Shastra Swadhyay-Gujarati (English transliteration). 9. sarvishuddhagyAn adhikAr; PravchansAr; 1. gyAntattva pragyApan.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 3 of 12

 

Page 29 of 214
PDF/HTML Page 41 of 226
single page version

background image
bandhan mahIn je baddha te nar bandhachhedanathI chhUTe,
tyam jIv paN bandho taNun chhedan karI mukti lahe. 292.
bandho taNo jANI svabhAv, svabhAv jANI Atmano,
je bandh mAnhI virakta thAye, karmamokSha kare aho! 293.
jIv bandh banne, niyat nij nij lakShaNe chhedAy chhe,
pragnAchhINI thakI chhedatAn banne judA paDI jAy chhe. 294.
jIv bandh jyAn chhedAy e rIt niyat nij nij lakShaNe,
tyAn chhoDavo e bandhane, jIv grahaN karavo shuddhane. 295.
e jIv kem grahAy? jIv grahAy chhe pragnA vaDe;
pragnAthI jyam judo karyo tyam grahaN paN pragnA vaDe. 296.
pragnAthI grahavonishchaye je chetanAro te ja hun,
bAkI badhA je bhAv te sau muj thakI parjANavun. 297.
pragnAthI grahavonishchaye je dekhanAro te ja hun,
bAkI badhA je bhAv te sau muj thakI parjANavun. 298.
pragnAthI grahavonishchaye je jANanAro te ja hun,
bAkI badhA je bhAv te sau muj thakI parjANavun. 299.
sau bhAv je parakIy jANe, shuddha jANe Atmane,
te koN gnAnI ‘mArun A’ evun vachan bole khare? 300.
aparAdh chauryAdik kare je puruSh te shankit phare,
ke lokamAn pharatAn rakhe ko chor jANI bAndhashe; 301.
aparAdh je karato nathI, nishank lok viShe phare,
‘bandhAun hun’ evI kadI chintA na thAye tehane. 302.

Page 30 of 214
PDF/HTML Page 42 of 226
single page version

background image
tyam AtamA aparAdhI ‘hun bandhAun’ em sashank chhe,
ne niraparAdhI jIv ‘nahi bandhAun’ em nishank chhe. 303.
sansiddhi, siddhi, rAdh, ArAdhit, sAdhitek chhe,
e rAdhathI je rahit chhe te AtamA aparAdh chhe; 304.
vaLI AtamA je niraparAdhI te nishankit hoy chhe,
varte sadA ArAdhanAthI jANato ‘hun’ Atmane. 305.
pratikramaN, ne pratisaraN, vaLI pariharaN, nivRuti, dhAraNA,
vaLI shuddhi, nindA, garhaNAe aShTavidh viShakumbh chhe. 306.
aNapratikramaN, aNapratisaraN, aNapariharaN, aNadhAraNA,
anivRutti, aNagarhA, anind, ashuddhiamRutakumbh chhe. 307.
9. sarvavishuddhagnAn adhikAr
je dravya Upaje je guNothI tethI jAN ananya te,
jyam jagatamAn kaTakAdi paryAyothI kanak ananya chhe. 308.
jIvajIvanA pariNAm je darshAviyA sUtro mahIn,
te jIv agar ajIv jAN ananya te pariNAmathI. 309.
Upaje na AtmA koIthI tethI na AtmA kArya chhe,
upajAvato nathI koIne tethI na kAraN paN Thare. 310.
re! karma-Ashrit hoy kartA, karma paN kartA taNe
AshritapaNe Upaje niyamathI, siddhi nav bIjI dIse. 311.

