Tattvagyan Tarangini-Gujarati (English transliteration). Tatvagyan Tarangini: ,; Introduction; Aavrutti; Param Pujya Gurudevshree Kanjiswami; Prakashkiy Nivedan; Prakashkiy Nivedan (Dwitiy Aavrutti); Vishayanukramanika; Adhyay-1 : Shuddh Chidrupna Lakshan; Adhyay-2 : Shuddh Chidrupna Dhyanama Utsah Pradan.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 9

 


Page -6 of 153
PDF/HTML Page 2 of 161
single page version

background image
bhagavAn shrI kundakund-kahAnajainashAstramALA puShpa-179
नमः शुद्धचिद्रूपाय।
bhArak shrI gnAnabhUShaN virachit
tattvagnAnatarangiNI
anuvAdaka
bra. shrI vrajalAl giradharalAl shAh
prakAshaka
shrI digambar jain svAdhyAyamandir TrasTa,
sonagaDh- (saurAShTra)

Page -5 of 153
PDF/HTML Page 3 of 161
single page version

background image
pratham AvRuttiprat 2000vi san. 2046I.sa. 1989
dvitIy AvRuttiprat 2000vi san. 2065I.sa. 2009
kahAn mudraNAlay
jain vidyArthI gRuh kampAunDa
sonagaDh (saurAShTra)
PH (02846) 244081
tattvagnAnatarangiNI (gujarAtI)nA
sthAyI prakAshan-puraskartA
shrI dAdar digambar jain mumukShu manDaL, mumbai
(pUjya gurudevashrInI 120mI janmajayantInI
suvarNapurImAn javaNInI khushAlImAn)
kimmat ruA. 10=00
A shAstranI paDatar kimmat rUA. 24=50 thAy chhe. anek
mumukShuonI Arthik sahAyathI A AvRuttinI kimmat rUA. 20=00
thAy chhe. temAnthI 50
% shrI kundakund-kahAn pAramArthik TrasTa haste sva.
shrI shAntilAl ratilAl shAh parivAr taraphathI kimmat ghaTADavAmAn
AvatA A shAstranI kimmat rUA 10=00 rAkhavAmAn AvI chhe.


Page -3 of 153
PDF/HTML Page 5 of 161
single page version

background image
prakAshakIy nivedan
janmamaraNamay dukhaprachur chaturgati-paribhramaNanA antano upAy
ekamAtra jinendrapraNIt vItarAg dharma chhe. vItarAg dharmanun mUL, sva-paranA ane
svabhAv-vibhAvanA bhedagnAn dvArA pragaT thatun, svAnubhUtipradhAn nirmaL
samyagdarshan chhe. te prApta karavA mATe viparIt-abhiniveshavihIn-
tattvagnAnahetuk—jIv Adi nav tattvonA yathArtha gnAnavaDe bhedagnAnanA abhyAs
dvArA—nij-shuddhAtmagnAn atyant Avashyak chhe. svAnubhavasyandI te pavitra
gnAnanA AshrayabhUt shuddhAtmatattvanun adbhut svarup bhagavAn shrI
kundakundAchAryadeve temanAn shrI samayasAr Adi anek paramAgamomAn darshAvyun chhe.
uttaravartI anek granthakAroe paN, bhagavAn kundakundAchAryadevanun anusaraN karIne
tenun—Atmahit mATe mUL prayojanabhUt shuddhAtmadravyanun—nirupaN
potapotAnA granthomAn karyun chhe. bhArak shrI gnAnabhUShaNajIe paN A ‘tattvagnAn -
tarangiNI’ nAmanA granthamAn Atmadravyanun varNan ‘shuddhachidrUp’ shabdathI ghaNun sundar
karyun chhe ke jeno ruchipUrvak svAdhyAy karatAn, ‘shuddhachidrUp’nA anupam mahimAthI
bharapUr ek madhaurA sangItano anubhav thAy chhe.
A yugamAn mumukShujagatane bhavAntakArI samyagdarshan ane svAnubhUtinun
tathA te bannenA AlambanabhUt nijashuddhAtmatattvanun—trikALI shuddha
gnAyakaparamabhAvanun—achintya mahattva samajavAmAn Avyun hoy to te badho
pratAp—badho upakAr—paramatAraNahAr paramakRupALu pUjya gurudevashrI
kAnajIsvAmIno chhe temanA ja punit prabhAvathI mumukShu samAjamAn samyagdarshananA
viShayabhUt ‘shuddhachidrUp’nA abhyAsanI pravRutti thai chhe.
‘nijashuddhachidrUp’nI ruchinA poShaN arthe, adhyAtmayug pravartak
paramapUjya gurudevashrInI pavitra sAdhanAbhUmi sonagaDhamAn prashamamUrti pUjya
bahenashrInI mangalavarShiNI chhAyAmAn pravartamAn devagurubhaktibhInI anek
gatividhinA angabhUt satsAhityaprakAshanavibhAg dvArA, ‘pUjya gurudev shrI
kAnajIsvAmI-janmashatAbdI’ varShanA mangal avasare, A ‘tattvagnAn -

