Page 212 of 264
PDF/HTML Page 241 of 293
single page version

௨௧௨

-----------------------------------------------------------------------------

பாவார்தஃ– நிர்விகார நிஷ்க்ரிய சைதந்யசமத்காரமேஂ நிஶ்சல பரிணதி வஹ ௨த்யாந ஹை. யஹ த்யாந மோக்ஷகே உபாயரூப ஹை.

ஜிஸ ப்ரகார தோ஡ீ–ஸீ அக்நி பஹுத–ஸே காஸ ஔர காஷ்டகீ ராஶிகோ அல்ப காலமேஂ ஜலா தேதீ ஹை, உஸீ ப்ரகார மித்யாத்வ–கஷாயாதி விபாவகே பரித்யாகஸ்வரூப மஹா பவநஸே ப்ரஜ்வலித ஹுஈ ஔர அபூர்வ– அத்பூத–பரம–ஆஹ்லாதாத்மக ஸுகஸ்வரூப க்ருதஸே ஸிஂசீ ஹுஈ நிஶ்சய–ஆத்மஸஂவேதநரூப த்யாநாக்நி மூலோத்தரப்ரக்ருதிபேதவாலே கர்மரூபீ இந்தநகீ ராஶிகோ க்ஷணமாத்ரமேஂ ஜலா தேதீ ஹை.

இஸ பஂசமகாலமேஂ பீ யதாஶக்தி த்யாந ஹோ ஸகதா ஹை. இஸ காலமேேஂ ஜோ விச்சேத ஹை ஸோ ஶுக்லத்யாநகா ஹை, தர்மத்யாநகா நஹீஂ. ஆஜ பீ யஹா஁ஸே ஜீவ தர்மத்யாந கரகே தேவகா பவ ஔர பிர மநுஷ்யகா பவ பாகர மோக்ஷ ப்ராப்த கரதே ஹைஂ. ஔர பஹுஶ்ருததர ஹீ த்யாந கர ஸகதே ஹைஂ ஐஸா பீ நஹீஂ ஹை; ஸாரபூத அல்ப ஶ்ருதஸே பீ த்யாந ஹோ ஸகதா ஹை. இஸலியே மோக்ஷார்தீயோஂகோ ஶுத்தாத்மாகா ப்ரதிபாதக, ஸவஂரநிர்ஜராகா கரநேவாலா ஔர ஜராமரணகா ஹரநேவாலா ஸாரபூத உபதேஶ க்ரஹண கரகே த்யாந கரநேயோக்ய ஹை.

[யஹா஁ யஹ லக்ஷமேஂ ரகநே யோக்ய ஹை கி உபரோக்த த்யாநகா மூல ஸம்யக்தர்ஶந ஹை. ஸம்யக்தர்ஶநகே பிநா த்யாந நஹீஂ ஹோதா, க்யோஂகி நிர்விகார நிஷ்க்ரிய சைதந்யசமத்காரகீ [ஶுத்தாத்மாகீ] ஸம்யக் ப்ரதீதி பிநா உஸமேஂ நிஶ்சல பரிணதி கஹா஁ஸே ஹோஸகதீ ஹை? இஸலியே மோக்ஷகே உபாயபூத த்யாந கரநேகீ இச்சா ரகநேவாலே ஜீவகோே ப்ரதம தோ ஜிநோக்த த்ரவ்யகுணபர்யாயரூப வஸ்துஸ்வரூபகீ யதார்த ஸமஜபூர்வக நிர்விகார நிஷ்க்ரிய சைதந்யசமத்காரகீ ஸம்யக் ப்ரதீதிகா ஸர்வ ப்ரகாரஸே உத்யம கரநே யோக்ய ஹை; உஸகே பஶ்சாத் ஹீ சைதந்யசமத்காரமேஂ விஶேஷ லீநதாகா யதார்த உத்யம ஹோ ஸகதா ஹை].. ௧௪௬..

இஸ ப்ரகார நிர்ஜராபதார்தகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ. ------------------------------------------------------------------------- ௧. துர்மேத = அல்பபுத்தி வாலே; மந்தபுத்தி; டோட. ௨. முநிகோ ஜோ ஶுத்தாத்மஸ்வரூபகா நிஶ்சல உக்ர ஆலம்பந வர்ததா ஹை உஸே யஹா஁ முக்யதஃ ‘த்யாந’ கஹா ஹை.

Page 213 of 264
PDF/HTML Page 242 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

அத பஂதபதார்தவ்யாக்யாநம்.

பந்தஸ்வரூபாக்யாநமேதத்.

யதி கல்வயமாத்மா பரோபாஶ்ரயேணாநாதிரக்தஃ கர்மோதயப்ரபாவத்வாதுதீர்ணஂ ஶுபமஶுபஂ வா பாவஂ கரோதி, ததா ஸ ஆத்மா தேந நிமித்தபூதேந பாவேந புத்கலகர்மணா விவிதேந பத்தோ பவதி. ததத்ர மோஹராகத்வேஷஸ்நிக்தஃ ஶுபோஶுபோ வா பரிணாமோ ஜீவஸ்ய பாவபந்தஃ, தந்நிமித்தேந ஶுபாஶுபகர்மத்வபரிணதாநாஂ ஜீவேந ஸஹாந்யோந்யமூர்ச்சநஂ புத்கலாநாஂ த்ரவ்யபந்த இதி.. ௧௪௭.. -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யதி] யதி [ஆத்மா] ஆத்மா [ரக்தஃ] ரக்த [விகாரீ] வர்ததா ஹுஆ [உதீர்ணஂ] உதித [யம் ஶுபம் அஶுபம் பாவம்] ஶுப யா அஶுப பாவகோ [கரோதி] கரதா ஹை, தோ [ஸஃ] வஹ ஆத்மா [தேந] உஸ பாவ த்வாரா [–உஸ பாவகே நிமித்தஸே] [விவிதேந புத்கலகர்மணா] விவித புத்கலகர்மோஂஸே [பத்தஃ பவதி] பத்த ஹோதா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, பந்தகே ஸ்வரூபகா கதந ஹை.

யதி வாஸ்தவமேஂ யஹ ஆத்மா அந்யகே [–புத்கலகர்மகே] ஆஶ்ரய த்வாரா அநாதி காலஸே ரக்த ரஹகர கர்மோதயகே ப்ரபாவயுக்தரூப வர்தநேஸே உதித [–ப்ரகட ஹோநேவாலே] ஶுப யா அஶுப பாவகோ கரதா ஹை, தோ வஹ ஆத்மா உஸ நிமித்தபூத பாவ த்வாரா விவித புத்கலகர்மஸே பத்த ஹோதா ஹை. இஸலியே யஹா஁ [ஐஸா கஹா ஹை கி], மோஹராகத்வேஷ த்வாரா ஸ்நிக்த ஐஸே ஜோ ஜீவகே ஶுப யா அஶுப பரிணாம வஹ பாவபந்த ஹை ஔர உஸகே [–ஶுபாஶுப பரிணாமகே] நிமித்தஸே ஶுபாஶுப கர்மரூப பரிணத புத்கலோஂகா ஜீவகே ஸாத அந்யோந்ய அவகாஹந [–விஶிஷ்ட ஶக்தி ஸஹித ஏகக்ஷேத்ராவகாஹஸம்பந்த] வஹ த்ரவ்ய பந்த ஹை.. ௧௪௭.. -------------------------------------------------------------------------

Page 214 of 264
PDF/HTML Page 243 of 293
single page version

௨௧௪

பஹிரங்காந்தரங்கபந்தகாரணாக்யாநமேதத். க்ரஹணஂ ஹி கர்மபுத்கலாநாஂ ஜீவப்ரதேஶவர்திகர்மஸ்கந்தாநுப்ரவேஶஃ. தத் கலு யோகநிமித்தம். யோகோ வாங்மநஃகாயகர்மவர்கணாலம்பந ஆத்மப்ரதேஶபரிஸ்பந்தஃ. பந்தஸ்து கர்மபுத்கலாநாஂ விஶிஷ்ட– ஶக்திபரிணாமேநாவஸ்தாநம். ஸ புநர்ஜீவபாவநிமித்தஃ. ஜீவபாவஃ புநா ரதிராகத்வேஷமோஹயுதஃ,

-----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யோகநிமித்தஂ க்ரஹணம்] க்ரஹணகா [–கர்மக்ரஹணகா] நிமித்த யோக ஹை; [யோகஃ மநோவசநகாயஸஂபூதஃ] யோக மநவசநகாயஜநித [ஆத்மப்ரதேஶபரிஸ்பஂத] ஹை. [பாவநிமித்தஃ பந்தஃ] பந்தகா நிமித்த பாவ ஹை; [பாவஃ ரதிராகத்வேஷமோஹயுதஃ] பாவ ரதிராகத்வேஷமோஹஸே யுக்த [ஆத்மபரிணாம] ஹை.

