Padmapuran-Gujarati (English transliteration). Parva 29 - Raja Dashrathnu dharma shravan; Parva 30 - Bhamandalno melap; Parva 31 - Raja Dashrathnu purvabhav shravanthi sansaarthi virakt thavu.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 15 of 35

 

Page 260 of 660
PDF/HTML Page 281 of 681
single page version

background image
260 aThThAvIsamun parva padmapurAN
chhe. chapaLaveg vidyAdhar je ashvanun rUp laIne emane laI Avyo hato te ashvanun rUp dUr
karI rAjA chandragatinI pAse gayo ane namaskAr karI kahevA lAgyo ke hun janakane laI
Avyo chhun. te manogna vanamAn bhagavAnanAn chaityAlayamAn beThA chhe. rAjA A sAmbhaLIne bahu
harSha pAmyA. jenun man ujjavaL chhe evA te thoDAk nikaTanA loko sAthe pUjAnI sAmagrI
laI, manorath samAn rath par besIne chaityAlayamAn AvyA. rAjA janakane chandragatinI senA
joIne tathA anek vAjintrono avAj sAmbhaLIne k kshankA thaI. keTalAk vidyAdharo
mAyAmayI sinho par besIne, keTalAk mAyAmayI hAthIo par besIne, keTalAk ghoDA par
besIne, keTalAk hans par ArUDh thaIne ane temanI vachche rAjA chandragatine joIne janak
vichAravA lAgyo ke vidyAdhar parvat par vidyAdharo vase chhe evun men sAmbhaL‌yun hatun to A
vidyAdharo chhe. vidyAdharonA sainyanI vachamAn A vidyAdharono adhipati param dIptithI shobhe
chhe. janak Am vichAr kare chhe te ja samaye daityajAtinA vidyAdharono svAmI rAjA
chandragati chaityAlayamAn AvI pahonchyo. te khUb AnandamAn chhe ane tenun sharIr namratAvALun
chhe. rAjA janak tene joIne ane k kbhay pAmIne bhagavAnanA sinhAsananI nIche besI
rahyA ane rAjA chandragatie bhaktipUrvak bhagavAnanA chaityAlayamAn jaIne, praNAm karIne,
vidhipUrvak uttam pUjA karI ane stuti karavA lAgyA. pachhI sundar svaravALI vINA hAthamAn
laIne UnDI bhAvanA sahit bhagavAnanA guN gAvA lAgyA. temanAn gItano bhAv
sAmbhaLo. aho bhavya jIvo! jinendranI ArAdhanA karo. jinendra dev traN lokanA jIvone
var ApanAr ane avinAshI sukh ApanAr chhe, devomAn shreShTha indrAdi dvArA namaskAr
karavA yogya chhe. indrAdie utkRuShTa pUjAnA vidhAnamAn potAnun chitta joDayun chhe. he
uttamajano! shrI RuShabhadevane manavachanakAyAthI nirantar bhajo. kevA chhe RuShabhadev? utkRuShTa
chhe, shivadAyak chhe, jemane bhajavAthI janmajanmanAn karelAn samasta pApano vilay thAy chhe. he
prANIo! jinavarane namaskAr karo. kevA chhe jinavar? mahAn atishayonA dhArak chhe,
karmonA nAshak chhe ane paramagati nirvANane pAmelA chhe, sarva sur, asur, nar,
vidyAdharothI temanAn charaNakamaL pUjAy chhe, krodharUp mahAverIno nAsh karanAr chhe. hun
bhaktirUp thaIne jinendrane namaskAr karun chhun. jemano deh uttam lakShaNothI sanyukta chhe,
jemane sarva munio vinayathI namaskAr kare chhe, te bhagavAn namaskAramAtrathI ja bhaktono
bhay dUr kare chhe. he bhavya jIvo! jinavarane vAramvAr praNAm karo. te jinavar anupam
guN dhAraN kare chhe, temanun sharIr anupam chhe, temaNe sansAramay sakaL kukarmono nAsh karyo
chhe, rAgAdirUp maLathI rahit atyant nirmaL chhe, gnAnAvaraNAdirUp karmane dUr kare chhe, sansAr
pAr karAvavAmAn atyant pravIN chhe, atyant pavitra chhe. A pramANe chandragatie vINA
vagADIne bhagavAnanI stuti karI. tyAre rAjA janak bhagavAnanA sinhAsan nIchethI bhay
tyajIne nIkaL‌yA ane bhagavAnanI stuti karI. chandragatie janakane joIne Anand pAmelA
manathI pUchhayun ke tame koN chho? A nirjan sthAnamAn bhagavAnanA chaityAlayamAn kyAthi
AvyA chho? tame nAgendra chho ke vidyAdharonA adhipati chho? he mitra! tamArun

Page 261 of 660
PDF/HTML Page 282 of 681
single page version

background image
padmapurAN aThThAvIsamun parva 261
nAm shun chhe te kaho. tyAre janake kahyun ke he vidyAdharonA pati! hun mithilAnagarImAnthI
Avyo chhun ane mArun nAm janak chhe, mAyAmayI ashva mane ahIn laI Avyo chhe. janake
A samAchAr kahyA tyAre banne atyant premathI maL‌yA, paraspar kushaLatA pUchhI, ek
Asan par besIne ane ekAd kShaN UbhA thaIne banne ApasamAn vishvAs pAmyA.
chandragatie bIjI vAto karIne janakane kahyun ke he mahArAj! hun mahAn puNyavAn chhun ke mane
mithilApatinAn darshan thayAn. tamArI putrI atyant shubh lakShaNothI manDit chhe evun men ghaNA
lokonA moDhe sAmbhaL‌yun chhe to te mArA putra bhAmanDaLane Apo. tamArI sAthe sambandh bAndhIne
hun mArun mahAn bhAgya mAnIsh. tyAre janake kahyun ke he vidyAdharAdhipati! tame je kahyun te to
badhun vAjabI chhe, parantu men mArI putrI rAjA dasharathanA moTA putra shrI rAmachandrane devAnun
nakkI karyun chhe. chandragatie pUchhayun ke shA mATe tene devAnun nakkI karyun chhe. rAjA janake kahyun ke
tamane sAmbhaLavAnI jignAsA chhe to sAmbhaLo. mArI mithilApurI ratnAdi, dhan ane gAy
Adi pashuothI pUrNa chhe, have ardhavarvar deshanA mlechchhoe AvIne mArA deshamAn trAs
vartAvavA mAnDayo, dhan lUnTI javA lAgyA ane deshamAnthI shrAvak ane yatidharmano nAsh thavA
lAgyo tethI mlechchho ane mArI vachche bhayankar yuddha thayun. te vakhate rAme AvIne mane ane
mArA bhAIne madad karI. devothI paN durjay evA te mlechchhone temaNe jItI lIdhA. rAmanA
nAnA bhAI lakShmaN indra samAn parAkramI chhe ane moTA bhAInA sadA AgnAkArI ane
vinayasanyukta chhe. te banne bhAIoe AvIne jo mlechchhonI senAne na jItI hot to
AkhI pRithvI mlechchhamay thaI jAt. te mlechchha atyant avivekI, shubhakriyA rahit, lokone
pIDanArA, mahAbhayankar viSh samAn dAruN utpAtanun svarUp ja chhe. rAmanI kRupAthI te badhA
bhAgI gayA. pRithvInun ahit thatun aTakI gayun. te banne rAjA dasharathanA putra, ati
dayAvAn, lokonA hitechchhu chhe. temane pAmIne rAjA dasharath sukhapUrvak surapati samAn
rAjya kare chhe. te dasharathanA rAjyamAn khUb sampattishALI loko vase chhe ane dasharath atyant
shUravIr chhe. jenA rAjyamAn pavan paN koInun kAI harI shakato nathI to bIjun koN harI
shake? rAm-lakShmaNe mArA upar evo moTo upakAr karyo chhe. tyAre mane vichAr Avyo ke
hun emano kaI rIte badalo vALun? rAtadivas mane Ungh AvatI nahi. jeNe mArA prANanI
rakShA karI, prajAnI rakShA karI te samAn mArun koN hoy? mArAthI to kadI emanI kAI
sevA thaI shakI nathI ane emaNe moTo upakAr karyo chhe. tyAre hun vichAravA lAgyo ke je
ApaNA upar upakAr kare ane tenI kAI sevA na karIe to jIvanano sho artha?
kRutaghnanun jIvan tRuN samAn chhe. tyAre men mArI navayauvanapUrNa putrI sItA rAmane yogya
jANIne rAmane ApavAnun vichAryun. tyAre ja mAro shok k kmaTayo. hun chintArUp
samudramAnthI bahAr nIkaL‌yo. rAm mahAtejasvI chhe. janakanA A vachan sAmbhaLI chandragatinA
nikaTavartI bIjA vidyAdharo malinamukh thaIne kahevA lAgyA ke tamArI buddhi shobhAyamAn
nathI. tame bhUmigocharI chho, apanDit chho. kyAn te rank mlechchha ane kyAn temane