Page -2 of 153
PDF/HTML Page 6 of 161
single page version

background image
tarangiNI’no gujarAtI bhAShAnuvAd sansthA dvArA pratham vAr prakAshit karatAn ati
harSha thAy chhe.
A gadyAnuvAd, ‘shrImad rAjachandra Ashram-AgAs’ dvArA prakAshit
tattvagnAn-tarangiNInA AdhAre vaDhavANanivAsI bra. shrI vrajalAlabhAi
giragharalAl shAhe karI Ayo chhe tathA A sanskaraNamAn tattvagnAn-tarangiNIno
sva. shrI rAvajIbhAi chhaganabhAi desAi rachit gujarAtI padyAnuvAd paN
ApavAmAn Avyo chhe. tethI gadyAnuvAd ane padyAnuvAd karanAr te banne
mahAnubhAvono tathA ukta prakAshak sansthAno atre AbhAr mAnIe chhIe.
A pustakanA prakAshananI yojanA tathA prUphasanshodhanakArya shrI
pavanakumArajI jaine, tathA sundar mudraNakArya ‘kahAn mudraNAlay’nA mAlik shrI
gnAnachandajI jaine karI Ayun chhe tethI te banneno paN AbhAr mAnIe chhIe.
TrasTanA A abhinav prakAshan dvArA mumukShusamAj avashya lAbhAnvit
thAy e ja AjanA prakAshan-avasare mangaL bhAvanA.
vi.san. 2046, mAgashar vad 8,
(shrI kundakund-AchAryapadadin)
‘kahAnaguru-janmashatAbdI’ varSha
sAhityaprakAshanasamiti
shrI di. jain svAdhyAyamandir TrasTa
sonagaDh- (saurAShTra)
[ 4 ]

Page -1 of 153
PDF/HTML Page 7 of 161
single page version

background image
prakAshakIy nivedan
(dvitIy AvRutti)
A gujarAtI ‘‘tattvagnAn tarangiNI’’ granthanI pratham AvRutti khapI
javAthI tenI dvitIy AvRutti pharI chhapAvavAmAn Avel chhe. AgaLanI AvRuttimAn
je mudraN ashuddhio hatI te sudhArIne A AvRutti mudrit karavAmAn AvI chhe.
mudraNakArya ‘kahAn mudraNAlay’nA mAlik shrI gnAnachandajI jaine
kALajIpUrvak sArun karI Ayun chhe te badal TrasTa temano AbhAr mAne chhe.
A granthanA paThan-pAThanathI mumukShu jIv AtmalakShI tattvagnAn prApta karI
AtmArthane visheSh puShTa kare e ja bhAvanA
vi.san. 2065, vaishAkh sud 2,
pUjya gurudevashrIno
120mo janmotsav
tA. 26-4-2009
sAhityaprakAshanasamiti
shrI di. jain svAdhyAyamandir TrasTa
sonagaDh- (saurAShTra)

