Page 252 of 264
PDF/HTML Page 281 of 293
single page version
śāstratātparyaṁ tvidaṁ pratipādyate. asya khalu pārameśvarasya śāstrasya, sakalapuruṣārtha–
sārabhūtamokṣatattvapratipattihetoḥ pañcāstikāyaṣaḍdravyasvarūpapratipādanenopadarśitasamastavastusva–
bhāvasya, navapadārthaprapañcasūcanāviṣkr̥tabandhamokṣasaṁbandhibandhamokṣāyatanabandhamokṣavikalpasya, samyagā–
veditaniścayavyavahārarūpamokṣamārgasya, sākṣanmokṣakāraṇabhūtaparamavītarāgatvaviśrāntasamastahr̥dayasya,
paramārthato vītarāgatvamev tātparyamiti. tadidaṁ vītarāgatvaṁ vyavahāraniścayāvirodhenaivānugamyamānaṁ
bhavati samīhitasiddhaye
kathan dvārā jisameṁ bandha–mokṣake sambandhī [svāmī], bandha–mokṣake āyatan [sthān] aur bandha–
mokṣake vikalpa [bhed] pragaṭ kie gae haiṁ, niścay–vyavahārarūp mokṣamārgakā jisameṁ samyak nirūpaṇ
kiyā gayā hai tathā sākṣāt mokṣake kāraṇabhūt paramavītarāgapanemeṁ jisakā samasta hr̥day sthit hai–aise
is sacamuc
vītarāgapanekā anusaraṇ kiyā jāe tabhī icchitakī siddhi hotī hai,
3. pārameśvar = parameśvarake; jinabhagavānake; bhāgavat; daivī; pavitra.
śuddhapariṇati nirantar honā tathā deśavratādisambandhī śubhabhāvoṁkā yathāyogyarūpase honā vah bhī niścay–vyavahārake
avirodhakā udāharaṇ hai.
Page 253 of 264
PDF/HTML Page 282 of 293
single page version
tīrthaṁ prāthamikāḥ. tathā hīdaṁ śraddheyamidamaśraddheyamayaṁ śraddhātedaṁ śraddhānamidaṁ jñeyamidamajñeyamayaṁ jñātedaṁ
jñānamidaṁ caraṇīyamidamacaraṇīyamayaṁ caritedaṁ caraṇamiti kartavyākartavyakartr̥karmavibhā–
gāvalokanollasitapeśalotsāhāḥ śanaiḥśanairmohamallamunmūlayantaḥ, kadācidajñānānmadapramādatantratayā
śithilitātmādhikārasyātmano
anya prakārase nahīṁ hotī].
[2] yah aśraddhey hai, [3] yah śraddhā karanevālā hai aur [4] yah śraddhān hai; [1] yah jñey
[jānaneyogya] hai, [2] yah ajñey hai, [3] yah jñātā hai aur [4] yah jñān haie; [1] yah
ācaraṇīy [ācaraṇ karaneyogya] hai, [2] yah anācaraṇīy hai, [3] yah ācaraṇ karanevālā hai
aur [4] yah ācaraṇ hai;’–is prakār [1] kartavya [karaneyogya], [2] akartavya, [3] kartā aur
[4] karmarūp vibhāgoṁke avalokan dvārā jinheṁ komal utsāh ullasit hotā hai aise ve [prāthamik
jīv] dhīre–dhīre mohamallako [rāgādiko] ukhāṛate jāte haiṁ; kadācit ajñānake kāraṇ [sva–
saṁvedanajñānake abhāvake kāraṇ] mad [kaṣāy] aur pramādake vaś honese apanā ātma–adhikār
is prakār un jīvoṁko vyavahāranayase sādhya aur sādhan bhinna prakārake kahe gae haiṁ. [niścayanayase sādhya aur
sādhan abhinna hote haiṁ.]
bhūmikāmeṁ] āṁśik śuddhike sāth–sāth śraddhānajñānacāritra sambandhī parāvalambī vikalpa [bhedaratnatray] hote haiṁ,
kyoṁki anādi kālase jīvoṁko jo bhedavāsanāse vāsit pariṇati calī ā rahī hai usakā turanta hī sarvathā
nāś honā kaṭhin hai.]