Page 31 of 214
PDF/HTML Page 43 of 226
single page version

background image
paN jIv prakRitinA nimitte Upaje viNase are!
ne prakRiti paN jIvanA nimitta Upaje viNase; 312.
anyonyanA nimitta e rIt bandh beu taNo bane
AtmA ane prakRiti taNo, sansAr tethI thAy chhe. 313.
utpAd-vyay prakRitinimitte jyAn lagI nahi paritaje,
agnAnI, mithyAtvI, asanyat tyAn lagI A jIv rahe; 314.
A AtamA jyAre karamanun phaL anantun paritaje,
gnAyak tathA darshak tathA muni teh karmavimukta chhe. 315.
agnAnI vede karmaphaL prakRitisvabhAve sthit rahI,
ne gnAnI to jANe udayagat karmaphaL, vede nahIn. 316.
surIte bhaNIne shAstra paN prakRiti abhavya nahIn taje,
sAkarasahit kShIrapAnathI paN sarpa nahi nirviSh bane. 317.
nirvedane pAmel gnAnI karmaphaLane jANato,
kaDavA madhur bahuvidhane, tethI avedak chhe aho! 318.
karato nathI, nathI vedato gnAnI karam bahuvidhane,
bas jANato e bandh tem ja karmaphaL shubh-ashubhane. 319.
jyam netra, tem ja gnAn nathI kArak, nathI vedak are!
jANe ja karmoday, nirajarA, bandh tem ja mokShane. 320.
jyam lok mAne ‘dev, nArak Adi jIv viShNu kare’,
tyam shramaN paN mAne kadI ‘AtmA kare ShaT kAyane’, 321.
to lok-muni siddhAnt ek ja, bhed temAn nav dIse,
viShNu kare jyam lokamatamAn, shramaNamat AtmA kare; 322.

Page 32 of 214
PDF/HTML Page 44 of 226
single page version

background image
e rIt lokmuni ubhayano mokSha koI nahIn dIse,
je dev, manuj, asuranA traN lokane nitye kare. 323.
vyavahAramUDh atattvavid paradravyane ‘mArun’ kahe,
‘paramANumAtra na mArun’ gnAnI jANatA nishchay vaDe. 324.
jyam puruSh koI kahe ‘amArun gAm, pur ne desh chhe’,
paN te nathI tenAn, are! jIv mohathI ‘mArAn’ kahe; 325.
evI ja rIt je gnAnI paN ‘muj’ jANato paradravyane,
nijarUp kare paradravyane, te jarUr mithyAtvI bane. 326.
tethI ‘na mArun’ jANI jIv, paradravyamAn A ubhayanI
kartRutvabuddhi jANato, jANe sudraShTirahitanI. 327.
jo prakRiti mithyAtvanI mithyAtvI karatI Atmane,
to to achetan prakRiti kArak bane tuj mat viShe! 328.
athavA kare jo jIv pudgaladravyanA mithyAtvane,
to to Thare mithyAtvI pudgaladravya, AtmA nav Thare! 329.
jo jIv ane prakRiti kare mithyAtva pudgaladravyane,
to ubhayakRut je hoy tenun phaL ubhay paN bhogave! 330.
jo nahi prakRiti, nahi jIv kare mithyAtva pudgaladravyane,
pudgaladarav mithyAtva vaNakRut!e shun nahi mithyA khare? 331.
‘‘karmo kare agnAnI tem ja gnAnI paN karmo kare,
karmo suvADe tem vaLI karmo jagADe jIvane; 332.
karmo kare sukhI tem vaLI karmo dukhI jIvane kare,
karmo kare mithyAtvI tem asanyamI karmo kare; 333.

Page 33 of 214
PDF/HTML Page 45 of 226
single page version

background image
karmo bhamAve Urdhva loke, adha ne tiryak viShe,
je kAI paN shubh ke ashubh te sarvane karma ja kare. 334.
karma ja kare chhe, karma e Ape, hare,saghaLun kare,
tethI Thare chhe em ke AtmA akArak sarva chhe. 335.
vaLI ‘puruShakarma strIne ane strIkarma ichchhe puruShane’
evI shruti AchArya kerI paramparA Utarel chhe. 336.
e rIt ‘karma ja karmane ichchhe’kahyun chhe shrutamAn,
tethI na ko paN jIv abrahmachArI am upadeshamAn. 337.
vaLI je haNe parane, haNAye parathI, teh prakRiti chhe,
e arthamAn paraghAt nAmanun nAmakarma kathAy chhe. 338.
e rIt ‘karma ja karmane haNatun’kahyun chhe shrutamAn,
tethI na ko paN jIv chhe haNanAr am upadeshamAn.’’ 339.
em sAnkhyano upadesh Avo, je shramaN prarUpaN kare,
tenA mate prakRiti kare chhe, jIv akArak sarva chhe! 340.
athavA tun mAne ‘AtamA mAro kare nij Atmane’,
to evun tuj mantavya paN mithyA svabhAv ja tuj khare. 341.
jIv nitya tem vaLI asankhyapradeshI darshit samayamAn,
tenAthI tene hIn tem adhik karavo shakya nA. 342.
vistArathIy jIvarUp jIvanun lokamAtra ja chhe khare,
shun tethI te hIn-adhik banato? kem karato dravyane? 343.
mAne tun‘gnAyak bhAv to gnAnasvabhAve sthit rahe’,
to em paN AtmA svayam nij AtamAne nahi kare. 344.

