivāsane
chhoḍīne rāvaṇanī nikaṭ irṣhā dhāraṇ karatī āvī chhe, kem ke hun hovā chhatān rāvaṇanā
sharīrane vidyā kem sparsha kare. āvā adbhut rūpane dharanār mandodarīe rāvaṇanān man ane
nayanane harī līdhān. sakaḷ rūpavatī strīonān rūp-lāvaṇya ekaṭhān karī enun sharīr shubh
karmanā udayathī banyun chhe. pratyek aṅgamān adbhut ābhūṣhaṇo paherīne mahāmanogna lāgatī
mandodarīne jotā rāvaṇanun hr̥uday kāmabāṇathī vīndhāī gayun. tenā pratye rāvaṇanī draṣhṭi gai
tevī ja pāchhī vaḷī gai, parantu matta madhukaranī peṭhe tenī ājubāju ghūmavā lāgī. rāvaṇ
chittamān vichāravā lāgyo ke ā uttam nārī koṇ chhe? shrī hrī, dhr̥uti, kīrti, buddhi, lakṣhmī,
sarasvatī emānthī ā koṇ chhe? paraṇelī hashe ke kumvārī? samasta shreṣhṭha strīomān ā
shirobhāgya chhe. ā man ane indriyone haranārīne jo hun paraṇun to mārun navayauvan saphaḷ
chhe, nahitar tr̥uṇavat vr̥uthā chhe. rāvaṇ manamān ām vichārato hato tyāre mandodarīnā pitā
mahāpravīṇ rājā maye eno abhiprāy jāṇīne mandodarīne pāse bolāvī rāvaṇane kahyunḥ “
ānā tame ja pati chho.” ā vachan sāmbhaḷī rāvaṇ ati prasanna thayo. jāṇe ke tenun
sharīr amr̥utathī sīñchāyun hoy tem tenān romāñch harṣhanā aṅkur samān khaḍān thaī gayā. tenī
pāse sarva prakāranī sāmagrī hatī ja. te ja divase mandodarīnān lagna thayān. rāvaṇ mandodarīne
paraṇīne ati prasanna thai svayamprabh nagaramān gayo. rājā may paṇ putrīne paraṇāvīne
nishchint thayā, putrīnā viyogathī shok sahit potānā deshamān gayā. rāvaṇ hajāro
rāṇīone paraṇyo. mandodarī te badhānī shiromaṇī banī. mandodarīnun man svāmīnān guṇothī
harāyun hatun. te patinī atyant āgnākārī hatī. indra indrāṇī sāthe ānandakrīḍā karato tem
rāvaṇ mandodarī sāthe sumerunān nandanavanādi ramaṇīy sthānomān krīḍā karato mandodarīnī sarva
cheṣhṭā manogna hatī. rāvaṇe je anek vidyā siddha karī hatī tenī anek cheṣhṭā rāvaṇe
batāvī. ek rāvaṇ anek rūp dhāraṇ karīne anek strīonā mahelamān kautūhal karato.
koi vār sūryanī peṭhe tāp phelāvato, koi vār chandranī peṭhe chāndanī vistārato, amr̥ut
varasāvato, koī vār agninī jem jvāḷā phelāvato, koī vār jaḷadhārā meghanī peṭhe
varasāvato, koī vār pavananī jem pahāḍone kampāvato, koī vār indra jevī līlā karato,
koī vār te samudranī jem taraṅg uchhāḷato hato koī vār parvat peṭhe achal dashā dhāraṇ
karato. koī vār matta hāthīnī jem cheṣhṭā karato, koī vār pavanathī adhik vegavāḷo
ashva banī jato. kṣhaṇamān
Page 90 of 660
PDF/HTML Page 111 of 681
single page version
pāse, kṣhaṇamān adrashya, kṣhaṇamān sūkṣhma, kṣhaṇamān sthūḷ, kṣhaṇamān bhayānak ane kṣhaṇamān manohar
e pramāṇe te krīḍā karato. ek divas rāvaṇ meghavar parvat upar gayo. tyān teṇe ek
vāv joī. tenun jaḷ nirmaḷ hatun, temān anek jātanān kamaḷo khīlyān hatān. krauñch, hans,
chakavā, sāras ādi anek pakṣhīonā avāj āvatā hatā, tenā taṭ manohar hatā,
sundar pagathiyāothī shobhatī hatī, tenī samīpamān arjun vagere jātanān ūñchān ūñchān
vr̥ukṣhono chhānyo thayo hato. temān chañchaḷ māchhalīonī ūchhaḷakūdathī jaḷanā chhāṇṭā ūḍatā hatā.
tyān rāvaṇe ati sundar chha hajār rājakanyāone krīḍā karatī joī. keṭalīk jaḷakelimān
pāṇīnā chhāṇṭā uḍāḍatī hatī, keṭalīk kamaḷavanamān praveshelī kamaḷanī shobhāne jītatī hatī,
bhamarā kamaḷonī shobhā chhoḍīne emanān mukh āsapās guñjārav karatā hatā, keṭalīk mr̥udaṅg
vagāḍatī hatī, keṭalīk vīṇā vagāḍatī hatī. ā badhī kanyāo rāvaṇane joīne jaḷakrīḍā
chhoḍīne ubhī thaī gaī. rāvaṇ paṇ tenī vachche jaīne jaḷakrīḍā karavā lāgyo to teo
paṇ jaḷakrīḍā karavā lāgī. te badhī rāvaṇanun rūp joīne kāmabāṇathī vīndhāī gaī.