Page 0 of 153
PDF/HTML Page 8 of 161
single page version

background image
viShayAnukramaNikA
1.shuddha chidrUpanAn lakShaN ---------------------------------------------1
2.shuddha chidrUpanA dhyAnamAn utsAh pradAn --------------------------10
3.shuddha chidrUpanI prAptinA upAy ----------------------------------22
4.shuddha chidrUpanA mArganI sugamatA --------------------------------32
5.shuddha chidrUpanI prApti kadI pUrve koI vAr thaI nathI -------------41
6.shuddha chidrUpanAn smaraNamAn nishchaLatAno bodh ---------------------50
7.shuddha chidrUpanA smaraNamAn nayonA avalambananun varNan ------------58
8.shuddha chidrUpanI prApti mATe bhedagnAnanI AvashyakatA ------------- 66
9.shuddha chidrUpanA dhyAnane mATe mohatyAganI AvashyakatA ----------74
10. shuddha chidrUpanAn dhyAnArthe ahankAr mamakAranA tyAgano upadesh----83
11. shuddha chidrUpanA upAsakonI viralatAnun varNan --------------------89
12. shuddha chidrUpanI prAptinun asAdhAraN kAraN ratnatray -------------97
13. shuddha chidrUpanI prApti mATe vishuddhinI upayogitA ------------- 105
14. anya kAryo karavA chhatAn paN shuddha chidrUpanA smaraNano upadesh 113
15. shuddha chidrUpanI prApti mATe par dravyonAn tyAgano upadesh------ 122
16. shuddha chidrUpanI prApti mATe nirjan sthAnanI AvashyakatA ------ 130
17. shuddha chidrUpamAn prem vadhe te mATe vAstavik sukhanun pratipAdan--137
18. shuddha chidrUpanI prAptino kram ---------------------------------- 145

Page 1 of 153
PDF/HTML Page 9 of 161
single page version

background image
परमात्मने नमः
bhaTTArak shrI gnAnabhUShaN virachit
tattvagnAn tarangiNI
adhayAy 1 lo
[ shuddha chidrUpanAn lakShaN ]
प्रणम्य शुद्धचिद्रूपं सानन्दं जगदुत्तमं
तल्लक्षणादिकं वच्मि तदर्थी तस्य लब्धये ।।।।
(harigIt)
Anandanun je dhAAm sarvottam jagatamAn je sadA,
te gnAnamUrti shuddha chidrUp vandun bhakitathI mudA;
te svarup prApti kAraNe teno ja arthI sarvadA,
lakShaN vagere bhAkhun tenAn, pAmun chidrUp sampadA. 1
artha :AnandathI paripUrNa, jagatamAn sarvottam, shuddha
chaitanyasvarUpane praNAm karIne teno abhilAShI hun tenI prApti mATe te
shuddha chidrUpanAn lakShaN Adine kahun chhun. 1.
पश्यत्यवैति विश्वं युगपन्नोकर्मकर्मणामणुभिः
अखिलैर्मुक्तो योऽसौ विज्ञेयः शुद्धचिद्रूपः ।।।।
yugapad juve jANe jagat, te shuddha chidrUp jANajo;
sau karma ne nokarma paramANuthI mukat pramANajo. 2.

Page 2 of 153
PDF/HTML Page 10 of 161
single page version

background image
2 ][ tattvagnAn-tarangiNI
artha :je samasta vishvane ekasAthe dekhe chhe, jANe chhe,
nokarma ane karmanAn samasta paramANuothI mukta chhe, tene shuddha chidrUp
jANavo. 2.
अर्थात् यथास्थितान् सर्वान् समं जानाति पश्यति
निराकुलो गुणी योऽसौ शुद्धचिद्रूप उच्यते ।।।।
sarve padArtha yathArtha yugapad je sadA jANe juve,
te shuddha chidrUp svaguN nirbhar sukh nirAkuL anubhave. 3.
artha :je, yathAsthit sarva padArthone ek sAthe jANe chhe
ane dekhe chhe, AkuLatA rahit chhe, guNavAn chhe, tene shuddha chidrUp kahe
chhe. 3.
स्पर्शरसगंधवर्णैः शब्दैर्मुक्तो निरंजनः स्वात्मा
तेन च खैरग्राह्योऽसावनुभावनागृहीतव्यः ।।।।
svAtmA niranjan sparsha ras rup gandhA shabda vihIn e,
tethI na £ndriy grAıA paN anubhAvanAe grAıA e. 4.
artha :potAno AtmA sparsha, ras, gandh, rUpathI, shabdathI
rahit chhe, niranjan chhe ane tethI indriyo vaDe grahAvA yogya nathI, te
anubhAvanAthI (AtmabhAvanAthI) grahaN thavA yogya chhe.
सप्तानां धातूनां पिंडो देहो विचेतनो हेयः
तन्मध्यस्थोऽवैतीक्षतेऽखिलं यो हि सोहं चित् ।।।।
tan to achetan sAt dhAAtupinM tajavA yogya te,
te madhay rahI jANe juve je te hun chidrUp muj e. 5.
artha :deh te sAt dhAtuono samUh chhe, achetan chhe, hey
chhe, tenI madhyamAn rahelo je sarvane jANe chhe, dekhe chhe te hun gnAnasvarUp
AtmA chhun. 5.