Page 34 of 214
PDF/HTML Page 46 of 226
single page version

background image
paryAy kaIkathiI viNase jIv, k knahi viNase,
tethI kare chhe te ja ke bIjonahIn ekAnt chhe. 345.
paryAy kaIkathiI viNase jIv, kaIkathiI nahi viNase,
jIv tethI vede te ja ke bIjonahIn ekAnt chhe. 346.
jIv je kare te bhogave nahi jehano siddhAnt e,
te jIv mithyAdraShTi chhe, arhantanA matano nathI. 347.
jIv anya karato, anya vedejehano siddhAnt e,
te jIv mithyAdraShTi chhe, arhantanA matano nathI. 348.
jyam shilpI karma kare parantu te nahIn tanmay bane,
tyam jIv paN karmo kare paN te nahIn tanmay bane. 349.
jyam shilpI karaN vaDe kare paN te nahIn tanmay bane,
tyam jIv karaN vaDe kare paN te nahIn tanmay bane. 350.
jyam shilpI karaN grahe parantu te nahIn tanmay bane,
tyam jIv paN karaNo grahe paN te nahIn tanmay bane. 351.
shilpI karamaphaL bhogave paN te nahIn tanmay bane,
tyam jIv karamaphaL bhogave paN te nahIn tanmay bane. 352.
e rIt mat vyavahArano sankShepathI vaktavya chhe;
sAmbhaL vachan nishchay taNun pariNAmaviShayak jeh chhe. 353.
shilpI kare cheShTA ane tenAthI teh ananya chhe,
tyam jIv karma kare ane tenAthI teh ananya chhe. 354.
cheShTA karato shilpI jem dukhit thAy nirantare,
ne dukhathI teh ananya, tyam jIv cheShTamAn dukhI bane. 355.

Page 35 of 214
PDF/HTML Page 47 of 226
single page version

background image
jyam seTikA nathI par taNI, chhe seTikA bas seTikA,
gnAyak nathI tyam par taNo, gnAyak khare gnAyak tathA; 356.
jyam seTikA nathI par taNI, chhe seTikA bas seTikA,
darshak nathI tyam par taNo, darshak khare darshak tathA; 357.
jyam seTikA nathI par taNI, chhe seTikA bas seTikA,
sanyat nathI tyam par taNo, sanyat khare sanyat tathA; 358.
jyam seTikA nathI par taNI, chhe seTikA bas seTikA,
darshan nathI tyam par taNun, darshan khare darshan tathA. 359.
em gnAn-darshan-charitaviShayak kathan nishchayanay taNun;
sAmbhaL kathan sankShepathI enA viShe vyavahAranun. 360.
jyam nij svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLun kare,
gnAtAy e rIt jANato nij bhAvathI paradravyane; 361.
jyam nij svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLun kare,
AtmAy e rIt dekhato nij bhAvathI paradravyane; 362.
jyam nij svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLun kare,
gnAtAy e rIt tyAgato nij bhAvathI paradravyane; 363.
jyam nij svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLun kare,
sudraShTi e rIt shraddhato nij bhAvathI paradravyane. 364.
em gnAn-darshan-charitamAn nirNay kahyo vyavahArano,
ne anya paryAyo viShe paN e ja rIte jANavo. 365.
chAritra-darshan-gnAn jarIye nahi achetan viShayamAn,
te kAraNe A AtamA shun haNI shake te viShayamAn? 366.

