Page 260 of 660
PDF/HTML Page 281 of 681
single page version
chhe. chapaḷaveg vidyādhar je ashvanun rūp laīne emane laī āvyo hato te ashvanun rūp dūr
karī rājā chandragatinī pāse gayo ane namaskār karī kahevā lāgyo ke hun janakane laī
āvyo chhun. te manogna vanamān bhagavānanān chaityālayamān beṭhā chhe. rājā ā sāmbhaḷīne bahu
harṣha pāmyā. jenun man ujjavaḷ chhe evā te thoḍāk nikaṭanā loko sāthe pūjānī sāmagrī
laī, manorath samān rath par besīne chaityālayamān āvyā. rājā janakane chandragatinī senā
joīne tathā anek vājintrono avāj sāmbhaḷīne kāīk shaṅkā thaī. keṭalāk vidyādharo
māyāmayī sinho par besīne, keṭalāk māyāmayī hāthīo par besīne, keṭalāk ghoḍā par
besīne, keṭalāk hans par ārūḍh thaīne ane temanī vachche rājā chandragatine joīne janak
vichāravā lāgyo ke vidyādhar parvat par vidyādharo vase chhe evun men sāmbhaḷyun hatun to ā
vidyādharo chhe. vidyādharonā sainyanī vachamān ā vidyādharono adhipati param dīptithī shobhe
chhe. janak ām vichār kare chhe te ja samaye daityajātinā vidyādharono svāmī rājā
chandragati chaityālayamān āvī pahoñchyo. te khūb ānandamān chhe ane tenun sharīr namratāvāḷun
chhe. rājā janak tene joīne ane kāīk bhay pāmīne bhagavānanā sinhāsananī nīche besī
rahyā ane rājā chandragatie bhaktipūrvak bhagavānanā chaityālayamān jaīne, praṇām karīne,
vidhipūrvak uttam pūjā karī ane stuti karavā lāgyā. pachhī sundar svaravāḷī vīṇā hāthamān
laīne ūṇḍī bhāvanā sahit bhagavānanā guṇ gāvā lāgyā. temanān gītano bhāv
sāmbhaḷo. aho bhavya jīvo! jinendranī ārādhanā karo. jinendra dev traṇ lokanā jīvone
var āpanār ane avināshī sukh āpanār chhe, devomān shreṣhṭha indrādi dvārā namaskār
karavā yogya chhe. indrādie utkr̥uṣhṭa pūjānā vidhānamān potānun chitta joḍayun chhe. he
uttamajano! shrī r̥uṣhabhadevane manavachanakāyāthī nirantar bhajo. kevā chhe r̥uṣhabhadev? utkr̥uṣhṭa
chhe, shivadāyak chhe, jemane bhajavāthī janmajanmanān karelān samasta pāpano vilay thāy chhe. he
prāṇīo! jinavarane namaskār karo. kevā chhe jinavar? mahān atishayonā dhārak chhe,
karmonā nāshak chhe ane paramagati nirvāṇane pāmelā chhe, sarva sur, asur, nar,
vidyādharothī temanān charaṇakamaḷ pūjāy chhe, krodharūp mahāverīno nāsh karanār chhe. hun
bhaktirūp thaīne jinendrane namaskār karun chhun. jemano deh uttam lakṣhaṇothī sanyukta chhe,
jemane sarva munio vinayathī namaskār kare chhe, te bhagavān namaskāramātrathī ja bhaktono
bhay dūr kare chhe. he bhavya jīvo! jinavarane vāramvār praṇām karo. te jinavar anupam
guṇ dhāraṇ kare chhe, temanun sharīr anupam chhe, temaṇe sansāramay sakaḷ kukarmono nāsh karyo
chhe, rāgādirūp maḷathī rahit atyant nirmaḷ chhe, gnānāvaraṇādirūp karmane dūr kare chhe, sansār
pār karāvavāmān atyant pravīṇ chhe, atyant pavitra chhe. ā pramāṇe chandragatie vīṇā
vagāḍīne bhagavānanī stuti karī. tyāre rājā janak bhagavānanā sinhāsan nīchethī bhay
tyajīne nīkaḷyā ane bhagavānanī stuti karī. chandragatie janakane joīne ānand pāmelā
manathī pūchhayun ke tame koṇ chho? ā nirjan sthānamān bhagavānanā chaityālayamān kyāthī
āvyā chho? tame nāgendra chho ke vidyādharonā adhipati chho? he mitra! tamārun
Page 261 of 660
PDF/HTML Page 282 of 681
single page version
āvyo chhun ane mārun nām janak chhe, māyāmayī ashva mane ahīn laī āvyo chhe. janake
ā samāchār kahyā tyāre banne atyant premathī maḷyā, paraspar kushaḷatā pūchhī, ek
āsan par besīne ane ekād kṣhaṇ ūbhā thaīne banne āpasamān vishvās pāmyā.
chandragatie bījī vāto karīne janakane kahyun ke he mahārāj! hun mahān puṇyavān chhun ke mane
mithilāpatinān darshan thayān. tamārī putrī atyant shubh lakṣhaṇothī maṇḍit chhe evun men ghaṇā
lokonā moḍhe sāmbhaḷyun chhe to te mārā putra bhāmaṇḍaḷane āpo. tamārī sāthe sambandh bāndhīne
hun mārun mahān bhāgya mānīsh. tyāre janake kahyun ke he vidyādharādhipati! tame je kahyun te to
badhun vājabī chhe, parantu men mārī putrī rājā dasharathanā moṭā putra shrī rāmachandrane devānun
nakkī karyun chhe. chandragatie pūchhayun ke shā māṭe tene devānun nakkī karyun chhe. rājā janake kahyun ke
tamane sāmbhaḷavānī jignāsā chhe to sāmbhaḷo. mārī mithilāpurī ratnādi, dhan ane gāy
ādi pashuothī pūrṇa chhe, have ardhavarvar deshanā mlechchhoe āvīne mārā deshamān trās
vartāvavā māṇḍayo, dhan lūṇṭī javā lāgyā ane deshamānthī shrāvak ane yatidharmano nāsh thavā
lāgyo tethī mlechchho ane mārī vachche bhayaṅkar yuddha thayun. te vakhate rāme āvīne mane ane
mārā bhāīne madad karī. devothī paṇ durjay evā te mlechchhone temaṇe jītī līdhā. rāmanā
nānā bhāī lakṣhmaṇ indra samān parākramī chhe ane moṭā bhāīnā sadā āgnākārī ane
vinayasanyukta chhe. te banne bhāīoe āvīne jo mlechchhonī senāne na jītī hot to
ākhī pr̥ithvī mlechchhamay thaī jāt. te mlechchha atyant avivekī, shubhakriyā rahit, lokone
pīḍanārā, mahābhayaṅkar viṣh samān dāruṇ utpātanun svarūp ja chhe. rāmanī kr̥upāthī te badhā
bhāgī gayā. pr̥ithvīnun ahit thatun aṭakī gayun. te banne rājā dasharathanā putra, ati
dayāvān, lokonā hitechchhu chhe. temane pāmīne rājā dasharath sukhapūrvak surapati samān
rājya kare chhe. te dasharathanā rājyamān khūb sampattishāḷī loko vase chhe ane dasharath atyant
shūravīr chhe. jenā rājyamān pavan paṇ koīnun kāī harī shakato nathī to bījun koṇ harī
shake? rām-lakṣhmaṇe mārā upar evo moṭo upakār karyo chhe. tyāre mane vichār āvyo ke
hun emano kaī rīte badalo vāḷun? rātadivas mane ūṅgh āvatī nahi. jeṇe mārā prāṇanī
rakṣhā karī, prajānī rakṣhā karī te samān mārun koṇ hoy? mārāthī to kadī emanī kāī
sevā thaī shakī nathī ane emaṇe moṭo upakār karyo chhe. tyāre hun vichāravā lāgyo ke je
āpaṇā upar upakār kare ane tenī kāī sevā na karīe to jīvanano sho artha?
kr̥utaghnanun jīvan tr̥uṇ samān chhe. tyāre men mārī navayauvanapūrṇa putrī sītā rāmane yogya
jāṇīne rāmane āpavānun vichāryun. tyāre ja māro shok kāīk maṭayo. hun chintārūp
samudramānthī bahār nīkaḷyo. rām mahātejasvī chhe. janakanā ā vachan sāmbhaḷī chandragatinā
nikaṭavartī bījā vidyādharo malinamukh thaīne kahevā lāgyā ke tamārī buddhi shobhāyamān
nathī. tame bhūmigocharī chho, apaṇḍit chho. kyān te raṅk mlechchha ane kyān temane
Page 262 of 660
PDF/HTML Page 283 of 681
single page version
jītavānī baḍāī? āmān rāmanun shun parākram āvyun ke tame mlechchhone jītavā vaḍe tenī
āṭalī prashansā karī? rāmanī je āṭalī prashansā karī te to ūlaṭī āmān nindārūp chhe.
aho! tamārī vāt sāmbhaḷīne hasavun āve chhe. jem bāḷakane viṣhaphaḷ ja amr̥ut bhāse chhe
ane daridrīne bor uttam phaḷ lāge chhe, kāgaḍo sukāī gayelā vr̥ukṣhamān prīti kare chhe, e
svabhāv ja durnivār chhe. have tame bhūmigocharīono khoṭo sambandh chhoḍīne ā vidyādharonā
rājā chandragati sāthe sambandh bāndho. kyān dev samān sampatinā dhārak vidyādharo ane kyān te
raṅk, sarvathā atyant duḥkhī evā bhūmigocharī? tyāre janake kahyun ke kṣhīrasāgar atyant
vishāḷ chhe, parantu te taras chhipāvato nathī ane vāv thoḍā ja mīṭhā jaḷathī bharelī chhe te
jīvonī taras maṭāḍe chhe. andhakār atyant vistīrṇa chhe, paṇ tenāthī shun? ane dīpak
nāno chhe to paṇ pr̥ithvī par prakāsh phelāve chhe, padārthone pragaṭ kare chhe. anek madamasta
hāthī je parākram karī shakatā nathī te ekalā kesarī sinhanun bachchun karī shake chhe. rājā janake
jyāre ām kahyun tyāre te sarva vidyādharo gusse thaīne atikaṭhor shabdothī
bhūmigocharīonī nindā karavā lāgyā. he janak! te bhūmigocharī vidyānā prabhāv vinānā,
sadā khedakhinna, shūravīratā rahit, āpadāvān, tame temanān shun vakhāṇ karo chho?
