Page 57 of 394
PDF/HTML Page 81 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൫൭
ഠാണേ ട്ഠിയസമ്മത്തം പരലോയസുഹംകരോ ഹോദി.. ൧൪..
സ്ഥാനേ സ്ഥിത്തസമ്യക്ത്വഃ പരലോക സുഖംകരഃ ഭവതി.. ൧൪..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ ജിനസൂത്ര മേം തിഷ്ഠതാ ഹുആ ഇച്ഛാകാര ശബ്ദകേ മഹാന പ്രധാന അര്ഥകോ ജാനതാ ഹൈ ഔര സ്ഥാന ജോ ശ്രാവകകേ ഭേദരൂപ പ്രതിമാഓംമേം തിഷ്ഠതാ ഹുആ സമ്യക്ത്വ സഹിത വര്തതാ ഹൈ, ആരമ്ഭാദി കര്മോംകോ ഛോഡതാ ഹൈ, വഹ പരലോക മേം സുഖ കരനേ വാലാ ഹോതാ ഹൈ. ഭവാര്ഥഃ––ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവക കോ ഇച്ഛാകാര കഹതേ ഹൈം സോ ജോ ഇച്ഛാകാരകേ പ്രധാന അര്ഥ കോ ജാനതാ ഹൈ ഓര സൂത്ര അനുസാര സമ്യക്ത്വ സഹിത ആരംഭാദിക ഛോഡകര ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവക ഹോതാ ഹൈ വഹ പരലോകമേം സ്വര്ഗ സുഖ പാതാ ഹൈ..൧൪.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി–ജോ ഇച്ഛാകാര കേ പ്രധാന അര്ഥകോ നഹീം ജാനതാ ഔര അന്യ ധര്മകാ ആചരണ കരതാ ഹൈ വഹ സിദ്ധികോ നഹീം പാതാ ഹൈഃ––
തഹ വിണ പാവദി സിദ്ധിം സംസാരത്ഥോ പുണോ ഭണിദോ.. ൧൫..
തഥാപി ന പ്രാപ്നോതി സിദ്ധിം സംസാരസ്ഥഃ പുനഃ ഭണിതഃ.. ൧൫..
അര്ഥഃ––‘അഥ പുനഃ’ ശബ്ദകാ ഐസാ അര്ഥ ഹൈ കി–പഹലീ ഗാഥാമേം കഹാ ഥാ കി ജോ ഇച്ഛാകാരകേ പ്രധാന അര്ഥകോ ജാനതാ ഹൈ വഹ ആചാരണ കരകേ സ്വര്ഗസുഖ പാതാ ഹൈ. വഹീ അബ ഫിര കഹതേ ഹൈം കി ഇച്ഛാകാരകാ പ്രധാന അര്ഥ ആത്മാകോ ചാഹനാ ഹൈ, അപനേ സ്വരൂപമേം രുചി കരനാ ഹൈ. വഹ ഇസകോ ജോ ഇഷ്ട നഹീം കരതാ ഹൈ ഔര അന്യ ധര്മകേ സമസ്ത ആചരണ കരതാ ഹൈ തോ ഭീ സിദ്ധി അര്ഥാത് മോക്ഷകോ നഹീം പാതാ ഹൈ ഔര ഉസകോ സംസാര മേം ഹീ രഹനേ വാലാ കഹാ ഹൈ. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
‘ഈച്ഛാമി’ യോഗ്യ പദസ്ഥ തേ പരലോകഗത സുഖനേ ലഹേ. ൧൪.
Page 58 of 394
PDF/HTML Page 82 of 418
single page version
൫൮] [അഷ്ടപാഹുഡ
ഭാവാര്ഥഃ––ഇച്ഛാകാരകാ പ്രധാന അര്ഥ ആപകോ ചാഹനാ ഹൈ, സോ ജിസകേ അപനേ സ്വരൂപ കീ രുചിരൂപ സമ്യക്ത്വ നഹീം ഹൈ, ഉസകോ സബ മുനി, ശ്രാവകകീ ആചരണരൂപ പ്രവൃത്തി മോക്ഷകാ കാരണ നഹീം ഹൈ..൧൫.. ആഗേ ഇസ ഹീ അര്ഥ കോ ദൃഢ കരകേ ഉപദേശ കരതേ ഹൈംഃ––
ജേണ യ ലഹേഹ മോക്ഖം തം ജാണിജ്ജഹ പയത്തേണ.. ൧൬..
യേന ച ലഭധ്വം മോക്ഷം തം ജാനീത പ്രയത്നേന.. ൧൬..
അര്ഥഃ––പഹിലേ കഹാ കി ജോ ആത്മാ കോ ഇഷ്ട നഹീം കരതാ ഹൈ ഉസകേ സിദ്ധി നഹീം ഹൈ, ഇസ
ഹീ കാരണ സേ ഹേ ഭവ്യ ജീവോം! തുമ ഉസ ആത്മാ കീ ശ്രദ്ധാ കരോ, ഉസകാ ശ്രദ്ധാന കരോ, മന–വചന–
കായസേ സ്വരൂപമേം രുചി കരോ, ഇസ കാരണ സേ മോക്ഷകോ പാഓ ഔര ജിസസേ മോക്ഷ പാതേ ഹൈം ഉസകോ
പ്രയത്ന ദ്വാരാ സബ പ്രാകരകേ ഉദ്യമ കരകേ ജാനോ. (ഭാവ പാഹുഡ ഗാ൰ ൮൭ മേം ഭീ യഹ ബാത ഹൈ.)
ഭാവാര്ഥഃ––ജിസസേ മോക്ഷ പാതേ ഹൈം ഉസഹകിോ ജാനനാ, ശ്രദ്ധാന കരനാ യഹ പ്രധാന ഉപദേശ ഹൈ,
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ജിനസൂത്ര കോ ജാനനേ വാലേ മുനി ഹൈം ഉനകാ സ്വരൂപ ഫിര ദൃഢ കരനേ
ഭുംജേഇ പാണിപത്തേ ദിണ്ണണ്ണം ഇക്കഠാണമ്മി്.. ൧൭..
ഭുംജീത പാണിപാത്രേ ദത്തമന്യേന ഏകസ്ഥാനേ.. ൧൭..
തേ ആത്മനേ ജാണോ പ്രയത്നേ, മുക്തിനേ ജേഥീ വരോ. ൧൬.
Page 59 of 394
PDF/HTML Page 83 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൫൯
അര്ഥഃ––ബാല കേ അഗ്രഭാഗ കീ കോടി അര്ഥാത് അണീമാത്ര ഭീ പരിഗ്രഹ കാ ഗ്രഹണ സാധുകേ നഹീം ഹോതാ ഹൈ. യഹാ ആശംകാ ഹൈ കി യദി പ്രരിഗ്രഹ കുഛ നഹീം ഹൈ തോ ആഹാര കൈസേ കരതേ ഹൈം? ഇസകാ സമാധാന കരതേ ഹൈം–ആഹാര കരതേ ഹൈം തോ പാണിമാത്ര (കരപാത്ര) അപനേ ഹാഥ മേം ഭോജന കരതേം ഹൈം, വഹ ഭീ അന്യ കാ ദിയാ ഹുആ പ്രാസുക അന്ന മാത്ര ലേതേ ഹൈം, വഹ ഭീ ഏക സ്ഥാന പര ഹീ ലേതേ ഹൈം, ബാരംബാര നഹീം ലേതേ ഔര അന്യ സ്ഥാന മേം നഹീം ലേതേ ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––ജോ മുനി ആഹാര ഹീ പര കാ ദിയാ ഹുആ പ്രാസുക യോഗ്യ അന്നമാത്ര നിര്ദോഷ ഏകബാര ദിനമേം അപനേ ഹാഥമേം ലേതേ ഹൈം തോ അന്യ പരിഗ്രഹ കിസലിയേ ഗ്രഹണ കരേം? അര്ഥാത് നഹീം ഗ്രഹണ കരേം, ജിനസൂത്ര മേം ഇസപ്രകാര മുനി കഹേം ഹൈം..൧൭.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി അല്പ പരിഗ്രഹ ഗ്രഹണ കരേ ഉസമേം ദോഷ ക്യാ ഹൈ? ഉസകോ ദോഷ ദിഖാതേ ഹൈംഃ––
ജഇ ലേഇ അപ്പബഹുയം തത്തോ പുണ ജാഇ ണിഗ്ഗോദമ്.. ൧൮..
യദി ലാതി അല്പബഹുകം തതഃ പുനഃ യാതി നിഗോദമ്.. ൧൮..