டீகாஃ– யஹ, பந்தகே பஹிரஂக காரண ஔர அந்தரஂக காரணகா கதந ஹை.

க்ரஹண அர்தாத் கர்மபுத்கலோஂகா ஜீவப்ரதேஶவர்தீ [–ஜீவகே ப்ரதேஶோஂகே ஸாத ஏக க்ஷேத்ரமேஂ ஸ்தித] கர்மஸ்கந்தோமேஂ ப்ரவேஶ; உஸகா நிமித்த யோக ஹை. யோக அர்தாத் வசநவர்கணா, மநோவர்கணா, காயவர்கணா ஔர கர்மவர்கணாகா ஜிஸமேஂ ஆலம்பந ஹோதா ஹை ஐஸா ஆத்மப்ரதேஶோஂகா பரிஸ்பந்த [அர்தாத் ஜீவகே ப்ரதேஶோஂகா கஂபந.

பஂத அர்தாத் கர்மபுத்கலோஂகா விஶிஷ்ட ஶக்திரூப பரிணாம ஸஹித ஸ்தித ரஹநா [அர்தாத் கர்மபுத்கலோஂகா அமுக அநுபாகரூப ஶக்தி ஸஹித அமுக கால தக டிகநா]; உஸகா நிமித்த ஜீவபாவ ஹைே. ஜீவபாவ ரதிராகத்வேஷமோஹயுக்த [பரிணாம] ஹை அர்தாத் மோஹநீயகே விபாகஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலா விகார ஹை. -------------------------------------------------------------------------

Page 215 of 264
PDF/HTML Page 244 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

மோஹநீயவிபாகஸஂபாதிதவிகார இத்யர்தஃ. ததத்ர மோஹநீயவிபாகஸஂபாதிதவிகார இத்யர்தஃ. ததத்ர புத்கலாநாஂ க்ரஹணஹேதுத்வாத்பஹிரங்ககாரணஂ யோகஃ, விஶிஷ்டஶக்திஸ்திதிஹேதுத்வாதந்தரங்ககாரணஂ ஜீவபாவ ஏவேதி.. ௧௪௮..

-----------------------------------------------------------------------------

இஸலியே யஹா஁ [பந்தமேஂஂ], பஹிரஂக காரண [–நிமித்த] யோக ஹை க்யோஂகி வஹ புத்கலோஂகே க்ரஹணகா ஹேது ஹை, ஔர அஂதரஂக காரண [–நிமித்த] ஜீவபாவ ஹீ ஹை க்யோஂகி வஹ [கர்மபுத்கலோஂகீ] விஶிஷ்ட ஶக்தி ததா ஸ்திதிகா ஹேது ஹை.. ௧௪௮..

பாவார்தஃ– கர்மபந்தபர்யாயகே சார விஶேஷ ஹைஂஃ ப்ரக்ருதிபந்த, ப்ரதேஶபந்த, ஸ்திதிபந்த ஔர அநுபாகபந்த. இஸமேஂ ஸ்திதி–அநுபாக ஹீ அத்யந்த முக்ய விஶேஷ ஹைஂ, ப்ரக்ருதி–ப்ரதேஶ தோ அத்யந்த கௌண விஶேஷ ஹைஂ; க்யோஂகி ஸ்திதி–அநுபாக பிநா கர்மபந்தபர்யாய நாமமாத்ர ஹீ ரஹதீ ஹை. இஸலியே யஹா஁ ப்ரக்ருதி–ப்ரதேஶபந்தகா மாத்ர ‘க்ரஹண’ ஶப்தஸே கதந கியா ஹை ஔர ஸ்திதி–அநுபாகபந்தகா ஹீ ‘பந்த’ ஶப்தஸே கஹா ஹை.

ஜீவகே கிஸீ பீ பரிணாமமேஂ வர்ததா ஹுஆ யோக கர்மகே ப்ரக்ருதி–ப்ரதேஶகா அர்தாத் ‘க்ரஹண’ கா நிமித்த ஹோதா ஹை ஔர ஜீவகே உஸீ பரிணாமமேஂ வர்ததா ஹுஆ மோஹராகத்வேஷபாவ கர்மகே ஸ்திதி–அநுபாககா அர்தாத் ‘பஂத’ கா நிமித்த ஹோதா ஹை; இஸலியே மோஹராகத்வேஷபாவகோ ‘பந்த’ கா அஂதரஂக காரண [அஂதரஂக நிமித்த] கஹா ஹை ஔர யோககோ – ஜோ கி ‘க்ரஹண’ கா நிமித்த ஹை உஸே–‘பந்த’ கா பஹிரஂக காரண [பாஹ்ய நிமித்த] கஹா ஹை.. ௧௪௮..

அந்வயார்தஃ– [சதுர்விகல்பஃ ஹேதுஃ] [த்ரவ்யமித்யாத்வாதி] சார ப்ரகாரகே ஹேது [அஷ்டவிகல்பஸ்ய காரணம்] ஆட ப்ரகாரகே கர்மோஂகே காரண [பணிதம்] கஹே கயே ஹைஂ; [தேஷாம் அபி ச] உந்ஹேஂ பீ [ராகாதயஃ] [ஜீவகே] ராகாதிபாவ காரண ஹைஂ; [தேஷாம் அபாவே] ராகாதிபாவோஂகே அபாவமேஂ [ந பத்யந்தே] ஜீவ நஹீஂஂ ப஁ததே. -------------------------------------------------------------------------

Page 216 of 264
PDF/HTML Page 245 of 293
single page version

௨௧௬

மித்யாத்வாதித்ரவ்யபர்யாயாணாமபி பஹிரங்ககாரணத்யோதநமேதத்.

தந்த்ராந்தரே கிலாஷ்டவிகல்பகர்மகாரணத்வேந பந்தஹேதுர்த்ரவ்யஹேதுரூபஶ்சதுர்விகல்பஃ ப்ரோக்தஃ மித்யா– த்வாஸஂயமகஷாயயோகா இதி. தேஷாமபி ஜீவபாவபூதா ராகாதயோ பந்தஹேதுத்வஸ்ய ஹேதவஃ, யதோ ராகாதிபாவாநாமபாவே த்ரவ்யமித்யாத்வாஸஂயமகஷாயயோகஸத்பாவேபி ஜீவா ந பத்யந்தே. ததோ ராகா– தீநாமந்தரங்கத்வாந்நிஶ்சயேந பந்தஹேதுத்வமவஸேயமிதி.. ௧௪௯..

-----------------------------------------------------------------------------

பஹிரஂக–காரணபநேகா ப்ரகாஶந ஹை.

க்ரஂதாந்தரமேஂ [அந்ய ஶாஸ்த்ரமேஂ] மித்யாத்வ, அஸஂயம, கஷாய ஔர யோக இந சார ப்ரகாரகே த்ரவ்யஹேதுஓஂகோ [த்ரவ்யப்ரத்யயோஂகோ] ஆட ப்ரகாரகே கர்மோஂகே காரணரூபஸே பந்தஹேது கஹே ஹைஂ. உந்ஹேஂ பீ பந்தஹேதுபநேகே ஹேது ஜீவபாவபூத ராகாதிக ஹைஂ; க்யோஂகி ௨ராகாதிபாவோஂகா அபாவ ஹோநே பர த்ரவ்யமித்யாத்வ, த்ரவ்ய–அஸஂயம, த்ரவ்யகஷாய ஔர த்ரவ்யயோககே ஸத்பாவமேஂ பீ ஜீவ பஂததே நஹீஂ ஹைஂ. இஸலியே ராகாதிபாவோஂகோ அஂதரஂக பந்தஹேதுபநா ஹோநேகே காரண ௩நிஶ்சயஸே பந்தஹேதுபநா ஹை ஐஸா நிர்ணய கரநா.. ௧௪௯..