Page 254 of 264
PDF/HTML Page 283 of 293
single page version
santo‘th tasyaivātmano bhinnaviṣayaśraddhānajñānacāritrairadhiropyamāṇasaṁskārasya bhinnasādhya–sādhanabhāvasya
rajakaśilātalasphālyamānavimalasalilāplutavihitoṣapariṣvaṅgamalinavāsas iv
manāṅmanāgviśuddhimadhigamya niścayanayasya bhinnasādhyasādhanabhāvābhāvāddarśanajñānacāritrasamāhitatva–rūpe
viśrāntasakalakriyākāṇḍāḍambaranistaraṅgaparamacaitanyaśālini nirbharānandamālini bhagavatyā–tmani
viśrāntimāsūtrayantaḥ krameṇ samupajāt samarasībhāvāḥ paramavītarāgabhāvamadhigamya,
sākṣānmokṣamanubhavantīti..
daṇḍanītikā prayog karate haiṁ; punaḥpunaḥ [apane ātmāko] doṣānusār prāyaścitta dete hue ve satat
udyamavanta vartate haiṁ; aur bhinnaviṣayavāle śraddhān–jñān–cāritrake dvārā [–ātmāse bhinna jisake viṣay
haiṁ aise bhedaratnatray dvārā] jisameṁ saṁskār āropit hote jāte haiṁ aise bhinnasādhyasādhanabhāvavāle apane
ātmāmeṁ –dhobī dvārā śilākī satah par pachāṛe jānevāle, nirmal jal dvārā bhigoe jānevāle aur
kṣār [sābun] lagāe jānevāle malin vastrakī bhān̐ti–thoṛī–thoṛī viśuddhi prāpta karake, usī apane
ātmāko niścayanayase bhinnasādhyasādhanabhāvake abhāvake kāraṇ, darśanajñānacāritrakā samāhitapanā
[abhedapanā] jisakā rūp hai, sakal kriyākāṇḍake āḍambarakī nivr̥ttike kāraṇ [–abhāvake kāraṇ]
jo nistaraṁg paramacaitanyaśālī hai tathā jo nirbhar ānandase samr̥ddha hai aise bhagavān ātmāmeṁ viśrāṁti
racate hue [arthāt darśanajñānacāritrake aikayasvarūp, nirvikalpa paramacaitanyaśālī hai tathā bharapūr
ānandayukta aise bhagavān ātmāmeṁ apaneko sthir karate hue], kramaśaḥ samarasībhāv samutpanna hotā
jātā hai isalie param vītarāgabhāvako prāpta karake sākṣāt mokṣakā anubhav karate haiṁ.
śuddhi karatā jātā hai aisā vyavahāranase kahā jātā hai. paramārtha aisā hai ki us bhedaratnatrayavāle jñānī jīvako
śubh bhāvoṁke sāth jo śuddhātmasvarūpakā āṁśik ālamban vartatā hai vahī ugra hote–hote viśeṣ śuddhi karatā
jātā hai. isalie vāstavameṁ to, śuddhātmasvarūkāṁ ālamban karanā hī śuddhi pragaṭ karanekā sādhan hai aur us
ālambanakī ugratā karanā hī śuddhikī vr̥ddhi karanekā sādhan hai. sāth rahe hue śubhabhāvoṁko śuddhikī vr̥ddhikā
sādhan kahanā vah to mātra upacārakathan hai. śuddhikī vr̥ddhike upacaritasādhanapanekā ārop bhī usī jīvake
śubhabhāvoṁmeṁ ā sakatā hai ki jis jīvane śuddhikī vr̥ddhikā yathārtha sādhan [–śuddhātmasvarūpakā yathocit
ālamban] pragaṭ kiyā ho.