badhānī draṣhṭi tenī taraph ja choṇṭī rahī, bīje na jaī shakī. emanī ane ānī vachche
rāgabhāv thayo. pratham milananī lajjā ane madananā pragaṭavāthī temanun man hiṇḍoḷe
jhūlavā lāgyun. te kanyāomān mukhyanun nām sāmbhaḷo. rājā surasundaranā rāṇī sarvashrīnī
putrī padmāvatī, jenān netra nīlakamal jevān chhe. rājā budhanī rāṇī manovegānī putrī
ashokalatā, jāṇe sākṣhāt ashokanī latā ja chhe. rājā kanakanī rāṇī sandhyānī putrī
vidyutaprabhā, je potānī prabhāthī vījaḷīnī prabhāne lajave chhe; jemanun darshan sundar chhe, ūñchā
kuḷanī je kanyāo chhe, badhī ja anek kaḷāomān pravīṇ chhe temān ā mukhya chhe, jāṇe ke
traṇ lokanī sundaratā ja mūrti banīne vibhūti sahit āvī chhe. rāvaṇ ā chha hajār kanyāo
sāthe gandharva vivāhathī paraṇyo. te paṇ rāvaṇ sāthe anek prakāranī krīḍā karavā lāgī.
mokalyā. te bhrr̥ukuṭi chaḍāvīne, hoṭh karaḍatā āvyā ane jātajātanān shastronī varṣhā karavā
lāgyā. ekalā rāvaṇe te badhāne kṣhaṇamātramān jītī līdhā. teo bhāgīne dhrūjatā dhrūjatā
rājā surasundar pāse āvyā, jaīne potānān hathiyār pheṅkī dīdhān ane vinantī karavā
lāgyā ke ‘he nāth! amane nokarīmānthī kāḍhī mūko, amārān gharabār lūṇṭī lyo, athavā
hāthapag bhāṅgo ke mārī nākho. ame ratnashravānā putra rāvaṇ sāthe laḍavāne samartha nathī.
te samasta chha hajār rājakanyāo sāthe paraṇyo chhe ane temanī sāthe krīḍā kare chhe, je indra
jevo sundar, chandramā samān kāntimān chhe, jenī krūr draṣhṭi dev paṇ sahan na karī shake to
tenī sāme ame raṅk shā hisābamān? ame ghaṇāy shūravīro joyā chhe, rathanūpuranā svāmī
rājā indra paṇ ānī tulya nathī, e param sundar ane mahāshūravīr chhe.’ āvān vachan
sāmbhaḷīne rājā surasundar atyant gusse thaīne rājā budh ane kanak sahit
Page 91 of 660
PDF/HTML Page 112 of 681
single page version
shastranī kāntithī prakāsh karatā āvyā. ā badhā rājāone joīne te badhī kanyāo
bhayathī vyākuḷ banī ane hāth joḍī rāvaṇane kahevā lāgī ke he nāth! amārā kāraṇe
tame moṭā saṅkaṭamān āvī paḍayā, tame puṇyahīn chhīe, have āp ūṭhīne kyāṅk sharaṇ
goto, kem ke ā prāṇ durlabh chhe, tenī rakṣhā karo. ā najīkamān ja bhagavānanun mandir chhe,
tyān chhupāī raho. ā krūr shatruo tamane na jovāthī emanī meḷe pāchhā chālyā jashe.
strīonān āvān dīn vachano sāmbhaḷīne ane shatruonun sainya najīk āvelun joīne
rāvaṇe āṅkho lāl karī ane emane kahevā lāgyoḥ ‘tamane mārā parākramanī khabar nathī,
anek kāgaḍā bhegā thāy tethī shun thayun? shun te garuḍane jītī shakashe? sinhanun ek ja bachchun
anek madonmatta hāthīono mad utārī nākhe chhe.’ rāvaṇanān āvān vachan sāmbhaḷīne
strīo ānand pāmī ane vinantī karī ke he prabho! amārā pitā, bhāī ane kuṭumbanun
rakṣhaṇ karo. tyāre rāvaṇe kahyun ke he priye! em ja thashe, tame ḍaro nahi, dhīraj rākho.
ām paraspar vāt thāy chhe eṭalāmān rājāonun sainya āvī pahoñchyun tyāre rāvaṇ
vidyānā rachelā vimānamān besīne krodhathī temanī sāme āvyo. te badhā rājāo ane
temanā yoddhāoe jem parvat par meghanī moṭī dhārā varṣhe tem bāṇanī varṣhā karī.
vidyāonā sāgar rāvaṇe te badhān shastrone shilāo vaḍe rokī dīdhān ane keṭalākone
shilāo vaḍe ja bhay pamāḍayā. vaḷī manamān vichāryun ke ā bichārāone māravāthī sho
lābh? āmān je mukhya rājā chhe temane ja pakaḍī levā. pachhī e rājāone tāmas
shastrothī mūrchhit karīne nāgapāshamān bāndhī līdhā. tyāre pelī chha hajār strīoe vinantī
karīne temane chhoḍāvyā. rāvaṇe te rājāonī shushrūṣhā karī ane kahyun ke tame amārā param
hitasvī, sambandhī chho. teo paṇ rāvaṇanun shūravīrapaṇun, vinay ane rūp joīne prasanna
thayā. temaṇe potapotānī putrīonun vidhipūrvak pāṇigrahaṇ karāvyun. traṇ divas sudhī moṭo
utsav chālyo. pachhī te rājāo rāvaṇanī āgnā laīne potapotāne ṭhekāṇe gayā.
mandodarīnā guṇothī mohit chittavāḷo rāvaṇ jyāre svayamprabh nagaramān āvyo tyāre tene
strīo sahit āvelo sāmbhaḷīne kumbhakarṇa ane vibhīṣhaṇ paṇ sāme gayā. rāvaṇ bahu ja
utsāhathī svayamprabh nagaramān āvyo ane devarājanī peṭhe ānand karavā lāgyo.