இஸ ப்ரகார பஂதபதார்தகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ. ------------------------------------------------------------------------- ௧. ப்ரகாஶந=ப்ரஸித்த கரநா; ஸமஜநா; தர்ஶாநா. ௨. ஜீவகத ராகாதிரூப பாவப்ரத்யயோஂகா அபாவ ஹோநே பர த்ரவ்யப்ரத்யயோஂகே வித்யமாநபநேமேஂ பீ ஜீவ பஂததே நஹீஂ ஹைஂ. யதி

௩. உதயகத த்ரவ்யமித்யாத்வாதி ப்ரத்யயோஂகீ பா஁தி ராகாதிபாவ நவீந கர்மபந்தமேஂ மாத்ர பஹிரஂக நிமித்த நஹீஂ ஹை கிந்து வே

Page 217 of 264
PDF/HTML Page 246 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

த்ரவ்யகர்மமோக்ஷஹேதுபரமஸஂவரரூபேண பாவமோக்ஷஸ்வரூபாக்யாநமேதத். -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [ஹேத்வபாவே] [மோஹராகத்வேஷரூப] ஹேதுகா அபாவ ஹோநேஸே [ஜ்ஞாநிநஃ] ஜ்ஞாநீகோ [நியமாத்] நியமஸே [ஆஸ்ரவநிரோதஃ ஜாயதே] ஆஸ்ரவகா நிரோத ஹோதா ஹை [து] ஔர [ஆஸ்ரவபாவேந விநா] ஆஸ்ரவபாவகே அபாவமேஂ [கர்மணஃ நிரோதஃ ஜாயதே] கர்மகா நிரோத ஹோதா ஹை. [ச] ஔர [கர்மணாம் அபாவேந] கர்மோஂகா அபாவ ஹோநேஸே வஹ [ஸர்வஜ்ஞஃ ஸர்வலோகதர்ஶீ ச] ஸர்வஜ்ஞ ஔர ஸர்வலோகதர்ஶீ ஹோதா ஹுஆ [இந்த்ரியரஹிதம்] இந்த்ரியரஹித, [அவ்யாபாதம்] அவ்யாபாத, [அநந்தம் ஸுகம் ப்ராப்நோதி] அநந்த ஸுககோ ப்ராப்த கரதா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, ௧த்ரவ்யகர்மமோக்ஷகே ஹேதுபூத பரம–ஸஂவரரூபஸே பாவமோக்ஷகே ஸ்வரூபகா கதந ஹை. ------------------------------------------------------------------------- ௧. த்ரவ்யகர்மமோக்ஷ=த்ரவ்யகர்மகா ஸர்வதா சூட ஜாநாஃ த்ரவ்யமோக்ஷ [யஹா஁ பாவமோக்ஷகா ஸ்வரூப த்ரவ்யமோக்ஷகே நிமித்தபூத பரம–

Page 218 of 264
PDF/HTML Page 247 of 293
single page version

௨௧௮

த்ரவ்யகர்மமோக்ஷஹேதுபரமஸஂவரரூபேண பாவமோக்ஷஸ்வரூபாக்யாநமேதத். ஆஸ்ரவஹேதுர்ஹி ஜீவஸ்ய மோஹராகத்வேஷரூபோ பாவஃ. ததபாவோ பவதி ஜ்ஞாநிநஃ. ததபாவே பவத்யாஸ்ரவபாவாபாவஃ. ஆஸ்ரவபாவாபாவே பவதி கர்மாபாவஃ. கர்மாபாவேந பவதி ஸார்வஜ்ஞஂ ஸர்வ– தர்ஶித்வமவ்யாபாதமிந்த்ரியவ்யாபாராதீதமநந்தஸுகத்வஞ்சேதி. ஸ ஏஷ ஜீவந்முக்திநாமா பாவமோக்ஷஃ. கதமிதி சேத். பாவஃ கல்வத்ர விவக்ஷிதஃ கர்மாவ்ருத்தசைதந்யஸ்ய க்ரமப்ரவர்தமாநஜ்ஞப்திக்ரியாரூபஃ. ஸ கலு ஸஂஸாரிணோநாதிமோஹநீயகர்மோதயாநுவ்ருத்திவஶாதஶுத்தோ த்ரவ்யகர்மாஸ்ரவஹேதுஃ. ஸ து ஜ்ஞாநிநோ மோஹராக– த்வேஷாநுவ்ருத்திரூபேண ப்ரஹீயதே. ததோஸ்ய ஆஸ்ரவபாவோ நிருத்யதே. ததோ நிருத்தாஸ்ரவபாவஸ்யாஸ்ய மோஹக்ஷயேணாத்யந்தநிர்விகாரமநாதிமுத்ரிதாநந்தசைதந்யவீர்யஸ்ய ஶுத்தஜ்ஞப்திக்ரியாரூபேணாந்தர்முஹூர்த– மதிவாஹ்ய யுகபஞ்ஜ்ஞாநதர்ஶநாவரணாந்தராயக்ஷேயண கதஞ்சிச் கூடஸ்தஜ்ஞாநத்வமவாப்ய ஜ்ஞப்திக்ரியாரூபே க்ரமப்ரவ்ருத்த்யபாவாத்பாவகர்ம விநஶ்யதி. -----------------------------------------------------------------------------

ஆஸ்ரவகா ஹேது வாஸ்தவமேஂ ஜீவகா மோஹராகத்வேஷரூப பாவ ஹை. ஜ்ஞாநீகோ உஸகா அபாவ ஹோதா ஹை. உஸகா அபாவ ஹோநே பர ஆஸ்ரவபாவகா அபாவ ஹோதா ஹை. ஆஸ்ரவபாவகா அபாவ ஹோநே பர கர்மகா அபாவ ஹோதா ஹை. கர்மகா அபாவ ஹோநே பர ஸர்வஜ்ஞதா, ஸர்வதர்ஶிதா ஔர அவ்யாபாத, ௧இந்த்ரியவ்யாபாராதீத, அநந்த ஸுக ஹோதா ஹை. யஹ நிம்நாநுஸார ப்ரகார ஸ்பஷ்டீகரண ஹைேஃ–

யஹா஁ ஜோ ‘பாவ’ ௩விவக்ஷித ஹை வஹ கர்மாவ்ருத [கர்மஸே ஆவ்ருத ஹுஏ] சைதந்யகீ க்ரமாநுஸார ப்ரவர்ததீ ஜ்ஞாப்திக்ரியாரூப ஹை. வஹ [க்ரமாநுஸார ப்ரவர்ததீ ஜ்ஞப்திக்ரியாரூப பாவ] வாஸ்தவமேஂ ஸஂஸாரீகோ அநாதி காலஸே மோஹநீயகர்மகே உதயகா அநுஸரண கரதீ ஹுஈ பரிணதிகே காரண அஶுத்த ஹை, த்ரவ்யகர்மாஸ்ரவகா ஹேது ஹை. பரந்து வஹ [க்ரமாநுஸார ப்ரவர்ததீ ஜ்ஞப்திக்ரியாரூப பாவ] ஜ்ஞாநீகோ மோஹராகத்வேஷவாலீ பரிணதிரூபஸே ஹாநிகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை இஸலியே உஸே ஆஸ்ரவபாவகோ நிரோத ஹோதா ஹை. இஸலியே ஜிஸே ஆஸ்ரவபாவகா நிரோத ஹுஆ ஹை ஐஸே உஸ ஜ்ஞாநீகோ மோஹகே க்ஷய த்வாரா அத்யந்த நிர்விகாரபநா ஹோநேஸே, ஜிஸே அநாதி காலஸே அநந்த சைதந்ய ஔர [அநந்த] வீர்ய முஂத கயா ஹை ஐஸா வஹ ஜ்ஞாநீ [க்ஷீணமோஹ குணஸ்தாநமேஂ] ஶுத்த ஜ்ஞப்திக்ரியாரூபஸே அஂதர்முஹூர்த வ்யதீத கரகே யுகபத் ஜ்ஞாநாவரண, தர்ஶநாவரண ஔர அந்தராயகா க்ஷய ஹோநேஸே கதஂசித் ௧கூடஸ்த ஜ்ஞாநகோ ப்ராப்த கரதா ஹை ஔர இஸ ப்ரகார உஸே ஜ்ஞப்திக்ரியாகே ரூபமேஂ க்ரமப்ரவ்ருத்திகா அபாவ ஹோநேஸே பாவகர்மகா விநாஶ ஹோதா ஹை. ------------------------------------------------------------------------- ௧. இந்த்ரியவ்யாபாராதீத=இந்த்ரியவ்யாபார ரஹித. ௨. ஜீவந்முக்தி = ஜீவித ரஹதே ஹுஏ முக்தி; தேஹ ஹோநே பர பீ முக்தி. ௩. விவக்ஷித=கதந கரநா ஹை.