Page 255 of 264
PDF/HTML Page 284 of 293
single page version
citravikalpajālakalmāṣitacaitanyavr̥ttayaḥ, samastayativr̥ttasamudāyarūpatapaḥpravr̥ttirūpakarmakāṇḍoḍḍam–
rācalitāḥ, kadācitkiñcidrocamānāḥ, kadācit kiñcidvikalpayantaḥ, kadācitkiñcidācarantaḥ,
darśanācaraṇāy kadācitpraśāmyantaḥ, kadācitsaṁvijamānāḥ, kadācidanukampamānāḥ, kadācidā–
stikyamudvahantaḥ, śaṅkākāṅkṣāvicikitsāmūḍhadraṣṭitānāṁ vyutthāpananirodhāy nityabaddhaparikarāḥ,
upabr̥ṁhaṇ sthitikaraṇavātsalyaprabhāvanāṁ bhāvayamānā
ūṭhane vāle vicitra [anek prakārake] vikalpoṁke jāl dvārā unakī caitanyavr̥tti citra–vicitra hotī hai
isalie aur [3] samasta yati–ācārake samudāyarūp tapameṁ pravartanarūp karmakāṇḍakī dhamālameṁ ve
acalit rahate haiṁ isalie, [1] kabhī kisīko [kisī viṣayakī] ruci karate haiṁ, [2] kabhī
kisīke [ kisī viṣayake] vikalpa karate haiṁ aur [3] kabhī kuch ācaraṇ karate haiṁ; darśanācaraṇ ke
lie–ve kadācit praśamit hote hai, kadācit saṁvegako prāpta hote hai, kadācit anukaṁpit hote hai,
kadācit āstikayako dhāraṇ karate haiṁ, śaṁkā, kāṁkṣā, vicikitsā aur mūḍhadraṣṭitāke utthānako
rokaneke lie nitya kaṭibaddha rahate haiṁ, upabr̥ṁhaṇ, sthiti– karaṇ, vātsalya aur prabhāvanāko bhāte
kevalavyavahārāvalambī jīv is bātakī gaharāīse śraddhā na karate hue arthāt ‘vāstavameṁ śubhabhāvarūp sādhanase hī
śuddhabhāvarūp sādhya prāpta hogā’ aisī śraddhākā gaharāīse sevan karate hue nirantar atyanta khed prāpta karate haiṁ.
[viśeṣake lie 230 veṁ pr̥ṣṭhakā pān̐cavān̐ aur 231 veṁ pr̥ṣṭhakā tīsarā tathā cauthā pad ṭippaṇ dekheṁ.]
Page 256 of 264
PDF/HTML Page 285 of 293
single page version
pravihitadurdharopadhānāḥ, suṣṭhu bahumānamātanvanto, nihnavāpattiṁ nitarāṁ nivārayanto‘rthavyañjanatadubhayaśuddhau
nitāntasāvadhānāḥ, cāritrācaraṇāy hiṁsānr̥tasteyābrahmaparigrahasamastaviratirūpeṣu pañcamahāvrateṣu
tanniṣṭhavr̥ttayaḥ, samyagyoganigrahalakṣaṇāsu
tapaācaraṇāyānaśanāvamaudaryavr̥ttiparisaṁkhyānarasaparityāgaviviktaśayyāsanakāyakl̥eśeṣvabhīkṣṇamutsah–
mānāḥ, prāyaścittavinayavaiyāvr̥ttyavyutsargasvādhyāyadhyānaparikarāṁkuśitasvāntā, vīryācaraṇāy karma–kāṇḍe
sarvaśaktayā vyāpriyamāṇāḥ, karmacetanāpradhānatvāddūranivāritā‘śubhakarmapravr̥ttayo‘pi samupātta–
śubhakarmapravr̥ttayaḥ, sakalakriyākāṇḍāḍambarottīrṇadarśanajñānacāritraikyapariṇatirūpāṁ jñān cetanāṁ
prakārase vinayakā vistār karate haiṁ, durdhar upadhān karate haiṁ, bhalī bhān̐ti bahumānako prasārit karate haiṁ,