kalāguṇamān pravīṇ chhe. he shreṇik! anyamati je enī kīrti bījī rīte kahe chhe ke te māns
ane lohīnun bhakṣhaṇ karīne chha mahinā sūī rahetā, te pramāṇe hakīkat nathī. eno āhār
bahu ja pavitra svādarūp ane sugandhamay hato. te pratham munione āhāradān karī,
ārjikā vagerene āhār āpīne, duḥkhī-bhūkhyā janone āpīne pachhī kuṭumb sāthe yogya
āhār karato. mānsādikanī pravr̥utti nahotī ane nidrā ene ardharātri pachhī alpa āvatī,
tenun chitta sadāy dharmamān lavalīn rahetun
Page 92 of 660
PDF/HTML Page 113 of 681
single page version
hatun. charamasharīrī mahān puruṣhone loko jūṭhun kalaṅk lagāḍe chhe te mahāpāpano bandh kare chhe.
ām karavun yogya nathī.
paraṇī hatī. potānī sundar rāṇī sāthe atyant kautūhal karato, anek cheṣhṭā karato. te
ratikeli karatān tr̥upta thato nahi. pote devasamān sundar ane rāṇī lakṣhmīthī paṇ adhik
sundar. lakṣhmī to kamalanī nivāsīnī ane rāṇī padmarāgamaṇinā mahelanī nivāsinī hatī.
te potānā nānāne tyān moṭo thayo. te sinhanā bāḷakanī peṭhe sāhasarūp unmatta krīḍā
karato. rāvaṇe putra sahit mandodarīne potānī pāse bolāvī ane āgnā pramāṇe te āvī
gaī. mandodarīnān mātāpitāne tenā viyoganun atyant duḥkh thayun. rāvaṇ putranun mukh joīne
khūb rājī thayo. suputra samān bījun koī premanun sthān nathī. pharīthī mandodarīne garbha rahyo
eṭale mātāpitāne gher pharīthī te gaī ane teṇe medhanādane janma āpyo. pāchhī te pati
pāse āvī ane bhoganā sāgaramān magna thaī. mandodarīe potānān guṇothī patinun chitta
vash karī līdhun chhe. tenā banne putro indrajit ane meghanād sajjanone ānand āpatān
sundar chāritranā dhārak taruṇ avasthāne pāmyā. teo vistīrṇa netravāḷā vr̥uṣhabh samān
pr̥ithvīno bhār chalāvanār hatā.
laī āvato. vaishravaṇ indranā jorathī atyant garvit hato eṭale vaishravaṇano dūt
dvārapālane maḷīne sabhāmān āvyo ane sumālīne kahevā lāgyo ke he mahārāj! rājā
vaishravaṇe je sandesho mokalyo chhe te tame dhyān daīne sāmbhaḷo. vaishravaṇe em kahyun chhe ke
āp paṇḍit chho, kulīn chho, lokarītinā jāṇakār chho, vaḍīl chho, akāryathī bhayabhīt
chho, bījāone sāro mārga dekhāḍo chho evā āpanī sāme ā bāḷak chapaḷatā kare to
shun āp āpanā pautrane manā na karī shako. tiryañch ane manuṣhyamān e ja taphāvat chhe ke
manuṣhya to yogya ayogyane jāṇe chhe ane tiryañch jāṇatā nathī. vivekanī e ja rīt chhe
ke karavā yogya kārya karavun ane na karavā yogya kārya na karavun. je draḍh manavāḷā chhe te pūrva
vr̥uttānt bhūlyā nathī ane vījaḷī samān kṣhaṇabhaṅgur vibhūti hovā chhatān paṇ garva karatā
nathī. agāu shun rājā mālīnā mr̥utyuthī āpanā kuḷanī kushaḷatā rahī chhe? have kuḷanā mūḷ
nāshano upāy karo chho emān kayun ḍahāpaṇ rahelun chhe? jagatamān evun koī nathī ke je
potānā kuḷanā mūḷ nāshane ādare. āp shun indrano pratāp bhūlī gayā ke jethī āvun
anuchit kām karo chho? indre samasta verīono nāsh karyo chhe, samudra samān athāg tenun baḷ
Page 93 of 660
PDF/HTML Page 114 of 681
single page version
kaṇṭakothī bharelun chhe ane viṣharūpī agnikaṇ temānthī nīkaḷe chhe. ā āpanā pautro chor chhe.
potānā pautra, prapautrone daṇḍ devā jo tame samartha na ho to mane sompo, jethī hun temane
sīdhā karīsh; ane jo em nahi karo to samasta putra, pautrādi, kuṭumb sahit beḍīothī
bandhāīne malin sthānamān rahelā temane josho, ane tyān temane anek prakāranī pīḍā thashe.