Page 3 of 153
PDF/HTML Page 11 of 161
single page version

background image
adhyAy-1 ][ 3
आजन्म यदनुभूतं तत्सर्वं यः स्मरन् विजानाति
कररेखावत् पश्यति सोऽहं बद्धोऽपि कर्मणाऽत्यंतं ।।।।
श्रुतमागमात् त्रिलोकत्रिकालजं चेतनेतरं वस्तु
यः पश्यति जानाति च सोऽहं चिद्रूपलक्षणो नान्यः ।।।।
anubhavyun je je janmathI te te sakal jANe smare,
kararekhAvat dekhe hun te ati karmabaddha chhatAn khare; 6.
vastu trilok trikALavartI chid achid suNI shAstrathI,
jANe juve je te hun chidrUp, muj lakShaN par nathI. 7.
artha :je janmathI mAnDIne anubhavelun sarva yAd karIne jANe
chhe, hAthanI rekhA peThe dekhe chhe, te hun karmothI atyant bandhAyelo chhun.
AgamamAnthI sAmbhaLel, traN kAL ane traN lokavartI chetan ane jaD
padArthone je dekhe chhe ane jANe chhe te chidrUp lakShaNovALo hun chhun, anya
hun nathI. 6
7.
शुद्धचिद्रूप इत्युक्त ज्ञेयाः पंचार्हदादयः
अन्येऽपि तादृशाः शुद्ध शब्दस्य बहुभेदतः ।।।।
arihant Adi panch jANo, shuddha chidrUp jyAn kaho,
tevA bIjA paN jANavA, bahu bhed shuddha taNA laho. 8.
artha :shuddha chidrUp em kahetAn pAnch arihantAdi jANavA. shuddha
shabdanAn anek bhed hovAthI anya paN temanA jevA jANavA. 8.
नो दृक् नो धीर्न वृत्तं न तप इह यतो नैव सौख्यं न शक्ति-
र्नादोषो नो गुणीतो न परमपुरुषः शुद्धचिद्रूपतश्च
नोपादेयोप्यहेयो न न पररहितो ध्येयरूपो न पूज्यो
नान्योत्कृष्टश्च तस्मात् प्रतिसमयमहं तत्स्वरूपं स्मरामि
।।।।

Page 4 of 153
PDF/HTML Page 12 of 161
single page version

background image
4 ][ tattvagnAn-tarangiNI
e shuddha chidrUp e ja samyag gnAn darshan charaN chhe,
tap saukhya shakit param puruSh svaguNathI paripUrNa chhe;
nahi tyAjya paN sugrAıA, par viN dhayeyarup prapUjya e,
utkRuShTa enAthI avar nA prati samay smarun svarup e. 9.
artha :ahIn shuddha chidrUp sivAy bIjun darshan nathI, gnAn nathI,
chAritra nathI, tap nathI, sukh nathI, shakti nathI, adoSh nathI, enAthI
bIjo guNI nathI, param puruSh nathI, upAdey nathI, ahey chhe, parathI
rahit nathI, dhyeyarUp nathI, pUjya nathI ane bIjun uttam nathI. tethI darek
samaye hun te svarUpane sambhArun chhun. 9.
ज्ञेयो दृश्योऽपि चिद्रूपो ज्ञाता दृष्टा स्वभावतः
न तथाऽन्यानि द्रव्याणि तस्माद् द्रव्योत्तमोऽस्ति सः ।।१०।।
e gney drashya chhatAn svabhAve svaparane jANe juve,
jaM anya dravya na tulya tenI, tethI dravyottam huve. 10.
artha :chaitanyasvarUp AtmA jem gney ane drashya hovA chhatAn
svabhAvathI gnAtA ane draShTA chhe. tevI rIte anya dravyo nathI, mATe te
(AtmA) dravyomAn uttam chhe. 10.
स्मृतेः पर्यायाणामवनिजलभृतामिंद्रियार्थागसां च
त्रिकालानां स्वान्योदितवचनततेः शब्दशास्त्रादिकानां
सुतीर्थानामस्त्रप्रमुखकृतरुजां क्ष्मारुहाणां गुणानां
विनिश्चेयः स्वात्मा सुविमलमतिभिर्दृष्टबोधस्वरूपः
।।११।।
paryAy bahuvidhA, jaladhiAgirine, £ndriyArtha pramukhane,
traN kALane, nij par vachanane, shabda shAstrAdikane;
sutIrtha, shastraprahAr dukh, taru, doSh guNane je smare,
te gnAnadrag rup svAtmano nishchay yathArtha sudhAI kare. 11.
artha
:paryAyonI, parvato ane samudronI, indriyanA viShayo