nihnavadoṣako atyanta nivārate haiṁ, artha, vyaṁjan aur tadubhayakī śuddhimeṁ atyanta sāvadhān rahate haiṁ;
cāritrācaraṇake liye–hiṁsā, asatya, stey, abrahma aur parigrahakī sarvaviratirūp paṁcamahāvratoṁmeṁ
tallīn vr̥ttivāle rahate haiṁ, samyak yoganigrah jisakā lakṣaṇ hai [–yogakā barābar nirodh karanā
jinakā lakṣaṇ hai] aisī guptiyoṁmeṁ atyanta udyog rakhate haiṁ, īryā, bhāṣā, eṣaṇā, ādānanikṣep aur
utsargarūp samitiyoṁmeṁ prayatnako atyanta joṛate haiṁ; tapācaraṇ ke liyee–anaśan, avamaudarya,
vr̥ttiparisaṁkhyān, rasaparityāg, viviktaśayyāsan aur kāyakleśameṁ satat utsāhit rahate haiṁ, prāyaścitta,
vinay, vaiyāvr̥ttya, vyutsarga, svādhyāy aur dhyānarūp parikar dvārā nij aṁtaḥkaraṇako aṁkuśit rakhate
haiṁ; vīryācaraṇake liye–karmakāṁḍameṁ sarva śakti dvārā vyāpr̥t rahate haiṁ; aisā karate hue,
karmacetanāpradhānapaneke kāraṇ – yadyapi aśubhakarmapravr̥ttikā unhoṁne atyanta nivāraṇ kiyā hai tathāpi–
śubhakarmapravr̥ttiko jinhoṁne barābar grahaṇ kiyā hai aise ve, sakal kriyākāṇḍake āḍambarase pār utarī
huī darśanajñānacāritrakī aikayapariṇatirūp jñānacetanāko kiṁcit bhī utpanna nahīṁ karate hue,
2. parikar = samūh; sāmagrī.
3. vyāpr̥t = ruke; gun̐the; maśagūl; magna.
Page 257 of 264
PDF/HTML Page 286 of 293
single page version
saṁsārasāgare bhramantīti. uktañca–‘‘caraṇakaraṇappahāṇā sasamayaparamatthamukkavāvārā. caraṇakaraṇassa sāraṁ
ṇicchayasuddhaṁ ṇa jāṇaṁti’’..
dīrgha kālatak saṁsārasāgarameṁ bhramaṇ karate haiṁ. kahā bhī hai ki – caraṇakaraṇappahāṇā
sasamayaparamatthamukkāvāvārā. caraṇakaraṇassa sāraṁ ṇicchayasuddhaṁ ṇa jāṇaṁti.. [arthāt jo
caraṇapariṇāmapradhān hai aur svasamayarūp paramārthameṁ vyāpārarahit haiṁ, ve caraṇapariṇāmakā sār jo
niścayaśuddha [ātmā] use nahīṁ jānate.]
2. is gāthākī saṁskr̥t chāyā is prakār haiḥ caraṇakaraṇapradhānāḥ svasamayaparamārthamuktavyāpārāḥ. caraṇakaraṇasya sāraṁ
3. śrī jayasenācāryadevakr̥t tātparyavr̥tti–ṭīkāmeṁ vyavahār–ekāntakā nimnānusār spaṣṭīkaraṇ kiyā gayā haiḥ–
paramparā prāpta karate hue saṁsārameṁ paribhramaṇ karate haiṁḥ kintu yadi śuddhātmānubhūtilakṣaṇ niścayamokṣamārgako māne
aur niścayamokṣamārgakā anuṣṭhān karanekī śaktike abhāvake kāraṇ niścayasādhak śubhānuṣṭhān kareṁ, to ve sarāg
samyagdraṣṭi haiṁ aur paramparāse mokṣa prāpta karate haiṁ. –is prakār vyavahār–ekāntake nirākaraṇakī mukhyatāse do
vākya kahe gaye.
aur unheṁ jo śubh anuṣṭhān hai vah mātra upacārase hī ‘niścayasādhak [niścayake sādhanabhūt]’ kahā gayā
hai aisā samajhanā.