pashuomān ane temanāmān taphāvat kyān chhe? tamārāmān vivek nathī tethī temano yash gāv
chho. tyāre janake kahyun ke arere! atyant khedanī vāt chhe ke men pāpanā udayathī mahān
puruṣhonī nindā sāmbhaḷī. traṇ bhavanamān vikhyāt bhagavān r̥uṣhabhadev, indrādik devomān
paṇ pūjya temanā pavitra īkṣhvākuvansh viṣhe shun tame sāmbhaḷyun nathī? traṇ lokanā pūjya shrī
tīrthaṅkaradev, chakravartī, baḷabhadra, nārāyaṇ te badhā bhūmigocharīomān utpanna thāy chhe temanī
tame kaī rīte nindā karo chho? he vidyādharo! pañchakalyāṇakanī prāpti bhūmigocharīone ja
thāy chhe, vidyādharomān kadī paṇ koīne tame joī chhe? īkṣhvākuvanshamān moṭā moṭā rājāo
je chha khaṇḍ pr̥ithvīnā vijetā hatā, tenā chakrādi mahāratna ane moṭī r̥uddhinā svāmī,
indrādikoe paṇ jemanī udār kīrtinān guṇagān karyān chhe evān guṇonā sāgar, kr̥utakr̥utya
puruṣh r̥uṣhabhadevanā vanshanā moṭāmoṭā pr̥ithvīpati ā bhūmimān anek thaī gayā chhe. te ja
vanshamān rājā anaraṇya mahān rājā thayā hatā. temanī rāṇī sumaṅgalāne dasharath nāmano
putra thayo, je kṣhatriy dharmamān tatpar, lokonī rakṣhā nimitte potānā prāṇ tyāgatān na ḍare,
jemanī āgnā samasta lok mastake chaḍāve, jemanī chār paṭarāṇī jāṇe ke chār dishā ja
chhe, te uparānt guṇothī ujjavaḷ evī bījī pāñchaso rāṇī, jemanān mukh chandrane paṇ jīte
chhe, je jātajātanā shubh charitrathī patinun man hare chhe, e dasharathanā moṭā putra rām,
jemane padma paṇ kahe chhe, jenun sharīr lakṣhmīthī maṇḍit chhe, jeṇe dīptithī sūryane ane kīrtithī
chandrane jītī līdhā chhe, draḍhatāthī sumeru parvatane, shobhāthī indrane ane shūravīratāthī sarva
subhaṭone jītī līdhā chhe, jenun charitra sundar chhe, jenā nānā bhāī lakṣhmaṇanā sharīramān
lakṣhmīno nivās chhe, jenun dhanuṣhya jotān shatruo bhayathī bhāgī jāy chhe ane tame
vidyādharone emanāthī chaḍiyātā
Page 263 of 660
PDF/HTML Page 284 of 681
single page version
bhūmigocharīomān bhagavān tīrthaṅkar janme chhe temane indrādik dev bhūmi par mastak
aḍāḍī namaskār kare chhe, vidyādharonī shī vāt chhe? jyāre janake ām kahyun tyāre te
vidyādharo ekāntamān besīne andaroandar mantraṇā karīne janakane kahevā lāgyā ke he
bhūmigocharīonā rājā! tame rām-lakṣhmaṇano āṭalo prabhāv batāvo chho ane mithyā
garjīgarjīne vāto karo chho, paṇ amane emanā baḷ-parākramanī pratīti thatī nathī, māṭe
ame kahīe chhīe te sāmbhaḷo. e vajrāvarta ane bījun sāgarāvarta ā be dhanuṣhyonī dev
sevā kare chhe. have jo e banne bhāī ā dhanuṣhyo chaḍāve to ame emanī shakti mānīe.
adhik kahevāthī shun? jo vajrāvarta dhanuṣhya rām chaḍāve to tamārī kanyā paraṇe, nahitar
ame baḷātkāre kanyāne ahīn laī āvīshun, tame jotā rahesho. tyāre janake kahyun ke e
vāt mane kabūl chhe. pachhī temaṇe bey dhanuṣhya dekhāḍayān. janak te dhanuṣhyone ativiṣham
joīne kāīk ākuḷatā pāmyā. pachhī te vidyādharo bhāvathī bhagavānanī pūjā-stuti karīne
gadā ane haḷādi ratnothī sanyukta dhanuṣhyone tathā janakane laīne mithilāpurī āvyā.
chandragati upavanamānthī rathanūpur gayo. jyāre rājā janak mithilāpurī āvyā tyāre
nagarīnī shobhā karavāmān āvī, maṅgaḷāchār thayā ane badhā loko sāmā āvyā.
vidyādharo nagaranī bahār ek āyudhashāḷā banāvīne tyān dhanuṣhya rākhīne atyant garviṣhṭha
banīne rahyā. janak khedapūrvak thoḍun bhojan karīne chintāthī vyākuḷ, utsāharahit shayyāmān
paḍayā. tenī namrībhūt thayelī uttam strī bahu ādarapūrvak chandramānā kiraṇ samān
ujjavaḷ chāmar ḍhoḷavā lāgī. rājā agni samān ūnā ūnā dīrgha nishvās kāḍhavā
lāgyā. tyāre rāṇī videhāe kahyun ke he nāth! tame kayā svargalokanī devāṅganā joī, jenā
anurāgathī āvī avasthā pāmyā chho? amārā khyāl pramāṇe te kāminī guṇarahit ane
nirday chhe, je tamārā santāp pratye karuṇā karatī nathī. he nāth! te sthān amane batāvo
ke jyānthī tene laī āvīe. tamārā duḥkhathī mane ane sakaḷ lokane duḥkh thāy chhe. tame
āvā mahāsaubhāgyashāḷī te kone na game? te koī paththaradil hashe. ūṭho, rājāone māṭe
je uchit kārya hoy te karo. ā tamārun sharīr svastha hashe to badhān ja manavāñchhit kārya
thashe. ā pramāṇe janakanī prāṇathī adhik pyārī rāṇī videhā kahevā lāgī tyāre rājā
bolyāḥ he priye, he shobhane! he vallabhe! mane khed bījī ja vātano chhe, tun mithyā āvī
vāto kare chhe, shā māṭe mane adhik khed upajāve chhe? tane e vr̥uttāntanī khabar nathī tethī
ām kahe chhe. pelo māyāmayī turaṅg mane vijyārdhagiri par laī gayo hato tyān
rathanūpuranā rājā chandragati sāthe māro meḷāp thayo. teṇe kahyun ke tamārī putrī mārā putrane
āpo. tyāre men kahyun ke mārī putrī dasharathanā putra shrī rāmachandrane āpavānun nakkī karyun chhe.
te vakhate teṇe kahyun ke jo rāmachandra vajrāvarta dhanuṣhya chaḍāvī shake to tamārī putrī tene
paraṇe, nahitar māro putra paraṇashe. tyān hun to paravash thayo hato eṭale enā bhayathī ane
ashubh karmanā udayathī e vāt men mānya rākhī. te vajrāvarta ane
Page 264 of 660
PDF/HTML Page 285 of 681
single page version
mane to em lāge chhe ke ā dhanuṣhya indrathī paṇ chaḍāvī na shakāy. jenī jvāḷā dashe
dishāmān phelāī rahī chhe ane māyāmayī nāg jyān phumphāḍā māre chhe te āṅkhathī joī paṇ
shakāy tevun nathī. dhanuṣhya chaḍāvyā vinā ja svataḥ svabhāvathī bhayaṅkar avāj kare chhe, ene
chaḍāvavānī to vāt ja kyān rahī? jo kadāch shrī rāmachandra dhanuṣhya chaḍāvī nahi shake to
ā vidyādhar mārī putrīne jorāvarīthī laī jashe. jem shiyāḷ pāsethī mānsano ṭukaḍo khag
eṭale ke pakṣhī laī jāy chhe tem. te dhanuṣhya chaḍāvavāne hajī vīs divasanī vār chhe
eṭalī ja rāhat chhe. jo e nahi banī shake to te kanyāne laī jashe, pachhī enān darshan
durlabh thaī jashe. he shreṇik! jyāre rājā janake ā pramāṇe kahyun tyāre rāṇī videhānān
netra ānsuthī bharāī gayā ane putranā haraṇanun duḥkh paṇ bhūlī gaī hatī te yād āvyun.
ek to jūnun duḥkh, pāchhun navun duḥkh ane āgāmī duḥkhanā vichārathī atyant shokapīḍit
thaī moṭā avāje pokār karavā lāgī. evun rudan karyun ke ākhā kuṭumbanā māṇaso vihvaḷ
thaī gayā. rāṇī rājāne kahevā lāgī ke he dev! men evun kayun pāp karyun hashe ke pahelān to
putranun haraṇ thayun ane have putrīne paṇ laī javānī taiyārī thāy chhe. mārā snehanun
avalamban ā ek shubh cheṣhṭāvāḷī putrī ja chhe. mārā ane tamārā ākhā kuṭumbane māṭe
ā putrī ja ānandanun kāraṇ chhe. mane pāpiṇīne ek duḥkh maṭatun nathī tyān bījun sāme
āvīne ūbhun rahe chhe. ā pramāṇe shokasāgaramān paḍelī rāṇī rudan karatī hatī tene dhairya
bandhāvatān rājā kahevā lāgyāḥ he rāṇī! rovāthī sho phāyado thashe? pūrve ā jīve je karma
upārjyān chhe te uday pramāṇe phaḷ āpe chhe, sansārarūp nāṭakanān āchārya karma chhe te samasta
prāṇīone nachāve chhe. tāro putra gayo te āpaṇā ashubhanā udayathī gayo chhe. have shubh
karmano uday chhe to badhun ja bhalun ja thashe. ā pramāṇe judān judān sārarūp vachano vaḍe rājā
janake rāṇī videhāne āshvāsan āpyun, tyāre rāṇī shānt thaī.