pātāḷalaṅkāmānthī mahāmushkelīthī bahār nīkaḷyā chho, have pharī pāchhā tyān ja javā ichchho
chho? dūtanā āvā kaṭhor vachanarūpī pavanathī halī ūṭhayun chhe manarūpī jaḷ jenun evo
rāvaṇarūpī samudra atyant khaḷabhaḷī ūṭhayo. krodhathī tenā sharīramān parasevo vaḷī gayo
ane āṅkhonī raktatāthī ākhun ākāsh lāl thaī gayun. te krodhapūrṇa avājathī sarva
dishāone badhir karato ane hāthīono mad nivārato garjanā karīne bolyo, “koṇ chhe
vaishravaṇ ane koṇ chhe indra?” te amārā kuḷanī paripāṭīthī chālī āvelī laṅkāne
dabāvīne beṭhā chhe. jem kāgaḍo potānā manamān ḍāhyo thaīne bese ane shiyāḷ potāne
aṣhṭāpad mānī le tem te raṅk potāne indra mānī rahyo chhe. te nirlajja chhe, adham puruṣh
chhe, potāne sevako pāse indra kahevarāvavāthī shun te indra thaī gayo? he kudūt! amārī
samakṣha tun āvān kaṭhor vachano bolatān shun tun ḍarato nathī? em kahīne teṇe myānamānthī
khaḍga kāḍhayun ane te khaḍagnā tejathī ākāsh chhavāī gayun; jem nīlakamaḷonā vanathī
sarovar vyāpta thāy tem. te vakhate vibhīṣhaṇe bahu vinayapūrvak vinantī karī ane dūtane
māravā na dīdyo. teṇe kahyun, mahārāj! e pārako chākar chhe, eno aparādh shun? ene jem
kahevāmān āvyun hoy tem e kahe. emān puruṣhārtha nathī. teṇe potāno deh ājīvikā māṭe
potānā pāḷanārane vechyo chhe, te to popaṭ samān chhe, je bījā bolāve tem te bole.
ā dūtanā hr̥udayamān enā svāmī pishācharūp praveshyā chhe, temanā anusār ā vachan bole
chhe. jem bajavaiyo vājintra vagāḍe tem te vāge tem āno deh parādhīn chhe, svatantra nathī,
tethī he kr̥upānidhe! prasanna thāv ane duḥkhī jīvo upar dayā ja karo. he niṣhkapaṭ
mahādhīr! raṅkane māravāthī lokamān ghaṇī apakīrti thāy chhe. ā khaḍga āpanā shatruonā
shir par paḍashe, dīn lokonā vadh māṭe te nathī. jem garuḍ tuchchha pakṣhīone māratun nathī
tem āp anāthane na māro. ā pramāṇe vibhīṣhaṇanā uttam vachanarūpī jaḷathī rāvaṇano
krodhāgni bujhāī gayo. vibhīṣhaṇ mahā satpuruṣh chhe, nyāyanā jāṇakār chhe. teṇe rāvaṇanā
page paḍīne dūtane bachāvyo ane sabhānā lokoe dūtane bahār kāḍhayo. dhikkār chhe sevakano
janma, je parādhīnatāthī duḥkh sahe chhe!
teṇe sarva sevakonā chittamān vaheñchī āpyo. arthāt tyān beṭhele badhā kupit thaī gayā.
temaṇe laḍāīnān vājān vagāḍayān vaishravaṇ ākhī senā sāthe yuddhane arthe bahār nīkaḷyo.
ā vaishravaṇanā vanshanā
Page 94 of 660
PDF/HTML Page 115 of 681
single page version
vidyādharo yakṣha kahevāy chhe tethī samasta yakṣhono sāth laī rākṣhaso upar chaḍāī karī. ati
jhagamagatān khaḍga, kuhāḍī, chakra, bāṇādi ane āyudho dhāraṇ karyān chhe, añjanagiri samān
madagaḷatā hāthīonā mad jharī rahyā chhe, jāṇe ke jharaṇān vahī rahyān chhe, moṭā ratho anek
ratno jaḍelā sandhyānā vādaḷanā raṅg samān manohar, mahātejasvī potānā vegathī pavanane
jīte chhe, evī ja rīte ashvo ane pyādāonā samūh samudra samān garjanā karatā yuddhane
arthe chālyā devonān vimān samān sundar vimānomān besīne vidyādhar rājāo rājā
vaishravaṇanī sāthe chālyā ane rāvaṇ emanā pahelān ja kumbhakaraṇādi bhāīo sahit bahār
nīkaḷyo hato. yuddhanī abhilāṣhā rākhatī banne senāono saṅgrām guñj nāmanā parvat
upar thayo. shastronā sampātathī agni dekhāvā lāgyo. khaḍganā ghātathī, ghoḍānā
haṇahaṇāṭathī, page chālīne laḍanārāonī garjanāthī, hāthīnī garjanāthī, rathanā paraspar
shabdothī, vājintronā avājathī, bāṇanā ugra shabdothī raṇabhūmi gājī rahī, dharatī ane
ākāsh shabdamay banī gayā, vīrarasano rāg phelāī thayo, yoddhāone mad chaḍhato gayo,
yamanā vadan samān tīkṣhṇa dhāravāḷān goḷ chakra, yamarājanī jībh samān rudhiranī dhār
varasāvatī khaḍgadhārā, yamanā rom samān kuhāḍā, yamanī āṅgaḷī samān bāṇ ane
yamanī bhujā samān pharasī, yamanī muṣhṭi samān mudgar ityādi anek shastrothī paraspar
mahāyuddha thayun. kāyarone trās ane yoddhāone harṣha ūpajyo. sāmanto shirane badale yasharūp
phaḷ meḷavatā hatā. anek rākṣhas ane vānar jātinā vidyādharo tathā yakṣha jātinā
vidyādharo paraspar yuddha karīne paralokamān sidhāvyā. keṭalāk yakṣhonī āgaḷ rākṣhaso pāchhā
haṭhayā tyāre rāvaṇe potānī senāne dabātī joīne pote laḍāīnī lagām hāthamān līdhī.