Page 5 of 153
PDF/HTML Page 13 of 161
single page version

background image
adhyAy-1 ][ 5
ane pApanI, traNe kALanI, pote ane bIjAoe bolelAn vachanonI,
vyAkaraNAdi shAstronI, sutIrthonI, astra vagerethI karAyelA ghAnI, roganI,
vRukShonI ane guNonI jene smRuti rahe chhe. evA gnAnadarshan svarUp potAnA
AtmAno nirmaL mativALAoe (bhedagnAnIoe) vivekathI nishchay
karavo joIe. 11.
ज्ञप्त्या दृक् चिदिति ज्ञेया सा रूपं यस्य वर्तते
स तथोक्तोऽन्यद्रव्येण मुक्तत्वात् शुद्ध इत्यसौ ।।१२।।
कथ्यते स्वर्णवत् तज्ज्ञैः सोहं नान्योस्मि निश्चयात्
शुद्धचिद्रूपोऽहमिति षड्वर्णार्थो निरुच्यते ।।१३।। युग्म ।।
(jhUlaNA)
chid kahetAn kaho gnAn darshan aho !
rup te jenun chidrUp jANo;
mukta par dravyathI shuddha kanchan samo,
shuddha chidrUp prAgne vakhANyo;
te hun nishchay thakI, anya kadI paN nah{,
shuddha chidrUp e svarup mArun;
‘shuddha chidrUp hun’ akSharo ShaT kaıAA,
artha nirukit te to vichArun. 12-13.
artha :chid eTale gnAn ane darshan jANo. evun rUp jenun chhe,
tene chidrUp kahevAy chhe. te anya dravyathI mukta hovAthI, tenA jANanAro
tene suvarNanI jem shuddha kahe chhe. te hun chhun, nishchayathI anya hun nathI. ‘shuddha
chidrUp hun’ e chha akSharano artha kahevAmAn Ave chhe. 12-13.
दृष्टैर्ज्ञातैः श्रुतैर्वा विहितपरिचितैर्निदितैः संस्तुतैश्च,
नीतैः संस्कार कोटिं कथमपि विकृतिं नाशनं संभवं वै
स्थूलैः सूक्ष्मैरजीवैरसुनिकरयुतैः खाप्रियैः खप्रियैस्तै-
रन्यैर्द्रव्यैर्न साध्यं किमपि मम चिदानंदरूपस्य नित्यं
।।१४।।

Page 6 of 153
PDF/HTML Page 14 of 161
single page version

background image
6 ][ tattvagnAn-tarangiNI
draShTa shrut gnAt anubhUt nindit ruMA,
hoy sanskRit, vikRut padArtho,
ho bhale naShTa utpanna sthUl sUkShma ke,
chetanAyukat ke jaM kadA jo;
ho bhale priy apriy £ndriyane,
anya e, shrey mArun shun sAre ?
hun chidAnandarup Atma shAshvat aho!
kAm shun anya dravyonun mAre ? 14.
artha :joyelA, jANelA, sAmbhaLelA, anubhavelA, nindya ke
stutya, sanskAr pAmelA ke vikRut thayelA, nAsh pAmelA ke utpanna thayelA,
sthUL ke sUkShma, jaD ke chetan, indriyone priy ke apriy evA te anya
dravyothI chidAnandarUp evAn mane sadAy kAI paN prayojan nathI. 14.
विक्रियाभिरशेषाभिरंगकर्मप्रसूतिभिः
मुक्तो योऽसौ चिदानन्दो युक्तोऽनंतदृगादिभिः ।।१५।।
असौ अनेकरूपोऽपि स्वभावादेकरूपभाग्
अगम्यो मोहिनां शीघ्रगम्यो निर्मोहिनां विदां ।।१६।।
ang ke karmakRut sarva jaM vikRuti,
tethI je mukat te saukhyadhAAmI;
yukat gnAnAdi nij guN anante sadA,
`te chidAnand chaitanyasvAmI;
svaguNagaNathI anekasvarupI chhatAn,
ekarupI sadA nij svabhAve;
gamya nahi mohIne, shIghAr nirmohI hA !
tattvagnAnI anubhUti pAve. 15-16.
artha :je sharIr ane karmathI thatI samasta vikriyAothI rahit
chhe, te chidAnandasvarUp anant darshanAdi vaDe sahit chhe. 15.