Page 262 of 660
PDF/HTML Page 283 of 681
single page version

background image
262 aThThAvIsamun parva padmapurAN
jItavAnI baDAI? AmAn rAmanun shun parAkram Avyun ke tame mlechchhone jItavA vaDe tenI
ATalI prashansA karI? rAmanI je ATalI prashansA karI te to UlaTI AmAn nindArUp chhe.
aho! tamArI vAt sAmbhaLIne hasavun Ave chhe. jem bALakane viShaphaL ja amRut bhAse chhe
ane daridrIne bor uttam phaL lAge chhe, kAgaDo sukAI gayelA vRukShamAn prIti kare chhe, e
svabhAv ja durnivAr chhe. have tame bhUmigocharIono khoTo sambandh chhoDIne A vidyAdharonA
rAjA chandragati sAthe sambandh bAndho. kyAn dev samAn sampatinA dhArak vidyAdharo ane kyAn te
rank, sarvathA atyant dukhI evA bhUmigocharI? tyAre janake kahyun ke kShIrasAgar atyant
vishAL chhe, parantu te taras chhipAvato nathI ane vAv thoDA ja mIThA jaLathI bharelI chhe te
jIvonI taras maTADe chhe. andhakAr atyant vistIrNa chhe, paN tenAthI shun? ane dIpak
nAno chhe to paN pRithvI par prakAsh phelAve chhe, padArthone pragaT kare chhe. anek madamasta
hAthI je parAkram karI shakatA nathI te ekalA kesarI sinhanun bachchun karI shake chhe. rAjA janake
jyAre Am kahyun tyAre te sarva vidyAdharo gusse thaIne atikaThor shabdothI
bhUmigocharIonI nindA karavA lAgyA. he janak! te bhUmigocharI vidyAnA prabhAv vinAnA,
sadA khedakhinna, shUravIratA rahit, ApadAvAn, tame temanAn shun vakhAN karo chho?
pashuomAn ane temanAmAn taphAvat kyAn chhe? tamArAmAn vivek nathI tethI temano yash gAv
chho. tyAre janake kahyun ke arere! atyant khedanI vAt chhe ke men pApanA udayathI mahAn
puruShonI nindA sAmbhaLI. traN bhavanamAn vikhyAt bhagavAn RuShabhadev, indrAdik devomAn
paN pUjya temanA pavitra IkShvAkuvansh viShe shun tame sAmbhaL‌yun nathI? traN lokanA pUjya shrI
tIrthankaradev, chakravartI, baLabhadra, nArAyaN te badhA bhUmigocharIomAn utpanna thAy chhe temanI
tame kaI rIte nindA karo chho? he vidyAdharo! panchakalyANakanI prApti bhUmigocharIone ja
thAy chhe, vidyAdharomAn kadI paN koIne tame joI chhe? IkShvAkuvanshamAn moTA moTA rAjAo
je chha khanD pRithvInA vijetA hatA, tenA chakrAdi mahAratna ane moTI RuddhinA svAmI,
indrAdikoe paN jemanI udAr kIrtinAn guNagAn karyAn chhe evAn guNonA sAgar, kRutakRutya
puruSh RuShabhadevanA vanshanA moTAmoTA pRithvIpati A bhUmimAn anek thaI gayA chhe. te ja
vanshamAn rAjA anaraNya mahAn rAjA thayA hatA. temanI rANI sumangalAne dasharath nAmano
putra thayo, je kShatriy dharmamAn tatpar, lokonI rakShA nimitte potAnA prAN tyAgatAn na Dare,
jemanI AgnA samasta lok mastake chaDAve, jemanI chAr paTarANI jANe ke chAr dishA ja
chhe, te uparAnt guNothI ujjavaL evI bIjI pAnchaso rANI, jemanAn mukh chandrane paN jIte
chhe, je jAtajAtanA shubh charitrathI patinun man hare chhe, e dasharathanA moTA putra rAm,
jemane padma paN kahe chhe, jenun sharIr lakShmIthI manDit chhe, jeNe dIptithI sUryane ane kIrtithI
chandrane jItI lIdhA chhe, draDhatAthI sumeru parvatane, shobhAthI indrane ane shUravIratAthI sarva
subhaTone jItI lIdhA chhe, jenun charitra sundar chhe, jenA nAnA bhAI lakShmaNanA sharIramAn
lakShmIno nivAs chhe, jenun dhanuShya jotAn shatruo bhayathI bhAgI jAy chhe ane tame
vidyAdharone emanAthI chaDiyAtA

Page 263 of 660
PDF/HTML Page 284 of 681
single page version

background image
padmapurAN aThThAvIsamun parva 263
batAvo chho? kAgaDo paN AkAshamAn to gaman kare chhe, temAn guN sho Avyo?
bhUmigocharIomAn bhagavAn tIrthankar janme chhe temane indrAdik dev bhUmi par mastak
aDADI namaskAr kare chhe, vidyAdharonI shI vAt chhe? jyAre janake Am kahyun tyAre te
vidyAdharo ekAntamAn besIne andaroandar mantraNA karIne janakane kahevA lAgyA ke he
bhUmigocharIonA rAjA! tame rAm-lakShmaNano ATalo prabhAv batAvo chho ane mithyA
garjIgarjIne vAto karo chho, paN amane emanA baL-parAkramanI pratIti thatI nathI, mATe
ame kahIe chhIe te sAmbhaLo. e vajrAvarta ane bIjun sAgarAvarta A be dhanuShyonI dev
sevA kare chhe. have jo e banne bhAI A dhanuShyo chaDAve to ame emanI shakti mAnIe.
adhik kahevAthI shun? jo vajrAvarta dhanuShya rAm chaDAve to tamArI kanyA paraNe, nahitar
ame baLAtkAre kanyAne ahIn laI AvIshun, tame jotA rahesho. tyAre janake kahyun ke e
vAt mane kabUl chhe. pachhI temaNe bey dhanuShya dekhADayAn. janak te dhanuShyone ativiSham
joIne k kAkuLatA pAmyA. pachhI te vidyAdharo bhAvathI bhagavAnanI pUjA-stuti karIne
gadA ane haLAdi ratnothI sanyukta dhanuShyone tathA janakane laIne mithilApurI AvyA.
chandragati upavanamAnthI rathanUpur gayo. jyAre rAjA janak mithilApurI AvyA tyAre
nagarInI shobhA karavAmAn AvI, mangaLAchAr thayA ane badhA loko sAmA AvyA.
vidyAdharo nagaranI bahAr ek AyudhashALA banAvIne tyAn dhanuShya rAkhIne atyant garviShTha
banIne rahyA. janak khedapUrvak thoDun bhojan karIne chintAthI vyAkuL, utsAharahit shayyAmAn
paDayA. tenI namrIbhUt thayelI uttam strI bahu AdarapUrvak chandramAnA kiraN samAn
ujjavaL chAmar DhoLavA lAgI. rAjA agni samAn UnA UnA dIrgha nishvAs kADhavA
lAgyA. tyAre rANI videhAe kahyun ke he nAth! tame kayA svargalokanI devAnganA joI, jenA
anurAgathI AvI avasthA pAmyA chho? amArA khyAl pramANe te kAminI guNarahit ane
nirday chhe, je tamArA santAp pratye karuNA karatI nathI. he nAth! te sthAn amane batAvo
ke jyAnthI tene laI AvIe. tamArA dukhathI mane ane sakaL lokane dukh thAy chhe. tame
AvA mahAsaubhAgyashALI te kone na game? te koI paththaradil hashe. UTho, rAjAone mATe
je uchit kArya hoy te karo. A tamArun sharIr svastha hashe to badhAn ja manavAnchhit kArya
thashe. A pramANe janakanI prANathI adhik pyArI rANI videhA kahevA lAgI tyAre rAjA
bolyA he priye, he shobhane! he vallabhe! mane khed bIjI ja vAtano chhe, tun mithyA AvI
vAto kare chhe, shA mATe mane adhik khed upajAve chhe? tane e vRuttAntanI khabar nathI tethI
Am kahe chhe. pelo mAyAmayI turang mane vijyArdhagiri par laI gayo hato tyAn
rathanUpuranA rAjA chandragati sAthe mAro meLAp thayo. teNe kahyun ke tamArI putrI mArA putrane
Apo. tyAre men kahyun ke mArI putrI dasharathanA putra shrI rAmachandrane ApavAnun nakkI karyun chhe.
te vakhate teNe kahyun ke jo rAmachandra vajrAvarta dhanuShya chaDAvI shake to tamArI putrI tene
paraNe, nahitar mAro putra paraNashe. tyAn hun to paravash thayo hato eTale enA bhayathI ane
ashubh karmanA udayathI e vAt men mAnya rAkhI. te vajrAvarta ane

Page 264 of 660
PDF/HTML Page 285 of 681
single page version

background image
264 aThThAvIsamun parva padmapurAN
sAgarAvarta bey dhanuShya laIne vidyAdharo ahIn AvyA chhe. te nagaranI bahAr rahyA chhe. have
mane to em lAge chhe ke A dhanuShya indrathI paN chaDAvI na shakAy. jenI jvALA dashe
dishAmAn phelAI rahI chhe ane mAyAmayI nAg jyAn phumphADA mAre chhe te AnkhathI joI paN
shakAy tevun nathI. dhanuShya chaDAvyA vinA ja svata svabhAvathI bhayankar avAj kare chhe, ene
chaDAvavAnI to vAt ja kyAn rahI? jo kadAch shrI rAmachandra dhanuShya chaDAvI nahi shake to
A vidyAdhar mArI putrIne jorAvarIthI laI jashe. jem shiyAL pAsethI mAnsano TukaDo khag
eTale ke pakShI laI jAy chhe tem. te dhanuShya chaDAvavAne hajI vIs divasanI vAr chhe
eTalI ja rAhat chhe. jo e nahi banI shake to te kanyAne laI jashe, pachhI enAn darshan
durlabh thaI jashe. he shreNik! jyAre rAjA janake A pramANe kahyun tyAre rANI videhAnAn
netra AnsuthI bharAI gayA ane putranA haraNanun dukh paN bhUlI gaI hatI te yAd Avyun.
ek to jUnun dukh, pAchhun navun dukh ane AgAmI dukhanA vichArathI atyant shokapIDit
thaI moTA avAje pokAr karavA lAgI. evun rudan karyun ke AkhA kuTumbanA mANaso vihvaL
thaI gayA. rANI rAjAne kahevA lAgI ke he dev! men evun kayun pAp karyun hashe ke pahelAn to
putranun haraN thayun ane have putrIne paN laI javAnI taiyArI thAy chhe. mArA snehanun
avalamban A ek shubh cheShTAvALI putrI ja chhe. mArA ane tamArA AkhA kuTumbane mATe
A putrI ja Anandanun kAraN chhe. mane pApiNIne ek dukh maTatun nathI tyAn bIjun sAme
AvIne Ubhun rahe chhe. A pramANe shokasAgaramAn paDelI rANI rudan karatI hatI tene dhairya
bandhAvatAn rAjA kahevA lAgyA he rANI! rovAthI sho phAyado thashe? pUrve A jIve je karma
upArjyAn chhe te uday pramANe phaL Ape chhe, sansArarUp nATakanAn AchArya karma chhe te samasta
prANIone nachAve chhe. tAro putra gayo te ApaNA ashubhanA udayathI gayo chhe. have shubh
karmano uday chhe to badhun ja bhalun ja thashe. A pramANe judAn judAn sArarUp vachano vaDe rAjA
janake rANI videhAne AshvAsan Apyun, tyAre rANI shAnt thaI.
pachhI rAjA janake nagarabahAr jaI dhanuShyashALAnI samIpe svayamvar manDap rachyo
ane badhA rAjakumArone bolAvavA mATe patra mokalyA. te patra vAnchI sarva rAjaputro
AvyA. ayodhyAnagarImAn paN dUt mokalyA hatA, eTale mAtApitA sahit rAmAdik chAr
bhAI AvyA. rAjA janake bahu AdarapUrvak temanI pUjA karI. paramasundarI sItA savAso
kanyAonI madhyamAn mahelanI upar beThI chhe. moTA moTA sAmanto tenun rakShaN kare chhe. ek
atyant kushaL kanchUkI jeNe ghaNun joyun-sAmbhaL‌yun chhe te suvarNanI lAkaDI hAthamAn laIne moTA
avAje pratyek rAjaputrane batAve ane oLakhAve chhe. he rAjaputrI! A kamaLalochan shrI
rAmachandra rAjA dasharathanA putra chhe, tun ene jo ane A emanA nAnA bhAI lakShmaN ane
mahAbAhu bharat chhe ane A emanAthI nAnA shatrudhna chhe. A chArey bhAI guNanA sAgar
chhe. A putro vaDe rAjA dasharath pRithvInI sArI rIte rakShA kare chhe. jemanA rAjyamAn bhayanun
nAmanishAn nathI. A harivAhan mahAbuddhishALI chhe, jenI prabhA