അര്ഥഃ––മുനി യഥാജാത രൂപ ഹൈം. ജൈസേ, ജന്മതാ ബാലക നഗ്നരൂപ ഹോതാ ഹൈ വൈസേ ഹീ നഗ്നരൂപ
ദിഗമ്ബര മുദ്രാകാ ധാരക ഹൈ, വഹ അപനേ ഹാഥസേ തിലകേ തുഷമാത്ര ഭീ കുഛ ഗ്രഹണ നഹീം കരതാ; ഔര
യദി കുഛ ഥോഡാ ബഹുത ലേവേ ഗ്രഹണ കരേ തോ വഹ മുനി ഗ്രഹണ കരനേ സേ നിഗോദ മേം ജാതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––മുനി യഥാജാതരൂപ ദിഗമ്ബര നിര്ഗംഥകോ കഹതേ ഹൈം. വഹ ഇസപ്രകാര ഹോകരകേ ഭീ
മിഥ്യാത്വകാ ഫല നിഗോദ ഹീ ഹൈ. കദാചിത് കുഛ തപശ്ചരണാദിക കരേ തോ ഉസസേ ശുഭ കര്മ ബാ ധകര
സ്വര്ഗാദിക പാവേ, തോ ഭീ ഏകേന്ദ്രിയ ഹോകര സംസാര ഹീ മേം ഭ്രമണ കരതാ ഹൈ.
Page 60 of 394
PDF/HTML Page 84 of 418
single page version
൬൦] [അഷ്ടപാഹുഡ
യഹാ പ്രശ്ന ഹൈ കി–മുനികേ ശരീര ഹൈ, ആഹാര കരതാ ഹൈ, കമംഡലു, പീഛീ, പുസ്തക രഖതാ ഹൈ, യഹാ തില–തുഷമാത്ര ഭീ രഖനാ നഹീം കഹാ, സോ കൈസേ? ഇസകാ സമാധാന യഹ ഹൈ കി–മിഥ്യാത്വ സഹിത രാഗഭാവ സേ അപനാകര അപനേ വിഷയ–കഷായ പുഷ്ട കരനേ കേ ലിയേ രഖേ ഉസകോ പരിഗ്രഹ കഹതേ ഹൈം, ഇസ നിമിത്ത കുഛ ഥോഡാ ബഹുത രഖനേ കാ നിഷേധ കിയാ ഹൈ ഔര കേവല സംയമകേ നിമിത്തകാ തോ സര്വഥാ നിഷേധ നഹീം ഹൈ. ശരീര തോ ആയു പര്യന്ത ഛോഡനേ പര ഭീ ഛൂടതാ നഹീം ഹൈ, ഇസകാ തോ മമത്വ ഹീ ഛൂടതാ ഹൈ, സോ ഉസകാ നിഷേധ കിയാ ഹീ ഹൈ. ജബ തക ശരീര ഹൈ തബ തക ആഹാര നഹീം കരേം തോ സാമര്ഥ്യ ഹീ നഹീം ഹോ, തബ സംയമ നഹീം സധേ, ഇസലിയേ കുഛ യോഗ്യ ആഹാര വിധിപൂര്വക ശരീര സേ രാഗരഹിത ഹോതേ ഹുഏ ലേകര കേ ശരീര കോ ഖഡാ രഖ കര സംയമ സാധതേ ഹൈം. കമംഡലു ബാഹ്യ ശൌചകാ ഉപകരണ ഹൈ, യദി നഹീം രഖേം തോ മല–മൂത്ര കീ അശുചിതാ സേ പംച പരമേഷ്ഠീ കീ ഭക്തി വംദനാ കൈസേ കരേം? ഔര ലോക നിംദ്യ ഹോം. പീഛീ ദയാ കാ ഉപകരണ ഹൈ, യദി നഹീം രഖേം തോ ജീവസഹിത ഭൂമി ആദികീ പ്രതിലേഖനാ കിസസേ കരേം? പുസ്തക ജ്ഞാന കാ ഉപകരണ ഹൈ, യദി നഹീം രഖേം തോ പഠന–പാഠന കൈസേ ഹോ? ഇന ഉപകരണോംകാ രഖനാ ഭീ മമത്വപൂര്വക നഹീം ഹൈ, ഇന സേ രാഗ ഭാവ നഹീം ഹൈ. ആഹാര–വിഹാര–പഠന–പാഠനകീ ക്രിയാ യുക്ത ജബ തക തഹേ തബ തക കേവലജ്ഞാന ഭീ ഉത്പന്ന നഹീം ഹോതാ ഹൈ, ഇന സബ ക്രിയാഓം കോ ഛോഡകര ശരീരകാ ഭീ സര്വഥാ മമത്വ ഛോഡ ധ്യാന അവസ്ഥാ ലേകര തിഷ്ഠേ , അപനേ സ്വരൂപ മേം തീന ഹോം തബ തക പരമ നിര്ഗരന്ഥ അവസ്ഥാ ഹോതീ ഹൈ, തബ ശ്രേണീ കോ പ്രാപ്ത ഹുഏ മുനിരാജകേ കേവലജ്ഞാന ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ, അന്യ ക്രിയാ സഹിത ഹോ തബ തക കേവലജ്ഞാന ഉത്പന്ന നഹീം ഹോതാ ഹൈ, ഇസപ്രകാര നിര്ഗരന്ഥപനാ മോക്ഷമാര്ഗ ജിനസൂത്രമേം കഹാ ഹൈ.
ശ്വേതാമ്ബര കഹതേം ഹൈം കി ഭവസ്ഥിതി പൂരീ ഹോനേ പര സബ അവസ്ഥാഓംമേം കേവലജ്ഞാന ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ തോ യഹ കഹനാ മിഥ്യാ ഹൈ, ജിനസൂത്ര കാ യഹ വചന നഹീം ഹൈ. ഇന ശ്വേതാമ്ബരോംനേ കല്പിതസൂള ബനായേം ഹൈം ഉനമേം ലിഖാ ഹോഗാ. ഫിര യഹാ ശ്വേതാമ്ബര കഹതേ ഹൈം കി ജോ തുമനേ കഹാ വഹ വഹ തോ ഉത്സര്ഗ മാര്ഗ ഹൈ, അപവാദ മാര്ഗ മേം വസ്ത്രാദിക ഉപകരണ രഖനാ കഹാ ഹൈ, ജൈസേ തുമനേ ധര്മോപകരണ കഹേ വൈസേ ഹീ വസ്ത്രാദിക ഭീ ധര്മോപകരണ ഹൈം. ജൈസേ ക്ഷുധാ കീ ബാധാ ആഹാര സേ മിടാ കര സംയമ സാധതേ ഹൈം, വൈസേ ഹീ ശീത ആദികീ ബാധാ വസ്ത്ര ആദി സേ മിടാ കര സംയമ സാധതേ ഹൈം, ഇസമേം വിശേഷ ക്യാ? ഇസകോ കഹതേ ഹൈം കി ഇസമേം തോ ബഡേ ദോഷ ആതേ ഹൈം. തഥാ കോഈ കഹതേ ഹൈം കി കാമ വികാര ഉത്പന്ന ഹോ തബ സ്ത്രീ സേവന കരേ തോ ഇസമേം ക്യാ വിശേഷ? ഇസലിയേ ഇസപ്രകാര കഹനാ യുക്ത നഹീം ഹൈ.