Page 7 of 153
PDF/HTML Page 15 of 161
single page version

background image
adhyAy-1 ][ 7
te anek rUpavALo hovA chhatAn paN svabhAvathI ekarUpavALo chhe.
te mohI jIvone jaNAy tevo nathI ane nirmohI gnAnIone tarat ja
jaNAvA
anubhavavA yogya chhe. 16.
चिद्रूपोऽयमनाद्यंतः स्थित्युत्पत्तिव्ययात्मकः
कर्मणाऽस्ति युतोऽशुद्धः शुद्धः कर्मविमोचनात् ।।१७।।
Adi ke ant viN nitya chidrUp e,
sthiti utpatti vyay traN svarupI;
karmathI yukat te shuddha nahi, shuddha jo,
karmathI mukat sahajAtmarupI. 17.
artha :A chidrUp Adi ane ant rahit chhe, sthiti, utpatti
ane nAshavALo chhe, karmathI yukta ashuddha chhe, karma chhUTI javAthI (te) shuddha
chhe. 17.
शून्याशून्यस्थूलसूक्ष्मोस्तिनास्तिनित्याऽनित्याऽमूर्तिमूर्तित्वमुख्यैः
धर्मैर्युक्तोऽप्यन्यद्रव्यैर्विमुक्तः चिद्रूपोयं मानसे मे सदास्तु ।।१८।।
shUnya, nahi shUnya, sthUl sUkShma, arupI rupI,
asti nAsti, kShaNik sarvadA jo;
mukhya nij dhArmayut, mukat paradhArmathI,
shuddha chidrUp muj man virAjo. 18.
artha :shUnya, ashUnya, sthUL, sUkShma, asti, nAsti, nitya,
anitya, amUrta, mUrta Adi dharmothI yukta chhe chhatAn paN je anya dravyothI
vimukta chhe; e chidrUp mArA manamAn sadA rahe
birAjo. 18.
ज्ञेयं दृश्यं न गम्यं मम जगति किमप्यस्ति कार्यं न वाच्यं
ध्येयं श्रव्यं न लभ्यं न च विशदमतेः श्रेयमादेयमन्यत्
श्रीमत्सर्वज्ञवाणीजलनिधिमथनात् शुद्धचिद्रूपरत्नं
यस्माल्लब्धं मयाहो कथमपि विधिनाऽप्राप्तपूर्वंप्रियं च
।।१९।।