Page 219 of 264
PDF/HTML Page 248 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

ததஃ கர்மாபாவே ஸ ஹி பகவாந்ஸர்வஜ்ஞஃ ஸர்வதர்ஶீ வ்யுபரதேந்த்ரிய–வ்யாபாராவ்யாபாதாநந்தஸுகஶ்ச நித்யமேவாவதிஷ்டதே. இத்யேஷ பாவகர்மமோக்ஷப்ரகாரஃ த்ரவ்யகர்மமோக்ஷஹேதுஃ பரம–ஸஂவரப்ரகாரஶ்ச.. ௧௫௦–௧௫௧..

----------------------------------------------------------------------------- இஸலியே கர்மகா அபாவ ஹோநே பர வஹ வாஸ்தவமேஂ பகவாந ஸர்வஜ்ஞ, ஸர்வதர்ஶீ ததா இந்த்ரியவ்யாபாராதீத– அவ்யாபாத–அநந்தஸுகவாலா ஸதைவ ரஹதா ஹை.

இஸ ப்ரகார யஹ [ஜோ யஹா஁ கஹா ஹை வஹ], ௨பாவகர்மமோக்ஷகா ௩ப்ரகார ததா த்ரவ்யகர்மமோக்ஷகா ஹேதுபூத பரம ஸஂவரகா ப்ரகார ஹை .. ௧௫௦–௧௫௧..

அந்வயார்தஃ– [ஸ்வபாவஸஹிதஸ்ய ஸாதோஃ] ஸ்வபாவஸஹித ஸாதுகோ [–ஸ்வபாவபரிணத கேவலீபகவாநகோ] [தர்ஶநஜ்ஞாநஸமக்ரஂ] தர்ஶநஜ்ஞாநஸே ஸம்பூர்ண ஔர [நோ அந்யத்ரவ்ய– ஸஂயுக்தம்] ------------------------------------------------------------------------- ௧. கூடஸ்த=ஸர்வ கால ஏக ரூப ரஹநேவாலாஃ அசல. [ஜ்ஞாநாவரணாதி காதிகர்மோஂகா நாஶ ஹோநே பர ஜ்ஞாந கஹீஂஂ ஸர்வதா

௨. பாவகர்மமோக்ஷ=பாவகர்மகா ஸர்வதா சூட ஜாநா; பாவமோக்ஷ. [ஜ்ஞப்திக்ரியாமேஂ க்ரமப்ரவ்ருத்திகா அபாவ ஹோநா வஹ பாவமோக்ஷ ஹை

௩. ப்ரகார=ஸ்வரூப; ரீத.

Page 220 of 264
PDF/HTML Page 249 of 293
single page version

௨௨௦

த்ரவ்யகர்மமோக்ஷஹேதுபரமநிர்ஜராகாரணத்யாநாக்யாநமேதத்.

ஏவமஸ்ய கலு பாவமுக்தஸ்ய பகவதஃ கேவலிநஃ ஸ்வரூபத்ருப்தத்வாத்விஶ்ராந்தஸ்ருகதுஃககர்ம– விபாகக்ருதவிக்ரியஸ்ய ப்ரக்ஷீணாவரணத்வாதநந்தஜ்ஞாநதர்ஶநஸஂபூர்ணஶுத்தஜ்ஞாநசேதநாமயத்வாததீந்த்ரியத்வாத் சாந்யத்ரவ்யஸஂயோகவியுக்தஂ ஶுத்தஸ்வரூபேவிசலிதசைதந்யவ்ருத்திரூபத்வாத்கதஞ்சித்தயாநவ்யபதேஶார்ஹமாத்மநஃ ஸ்வரூபஂ பூர்வஸஂசிதகர்மணாஂ ஶக்திஶாதநஂ பதநஂ வா விலோக்ய நிர்ஜராஹேதுத்வேநோபவர்ண்யத இதி.. ௧௫௨.. ----------------------------------------------------------------------------- அந்யத்ரவ்யஸே அஸஂயுக்த ஐஸா [த்யாநஂ] த்யாந [நிர்ஜராஹேதுஃ ஜாயதே] நிர்ஜராகா ஹேது ஹோதா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, த்ரவ்யகர்மமோக்ஷநகே ஹேதுபூத ஐஸீ பரம நிர்ஜராகே காரணபூத த்யாநகா கதந ஹை.

இஸ ப்ரகார வாஸ்தவமேஂ இஸ [–பூவோக்த] பாவமுக்த [–பாவமோக்ஷவாலே] பகவாந கேவலீகோ–கி ஜிந்ஹேஂ ஸ்வரூபத்ருப்தபநேகே காரண ௧கர்மவிபாக்ருத ஸுகதுஃகரூப விக்ரியா அடக கஈ ஹை உந்ஹேஂ –ஆவரணகே ப்ரக்ஷீணபநேகே காரண, அநந்த ஜ்ஞாநதர்ஶநஸே ஸம்பூர்ண ஶுத்தஜ்ஞாநசேதநாமயபநேகே காரண ததா அதீந்த்ரியபநேகே காரண ஜோ அந்யத்ரவ்யகே ஸஂயோக ரஹித ஹை ஔர ஶுத்த ஸ்வரூபமேஂ அவிசலித சைதந்யவ்ருத்திரூப ஹோநேகே காரண ஜோ கதஂசித் ‘த்யாந’ நாமகே யோக்ய ஹை ஐஸா ஆத்மாகா ஸ்வரூப [–ஆத்மாகீ நிஜ தஶா] பூர்வஸஂசித கர்மோஂகீ ஶக்திகோ ஶாதந அதவா உநகா பதந தேககர நிர்ஜராகே ஹேதுரூபஸே வர்ணந கியா ஜாதா ஹை.

பாவார்தஃ– கேவலீபகவாநகே ஆத்மாகீ தஶா ஜ்ஞாநதர்ஶநாவரணகே க்ஷயவாலீ ஹோநேகே காரண, ஶுத்தஜ்ஞாநசேதநாமய ஹோநேகே காரண ததா இந்த்ரியவ்யாபாராதி பஹிர்த்ரவ்யகே ஆலம்பந ரஹித ஹோநேகே காரண அந்யத்ரவ்யகே ஸஂஸர்க ரஹித ஹை ஔர ஶுத்தஸ்வரூபமேஂ நிஶ்சல சைதந்யபரிணதிரூப ஹோநேகே காரண கிஸீ ப்ரகார ‘த்யாந’ நாமகே யோக்ய ஹை. உநகீ ஐஸீ ஆத்மதஶாகா நிர்ஜராகே நிமித்தரூபஸே வர்ணந கியா ஜாதா ஹை க்யோஂகி உந்ஹேஂ பூர்வோபார்ஜித கர்மோஂகீ ஶக்தி ஹீந ஹோதீ ஜாதீ ஹை ததா வே கர்ம கிரதே ஜாதே ஹை.. ௧௫௨.. -------------------------------------------------------------------------

Page 221 of 264
PDF/HTML Page 250 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

த்ரவ்யமோக்ஷஸ்வரூபாக்யாநமேதத். அத கலு பகவதஃ கேவலிநோ பாவமோக்ஷே ஸதி ப்ரஸித்தபரமஸஂவரஸ்யோத்தரகர்மஸந்ததௌ நிருத்தாயாஂ பரமநிர்ஜராகாரணத்யாநப்ரஸித்தௌ ஸத்யாஂ பூர்வகர்மஸஂததௌ கதாசித்ஸ்வபாவேநைவ கதா–சித்ஸமுத்தாத விதாநேநாயுஃகர்மஸமபூதஸ்தித்யாமாயுஃகர்மாநுஸாரேணைவ நிர்ஜீர்யமாணாயாம புநர்பவாய தத்பவத்யாகஸமயே வேதநீயாயுர்நாமகோத்ரரூபாணாஂ ஜீவேந ஸஹாத்யந்தவிஶ்லேஷஃ கர்மபுத்கலாநாஂ த்ரவ்யமோக்ஷஃ.. ௧௫௩..