Page 61 of 394
PDF/HTML Page 85 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൬൧
ക്ഷുധാകീ ബാധാ തോ ആഹാരസേ മിടാനാ യുക്ത ഹൈ. ആഹാര കേ ബിനാ ദേഹ അശക്ത ഹോ ജാതാ ഹൈ തഥാ ഛൂട ജാവേ തോ അപഘാതകാ ദോഷ ആതാ ഹൈ; പരന്തു ശീത ആദി കീ ബാധാ തോ അല്പ ഹൈ, യഹ തോ ജ്ഞാനാഭ്യാസ ആദികേ സാധനസേ ഹീ മിട ജാതീ ഹൈ. അപവാദ–മാര്ഗ കഹാ വഹ തോ ജിസമേം മുനിപദ രഹേ ഐസീ ക്രിയാ കരനാ തോ അപവാദ–മാര്ഗ ഹൈ, പരന്തു ജിസ പരിഗ്രഹ സേ തഥാ ജിസ ക്രിയാ സേ മുനിപദ ഭ്രഷ്ട ഹോകര ഗൃഹസ്ഥകേ സമാന ഹോ ജാവേ വഹ തോ അപവാദ–മാര്ഗ നഹീം ഹൈ. ദിഗമ്ബര മുദ്രാ ധാരണ കരകേ കമംഡലു–പീഛീ സഹിത ആഹാര–വിഹാര–ഉപദേശാദിക മേം പ്രവര്തേ വഹ അപവാദ–മാര്ഗ ഹൈ ഔര സബ പ്രവൃത്തി കോ ഛോഡകര ധ്യാനസ്ഥ ഹോ ശുദ്ധോപയോഗ മേം ലീന ഹോ ജാനേ കോ ഉത്സര്ഗ–മാര്ഗ കഹാ ഹൈ. ഇസപ്രകാര മുനിപദ അപനേ സേ സധതാ ന ജാനകര കിസലിയേ ശിഥിലാചാരകാ പോഷണ കരനാ? മുനി പദ കീ സാമര്ഥ്യ ന ഹോ തോ ശ്രാവകധര്മകാ ഹീ പാലന കരനാ, പരമ്പരാ സേ ഇസീ സേ സിദ്ധി ഹോ ജാവേഗീ. ജിനസൂത്ര കീ യഥാര്ഥ ശ്രദ്ധാ രഖനേ സേ സിദ്ധി ഹൈ ഇസകേ ബിനാ അന്യ ക്രിയാ സബ ഹീ സംസാരമാര്ഗ ഹൈ, മോക്ഷമാര്ഗ നഹീം ഹൈ–ഇസപ്രകാര ജാനനാ..൧൮.. ആഗേ ഇസ ഹീ കാ സമര്ഥന കരതേ ഹൈംഃ––
സോ ഗരഹിഉ ജിണവയണേ പരിഗഹരഹിഓ ണിരായാരോ.. ൧൯..
സ ഗര്ഹ്യഃ ജിനവചനേ പരിഗ്രഹ രഹിതഃ നിരാഗാരഃ.. ൧൯..
അര്ഥഃ––ജിസകേ മത മേം ലിംഗ ജോ ഭേഷ ഉസകേ പരിഗ്രഹകാ അല്പ തഥാ ബഹുത ഗ്രഹണ കരനാ
കഹാ ഹൈ വഹ മത തഥാ ഉസകാ ശ്രദ്ധാവാന പുരുഷ ഗര്ഹിത ഹൈ, നിംദായോഗ്യ ഹൈ, ക്യോംകി ജിനവചന മേം
പരിഗ്രഹ ഹീ നിരാഗാര ഹൈ, നിര്ദോഷ മുനി ഹൈ, ഇസപ്രകാര കഹാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ശ്വേതാമ്ബരാദിക കേ കല്പിത സൂത്രോംമേം ഭേഷമേം അല്പ–ബഹുത പരിഗ്രഹ കാ ഗ്രഹണ കഹാ
കഹാ ഹൈ ..൧൯..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജിനവചനമേം ഐസാ മുനി വന്ദനേ യോഗ്യ കഹാ ഹൈഃ––
Page 62 of 394
PDF/HTML Page 86 of 418
single page version
൬൨] [അഷ്ടപാഹുഡ
ണിഗ്ഗംഥമോക്ഖമഗ്ഗോ സോ ഹോദി ഹു വംദണിജ്ജോ യ.. ൨൦..
നിര്ഗ്രരംഥമോക്ഷമാര്ഗഃ സ ഭവതി ഹി വന്ദനീയഃ ച.. ൨൦..
അര്ഥഃ––ജോ മുനി പംച മഹാവ്രത യുക്ത ഹോ ഔര തീന ഗുപ്തി സംയുക്ത ഹോ വഹ സംയത ഹൈ,
സംയമവാന ഹൈ ഔര നിര്ഗരന്ഥ മോക്ഷമാര്ഗ ഹൈ തഥാ വഹ ഹീ പ്രഗട നിശ്ചയസേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––അഹിംസാ, സത്യ, അസ്തേയ, ബ്രഹ്മചര്യ ഔര അപരിഗ്രഹ–ഇന പാ ച മഹാവ്രത സഹിത ഹോ
വംദനേ യോഗ്യ ഹൈ. ജോ കുഛ അല്പ–ബഹുത പരിഗ്രഹ രഖേ സോ മഹാവ്രതീ സംയമീ നഹീം ഹൈ, യഹ മോക്ഷമാര്ഗ
നഹീം ഹൈ ഔര ഗൃഹസ്ഥകേ സമാന ഭീ നഹീം ഹൈ..൨൦..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി പൂര്വോക്ത ഏക ഭേഷ തോ മുനികാ കഹാ അബ ദൂസരാ ഭേഷ ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവകകാ
ഭിക്ഖം ഭമേഇ പത്തേ സമിദീ ഭാസേണ മോണേണ.. ൨൧..
ഭിക്ഷാം ഭ്രമതി പാത്രേ സമിതി ഭാഷയാ മൌനേന.. ൨൧..
അര്ഥഃ––ദ്വിതീയ ലിംഗ അര്ഥാത് ദൂസരാ ഭേഷ ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവക ജോ ഗൃഹസ്ഥ നഹീം ഹൈ ഇസപ്രകാര
ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവകകാ കഹാ ഹൈ വഹ ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവക ഗ്യാരഹവീം പ്രതിമാ കാ ധാരക ഹൈ, വഹ ഭ്രമണ കരകേ
ഭിക്ഷാ ദ്വാരാ ഭോജന കരേ ഔര പത്തേ അര്ഥാത് പാത്രമേം ഭോജന കരേ തഥാ ഹാഥമേം കരേ ഔര സമിതി രൂപ
പ്രവര്തതാ ഹുആ ഭാഷാസമിതി രൂപ ബോലേ അഥവാ മൌന സേ രഹേ.
നിര്ഗ്രന്ഥ മുക്തിമാര്ഗ ഛേ തേ; തേ ഖരേഖര വംദ്യ ഛേ. ൨൦.
Page 63 of 394
PDF/HTML Page 87 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൬൩
ഭാവാര്ഥഃ––ഏക തോ മുനി യഥാജാതരൂപ കഹാ ഔര ദൂസരാ യഹ ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവകകാ കഹാ, വഹ ഗ്യാരഹവീം പ്രതിമാകാ ധാരക ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവക ഹൈ, വഹ ഏക വസ്ത്ര തഥാ കോപീന മാത്ര ധാരണ കരതാ ഹൈ ഔര ഭിക്ഷാ ഭോജന കരതാ ഹൈ, പാത്ര മേം ഭീ ഭോജന കരതാ ഹൈ ഔര കരപാത്ര മേം ഭീ കരതാ ഹൈ, സമിതിരൂപ വചന ഭീ കഹതാ ഹൈ അഥവാ മൌന ഭീ രഹതാ ഹൈ, ഇസപ്രകാര യഹ ദൂസരാ ഭേഷ ഹൈ ..൨൧.. ആഗേ തീസരാ ലിംഗ സ്ത്രീകാ കഹതേ ഹൈംഃ––
അജ്ജിയ വി ഏക്കവത്ഥാ വത്ഥാവരണേണ ഭുംജേദി.. ൨൨..
ആര്യാ അപി ഏകവസ്ത്രാ വസ്ത്രാവരണേന ഭുംക്തേ.. ൨൨..
അര്ഥഃ––സ്ത്രിയോംകാ ലിംഗ ഇസപ്രകാര ഹൈ–ഏക കാല മേം ഭോജന കരേ, ബാര–ബാര ഭോജന നഹീം
കരേ, ആര്യികാ ഭീ ഹോ തോ ഏക വസ്ത്ര ധാരണ കരേ ഔര ഭോജന കരതേ സമയ ഭീ വസ്ത്രകേ ആവരണ
സഹിത കരേ, നഗ്ന നഹീം ഹോ.
ഭാവാര്ഥഃ––സ്ത്രീ ആര്യികാ ഭീ ഹോ ഔര ക്ഷുല്ലികാ ഭീ ഹോ; വേ ദോനോം ഹീ ഭോജന തോ ദിന മേം
ഇസപ്രകാര തീസരാ സ്ത്രീകാ ലിംഗ ഹൈ..൨൨..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി–വസ്ത്ര ധാരക കേ മോക്ഷ നഹീം, മോക്ഷമാര്ഗ നഗ്നപണാ ഹീ ഹൈഃ––
Page 64 of 394
PDF/HTML Page 88 of 418
single page version
൬൪] [അഷ്ടപാഹുഡ
ണഗ്ഗോ വിമോക്ഖമഗ്ഗോ സേസാ ഉമ്മഗ്ഗയാ സവ്വേ.. ൨൩..
നഗ്നഃ വിമോക്ഷമാര്ഗഃ ശേഷാ ഉന്മാര്ഗകാഃ സര്വേ.. ൨൩..