āvyā. ayodhyānagarīmān paṇ dūt mokalyā hatā, eṭale mātāpitā sahit rāmādik chār
bhāī āvyā. rājā janake bahu ādarapūrvak temanī pūjā karī. paramasundarī sītā savāso
kanyāonī madhyamān mahelanī upar beṭhī chhe. moṭā moṭā sāmanto tenun rakṣhaṇ kare chhe. ek
atyant kushaḷ kañchūkī jeṇe ghaṇun joyun-sāmbhaḷyun chhe te suvarṇanī lākaḍī hāthamān laīne moṭā
avāje pratyek rājaputrane batāve ane oḷakhāve chhe. he rājaputrī! ā kamaḷalochan shrī
rāmachandra rājā dasharathanā putra chhe, tun ene jo ane ā emanā nānā bhāī lakṣhmaṇ ane
mahābāhu bharat chhe ane ā emanāthī nānā shatrudhna chhe. ā chārey bhāī guṇanā sāgar
chhe. ā putro vaḍe rājā dasharath pr̥ithvīnī sārī rīte rakṣhā kare chhe. jemanā rājyamān bhayanun
nāmanishān nathī. ā harivāhan mahābuddhishāḷī chhe, jenī prabhā
Page 265 of 660
PDF/HTML Page 286 of 681
single page version
nāmanā rājakumār atimanohar, mahātejasvī chhe. ā shrī sañjay, ā jay, ā bhānu, ā
suprabh, ā mandir, ā budh, ā vishāḷ, ā shrīdhar, ā vīr, ā bandhu, ā bhadrabal,
ā mayūrakumār, ītyādi anek rājakumār atyant parākramī, saubhāgyavān, nirmaḷ vanshamān
janmelā, chandramā samān, nirmaḷ kāntivāḷā, mahāguṇavān, param utsāharūp, mahāvinayavant,
mahāgnānī, mahāchatur āvīne ekaṭhā thayā chhe ane ā saṅkāshapuranā svāmī, jemanā hāthī
parvat samān chhe, turaṅg shreṣhṭha chhe, rath mahāmanogna ane yoddhā adbhut parākramī chhe. ā
sutapuranā rājā, ā randhrapuranā rājā, ā nandanapuranā rājā, ā kundanapuranā adhipati,
ā magadh deshanā rājendra, ā kampilya nagaranā adhipati chhe. āmān keṭalāk īkṣhvākuvanshī
chhe, keṭalāk nāgavanshī, keṭalāk somavanshī ane keṭalāk ugravanshī chhe, keṭalāk harivanshī,
keṭalāk kuruvanshī ītyādi mahāguṇavān rājā sambhaḷāy chhe te badhā tārā māṭe āvyā chhe.
āmānthī je puruṣh vajrāvarta dhanuṣhya chaḍāve tene tun var. je puruṣhomān shreṣhṭha hashe tenāthī ja
ā kārya thashe. ā pramāṇe kañchūkīe kahyun tyāre rājā janake badhāne ekatra karīne vārāpharatī
dhanuṣhya taraph mokalyā ane badhā gayā. jemanun rūp sundar chhe te badhā dhanuṣhya joīne dhrrūjavā
lāgyā. dhanuṣhyamānthī badhī bājuethī vījaḷī samān agninī jvāḷā nīkaḷatī hatī ane
māyāmayī bhayānak sarpo phūmphāḍā māratā hatā. keṭalāk to kān par hāth mūkīne bhāgyā,
keṭalāk dhanuṣhyane joīne dūrathī ja khīlānī jem khoḍāī rahyā, temanān aṅgo dhrūrajatān hatān
ane āṅkho bandh thaī gaī hatī. keṭalākane tāv chaḍī āvyo, keṭalāk pr̥ithvī par paḍī
gayā, keṭalāk bolī ja na shakyā, keṭalāk mūrchchhit thaī gayā, keṭalāk dhanuṣhyanā nāganā
shvāsathī jem pavanathī vr̥ukṣhanān sūkān pāndaḍān ūḍe tem ūḍavā lāgyā, keṭalāk kahevā lāgyā
ke have jīvatā ghare pahonñchīe to mahādān karīshun, badhā jīvone abhayadān āpashun, keṭalāk
em bolavā lāgyā ke ā kanyā rūpāḷī chhe tethī shun thayun, enā nimitte prāṇ to
khovāy nahi. keṭalāk bolavā lāgyā ke ā koī māyāmayī vidyādhar āvyo chhe. teṇe
rājāonā putrone trās upajāvyo chhe. keṭalāk bhāgyashāḷī em bolavā lāgyā ke amāre
have strīnun kām nathī. ā kām mahāduḥkhadāyak chhe. jem anek sādhu athavā utkr̥uṣhṭa shrāvak
shīlavrat dhāre chhe tem ame paṇ brahmacharyavratanun pālan karashun, dharmadhyān karīne samay
vitāvashun. ā pramāṇe parāṅamukh thayā.
dhanuṣhya jvāḷārahit thaī gayun, devopunit ratna jevun saumya thaī gayun, jem gurunī pāse
shiṣhya saumya thaī jāy tem. shrī rāmachandre dhanuṣhyane hāthamān laī bāṇ chaḍāvīne dorī kheñchī
eṭale prachaṇḍ avāj āvyo, pr̥ithvī kampāyamān thaī gaī. jem meghanī garjanā thāy tem
dhanuṣhyano avāj thayo, moranā samūh meghanun āgaman jāṇīne nāchavā lāgyā. jenā tej
pāse sūrya agninā kaṇ jevo bhāsavā
Page 266 of 660
PDF/HTML Page 287 of 681
single page version
ākāshamānthī dhanya dhanya evā shabdo thavā lāgyā, puṣhponī varṣhā thaī, devo nr̥itya karavā
lāgyā ane dayāḷu rām dhanuṣhyanā shabdathī lokone kampāyamān joīne dhanuṣhya utāravā
lāgyā. loko jāṇe samudranā vamaḷamān āvī gayā hoy tem ḍarī gayā. sītā potānān
netro vaḍe shrī rāmane nīrakhavā lāgī. tenān netra chañchaḷ, kamaḷanā daḷathī paṇ adhik
kāntivāḷā ane kāmanā tīkṣhṇa bāṇ samān hatā. sītāne romāñch thaī gayo. teṇe mananī
vr̥uttirūp māḷā, je temane dekhatān ja temanī taraph prerī hatī, teṇe have lokāchār nimitte
ratnamāḷā laīne shrī rāmanā gaḷāmān paherāvī ane lajjāthī namra thaī jem jinadharma
pāse jīvadayā rahe tem rāmanī nikaṭ jaīne ūbhī. shrī rām atisundar hatā ane ānī
samīpe adhik sundar bhāsavā lāgyā. banne rūpanī sarakhāmaṇī thaī shake tem nahotī. pachhī
lakṣhmaṇe kṣhubdha thayelā samudranī garjanā jevā avājavāḷun sāgarāvarta nāmanun dhanuṣhya
chaḍāvīne kheñchyun to pr̥ithvī kampāyamān thaī. ākāshamān dev jayajayakār karavā lāgyā ane
puṣhpavr̥uṣhṭi thavā lāgī. lakṣhmaṇe dhanuṣhya chaḍāvī dorī kheñchī jyāre bāṇ par draṣhṭi pheṅkī tyāre
badhā ḍarī gayā. lokone bhayabhīt joīne pote dhanuṣhyanī paṇachh parathī bāṇ utārī
atyant vinayathī rāmanī pāse āvyā, jāṇe gnānanī pāse vairāgya āvyo. lakṣhmaṇanun
āvun parākram joīne chandragatie mokalelā chandravardhan vidyādhare atyant prasanna thaīne
vidyādharonī aḍhār kanyāo temane āpī. shrī rām-lakṣhmaṇ bey dhanuṣhya laīne atyant
vinayathī pitānī pāse āvyā ane sītā paṇ āvī. je vidyādharo āvyā hatā te
rām-lakṣhmaṇano pratāp joīne chandravardhananī sāthe rathanūpur gayā ane rājā chandragatine sarva
vr̥uttānt kahyo te sāmbhaḷīne te chintātur banī gayo. svayamvar maṇḍapamān rāmanā bhāī bharat
paṇ āvyā hatā te manamān vichāravā lāgyā ke mārun ane rām-lakṣhmaṇanun kuḷ ek, pitā
ek, parantu emanā jevun adbhut parākram mārāmān nathī, e puṇyanā adhikārī chhe, emanān
jevān puṇya men upārjyān nathī. ā sītā sākṣhāt lakṣhmī, jeno varṇa kamaḷanī andaranā daḷ
samān chhe te rām jevā puṇyādhikārīnī ja strī thaī shake. te vakhate sarva kaḷāmān pravīṇ
enī mātā kaikeyī bharatanā manano abhiprāy jāṇīne patinā kānamān kahevā lāgī ke he
nāth! bharatanun man kāīk kṣhubdha thayun lāge chhe. evun kāīk karo ke jethī te virakta na
thāy. kanakanī rāṇī suprabhānī putrī lokasundarī chhe. svayamvaranī vidhi pharīthī karāvo ane
te kanyā bharatanā kaṇṭhamān varamāḷā ārope to e prasanna thāy. tyāre dasharathe enī vāt
mānīne rājā kanakanā kāne pahoñchāḍī ane kanake dasharathanī āgnā mānya rākhīne je rājā
chālyā gayā hatā temane pāchhā bolāvyā. yathāyogya sthān par beṭhelā sarva rājāo
nakṣhatranā samūh hatā. temanī madhyamān rahel bharatarūp chandramāne kanakanī putrī lokasundarīrūp
shukla pakṣhanī rātri atyant anurāg karavā lāgī. teṇe mananī anurāgatārūp māḷā
pahelān avalokan karatān ja nākhī hatī ane pachhī lokāchāramātrathī puṣhponī varamāḷā
bharatanā kaṇṭhamān paherāvī. kanakanī
Page 267 of 660
PDF/HTML Page 288 of 681
single page version
dasharathanā putra bharatane varī. gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke he shreṇik! karmonī
vichitratā jo. bharat jevā virakta chittavāḷā paṇ rājakanyāmān mohit thayā ane anya
rājāo udāsīn thaīne potapotānā ṭhekāṇe gayā. jeṇe jevun karma upārjit karyun hoy tevun
ja phaḷ te pāme chhe. koīnā dravyane bījā īchchhe, paṇ meḷavī shake nahi.