Page 265 of 660
PDF/HTML Page 286 of 681
single page version

background image
padmapurAN aThThAvIsamun parva 26p
kALI ghaTA samAn chhe. A chitrarath mahAguNavAn, tejasvI ane sundar chhe. A harmukh
nAmanA rAjakumAr atimanohar, mahAtejasvI chhe. A shrI sanjay, A jay, A bhAnu, A
suprabh, A mandir, A budh, A vishAL, A shrIdhar, A vIr, A bandhu, A bhadrabal,
A mayUrakumAr, ItyAdi anek rAjakumAr atyant parAkramI, saubhAgyavAn, nirmaL vanshamAn
janmelA, chandramA samAn, nirmaL kAntivALA, mahAguNavAn, param utsAharUp, mahAvinayavant,
mahAgnAnI, mahAchatur AvIne ekaThA thayA chhe ane A sankAshapuranA svAmI, jemanA hAthI
parvat samAn chhe, turang shreShTha chhe, rath mahAmanogna ane yoddhA adbhut parAkramI chhe. A
sutapuranA rAjA, A randhrapuranA rAjA, A nandanapuranA rAjA, A kundanapuranA adhipati,
A magadh deshanA rAjendra, A kampilya nagaranA adhipati chhe. AmAn keTalAk IkShvAkuvanshI
chhe, keTalAk nAgavanshI, keTalAk somavanshI ane keTalAk ugravanshI chhe, keTalAk harivanshI,
keTalAk kuruvanshI ItyAdi mahAguNavAn rAjA sambhaLAy chhe te badhA tArA mATe AvyA chhe.
AmAnthI je puruSh vajrAvarta dhanuShya chaDAve tene tun var. je puruShomAn shreShTha hashe tenAthI ja
A kArya thashe. A pramANe kanchUkIe kahyun tyAre rAjA janake badhAne ekatra karIne vArApharatI
dhanuShya taraph mokalyA ane badhA gayA. jemanun rUp sundar chhe te badhA dhanuShya joIne dhrrUjavA
lAgyA. dhanuShyamAnthI badhI bAjuethI vIjaLI samAn agninI jvALA nIkaLatI hatI ane
mAyAmayI bhayAnak sarpo phUmphADA mAratA hatA. keTalAk to kAn par hAth mUkIne bhAgyA,
keTalAk dhanuShyane joIne dUrathI ja khIlAnI jem khoDAI rahyA, temanAn ango dhrUrajatAn hatAn
ane Ankho bandh thaI gaI hatI. keTalAkane tAv chaDI Avyo, keTalAk pRithvI par paDI
gayA, keTalAk bolI ja na shakyA, keTalAk mUrchchhit thaI gayA, keTalAk dhanuShyanA nAganA
shvAsathI jem pavanathI vRukShanAn sUkAn pAndaDAn UDe tem UDavA lAgyA, keTalAk kahevA lAgyA
ke have jIvatA ghare pahonnchIe to mahAdAn karIshun, badhA jIvone abhayadAn Apashun, keTalAk
em bolavA lAgyA ke A kanyA rUpALI chhe tethI shun thayun, enA nimitte prAN to
khovAy nahi. keTalAk bolavA lAgyA ke A koI mAyAmayI vidyAdhar Avyo chhe. teNe
rAjAonA putrone trAs upajAvyo chhe. keTalAk bhAgyashALI em bolavA lAgyA ke amAre
have strInun kAm nathI. A kAm mahAdukhadAyak chhe. jem anek sAdhu athavA utkRuShTa shrAvak
shIlavrat dhAre chhe tem ame paN brahmacharyavratanun pAlan karashun, dharmadhyAn karIne samay
vitAvashun. A pramANe parAngamukh thayA.
pachhI shrI rAmachandra dhanuShya chaDAvavAne taiyAr thayA. te madamasta hAthInI jem UThIne
manohar gatithI chAlatA, jagatane moh pamADatA dhanuShyanI nikaT gayA. rAmanA prabhAvathI
dhanuShya jvALArahit thaI gayun, devopunit ratna jevun saumya thaI gayun, jem gurunI pAse
shiShya saumya thaI jAy tem. shrI rAmachandre dhanuShyane hAthamAn laI bAN chaDAvIne dorI khenchI
eTale prachanD avAj Avyo, pRithvI kampAyamAn thaI gaI. jem meghanI garjanA thAy tem
dhanuShyano avAj thayo, moranA samUh meghanun Agaman jANIne nAchavA lAgyA. jenA tej
pAse sUrya agninA kaN jevo bhAsavA

Page 266 of 660
PDF/HTML Page 287 of 681
single page version

background image
266 aThThAvIsamun parva padmapurAN
lAgyo ane svarNamayI rajathI AkAsh vyApta thaI gayun. A dhanuShya devAdhiShThit hovAthI
AkAshamAnthI dhanya dhanya evA shabdo thavA lAgyA, puShponI varShA thaI, devo nRitya karavA
lAgyA ane dayALu rAm dhanuShyanA shabdathI lokone kampAyamAn joIne dhanuShya utAravA
lAgyA. loko jANe samudranA vamaLamAn AvI gayA hoy tem DarI gayA. sItA potAnAn
netro vaDe shrI rAmane nIrakhavA lAgI. tenAn netra chanchaL, kamaLanA daLathI paN adhik
kAntivALA ane kAmanA tIkShNa bAN samAn hatA. sItAne romAnch thaI gayo. teNe mananI
vRuttirUp mALA, je temane dekhatAn ja temanI taraph prerI hatI, teNe have lokAchAr nimitte
ratnamALA laIne shrI rAmanA gaLAmAn paherAvI ane lajjAthI namra thaI jem jinadharma
pAse jIvadayA rahe tem rAmanI nikaT jaIne UbhI. shrI rAm atisundar hatA ane AnI
samIpe adhik sundar bhAsavA lAgyA. banne rUpanI sarakhAmaNI thaI shake tem nahotI. pachhI
lakShmaNe kShubdha thayelA samudranI garjanA jevA avAjavALun sAgarAvarta nAmanun dhanuShya
chaDAvIne khenchyun to pRithvI kampAyamAn thaI. AkAshamAn dev jayajayakAr karavA lAgyA ane
puShpavRuShTi thavA lAgI. lakShmaNe dhanuShya chaDAvI dorI khenchI jyAre bAN par draShTi phenkI tyAre
badhA DarI gayA. lokone bhayabhIt joIne pote dhanuShyanI paNachh parathI bAN utArI
atyant vinayathI rAmanI pAse AvyA, jANe gnAnanI pAse vairAgya Avyo. lakShmaNanun
Avun parAkram joIne chandragatie mokalelA chandravardhan vidyAdhare atyant prasanna thaIne
vidyAdharonI aDhAr kanyAo temane ApI. shrI rAm-lakShmaN bey dhanuShya laIne atyant
vinayathI pitAnI pAse AvyA ane sItA paN AvI. je vidyAdharo AvyA hatA te
rAm-lakShmaNano pratAp joIne chandravardhananI sAthe rathanUpur gayA ane rAjA chandragatine sarva
vRuttAnt kahyo te sAmbhaLIne te chintAtur banI gayo. svayamvar manDapamAn rAmanA bhAI bharat
paN AvyA hatA te manamAn vichAravA lAgyA ke mArun ane rAm-lakShmaNanun kuL ek, pitA
ek, parantu emanA jevun adbhut parAkram mArAmAn nathI, e puNyanA adhikArI chhe, emanAn
jevAn puNya men upArjyAn nathI. A sItA sAkShAt lakShmI, jeno varNa kamaLanI andaranA daL
samAn chhe te rAm jevA puNyAdhikArInI ja strI thaI shake. te vakhate sarva kaLAmAn pravIN
enI mAtA kaikeyI bharatanA manano abhiprAy jANIne patinA kAnamAn kahevA lAgI ke he
nAth! bharatanun man k kkShubdha thayun lAge chhe. evun k kkaro ke jethI te virakta na
thAy. kanakanI rANI suprabhAnI putrI lokasundarI chhe. svayamvaranI vidhi pharIthI karAvo ane
te kanyA bharatanA kanThamAn varamALA Arope to e prasanna thAy. tyAre dasharathe enI vAt
mAnIne rAjA kanakanA kAne pahonchADI ane kanake dasharathanI AgnA mAnya rAkhIne je rAjA
chAlyA gayA hatA temane pAchhA bolAvyA. yathAyogya sthAn par beThelA sarva rAjAo
nakShatranA samUh hatA. temanI madhyamAn rahel bharatarUp chandramAne kanakanI putrI lokasundarIrUp
shukla pakShanI rAtri atyant anurAg karavA lAgI. teNe mananI anurAgatArUp mALA
pahelAn avalokan karatAn ja nAkhI hatI ane pachhI lokAchAramAtrathI puShponI varamALA
bharatanA kanThamAn paherAvI. kanakanI