Page 258 of 264
PDF/HTML Page 287 of 293
single page version
abhinnasādhyasādhanabhāvamalabhamānā antarāl ev pramādakādambarīmadabharālasacetaso mattā iv, mūrcchitā
iv, suṣuptā iv, prabhūtaghr̥tasitopalapāyasāsāditasauhityā iv, sasulbaṇabal–sañjanitajāḍayā iv,
dāruṇamanobhraṁśavihit mohā iv, mudritaviśiṣṭacaitanyā vanaspatay iv,
svamatikalpanāse kuch bhī bhāsakī kalpanā karake ickānusār– jaise sukh utpanna ho vaise–rahate haiṁ],
ve vāstavameṁ bhinnasādhyasādhanabhāvako tiraskārate hue, abhinnasādhyasādhanabhāvako upalabdha nahīṁ karate
hue, aṁtarālameṁ hī [–śubh tathā śuddhake atirikta śeṣ tīsarī aśubh daśāmeṁ hī], pramādamadirāke
madase bhare hue ālasī cittavāle vartate hue, matta [unmatta] jaise, mūrchit jaise, suṣupta jaise, bahut
ghī–śakkar khīr khākar tr̥ptiko prāpta hue [tr̥pta hue] hoṁ aise, moṭe śarīrake kāraṇ jaṛatā [–
maṁdatā, niṣkriyatā] utpanna huī ho aise, dāruṇ buddhibhraṁśase mūrḥatā ho gaī ho aise, jisakā
viśiṣṭacaitanya mun̐d
aisā hone par bhī jo nij kalpanāse apanemeṁ kiṁcit bhās honekī kalpanā karake niściṁtarūpase svacchaṁdapūrvak
vartate haiṁ. ‘jñānī mokṣamārgī jīvoṁko prāthamik daśāmeṁ āṁśik śuddhike sāth–sāth bhūmikānusār śubh bhāv bhī
hote haiṁ’–is bātakī śraddhā nahīṁ karate, unheṁ yahān̐ keval niścayāvalambī kahā hai.]
2. mokṣamārgī jñānī jīvoṁko savikalpa prāthamik daśāmeṁ [chaṭhaveṁ guṇasthān tak] vyavahāranayakī apekṣāse
śrāvak–munike ācār sambandhī śubh bhāv hote haiṁ.–yah vāt kevalaniścayāvalambī jīv nahīṁ mānatā arthāt
[āṁśik śuddhike sāthakī] śubhabhāvavālī prāthamik daśāko ve nahīṁ śraddhate aur svayaṁ aśubh bhāvoṁmeṁ vartate hone
par bhī apanemeṁ ucca śuddha daśākī kalpanā karake svacchaṁdī rahate haiṁ.
Page 259 of 264
PDF/HTML Page 288 of 293
single page version
vyaktāvyaktapramādatantrā aramāgatakarma–phalacetanāpradhānapravr̥ttayo vanaspatay iv kevalaṁ pāpamev badhnanti.
uktañca–‘‘ṇicchayamālambaṁtā ṇicchayado ṇicchayaṁ ayāṇaṁtā. ṇāsaṁti caraṇakaraṇaṁ bāharicaraṇālasā
keī’’..
naiṣkarmyarūp jñānacetanāmeṁ viśrāṁtiko prāpta nahīṁ hote hue, [mātra] vyakta–avyakta pramādake ādhīn vartate
hue, prāpta hue halake [nikr̥ḥṣṭa] karmaphalakī cetanāke pradhānapanevālī pravr̥tti jise vartatī hai aisī
vanaspatikī bhān̐ti, keval pāpako hī bān̐dhate hai. kahā bhī hai kiḥ–– ṇicchayamālambaṁtā ṇicchayado
ṇicchayaṁ ayāṇaṁtā. ṇāsaṁti caraṇakaraṇaṁ bāharicaraṇālasā keī.. [arthāt niścayakā avalamban lene vāle
parantu niścayase [vāstavameṁ] niścayako nahīṁ jānane vāle kaī jīv bāhya caraṇameṁ ālasī vartate hue
caraṇapariṇāmakā nāś karate haiṁ.]