samūhathī bharelī chhe. shrī rām ane bharatanān lagna mahotsav sahit thayān. bhikṣhuko dravyathī
pūrṇa thayā. je rājāo lagnano utsav jovā rokāyā hatā te rājā dasharath, janak ane
kanak dvārā atyant sanmān pāmīne potapotānā sthānake gayā. dasharathanā chāre putra,
rāmanī strī sītā ane bharatanī strī lokasundarī mahān utsav sahit ayodhyāmān
āvyā. dasharathanā putra pr̥ithvī par prasiddha yashavān chhe, guṇomān magna chhe, jemanān sharīr par
ratnonān ābhūṣhaṇo shobhe chhe, jemaṇe mātāpitāne khūb harṣha utpanna karyo chhe, nānā
prakāranān vāhanothī pūrṇa sainya sāthe, anek prakāranā vājintro jaḷanidhi garjato hoy tem
vāge chhe, āvā ṭhāṭhamāṭh sahit rājamārge thaī mahelamān padhāryā. mārgamān janak ane
kanakanī putrīne badhā jue chhe ane joīne atyant harṣhit thaīne kahe chhe ke āmanā jevā
bījā koī nathī. e uttam sharīr dhāraṇ kare chhe, emane jovā māṭe nagaranān strī-puruṣho
mārgamān āvīne ekaṭhān thayān chhe, tene kāraṇe mārga sāṅkaḍo thaī gayo chhe. nagaranā
daravājāthī māṇḍīne rājamahel sudhī māṇasono pār nathī, samasta janoe temano ādar
karyo chhe. evā dasharathanā putra, emanā shreṣhṭha guṇonī jem jem loko stuti kare chhe tem
tem e adhik namra thāy chhe. mahāsukh bhogavatā e chārey bhāī subuddhimān chhe,
potapotānā mahelamān ānandathī rahe chhe. vivekījan, ā badhun shubh karmanun phaḷ jāṇīne
evān sukr̥ut karo ke jethī sūryathī paṇ adhik pratāp thāy. jeṭalān shobhāyamān utkr̥uṣhṭa phaḷ
chhe te badhān dharmanā prabhāvathī chhe ane je mahānindya kaṭuk phaḷ chhe te badhān pāpakarmanā
udayathī chhe. māṭe sukhane māṭe pāpakriyā chhoḍo ane shubhakriyā karo.
chaḍāvavāno pratāp ane rām-sītā tathā bharat-lokasundarīnā vivāhanun varṇan karanār
aṭhṭhāvīsamun parva pūrṇa thayun.
Page 268 of 660
PDF/HTML Page 289 of 681
single page version
rāṇīo, putro, bāndhavo, ākhun kuṭumb jinarājanā pratibimbanī mahāpūjā karavā taiyār thayun.
keṭalāk ghaṇā ādarapūrvak pañchavarṇanān ratnanā chūrṇathī māṇḍalā banāve chhe, keṭalāk jātajātanān
ratnonī māḷā banāve chhe, bhaktimān temano adhikār chhe. keṭalāk elāyachī, kapūrādi
sugandhī dravyothī jaḷane sugandhī banāve chhe, keṭalāk sugandhī jaḷ pr̥ithvī par chhāṇṭe chhe, keṭalāk
jātajātanān sugandhī dravyo pīse chhe, keṭalāk jinamandironān dvāranī shobhā dedīpyamān
vastrothī karāve chhe, keṭalāk jātajātanā dhātuonā raṅgothī chaityālayanī dīvāl raṅge chhe.
ā pramāṇe ayodhyāpurīnā badhā māṇaso vītarāgadevanī paramabhakti dharatān atyant harṣhathī
pūrṇa jinapūjānā utsāhathī uttam puṇya upārjavā lāgyā. rājā dasharathe atyant vaibhavathī
bhagavānano abhiṣhek karāvyo. jātajātanān vājintro vāgyān. rājāe āṭh divasanā
upavās karyā ane jinendranī āṭh prakāranān dravyothī mahāpūjā karī. nānā prakāranān sahaj
puṣhpa ane kr̥utrim svarṇa, ratnādithī rachelān puṣhpothī archā karī. jem nandīshvaradvīpamān devo
sahit indra jinendranī pūjā kare chhe tem rājā dasharathe ayodhyāmān pūjā karī. chāre
rāṇīone gandhodak mokalyun te temanī pāse taruṇ strīo laī gaī. temaṇe ūṭhīne samasta
pāpane dūr karanār gandhodak mastak, netra vagere uttam aṅg par lagāḍayun. rāṇī suprabhā
pāse vr̥uddha kañchūkī laī gayo hato te shīghra na pahoñchyun eṭale te khūb gusse thaī ane shok
pāmī. manamān vichāravā lāgī ke rājāe te traṇ rāṇīone gandhodak mokalyun ane mane na
mokalyun. paṇ emān rājāno sho doṣh? men pūrvajanmamān puṇya upajāvyun nahotun. e puṇyavān,
saubhāgyavatī, prashansā karavā yogya chhe jemane rājāe bhagavānanun mahāpavitra gandhodak
mokalāvyun. apamānathī dagdha evī mārā hr̥udayano tāp bījī rīte nahi maṭe. have māre māṭe
maraṇ ja sharaṇ chhe. ām vichārīne ek vishākh nāmanā bhaṇḍārīne bolāvīne kahevā
lāgī ke he bhāī! māre viṣh joīe chhe te tun shīghra laī āv ane ā vāt tun koīne
kahīsh nahi. tyāre pratham to tene shaṅkā paḍī eṭale lāvavāmān ḍhīl karī. pachhī em vichāryun
ke auṣhadh nimitte maṅgāvyun hashe eṭale levā gayo. ane te shithil sharīre ane malin
chittathī vastra oḍhīne shayyā par paḍī. rājā dasharathe antaḥpuramān āvīne traṇ rāṇīone
joī, paṇ suprabhāne na joī. rājāne suprabhā pratye khūb sneh hato eṭale enā mahelamān
āvīne rājā ūbhā rahyā. te vakhate jene viṣh levā mokalyo hato te laīne āvyo ane
kahevā lāgyo ke he devī, ā viṣh lyo. rājāe ā shabda sāmbhaḷyā ane tenā hāthamānthī
viṣh laī līdhun ane pote rāṇīnī sej par besī gayā. tethī rāṇī sej parathī ūtarī
nīche beṭhī eṭale rājāe āgrah karī tene sej upar
Page 269 of 660
PDF/HTML Page 290 of 681
single page version
īchchhe chhe? badhī vastuomān jīvan priy chhe ane sarva duḥkhothī maraṇanun duḥkh moṭun chhe. evun
tane shun duḥkh chhe ke ten viṣh maṅgāvyun? tun mārā hr̥udayanun sarvasva chhe. jeṇe tane kalesh
upajāvyo hoy tene hun tatkāḷ daṇḍ daīsh. he sundaramukhī! tun jinendrano siddhānt jāṇe chhe,
shubh-ashubh gatinun kāraṇ jāṇe chhe, je viṣh tathā shastra ādithī āpaghāt karīne mare chhe
te durgatimān paḍe chhe, āvī buddhi tane krodhathī upajī chhe te krodhane dhikkār ho! ā krodh
mahāandhakār chhe, have tun prasanna thā. je pativratā chhe temaṇe jyān sudhī prītamanā
anurāganā vachan na sāmbhaḷyān hoy tyān sudhī ja temane krodhano āvesh rahe chhe. tyāre
suprabhāe kahyun ke he nāth! tamārā upar krodh sheno hoy? paṇ mane evun duḥkh thayun ke
maraṇ vinā shānt na thāy. tyāre rājāe kahyun ke he rāṇī! tane evun te kayun duḥkh thayun?
rāṇīe javāb āpyo ke tame bhagavānanun gandhodak bījī rāṇīone mokalyun ane mane na
mokalyun to mārāmān kayā kāraṇe hīnatā lāgī? atyār sudhī tame māro kadī paṇ
anādar karyo nahoto, have shā māṭe anādar karyo? rāṇī jyān ām rājāne kahī rahī
hatī te ja samaye vr̥uddha kañchūkī gandhodak laīne āvyo ane kahevā lāgyo ke he devī! ā
bhagavānanun gandhodak mahārājāe āpane mokalyun chhe te lyo. ane te samaye traṇ rāṇī paṇ
āvī ane kahevā lāgī ke he mugdhe! patinī tārā upar khūb ja kr̥upā chhe, tun gusse shā
māṭe thaī? jo tārā māṭe to gandhodak vr̥uddha kañchūkī lāvyā ane amārā māṭe to dāsī
lāvī hatī. patinī tārā pratye premanī nyūnatā nathī. jo patino aparādh hoy ane te
āvīne snehanī vāt kare to paṇ uttam strī prasanna ja thāy chhe. he shobhane! pati pratye
krodh karavo te sukhanā vighnanun kāraṇ chhe, māṭe krodh karavo yogya nathī. ā pramāṇe temaṇe
jyāre santoṣh upajāvyo tyāre suprabhāe prasanna thaī gandhodak shir par chaḍāvyun ane āṅkhe
lagāḍayun. rājā kañchūkīne gussāthī kahevā lāgyā ke he nikr̥uṣhṭa! ten āṭalī vār kyān karī?
te bhayathī dhrrūjato hāth joḍī, māthun namāvīne kahevā lāgyoḥ he bhaktavatsal! he dev! he
vignānabhūṣhaṇ! hun atyant vr̥uddha hovāthī shaktihīn thayo chhun. temān māro sho aparādh chhe?