Page 36 of 214
PDF/HTML Page 48 of 226
single page version

background image
chAritra-darshan-gnAn jarIye nahi achetan karmamAn,
te kAraNe A AtamA shun haNI shake te karmamAn? 367.
chAritra-darshan-gnAn jarIye nahi achetan kAyamAn,
te kAraNe A AtamA shun haNI shake te kAyamAn? 368.
chhe gnAnano, darshan taNo, upaghAt bhAkhyo charitano,
tyAn kAI paN bhAkhyo nathI upaghAt pudgaladravyano. 369.
je guN jIv taNA, khare te koI nahi paradravyamAn,
te kAraNe viShayo prati sudraShTi jIvane rAg nA. 370.
vaLI rAg, dveSh, vimoh to jIvanA ananya pariNAm chhe,
te kAraNe shabdAdi viShayomAn nahIn rAgAdi chhe. 371.
ko dravya bIjA dravyane utpAd nahi guNano kare,
tethI badhaye dravya nij svabhAvathI Upaje khare. 372.
re! pudgalo bahuvidh nindA-stutivachanarUp pariName,
tene suNI, ‘mujane kahyun’ gaNI, roSh toSh jIvo kare. 373.
pudgaladarav shabdatvapariNat, tehano guN anya chhe,
to nav kahyun kaI paN tane, he abudh! roSh tun kyam kare? 374.
shubh ke ashubh je shabda te ‘tun suN mane’ na tane kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye karNagochar shabdane; 375.
shubh ke ashubh je rUp te ‘tun jo mane’ na tane kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye chakShugochar rUpane; 376.
shubh ke ashubh je gandh te ‘tun sUngh mujane’ nav kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye ghrANagochar gandhane; 377.

Page 37 of 214
PDF/HTML Page 49 of 226
single page version

background image
shubh ke ashubh ras jeh te ‘tun chAkh mujane’ nav kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye rasanagochar ras are! 378.
shubh ke ashubh je sparsha te ‘tun sparsha mujane’ nav kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye kAyagochar sparshane; 379.
shubh ke ashubh je guN te ‘tun jAN mujane’ nav kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye buddhigochar guNane; 380.
shubh ke ashubh je dravya te ‘tun jAN mujane’ nav kahe,
ne jIv paN grahavA na jAye buddhigochar dravyane. 381.
A jANIne paN mUDh jIv pAme nahIn upasham are!
shiv buddhine pAmel nahi e par grahaN karavA chahe. 382.
shubh ne ashubh anekavidh pUrve karelun karma je,
tethI nivarte Atmane, te AtamA pratikramaN chhe; 383.
shubh ne ashubh bhAvI karam je bhAvamAn bandhAy chhe,
tethI nivartan je kare, te AtamA pachakhAN chhe; 384.
shubh ne ashubh anekavidh chhe vartamAne udit je,
te doShane je chetato, te jIv Alochan khare. 385.
pachakhAN nitya kare ane pratikramaN je nitye kare,
nitye kare AlochanA, te AtamA chAritra chhe. 386.
je karmaphaLane vedato nijarUp karamaphaLane kare,
te pharIy bAndhe aShTavidhanA karmanedukhabIjane; 387.
je karmaphaLane vedato jANe ‘karamaphaL men karyun’,
te pharIy bAndhe aShTavidhanA karmanedukhabIjane; 388.

Page 38 of 214
PDF/HTML Page 50 of 226
single page version

background image
je karmaphaLane vedato AtmA sukhI-dukhI thAy chhe,
te pharIy bAndhe aShTavidhanA karmanedukhabIjane. 389.
re! shAstra te nathI gnAn, jethI shAstra kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, shAstra judunjin kahe; 390.
re! shabda te nathI gnAn, jethI shabda kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, shabda judojin kahe; 391.
re! rUp te nathI gnAn, jethI rUp kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, rUp judunjin kahe; 392.
re! varNa te nathI gnAn, jethI varNa kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, varNa judojin kahe; 393.
re! gandh te nathI gnAn, jethI gandh kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, gandh judIjin kahe; 394.
re! ras nathI kaI gnAn, jethI ras kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, ras judojinavar kahe; 395.
re! sparsha te nathI gnAn, jethI sparsha kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, sparsha judojin kahe; 396.
re! karma te nathI gnAn, jethI karma kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, karma judunjin kahe; 397.
re! dharma te nathI gnAn, jethI dharma kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, dharma judojin kahe; 398.
adharma te nathI gnAn, jethI adharma kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, adharma judojin kahe; 399.