Page 267 of 660
PDF/HTML Page 288 of 681
single page version

background image
padmapurAN aThThAvIsamun parva 267
putrI kanak samAn prabhAvashALI hatI. jem subhadrA bharat chakravartIne varI hatI tem e
dasharathanA putra bharatane varI. gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke he shreNik! karmonI
vichitratA jo. bharat jevA virakta chittavALA paN rAjakanyAmAn mohit thayA ane anya
rAjAo udAsIn thaIne potapotAnA ThekANe gayA. jeNe jevun karma upArjit karyun hoy tevun
ja phaL te pAme chhe. koInA dravyane bIjA Ichchhe, paN meLavI shake nahi.
pachhI mithilApurImAn sItA ane lokasundarInAn lagnano moTo utsav thayo.
mithilApurI dhajAtoraNanA samUhathI manDit chhe. sugandhathI bharelI chhe, shankh Adi vAjintronA
samUhathI bharelI chhe. shrI rAm ane bharatanAn lagna mahotsav sahit thayAn. bhikShuko dravyathI
pUrNa thayA. je rAjAo lagnano utsav jovA rokAyA hatA te rAjA dasharath, janak ane
kanak dvArA atyant sanmAn pAmIne potapotAnA sthAnake gayA. dasharathanA chAre putra,
rAmanI strI sItA ane bharatanI strI lokasundarI mahAn utsav sahit ayodhyAmAn
AvyA. dasharathanA putra pRithvI par prasiddha yashavAn chhe, guNomAn magna chhe, jemanAn sharIr par
ratnonAn AbhUShaNo shobhe chhe, jemaNe mAtApitAne khUb harSha utpanna karyo chhe, nAnA
prakAranAn vAhanothI pUrNa sainya sAthe, anek prakAranA vAjintro jaLanidhi garjato hoy tem
vAge chhe, AvA ThAThamATh sahit rAjamArge thaI mahelamAn padhAryA. mArgamAn janak ane
kanakanI putrIne badhA jue chhe ane joIne atyant harShit thaIne kahe chhe ke AmanA jevA
bIjA koI nathI. e uttam sharIr dhAraN kare chhe, emane jovA mATe nagaranAn strI-puruSho
mArgamAn AvIne ekaThAn thayAn chhe, tene kAraNe mArga sAnkaDo thaI gayo chhe. nagaranA
daravAjAthI mAnDIne rAjamahel sudhI mANasono pAr nathI, samasta janoe temano Adar
karyo chhe. evA dasharathanA putra, emanA shreShTha guNonI jem jem loko stuti kare chhe tem
tem e adhik namra thAy chhe. mahAsukh bhogavatA e chArey bhAI subuddhimAn chhe,
potapotAnA mahelamAn AnandathI rahe chhe. vivekIjan, A badhun shubh karmanun phaL jANIne
evAn sukRut karo ke jethI sUryathI paN adhik pratAp thAy. jeTalAn shobhAyamAn utkRuShTa phaL
chhe te badhAn dharmanA prabhAvathI chhe ane je mahAnindya kaTuk phaL chhe te badhAn pApakarmanA
udayathI chhe. mATe sukhane mATe pApakriyA chhoDo ane shubhakriyA karo.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit ganrathanI sva. pt..
daulatarAmajIkRut bhAShA vachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn rAm-lakShmaNano dhanuShya
chaDAvavAno pratAp ane rAm-sItA tathA bharat-lokasundarInA vivAhanun varNan karanAr
aThThAvIsamun parva pUrNa thayun.
* * *

Page 268 of 660
PDF/HTML Page 289 of 681
single page version

background image
268 ogaNatrIsamun parva padmapurAN
ogaNatrIsamun parva
(rAjA dasharathanun dharmashravaN)
aShADh sud AThamathI aShTAhnikAno mahAn utsav thayo. rAjA dasharath jinendranI
utkRuShTa pUjA karavA taiyAr thayA. te rAjyadharmamAn atyant sAvadhAn chhe. rAjAnI badhI
rANIo, putro, bAndhavo, Akhun kuTumb jinarAjanA pratibimbanI mahApUjA karavA taiyAr thayun.
keTalAk ghaNA AdarapUrvak panchavarNanAn ratnanA chUrNathI mAnDalA banAve chhe, keTalAk jAtajAtanAn
ratnonI mALA banAve chhe, bhaktimAn temano adhikAr chhe. keTalAk elAyachI, kapUrAdi
sugandhI dravyothI jaLane sugandhI banAve chhe, keTalAk sugandhI jaL pRithvI par chhAnTe chhe, keTalAk
jAtajAtanAn sugandhI dravyo pIse chhe, keTalAk jinamandironAn dvAranI shobhA dedIpyamAn
vastrothI karAve chhe, keTalAk jAtajAtanA dhAtuonA rangothI chaityAlayanI dIvAl range chhe.
A pramANe ayodhyApurInA badhA mANaso vItarAgadevanI paramabhakti dharatAn atyant harShathI
pUrNa jinapUjAnA utsAhathI uttam puNya upArjavA lAgyA. rAjA dasharathe atyant vaibhavathI
bhagavAnano abhiShek karAvyo. jAtajAtanAn vAjintro vAgyAn. rAjAe ATh divasanA
upavAs karyA ane jinendranI ATh prakAranAn dravyothI mahApUjA karI. nAnA prakAranAn sahaj
puShpa ane kRutrim svarNa, ratnAdithI rachelAn puShpothI archA karI. jem nandIshvaradvIpamAn devo
sahit indra jinendranI pUjA kare chhe tem rAjA dasharathe ayodhyAmAn pUjA karI. chAre
rANIone gandhodak mokalyun te temanI pAse taruN strIo laI gaI. temaNe UThIne samasta
pApane dUr karanAr gandhodak mastak, netra vagere uttam ang par lagADayun. rANI suprabhA
pAse vRuddha kanchUkI laI gayo hato te shIghra na pahonchyun eTale te khUb gusse thaI ane shok
pAmI. manamAn vichAravA lAgI ke rAjAe te traN rANIone gandhodak mokalyun ane mane na
mokalyun. paN emAn rAjAno sho doSh? men pUrvajanmamAn puNya upajAvyun nahotun. e puNyavAn,
saubhAgyavatI, prashansA karavA yogya chhe jemane rAjAe bhagavAnanun mahApavitra gandhodak
mokalAvyun. apamAnathI dagdha evI mArA hRudayano tAp bIjI rIte nahi maTe. have mAre mATe
maraN ja sharaN chhe. Am vichArIne ek vishAkh nAmanA bhanDArIne bolAvIne kahevA
lAgI ke he bhAI! mAre viSh joIe chhe te tun shIghra laI Av ane A vAt tun koIne
kahIsh nahi. tyAre pratham to tene shankA paDI eTale lAvavAmAn DhIl karI. pachhI em vichAryun
ke auShadh nimitte mangAvyun hashe eTale levA gayo. ane te shithil sharIre ane malin
chittathI vastra oDhIne shayyA par paDI. rAjA dasharathe antapuramAn AvIne traN rANIone
joI, paN suprabhAne na joI. rAjAne suprabhA pratye khUb sneh hato eTale enA mahelamAn
AvIne rAjA UbhA rahyA. te vakhate jene viSh levA mokalyo hato te laIne Avyo ane
kahevA lAgyo ke he devI, A viSh lyo. rAjAe A shabda sAmbhaL‌yA ane tenA hAthamAnthI
viSh laI lIdhun ane pote rANInI sej par besI gayA. tethI rANI sej parathI UtarI
nIche beThI eTale rAjAe Agrah karI tene sej upar

Page 269 of 660
PDF/HTML Page 290 of 681
single page version

background image
padmapurAN ogaNatrIsamun parva 269
besADI ane kahevA lAgyA ke he vallabhe! Avo krodh shA mATe karyo, jethI prAN tyajavA
Ichchhe chhe? badhI vastuomAn jIvan priy chhe ane sarva dukhothI maraNanun dukh moTun chhe. evun
tane shun dukh chhe ke ten viSh mangAvyun? tun mArA hRudayanun sarvasva chhe. jeNe tane kalesh
upajAvyo hoy tene hun tatkAL danD daIsh. he sundaramukhI! tun jinendrano siddhAnt jANe chhe,
shubh-ashubh gatinun kAraN jANe chhe, je viSh tathA shastra AdithI ApaghAt karIne mare chhe
te durgatimAn paDe chhe, AvI buddhi tane krodhathI upajI chhe te krodhane dhikkAr ho! A krodh
mahAandhakAr chhe, have tun prasanna thA. je pativratA chhe temaNe jyAn sudhI prItamanA
anurAganA vachan na sAmbhaL‌yAn hoy tyAn sudhI ja temane krodhano Avesh rahe chhe. tyAre
suprabhAe kahyun ke he nAth! tamArA upar krodh sheno hoy? paN mane evun dukh thayun ke
maraN vinA shAnt na thAy. tyAre rAjAe kahyun ke he rANI! tane evun te kayun dukh thayun?
rANIe javAb Apyo ke tame bhagavAnanun gandhodak bIjI rANIone mokalyun ane mane na
mokalyun to mArAmAn kayA kAraNe hInatA lAgI? atyAr sudhI tame mAro kadI paN
anAdar karyo nahoto, have shA mATe anAdar karyo? rANI jyAn Am rAjAne kahI rahI
hatI te ja samaye vRuddha kanchUkI gandhodak laIne Avyo ane kahevA lAgyo ke he devI! A
bhagavAnanun gandhodak mahArAjAe Apane mokalyun chhe te lyo. ane te samaye traN rANI paN
AvI ane kahevA lAgI ke he mugdhe! patinI tArA upar khUb ja kRupA chhe, tun gusse shA
mATe thaI? jo tArA mATe to gandhodak vRuddha kanchUkI lAvyA ane amArA mATe to dAsI
lAvI hatI. patinI tArA pratye premanI nyUnatA nathI. jo patino aparAdh hoy ane te
AvIne snehanI vAt kare to paN uttam strI prasanna ja thAy chhe. he shobhane! pati pratye
krodh karavo te sukhanA vighnanun kAraN chhe, mATe krodh karavo yogya nathI. A pramANe temaNe
jyAre santoSh upajAvyo tyAre suprabhAe prasanna thaI gandhodak shir par chaDAvyun ane Ankhe
lagADayun. rAjA kanchUkIne gussAthI kahevA lAgyA ke he nikRuShTa! ten ATalI vAr kyAn karI?
te bhayathI dhrrUjato hAth joDI, mAthun namAvIne kahevA lAgyo he bhaktavatsal! he dev! he
vignAnabhUShaN! hun atyant vRuddha hovAthI shaktihIn thayo chhun. temAn mAro sho aparAdh chhe?
Ap mArA upar kop karo chho, paN hun krodhane pAtra nathI. pratham avasthAmAn mArA hAth
hAthInI sUnDh samAn hatA, chhAtI majabUt, pag thAmbhalA jevA ane sharIr draDh hatun. have
karmanA udayathI sharIr shithil thaI gayun chhe. pahelAn to UnchI dharatI rAjahansanI jem
oLangI jato, manavAnchhit sthaLe jaI pahonchato, have sthAn parathI uThAtun paN nathI.
tamArA pitAnI kRupAthI men A sharIrane lAD laDAvyA hatA, have te kumitranI jem dukhanun
kAraN thaI gayun chhe. pahelAn mArAmAn shatruone haNavAnI shakti hatI, have to lAkaDInA Teke
mahAkaShTathI chAlI shakun chhun. baLavAn puruShe khenchelA dhanuShya samAn mArI pITh vAnkI thaI gaI
chhe, mastakanA kesh saphed thaI gayA chhe. mArA dAnt paDI gayA chhe, jANe ke sharIrano AtAp
joI na shakatA hoy. he rAjan! mAro badho utsAh bhAngI gayo