2. is gāthākī saṁskr̥t chāyā is prakār haieḥ niścayamālambanto niścayato niścayamajānantaḥ. nāśayanti caraṇakaraṇaṁ
[vyavahārase] ācaraneyogya dānapūjādirūp anuṣṭhānako dūṣaṇ dete haiṁ, ve bhī ubhayabhraṣṭa vartate hue, niścayavyavahār–
anuṣṭhānayogya avasthāṁtarako nahīṁ jānate hue pāpako hī bān̐dhate haiṁ [arthāt keval niścay–anuṣṭhānarūp śuddha
avasthāse bhinna aisī jo niścay–anuṣṭhān aur vyavahāraanuṣṭhānavālī miśra avasthā use nahīṁ jānate hue pāpako
hī bān̐dhate haiṁ], parantu yadi śuddhātmānuṣṭhānarūp mokṣamārgako aur usake sādhakabhūt [vyavahārasādhanarūp]
vyavahāramokṣamārgako māne, to bhale cāritramohake udayake kāraṇ śaktikā abhāv honese śubh–anuṣṭhān rahit hoṁ
tathāpi – yadyapi ve śuddhātmabhāvanāsāpekṣa śubh–anuṣṭhānarat puruṣoṁ jaise nahīṁ haiṁ tathāpi–sarāg samyaktvādi dvārā
vyavahārasamyagdraṣṭi hai aur paramparāse mokṣa prāpta karate haiṁ.––is prakār niścay–ekāntake nirākaraṇakī
mukhyatāse do vākya kahe gaye.
Page 260 of 264
PDF/HTML Page 289 of 293
single page version
samyagdraṣṭi haiṁ aisā samajhanā. unheṁ cāritra–apekṣāse mukhyataḥ rāgādi vidyamān honese sarāg samyaktvavāle kahakar
‘vyavahārasamyagdraṣṭi’ kahā hai. śrī jayasenācāryadevane svayaṁ hī 150–151 vīṁ gāthākī ṭīkāmeṁ kahā hai ki – jab
yah jīv āgamabhāṣāse kālādilabdhirūp aur adhyātmabhāṣāse śuddhātmābhimukh pariṇāmarūp svasaṁvedanajñānako prāpta
karatā hai tab pratham to vah mithyātvādi sāt prakr̥tiyoṁke upaśam aur kṣayopaśam dvārā sarāg–samyagdraṣṭi hotā
hai.]
taratamatānusār savikalpa daśāmeṁ bhūmikānusār śuddhapariṇati tathā śubhapariṇatikā yathocit sumel [haṭh rahit]
hotā hai isaliye ve jīv is śāstrameṁ [258 veṁ pr̥ṣṭha par] jinheṁ kevalaniścayāvalambī kahā haie aise
kevalaniścayāvalambī nahīṁ haiṁ tathā [259 veṁ pr̥ṣṭha par] jinheṁ kevalavyavahārāvalambī kahā hai aise
kevalavyavahārāvalambī nahīṁ haiṁ.
nahīṁ honese] atyanta madhyastha vartate hue,
Page 261 of 264
PDF/HTML Page 290 of 293
single page version
kriyākāṇḍapariṇatiṁmāhātmyānnivārayanto‘tyantamudāsīnā yathāśaktayā‘‘tmānamātma–nā‘‘tmani
saṁcetayamānā nityopayuktā nivasanti, te khalu svatattvaviśrāntyanusāreṇ krameṇ karmāṇi
saṁnyasanto‘tyantaniṣpramādānitāntaniṣkampamūrtayo vanaspatibhirūpamīyamānā api
dūranirastakarmaphalānubhūtayaḥkarmānubhūtinirutsukāḥkevalajñānānubhūtisamupajātatāttvikā–
nandanirbharatarāstarasā saṁsārasamudramuttīrya śabda–brahmaphalasya śāśvatasya bhoktāro bhavantīti.. 172..