–இதி மோக்ஷபதார்தவ்யாக்யாநஂ ஸமாப்தம். -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யஃ ஸஂவரேண யுக்தஃ] ஜோ ஸஂவரஸேயுக்த ஹைே ஐஸா [கேவலஜ்ஞாந ப்ராப்த] ஜீவ [நிர்ஜரந் அத ஸர்வகர்மாணி] ஸர்வ கர்மோஂகீ நிர்ஜரா கரதா ஹுஆ [வ்யபகதவேத்யாயுஷ்கஃ] வேதநீய ஔர ஆயு ரஹித ஹோகர [பவஂ மஞ்சதி] பவகோ சோ஡தா ஹை; [தேந] இஸலியே [இஸ ப்ரகார ஸர்வ கர்மபுத்கலோஂகா வியோக ஹோநேகே காரண] [ஸஃ மோக்ஷஃ] வஹ மோக்ஷ ஹை.

கர்மஸஂததி நிரோதகோ ப்ராப்த ஹோகர ஔர பரம நிர்ஜராகே காரணபூத த்யாந ஸித்த ஹோநேகே காரண கர்மஸஂததி– கி ஜிஸகீ ஸ்திதி கதாசித் ஸ்வபாவஸே ஹீ ஆயுகர்மகே ஜிதநீ ஹோதீ ஹை ஔர கதாசித் ௩ஸமுத்காதவிதாநஸே ஆயுகர்மகே ஜிதநீ ஹோதீ ஹை

ஹுஈ,ே தநீய–ஆயு–நாம–கோத்ரரூப கர்மபுத்கலோஂகா ஜீவகே ஸாத அத்யந்த விஶ்லேஷ [வியோக] வஹ த்ரவ்யமோக்ஷ ஹை.. ௧௫௩..

இஸ ப்ரகார மோக்ஷபதார்தகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ. ------------------------------------------------------------------------- ௧. உத்தர கர்மஸஂததி=பாதகா கர்மப்ரவாஹ; பாவீ கர்மபரம்பரா. ௨. பூர்வ=பஹலேகீ. ௩. கேவலீபகவாநகோ வேதநீய, நாம ஔர கோத்ரகர்மகீ ஸ்திதி கபீ ஸ்வபாவஸே ஹீ [அர்தாத் கேவலீஸமுத்காதரூப

௪. அபுநர்பவ=பிரஸே பவ நஹீஂ ஹோநா. [கேவலீபகவாநகோ பிரஸே பவ ஹுஏ பிநா ஹீ உஸ பவகா த்யாக ஹோதா ஹை;

Page 222 of 264
PDF/HTML Page 251 of 293
single page version

௨௨௨

ஸமாப்தஂ ச மோக்ஷமார்காவயவரூபஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநவிஷயபூதநவபதார்தவ்யாக்யாநம்..

அத மோக்ஷமார்கப்ரபஞ்சஸூசிகா சூலிகா.

----------------------------------------------------------------------------- ஔர மோக்ஷமார்ககே அவயவரூப ஸம்யக்தர்ஶந ததா ஸம்யக்ஜ்ஞாநகே விஷயபூத நவ பதார்தோஂகா வ்யாக்யாந பீ ஸமாப்த ஹுஆ.

அப ௧மோக்ஷமார்கப்ரபஂசஸூசக சூலிகா ஹை. ௩ ------------------------------------------------------------------------- ௧. மோக்ஷமார்கப்ரபஂசஸூசக = மோக்ஷமார்ககா விஸ்தார பதலாநேவாலீ; மோக்ஷமார்ககா விஸ்தாரஸே கரநேவாலீ; மோக்ஷமார்ககா

௨. சூலிகாகே அர்தகே லிஏ ப்ருஷ்ட ௧௫௧ கா பதடிப்பண தேகே.

Page 223 of 264
PDF/HTML Page 252 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

மோக்ஷமார்கஸ்வரூபாக்யாநமேதத்.

ஜீவஸ்வபாவநியதஂ சரிதஂ மோக்ஷமார்கஃ. ஜீவஸ்வபாவோ ஹி ஜ்ஞாநதர்ஶநே அநந்யமயத்வாத். அநந்யமயத்வஂ ச தயோர்விஶேஷஸாமாந்யசைதந்யஸ்வபாவஜீவநிர்வ்ருத்தத்வாத். அத தயோர்ஜீவஸ்வரூபபூதயோ– ர்ஜ்ஞாநதர்ஶநயோர்யந்நியதமவஸ்திதமுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யரூபவ்ருத்திமயமஸ்தித்வஂ ராகாதிபரிணத்யபாவாதநிந்திதஂ தச்சரிதஂ; ததேவ மோக்ஷமார்க இதி. த்விவிதஂ ஹி கில ஸஂஸாரிஷு சரிதஂ– ஸ்வசரிதஂ பரசரிதஂ ச; ஸ்வஸமயபரஸமயாவித்யர்தஃ. தத்ர ஸ்வபாவாவஸ்திதாஸ்தித்வஸ்வரூபஂ ஸ்வசரிதஂ, பரபாவாவஸ்திதாஸ்தி– த்வஸ்வரூபஂ பரசரிதம். தத்ர யத்ஸ்வ– -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [ஜீவஸ்வபாவஂ] ஜீவகா ஸ்வபாவ [ஜ்ஞாநம்] ஜ்ஞாந ஔர [அப்ரதிஹத–தர்ஶநம்] அப்ரதிஹத தர்ஶந ஹைே– [அநந்யமயம்] ஜோ கி [ஜீவஸே] அநந்யமய ஹை. [தயோஃ] உந ஜ்ஞாநதர்ஶநமேஂ [நியதம்] நியத [அஸ்திவம்] அஸ்தித்வ– [அநிந்திதஂ] ஜோ கி அநிஂதித ஹை– [சாரித்ரஂ ச பணிதம்] உஸே [ஜிநேந்த்ரோஂநே] சாரித்ர கஹா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, மோக்ஷமார்ககே ஸ்வரூபகா கதந ஹை.

ஜீவஸ்வபாவமேஂ நியத சாரித்ர வஹ மோக்ஷமார்க ஹை. ஜீவஸ்வபாவ வாஸ்தவமேஂ ஜ்ஞாந–தர்ஶந ஹை க்யோஂகி வே [ஜீவஸே] அநந்யமய ஹைஂ. ஜ்ஞாநதர்ஶநகா [ஜீவஸே] அநந்யமயபநா ஹோநேகா காரண யஹ ஹை கி ௧ விஶேஷசைதந்ய ஔர ஸாமாந்யசைதந்ய ஜிஸகா ஸ்வபாவ ஹை ஐஸே ஜீவஸே வே நிஷ்பந்ந ஹைஂ [அர்தாத் ஜீவ த்வாரா

ஜ்ஞாநதர்ஶந ரசே கயே ஹைஂ]. அப ஜீவகே ஸ்வரூபபூத ஐஸே உந ஜ்ஞாநதர்ஶநமேஂ நியத–அவஸ்தித ஐஸா ஜோ உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யரூப வ்ருத்திமய அஸ்தித்வ– ஜோ கி ராகாதிபரிணாமகே அபாவகே காரண அநிஂதித ஹை – வஹ சாரித்ர ஹை; வஹீ மோக்ஷமார்க ஹை.

ஸஂஸாரீயோஂமேஂ சாரித்ர வாஸ்தவமேஂ தோ ப்ரகாரகா ஹைஃ– [௧] ஸ்வசாரித்ர ஔர [௨] பரசாரித்ர; [௧]ஸ்வஸமய ஔர [௨] பரஸமய ஐஸா அர்த ஹை. வஹா஁, ஸ்வபாவமேஂ அவஸ்தித அஸ்தித்வஸ்வரூப [சாரித்ர] வஹ ஸ்வசாரித்ர ஹை ஔர பரபாவமேஂ அவஸ்தித அஸ்தித்வஸ்வரூப [சாரித்ர] வஹ பரசாரித்ர ஹை. உஸமேஂஸே ------------------------------------------------------------------------- ௧. விஶேஷசைதந்ய வஹ ஜ்ஞாந ஹைே ஔர ஸாமாந்யசைதந்ய வஹ தர்ஶந ஹை. ௨. நியத=அவஸ்தித; ஸ்தித; ஸ்திர; த்ர஢ரூப ஸ்தித. ௩. வ்ருத்தி=வர்தநா; ஹோநா. [உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யரூப வ்ருத்தி வஹ அஸ்தித்வ ஹை.]