Page 270 of 660
PDF/HTML Page 291 of 681
single page version

background image
270 ogaNatrIsamun parva padmapurAN
chhe, AvA sharIre keTalAk divas jIvun e moTun Ashcharya chhe. jarAthI atyant jarjar mArun
sharIr sAnj savAr game tyAre viNasI jashe. mane mArI kAyAnI shuddhi nathI to bIjI shuddhi
kyAthi hoy? pahelAn mArI netrAdik Indriyo vichikShaN hatI, have te nAmamAtra rahI gaI
chhe. pag ek taraph rAkhavA jAun chhun ane paDe chhe bIjI taraph. AkhI pRithvI draShTimAn shyAm
dekhAy chhe. evI avasthA thaI gaI chhe to paN ghaNA vakhatathI rAjadvAranI sevA karI chhe
eTale te chhoDI shakato nathI. pAkA phaL samAn mArun sharIr thoDA ja samayamAn kALanun bhakShya
banI jashe. mane mRutyuno eTalo bhay nathI jeTalo chAkarI gumAvavAno bhay chhe. mAre to
ApanI AgnAnun ja avalamban chhe, bIjun avalamban nathI. sharIranI ashaktithI vilamb
thAy tenun hun shun karun? he nAth! mArun sharIr jarAne AdhIn chhe em jANIne kop na karo,
kRupA ja karo. kanchUkInA AvAn vachan sAmbhaLIne rAjA dasharath DAbo hAth kapALe mUkIne
chintA upajI hoy tem vichAravA lAgyA ke aho! A pANInA parapoTA jevun asAr
sharIr kShaNabhangur chhe ane A yauvan anek vibhram utpanna karatun sandhyAnA prakAsh samAn
anitya chhe, agnAnanun kAraN chhe. vIjaLInA chamakArA jevun sharIr, ane A sampadAne mATe
atyant dukhanA sAdhanarUp karma A prANI bAndhe chhe. unmatta strInA kaTAkSha samAn chanchaL,
sarpanI pheN samAn viShabharelA, atyant santApanA kAraN evA A bhog ja jIvane Thage
chhe tethI mahAThag chhe. A viShay vinAshI chhe, enAthI prApta thayelun dukh mUDh jIvone
sukharUp bhAse chhe. A mUDh jIv viShayonI abhilAShA kare chhe, ene manavAnchhit viShay
duShprApya chhe, viShayonAn sukh jovAmAtra manogna chhe ane enAn phaL atyant kaDavAn chhe. A
viShayo indrAyaNanAn phaL samAn chhe, sansArI jIv emane chAhe chhe te moTun Ashcharya chhe. je
uttamajan viShayone viShatulya jANIne tyaje chhe ane tap kare chhe tene dhanya chhe, anek
vivekI jIv, puNyanA adhikArI, utsAhanA dhArak jinashAsananA prasAdathI bodh pAmyA chhe.
hun kyAre A viShayono tyAg karI, rAgarUp kIchaDamAnthI nIkaLI nivRuttinA kAraNarUp
jinendranun tap AcharIsh? men pRithvInun sukhapUrvak pAlan karyun, bhog paN manavAnchhit
bhogavyA ane mArA putra paN mahAparAkramI thayA. hajI paN jo hun vilamb karIsh to e
ghaNun viparIt thashe. amArA vanshanI e ja rIt chhe ke putrane rAjyalakShmI ApIne, vairAgya
dhAraN karI, tap karavA mATe vanapravesh karavo. Am chintavan karatA rAjA bhogothI
udAsIn chitta karIne ek divas gharamAn rahyA. he shreNik! je vastu je samaye, je kShetramAn,
jene jeTalI maLavAnI hoy tene, te samaye, te kShetramAn tenI pAsethI teTalI ja nishchayathI
maLe ja maLe.
gautam svAmI kahe chhe, he magadh deshanA bhUpati! keTalAk divaso pachhI sarva
prANIonun hit karanAr, sarvabhUpati nAmanA muni mahAn AchArya ane manaparyayagnAnanA
dhArak pRithvI par vihAr karatA karatA sangh sahit sarayU nadIne kinAre AvyA. muni pitA
samAn chha kAyanA jIvanA pAlak chhe, jemanAn man, vachan, kAyAnI badhI kriyA dayAmAn joDI
chhe. AchAryanI AgnA pAmIne

Page 271 of 660
PDF/HTML Page 292 of 681
single page version

background image
padmapurAN ogaNatrIsamun parva 271
keTalAk munio gahan vanamAn virAje chhe. keTalAk parvatonI guphAmAn, keTalAk vananAn
chaityAlayomAn, keTalAk vRukShonI bakholamAn ItyAdi dhyAnayogya sthAnomAn sAdhu rahe chhe.
AchArya pote mahendroday nAmanA vanamAn ek shilA par jyAn vikalatray jIvono sanchAr
nathI ane strI, napunsak, bALak, grAmyajan tathA pashuono sansarga rAkhatA nathI evA je
nirdoSh sthAnako tyAn nAgavRukShonI nIche nivAs karatA hatA. mahAgambhIr, kShamAvAn, jemanA
darshan thavA paN durlabh, karma khapAvavAmAn udyamI, udAr manavALA, mahAmuninA svAmI
varShAkAL pUrNa karavA mATe samAdhiyog dhAraN karIne rahyA hatA. varShAkAL videshagaman
karanArane mATe bhayAnak hoy chhe. varasatI meghamALA, chamakatI vIjaLI ane garjatAn
vAdaLAo bhayankar dhvanithI jANe ke sUryane khijAvatAn pRithvI par pragaT thayAn chhe. sUrya
grIShma RutumAn lokone AtAp upajAvato te have sthUL meghanI dhArAthI ane andhakArathI
bhay pAmI, bhAgI jaIne meghamALAmAn chhupAI javAne Ichchhe chhe. pRithvItaL lIlA anAjanA
ankurarUp kanchUkIthI manDit chhe, moTI nadIono pravAh vRuddhi pAmyo chhe, DhALavALA pahADo
parathI vahe chhe. A RutumAn je pravAs kare chhe te atyant kampe chhe, tenA manamAn anek
prakAranI bhrAnti utpanna thAy chhe. AvI varShARutumAn jain loko khaDganI dhAr samAn
nirantar kaThin vrat dhAraN kare chhe. chAraN ane bhUmigocharI munio chAturmAsamAn judA
judA prakAranA niyamo le chhe. he shreNik! te badhA tArun rakShaN karo, rAgAdi pariNatithI
tane chhoDAvo.
prabhAtanA samaye rAjA dasharath vAjintronA nAdathI jAgrat thayA, jem sUrya uge tem.
savAramAn kUkaDA bolavA lAgyA, sAras, chakavA vagere sarovar tathA nadIonA taT par
avAj karavA lAgyA, strI-puruSho shayyAmAnthI jAgrat thayAn. bhagavAnanAn chaityAlayomAn
bherI, mRudang, vINA vagere vAjintronA avAj thayA. loko nidrA chhoDIne jinapUjA vageremAn
pravartyA. dIvAno prakAsh jhAnkho thayo. chandramAnun tej mand thayun. kamaLo khIlyAn, kumudo biDAI
gayA. jem jin siddhAntanA gnAtAnAn vachanothI mithyAvAdIno nAsh thAy tem sUryanAn
kiraNothI grah, tArA, nakShatro chhupAI gayA. A pramANe prabhAtano samay atyant nirmaL
pragaT thayo. rAjA sharIranI kriyA karIne, bhagavAnanI pUjA karIne vAramvAr namaskAr karavA
lAgyA. pachhI bhadra jAtinI hAthaNI par besI dev samAn anya rAjAo sAthe ThekaThekANe
munione ane jinamandirone namaskAr karatA mahendroday vanamAn gayA. teno vaibhav pRithvIne
Anand upajAvato, tenun varNan varShoparyant karIe to paN kahI na shakAy tevo hato. je
guNarUp ratnonA sAgar muni je samaye tenI nagarI samIp Ave te ja samaye tene khabar
paDe ane e darshan mATe jAy. sarvabhUtahitakArak munine AvelA sAmbhaLIne temanI pAse
keTalAk nikaTanA loko sAthe AvyA. hAthaNI parathI nIche utarI atyant AnandathI
namaskAr karI, mahAbhakti sanyukta siddhAnt sambandhI kathA sAmbhaLavA lAgyA. chAre
anuyogonI charchA sAmbhaLIne atIt, anAgat ane vartamAnakALanA mahApuruShonAn charitra
sAmbhaL‌yA. lokAlokanun nirUpaN ane chha dravyonun svarUp, chha kAyanA jIvonun varNan, chha leshyAnun