vārate hue [–śubh kriyākāṇḍapariṇati haṭh rahit sahajarūpase bhūmikānusār vartatī hone par bhī
aṁtaraṁgameṁ use māhātmya nahīṁ dete hue], atyanta udāsīn vartate hue, yathāśakti ātmāko ātmāse
ātmāmeṁ saṁcetate [anubhavate] hue nitya–upayukta rahate haiṁ, ve [–ve mahābhāg bhagavantoṁ], vāstavameṁ
svatattvameṁ viśrāṁtike anusār kramaśaḥ karmakā saṁnyās karate hue [–svatattvameṁ sthiratā hotī jāye
tadanusār śubh bhāvoṁko choṛate hue], atyanta niṣpramād vartate hue, atyanta niṣkaṁpamūrti honese jinheṁ
vanaspatikī upamā dī jātī hai tathāpi jinhoṁnee karmaphalānubhūti atyanta nirasta [naṣṭa] kī hai aise,
karmānubhūtike prati nirutsuk vartate hue, keval [mātra] jñānānubhūtise utpanna hue tāttvik ānandase
atyanta bharapūr vartate hue, śīghra saṁsārasamudrako pār utarakar, śabdabrahmake śāśvat phalake [–
nirvāṇasukhake] bhoktā hote haiṁ.. 172..
bhaṇiyaṁ pavayaṇasāraṁ paṁcatthiyasaṁgahaṁ suttaṁ.. 173..
Page 262 of 264
PDF/HTML Page 291 of 293
single page version
paramāgamānurāgavegapracalitamanasā saṁkṣepataḥ samastavastutattvasūcakatvādativistr̥tasyāpi
sūtra [bhaṇitam] kahā.
usakā samudyot karanā; [param vairāgya karanekī jinabhagavānakī param ājñākī prabhāvanā arthāt [1]
usakī prakhyāti–vijñāpan–karane dvārā athavā [2] paramavairāgyamay prakr̥ṣṭa pariṇaman dvārā, usakā
samyak prakārase udyot karanā;] usake hetu hī [–mārgakī prabhāvanāke liye hī], paramāgamakī orake
anurāgake vegase jisakā man ati calit hotā thā aise maiṁne yah ‘paṁcāstikāyasaṁgrah’ nāmakā sūtra
kahā–jo ki bhagavān sarvajña dvārā upajña honese [–vītarāg sarvajña jinabhagavānane svayaṁ jānakar
praṇīt kiyā honese] ‘sūtra’ hai, aur jo saṁkṣepase samastavastutattvakā [sarva vastuoṁke yathārtha
svarūpakā] pratipādan karatā honese, ati vistr̥t aise bhī pravacanake sārabhūt haiṁ [–dvādaśāṁgarūpase
vistīrṇa aise bhī jinapravacanake sārabhūt haiṁ].
Page 263 of 264
PDF/HTML Page 292 of 293
single page version
iti śraddhīyate.. 173..
rvyākhyā kr̥teyaṁ samayasya śabdaiḥ.
svarūpaguptasya na kiṁcidasti
kartavyamevāmr̥tacandrasūreḥ.. 8..
śuddhasvarūpameṁ sthir hue] aise śraddhe jāte haiṁ [arthāt aisī ham śraddhā karate haiṁ].. 173..
dvitīy śrutaskandha samāpta huā.
[ab, ‘yah ṭīkā śabdone kī hai, amr̥tacandrasūrine nahīṁ’ aise arthakā ek antim ślok kahakar
amr̥tacandrācāryadev ṭīkākī pūrṇāhuti karate haiṁḥ]
kī hai; svarūpagupta [–amūrtik jñānamātra svarūpameṁ gupta] amr̥tacaṁdrasūrikā [usameṁ] kiṁcit bhī kartavya
nahī haiṁ .. [8]..
Page 264 of 264
PDF/HTML Page 293 of 293
single page version
śāh kr̥t gujarātī anuvādakā hindī rūpāntar samāpta huā.