അര്ഥഃ––ജിനശാസ്ത്ര മേം ഇസപ്രകാര കഹാ ഹൈ കി–വസ്ത്ര കോ ധാരണ കരനേ വാലാ സീഝതാ നഹീം
ഹൈ, മോക്ഷ നഹീം പാതാ ഹൈ, യദി തീര്ഥംകര ഭീ ഹോ ജബതക ഗൃഹസ്ഥ രഹേ തബ തക മോക്ഷ നഹീം പാതാ ഹൈ,
ദീക്ഷാ ലേകര ദീഗമ്ബരരൂപ ധാരണ കരേ തബ മോക്ഷ പാവേ, ക്യോംകി നഗ്നപനാ ഹീ മോക്ഷമാര്ഗ ഹൈ, ശേഷ സബ
ലിംഗ ഉന്മാര്ഗ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––ശ്വേതാമ്ബര ആദി വസ്ത്രധാരകകേ ഭീ മോക്ഷ ഹോനാ കഹതേ ഹൈം വഹ മിഥ്യാ ഹൈ, യഹ
ആഗേ, സ്ത്രിയോംകീ ദീക്ഷാ നഹീം ഹൈ ഇസകാ കാരണ കഹതേ ഹൈംഃ––
ഭണിഓ സുഹുമോ കാഓ താസിം കഹ ഹോഇ പവജ്ജാ.. ൨൪..
ഭണിതഃ സൂക്ഷ്മഃ കായഃ താസാം കഥം ഭവതി പ്രവ്രജ്യാ.. ൨൪..
അര്ഥഃ––സ്ത്രിയോംകേ ലിംഗ അര്ഥാത് യോനിമേം, സ്തനാംതര അര്ഥാത് ദോനോം കൂചോംകേ മഥ്യപ്രദേശ മേം തഥാ
കക്ഷ അര്ഥാത് ദോനോം കാംഖോം മേം, നാഭിമേം സൂക്ഷ്മകായ അര്ഥാത് ദൃഷ്ടിസേ അഗോചര ജീവ കഹേം ഹൈം, അതഃ
ഇസപ്രകാര സ്ത്രിയോംകേ ൧പ്രവജ്യാ അര്ഥാത് ദീക്ഷാ കൈസേ ഹോ?
ഭാവാര്ഥഃ––സ്ത്രിയോംകേ യോനീ, സ്തന, കാംഖ, നാഭിമേം പംചേന്ദ്രിയ ജീവോംകീ ഉത്പത്തി നിരംതര കഹീം ഹൈ, ഇനകേ മഹാവ്രതരൂപ ദീക്ഷാ കൈസേ ഹോ? മഹാവ്രത കഹേ ഹൈം വഹ ഉപചാരസേ കഹേ ഹൈം, പരമാര്ഥസേ നഹീം ഹൈ, –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ൧ പാഠാന്തര – പ്രവജ്യാ.
നഹി വസ്ത്രധര സിദ്ധി ലഹേ, തേ ഹോയ തീര്ഥംകര ഭലേ;
ബസ നഗ്ന മുക്തിമാര്ഗ ഛേ, ബാകീ ബധാ ഉന്മാര്ഗ ഛേ. ൨൩.
സ്ത്രീനേ സ്തനോനീ പാസ, കക്ഷേ, യോനിമാം നാഭി വിഷേ,
Page 65 of 394
PDF/HTML Page 89 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൬൫ സ്ത്രീ അപനേ സാമര്ഥ്യ കീ ഹദ്ദ കോ പഹു ചകര വ്രത ധാരണ കരതീ ഹൈ ഇസ അപേക്ഷാ സേ ഉപചാര സേ മഹാവ്രത കഹേ ഹൈം..൨൪.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി യദി സ്ത്രീ ഭീ ദര്ശന സേ ശുദ്ധ ഹോതോ പാപരഹിത ഹൈ, ഭലീ ഹൈഃ––
ധോരം ചരിയ ചരിത്തം ഇത്ഥീസു ണ പവ്വയാ ഭണിയാ.. ൨൫..
ധോരം ചരിത്വാ ചാരിത്രം സ്ത്രീഷു ന പാപകാ ഭണിതാ.. ൨൫..
അര്ഥഃ––സ്ത്രിയോംമേം ജോ സ്ത്രീ ദര്ശന അര്ഥാത് യഥാര്ഥ ജിനമത കീ ശ്രദ്ധാസേ ശുദ്ധ ഹൈ വഹ ഭീ
മാര്ഗസേ സംയുക്ത കഹീ ഗഈ ഹൈ. ജോ ഘോര ചാരിത്ര, തീവ്ര തപശ്ചരണാദിക ആചാരണസേ പാപരഹിത ഹോതീ
ഹൈ ഇസലിയേ ഉസേ പാപയുക്ത നഹീം കഹതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––സ്ത്രിയോംമേം ജോ സ്ത്രീ സമ്യക്ത്വ സഹിത ഹോ ഔര തപശ്ചരണ കരേ തോ പാപ രഹിത
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി സ്ത്രിയോംകേ ധ്യാനകീ സിദ്ധി ഭീ നഹീം ഹൈഃ––
വിജ്ജദി മാസാ തേസിം ഇത്ഥീസു ണ സംകയാ ഝാണാ.. ൨൬..
വിദ്യതേ മാസാ തേഷാം സ്ത്രീഷു ന ശംകയാ ധ്യാനമ്.. ൨൬..
അര്ഥഃ––ഉന സ്ത്രിയോംകേ ചിത്തസേ ശുദ്ധതാ നഹീം ഹൈ, വൈസേ ഹീ സ്വഭാവസേ ഭീ ഉനകേ ഢീലാ ഭാവ ഹൈ,
ശിഥില പരിണാമ ഹൈ ഔര ഉസകേ മാസാ അര്ഥാത് മാസ–മാസ മേം രുധിര കാ സ്രാവ വിദ്യമാന ഹൈ ഉസകീ
ശംകാ രഹതീ ഹൈ, ഉസസേ സ്ത്രിയോംകേ ധ്യാന നഹീം ഹൈ.
ഛോ ചരണ ഘോര ചരേ ഛതാം സ്ത്രീനേ നഥീ ദീക്ഷാ കഹീ. ൨൫.
മനശുദ്ധി പൂരീ ന നാരീനേ, പരിണാമ ശിഥില സ്വഭാവഥീ,
Page 66 of 394
PDF/HTML Page 90 of 418
single page version
൬൬] [അഷ്ടപാഹുഡ
ഭാവാര്ഥഃ––ധ്യാന ഹോതാ ഹൈ വഹ ചിത്ത ശുദ്ധ ഹോ, ദൃഢ പരിണാമ ഹോം, കിസീ തരഹ കീ ശംകാ ന ഹോ തബ ഹോതാ ഹൈ, സോ സ്ത്രിയോംകേ യഹ തീനോം ഹീ കാരണ നഹീം ഹൈം തബ ധ്യാന കൈസേ ഹോ? ധ്യാനകേ ബിനാ കേവലജ്ഞാന കൈസേ ഉത്പന്ന ഹോ ഔര കേവലജ്ഞാന കേ ബിനാ മോക്ഷ നഹീം ഹൈ, ശ്വേതാമ്ബരാദിക മോക്ഷ കഹതേ ഹൈം വഹ മിഥ്യാ ഹൈ ..൨൬.. ആഗേ സൂത്രപാഹുഡകോ സമാപ്ത കരതേ ഹൈം, സാമാന്യരൂപ സേ സുഖകാ കാരണ കഹതേ ഹൈംഃ––
ഇച്ഛാ ജാഹു ണിയത്താ താഹ ണിയത്താഇം സവ്വദുക്ഖാഇം.. ൨൭..
ഇച്ഛാ യേഭ്യഃ നിവൃത്താഃ തേഷാം നിവൃത്താനി സര്വദുഃഖാനി.. ൨൭..