Page 272 of 660
PDF/HTML Page 293 of 681
single page version

background image
272 trIsamun parva padmapurAN
vyAkhyAn, chha kALanun kathan, kulakaronI utpatti, anek prakAranA kShatriyAdinA vansho ane
sAt tattva, nav padArtha, pAnch astikAyanun varNan AchAryanA mukhe sAmbhaLIne, sarva
munione vAramvAr namaskAr karI rAjA dharmanA anurAgathI pUrNa nagaramAn AvyA,
jinadharmanA guNonI kathA nikaTavartI rAjAone ane mantrIone karI, sarvane vidAy karI
mahelamAn praveshyA. pachhI lakShmItulya, kAntithI sampUrNa chandramA samAn, sundar mukhavALI, netra
ane manane haranArI, hAvabhAv vilAs vibhramathI manDit, nipuN, param vinayavALI
rANIorUpI kamaLonI panktine rAjAe sUryanI peThe praphullit karI.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn aShTAhnikAnun Agaman ane rAjA
dasharathanA dharmashravaNanun varNan karanAr ogaNatrIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
trIsamun parva
(bhAmanDaLano meLAp)
meghanA ADambarayukta varShAkAL vItI gayo, AkAsh khaDganI prabhA samAn nirmaL
thayun. padma, mahotpal, IndivarAdi anek jAtanAn kamaLo khIlyAn, je viShayI jIvone
unmAdanAn kAraN chhe, nadI-sarovarAdinAn jaL nirmaL thayAn, jem muninun chitta nirmaL thAy
tem. indradhanuSh adrashya thayAn. pRithvI kAdav vinAnI banI, sharadaRutu jANe ke kumudo
praphullit thavAthI hasatI hoy tem pragaT thaI. vIjaLInA chamakArAnI sambhAvanA maTI gaI.
sUrya tulA rAshi upar Avyo. sharadanAn shvet vAdaLAn kyAnk kyAnk najare paDatAn ane
kShaNamAtramAn vilay pAmatAn. nishArUp navoDhA strI sandhyAnA prakAsharUp mahAsundar lAl
adhar dharI, chAndanIrUp nirmaL vastro paherI, chandramArUp chUDAmaNi sAthe atyant shobhatI
hatI. vAv nirmaL jaLathI bharelI hatI te manuShyonAn manane pramod utpanna karatI. chakavA-
chakavInAn yugal tyAn keli karatAn hatA. madonmatta sAras avAj karatA, kamaLonA vanamAn
bhamatA rAjahans atyant shobhatA hatA. sItAnun chintavan karanAr bhAmanDaLane A Rutu
suhAvanI lAgatI nahi, paN Akhun jagat agni samAn bhAsatun. ek divas A
bhAmanDaLe lajjA chhoDIne pitAnI AgaL vasantadhvaj nAmanA potAnA param mitrane kahyun ke
he mitra! tun dIrghadarshI chho ane bIjAnA kAryamAn tatpar chho. ATalA divas thaI gayA to
paN tane mArI chintA nathI. bhAmanDaLanAn angeang aratithI pIDit chhe. teNe AgaL kahyun
ke hun vyAkuLatArUp thato AshArUp samudramAn DUbelo chhun. shun tame mane madad nahi karo?
bhAmanDaLanAn AvAn ArtadhyAnayukta vachano sAmbhaLIne rAjasabhAmAn badhA loko prabhAvarahit
viShAdasanyukta thaI gayA. temane mahAshokamAn santApit thayelA joIne bhAmanDaLe lajjAthI
mukh nIchun namAvI

Page 273 of 660
PDF/HTML Page 294 of 681
single page version

background image
padmapurAN trIsamun parva 273
dIdhun. tyAre bRuhatketu nAmano ek vidyAdhar kahevA lAgyo ke have shA mATe chhupAvI rAkho
chho? kumArane badhI yathArtha hakIkat kahI do ke jethI tene bhrAnti na rahe. tyAre temaNe badhI
vAt bhAmanDaLane karI. he kumAr! ame kanyAnA pitAne ahIn laI AvyA hatA, temanI
pAse kanyAnI yAchanA karI hatI, paN temaNe kahyun ke men kanyA rAmane ApavAnun nakkI karyun
chhe. amArI ane temanI vachche ghaNI charchA thaI, paN te mAnyA nahi. pachhI vajrAvarta dhanuSh
chaDAvavAno karAr thayo ke jo rAm dhanuSh chaDAvI shake to kanyAne paraNe nahitar kanyAne
ame ahIn laI Avashun ane bhAmanDaL tene paraNashe. pachhI vidyAdharo dhanuSh laIne ahInthI
mithilApurI gayA. paN rAm mahAn puNyAdhikArI chhe, temaNe dhanuSh chaDAvI dIdhun. pachhI
svayamvar manDapamAn janakanI atiguNavAn, vivekI, patinA hRudayane dhAranArI, vrat-niyam
karanArI, navayuvAn, doSharahit, sarva kalApUrNa, lakShmIsamAn shubh lakShaNovALI putrI sItA
shrIrAmanA kanThamAn varamALA nAkhIne temanI vallabhA banI gaI. he kumAr! te dhanuSh
vartamAnakALanAn nathI; gadA, haL Adi devopunit ratnothI yukta, anek dev jemanI sevA
kare chhe, koI jene joI shakatun nathI te vajrAvarta ane sAgarAvarta banne dhanuSh rAm-lakShmaN
bey bhAIoe chaDAvI dIdhAn. rAm te trilokasundarIne paraNyA ane ayodhyA laI gayA.
have te baLAtkArathI devothI paN harI shakAy tem nathI to amArI shI vAt? kadAch kahesho
ke rAmane paraNAvyA pahelAn kem na upADI lAvyA? to janakanA mitra rAvaNano jamAI
madhu chhe to ame kevI rIte lAvI shakIe? mATe he kumAr! have santoSh rAkho, nirmaL
bano, honahAr hoy te thAy chhe, indrAdik paN bIjI rIte karI shakatA nathI. dhanuSh
chaDAvavAnA samAchAr ane rAm sAthe sItAnAn lagna thayAn chhe e sAmbhaLIne bhAmanDaL
atyant lajjit thaIne viShAd pAmyo. te vichAravA lAgyo ke mAro A vidyAdharano janma
nirarthak chhe. hun hIn puruShanI jem tene paraNI na shakyo. te IrShyA ane krodhathI sabhAnA
lokone kahevA lAgyo ke tamArun vidyAdharapaNun shun kAmanun? tame bhUmigocharIothI Daro chho. hun
pote jaIne bhUmigocharIone jItI tene laI AvIsh. ane je dhanuShanA adhiShThAtA temane
dhanuSh daI AvyA temano danD karIsh. Am kahIne shastra sajI, vimAnamAn besIne
AkAshamArge gayo. anek gAm, nadI, nagar, van, upavan, sarovar, parvatAdi AkhI
pRithvI joI. pachhI enI draShTi potAnA pUrvabhavanun sthAn vidagdhapur je pahADonI vachche hatun
tenI upar paDI. te manamAn vichAravA lAgyo ke A nagar men joyun chhe. tene jAtismaraN
thayun ane mUrchchhA AvI gaI. tyAre mantrI vyAkuL thaIne pitAnI pAse laI AvyA.
chandanAdi shItaL dravyo chhAnTayA eTale jAgrat thayo. rAjakuTumbanI strIo tene kahevA lAgI
ke he kumAr! mAtApitAnI sAme AvI lajjArahit cheShTA karo te tamArA mATe yogya nathI.
tame to vichikShaN chho, vidyAdharonI kanyA devAnganAthI paN adhik sundar chhe tene paraNo.
lokomAn hAsya shA mATe karAvo chho? tyAre bhAmanDaLe lajjA ane shokathI mukh nIchun karyun
ane kahevA lAgyo ke dhikkAr chhe mane! men mohathI viruddha kAryano vichAr karyo, je
chAnDALAdi atyant nIch kuLanA chhe te paN

Page 274 of 660
PDF/HTML Page 295 of 681
single page version

background image
274 trIsamun parva padmapurAN
Avun kArya kare nahi. men ashubh karmonA udayathI atyant malin pariNAm karyAn. hun ane
sItA ek ja mAtAnA udarathI janmyAn chhIe. have mArAn ashubh karma gayA ane sAchI
vAt men jANI chhe. tenAn AvAn vachan sAmbhaLIne ane tene shokathI pIDit joIne tenA
pitA rAjA chandragatie tene godamAn laI tenun mukh chUmI tene pUchhayun ke he putra! A tun shun
kahe chhe? tyAre kumAre kahyun ke he pitAjI! mArun charitra sAmbhaLo. pUrvabhavamAn hun A ja
bharatakShetramAn vidagdhapur nagarano rAjA hato. mArun nAm kunDaLamanDit hatun. pararAjyano
lUnTanAro, sadA vigrah karanAro, pRithvI par prasiddha, mArI prajAno rakShak, vaibhavasanyukta hato.
mAyAchArathI men ek brAhmaNanI strInun haraN karyun hatun. te vipra to atyant dukhI thaIne
kyAnk chAlyo gayo ane hun rAjA anaraNyanA deshamAn trAs vartAvavA lAgyo eTale
anaraNyanA senApatie mane pakaDI lIdho ane mArI badhI sampatti lUnTI lIdhI. hun
sharIramAtra rahI gayo. keTalAk divas pachhI bandIgRuhathI chhUTayo ane atyant dukhI thaIne
pRithvI upar bhaTakatAn, munionAn darshan karavA gayo, mahAvrat, aNuvratanun vyAkhyAn
sAmbhaL‌yun, trilokapUjya sarvagna vItarAgadevanA pavitra mArganI shraddhA karI. jagatanA bAndhav
evA gurunI AgnAthI men madya-mAnsanA tyAgarUp vrat Adaryun, mArI shakti alpa hatI
tethI A visheSh vrato AdarI na shakyo. jinashAsananun adbhut mAhAtmya ke hun mahApApI
hato to paN ATalAn ja vratathI hun durgatimAn na gayo. jinadharmanA sharaNathI janakanI rANI
videhAnA garbhamAn utpanna thayo ane sItA paN upajI, amArA banneno sAthe janma thayo.
pelo pUrvabhavano virodhI vipra, jenI strInun men haraN karyun hatun te dev thayo ane mane
janmathI ja jem gIdh mAnsano TukaDo UThAvI jAy tem nakShatrothI upar AkAshamAn laI
gayo. pahelAn to teNe vichAr karyo ke Ane mArun. pachhI karuNAthI kunDaL paherAvI, laghuparNa
vidyAthI mane vimAnamAnthI nIche phenkyo. rAtre nIche paDatAn tame mane jhIlI lIdho ane dayA
lAvIne ApanI rANIne sompyo, tamArI kRupAthI hun moTo thayo ane anek vidyAo
meLavI. tame mane ghaNA lAD laDAvyA ane mAtAe mArun ghaNun rakShaN karyun. Am kahIne
bhAmanDaL chUp thaI gayo. rAjA chandragati A vRuttAnt sAmbhaLIne gnAn pAmyo, indriyonI
vAsanA chhoDI, vairAgya angIkAr karavA taiyAr thayo. lokadharma eTale ke strIsevanarUpI vRukShane
phaLarahit jANyun ane sansAranun bandhan jANI, potAnun rAjya bhAmanDaLane ApI, pote shIghra
sarvabhUtahit svAmInI samIpe Avyo. sarvabhUtahit svAmI pRithvI par sUrya samAn prasiddha
guNarUp kiraNonA samUhathI bhavya jIvone pratibodh karatA hatA. rAjA chandragati vidyAdhare
mahendroday udyAnamAn AvI muninI pUjA karI. vaLI namaskAr stuti karI, mastak namAvI,
hAth joDI A pramANe kahevA lAgyo he bhagavAn! ApanI kRupAthI hun jinadIkShA laI tap
karavA Ichchhun chhun, hun gRuhavAsathI udAs thayo chhun. tyAre munie kahyun ke bhavasAgarane pAr
karanArI A bhagavatI dIkShA tun le. rAjA vairAgya pAmyA ane bhAmanDaLanA rAjyano utsav
thayo, UnchA avAje nagArAn vAgyAn, strIo gIt gAvA lAgI, bansarI Adi anek
vAjintro vAgyAn. ‘shobhAyamAn janak