āp mārā upar kop karo chho, paṇ hun krodhane pātra nathī. pratham avasthāmān mārā hāth
hāthīnī sūṇḍh samān hatā, chhātī majabūt, pag thāmbhalā jevā ane sharīr draḍh hatun. have
karmanā udayathī sharīr shithil thaī gayun chhe. pahelān to ūñchī dharatī rājahansanī jem
oḷaṅgī jato, manavāñchhit sthaḷe jaī pahoñchato, have sthān parathī uṭhātun paṇ nathī.
tamārā pitānī kr̥upāthī men ā sharīrane lāḍ laḍāvyā hatā, have te kumitranī jem duḥkhanun
kāraṇ thaī gayun chhe. pahelān mārāmān shatruone haṇavānī shakti hatī, have to lākaḍīnā ṭeke
mahākaṣhṭathī chālī shakun chhun. baḷavān puruṣhe kheñchelā dhanuṣhya samān mārī pīṭh vāṅkī thaī gaī
chhe, mastakanā kesh saphed thaī gayā chhe. mārā dānt paḍī gayā chhe, jāṇe ke sharīrano ātāp
joī na shakatā hoy. he rājan! māro badho utsāh bhāṅgī gayo
Page 270 of 660
PDF/HTML Page 291 of 681
single page version
chhe, āvā sharīre keṭalāk divas jīvun e moṭun āshcharya chhe. jarāthī atyant jarjar mārun
sharīr sāñj savār game tyāre viṇasī jashe. mane mārī kāyānī shuddhi nathī to bījī shuddhi
kyāthī hoy? pahelān mārī netrādik īndriyo vichikṣhaṇ hatī, have te nāmamātra rahī gaī
chhe. pag ek taraph rākhavā jāun chhun ane paḍe chhe bījī taraph. ākhī pr̥ithvī draṣhṭimān shyām
dekhāy chhe. evī avasthā thaī gaī chhe to paṇ ghaṇā vakhatathī rājadvāranī sevā karī chhe
eṭale te chhoḍī shakato nathī. pākā phaḷ samān mārun sharīr thoḍā ja samayamān kāḷanun bhakṣhya
banī jashe. mane mr̥utyuno eṭalo bhay nathī jeṭalo chākarī gumāvavāno bhay chhe. māre to
āpanī āgnānun ja avalamban chhe, bījun avalamban nathī. sharīranī ashaktithī vilamb
thāy tenun hun shun karun? he nāth! mārun sharīr jarāne ādhīn chhe em jāṇīne kop na karo,
kr̥upā ja karo. kañchūkīnā āvān vachan sāmbhaḷīne rājā dasharath ḍābo hāth kapāḷe mūkīne
chintā upajī hoy tem vichāravā lāgyā ke aho! ā pāṇīnā parapoṭā jevun asār
sharīr kṣhaṇabhaṅgur chhe ane ā yauvan anek vibhram utpanna karatun sandhyānā prakāsh samān
anitya chhe, agnānanun kāraṇ chhe. vījaḷīnā chamakārā jevun sharīr, ane ā sampadāne māṭe
atyant duḥkhanā sādhanarūp karma ā prāṇī bāndhe chhe. unmatta strīnā kaṭākṣha samān chañchaḷ,
sarpanī pheṇ samān viṣhabharelā, atyant santāpanā kāraṇ evā ā bhog ja jīvane ṭhage
chhe tethī mahāṭhag chhe. ā viṣhay vināshī chhe, enāthī prāpta thayelun duḥkh mūḍh jīvone
sukharūp bhāse chhe. ā mūḍh jīv viṣhayonī abhilāṣhā kare chhe, ene manavāñchhit viṣhay
duṣhprāpya chhe, viṣhayonān sukh jovāmātra manogna chhe ane enān phaḷ atyant kaḍavān chhe. ā
viṣhayo indrāyaṇanān phaḷ samān chhe, sansārī jīv emane chāhe chhe te moṭun āshcharya chhe. je
uttamajan viṣhayone viṣhatulya jāṇīne tyaje chhe ane tap kare chhe tene dhanya chhe, anek
vivekī jīv, puṇyanā adhikārī, utsāhanā dhārak jinashāsananā prasādathī bodh pāmyā chhe.
hun kyāre ā viṣhayono tyāg karī, rāgarūp kīchaḍamānthī nīkaḷī nivr̥uttinā kāraṇarūp
jinendranun tap ācharīsh? men pr̥ithvīnun sukhapūrvak pālan karyun, bhog paṇ manavāñchhit
bhogavyā ane mārā putra paṇ mahāparākramī thayā. hajī paṇ jo hun vilamb karīsh to e
ghaṇun viparīt thashe. amārā vanshanī e ja rīt chhe ke putrane rājyalakṣhmī āpīne, vairāgya
dhāraṇ karī, tap karavā māṭe vanapravesh karavo. ām chintavan karatā rājā bhogothī
udāsīn chitta karīne ek divas gharamān rahyā. he shreṇik! je vastu je samaye, je kṣhetramān,
jene jeṭalī maḷavānī hoy tene, te samaye, te kṣhetramān tenī pāsethī teṭalī ja nishchayathī
maḷe ja maḷe.
dhārak pr̥ithvī par vihār karatā karatā saṅgh sahit sarayū nadīne kināre āvyā. muni pitā
samān chha kāyanā jīvanā pālak chhe, jemanān man, vachan, kāyānī badhī kriyā dayāmān joḍī
chhe. āchāryanī āgnā pāmīne
Page 271 of 660
PDF/HTML Page 292 of 681
single page version
chaityālayomān, keṭalāk vr̥ukṣhonī bakholamān ītyādi dhyānayogya sthānomān sādhu rahe chhe.
āchārya pote mahendroday nāmanā vanamān ek shilā par jyān vikalatray jīvono sañchār
nathī ane strī, napunsak, bāḷak, grāmyajan tathā pashuono sansarga rākhatā nathī evā je
nirdoṣh sthānako tyān nāgavr̥ukṣhonī nīche nivās karatā hatā. mahāgambhīr, kṣhamāvān, jemanā
darshan thavā paṇ durlabh, karma khapāvavāmān udyamī, udār manavāḷā, mahāmuninā svāmī
varṣhākāḷ pūrṇa karavā māṭe samādhiyog dhāraṇ karīne rahyā hatā. varṣhākāḷ videshagaman
karanārane māṭe bhayānak hoy chhe. varasatī meghamāḷā, chamakatī vījaḷī ane garjatān
vādaḷāo bhayaṅkar dhvanithī jāṇe ke sūryane khijāvatān pr̥ithvī par pragaṭ thayān chhe. sūrya
grīṣhma r̥utumān lokone ātāp upajāvato te have sthūḷ meghanī dhārāthī ane andhakārathī
bhay pāmī, bhāgī jaīne meghamāḷāmān chhupāī javāne īchchhe chhe. pr̥ithvītaḷ līlā anājanā
aṅkurarūp kañchūkīthī maṇḍit chhe, moṭī nadīono pravāh vr̥uddhi pāmyo chhe, ḍhāḷavāḷā pahāḍo
parathī vahe chhe. ā r̥utumān je pravās kare chhe te atyant kampe chhe, tenā manamān anek
prakāranī bhrānti utpanna thāy chhe. āvī varṣhār̥utumān jain loko khaḍganī dhār samān
nirantar kaṭhin vrat dhāraṇ kare chhe. chāraṇ ane bhūmigocharī munio chāturmāsamān judā
judā prakāranā niyamo le chhe. he shreṇik! te badhā tārun rakṣhaṇ karo, rāgādi pariṇatithī
tane chhoḍāvo.
avāj karavā lāgyā, strī-puruṣho shayyāmānthī jāgrat thayān. bhagavānanān chaityālayomān
bherī, mr̥udaṅg, vīṇā vagere vājintronā avāj thayā. loko nidrā chhoḍīne jinapūjā vageremān
pravartyā. dīvāno prakāsh jhāṅkho thayo. chandramānun tej mand thayun. kamaḷo khīlyān, kumudo biḍāī
gayā. jem jin siddhāntanā gnātānān vachanothī mithyāvādīno nāsh thāy tem sūryanān
kiraṇothī grah, tārā, nakṣhatro chhupāī gayā. ā pramāṇe prabhātano samay atyant nirmaḷ
pragaṭ thayo. rājā sharīranī kriyā karīne, bhagavānanī pūjā karīne vāramvār namaskār karavā
lāgyā. pachhī bhadra jātinī hāthaṇī par besī dev samān anya rājāo sāthe ṭhekaṭhekāṇe
munione ane jinamandirone namaskār karatā mahendroday vanamān gayā. teno vaibhav pr̥ithvīne
ānand upajāvato, tenun varṇan varṣhoparyant karīe to paṇ kahī na shakāy tevo hato. je
guṇarūp ratnonā sāgar muni je samaye tenī nagarī samīp āve te ja samaye tene khabar
paḍe ane e darshan māṭe jāy. sarvabhūtahitakārak munine āvelā sāmbhaḷīne temanī pāse
keṭalāk nikaṭanā loko sāthe āvyā. hāthaṇī parathī nīche utarī atyant ānandathī
namaskār karī, mahābhakti sanyukta siddhānt sambandhī kathā sāmbhaḷavā lāgyā. chāre
anuyogonī charchā sāmbhaḷīne atīt, anāgat ane vartamānakāḷanā mahāpuruṣhonān charitra
sāmbhaḷyā. lokālokanun nirūpaṇ ane chha dravyonun svarūp, chha kāyanā jīvonun varṇan, chha leshyānun
Page 272 of 660
PDF/HTML Page 293 of 681
single page version
vyākhyān, chha kāḷanun kathan, kulakaronī utpatti, anek prakāranā kṣhatriyādinā vansho ane
sāt tattva, nav padārtha, pāñch astikāyanun varṇan āchāryanā mukhe sāmbhaḷīne, sarva
munione vāramvār namaskār karī rājā dharmanā anurāgathī pūrṇa nagaramān āvyā,
jinadharmanā guṇonī kathā nikaṭavartī rājāone ane mantrīone karī, sarvane vidāy karī
mahelamān praveshyā. pachhī lakṣhmītulya, kāntithī sampūrṇa chandramā samān, sundar mukhavāḷī, netra
ane manane haranārī, hāvabhāv vilās vibhramathī maṇḍit, nipuṇ, param vinayavāḷī
rāṇīorūpī kamaḷonī paṅktine rājāe sūryanī peṭhe praphullit karī.
dasharathanā dharmashravaṇanun varṇan karanār ogaṇatrīsamun parva pūrṇa thayun.
unmādanān kāraṇ chhe, nadī-sarovarādinān jaḷ nirmaḷ thayān, jem muninun chitta nirmaḷ thāy
tem. indradhanuṣh adrashya thayān. pr̥ithvī kādav vinānī banī, sharadar̥utu jāṇe ke kumudo
praphullit thavāthī hasatī hoy tem pragaṭ thaī. vījaḷīnā chamakārānī sambhāvanā maṭī gaī.