അര്ഥഃ––ജോ മുനി ഗ്രാഹ്യ അര്ഥാത് ഗ്രഹണ കരനേ യോഗ്യ വസ്തു ആഹാര ആദികസേ തോ അല്പ–ഗ്രാഹ്യ
ഹൈം, ഥോഡാ ഗ്രഹണ കരതേ ഹൈം, ജൈസേ കോഈ പുരുഷ ബഹുത ജലസേ ഭരേ ഹുഏ സമുദ്രമേം സേ അപനേ വസ്ത്ര കോ
ധോനേകേ ലിയേ വസ്ത്ര ധോനേമാത്ര ജല ഗ്രഹണ കരതാ ഹൈ, ഔര ജിന മുനിയോംകേ ഇച്ഛാ നിവൃത്ത ഹോ ഗഈ
ഉനകേ സബ ദുഃഖ നിവൃത്ത ഹോ ഗയേ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജഗത മേം യഹ പ്രസിദ്ധ ഹൈ കി ജിനകേ സംതോഷ ഹൈ വേ സുഖീ ഹൈം, ഇസ ന്യായ സേ യഹ
കിംചിത്മാത്ര ഭീ നഹീം ഹൈ, ദേഹ സേ ഭീ വിരക്ത ഹൈം ഇസലിയേ പരമ സംതോഷീ ഹൈം, ഔര ആഹാരാദി കുഛ
ഗ്രഹണ യോഗ്യ ഹൈം ഉനമേം സേ ഭീ ഉല്പ കോ ഗ്രഹണ കരതേ ഹൈം ഇസലിയേ വേ പരമ സംതോഷീ ഹൈം, വേ പരമ സുഖീ
ഹൈംം, യഹ ജിനസൂത്ര കേ ശ്രദ്ധാനകാ ഫല ഹൈ, അന്യ സൂത്ര മേം യഥാര്ഥ നിവൃത്തികാ പ്രരൂപണ നഹീം ഹൈ, ഇസലിയേ
കല്യാണകേ സുഖ കോ ചാഹനേ വാലോംകോ ജിനസൂത്രകാ നിരംതര സേവന കരനാ യോഗ്യ ഹൈ ..൨൭..
Page 67 of 394
PDF/HTML Page 91 of 418
single page version
സൂത്രപാഹുഡ][൬൭
സകല തത്ത്വ പരകാസ കരൈ ജഗതാപ നിവാരൈ,
കരി സ്വപര ഭേദ നിര്ണയ സകല, കര്മ നാശി ശിവ ലഹത മുനി ..൧..
ഭവ്യപായ ശിവമഗ ലഹൈ നമൂം താസ ഗുണമാല..൨..
Page 68 of 394
PDF/HTML Page 92 of 418
single page version
ചാരിത ധര്മ ബഖാനിയേ സാംചോ മോക്ഷ ഉപായ ..൧..
പ്രാകൃത ഗാഥാ ബംധകീ കരൂം വചനികാ പംഥ ..൨..
ഇസപ്രകാര മംഗലപൂര്വക പ്രതിജ്ഞാ കരകേ അബ ചാരിത്രപാഹുഡ പ്രാകൃത ഗാഥാബദ്ധ കീ ദേശഭാഷാമയ വചനികാകാ ഹിന്ദീ അനുവാദ ലിഖാ ജാതാ ഹൈ. ശ്രീ കുന്ദകുന്ദ ആചാര്യ പ്രഥമ ഹീ മംഗലകേ ലിയേ ഇഷ്ടദേവ കോ നമസ്കാര കരകേ ചാരിത്രപാഹുഡകോ കഹനേ കീ പ്രതിജ്ഞാ കരതേ ഹൈംഃ––
വംദിത്തു തിജഗവംദാ അരഹംതാ ഭവ്വജീവേഹിം .. ൧..
ണാണം ദംസണ സമ്മം ചാരിത്തം സോഹികാരണം തേസിം.
മോക്ഖാരാഹണഹേഉം ചാരിത്തം പാഹുഡം വോച്ഛേ .. ൨.. യുഗ്മമ്.
വംദിത്വാ ത്രിജഗദ്വംദിതാന് അര്ഹതഃ ഭവ്യജീവൈഃ .. ൧..
ജ്ഞാനം ദര്ശനം സമ്യക് ചാരിത്രം ശുദ്ധികാരണം തേഷാമ്.
മോക്ഷാരാധനഹേതും ചാരിത്രം പ്രാഭൃതം വക്ഷ്യേ .. ൨.. യുഗ്മമ്.
അര്ഥഃ––ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി മൈം അരഹംത പരമേഷ്ഠീകോ നമസ്കാര കരകേ ചാരിത്രപാഹുഡ കോ
കഹൂ ഗാ. അരഹംത പരമേഷ്ഠീ കൈസേ ഹൈം? അരഹംത ഐസേ പ്രാകൃത അക്ഷര കീ അപേക്ഷാ തോ ഐസാ അര്ഥ ഹൈ–അകാര
ആദി അക്ഷരസേ തോ ‘അരി’ അര്ഥാത് മോഹകര്മ, രകാര അക്ഷരകീ അപേക്ഷാ രജ അര്ഥാത് ജ്ഞാനാവരണ
ദര്ശനാവരണ കര്മ, ഉസ ഹീ രകാര സേ രഹസ്യ അര്ഥാത് അംതരായ കര്മ–ഇസപ്രകാര സേ ചാര ഘാതിയാ
കര്മോംകോ ഹനനാ–ഘതാനാ ജിനകേ ഹുആ വേ അരഹന്ത ഹൈം. സംസ്കൃതകീ അപേക്ഷാ ‘അര്ഹ’ ഐസാ പൂജാ അര്ഥ മേം
ധാതു ഹൈ ഉസസേ ‘അര്ഹന്’ ഉസസേ ഐസാ നിഷ്പന്ന ഹോ തബ പൂജാ യോഗ്യ ഹോ ഉസകോ അര്ഹത് കഹതേ ഹൈം വഹ
ഭവ്യ ജീവോംസേ പൂജ്യ ഹൈ. പരമേഷ്ഠീ കഹനേ സേ പരമ ഇഷ്ട അര്ഥാത്
Page 69 of 394
PDF/HTML Page 93 of 418
single page version
ചാരിത്രപാഹുഡ][൬൯ ഉത്കൃഷ്ട പൂജ്യ ഹോ ഉസേ പരമേഷ്ഠീ കഹതേ ഹൈം അഥവാ പരമ ജോ ഉത്കൃഷ്ട പദ മേം തിഷ്ഠേ വഹ പരമേഷ്ഠീ ഹൈ. ഇസപ്രകാര ഇന്ദ്രാദിക സേ പൂജ്യ അരഹന്ത പരമേഷ്ഠീ ഹൈം. സര്വജ്ഞ ഹൈം, സബ ലോകാലോക സ്വരൂപ ചരാചര പദാര്ഥോം കോ പ്രത്യക്ഷ ജാനേ വഹ സര്വജ്ഞ ഹൈ. സര്വദര്ശീ അര്ഥാത് സബ പദാര്ഥോംകോ ദേഖനേ വാലേ ഹൈം. നിര്മോഹ ഹൈം, മോഹനീയ നാമകേ കര്മ കീ പ്രധാന പ്രകൃതി മിഥ്യാത്വ ഹൈ ഉസസേ രഹിത ഹൈം. വീതരാഗ ഹൈം, ജിനകേ വിശേഷരൂപ സേ രാഗ ദൂര ഹോ ഗയാ ഹോ സോ വീതരാഗ ഹൈം, ഉനകേ ചാരിത്ര മോഹനീയ കര്മകേ ഉദയസേ (–ഉദയവശ) ഹോ ഐസാ രാഗദ്വേഷ ഭീ നഹീം ഹൈ. ത്രിജഗദ്ധംദ്യ ഹൈം, തീന ജഗത കേ പ്രാണീ തഥാ ഉനകേ സ്വാമീ ഇന്ദ്ര, ധരണേന്ദ്ര, ചക്രവര്തിയോംസേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം. ഇസപ്രകാരസേ അരഹന്ത പദകോ വിശേഷ്യ കരകേ ഔര അന്യ പദോംകോ വിശേഷണ കരനേ പര ഇസപ്രകാര ഭീ അര്ഥ ഹോതാ ഹൈ, പരന്തു വഹാ അരഹന്ത ഭവ്യ ജീവോം സേ പൂജ്യ ഹൈം ഇസപ്രകാര വിശേഷണ ഹോതാ ഹൈ. ചാരിത്ര കൈസാ ഹൈ? സമ്യഗ്ദര്ശന, സമ്യഗ്ജ്ഞാന, സമ്യക്ചാരിത്ര യേ തീന ആത്മാകേ പരിണാമ ഹൈം, ഉനകേ ശുദ്ധതാകാ കാരണ ഹൈ, ചാരിത്ര അംഗീകാര കരനേ പര സമ്യഗ്ദര്ശനാദി പരിണാമ നിര്ദോഷ ഹോതാ ഹൈ. ചാരിത്ര മോക്ഷ കേ ആരാധന കാ കാരണ ഹൈ, –ഇസപ്രകാര ചാരിത്ര പാഹുഡ (പ്രാഭൃത) ഗ്രംഥകോ കഹൂ ഗാ, ഇസപ്രകാര ആചാര്യ നേ മംഗലപൂര്വക പ്രതിജ്ഞാ കീ ഹൈ..൧–൨.. ആഗേ സമ്യഗ്ദര്ശനാദി തീന ഭാവോം കാ സ്വരൂപ കഹതേ ഹൈംഃ–– ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
തേ ത്രിജഗവംദിത, ഭവ്യപൂജിത അര്ഹതോനേ വംദീനേ; ൧.