Page 8 of 153
PDF/HTML Page 16 of 161
single page version

background image
8 ][ tattvagnAn-tarangiNI
shuddhamati hun, mane gney nahi, drashya nahi,
gamya nahi, kArya nahi, vAchya nAnhI;
dhayey nahi, shravya nahi, labhya nahi, shrey nahi,
nahi upAdey kai jagat mAnhI;
kem ke bhAgyathI max apUrav aho,
shuddha chidrUp priy ratna lAdhayun;
shrImad sarvagnanI vANI arNav mayI
`yatnathI ratna lahI sarva sAdhayun. 19.
artha :nirmaL buddhivALA evA mane (A) jagatamAn kAI paN
bIjun jovA jevun, jANavA jevun, samajavA jevun, karavA jevun, vANIthI
kahevA jevun, dhyAn karavA jevun, sAmbhaLavA yogya, prApta karavA yogya,
hitarUp, grahaN karavA jevun chhe nahi, kAraN ke shrI sarvagnadevanI vANIrUp
samudranA manthanathI kharekhar, koI paN rIte bhAgyathI pUrve nahi meLavelun
evun ane priy, shuddhachaitanyasvarUp ratna mane maLI gayun chhe. 19.
शुद्धचिद्रूपरूपोहमिति मम दधे मंक्षु चिद्रूपरूपं
चिद्रूपेणैव नित्यं सकलमलमिदा तेनचिद्रूपकाय
चिद्रूपाद् भूरिसौख्यात् जगति वरतरात्तस्य चिद्रूपकस्य
माहात्म्यं वैति नान्यो विमलगुणगणे जातु चिद्रूपकेऽज्ञात्
।।२०।।
karma dUrakaraN e shuddha chidrUp vaMe,
shuddha chidrUp hun svarup sArun,
shuddha chidrUp jagashreÌ sukhadhAAmathI,
shuddha chidrUpane chitta dhAArun;
vimal guNanA nidhiA shuddha chidrUpamAn,
gnAn jenun nathI agna evA,
shuddha chidrUpanun mahAtmya jANe nah{,
to ure dhAAravA shakA kevA? 20

Page 9 of 153
PDF/HTML Page 17 of 161
single page version

background image
adhyAy-1 ][ 9
artha :‘shuddha chaitanyasvarUp hun chhun’ em mArA chidrUpane, te sarva
karmane TALanAr chidrUp vaDe ja, chidrUpane mATe, jagatamAn vadhAre chaDiyAtA
evA atyant sukhamay chidrUpamAnthI nitya dhAraN karun chhun, te nirmaL guNanA
samUharUp evA chidrUpamAn agnAnI hovAthI anya jIv kadI paN te
chidrUpanun mAhAtmya jANato nathI. 20.

Page 10 of 153
PDF/HTML Page 18 of 161
single page version

background image
adhayAy 2 jo
[ shuddha chidrUpanA dhyAnamAn utsAh pradAn ]
मृत्पिंडेन विना घटो न न पटस्तंतून् विना जायते
धातुनैर्व विना दलं न शकटः काष्ठं विना कुत्रचित्
सत्स्वन्येष्वपि साधनेषु च यथा धान्यं न बीजं बिना
शुद्धात्मस्मरणं विना किल मुनेर्मोक्षस्तथा नैव च
।।।।
(harigIt)
sAmAnya kAraN bahu chhatAn kAraN asAdhAAraN vinA,
nahi kAryasiddhi sambhave, nahi dhAAnya sambhav bIj vinA,
ghAT mATI viN, paT tantu viN, nA shakaT kAShTa vinA huve,
sahajAtma smaraN viN mumukShune na mukit sambhave. 1
artha :jevI rIte anya sAdhano hovA chhatAn paN mATInA pinDA
vinA ghaDo utpanna thato nathI, tantu vinA vastra banatun nathI, daL (dhAtunA
paD) vinA dhAtu utpanna thatI nathI, kyAy kAShTa vagar gADun thatun nathI
ane bIj vinA dhAnya upajatun nathI; tem shuddhAtmasvarUpanA smaraN vinA
munine kharekhar mokSha thato ja nathI. 1.
बीजं मोक्षतरोर्भवार्णवतरी दुःखाटवीपावको
दुर्गं कर्मभियां विकल्परजसां वात्यागसां रोधनं
शस्त्रं मोहजये नृणामशुभतापर्यायरोगौषधं
चिद्रूपस्मरणं समस्ति च तपोविद्यागुणानां गृहं
।।।।
chidrUp smaraN chhe sarva vidyA tap ane guNagaNanidhiA,
e mukti tarunun bIj, dukhavan dahan, nAv bhavodadhiA;

