Page -12 of 113
PDF/HTML Page 2 of 127
single page version
Page -11 of 113
PDF/HTML Page 3 of 127
single page version
thAy chhe. temAnthI 50
AvatA A shAstranI kimmat rUA 10=00 rAkhavAmAn AvI chhe.
Page -9 of 113
PDF/HTML Page 5 of 127
single page version
viShayanI sUkShmatA ane nirUpaN mahAn paramAgamomAn hoy tevo viShay temaNe
A granthamAn lakhyo chhe. te sambandhI TUnkAmAn ‘‘bhUmikA’’mAn varNan karel chhe; granth
kartAnI bIjI paN rachanAo, anubhav-prakAsh, gnAnadarpaN, adhyAtma panch sangrah,
bhAvadIpikA vagere paN jignAsu mumukShuoe svAdhyAy karavA yogya chhe.
karavAmAn Avel tyArabAd ghaNA samayathI prApya nahi hovAthI ane mumukShuonI
mAgaNI rahevAthI bIjI AvRuttirUpe hAl prakAshan karavAmAn Avel chhe.
bhAratamAn tattva-prachAr ati sundar thaI rahyo chhe ane A TrasTamAn prativarSha lAkho
rUpiyAnun sAhitya vechAN thAy chhe; te gurudevashrIno mahAn pratAp chhe; samAj
upar anupam upakAr chhe.
Ave chhe.
Page -8 of 113
PDF/HTML Page 6 of 127
single page version
amo Anand anubhavIe chhIe. AshA chhe ke mumukShu samAj A pustakanA
svAdhyAyathI lAbhAnvit thashe.
76mI samyaktvajayantI
phAgaN vad 10
vi. san. 2064
Page -7 of 113
PDF/HTML Page 7 of 127
single page version
ApavAmAn AvelA viShayo mumukShuo saraLatAthI samajI shake tethI gujarAtI
bhAShAmAn teno anuvAd prasiddha karavAmAn Ave chhe.
gnAn karavAnI jarUriyAt hovAthI A granthamAn tenun svarUp anek paDakhAnothI
samajAvavAmAn Avyun chhe. temAnthI khAs lakShamAn rAkhavA lAyak keTalAk viShayo
taraph mumukShuonun dhyAn ahIn khenchavAmAn Ave chhe
kAI puruShArtha raheto nathI. vaLI teo em kahe chhe ke par sambandhInun AtmAnun
gnAn vyavahAranaye chhe ane vyavahAr jUTho chhe mATe sarvagnapaNun jUThun chhe. temanI
A mAnyatAo taddan mithyA chhe. em A granthamAn nIchenA shabdomAn kahyun
chhe
nathI; parantu ATalun visheSh chhe ke upayog gnAnamAn sva par prakAshakashakti
chhe, te potAnA svarUp prakAshanamAn nishchaL vyApya vyApak vaDe lIn thayelo
akhanD prakAsh chhe; paranun prakAshan to chhe parantu vyApakarUp ekatA nathI tethI
Page -6 of 113
PDF/HTML Page 8 of 127
single page version
chhe, jem arIsAmAn, jo ghaT paT dekhAy chhe. to nirmaL chhe ane jo na
dekhAy to malin chhe. tem ja gnAnamAn jo sakaL gney bhAse to nirmaL
chhe, na bhAse to nirmaL nathI. gnAn potAnA dravyapradesh vaDe to gneyamAn
jatun nathI
gneyavyApakatA nathI. gnAnanI koI evI svaparaprakAshak shakti chhe te shaktinA
paryAy vaDe gneyone jANe chhe.’’ (pa-. 13
mAtra potAne jANanAr) chhe te sva
Ave to svanun sthApan paN siddha thatun nathI. mATe svapar prakAshak shakti
mAnavAthI sarva siddhi chhe.’’ (pRu. 16)
nahi.
AtmAno anirNay chhe tethI temane paN jarAy dharma pragaTe nahIn.
bhAv
pramANe kahyun chhe
Page -5 of 113
PDF/HTML Page 9 of 127
single page version
svIkAryun tene paranI ane vikAronI kartAbuddhi chhUTI jAy chhe.
(2) ‘‘paryAyanun kArya paryAyathI ja thAy chhe.’’ (pRu. 40)
(3) ‘‘paryAyanun kAraN paryAy ja chhe, guN vinA ja (arthAt guNanI
kAraN chhe. paryAyanun vIrya paryAyanun kAraN chhe. paryAyanun pradeshatva paryAyanun
kAraN chhe.’’ (pRu. 95)
kArya thAy ane na Ave to na thAy
chhe em batAvavA mATe upAdAnanA kShaNik upAdAn ane shAshvat upAdAn
em be prakAr kahyA chhe. (juo pRu. 46) mATe e banne prakAranA upAdAn
mAnI, darek dravyanA paryAy samay samaye te te samayanA ‘kShaNik upAdAn’nA
kAraNe thAy chhe
Page -4 of 113
PDF/HTML Page 10 of 127
single page version
ja joIe; kem ke be nayonA viShayanun gnAn thayA sivAy, banne nayo upAdey
chhe ke temAnthI ek upAdey chhe?
karatAn karatAn nishchay pragaTe; mATe devadarshan, pUjA, paDimA, vrat, mahAvratarUp
vyavahAr pratham angIkAr karavo ane tem karatAn karatAn nishchay (shuddha paryAy)
pragaTashe.