ഭാഖീശ ഹും ചാരിത്രപ്രാഭൃത മോക്ഷനേ ആരാധവാ,
Page 70 of 394
PDF/HTML Page 94 of 418
single page version
൭൦] [അഷ്ടപാഹുഡ
ണാണസ്സ പിച്ഛിയസ്സ യ സമവണ്ണാ ഹോഇ ചാരിത്തം.. ൩..
ജ്ഞാനസ്യ ദര്ശനസ്യ ച സമാപന്നാത് ഭവതി ചാരിത്രമ്.. ൩..
അര്ഥഃ––ജോ ജാനതാ ഹൈ വഹ ജ്ഞാന ഹൈ, ജോ ദേഖതാ ഹൈ വഹ ദര്ശന ഹൈ ഐസേ കഹാ ഹൈ. ജ്ഞാന ഔര
ദര്ശന കേ സമായോഗ സേ ചാരിത്ര ഹോതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജാനേ വഹ തോ ജ്ഞാന ഔര ദേഖേ, ശ്രദ്ധാന ഹോ വഹ ദര്ശന തഥാ ദോനോം ഏക രൂപ
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ തീന ഭാവ ജീവകേ ഹൈം ഉനകീ ശുദ്ധതാ കേ ലിയേ ചാരിത്ര ദോ പ്രകാര കാ
തിണ്ഹം പി സോഹണത്ഥേ ജിണഭണിയം ദുവിഹ ചാരിത്തം.. ൪..
ത്രയാണാമപി ശോധനാര്ഥം ജിനഭണിതം ദ്വിവിധം ചാരിത്രം.. ൪..
അര്ഥഃ––യേ ജ്ഞാന ആദിക തീന ഭാവ കഹേ, യേ അക്ഷയ ഔര അനന്ത ജീവകേ ഭാവ ഹൈം, ഇനകോ
ശോധനേ കേ ലിയേ ജിനദേവ നേ ദോ പ്രകാര കാ ചാരിത്ര കഹാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജാനനാ, ദേഖനാ ഔര ആചരണ കരനാ യേ തീന ഭാവ ജീവകേ അക്ഷയാനംത ഹൈം,
ലോകകോ ജാനനേവാലാ ജ്ഞാന ഹൈ, ഇസപ്രകാര ഹീ ദര്ശന ഹൈ, ഇസപ്രകാര ഹീ ചാരിത്ര ഹൈ തഥാപി ഘാതികര്മ
കേ നിമിത്ത സേ അശുദ്ധ ഹൈം, ജോ ജ്ഞാന–ദര്ശന–ചാരിത്രരൂപ ഹൈം ഇസലിയേ ശ്രീ ജിനദേവ നേ ഇനകോ ശുദ്ധ
കരനേ കേ ലിയേ ഇനകാ ചാരിത്ര [ആചരണ കരനാ] ദോ പ്രകാര കാ കഹാ ഹൈ ..൪..
നേ ജ്ഞാന–ദര്ശനനാ സമായോഗേ സുചാരിത ഹോയ ഛേ. ൩.
ആ ഭാവ ത്രണ ആത്മാ തണാ അവിനാശ തേമ അമേയ ഛേ;
Page 71 of 394
PDF/HTML Page 95 of 418
single page version
ചാരിത്രപാഹുഡ][൭൧
വിദിയം സംജമചരണം ജിണണാണസദേസിയം തം പി.. ൫..
ദ്വിതീയം സംയമചരണം ജിനജ്ഞാനസംദേശിതം തദപി.. ൫..
അര്ഥഃ––പ്രഥമ തോ സമ്യക്ത്വകാ ആചരണസ്വരൂപ ചാരിത്ര ഹൈ, വഹ ജിനദേവകേ ജ്ഞാന–ദര്ശന–
ശ്രദ്ധാനസേ കിയാ ഹുആ ശുദ്ധ ഹൈ. ദൂസരാ സംയമകാ ആചരണസ്വരൂപ ചാരിത്ര ഹൈ, വഹ ഭീ ജിനദേവകേ
ജ്ഞാനസേ ദിഖായാ ഹുആ ശുദ്ധ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ചാരിത്ര കോ ദോ പ്രകാര കാ കഹാ ഹൈ. പ്രഥമ തോ സമ്യക്ത്വകാ ആചരണ കഹാ വഹ
അതിചാര മല ദോഷ കഹേ, ഉനകാ പരിഹാര കരകേ ശുദ്ധ കരനാ തഥാ ഉസകേ നിഃശംകിതാദി ഗുണോംകാ
പ്രഗട ഹോനാ വഹ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്ര ഹൈ ഔര ജോ മഹാവ്രത ആദി അംഗീകാര കരകേ സര്വജ്ഞകേ
ആഗമമേം കഹാ വൈസേ സംയമകാ ആചരണ കരനാ, ഔര ഉസകേ അതിചാര ആദി ദോഷോംകോ ദൂര കരനാ,
സംയമചരണ ചാരിത്ര ഹൈ, ഇസപ്രകാര സംക്ഷേപ സേ സ്വരൂപ കഹാ..൫..
ആഗേ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്രകേ മല ദോഷോംകാ പരിഹാര കരകേ ആചരണ കരനാ കഹതേ ഹൈംഃ––
പരിഹര സമ്മത്തമലാ ജിണഭണിയാ തിവിഹജോഏണ.. ൬..
ബീജും ചരിത സംയമചരണ, ജിനജ്ഞാനഭാഷിത തേയ ഛേ. ൫.
ഇമ ജാണീനേ ഛോഡോ ത്രിവിധ യോഗേ സകല ശംകാദിനേ,
Page 72 of 394
PDF/HTML Page 96 of 418
single page version
൭൨] [അഷ്ടപാഹുഡ
പരിഹര സമ്യക്ത്വമലാന് ജിനഭണിതാന് ത്രിവിധയോഗേന.. ൬..
അര്ഥഃ––ഐസേ പൂര്വോക്ത പ്രകാര സമ്യക്ത്വാചരണ ചാരിത്രകോ ജാനകര മിഥ്യാത്വ കര്മകേ ഉദയസേ
ഹുഏ ശംകാദിക ദോഷ സമ്യക്ത്വകോ അശുദ്ധ കരനേ വാലേ മല ഹൈം ഐസാ ജിനദേവ നേ കഹാ ഹൈ, ഇനകോ മന,
വചന, കായകേ തീനോം യോഗോം സേ ഛോഡനാ.
ഭാവാര്ഥഃ––സമ്യക്ത്വാചരണ ചാരിത്ര, ശംകാദി ദോഷ സമ്യക്ത്വ കേ മല ഹൈം, ഉനകോ ത്യാഗനേ പര
കഹതേ ഹൈം––ജിനവചനമേം വസ്തു കാ സ്വരൂപ കഹാ ഉസമേം സംശയ കരനാ ശംകാ ദോഷ ഹൈ; ഇസകേ ഹോനേ
പര സപ്തഭയ കേ നിമിത്ത സേ സ്വരൂപ സേ ചിഗ ജായ വഹ ഭീ ശംകാ ഹൈ. ഭോഗോം കീ അഭിലാഷാ കാംക്ഷാ
ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര ഭോഗോംകേ ലിയേ സ്വരൂപ സേ ഭ്രഷ്ട ഹോ ജാതാ ഹൈ. വസ്തുകേ സ്വരൂപ അര്ഥാത് ധര്മ
മേം ഗ്ലാനി കരനാ ജുഗുപ്സാ ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര ധര്മാത്മാ പുരുഷോംകേ പൂര്വകര്മ കേ ഉദയ സേ ബാഹ്യ
മലിനതാ ദേഖകര മത സേ ചിഗ ജാനാ ഹോതാ ഹൈ.