mahāmanogna saphed chhatra jenā shir upar phare chhe, evo kāḷamegh samān rāvaṇ dhanuṣhyabāṇ
dhāraṇ karīne, indradhanuṣhya samān anek raṅgonun bakhtar paherīne, shir par mugaṭ paherī
potānī dīptithī ākāshamān udyot karatā āvyo. rāvaṇane joīne yakṣha jātinā vidyādharo
kṣhaṇamātra saṅkochāyā, temanun tej jhāṅkhun paḍī gayun, raṇanī abhilāṣhā chhoḍīne parāṅamukh
thayā, bhayathī ākuḷit thaīne bhamarānī jem pharavā lāgyā. te vakhate yakṣhono adhipati
moṭā moṭā yoddhā ekaṭhā karīne rāvaṇanī sāme āvyo. rāvaṇ saune chhedavā lāgyo. jem
sinh ūchhaḷīne madamasta hāthīonā gaṇḍasthaḷane vidāre tem rāvaṇ koparūpī vachanathī
prerāīne agnisvarūp thaīne shatrunī senārūp vanane bāḷavā lāgyo. rāvaṇanā bāṇathī na
vīndhāyo hoy evo eke puruṣh nahoto, rath nahoto, ashva nahoto ke vimān nahotun.
rāvaṇane raṇamān joīne vaishravaṇ bhāī tarīkeno sneh batāvavā lāgyo, potānā manamān
pastāyo, jem bāhubali bharat sāthe laḍāī karīne pachhatāyā hatā tem vaishravaṇ rāvaṇ
sāthe virodh karīne pastāyo. hāy! hun mūrkha aishvaryathī garvit thaīne bhāīno nāsh
karavāmān pravartyo. āvo vichār karīne vaishravaṇ rāvaṇane kahevā lāgyo, ‘he dashānan! ā
rājyalakṣhmī kṣhaṇabhaṅgur chhe enā nimitte tun shā māṭe pāp kare chhe? hun tārī moṭī māsīno
putra chhun tethī
Page 95 of 660
PDF/HTML Page 116 of 681
single page version
mahābhayaṅkar narakamān jāy chhe, te mahāduḥkhathī bharelun chhe. jagatanā jīvo viṣhayonī
abhilāṣhāmān phasāyelā chhe. jīvan āṅkhonī palakamāphak kṣhaṇik chhe e shun tun nathī
jāṇato? bhogone khātar pāpakarma shā māṭe kare chhe?’ rāvaṇe uttar āpyo, ‘he vaishravaṇ!
ā dharmashravaṇano samay nathī. je matta hāthī upar chaḍe ane hāthamān khaḍga le te shatruone
māre athavā pote mare. ghaṇun bolavāthī shun phāyado? kān to tun talavāranā mārgamān khaḍo thā
athavā mārā pagamān paḍ. jo tun dhanapāl ho to amāro bhaṇḍārī thā, potānun kām
karavāmān māṇasane lajjā na thavī joīe.’ tyāre vaishravaṇe kahyun, ‘he rāvaṇ! tārun āyuṣhya
alpa chhe tethī ten āvān krūr vachan kahyān. tārī shakti pramāṇe tun amārā upar shastrano
prahār kar.’ tyāre rāvaṇe kahyun ke tame moṭā chho tethī pratham prahār tame karo. pachhī rāvaṇ
ane vaishravaṇe bāṇ chalāvyān, jāṇe ke parvat upar sūryanān kiraṇo pheṅkyān. vaishravaṇanān bāṇ
rāvaṇe potānān bāṇathī kāpī nākhyān ane potānān bāṇothī sharamaṇḍap banāvī dīdho. pachhī
vaishravaṇe ardhachandra bāṇ vaḍe rāvaṇanun dhanuṣhya chhedī nākhyun ane ratharahit karyo. rāvaṇe
meghanād nāmanā rath upar chaḍīne vaishravaṇ sāthe yuddha karyun, ulkāpāt samān vajradaṇḍothī
vaishravaṇanun bakhtar toḍī nākhyun ane vaishravaṇanā komaḷ hr̥udayamān bhiṇḍamāl mārī tethī te
mūrchhit banī gayo. tenī senāmān atyant shok phelāī gayo ane rākṣhasonī senāmān harṣha.
vaishravaṇanā sevako vaishravaṇane raṇakṣhetramānthī upāḍīne yakṣhapur laī gayā ane rāvaṇ
shatruone jītīne yuddhamānthī pāchho āvyo. subhaṭone shatrune jītavānun ja prayojan hoy chhe,
dhanādikanun nahi.
shobhatun nathī tem hun shūravīratā vinā shobhun nahi. je sāmant chhe ane kṣhatriyapaṇānun birud
dharāve chhe te subhaṭapaṇāthī shobhe chhe, tene sansāramān parākramī ja sukh chhe; te have mārāmān
rahyun nahi māṭe have sansārano tyāg karīne mukti māṭe prayatna karun. ā sansār asār chhe,
kṣhaṇabhaṅgur chhe, māṭe ja satpuruṣho viṣhayasukh īchchhatā nathī. e antarāy sahit chhe ane
alpa chhe, duḥkharūp chhe. ā prāṇī pūrvabhavamān je aparādh kare chhe tenun phaḷ ā bhavamān
parābhav pāme te chhe. sukhaduḥkhanun mūḷ kāraṇ karma ja chhe ane prāṇī nimittamātra chhe, tethī
gnānīe tenā upar kop na karavo joīe. gnānī sansāranun svarūp sārī rīte jāṇe chhe.
ā kekasīno putra rāvaṇ mārā kalyāṇanun nimitta banyo chhe, jeṇe mane gr̥uhavāsarūp moṭī
phānsīmānthī chhoḍāvyo, ane kumbhakarṇa māro param bāndhav thayo, jeṇe ā saṅgrāmanā kāraṇane
mārā gnānanun nimitta banāvyun. ām vichār karīne vaishravaṇe digambarī dīkṣhā dhāraṇ karī.
teṇe paramatap ārādhīne sansārabhramaṇano ant karyo.