sūrya tulā rāshi upar āvyo. sharadanān shvet vādaḷān kyāṅk kyāṅk najare paḍatān ane
kṣhaṇamātramān vilay pāmatān. nishārūp navoḍhā strī sandhyānā prakāsharūp mahāsundar lāl
adhar dharī, chāndanīrūp nirmaḷ vastro paherī, chandramārūp chūḍāmaṇi sāthe atyant shobhatī
hatī. vāv nirmaḷ jaḷathī bharelī hatī te manuṣhyonān manane pramod utpanna karatī. chakavā-
chakavīnān yugal tyān keli karatān hatā. madonmatta sāras avāj karatā, kamaḷonā vanamān
bhamatā rājahans atyant shobhatā hatā. sītānun chintavan karanār bhāmaṇḍaḷane ā r̥utu
suhāvanī lāgatī nahi, paṇ ākhun jagat agni samān bhāsatun. ek divas ā
bhāmaṇḍaḷe lajjā chhoḍīne pitānī āgaḷ vasantadhvaj nāmanā potānā param mitrane kahyun ke
he mitra! tun dīrghadarshī chho ane bījānā kāryamān tatpar chho. āṭalā divas thaī gayā to
paṇ tane mārī chintā nathī. bhāmaṇḍaḷanān aṅgeaṅg aratithī pīḍit chhe. teṇe āgaḷ kahyun
ke hun vyākuḷatārūp thato āshārūp samudramān ḍūbelo chhun. shun tame mane madad nahi karo?
bhāmaṇḍaḷanān āvān ārtadhyānayukta vachano sāmbhaḷīne rājasabhāmān badhā loko prabhāvarahit
viṣhādasanyukta thaī gayā. temane mahāshokamān santāpit thayelā joīne bhāmaṇḍaḷe lajjāthī
mukh nīchun namāvī
Page 273 of 660
PDF/HTML Page 294 of 681
single page version
chho? kumārane badhī yathārtha hakīkat kahī do ke jethī tene bhrānti na rahe. tyāre temaṇe badhī
vāt bhāmaṇḍaḷane karī. he kumār! ame kanyānā pitāne ahīn laī āvyā hatā, temanī
pāse kanyānī yāchanā karī hatī, paṇ temaṇe kahyun ke men kanyā rāmane āpavānun nakkī karyun
chhe. amārī ane temanī vachche ghaṇī charchā thaī, paṇ te mānyā nahi. pachhī vajrāvarta dhanuṣh
chaḍāvavāno karār thayo ke jo rām dhanuṣh chaḍāvī shake to kanyāne paraṇe nahitar kanyāne
ame ahīn laī āvashun ane bhāmaṇḍaḷ tene paraṇashe. pachhī vidyādharo dhanuṣh laīne ahīnthī
mithilāpurī gayā. paṇ rām mahān puṇyādhikārī chhe, temaṇe dhanuṣh chaḍāvī dīdhun. pachhī
svayamvar maṇḍapamān janakanī atiguṇavān, vivekī, patinā hr̥udayane dhāranārī, vrat-niyam
karanārī, navayuvān, doṣharahit, sarva kalāpūrṇa, lakṣhmīsamān shubh lakṣhaṇovāḷī putrī sītā
shrīrāmanā kaṇṭhamān varamāḷā nākhīne temanī vallabhā banī gaī. he kumār! te dhanuṣh
vartamānakāḷanān nathī; gadā, haḷ ādi devopunit ratnothī yukta, anek dev jemanī sevā
kare chhe, koī jene joī shakatun nathī te vajrāvarta ane sāgarāvarta banne dhanuṣh rām-lakṣhmaṇ
bey bhāīoe chaḍāvī dīdhān. rām te trilokasundarīne paraṇyā ane ayodhyā laī gayā.
have te baḷātkārathī devothī paṇ harī shakāy tem nathī to amārī shī vāt? kadāch kahesho
ke rāmane paraṇāvyā pahelān kem na upāḍī lāvyā? to janakanā mitra rāvaṇano jamāī
madhu chhe to ame kevī rīte lāvī shakīe? māṭe he kumār! have santoṣh rākho, nirmaḷ
bano, honahār hoy te thāy chhe, indrādik paṇ bījī rīte karī shakatā nathī. dhanuṣh
chaḍāvavānā samāchār ane rām sāthe sītānān lagna thayān chhe e sāmbhaḷīne bhāmaṇḍaḷ
atyant lajjit thaīne viṣhād pāmyo. te vichāravā lāgyo ke māro ā vidyādharano janma
nirarthak chhe. hun hīn puruṣhanī jem tene paraṇī na shakyo. te īrṣhyā ane krodhathī sabhānā
lokone kahevā lāgyo ke tamārun vidyādharapaṇun shun kāmanun? tame bhūmigocharīothī ḍaro chho. hun
pote jaīne bhūmigocharīone jītī tene laī āvīsh. ane je dhanuṣhanā adhiṣhṭhātā temane
dhanuṣh daī āvyā temano daṇḍ karīsh. ām kahīne shastra sajī, vimānamān besīne
ākāshamārge gayo. anek gām, nadī, nagar, van, upavan, sarovar, parvatādi ākhī
pr̥ithvī joī. pachhī enī draṣhṭi potānā pūrvabhavanun sthān vidagdhapur je pahāḍonī vachche hatun
tenī upar paḍī. te manamān vichāravā lāgyo ke ā nagar men joyun chhe. tene jātismaraṇ
thayun ane mūrchchhā āvī gaī. tyāre mantrī vyākuḷ thaīne pitānī pāse laī āvyā.
chandanādi shītaḷ dravyo chhāṇṭayā eṭale jāgrat thayo. rājakuṭumbanī strīo tene kahevā lāgī
ke he kumār! mātāpitānī sāme āvī lajjārahit cheṣhṭā karo te tamārā māṭe yogya nathī.
tame to vichikṣhaṇ chho, vidyādharonī kanyā devāṅganāthī paṇ adhik sundar chhe tene paraṇo.
lokomān hāsya shā māṭe karāvo chho? tyāre bhāmaṇḍaḷe lajjā ane shokathī mukh nīchun karyun
ane kahevā lāgyo ke dhikkār chhe mane! men mohathī viruddha kāryano vichār karyo, je
chāṇḍāḷādi atyant nīch kuḷanā chhe te paṇ
Page 274 of 660
PDF/HTML Page 295 of 681
single page version
āvun kārya kare nahi. men ashubh karmonā udayathī atyant malin pariṇām karyān. hun ane
sītā ek ja mātānā udarathī janmyān chhīe. have mārān ashubh karma gayā ane sāchī
vāt men jāṇī chhe. tenān āvān vachan sāmbhaḷīne ane tene shokathī pīḍit joīne tenā
pitā rājā chandragatie tene godamān laī tenun mukh chūmī tene pūchhayun ke he putra! ā tun shun
kahe chhe? tyāre kumāre kahyun ke he pitājī! mārun charitra sāmbhaḷo. pūrvabhavamān hun ā ja
bharatakṣhetramān vidagdhapur nagarano rājā hato. mārun nām kuṇḍaḷamaṇḍit hatun. pararājyano
lūṇṭanāro, sadā vigrah karanāro, pr̥ithvī par prasiddha, mārī prajāno rakṣhak, vaibhavasanyukta hato.
māyāchārathī men ek brāhmaṇanī strīnun haraṇ karyun hatun. te vipra to atyant duḥkhī thaīne
kyāṅk chālyo gayo ane hun rājā anaraṇyanā deshamān trās vartāvavā lāgyo eṭale
anaraṇyanā senāpatie mane pakaḍī līdho ane mārī badhī sampatti lūṇṭī līdhī. hun
sharīramātra rahī gayo. keṭalāk divas pachhī bandīgr̥uhathī chhūṭayo ane atyant duḥkhī thaīne
pr̥ithvī upar bhaṭakatān, munionān darshan karavā gayo, mahāvrat, aṇuvratanun vyākhyān
sāmbhaḷyun, trilokapūjya sarvagna vītarāgadevanā pavitra mārganī shraddhā karī. jagatanā bāndhav
evā gurunī āgnāthī men madya-mānsanā tyāgarūp vrat ādaryun, mārī shakti alpa hatī
tethī ā visheṣh vrato ādarī na shakyo. jinashāsananun adbhut māhātmya ke hun mahāpāpī
hato to paṇ āṭalān ja vratathī hun durgatimān na gayo. jinadharmanā sharaṇathī janakanī rāṇī
videhānā garbhamān utpanna thayo ane sītā paṇ upajī, amārā banneno sāthe janma thayo.