Page 224 of 264
PDF/HTML Page 253 of 293
single page version

௨௨௪

பாவாவஸ்திதாஸ்தித்வரூபஂ பரபாவாவஸ்திதாஸ்தித்வவ்யாவ்ருத்தத்வேநாத்யந்தமநிந்திதஂ ததத்ர ஸாக்ஷாந்மோக்ஷமார்க– த்வேநாவதாரணீயமிதி.. ௧௫௪..

----------------------------------------------------------------------------- [அர்தாத் தோ ப்ரகாரகே சாரித்ரமேஂஸே], ஸ்வபாவமேஂ அவஸ்தித அஸ்தித்வரூப சாரித்ர–ஜோ கி பரபாவமேஂ அவஸ்தித அஸ்தித்வஸே பிந்ந ஹோநேகே காரண அத்யந்த அநிஂதித ஹை வஹ–யஹா஁ ஸாக்ஷாத் மோக்ஷமார்கரூப அவதாரணா.

[யஹீ சாரித்ர ‘பரமார்த’ ஶப்தஸே வாச்ய ஐஸே மோக்ஷகா காரண ஹை, அந்ய நஹீஂ–ஐஸா ந ஜாநகர, மோக்ஷஸே பிந்ந ஐஸே அஸார ஸஂஸாரகே காரணபூத மித்யாத்வராகாதிமேஂ லீந வர்ததே ஹுஏ அபநா அநந்த கால கயா; ஐஸா ஜாநகர உஸீ ஜீவஸ்வபாவநியத சாரித்ரகீ – ஜோ கி மோக்ஷகே காரணபூத ஹை உஸகீ – நிரந்தர பாவநா கரநா யோக்ய ஹை. இஸ ப்ரகார ஸூத்ரதாத்பர்ய ஹை.] . ௧௫௪..

அந்வயார்தஃ– [ஜீவஃ] ஜீவ, [ஸ்வபாவநியதஃ] [த்ரவ்ய–அபேக்ஷாஸே] ஸ்வபாவநியத ஹோநே பர பீ, [அநியதகுணபர்யாயஃ அத பரஸமயஃ] யதி அநியத குணபர்யாயவாலா ஹோ தோ பரஸமய ஹை. [யதி] யதி வஹ [ஸ்வகஂ ஸமயஂ குருதே] [நியத குணபர்யாயஸே பரிணமித ஹோகர] ஸ்வஸமயகோ கரதா ஹை தோ [கர்மபந்தாத்] கர்மபந்தஸே [ப்ரப்ரஸ்யதி] சூடதா ஹை. -------------------------------------------------------------------------

Page 225 of 264
PDF/HTML Page 254 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

ஸ்வஸமயபரஸமயோபாதாநவ்யுதாஸபுரஸ்ஸரகர்மக்ஷயத்வாரேண ஜீவஸ்வபாவநியதசரிதஸ்ய மோக்ஷ– மார்கத்வத்யோதநமேதத்.

ஸஂஸாரிணோ ஹி ஜீவஸ்ய ஜ்ஞாநதர்ஶநாவஸ்திதத்வாத் ஸ்வபாவநியதஸ்யாப்யநாதிமோஹநீயோ– தயாநுவ்ருத்திபரத்வேநோபரக்தோபயோகஸ்ய ஸதஃ ஸமுபாத்தபாவவைஶ்வருப்யத்வாதநியதகுணபர்யாயத்வஂ பரஸமயஃ பரசரிதமிதி யாவத். தஸ்யைவாநாதிமோஹநீயோதயாநுவ்ருத்திபரத்வமபாஸ்யாத்யந்தஶுத்தோபயோகஸ்ய ஸதஃ ஸமுபாத்தபாவைக்யருப்யத்வாந்நியதகுணபர்யாயத்வஂ ஸ்வஸமயஃ ஸ்வசரிதமிதி யாவத் அத கலு யதி கதஞ்சநோத்பிந்நஸம்யக்ஜ்ஞாநஜ்யோதிர்ஜீவஃ பரஸமயஂ வ்யுதஸ்ய ஸ்வஸமயமுபாதத்தே ததா கர்மபந்தாதவஶ்யஂ ப்ரஶ்யதி. யதோ ஹி ஜீவஸ்வபாவநியதஂ சரிதஂ மோக்ஷமார்க இதி.. ௧௫௫.. -----------------------------------------------------------------------------

டீகாஃ– ஸ்வஸமயகே க்ரஹண ஔர பரஸமயகே த்யாகபூர்வக கர்மக்ஷய ஹோதா ஹை– ஐஸே ப்ரதிபாதந த்வாரா யஹா஁ [இஸ காதாமேஂ] ‘ஜீவஸ்வபாவமேஂ நியத சாரித்ர வஹ மோக்ஷமார்க ஹை’ ஐஸா தர்ஶாயா ஹை.

ஸஂஸாரீ ஜீவ, [த்ரவ்ய–அபேக்ஷாஸே] ஜ்ஞாநதர்ஶநமேஂ அவஸ்தித ஹோநேகே காரண ஸ்வபாவமேஂ நியத [–நிஶ்சலரூபஸே ஸ்தித] ஹோநே பர பீ ஜப அநாதி மோஹநீயகே உதயகா அநுஸரண கரகே பரிணதி கரநே கே காரண உபரக்த உபயோகவாலா [–அஶுத்த உபயோகவாலா] ஹோதா ஹை தப [ஸ்வயஂ] பாவோஂகா விஶ்வரூபபநா [–அநேகரூபபநா] க்ரஹண கியா ஹோநகேே காரண உஸேே ஜோ அநியதகுணபர்யாயபநா ஹோதா ஹை வஹ பரஸமய அர்தாத் பரசாரித்ர ஹை; வஹீ [ஜீவ] ஜப அநாதி மோஹநீயகே உதயகா அநுஸரண கரநே வாலீ பரிணதி கரநா சோ஡கர அத்யந்த ஶுத்த உபயோகவாலா ஹோதா ஹை தப [ஸ்வயஂ] பாவகா ஏகரூபபநா க்ரஹண கியா ஹோநேகே காரண உஸே ஜோ நியதகுணபர்யாயபநா ஹோதா ஹை வஹ ஸ்வஸமய அர்தாத் ஸ்வசாரித்ர ஹை.

அப, வாஸ்தவமேஂ யதி கிஸீ பீ ப்ரகார ஸம்யக்ஜ்ஞாநஜ்யோதி ப்ரகட கரகே ஜீவ பரஸமயகோ சோ஡கர ஸ்வஸமயகோ க்ரஹண கரதா ஹை தோ கர்மபந்தஸே அவஶ்ய சூடதா ஹை; இஸலியே வாஸ்தவமேஂ [ஐஸா நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி] ஜீவஸ்வபாவமேஂ நியத சாரித்ர வஹ மோக்ஷமார்க ஹை.. ௧௫௫.. ------------------------------------------------------------------------- ௧. உபரக்த=உபராகயுக்த [கிஸீ பதார்தமேஂ ஹோநேவாலா. அந்ய உபாதிகே அநுரூப விகார [அர்தாத் அந்ய உபாதி ஜிஸமேஂ

௨. அநியத=அநிஶ்சித; அநேகரூப; விவித ப்ரகாரகே. ௩. நியத=நிஶ்சித; ஏகரூப; அமுக ஏக ஹீ ப்ரகாரகே.

Page 226 of 264
PDF/HTML Page 255 of 293
single page version

௨௨௬

பரசரிதப்ரவ்ருத்தஸ்வரூபாக்யாநமேதத்.