Page 96 of 660
PDF/HTML Page 117 of 681
single page version
motīnī jhālarothī jāṇe ke te potānā svāmīnā viyogathī ashrupāt kare chhe ane
padmarāgamaṇinī prabhāthī te lālāsh dhāraṇ kare chhe; jāṇe ke vaishravaṇanun hr̥uday ja rāvaṇanā
karelā prahārathī lāl thaī gayun chhe ane indranīlamaṇinī prabhā atishyām sundaratā dhāraṇ
kare chhe, jāṇe ke svāmīnā shokathī shyām thaī rahyun chhe. chaityālay, van, vāpī, sarovar,
anek mandirothī maṇḍit jāṇe nagarano ākār ja na hoy! rāvaṇanā hāthanā vividh
prakāranā ghāthī jāṇe ke ghāyal thaī gayun chhe. rāvaṇanā mahel jevā ūñchā te vimānane
rāvaṇanā sevako rāvaṇanī pāse lāvyā. te vimān ākāshanun ābhūṣhaṇ chhe. ā vimānane
verīnā parājayanun chihna gaṇīne rāvaṇe te līdhun, bījā koīnun kāī na līdhun. rāvaṇane
koī vastunī kamī nathī, vidyāmayī anek vimāno chhe to paṇ puṣhpak vimānamān te
anurāgapūrvak beṭho. pitā ratnashravā, mātā kekasī ane samasta pradhān senāpati tathā
bhāī-putro sahit pote puṣhpak vimānamān ārūḍh thayo. nagarajano jātajātanān vimānomān
beṭhān. puṣhpakanī vachamān mahā kamalavan chhe. tyān pote mandodarī ādi samasta rājyanā
sambandhīo sahit āvīne beṭho. kevo chhe rāvaṇ? akhaṇḍ jenī gati chhe; potānī īchchhāthī
āshcharyakārī ābhūṣhaṇo paheryān chhe, shreṣhṭha vidyādharī tenā upar chāmar ḍhoḷe chhe,
maliyāgirinā chandanādi anek sugandhī padārtho tenā aṅg par lagāḍayā chhe, chandramānī kīrti
samān ujjavaḷ chhatra shobhe chhe, jāṇe ke shatruonā parājayathī potāno je yash phelāyo chhe
te yashathī shobhāyamān chhe. dhanuṣh, trishūḷ, khaḍga, bhālā, pāsh ityādi hathiyāro hāthamān
rākhīne sevako tenī ājubāju vīṇṭaḷāyelā chhe. mahābhaktiyukta, adbhut kārya karanār
moṭā moṭā vidyādhar, rājā, sāmantono kṣhay karanār, potānā guṇothī svāmīnā manane
mohanār, mahān vaibhavavān sāthīothī dashamukh maṇḍit chhe. param udār, sūrya jevun tej
dhāraṇ karanār te pūrvopārjit puṇyanun phaḷ bhogavato thako dakṣhiṇ samudra taraph jyān laṅkā chhe
te taraph indra jevī vibhūti sahit chālyo. bhāī kumbhakaraṇ hāthī upar chaḍayo, vibhīṣhaṇ
rath upar chaḍayo. te sau potānā māṇaso sāthe mahāvaibhavamaṇḍit rāvaṇanī pāchhaḷ chālyā.
mandodarīnā pitā rājā may daitya jātinā vidyādharonā adhipati bhāīo sahit anek
sāmanto sahit, tathā mārīch, ambar, vidyutavajra, vajrodar, budhavajrākṣhakrūr, krūranakra, sāran,
sunay, shukra ityādi mantrīo sahit, mahāvibhūtithī shobhit anek vidyādharonā rājā
rāvaṇanī sāthe chālyā. keṭalāk sinhanā rath par chaḍayā, keṭalāk aṣhṭāpadonā rath par chaḍīne
van, parvat, samudranī shobhā dekhatā pr̥ithvī par pharyā ane samasta dakṣhiṇ dishā vash karī.
chhe. vaḷī, kamaḷonun van chañchaḷ hoy chhe ane ā nishchaḷ chhe.’ rāvaṇe vinayathī namra
sharīrathī jyāre sumālīne ā pramāṇe pūchhayun tyāre sumālī ‘namaḥ siddhebhyaḥ’ ā mantra
bolīne kahevā lāgyā,
Page 97 of 660
PDF/HTML Page 118 of 681
single page version
chakravartīnā banāvarāvelān chaityālayo chhe, jenā upar nirmaḷ dhajāo pharake chhe. e
jātajātanān toraṇothī shobhe chhe. hariṣheṇ chakravartī mahāsajjan puruṣhottam hatā. temanā
guṇonun kathan thaī shake nahi. he putra! tun nīche ūtarīne pavitra manathī temane namaskār
kar.’ pachhī rāvaṇe bahu ja vinayathī jinamandirone namaskār karyā ane bahu ja āshcharya
pāmyo. teṇe sumālīne hariṣheṇ chakravartīnī kathā pūchhī. he dev! āpe jemanā guṇonun varṇan
rkyun temanī kathā kaho. kevo chhe rāvaṇ? vaishravaṇane jītanār ane vaḍīlo pratye ativinayī
chhe. sumālīe kahyun ke he rāvaṇ! ten sārun pūchhayun. pāpano nāsh karanār hariṣheṇanun charitra tun
sāmbhaḷ. kampilyānagaramān rājā sinhadhvaj rājya karatā. tene vaprā ādi guṇavān ane
saubhāgyavatī anek rāṇīo hatī. rāṇī vaprā temān tilak hatī. tene hariṣheṇ chakravartī
putra thayo. te chosaṭh shubh lakṣhaṇothī yukta, pāpakarmano nāshak hato. tenī mātā vaprā
mahādharmī hatī. te sadā aṣhṭānhikānā utsavamān rathayātrā kāḍhatī. tenī shokya rāṇī
mahālakṣhmī saubhāgyanā madathī kahevā lāgī ke pahelān amāro brahmarath nagaramān bhramaṇ
karashe ane pachhī tāro rath nīkaḷashe. ā vāt sāmbhaḷīne rāṇī vaprā hr̥udayamān bahu
khedakhinna thaī, jāṇe ke vajrapātanī pīḍā thaī. teṇe evī pratignā karī ke amārā
vītarāgano rath aṣhṭānhikāmān pahelo nīkaḷe to hun āhār laīsh, nahitar nahi laun.