pelo pūrvabhavano virodhī vipra, jenī strīnun men haraṇ karyun hatun te dev thayo ane mane
janmathī ja jem gīdh mānsano ṭukaḍo ūṭhāvī jāy tem nakṣhatrothī upar ākāshamān laī
gayo. pahelān to teṇe vichār karyo ke āne mārun. pachhī karuṇāthī kuṇḍaḷ paherāvī, laghuparṇa
vidyāthī mane vimānamānthī nīche pheṅkyo. rātre nīche paḍatān tame mane jhīlī līdho ane dayā
lāvīne āpanī rāṇīne sompyo, tamārī kr̥upāthī hun moṭo thayo ane anek vidyāo
meḷavī. tame mane ghaṇā lāḍ laḍāvyā ane mātāe mārun ghaṇun rakṣhaṇ karyun. ām kahīne
bhāmaṇḍaḷ chūp thaī gayo. rājā chandragati ā vr̥uttānt sāmbhaḷīne gnān pāmyo, indriyonī
vāsanā chhoḍī, vairāgya aṅgīkār karavā taiyār thayo. lokadharma eṭale ke strīsevanarūpī vr̥ukṣhane
phaḷarahit jāṇyun ane sansāranun bandhan jāṇī, potānun rājya bhāmaṇḍaḷane āpī, pote shīghra
sarvabhūtahit svāmīnī samīpe āvyo. sarvabhūtahit svāmī pr̥ithvī par sūrya samān prasiddha
guṇarūp kiraṇonā samūhathī bhavya jīvone pratibodh karatā hatā. rājā chandragati vidyādhare
mahendroday udyānamān āvī muninī pūjā karī. vaḷī namaskār stuti karī, mastak namāvī,
hāth joḍī ā pramāṇe kahevā lāgyoḥ he bhagavān! āpanī kr̥upāthī hun jinadīkṣhā laī tap
karavā īchchhun chhun, hun gr̥uhavāsathī udās thayo chhun. tyāre munie kahyun ke bhavasāgarane pār
karanārī ā bhagavatī dīkṣhā tun le. rājā vairāgya pāmyā ane bhāmaṇḍaḷanā rājyano utsav
thayo, ūñchā avāje nagārān vāgyān, strīo gīt gāvā lāgī, bansarī ādi anek
vājintro vāgyān. ‘shobhāyamān janak
Page 275 of 660
PDF/HTML Page 296 of 681
single page version
rātre thayā tethī ayodhyānā samasta loko nidrārahit thaī gayā. vaḷī prātaḥsamaye
munirājanā mukhamānthī shreṣhṭha shabdo sāmbhaḷīne jaino harṣha pāmyā. sītā janak rājāno putra
jayavant ho’ evo avāj sāmbhaḷīne jāṇe ke amr̥utathī sīñchāī gaī, tenān sarva aṅg
romāñchit thaī gayā, tenī jamaṇī āṅkh pharakī, te manamān vichāravā lāgī ke ā
vāramvār ūñchethī bolāto shabda sāmbhaḷavāmān āve chhe ke ‘janak rājāno putra jayavant ho’
to mārā pitā ja janak chhe ane mārā bhāīnun janma thatān ja haraṇ thayun hatun to te ja
ā na hoy? ām vichārīne jenun man bhāīnā sneharūp jaḷathī bhīñjāī gayun chhe, te
ūñchā svarathī rovā lāgī. tyāre abhirām eṭale sundar aṅgavāḷā rām kahevā lāgyā ke
he priye! tun shā māṭe rudan kare chhe? jo ā tāro bhāī hoy to hamaṇān samāchār āvashe
ane jo bījun koī hashe to he paṇḍite! tun shā māṭe shok kare chhe? je vichikṣhaṇ hoy chhe te
marelāno, harāyelāno, naṣhṭa thayelāno shok karatā nathī. he vallabhe! je kāyar ane mūrkha
hoy temane viṣhād thāy chhe ane je paṇḍit chhe, parākramī chhe temane viṣhād thato nathī. ā
pramāṇe rām ane sītānī vachche vārtālāp thāy chhe te ja samaye vadhāī āpanārā maṅgaḷ
shabdo bolatā āvyā. te vakhate rājā dasharathe khūb ānandathī ane ādarathī jātajātanān
dān āpyān ane putra, kalatrādi sarva kuṭumb sahit vanamān gayā. tyān nagaranī bahār chāre
taraph vidyādharonī senā seṅkaḍo sāmanto sahit joīne āshcharya pāmyā. vidyādharoe indranā
nagar jevun senā māṭenun sthān kṣhaṇamātramān banāvī dīdhun hatun. tenā ūñchā koṭ, moṭā
daravājā, patākā-toraṇothī shobhāyamān, ratnothī maṇḍit evo nivās joīne rājā
dasharath jyān vanamān sādhu birājyā hatā tyān gayā. namaskār, stuti karī, rājā
chandragatino vairāgya joyo. vidyādharonī sāthe shrīgurunī pūjā karī. rājā dasharath sarva
bāndhavo sahit ek taraph beṭhā ane bhāmaṇḍaḷ sarva vidyādharo sahit ek taraph beṭho.
vidyādhar ane bhūmigocharī loko muninī pāse yati ane shrāvakadharmanun shravaṇ karavā
lāgyā. bhāmaṇḍaḷ pitā vairāgya pāmyā hovāthī kāīk shokamagna lāgato hato tyāre muni
kahevā lāgyā ke yatino dharma te shūravīrono chhe, jemane gharamān rahevānun nathī, mahāshānt dashā
chhe, ānandanun kāraṇ chhe, mahādurlabh chhe. kāyar jīvone bhayānak lāge chhe. bhavya jīv
munipad pāmīne avināshī dhām pāme chhe athavā indra, ahamindrapad pāme chhe. lokanā
shikhare je siddha birāje chhe te pad munipad vinā pamātun nathī. muni samyagdarshanathī maṇḍit
chhe. je mārgathī nirvāṇanun sukh prāpta thāy ane chār gatinān duḥkhathī chhūṭāy te ja mārga
shreṣhṭha chhe. ām sarvabhūtahit munie meghanī garjanā samān dhvanithī sarva jīvonā chittane
ānand āpanārān vachano kahyān. muni samasta tattvonā gnātā chhe. sandeharūp tāpane dūr
karanār muninā vachanarūp jaḷanun jīvoe karṇarūpī añjalithī pān karyun. keṭalāk muni thayā,
keṭalāk shrāvak thayā, temanun chitta dharmānurāgathī yukta thayun. dharmanun vyākhyān pūrun thayun tyāre
Page 276 of 660
PDF/HTML Page 297 of 681
single page version
dasharathe pūchhayun ke he nāth! chandragati vidyādharane shā kāraṇe vairāgya utpanna thayo?
mahāvinayavān sītā potānā bhāī bhāmaṇḍaḷanun charitra sāmbhaḷavā īchchhā karavā lāgī.
munie kahyun ke he dasharath! tun sāmbhaḷ. ā jīvone potapotānā upārjit karelān karmothī
vichitra gati thāy chhe. ā bhāmaṇḍaḷ pūrve sansāramān anantakāḷ bhramaṇ karīne atyant duḥkhī
thayo hato, karmarūpī pavanathī prerāyelo te ā bhavamān ākāshamānthī paḍato rājā chandragatine
maḷyo hato. chandragatie tene potānī strī puṇyavatīne sompyo hato, navayauvanamān te
sītānun chitrapaṭ joī mohit thayo. tyāre janakane ek vidyādhar kr̥utrim ashva banīne laī
gayo ane evo karār thayo ke je vajrāvarta dhanuṣh chaḍāve te kanyāne paraṇe. pachhī janakane
mithilāpurī laī āvyā ane shrī rāme dhanuṣh chaḍāvyun ane sītāne paraṇyān. vidyādharanā
mukhe ā vāt sāmbhaḷīne krodhapūrvak bhāmaṇḍaḷ vimānamān besīne āvato hato teṇe mārgamān
pūrvabhavanun nagar joyun ane jātismaraṇ thayun ke hun kuṇḍaḷamaṇḍit nāmano ā vidagdhapurano
adharmī rājā hato. men piṅgaḷ nāmanā brāhmaṇanī strīnun haraṇ karyun hatun, mane anaraṇyanā
senāpatie pakaḍayo hato, deshanikāl karyo hato ane mārun sarvasva lūṇṭī līdhun hatun. ane
mahāpuruṣhonā āshraye āvīne madya-mānsano tyāg karyo hato. shubh pariṇāmathī maraṇ
pāmīne janakanī rāṇī videhānā garbhamān upajyo hato. pelo piṅgaḷ brāhmaṇ jenī strīne
ā harī gayo hato te vanamānthī lākaḍā lāvī, strīrahit shūnya jhūmpaḍī joī ativilāp
karavā lāgyo hato ke he kamaḷanayanī! rāṇī prabhāvatī jevī mātā ane chakradhvaj jevā
pitāne, mahān vaibhav ane moṭā parivārane chhoḍīne mārā pratye prem karīne paradeshamān
āvī hatī, lūkhosūko āhār ane phāṭayāntūṭayān vastra tun mārā khātar paheratī evī
sarvasundar aṅgavāḷī, have tun mane chhoḍīne kyān gaī? ā pramāṇe viyogarūp agnithī dagdha
thayelo te piṅgaḷ vipra pr̥ithvī par atyant duḥkhī banī bhaṭakato, munirājanā upadeshathī muni
thaī tap karavā lāgyo. tapanā prabhāvathī te dev thayo. te manamān vichāravā lāgyo ke mārī
strī samyaktvarahit hatī te tiryañch gatimān gaī athavā māyāchārarahit saraḷ
pariṇāmavāḷī hatī eṭale manuṣhya thaī ke samādhimaraṇ karīne shrī jinarājane hr̥udayamān
dhāraṇ karīne devagati pāmī. ane pelo duṣhṭa kuṇḍalamaṇḍit, je mārī strīne upāḍī gayo hato
te kyān chhe? avadhignānathī teṇe janakanī strīnā garbhamān tene āvelo jāṇīne janma thatān
ja bāḷakanun haraṇ karyun ane ākāshamānthī paḍato mūkyo tene chandragatie jhīlī līdho ane
rāṇī puṣhpavatīne sompyo. bhāmaṇḍaḷe jātismaraṇathī badhun jāṇīne ā vr̥uttānt chandragatine kahyo
ke sītā mārī bahen chhe ane rāṇī videhā mārī mātā chhe ane puṇyavatī mārī pālak
mātā chhe. ā vāt sāmbhaḷīne vidyādharonī ākhī sabhā āshcharya pāmī. chandragatie
bhāmaṇḍaḷane rājya āpī sansār, sharīr ane bhogathī udās thaī, vairāgya levāno vichār
karyo. teṇe bhāmaṇḍaḷane kahyun ke he putra! tārān janmadātā mātāpitā tārā shokathī khūb duḥkhī
thāy chhe eṭale tun temane darshan āpī temanī āṅkho ṭhār. ā pramāṇe sarvabhūtahit
munirāj rājā dasharathane kahe chhe ke
Page 277 of 660
PDF/HTML Page 298 of 681
single page version
dhāraṇ karī chhe. je janmyo chhe te avashya marashe ja ane je maraṇ pāme chhe te avashya navo
janma leshe, āvī sansāranī avasthā jāṇīne chandragati bhavabhramaṇathī ḍaryo. muninān ā
vachan sāmbhaḷīne bhāmaṇḍaḷ pūchhavā lāgyo ke he prabho! chandragati ane puṣhpavatīno mārā
upar adhik sneh kem thayo? tyāre muni bolyā ke ā pūrvabhavanā tārān mātāpitā chhe
tenī vāt sāmbhaḷ. ek dārū nāmanun grām hatun. tyān vimuchi nāmano brāhmaṇ tenī strī
anukoshā, adhibhūt putra tathā sarasā pūtravadhū sāthe raheto hato. tyān ek kayān nāmano
paradeshī brāhmaṇ potānī mātā uryā sāthe dārūgrāmamān āvyo. te pāpī, adhibhūtanī strī
sarasā tathā tenā gharanun badhun dhan laīne bhāgī gayo. adhibhūt mahāduḥkhī thaīne tene
gotavā māṭe pr̥ithvī par bhaṭakyo. tenā pitā keṭalāk divas pahelān dakṣhiṇā māṭe paradesh
gayā hatā. eṭale ghar puruṣh vinā sūnun thaī gayun. gharamān thoḍuṅghaṇun dhan hatun te paṇ jatun
rahyun ane adhibhūtanī mātā anukoshā garīb thavāthī khūb duḥkhī thaī. ā badho vr̥uttānt
vimuchie sāmbhaḷyo ke gharanun dhan gayun ane putranī vahu paṇ gaī ane tene gotavā putra
gayo chhe te paṇ koṇ jāṇe kyān gayo? vimuchi gher āvyo, ane anukoshāne atyant
vihvaḷ joīne dhairya āpyun ane kayānanī mātā uryā paṇ atyant duḥkhī hatī. putre
anyāyanun kārya karyun tethī lajjit hatī, tene paṇ dilāso āpyo ke tāro aparādh nathī.