Page 275 of 660
PDF/HTML Page 296 of 681
single page version

background image
padmapurAN trIsamun parva 27p
rAjAno putra jayavant ho’ evA chAraNonA avAj thayA. mahendroday udyAnamAn AvA shabdo
rAtre thayA tethI ayodhyAnA samasta loko nidrArahit thaI gayA. vaLI prAtasamaye
munirAjanA mukhamAnthI shreShTha shabdo sAmbhaLIne jaino harSha pAmyA. sItA janak rAjAno putra
jayavant ho’ evo avAj sAmbhaLIne jANe ke amRutathI sInchAI gaI, tenAn sarva ang
romAnchit thaI gayA, tenI jamaNI Ankh pharakI, te manamAn vichAravA lAgI ke A
vAramvAr UnchethI bolAto shabda sAmbhaLavAmAn Ave chhe ke ‘janak rAjAno putra jayavant ho’
to mArA pitA ja janak chhe ane mArA bhAInun janma thatAn ja haraN thayun hatun to te ja
A na hoy? Am vichArIne jenun man bhAInA sneharUp jaLathI bhInjAI gayun chhe, te
UnchA svarathI rovA lAgI. tyAre abhirAm eTale sundar angavALA rAm kahevA lAgyA ke
he priye! tun shA mATe rudan kare chhe? jo A tAro bhAI hoy to hamaNAn samAchAr Avashe
ane jo bIjun koI hashe to he panDite! tun shA mATe shok kare chhe? je vichikShaN hoy chhe te
marelAno, harAyelAno, naShTa thayelAno shok karatA nathI. he vallabhe! je kAyar ane mUrkha
hoy temane viShAd thAy chhe ane je panDit chhe, parAkramI chhe temane viShAd thato nathI. A
pramANe rAm ane sItAnI vachche vArtAlAp thAy chhe te ja samaye vadhAI ApanArA mangaL
shabdo bolatA AvyA. te vakhate rAjA dasharathe khUb AnandathI ane AdarathI jAtajAtanAn
dAn ApyAn ane putra, kalatrAdi sarva kuTumb sahit vanamAn gayA. tyAn nagaranI bahAr chAre
taraph vidyAdharonI senA senkaDo sAmanto sahit joIne Ashcharya pAmyA. vidyAdharoe indranA
nagar jevun senA mATenun sthAn kShaNamAtramAn banAvI dIdhun hatun. tenA UnchA koT, moTA
daravAjA, patAkA-toraNothI shobhAyamAn, ratnothI manDit evo nivAs joIne rAjA
dasharath jyAn vanamAn sAdhu birAjyA hatA tyAn gayA. namaskAr, stuti karI, rAjA
chandragatino vairAgya joyo. vidyAdharonI sAthe shrIgurunI pUjA karI. rAjA dasharath sarva
bAndhavo sahit ek taraph beThA ane bhAmanDaL sarva vidyAdharo sahit ek taraph beTho.
vidyAdhar ane bhUmigocharI loko muninI pAse yati ane shrAvakadharmanun shravaN karavA
lAgyA. bhAmanDaL pitA vairAgya pAmyA hovAthI k kshokamagna lAgato hato tyAre muni
kahevA lAgyA ke yatino dharma te shUravIrono chhe, jemane gharamAn rahevAnun nathI, mahAshAnt dashA
chhe, Anandanun kAraN chhe, mahAdurlabh chhe. kAyar jIvone bhayAnak lAge chhe. bhavya jIv
munipad pAmIne avinAshI dhAm pAme chhe athavA indra, ahamindrapad pAme chhe. lokanA
shikhare je siddha birAje chhe te pad munipad vinA pamAtun nathI. muni samyagdarshanathI manDit
chhe. je mArgathI nirvANanun sukh prApta thAy ane chAr gatinAn dukhathI chhUTAy te ja mArga
shreShTha chhe. Am sarvabhUtahit munie meghanI garjanA samAn dhvanithI sarva jIvonA chittane
Anand ApanArAn vachano kahyAn. muni samasta tattvonA gnAtA chhe. sandeharUp tApane dUr
karanAr muninA vachanarUp jaLanun jIvoe karNarUpI anjalithI pAn karyun. keTalAk muni thayA,
keTalAk shrAvak thayA, temanun chitta dharmAnurAgathI yukta thayun. dharmanun vyAkhyAn pUrun thayun tyAre

Page 276 of 660
PDF/HTML Page 297 of 681
single page version

background image
276 trIsamun parva padmapurAN
dasharathe pUchhayun ke he nAth! chandragati vidyAdharane shA kAraNe vairAgya utpanna thayo?
mahAvinayavAn sItA potAnA bhAI bhAmanDaLanun charitra sAmbhaLavA IchchhA karavA lAgI.
munie kahyun ke he dasharath! tun sAmbhaL. A jIvone potapotAnA upArjit karelAn karmothI
vichitra gati thAy chhe. A bhAmanDaL pUrve sansAramAn anantakAL bhramaN karIne atyant dukhI
thayo hato, karmarUpI pavanathI prerAyelo te A bhavamAn AkAshamAnthI paDato rAjA chandragatine
maL‌yo hato. chandragatie tene potAnI strI puNyavatIne sompyo hato, navayauvanamAn te
sItAnun chitrapaT joI mohit thayo. tyAre janakane ek vidyAdhar kRutrim ashva banIne laI
gayo ane evo karAr thayo ke je vajrAvarta dhanuSh chaDAve te kanyAne paraNe. pachhI janakane
mithilApurI laI AvyA ane shrI rAme dhanuSh chaDAvyun ane sItAne paraNyAn. vidyAdharanA
mukhe A vAt sAmbhaLIne krodhapUrvak bhAmanDaL vimAnamAn besIne Avato hato teNe mArgamAn
pUrvabhavanun nagar joyun ane jAtismaraN thayun ke hun kunDaLamanDit nAmano A vidagdhapurano
adharmI rAjA hato. men pingaL nAmanA brAhmaNanI strInun haraN karyun hatun, mane anaraNyanA
senApatie pakaDayo hato, deshanikAl karyo hato ane mArun sarvasva lUnTI lIdhun hatun. ane
mahApuruShonA Ashraye AvIne madya-mAnsano tyAg karyo hato. shubh pariNAmathI maraN
pAmIne janakanI rANI videhAnA garbhamAn upajyo hato. pelo pingaL brAhmaN jenI strIne
A harI gayo hato te vanamAnthI lAkaDA lAvI, strIrahit shUnya jhUmpaDI joI ativilAp
karavA lAgyo hato ke he kamaLanayanI! rANI prabhAvatI jevI mAtA ane chakradhvaj jevA
pitAne, mahAn vaibhav ane moTA parivArane chhoDIne mArA pratye prem karIne paradeshamAn
AvI hatI, lUkhosUko AhAr ane phATayAntUTayAn vastra tun mArA khAtar paheratI evI
sarvasundar angavALI, have tun mane chhoDIne kyAn gaI? A pramANe viyogarUp agnithI dagdha
thayelo te pingaL vipra pRithvI par atyant dukhI banI bhaTakato, munirAjanA upadeshathI muni
thaI tap karavA lAgyo. tapanA prabhAvathI te dev thayo. te manamAn vichAravA lAgyo ke mArI
strI samyaktvarahit hatI te tiryanch gatimAn gaI athavA mAyAchArarahit saraL
pariNAmavALI hatI eTale manuShya thaI ke samAdhimaraN karIne shrI jinarAjane hRudayamAn
dhAraN karIne devagati pAmI. ane pelo duShTa kunDalamanDit, je mArI strIne upADI gayo hato
te kyAn chhe? avadhignAnathI teNe janakanI strInA garbhamAn tene Avelo jANIne janma thatAn
ja bALakanun haraN karyun ane AkAshamAnthI paDato mUkyo tene chandragatie jhIlI lIdho ane
rANI puShpavatIne sompyo. bhAmanDaLe jAtismaraNathI badhun jANIne A vRuttAnt chandragatine kahyo
ke sItA mArI bahen chhe ane rANI videhA mArI mAtA chhe ane puNyavatI mArI pAlak
mAtA chhe. A vAt sAmbhaLIne vidyAdharonI AkhI sabhA Ashcharya pAmI. chandragatie
bhAmanDaLane rAjya ApI sansAr, sharIr ane bhogathI udAs thaI, vairAgya levAno vichAr
karyo. teNe bhAmanDaLane kahyun ke he putra! tArAn janmadAtA mAtApitA tArA shokathI khUb dukhI
thAy chhe eTale tun temane darshan ApI temanI Ankho ThAr. A pramANe sarvabhUtahit
munirAj rAjA dasharathane kahe chhe ke