ദേവ–ഗുരു–ധര്മ തഥാ ലൌകിക കാര്യോം മേം മൂഢതാ അര്ഥാത് യഥാര്ഥ സ്വരൂപകോ ന ജാനനാ സോ
സഗ്രന്ഥ ഗുരു തഥാ ലോഗോംകേ ബിനാ വിചാര കിയേ ഹീ മാനീ ഹുഈ അനേക ക്രിയാ വിശേഷോംസേ വിഭവാദികകീ
പ്രാപ്തികേ ലിയേ പ്രവൃത്തി കരനേ സേ യഥാര്ഥ മത സേ ഭ്രഷ്ട ഹോ ജാതാ ഹൈ. ധര്മാത്മാ പുരുഷോം മേം കര്മ കേ ഉദയ
സേ കുഛ ദോഷ ഉത്പന്ന ഹആ ദേഖകര ഉനകീ അവജ്ഞാ കരനാ സോ അനുപഗൂഹന ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ
പര ധര്മസേ ഛൂട ജാനാ ഹോതാ ഹൈ. ധര്മാത്മാ പുരുഷോംകോ കര്മകേ ഉദയകേ വശ സേ ധര്മസേ ചിഗതേ ദേഖകര
ഉനകീ സ്ഥിരതാ ന കരനാ സോ അസ്ഥിതികരണ ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ കി ഇസകോ
ധര്മസേ അനുരാഗ നഹീം ഹൈ ഔര അനുരാഗകാ ന ഹോനാ സമ്യക്ത്വ മേം ദോഷ ഹൈ.
ധര്മാത്മാ പുരുഷോംസേ വിശേഷ പ്രീതീ ന കരനാ അവാത്സല്യ ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര സമ്യക്ത്വകാ അഭാവ പ്രഗട സൂചിത ഹോതാ ഹൈ. ധര്മകാ മഹാത്മ്യ ശക്തി കേ അനുസാര പ്രഗട ന കരനാ അപ്രഭാവനാ ദോഷ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ കി ഇസകേ ധര്മകേ മഹാത്മ്യകീ ശ്രദ്ധാ പ്രഗട നഹീം ഹുഈ ഹൈ.––– ഇസപ്രകാര യഹ ആഠ ദോഷ സമ്യക്ത്വകേ മിഥ്യാത്വകേ ഉദയ സേ (ഉദയകേ വശ മേം ഹോനേ സേ) ഹോതേ ഹൈം, ജഹാ യേ തീവ്ര ഹോം വഹാ തോ മിഥ്യാത്വ പ്രകൃതി കാ ഉദയ ബതാതേ ഹൈം, സമ്യക്ത്വകാ അഭാവ ബതാതേ ഹൈം ഔര ജഹാ കുഛ മംദ അതിചാരരൂപ ഹോം തോ സമ്യക്ത്വ –പ്രകൃതി നാമക മിഥ്യാത്വകീ പ്രകൃതി കേ ഉദയ സേ ഹോം വേ അതിചാര കഹലാതേ ഹൈം, വഹാ ക്ഷയോപശമിക സമ്യക്ത്വകാ സദ്ഭാവ ഹോതാ ഹൈ; പരമാര്ഥസേ വിചാര കരേം തോ അതിചാര ത്യാഗനേ ഹീ യോഗ്യ ഹൈം.
Page 73 of 394
PDF/HTML Page 97 of 418
single page version
ചാരിത്രപാഹുഡ][൭൩
ഇന ദോഷോംകേ ഹോനേ പര അന്യ ഭീ മല പ്രഗട ഹോതേ ഹൈം, വേ തീന മൂഢതാഏ ഹൈം–––– ൧ ദേവമൂഢതാ, ൨ പാഖണ്ഡമൂഢതാ, ൩ ലോകമൂഢതാ. കിസീ വര കീ ഇച്ഛാ സേ സരാഗീ ദേവോം കീ ഉപാസനാ കരനാ ഉനകീ പാഷാണാദി മേം സ്ഥാപനാ കരകേ പൂജനാ ദേവമൂഢതാ ഹൈ. ഢോംഗീ ഗുരുഓംമേം മൂഢതാ–പരിഗ്രഹ, ആരംഭ, ഹിംസാദി സഹിത പാഖണ്ഡീ (ഢോംഗീ) ഭേഷധാരിയോംകാ സത്കാര, പുരസ്കാര കരനാ പാഖണ്ഡീ– മൂഢതാ ഹൈ. ലോകമൂഢതാ അന്യ മതവാലോംകേ ഉപദേശസേ തഥാ സ്വയം ഹീ ബിനാ വിചാരേ കുഛ പ്രവൃത്തി കരനേ ലഗ ജായ വഹ ലോകമൂഢതാ ഹൈ, ജൈസേ സൂര്യ കേ അര്ഘ ദേനാ, ഗ്രഹണ മേം സ്നാന കരനാ, സംക്രാംതി മേം ദാന കരനാ, അഗ്നികാ സത്കാര കരനാ, ദേഹലീ, ഘര, കുആ പൂജനാ, ഗായകീ പൂംഛകോ നമസ്കാര കരനാ, ഗായകേ മൂത്രകോ പീനാ, രത്ന, ഘോഡാ ആദി വാഹന, പൃഥ്വീ, വൃക്ഷ, ശസ്ത്ര, പര്വത ആദികകീ സേവാ–പൂജാ കരനാ, നദീ–സമുദ്രകോ തീര്ഥ മാനകര ഉനമേം സ്നാന കരനാ, പര്വതസേ ഗിരനാ, അഗ്നി മേം പ്രവേശ കരനാ ഇത്യാദി ജാനനാ. ഛഹ അനായതന ഹൈം–––കുദേവ, കുഗുരു, കുശാസ്ത്ര ഔര ഇനകേ ഭക്ത––ഐസേ ഛഹ ഹൈം, ഇനകോ ധര്മ സ്ഥാന ജാനകര ഇനകീ മനസേ പ്രശംസാ കരനാ, വചന സേ സരാഹനാ കരനാ, കായ സേ വംദനാ കരനാ. യേ ധര്മകേ സ്ഥാന നഹീം ഹൈം ഇസലിയേ ഇനകോ അനായതന കഹതേ ഹൈം. ജാതി, ലാഭ, കുല, രൂപ, തപ, ബല, വിദ്യാ, ഐശ്വര്യ ഇനകാ ഗര്വ കരനാ ആഠ മദ ഹൈം. ജാതി മാതാ പക്ഷ ഹൈ, ലാഭ ധനാദിക കര്മകേ ഉദയ കേ ആശ്രയ ഹൈ, കുല പിതാ പക്ഷ ഹൈ, രൂപ കര്മോദയാശ്രിത ഹൈ, തപ അപനേ സ്വരൂപകോ സാധനേ കാ സാധന ഹൈ, ബല കര്മോദയാശ്രിത ഹൈ, വിദ്യാ കര്മകേ ക്ഷയോപശമാശ്രിത ഹൈ, ഐശ്വര്യ കര്മോദയാശ്രിത ഹൈ, ഇനകാ ഗര്വ ക്യാ? പരദ്രവ്യകേ നിമിത്തസേ ഹോനേ വാലേ കാ ഗര്വ കരനാ സമ്യക്ത്വകാ അഭാവ ബതാതാ ഹൈ അഥവാ മലിനതാ കരതാ ഹൈ. ഇസപ്രകാര യേ പച്ചീസ, സമ്യക്ത്വകേ മല ദോഷ ഹൈം, ഇനകാ ത്യാഗ കരനേ പര സമ്യക്ത്വ ശുദ്ധ ഹോതാ ഹൈ, വഹീ സമ്യക്ത്വാചരണ ചാരിത്ര കാ അംഗ ഹൈ..൬..
Page 74 of 394
PDF/HTML Page 98 of 418
single page version
൭൪] [അഷ്ടപാഹുഡ
ഉവഗൂഹണ ഠിദികരണം വച്ഛല്ല പഹാവണാ യ തേ അട്ഠ.. ൭..
ഉപഗൂഹനം സ്ഥിതീകരണം വാത്സല്യം പ്രഭാവനാ ച തേ അഷ്ടൌ.. ൭..