யோ ஹி மோஹநீயோதயாநுவ்ருத்திவஶாத்ரஜ்யமாநோபயோகஃ ஸந் பரத்ரவ்யே ஶுபமஶுபஂ வா பாவமாததாதி, ஸ ஸ்வகசரித்ரப்ரஷ்டஃ பரசரித்ரசர இத்யுபகீயதே; யதோ ஹி ஸ்வத்ரவ்யே ஶுத்தோபயோகவ்ருத்திஃ ஸ்வசரிதஂ, பரத்ரவ்யே ஸோபராகோபயோகவ்ருத்திஃ பரசரிதமிதி.. ௧௫௬.. -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யஃ] ஜோ [ராகேண] ராகஸே [–ரஂஜித அர்தாத் மலிந உபயோகஸே] [பரத்ரவ்யே] பரத்ரவ்யமேஂ [ஶுபம் அஶுபம் பாவம்] ஶுப யா அஶுப பாவ [யதி கரோதி] கரதா ஹை, [ஸஃ ஜீவஃ] வஹ ஜீவ [ஸ்வகசரித்ரப்ரஷ்டஃ] ஸ்வசாரித்ரப்ரஷ்ட ஐஸா [பரசரிதசரஃ பவதி] பரசாரித்ரகா ஆசரண கரநேவாலா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, பரசாரித்ரமேஂ ப்ரவர்தந கரநேவாலேகே ஸ்வரூபகா கதந ஹை.

ஜோ [ஜீவ] வாஸ்தவமேஂ மோஹநீயகே உதயகா அநுஸரண கரநேவாலீே பரிணதிகே வஶ [அர்தாத் மோஹநீயகே உதயகா அநுஸரண கரகே பரிணமித ஹோநேகே காரண ] ரஂஜித–உபயோகவாலா [உபரக்தஉபயோகவாலா] வர்ததா ஹுஆ, பரத்ரவ்யமேஂ ஶுப யா அஶுப பாவகோ தாரண கரதா ஹை, வஹ [ஜீவ] ஸ்வசாரித்ரஸே ப்ரஷ்ட ஐஸா பரசாரித்ரகா ஆசரண கரநேவாலா கஹா ஜாதா ஹை; க்யோஂகி வாஸ்தவமேஂ ஸ்வத்ரவ்யமேஂ ஂஶுத்த–உபயோகரூப பரிணதி வஹ ஸ்வசாரித்ர ஹை ஔர பரத்ரவ்யமேஂ ஸோபராக–உபயோகரூப பரிணதி வஹ பரசாரித்ர ஹை.. ௧௫௬..

------------------------------------------------------------------------- ௧. ஸோபராக=உபராகயுக்த; உபரக்த; மலிந; விகாரீ; அஶுத்த [உபயோகமேஂ ஹோநேவாலா, கர்மோதயரூப உபாதிகே அநுரூப

Page 227 of 264
PDF/HTML Page 256 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

பரசரிதப்ரவ்ருத்தேர்பந்தஹேதுத்வேந மோக்ஷமார்கத்வநிஷேதநமேதத்.

இஹ கில ஶுபோபரக்தோ பாவஃ புண்யாஸ்ரவஃ, அஶுபோபரக்தஃ பாபாஸ்ரவ இதி. தத்ர புண்யஂ பாபஂ வா யேந பாவேநாஸ்ரவதி யஸ்ய ஜீவஸ்ய யதி ஸ பாவோ பவதி ஸ ஜீவஸ்ததா தேந பரசரித இதி ப்ரருப்யதே. ததஃ பரசரிதப்ரவ்ருத்திர்பந்தமார்க ஏவ, ந மோக்ஷமார்க இதி.. ௧௫௭.. -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யேந பாவேந] ஜிஸ பாவஸே [ஆத்மநஃ] ஆத்மாகோ [புண்யஂ பாபஂ வா] புண்ய அதவா பாப [அத ஆஸ்ரவதி] ஆஸ்ரவித ஹோதே ஹைஂ, [தேந] உஸ பாவ த்வாரா [ஸஃ] வஹ [ஜீவ] [பரசரித்ரஃ பவதி] பரசாரித்ர ஹை–[இதி] ஐஸா [ஜிநாஃ] ஜிந [ப்ரரூபயந்தி] ப்ரரூபித கரதே ஹைஂ.

டீகாஃ– யஹா஁, பரசாரித்ரப்ரவ்ருதி பஂதஹேதுபூத ஹோநேஸே உஸே மோக்ஷமார்கபநேகா நிஷேத கியா கயா ஹை [அர்தாத் பரசாரித்ரமேஂ ப்ரவர்தந பஂதகா ஹேது ஹோநேஸே வஹ மோக்ஷமார்க நஹீஂ ஹை ஐஸா இஸ காதாமேஂ தர்ஶாயா ஹை].

யஹா஁ வாஸ்தவமேஂ ஶுபோபரக்த பாவ [–ஶுபரூப விகாரீ பாவ] வஹ புண்யாஸ்ரவ ஹை ஔர அஶுபோபரக்த பாவ [–அஶுபரூப விகாரீ பாவ] பாபாஸ்ரவ ஹை. வஹா஁, புண்ய அதவா பாப ஜிஸ பாவஸே ஆஸ்ரவித ஹோதே ஹைஂ, வஹ பாவ ஜப ஜிஸ ஜீவகோ ஹோ தப வஹ ஜீவ உஸ பாவ த்வாரா பரசாரித்ர ஹை– ஐஸா [ஜிநேஂத்ரோஂ த்வாரா] ப்ரரூபித கியா ஜாதா ஹை. இஸலியே [ஐஸா நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி] பரசாரித்ரமேஂ ப்ரவ்ருத்தி ஸோ பஂதமார்க ஹீ ஹை, மோக்ஷமார்க நஹீஂ ஹை.. ௧௫௭.. -------------------------------------------------------------------------

Page 228 of 264
PDF/HTML Page 257 of 293
single page version

௨௨௮

ஸ்வசரிதப்ரவ்ருத்தஸ்வரூபாக்யாநமேதத். யஃ கலு நிருபராகோபயோகத்வாத்ஸர்வஸங்கமுக்தஃ பரத்ரவ்யவ்யாவ்ருத்தோபயோகத்வாதநந்யமநாஃ ஆத்மாநஂ ஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநதர்ஶநரூபேண ஜாநாதி பஶ்யதி நியதமவஸ்திதத்வேந, ஸ கலு ஸ்வகஂ சரிதஂ சரதி ஜீவஃ. யதோ ஹி த்ரஶிஜ்ஞப்திஸ்வரூபே புருஷே தந்மாத்ரத்வேந வர்தநஂ ஸ்வசரிதமிதி.. ௧௫௮.. -----------------------------------------------------------------------------

அந்வயார்தஃ– [யஃ] ஜோ [ஸர்வஸங்கமுக்தஃ] ஸர்வஸஂகமுக்த ஔர [அநந்யமநாஃ] அநந்யமநவாலா வர்ததா ஹுஆ [ஆத்மாநஂ] ஆத்மாகோ [ஸ்வபாவேந] [ஜ்ஞாநதர்ஶநரூப] ஸ்வபாவ த்வாரா [நியதஂ] நியதரூபஸே [– ஸ்திரதாபூர்வக] [ஜாநாதி பஶ்யதி] ஜாநதா–தேகதா ஹை, [ஸஃ ஜீவஃ] வஹ ஜீவ [ஸ்வகசரிதஂ] ஸ்வசாரித்ர [சரித] ஆசரதா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, ஸ்வசாரித்ரமேஂ ப்ரவர்தந கரநேவாலேகே ஸ்வரூபகா கதந ஹை.

பரத்ரவ்யஸே வ்யாவ்ருத்த உபயோகவாலா ஹோநேகே காரண அநந்யமநவாலா வர்ததா ஹுஆ, ஆத்மாகோ ஜ்ஞாநதர்ஶநரூப ------------------------------------------------------------------------- ௧. நிருபராக=உபராக ரஹித; நிர்மள; அவிகாரீ; ஶுத்த [நிருபராக உபயோகவாலா ஜீவ ஸமஸ்த பாஹ்ய–அப்யஂதர ஸஂகஸே ஶூந்ய ஹை ததாபி நிஃஸஂக பரமாத்மாகீ பாவநா த்வாரா உத்பந்ந ஸுந்தர ஆநந்தஸ்யந்தீ பரமாநந்தஸ்வரூப ஸுகஸுதாரஸகே ஆஸ்வாதஸே, பூர்ண–கலஶகீ பா஁தி, ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶமேஂ பரபூர ஹோதா ஹை.] ௨. ஆவ்ருத்த=விமுக ஹுஆ; ப்ருதக ஹுஆ; நிவ்ருத்த ஹுஆ ; நிவ்ருத்த; பிந்ந. ௩. அநந்யமநவாலா=ஜிஸகீ பரிணதி அந்ய ப்ரதி நஹீஂ ஜாதீ ஐஸா. [மந=சித்த; பரிணதி; பாவ]

Page 229 of 264
PDF/HTML Page 258 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

----------------------------------------------------------------------------- ஸ்வபாவ த்வாரா நியதரூபஸே அர்தாத் அவஸ்திதரூபஸஸே ஜாநதா–தேகதா ஹை, வஹ ஜீவ வாஸ்தவமேஂ ஸ்வசாரித்ர ஆசரதா ஹை; க்யோஂகி வாஸ்தவமேஂ த்ருஶிஜ்ஞப்திஸ்வரூப புருஷமேஂ [ஆத்மாமேஂ] தந்மாத்ரரூபஸே வர்தநா ஸோ ஸ்வசாரித்ர ஹை.