ām kahīne teṇe sarva kārya chhoḍī dīdhān, shokathī tenun mukhakamaḷ karamāī gayun ane
āṅkhomānthī ānsu paḍavā lāgyā. mātāne joīne hariṣheṇe kahyun, ‘he mātā! āj sudhī tame
svapnamān paṇ rudan nathī karyun to have ā amaṅgal kārya kem karo chho? tyāre mātāe
badhī vāt karī. ā sāmbhaḷīne hariṣheṇe manamān vichāryun ke shun karun? ek taraph pitā chhe,
bījī taraph mātā. hun to saṅkaṭamān āvī gayo. mātāne rotān joī shakato nathī ane bījī
bāju pitāne kāī kahī shakāy tem nathī. tethī udās banīne, gharamānthī nīkaḷī vanamān
gayā. tyān madhur phaḷo khāīne ane sarovaronun nirmaḷ jaḷ pīne nirbhayapaṇe pharavā
lāgyā. emanun sundar rūp joīne te vanamān krūr pashuo paṇ shānt thaī gayā. āvā bhavya
jīv kone vahālā na lāge? tyān vanamān paṇ temane jyāre mātānun rudan yād āvatun
tyāre emane evī pīḍā thatī ke vananī ramaṇīyatānun sukh bhūlī jatā. hariṣheṇ chakravartī
vanamān vanadevatānī peṭhe bhramaṇ karatā. temane haraṇīo paṇ potānān netrothī joī rahī
hatī. ā pramāṇe vanamān pharatān te shatamanyu nāmanā tāpasanā āshramamān gayā. tyān
jaṅgalanā jīvone āshray maḷato.
ane kālakalpa vachche yuddha thayun. janamejayanā mahelamān ek suraṅg banāvelī hatī te mārge
thaīne janamejayanī mātā nāgamatī potānī putrī madanāvalī sāthe nīkaḷīne shatamanyu
tāpasanā āshramamān āvī.
Page 98 of 660
PDF/HTML Page 119 of 681
single page version
te nāgamatīnī putrī hariṣheṇ chakravatīnun rūp joīne kāmanā bāṇathī vīndhāī gaī. tene
āvī sthitimān joīne nāgamatī kahevā lāgī ke he putrī! tun vinayathī ā vāt sāmbhaḷ.
ek vār agāu koī munie kahelun ke ā kanyā chakravartīnī strīratna thashe. to ā
chakravartī tārā var chhe. ā sāmbhaḷīne te atiāsakta thaī. tyāre tāpase hariṣheṇane kāḍhī
mūkyo, kem ke teṇe vichāryun ke kadāch temano sansarga thāy to e vātathī amārī apakīrti
thāy. tethī chakravartī temanā āshramamānthī bīje ṭhekāṇe gayā, paṇ tāpasane dīn jāṇīne
tenī sāthe yuddha na karyun; chhatān temanā chittamān te kanyā vasī gaī; tethī have temanā
bhojanamān, shayanamān koī prakāranī sthiratā, nahotī rahetī. jem bhrāmarī vidyāthī koī
bhaṭakyā kare tem e pr̥ithvī par bhaṭakavā lāgyā. grām, nagar, van, upavan, latāonā
maṇḍap, kyāy emane chen paḍatun nahi. kamaḷonān van temane dāvānaḷ samān lāgatān ane
chandramānān kiraṇo vajranī soy jevā lāgatān, ketakī barachhīnī aṇī samān lāgatī.
puṣhponī sugandhathī man prasanna thatun nahi, manamān em vichāratā rahetā ke hun ā
strīratnane paraṇun to hun jaīne mātāno paṇ shok-santāp dūr karun. te uparānt nadīonā
kināre, vanamān, grāmamān, nagaramān, parvat par bhagavānanān chaityālayo banāvarāvun. ām
vichāratān ane anek deshomān bhaṭakatān te sindhunandan nāmanā nagaranī pāse āvyā.