AtmasvarUpaviShe avalamban karavun
niyat hoy chhe
lITI)
Page -3 of 113
PDF/HTML Page 11 of 127
single page version
yathA avasthitabhAv (AnAthI) chhe. nishchayanun nAm samyaktva chhe ke jyAn
vyavahAr, bhed, vikalpa nathI, ashuddhatA nathI, nij anubhavasvarUp samyak
chhe.
bhedo kahyA chhe; temAn samyaktvanI chha bhAvanAnun svarUp khAs lakShamAn rAkhavA
yogya hovAthI nIche Apyun chhe
Page -2 of 113
PDF/HTML Page 12 of 127
single page version
mATe vastusvarUp yathArthapaNe samajIne samyagdarshan pragaT karavun joIe.
samyagdarshan te ‘darshanasAmAyik’ chhe; ane te mULanA AdhAre pragaTatun
vItarAgI chAritra te ‘chAritra sAmAyik’ chhe. tathA samyagdarshan pote
‘mithyAtvanun pratikramaN’ chhe ane vItarAgI chAritra te ‘asanyamanun
pratikramaN’ chhe. e vItarAgI chAritra samyagdarshanarUp mUL vinA hotun nathI.
samyagdarshan
e rIte badhA guNonI shuddhatAnun bhAjan samyaktva chhe em bhAvanA karavI.
A sivAy A granthamAn bIjA ghaNA upayogI viShayo lIdhA chhe. tenI
vigat anukramaNikAmAn ApI chhe.
vIrashAsan jayantI 2476
sonagaDh, (saurAShTra)
Page -1 of 113
PDF/HTML Page 13 of 127
single page version
guN adhikAr ------------------------------------------------------------------- 6
samyaktvanI pradhAnatA ---------------------------------------------------------- 10
gnAnaguNanun svarUp -------------------------------------------------------------12
darshan guNanun svarUp -----------------------------------------------------------20
chAritranun svarUp --------------------------------------------------------------- 23
guNanI siddhi paryAyathI ja chhe ------------------------------------------------- 26
pariNamanashakit dravyamAn chhe ---------------------------------------------------- 29
kAraN
sAmAnya
vyavahAr -----------------------------------------------------------------------43
nishchay -----------------------------------------------------------------------48
paryAyArthik nayanA prakAro------------------------------------------------------52
sukh adhikAr -----------------------------------------------------------------54
jIvan shakit ------------------------------------------------------------------55
prabhutva shakit -----------------------------------------------------------------57
guNanun prabhutva --------------------------------------------------------- 57
paryAyanun prabhutva -------------------------------------------------------58
vIryashakit -------------------------------------------------------------59
dravyavIrya --------------------------------------------------------------- 60
guNavIrya --------------------------------------------------------------- 63
paryAyavIrya ------------------------------------------------------------- 64
kShetravIrya --------------------------------------------------------------- 66
kALavIrya--------------------------------------------------------------- 67
Page 0 of 113
PDF/HTML Page 14 of 127
single page version
pariNAmashakitanA bhed--------------------------------------------------------- 74
pradeshatvashakit ----------------------------------------------------------------- 76
dravya-guN-paryAyano vilAs ---------------------------------------------------- 79
bhAvabhAvashakit --------------------------------------------------------------- 80
ek samayanAn kAraN-kAryamAn traN bhed ---------------------------------------- 81
guNanAn kAraNakArya -----------------------------------------------------82
paryAyanAn kAraNakArya --------------------------------------------------- 83
anant sansAr kem maTe? ------------------------------------------------------93
mananI pAnch bhUmikA ---------------------------------------------------------- 97
samAdhinun varNan --------------------------------------------------------------- 99
2. prasangnAt samAdhi ---------------------------------------------- 103
3. vitarka
12. dharmamegh samAdhi ----------------------------------------------- 112
13. asampragnAt samAdhi ------------------------------------------- 112
Page 1 of 113
PDF/HTML Page 15 of 127
single page version
dhyAn dharat shiv pAmIe, paramasiddha bhagavAn.
AlAp. paddhati pRu. 96.
Page 2 of 113
PDF/HTML Page 16 of 127
single page version
kahevAmAn) anant guNanI siddhi thatI nathI. (2) vaLI ‘guN samudAy (te
dravya chhe)’ em kahetAn
karo to ame kahIe chhIe ke dravya svatasiddha chhe
karIne kahIe tyAre sattAne dravyanun lakShaN kahevAmAn Ave chhe. kemake sattA
‘chhe’ evA lakShaNavALI chhe, tethI ‘chhe’ evA lakShaNamAn ‘guNono samudAy’,
‘guN-paryAy’ ane ‘dravyatva e badhun AvI jAy chhe, mATe sattAne dravyanun
lakShaN kahevAmAn koI doSh ke virodh nathI. (2) ‘guNasamudAy’ kahetAn
temAn agurulaghu Avyo. agurulaghu guNamAn ShaT guN vRuddhi-hAni (rUp)
paryAy AvI gayo, tethI ‘guNasamudAy’mAn paryAyanI siddhi thaI; temAn ja
guNomAn dravyatva guN paN AvI gayo. mATe
2. panchAdhyAyI gA. 73.