pachhī vimuchi putrane gotavā gayo. ek sarvāri nāmanun nagar hatun. tenā vanamān ek
avadhignānī muni hatā. lokonā mukhe vimuchie temanī prashansā sāmbhaḷī ke e
avadhignānarūp kiraṇothī jagatamān prakāsh kare chhe tyāre e muni pāse gayo. te dhan ane
putravadhū javāthī duḥkhī hato ja ane munirājanī tapor̥uddhi joīne ane sansāranī jūṭhī
māyā jāṇīne tīvra vairāgya pāmī muni thayo. vimuchinī strī anukoshā ane kayānanī
mātā uryā e banne brāhmaṇī kamaḷakāntā āryikānī pāse āryikā banī. vimuchi muni
ane e banne āryikā traṇe jīv atyant niḥspr̥uh dharmadhyānanā prasādathī svargamān gayā.
vimuchino putra adhibhūt hinsāmārgano prashansak ane sanyamī jīvono nindak hato te
ārtaraudra dhyānanā yogathī durgatimān gayo ane ā kayān paṇ durgatimān gayo.
adhibhūtanī strī sarasā je kayānanī sāthe nīkaḷī hatī te balāhak parvatanī taḷeṭīmān
mr̥ugalī thaī. te vāghanā bhayathī mr̥ugonā samūhathī ekalī paḍī jaīne dāvānaḷamān baḷī
marī. te janmāntaramān chittotsavā thaī. kayān bhavabhramaṇ karato ūṇṭ thayo ane pachhī
dhūmrakeshano putra piṅgaḷ thayo. sarasāno pati atibhūt bhavabhramaṇ karato karato rākṣhas
sarovaranā tīre hans thayo. ek bāj pakṣhīe tenān badhān aṅg ghāyal karyān. te chaityālayanī
pāse paḍayo. tyān gurushiṣhyane bhagavānanun stotra shīkhavatā hatā te āṇe sāmbhaḷyun. teṇe
hansanī paryāy chhoḍī dash hajār varṣhanā āyuṣhyavāḷo dagottam nāmanā parvat par kinnar
dev thayo. tyānthī chyavīne vidagdhapurano rājā kuṇḍaḷamaṇḍit thayo. teṇe piṅgaḷanī pāsethī
chittotsavānun haraṇ karyun tenun badhun kathan pūrve kahyun
Page 278 of 660
PDF/HTML Page 299 of 681
single page version
ja chhe. vimuchi brāhmaṇ je svargamān gayo hato te rājā chandragati thayo. anukoshā brāhmaṇī
puṣhpavatī thaī. kayān keṭalāk bhav karī piṅgaḷ thaī, munivrat dhāraṇ karīne dev thayo.
teṇe bhāmaṇḍaḷano janma thatān ja haraṇ karyun. uryā brāhmaṇī devalokamānthī chyavīne rāṇī
videhā thaī. ā sakaḷ vr̥uttānt sāmbhaḷīne ākhī sabhānī āṅkhamān ānsu āvī gayā
ane badhā romāñchit thaī gayā. sītā potānā bhāī bhāmaṇḍaḷane joīne snehathī maḷī
ane rudan karavā lāgī, he bhāī! men tane pahelī ja vār joyo. shrī rām ane lakṣhmaṇ
ūṭhīne bhāmaṇḍaḷane maḷyā, munine namaskār karī, khechar, bhūchar badhān ja vanamānthī nagaramān
āvyān. bhāmaṇḍaḷ sāthe vichāraṇā karīne rājā dasharathe janak rājānī pāse vidyādharane
mokalyo tathā janakane āvavā māṭe vimān mokalyun. rājā dasharathe bhāmaṇḍaḷanun khūb sanmān
karyun. bhāmaṇḍaḷane rahevā māṭe atiramaṇīk mahel āpyo. vāv, sarovar, upavanamān bhāmaṇḍaḷ
sukhapūrvak rahyo. rājā dasharathe bhāmaṇḍaḷanā pāchhā āvavānā nimitte moṭo utsav karyo,
yāchakone vāñchhāthī paṇ adhik dān āpyun eṭale e daridratārahit thayā. rājā janak pāse
pavanathī paṇ adhik gativāḷā vidyādharo gayā. temaṇe tene putranā āgamananī vadhāī
āpī tathā dasharath ane bhāmaṇḍaḷano patra āpyo te vāñchīne janak atyant ānand pāmyā.
rājā vidyādharane pūchhe chhe ke he bhāī! ā svapna chhe ke pratyakṣha chhe? tun āv, amane maḷ,
em kahīne rājā maḷyā ane āṅkho sajaḷ banī gaī. jevo harṣha putra maḷyāno thāy
tevo patra lāvanārane maḷavāthī thayo. tene vastra, ābhūṣhaṇ badhun āpyun, badhān
kuṭumbījanoe bhegān maḷīne utsav karyo ane tene vāramvār putrano vr̥uttānt pūchhavā lāgyā
ane sāmbhaḷatān tr̥upti thatī nahi. vidyādhare sakal vr̥uttānt vistārathī kahyo. te ja samaye
rājā janak sarva kuṭumb sahit vimānamān besīne ayodhyā chālyā ane ek nimeṣhamān jaī
pahoñchyā. ayodhyāmān vājintronā nād thaī rahyā chhe. janak shīghra vimānamānthī ūtarīne
putrane maḷyā. sukhathī netra bandh thaī gayā, kṣhaṇamātramān mūrchchhā āvī gaī. pachhī sachet
thaī ānsubharī āṅkhe putrane joyo ane hāthathī sparsha karyo. mātā videhā paṇ putrane joī
mūrchchhit thaī gaī. pachhī sachet thaīne maḷī ane rudan karavā lāgī, jenun rudan sāmbhaḷīne
tiryañchane paṇ dayā upaje. hāy putra! tārā janmathī ja utkaṭ verīthī haraṇ thayun hatun ane
tane jovā māṭe mārun sharīr chintārūp agnithī dagdha thayun hatun te tārān darshanarūpī jaḷathī
sīñchāyun ane shītaḷ thayun. are, dhanya chhe te rāṇī puṣhpavatī vidyādharīne, jeṇe tārī
bāḷalīlā joī ane krīḍāthī malin banelun tārun sharīr chhātīe lagāḍayun, mukh chūmyun
ane navayauvan avasthāmān chandanathī lipta, sugandhayukta tārun sharīr joyun! ām mātā
videhāe kahyun. tenī āṅkhamānthī ānsu kharyān, stanamānthī dūdh ṭapakayun ane videhāne
paramaānand thayo. jem jinashāsananī sevak devī ānand sahit rahe tem te putrane joī
sukhasāgaramān rahī. teo ayodhyāmān ek mahino rahyā. pachhī bhāmaṇḍaḷ shrī rāmane kahevā
lāgyo ke he dev! ā jānakīne
Page 279 of 660
PDF/HTML Page 300 of 681
single page version
bahenane chhātīe lagāvī. mātā videhā sītāne hr̥uday sāthe chāmpīne bolī, he putrī!
sāsu-susarānī khūb sevā karaje ane evī rīte karaje ke ākhā kuṭumbamān tārī prashansā
thāy. bhāmaṇḍaḷe saune bolāvyā, janakanā nānā bhāī kanakane mithilāpurīnun rājya sompī
janak ane videhāne potānā sthānake laī gayo. gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke
he magadh deshanā adhipati! tun dharmanun māhātmya jo. je dharmanā prasādathī shrī rāmadevane
sītā sarakhī strī maḷī, je rūpe-guṇe pūrṇa hatī, jene vidhādharono indra bhāmaṇḍaḷ jevo
bhāī hatī. vaḷī rāmane lakṣhmaṇ jevo bhāī, sevak ane devādhiṣhṭhit dhanuṣh paṇ rāme
chaḍāvyun. ā shrī rāmanun charitra-bhāmaṇḍaḷanā milananun varṇan je nirmaḷ chittathī sāmbhaḷe
tene manavāñchhit phaḷanī siddhi thāy ane sharīr nirogī thāy tem ja sūrya samān prabhāv
prāpta kare.
trīsamun parva pūrṇa thayun.
vr̥uttānt hun sāmbhaḷavā chāhun chhun to mane kr̥upā karīne kaho. āpano yash traṇ lokamān phelāī
rahyo chhe. tyāre munionā svāmī, mahātap tejanā dhārak gautam gaṇadhare kahyun ke jevun
kathan shrī sarvagna vītarāgadeve kayuurn chhe te tun sāmbhaḷ. jyāre rājā dasharath munionān
darshanārthe gayā tyāre temaṇe sarvabhūtahit svāmīne namaskār karīne pūchhayun ke he svāmī! men
sansāramān anant janma dhāraṇ karyā temānthī keṭalāk bhavanī vāt āpanā prasādathī
sāmbhaḷīne sansār chhoḍavā īchchhun chhun. muni dasharathane bhav sāmbhaḷavāno abhilāṣhī jāṇīne
kahevā lāgyā ke he rājan! sansāranān badhān jīv anādikāḷathī, karmonā sambandhathī anant
janma-maraṇ karatān duḥkh ja bhogavatān āvyān chhe. ā jagatamān jīvonā karmanī sthiti
utkr̥uṣhṭa, madhyam, jaghanya traṇ prakāranī chhe ane mokṣha sarvamān uttam chhe, jene pañchamagati kahe
chhe te anant jīvomānthī koī ekane thāy chhe, badhāne nahi. ā pañchamagati kalyāṇ karanār
chhe. tyānthī pharīthī āvāgaman thatun nathī. te anant sukhanun sthānak shuddha siddhapad
īndriyaviṣhayarūp rogothī pīḍit mohathī andh prāṇī pāmī shakato nathī. je
tattvārthashraddhānathī rahit, vairāgyathī bahirmukh chhe ane hinsādikamān jemanī pravr̥utti chhe temane
nirantar chār gatinun bhramaṇ