അര്ഥഃ––നിഃശംകിത, നിഃകാംക്ഷിത, നിര്വിചികിത്സാ, അമൂഢദൃഷ്ടി, ഉപഗൂഹന, സ്ഥിതികരണ,
വാത്സല്യ ഔര പ്രഭാവനാ യേ ആഠ അംഗ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––യേ ആഠ അംഗ പഹിലേ കഹേ ഹുഏ ശംകാദി ദോഷോംകേ അഭാവ സേ പ്രഗട ഹോതേ ഹൈം, ഇനകേ
ജിസനേ ജിനവചന മേം ശംകാ ന കീ, നിര്ഭയ ഹോ ഛീകേ കീ ലഡ കാട കര കേ മംത്ര സിദ്ധ കിയാ. നിഃ
കാംക്ഷിതകാ സീതാ, അനംതമതീ, സുതാരാ ആദികാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിന്ഹോംനേ ഭോഗോം കേ ലിയേ ധര്മ കോ നഹീം
ഛോഡാ. നിര്വിചികിത്സാകാ ഉദ്ദായന രാജാകാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിസനേ മുനികാ ശരീര അപവിത്ര ദേഖകര
ഭീ ഗ്ലാനി നഹീം കീ. അമൂഢദൃഷ്ടികാ രേവതീ രാനീ കാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിസകോ വിദ്യാധര നേ അനേക
മഹിമാ ദിഖാഈ തോ ഭീ ശ്രദ്ധാനസേ ശിഥില നഹീം ഹുഈ.
ഉപഗൂഹനകാ ജിനേന്ദ്രഭക്ത സേഠകാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിസ ചോരനേ ബ്രഹ്മചാരീ കാ ഭേഷ ബനാ കരകേ
ഛിപായാ. സ്ഥിതികരണ കാ വാരിഷേണ കാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിസനേ പുഷ്പദംത ബ്രാഹ്മണകോ മുനിപദ സേ
ശിഥില ഹുആ ജാനകര ദൃഢ കിയാ. വാത്സല്യകാ വിഷ്ണുകുമാരകാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിനനേ അകംപന ആദി
മുനിയോംകാ ഉപസഗര നിവാരണ കിയാ. പ്രഭാവനാ മേം വജ്രകുമാര മുനികാ ഉദാഹരണ ഹൈ, ജിസനേ
വിദ്യാധര സേ സഹായതാ പാകര ധര്മകീ പ്രഭാവനാ കീ. ഐസേ ആഠ അംഗ പ്രഗട ഹോനേ പര സമ്യക്ത്വാചരണ
ചാരിത്ര ഹോതാ ഹൈ, ജൈസേ ശരീര മേം ഹാഥ, പൈര ഹോതേ ഹൈം വൈസേ ഹീ സമ്യക്ത്വ കേ അംഗ ഹൈം. യേ ന ഹോം തോ
വികലാംഗ ഹോതാ ഹൈ..൭..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ഇസപ്രകാര പഹലാ സമ്യക്ത്വാചരണ ചാരിത്ര ഹോതാ ഹൈഃ–––
Page 75 of 394
PDF/HTML Page 99 of 418
single page version
ചാരിത്രപാഹുഡ][൭൫
ജം ചരഇ ണാണജുത്തം പഢമം സമ്മതചരണചാരിത്തം.. ൮..
തച്ചൈവ ഗുണവിശുദ്ധം ജിനസമ്യക്ത്വം സുമോക്ഷസ്ഥാനായ. തത് ചരതി ജ്ഞാനയുക്തം പ്രഥമം സമ്യക്ത്വ ചരണചാരിത്രമ്.. ൮..
അര്ഥഃ––വഹ ജിനസമ്യക്ത്വ അര്ഥാത് അരഹംത ജിനദേവ കീ ശ്രദ്ധാ നിഃശംകിത ആദി ഗുണോംസേ വിശുദ്ധ ഹോ ഉസകാ യഥാര്ഥ ജ്ഞാനകേ സാഥ ആചരണ കരേ വഹ പ്രഥമ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്ര ഹൈ, വഹ മോക്ഷസ്ഥാന കേ ലിയേ ഹോതാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––സര്വജ്ഞഭാഷിത തത്ത്വാര്ഥകീ ശ്രദ്ധാ നിഃശംകിത ആദി ഗുണ സഹിത, പച്ചീസ മല ദോഷ രഹിത, ജ്ഞാനവാന ആചരണ കരേ ഉസകോ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്ര കഹതേ ഹൈം. യഹ മോക്ഷ കീ പ്രപ്തി കേ ലിയേ ഹോതാ ഹൈ ക്യോംകി മോക്ഷമാര്ഗ മേം പഹിലേ സമ്യഗ്ദര്ശന കഹാ ഹൈ ഇസലിയേ മോക്ഷമാര്ഗ മേം പ്രധാന യഹ ഹീ ഹൈ..൮.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ഇസപ്രകാര സമ്യക്ത്വചരണ ചരിത്ര കോ അംഗീകാര കരേ തോ ശീഘ്ര ഹീ നിര്വാണ കോ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈഃ––
ണാണീ അമൂഢദിട്ഠീ അചിരേ പാവംതി ണിവ്വാണം .. ൯..
ജ്ഞാനിനഃ അമൂഢദ്രഷ്ടയഃ അചിരം പ്രാപ്നുവംതി നിര്വാണമ് .. ൯..
അര്ഥഃ––ജോ ജ്ഞാനീ ഹോതേ ഹുഏ അമൂഢദൃഷ്ടി ഹോകര സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്രസേ ശുദ്ധ ഹോതാ ഹൈ ഔര
ജോ സംയമചരണ ചാരിത്ര സേ സമ്യക് പ്രകാര ശുദ്ധ ഹോ തോ ശീഘ്ര ഹീ നിര്വാണ കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജോ പദാര്ഥോംകേ യഥാര്ഥ ജ്ഞാന സേ മൂഢദൃഷ്ടി രഹിത വിശുദ്ധ സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി ഹോകര സമ്യക്ചാരിത്ര സ്വരൂപ സംയമ കാ ആചാരണ കരേ തോ ശീഘ്ര ഹീ മോക്ഷ കോ പാവേ, സംയമ അംഗീകാര കരനേ പര സ്വരൂപകേ സാധനരൂപ ഏകാഗ്ര ധര്മധ്യാന കേ ബലസേ സാതിശയ അപ്രമത്ത ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
ആചരവും ജ്ഞാന സമേത, തേ സമ്യക്ത്വചരണ ചരിത്ര ഛേ. ൮.
സമ്യക്ത്വചരണവിശുദ്ധനേ നിഷ്പന്നസംയമചരണ ജോ,
Page 76 of 394
PDF/HTML Page 100 of 418
single page version
൭൬] [അഷ്ടപാഹുഡ ഗുണസ്ഥാനരൂപ ഹോ ശ്രേണീ ചഢ അന്തര്മുഹൂര്തമേം കേവലജ്ഞാന ഉത്പന്ന കര അഘാതികര്മകാ നാശ കരകേ മോക്ഷ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ, യഹ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്രകാ ഹീ മാഹാത്മ്യ ഹൈ..൯.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ സമ്യക്ത്വ കേ ആചരണ സേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഔര വേ സംയമകാ ആചരണ കരതേ ഹൈം തോ ഭീ മോക്ഷ നഹീം പാതേ ഹൈംഃ–––
അണ്ണാണണാണമൂഢാ തഹ വി ണ പാവംതി ണിവ്വാണം.. ൧൦..
സമ്യക്ത്വചരണഭ്രഷ്ടാഃ സംയമചരണം ചരന്തി യേപി നരാഃ. അജ്ഞാനജ്ഞാനമൂഢാഃതഥാപി ന പ്രാപ്നുവംതി നിര്വാണമ്.. ൧൦..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്രസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈ ഔര സംയമകാ ആചരണ കരതേ ഹൈം തോ ഭീ വേ അജ്ഞാന സേ മൂഢദൃഷ്ടി ഹോതേ ഹുഏ നിര്വാണ കോ നഹീം പാതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്രകേ ബിനാ സംയമചരണ ചാരിത്ര നിര്വാണകാ കാരണ നഹീം ഹൈ ക്യോംകി സമ്യഗ്ജ്ഞാനകേ ബിനാ തോ ജ്ഞാന മിഥ്യാ കഹലാതാ ഹൈ, സോ ഇസപ്രകാര സമ്യക്ത്വകേ ബിനാ ചാരിത്ര കേ ഭീ മിഥ്യാപനാ ആതാ ഹൈ..൧൦..
ആഗേ പ്രശ്ന ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ കി ഇസപ്രകാര സമ്യക്ത്വചരണ ചാരിത്ര കേ ചിന്ഹ ക്യാ ഹൈം ജിനസേ ഉസകോ ജാനേം, ഇസകേ ഉത്തരരൂപ ഗാഥാമേം സമ്യക്ത്വ കേ ചിന്ഹ കഹതേ ഹൈംഃ–––
മഗ്ഗഗുണസംസണാഏ അവഗൂഹണ രക്ഖണാഏ യ.. ൧൧..
ജീവോ ആരാഹംതോ ജിണസമ്മത്തം അമോഹേണ.. ൧൨..