Page 277 of 660
PDF/HTML Page 298 of 681
single page version

background image
padmapurAN trIsamun parva 277
A rAjA chandragatie sansAranun svarUp asAr jANIne amArI pAse AvI jinadIkShA
dhAraN karI chhe. je janmyo chhe te avashya marashe ja ane je maraN pAme chhe te avashya navo
janma leshe, AvI sansAranI avasthA jANIne chandragati bhavabhramaNathI Daryo. muninAn A
vachan sAmbhaLIne bhAmanDaL pUchhavA lAgyo ke he prabho! chandragati ane puShpavatIno mArA
upar adhik sneh kem thayo? tyAre muni bolyA ke A pUrvabhavanA tArAn mAtApitA chhe
tenI vAt sAmbhaL. ek dArU nAmanun grAm hatun. tyAn vimuchi nAmano brAhmaN tenI strI
anukoshA, adhibhUt putra tathA sarasA pUtravadhU sAthe raheto hato. tyAn ek kayAn nAmano
paradeshI brAhmaN potAnI mAtA uryA sAthe dArUgrAmamAn Avyo. te pApI, adhibhUtanI strI
sarasA tathA tenA gharanun badhun dhan laIne bhAgI gayo. adhibhUt mahAdukhI thaIne tene
gotavA mATe pRithvI par bhaTakyo. tenA pitA keTalAk divas pahelAn dakShiNA mATe paradesh
gayA hatA. eTale ghar puruSh vinA sUnun thaI gayun. gharamAn thoDunghaNun dhan hatun te paN jatun
rahyun ane adhibhUtanI mAtA anukoshA garIb thavAthI khUb dukhI thaI. A badho vRuttAnt
vimuchie sAmbhaL‌yo ke gharanun dhan gayun ane putranI vahu paN gaI ane tene gotavA putra
gayo chhe te paN koN jANe kyAn gayo? vimuchi gher Avyo, ane anukoshAne atyant
vihvaL joIne dhairya Apyun ane kayAnanI mAtA uryA paN atyant dukhI hatI. putre
anyAyanun kArya karyun tethI lajjit hatI, tene paN dilAso Apyo ke tAro aparAdh nathI.
pachhI vimuchi putrane gotavA gayo. ek sarvAri nAmanun nagar hatun. tenA vanamAn ek
avadhignAnI muni hatA. lokonA mukhe vimuchie temanI prashansA sAmbhaLI ke e
avadhignAnarUp kiraNothI jagatamAn prakAsh kare chhe tyAre e muni pAse gayo. te dhan ane
putravadhU javAthI dukhI hato ja ane munirAjanI tapoRuddhi joIne ane sansAranI jUThI
mAyA jANIne tIvra vairAgya pAmI muni thayo. vimuchinI strI anukoshA ane kayAnanI
mAtA uryA e banne brAhmaNI kamaLakAntA AryikAnI pAse AryikA banI. vimuchi muni
ane e banne AryikA traNe jIv atyant nispRuh dharmadhyAnanA prasAdathI svargamAn gayA.
vimuchino putra adhibhUt hinsAmArgano prashansak ane sanyamI jIvono nindak hato te
Artaraudra dhyAnanA yogathI durgatimAn gayo ane A kayAn paN durgatimAn gayo.
adhibhUtanI strI sarasA je kayAnanI sAthe nIkaLI hatI te balAhak parvatanI taLeTImAn
mRugalI thaI. te vAghanA bhayathI mRugonA samUhathI ekalI paDI jaIne dAvAnaLamAn baLI
marI. te janmAntaramAn chittotsavA thaI. kayAn bhavabhramaN karato UnT thayo ane pachhI
dhUmrakeshano putra pingaL thayo. sarasAno pati atibhUt bhavabhramaN karato karato rAkShas
sarovaranA tIre hans thayo. ek bAj pakShIe tenAn badhAn ang ghAyal karyAn. te chaityAlayanI
pAse paDayo. tyAn gurushiShyane bhagavAnanun stotra shIkhavatA hatA te ANe sAmbhaL‌yun. teNe
hansanI paryAy chhoDI dash hajAr varShanA AyuShyavALo dagottam nAmanA parvat par kinnar
dev thayo. tyAnthI chyavIne vidagdhapurano rAjA kunDaLamanDit thayo. teNe pingaLanI pAsethI
chittotsavAnun haraN karyun tenun badhun kathan pUrve kahyun

Page 278 of 660
PDF/HTML Page 299 of 681
single page version

background image
278 trIsamun parva padmapurAN
ja chhe. vimuchi brAhmaN je svargamAn gayo hato te rAjA chandragati thayo. anukoshA brAhmaNI
puShpavatI thaI. kayAn keTalAk bhav karI pingaL thaI, munivrat dhAraN karIne dev thayo.
teNe bhAmanDaLano janma thatAn ja haraN karyun. uryA brAhmaNI devalokamAnthI chyavIne rANI
videhA thaI. A sakaL vRuttAnt sAmbhaLIne AkhI sabhAnI AnkhamAn Ansu AvI gayA
ane badhA romAnchit thaI gayA. sItA potAnA bhAI bhAmanDaLane joIne snehathI maLI
ane rudan karavA lAgI, he bhAI! men tane pahelI ja vAr joyo. shrI rAm ane lakShmaN
UThIne bhAmanDaLane maL‌yA, munine namaskAr karI, khechar, bhUchar badhAn ja vanamAnthI nagaramAn
AvyAn. bhAmanDaL sAthe vichAraNA karIne rAjA dasharathe janak rAjAnI pAse vidyAdharane
mokalyo tathA janakane AvavA mATe vimAn mokalyun. rAjA dasharathe bhAmanDaLanun khUb sanmAn
karyun. bhAmanDaLane rahevA mATe atiramaNIk mahel Apyo. vAv, sarovar, upavanamAn bhAmanDaL
sukhapUrvak rahyo. rAjA dasharathe bhAmanDaLanA pAchhA AvavAnA nimitte moTo utsav karyo,
yAchakone vAnchhAthI paN adhik dAn Apyun eTale e daridratArahit thayA. rAjA janak pAse
pavanathI paN adhik gativALA vidyAdharo gayA. temaNe tene putranA AgamananI vadhAI
ApI tathA dasharath ane bhAmanDaLano patra Apyo te vAnchIne janak atyant Anand pAmyA.
rAjA vidyAdharane pUchhe chhe ke he bhAI! A svapna chhe ke pratyakSha chhe? tun Av, amane maL,
em kahIne rAjA maL‌yA ane Ankho sajaL banI gaI. jevo harSha putra maL‌yAno thAy
tevo patra lAvanArane maLavAthI thayo. tene vastra, AbhUShaN badhun Apyun, badhAn
kuTumbIjanoe bhegAn maLIne utsav karyo ane tene vAramvAr putrano vRuttAnt pUchhavA lAgyA
ane sAmbhaLatAn tRupti thatI nahi. vidyAdhare sakal vRuttAnt vistArathI kahyo. te ja samaye
rAjA janak sarva kuTumb sahit vimAnamAn besIne ayodhyA chAlyA ane ek nimeShamAn jaI
pahonchyA. ayodhyAmAn vAjintronA nAd thaI rahyA chhe. janak shIghra vimAnamAnthI UtarIne
putrane maL‌yA. sukhathI netra bandh thaI gayA, kShaNamAtramAn mUrchchhA AvI gaI. pachhI sachet
thaI AnsubharI Ankhe putrane joyo ane hAthathI sparsha karyo. mAtA videhA paN putrane joI
mUrchchhit thaI gaI. pachhI sachet thaIne maLI ane rudan karavA lAgI, jenun rudan sAmbhaLIne
tiryanchane paN dayA upaje. hAy putra! tArA janmathI ja utkaT verIthI haraN thayun hatun ane
tane jovA mATe mArun sharIr chintArUp agnithI dagdha thayun hatun te tArAn darshanarUpI jaLathI
sInchAyun ane shItaL thayun. are, dhanya chhe te rANI puShpavatI vidyAdharIne, jeNe tArI
bALalIlA joI ane krIDAthI malin banelun tArun sharIr chhAtIe lagADayun, mukh chUmyun
ane navayauvan avasthAmAn chandanathI lipta, sugandhayukta tArun sharIr joyun! Am mAtA
videhAe kahyun. tenI AnkhamAnthI Ansu kharyAn, stanamAnthI dUdh Tapakayun ane videhAne
paramaAnand thayo. jem jinashAsananI sevak devI Anand sahit rahe tem te putrane joI
sukhasAgaramAn rahI. teo ayodhyAmAn ek mahino rahyA. pachhI bhAmanDaL shrI rAmane kahevA
lAgyo ke he dev! A jAnakIne

Page 279 of 660
PDF/HTML Page 300 of 681
single page version

background image
padmapurAN ekatrIsamun parva 279
tamArun ja sharaN chhe, e dhanyabhAgya chhe ke tamArA jevA tene pati maL‌yA, Am kahIne
bahenane chhAtIe lagAvI. mAtA videhA sItAne hRuday sAthe chAmpIne bolI, he putrI!
sAsu-susarAnI khUb sevA karaje ane evI rIte karaje ke AkhA kuTumbamAn tArI prashansA
thAy. bhAmanDaLe saune bolAvyA, janakanA nAnA bhAI kanakane mithilApurInun rAjya sompI
janak ane videhAne potAnA sthAnake laI gayo. gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke
he magadh deshanA adhipati! tun dharmanun mAhAtmya jo. je dharmanA prasAdathI shrI rAmadevane
sItA sarakhI strI maLI, je rUpe-guNe pUrNa hatI, jene vidhAdharono indra bhAmanDaL jevo
bhAI hatI. vaLI rAmane lakShmaN jevo bhAI, sevak ane devAdhiShThit dhanuSh paN rAme
chaDAvyun. A shrI rAmanun charitra-bhAmanDaLanA milananun varNan je nirmaL chittathI sAmbhaLe
tene manavAnchhit phaLanI siddhi thAy ane sharIr nirogI thAy tem ja sUrya samAn prabhAv
prApta kare.
e pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn bhAmanDaLanA meLApanun varNan karanAr
trIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
ekatrIsamun parva
(rAjA dasharathanun pUrvabhav shravaNathI sansArathI virakta thavun)
have rAjA shreNike gautam svAmIne pUchhayun ke he prabho! jagatanA hitakArI, rAjA
anaraNyanA putra rAjA dasharathe pachhI shun karyun te kaho. tem ja shrI rAm-lakShmaNano sakaL
vRuttAnt hun sAmbhaLavA chAhun chhun to mane kRupA karIne kaho. Apano yash traN lokamAn phelAI
rahyo chhe. tyAre munionA svAmI, mahAtap tejanA dhArak gautam gaNadhare kahyun ke jevun
kathan shrI sarvagna vItarAgadeve kayuurn chhe te tun sAmbhaL. jyAre rAjA dasharath munionAn
darshanArthe gayA tyAre temaNe sarvabhUtahit svAmIne namaskAr karIne pUchhayun ke he svAmI! men
sansAramAn anant janma dhAraN karyA temAnthI keTalAk bhavanI vAt ApanA prasAdathI
sAmbhaLIne sansAr chhoDavA Ichchhun chhun. muni dasharathane bhav sAmbhaLavAno abhilAShI jANIne
kahevA lAgyA ke he rAjan! sansAranAn badhAn jIv anAdikALathI, karmonA sambandhathI anant
janma-maraN karatAn dukh ja bhogavatAn AvyAn chhe. A jagatamAn jIvonA karmanI sthiti
utkRuShTa, madhyam, jaghanya traN prakAranI chhe ane mokSha sarvamAn uttam chhe, jene panchamagati kahe
chhe te anant jIvomAnthI koI ekane thAy chhe, badhAne nahi. A panchamagati kalyAN karanAr
chhe. tyAnthI pharIthI AvAgaman thatun nathI. te anant sukhanun sthAnak shuddha siddhapad
IndriyaviShayarUp rogothI pIDit mohathI andh prANI pAmI shakato nathI. je
tattvArthashraddhAnathI rahit, vairAgyathI bahirmukh chhe ane hinsAdikamAn jemanI pravRutti chhe temane
nirantar chAr gatinun bhramaN