hariṣheṇ mahābaḷavān ane atitejasvī chhe. tyān nagaranī bahār anek strīo krīḍā
karavā āvī hatī. tyān ek añjanagiri samān hāthī mad ṭapakāvato strīonī najīk
āvyo. mahāvate pokār karīne strīone kahyun ke ā hāthī mārā vashamān nathī māṭe tame
shīghra bhāgo. tyāre te strīo hariṣheṇanā sharaṇe thaī. hariṣheṇ paramadayāḷu chhe, mahān yoddhā
chhe. te strīone pāchhaḷ rākhīne pote hāthīnī sanmukh āvyā. temaṇe manamān vichāryun ke
tyān to pelo tāpas dīn hato tethī tenī sāthe men yuddha na karyun, te to mr̥ugalā jevo hato,
parantu ahīn ā duṣhṭa hāthī mārā dekhatān strī, bāḷāone haṇe ane hun madad na karun e to
kṣhatriyapaṇun na kahevāy. ā hāthī ā bāḷāone pīḍā pahoñchāḍī shake tem chhe. jem baḷad
shiṅgaḍāthī rāphaḍā khodī shake, paṇ parvatane khodavāne shaktimān nathī hoto tathā koī
bāṇathī keḷānun vr̥ukṣha chhedī shake parantu shilāne na chhedī shake tevī ja rīte ā hāthī
yoddhāone harāvavāne samartha nathī. eṭale teṇe mahāvatane kaṭhor vachanothī kahyun ke hāthīne
ahīnthī dūr laī jā. tyāre mahāvate kahyun ke tun paṇ ghaṇo haṭhīlo chhe, hāthīne māṇas
oḷakhe chhe. hāthī pote ja mastīmān āvī rahyo chhe, tārun mot āvyun chhe athavā duṣhṭa grah
tārī pāchhaḷ lāgyā chhe; māṭe tun ahīnthī jaldī bhāg. tyāre teo hasyā. temaṇe strīone
pāchhaḷ rākhīne pote ūñchā ūchhaḷīne hāthīnā dānt upar pag mūkīne kumbhasthaḷ par chaḍayā
ane hāthī sāthe khūb krīḍā karī. kevā chhe hariṣheṇ? kamaḷ samān jemanān netra chhe, vishāḷ
jemanī chhātī chhe, jemanā khabhā diggajonān kumbhasthaḷ jevā chhe, stambh samān jemanī jāṅgh
chhe. ā vr̥uttānt sāmbhaḷīne nagaranān sarva jano jovā āvyā. rājā mahel upar chaḍīne
joto hato te paṇ āshcharya pāmyo.
Page 99 of 660
PDF/HTML Page 120 of 681
single page version
nagaramān āvyā. nagaranān samasta naranārī temane joī mohit thayān. temaṇe kṣhaṇamātramān
hāthīno mad utārī nākhyo. te potānā rūp vaḍe badhānnun man haraṇ karatān nagaramān āvyā.
rājānī so kanyā temane paraṇī. badhā lokomān hariṣheṇanī kathā jāṇītī thaī gaī. te
rājānā adhikār, sanmān pāmīne sarva prakāre sukhī thayā. to paṇ tāpasanā vanamān je
strīne joī hatī tenā vinā temanī ek rātri ek varṣha jevaḍī lāgatī. te manamān
vichāratā ke mārā vinā te mr̥uganayanī te viṣham vanamān haraṇī samān param ākuḷatā
pāmatī hashe. tethī māre tenī pāse jaldī pahoñchavun joīe. ām vichāratān temane rātre
nidrā āvatī nahi. jo kadāch alpa ūṅgh āvatī to paṇ svapnamān te ja dekhātī.
kamaḷasarakhān netravāḷī te jāṇe emanā manamān ja vasī gaī chhe.
gussāthī teṇe vegavatīne kahyun, ‘he pāpiṇī, tun mane kyān laī jāy chhe?’ joke te
vidyābaḷathī pūrṇa hatī to paṇ ene kupit thaī mūṭhṭhī bhīḍato ane hoṭh karaḍato joīne
ḍarī gaī ane ene kahevā lāgī ke he prabho! jem koī manuṣhya pote je vr̥ukṣhanī ḍāḷ
upar beṭho hoy tene ja te kāpe to shun e ḍahāpaṇ kahevāy! tevī ja rīte hun tamārun hit
karanārī chhun ane tame mane ja haṇo te uchit nathī. hun tamane tenī pāse laī jāun chhun, je
nirantar tamārā milananī abhilāṣhā rākhe chhe. tyāre te manamān vichāravā lāgyā ke ā
madhur bolanārī bājāne pīḍā pahoñchāḍe tem nathī, enī ākr̥uti madhur jaṇāy chhe ane
āje mārī jamaṇī āṅkh paṇ pharake chhe tethī ā mane mārī priyāno meḷāp karāvashe.
tethī temaṇe tene pūchhayun ke he bhadre! tun tārā āgamananun kāraṇ kahe. te kahevā lāgī ke
sūryodayanagaramān rājā shakradhanunī rāṇī dhārānī putrī jayachandrā rūp ane guṇathī mahāunmatta
chhe. koī puruṣh tenī draṣhṭimān āvato nathī. pitā jyān paraṇāvavā ichchhe chhe tene te gamatun
nathī. men tene je je rājaputranān chitrapaṭ dekhāḍayān temānthī koī paṇ tene gamatun nathī.
tyārapachhī men tamārun chitrapaṭ dekhāḍayun tyāre te mohit thaī ane mane em kahevā lāgī ke
jo mane ā puruṣhano sanyog nahi maḷe to hun marī jaīsh, paṇ bījā adham puruṣh sāthe
sambandh nahi bāndhun. pachhī men ene dhīraj āpī ane enī sāme evī pratignā karī. jyān
tārī ruchi chhe tene hun na lāvun to agnimān pravesh karīsh. tene atyant shokātur joīne men
āvī pratignā karī. tenān guṇathī mārun man kheñchāyun hatun ane puṇyanā prabhāvathī āp
maḷyā tethī mārī pratignā pūrṇa thaī chhe. ām kahīne temane te sūryodayanagaramān laī gaī.
teṇe rājā shakradhanune badhī vāt karī tethī rājāe potānī putrīnān tenī sāthe lagna
karāvyān. emanān lagnathī sagāo ane nagarajano harṣha pāmyān. ten varakanyā adbhut rūpanān
nidhān chhe. emanān lagnanī vāt sāmbhaḷīne kanyānā māmāno putra rājā gaṅgādhar krodhe
bharāyo ke ā kanyā vidyādharane