பாவார்தஃ– ஜோ ஜீவ ஶுத்தோபயோகீ வர்ததா ஹுஆ ஔர ஜிஸகீ பரிணதி பரகீ ஓர நஹீஂ ஜாதீ ஐஸா வர்ததா ஹுஆ, ஆத்மாகோ ஸ்வபாவபூத ஜ்ஞாநதர்ஶநபரிணாம த்பாரா ஸ்திரதாபூர்வக ஜாநதா–தேகதா ஹை, வஹ ஜீவ ஸ்வசாரித்ரகா ஆசரண கரநேவாலா ஹை; க்யோஂகி த்ருஶிஜ்ஞப்திஸ்வரூப ஆத்மாமேஂ மாத்ர த்ருஶிஜ்ஞப்திரூபஸே பரிணமித ஹோகர ரஹநா வஹ ஸ்வசாரித்ர ஹை.. ௧௫௮..

அந்வயார்தஃ– [யஃ] ஜோ [பரத்ரவ்யாத்மபாவரஹிதாத்மா] பரத்ரவ்யாத்மக பாவோஂஸே ரஹித ஸ்வரூபவாலா வர்ததா ஹுஆ, [தர்ஶநஜ்ஞாநவிகல்பம்] [நிஜஸ்வபாவபூத] தர்ஶநஜ்ஞாநரூப பேதகோ [ஆத்மநஃ அவிகல்பஂ] ஆத்மாஸே அபேரூப [சரதி] ஆசரதா ஹை, [ஸஃ] வஹ [ஸ்வகஂ சரிதஂ சரதி] ஸ்வசாரித்ரகோ ஆசரதா ஹை.

டீகாஃ– யஹ, ஶுத்த ஸ்வசாரித்ரப்ரவ்ருத்திகே மார்ககா கதந ஹை. ------------------------------------------------------------------------- ௧. த்ருஶி= தர்ஶந க்ரியா; ஸாமாந்ய அவலோகந.

Page 230 of 264
PDF/HTML Page 259 of 293
single page version

௨௩௦

ஶுத்தஸ்வசரிதப்ரவ்ருத்திபதப்ரதிபாதநமேதத்.

யோ ஹி யோகீந்த்ரஃ ஸமஸ்தமோஹவ்யூஹபஹிர்பூதத்வாத்பரத்ரவ்யஸ்வபாவபாவரஹிதாத்மா ஸந், ஸ்வத்ரவ்ய– மேகமேவாபிமுக்யேநாநுவர்தமாநஃ ஸ்வஸ்வபாவபூதஂ தர்ஶநஜ்ஞாநவிகல்பமப்யாத்மநோவிகல்பத்வேந சரதி, ஸ கலு ஸ்வகஂ சரிதஂ சரதி. ஏவஂ ஹி ஶுத்தத்ரவ்யாஶ்ரிதமபிந்நஸாத்ய– -----------------------------------------------------------------------------

ஜோ யோகீந்த்ர, ஸமஸ்த மோஹவ்யூஹஸே பஹிர்பூத ஹோநேகே காரண பரத்ரவ்யகே ஸ்வபாவரூப பாவோஂஸே ரஹித ஸ்வரூபவாலே வர்ததே ஹுஏ, ஸ்வத்ரவ்யகோ ஏககோ ஹீ அபிமுகதாஸே அநுஸரதே ஹுஏ நிஜஸ்வபாவபூத தர்ஶநஜ்ஞாநபேதகோ பீ ஆத்மாஸே அபேதரூபஸே ஆசரதே ஹைஂ, வே வாஸ்தவமேஂ ஸ்வசாரித்ரகோ ஆசரதே ஹைஂ.

மோக்ஷமார்ககா ப்ரரூபண கியா கயா. ஔர ஜோ பஹலே [௧௦௭ வீஂ காதாமேஂ] தர்ஶாயா கயா தா வஹ ஸ்வபரஹேதுக ------------------------------------------------------------------------- ௧. மோஹவ்யூஹ=மோஹஸமூஹ. [ஜிந முநீஂத்ரநே ஸமஸ்த மோஹஸமூஹகா நாஶ கியா ஹோநேஸே ‘அபநா ஸ்வரூப பரத்ரவ்யகே

௨. யஹா஁ நிஶ்சயநயகா விஷய ஶுத்தத்ரவ்ய அர்தாத் ஶுத்தபர்யாயபரிணத த்ரவ்ய ஹை, அர்தாத் அகலே த்ரவ்யகீ [–பரநிமித்த

௩. ஜிஸ நயமேஂ ஸாத்ய ஔர ஸாதந அபிந்ந [அர்தாத் ஏக ப்ரகாரகே] ஹோஂ வஹ யஹா஁ நிஶ்சயநய ஹைே. ஜைஸே கி,

௪. ஜிந பர்யாயோஂமேஂ ஸ்வ ததா பர காரண ஹோதே ஹைஂ அர்தாத் உபாதாநகாரண ததா நிமித்தகாரண ஹோதே ஹைஂ வே பர்யாயேஂ

Page 231 of 264
PDF/HTML Page 260 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந

ஸாதநபாவஂ நிஶ்சயநயமாஶ்ரித்ய மோக்ஷமார்கப்ரரூபணம். யத்து பூர்வமுத்ரிஷ்டஂ தத்ஸ்வபரப்ரத்யயபர்யாயாஶ்ரிதஂ பிந்நஸாத்யஸாதநபாவஂ வ்யவஹாரநயமாஶ்ரித்ய ப்ரருபிதம். ந சைதத்விப்ரதிஷித்தஂ நிஶ்சயவ்யவஹாரயோஃ ஸாத்ய– ஸாதநபாவத்வாத்ஸுவர்ணஸுவர்ணபாஷாணவத். அத ஏவோபயநயாயத்தா பாரமேஶ்வரீ தீர்தப்ரவர்தநேதி.. ௧௫௯.. -----------------------------------------------------------------------------

பர்யாயகே ஆஶ்ரித, பிந்நஸாத்யஸாதநபாவவாலே வ்யவஹாரநயகே ஆஶ்ரயஸே [–வ்யவஹாரநயகீ அபேக்ஷாஸே] ப்ரரூபித கியா கயா தா. இஸமேஂ பரஸ்பர விரோத ஆதா ஹை ஐஸா பீ நஹீஂ ஹை, க்யோஂகி ஸுர்வண ஔர ௨

ஜிநபகவாநகீ] தீர்தப்ரவர்தநா தோநோஂ நயோஂகே ஆதீந ஹை.. ௧௫௯.. ------------------------------------------------------------------------- ௧. ஜிஸ நயமேஂ ஸாத்ய ததா ஸாதந பிந்ந ஹோஂ [–பிந்ந ப்ரரூபித கியே ஜாஏ஁] வஹ யஹா஁ வ்யவஹாரநய ஹை; ஜைஸே கி,

௨. ஜிஸ பாஷாணமேஂ ஸுவர்ண ஹோ உஸே ஸுவர்ணபாஷாண கஹா ஜாதா ஹை. ஜிஸ ப்ரகார வ்யவஹாரநயஸே ஸுவர்ணபாஷாண ஸுவர்ணகா

௩. தீர்த=மார்க [அர்தாத் மோக்ஷமார்க]; உபாய [அர்தாத் மோக்ஷகா உபாய]; உபதேஶ; ஶாஸந. ௪. ஜிநபகவாநகே உபதேஶமேஂ தோ நயோஂ த்வாரா நிரூபண ஹோதா ஹை. வஹா஁, நிஶ்சயநய த்வாரா தோ ஸத்யார்த நிரூபண கியா