3. tattvArtha sUtra 5
Page 3 of 113
PDF/HTML Page 17 of 127
single page version
dravIne guN-paryAyamAn vyApIne tene pragaT kare chhe tethI guN-paryAyanun pragaT
karavApaNun dravyatvaguNathI chhe. mATe dravyatvanI vivakShAthI
svatasiddha chhe’ e paN pramAN chhe; kemake e chArey dravyano svatasvabhAv
chhe, potAnA svabhAvarUpe dravya svata pariName chhe, tethI svatasiddha kahevAy
chhe. [A rIte ‘sattA’, ‘guNono samudAy’, ‘guNaparyAyavALun’, ne ‘dravyatvano
sambandh’ e chAre lakShaNo pramAN chhe. temAnthI koI ekane jyAre mukhya
karIne kahevAmAn Ave tyAre bAkInA traNe lakShaNo paN temAn garbhitarUpe
AvI ja jAy chhe
chhe tenA anek bhed chhe.
shuddha dravyArthikanay dravyane shuddha batAve chhe; anvayadravyArthikanay dravyane
guNAdi svabhAvarUp batAve chhe; sattA-sApekSha dravyArthikanay (dravyane)
sattArUp batAve chhe; anant gnAnasApekSha dravyArthikanay (dravyane) gnAnasvarUp
batAve chhe; darshanasApekSha dravyArthikanay (dravyane) darshanarUp batAve chhe;
anantaguN sApekSha dravyArthikanay (dravyane) anantaguNarUp batAve chhe
visheShaNo-lakShaNo chhe, ane te badhAnA visheShyarUp lakShyarUp dravya chhe.]
Page 4 of 113
PDF/HTML Page 18 of 127
single page version
te dravya, jem ‘AkAshanun phUl’ kahevA mAtra ja chhe tem dravyanun svarUp
paN kahevA mAtra ja chhe (
na hoy, sonun na hoy to pILAsh
‘vIsh auShadhino ek ras’ kahevAy chhe. jo ke vIshey auShadhi judA
ras chhe te guTikA bhAv viShe rahelA chhe. te vIsh auShadhirasano ek
punj te ja goLI chhe
bhAv ek goLI chhe. tem guNo potapotAnA svabhAvane lIdhe judA judA
chhe, koI guNano bhAv bIjA koI guN sAthe maLI jato nathI, gnAnano
bhAv, darshan sAthe na maLe, darshanano bhAv gnAn sAthe na maLe, e pramANe
anantaguNo chhe temAnthI koI guN bIjA koI guN sAthe maLato nathI.
badhA guNono ekAnt bhAv chetanAno punj dravya chhe. jo (dravya vagar)
Page 5 of 113
PDF/HTML Page 19 of 127
single page version
ja Thare. guNI vagar guN kaI rIte hoy?
tyAre gnAn vastu TharI. e rIte anant guNo anant vastu thaI jAy,
em thatAn viparItatA thAy chhe, em to nathI. badhA guNono AdhAr
ek vastu chhe, tene dravya kahevAy chhe.
avasthA ‘dravya’rUp thaI, te vastu ja chhe; visheShaNathI visheSh sangnA hoy
chhe. syAdvAdamAn virodh nathI; apekShA sahit nayathI vastunI siddhi chhe.
kahyun chhe ke
chhe te vastusvarUp chhe ne prayojan siddha kare chhe. je mithyAnayono samUh
chhe te to mithyA chhe. vaLI amArA (syAdvAdInA) matamAn je nayono
samUh chhe te mithyA nathI.
Page 6 of 113
PDF/HTML Page 20 of 127
single page version
jIv jaNAy chhe. ek ‘astitva’ guN chhe, (te) sAdhAraN chhe. (te
astitva guN) mahAsattAnI vivakShAthI badhA (dravyo)mAn rahelo chhe; (ane)
avAntar sattA (nI vivakShAthI) badhA (dravya) ne potapotAnun astitva
chhe’ tene guN sattA kahIe. guNo anant chhe. sAmAnya vivakShAmAn anant
ja pradhAn chhe. visheSh vivakShAmAn je guNane pradhAn karIe te mukhya chhe, (ne)
bIjA gauN chhe, tethI mukhyatA
pramAN vivakShA (te) yukti chhe. yukti pradhAn chhe, yukti vaDe vastune
sAdhIe. (A sambandhI) ‘nayachakra’ granthamAn kahyun chhe ke
jarUr nathI.
2. pravachanasAr gA. 96.
3. pravachanasAr gA. 107.