Page 11 of 153
PDF/HTML Page 19 of 161
single page version

background image
adhyAy-2 ][ 11
chhe karmabhItane durga, vAyu vikalpa raj uMAMvA,
e doSh roke, moh jIte, agad ashubh nivAravA. 2
artha :chidrUpanun smaraN manuShyone mokSharUpI vRukShanun bIj,
sansArarUp samudramAn naukA, dukharUpI vanane bALanAr agni, karmathI bhay
pAmelAone (Ashray sthAn samAn) killo, vikalparUp dhULane uDADI
mUkavA pAvan, pApone rokanAr, mohano jay karavAmAn shastra, narak, tiryanch
Adi ashubh paryAyarUp rogane TALanArun auShadh ane tap, vidyA tathA
anek guNonun ghar samIchIn rIte chhe. 2.
क्षुत्तृट्रुग्वातशीतातपजलवचसः शस्त्रराजादिभीभ्यो
भार्यापुत्रारिनैः स्वानलनिगडगवाद्यश्वररैकंटकेभ्यः
संयोगायोगदंशिप्रपतनरजसो मानभंगादिकेभ्यो
जातं दुःखं न विद्मः क्व च पटति नृणांशुद्धचिद्रूपभाजां
।।।।
bhUkh, taras, rog, kaLor vANI, vAt LnMI, uShNatA,
jal, shastra, nRup bhay, nArI, angaj, agni, ari, dhAn hInatA;
dhAn, beMI, kanTak, MAns machchhar, mAnabhang viyoganAn,
jANun na, dukh sau jAy kAAn hA ! shuddha chidrUp bhakatanAn. 3
artha :shuddha chidrUpane bhajanAr muShyonA kShudhA, tRuShA, rog, ThanDI,
garamI, vA pANI ane kaThor vANI, rAjAdinA bhay, shastranA bhay, strI,
putra, shatru, nirdhanatA, agni, beDI, gAy, ashvAdi, dhan kanTak, sanyog-
viyog, DAns, patan, dhUL, mAnabhangAdithI upajatun dukh kyAn jatun rahe
chhe te ame jANatA nathI. 3 .
स कोपि परमानन्दश्चिद्रूपध्यानतो भवेत्
तदंशोपि न जायेत त्रिजगत्स्वामिनामपि ।।।।
adbhut paramAnand evo, shuddha chidrUp dhayAnathI,
pragaTe ahA! nA ansh teno, traN jagat sAmrAjyathI. 4.

Page 12 of 153
PDF/HTML Page 20 of 161
single page version

background image
12 ][ tattvagnAn-tarangiNI
artha :chidrUpanA dhyAnathI evo koI paramAnand (pragaT) thAy
chhe ke teno ansh paN traN jagatanA svAmIone ya upajato nathI. 4.
सौख्यं मोहजयोऽशुभास्त्रवहतिर्नाशोऽतिदुष्कर्मणा
मत्यंतं च विशुद्धता नरि भवेदाराधना तात्त्विकी
रत्नानां त्रितयं नृजन्मसफलं संसारभीनाशनं
चिद्रूपोहमितिस्मृतेश्च समता सद्भ्यो यशःकीर्त्तनं
।।।।
‘chidrUp hun’ e smaraNathI samatA vadho yashavistRuti,
sukh prApti mohavijay ane duShkarma AuAvanI kShati;
atyant antarashuddha ne tAttvik ArAdhAn bane,
traN ratna prApti, saphaL nar bhav, bhavataNo bhay sau haNe. 5
artha :‘hun chaitanyasvarUp chhun’ em smaraN karavAthI manuShyane
sukh, mohano jay, ashubh Astravano nAsh, duShkarmono nAsh ane atyant
vishuddhi, tattvanI ArAdhanA, samyagdarshan
gnAnchAritra e traN ratnonI
prApti, manuShyajanmanI saphaLatA, sansAranA bhayano nAsh, samatA tathA
sajjano dvArA yashogAn prApta thAy chhe. 5.
वृतं शीलं श्रुतं चाखिलखजयतपोदृष्टिसद्भावनाश्च
धर्मो मूलोत्तराख्या वरगुणनिकरा आगसां मोचनं च
बाह्यांतः सर्वसंगत्यजनमपि विशुद्धांतरगं तदानी
मूर्मीणां चोपसर्गस्य सहनमभवच्छुद्धचित्संस्थितस्य ।।।।
je shuddha chidrUp sthit te vrat shIl shrut tap guNadhArA,
£ndriyavijay saddharma dasharna bhAvanA aghAkShay karA;
sau bAıA antar sang tyAgI, antarang vishuddhithI,
upasarga ©rmi sahan karatA dhAIr nijabaL vRuddhithI. 6.
artha :shuddha chaitanyamAn sthiti karanAr jIvane te samaye chAritra,
shIl, gnAn, samasta indriyono jay, tap, darshan, bhAvanA, dharma, mUL