Page 39 of 214
PDF/HTML Page 51 of 226
single page version

background image
re! kAL te nathI gnAn, jethI kAL kaI jANe nahIn,
te kAraNe chhe gnAn judun, kAL judojin kahe; 400.
AkAsh te nathI gnAn, e AkAsh kaI jANe nahIn,
te kAraNe AkAsh judun, gnAn judunjin kahe; 401.
nahi gnAn adhyavasAn chhe, jethI achetan teh chhe,
te kAraNe chhe gnAn judun, judun adhyavasAn chhe. 402.
re! sarvadA jANe ja tethI jIv gnAyak gnAnI chhe,
ne gnAn chhe gnAyakathI avyatirikta Im gnAtavya chhe. 403.
samyaktva, ne sanyam, tathA pUrvAngagat sUtro, ane
dharmAdharam, dIkShA vaLI, budh puruSh mAne gnAnane. 404.
em AtamA jeno amUrtik te nathI A’rak khare,
pudgalamayI chhe A’ra tethI A’ra to mUrtik khare. 405.
je dravya chhe par tehane na grahI, na chhoDI shakAy chhe,
evo ja teno guN ko prAyogI ne vaisrasik chhe. 406.
tethI khare je shuddha AtmA te nahIn kaI paN grahe,
chhoDe nahIn vaLI kAI paN jIv ne ajIv dravyo viShe. 407.
bahuvidhanAn munilingane athavA gRuhasthIlingane
grahIne kahe chhe mUDhajan ‘A ling muktimArga chhe’. 408.
paN ling muktimArga nahi, arhant nirmam dehamAn
bas ling chhoDI gnAn ne chAritra, darshan sevatA. 409.
muniling ne gRuhIlinge lingo na muktimArga chhe;
chAritra-darshan-gnAnane bas mokShamArga jino kahe. 410.

Page 40 of 214
PDF/HTML Page 52 of 226
single page version

background image
tethI tajI sAgAr ke aNagAr-dhArit lingane,
chAritra-darshan-gnAnamAn tun joD re! nij Atmane. 411.
tun sthAp nijane mokShapanthe, dhyA, anubhav tehane,
temAn ja nitya vihAr kar, nahi vihar paradravyo viShe. 412.
bahuvidhanAn munilingamAn athavA gRuhIlingo viShe
mamatA kare, teNe nathI jANyo ‘samayanA sAr’ne. 413.
vyavahAranay e ubhay lingo mokShapanth viShe kahe,
nishchay nahIn mAne kadI ko ling muktipath viShe. 414.
A samayaprAbhRut paThan karIne, artha-tattvathI jANIne,
Tharashe arathamAn AtamA je, saukhya uttam te thashe. 415.

Page 41 of 214
PDF/HTML Page 53 of 226
single page version

background image
shrI
pravachanasAr
(padyAnuvAd)
1. gnAnatattva-pragnApan
(harigIt)
sur-asur-narapativandyane, pravinaShTaghAtikarmane,
praNaman karun hun dharmakartA tIrtha shrI mahAvIrane; 1.
vaLI sheSh tIrthankar ane sau siddha shuddhAstitvane,
muni gnAn-drag-chAritra-tap-vIryAcharaNasanyuktane. 2.
te sarvane sAthe tathA pratyekane pratyekane,
vandun vaLI hun manuShyakShetre vartatA arhantane. 3.
arhantane, shrI siddhaney namaskaraN karI e rIte,
gaNadhar ane adhyApakone, sarvasAdhusamUhane; 4.
tasu shuddhadarshanagnAnamukhya pavitra Ashram pAmIne,
prApti karun hun sAmyanI, jenAthI shivaprApti bane. 5.
sur-asur-manujendro taNA vibhavo sahit nirvANanI
prApti kare chAritrathI jIv gnAnadarshanamukhyathI. 6.
chAritra chhe te dharma chhe, je dharma chhe te sAmya chhe;
ne sAmya jIvano mohakShobhavihIn nij pariNAm chhe. 7.

Page 42 of 214
PDF/HTML Page 54 of 226
single page version

background image
je bhAvamAn praName darav, te kAL tanmay te kahyun;
jIvadravya tethI dharmamAn praNamel dharma ja jANavun. 8.
shubh ke ashubhamAn praNamatAn shubh ke ashubh AtmA bane,
shuddhe praNamatAn shuddha, pariNAmasvabhAvI hoIne. 9.
pariNAm viN na padArtha, ne na padArtha viN pariNAm chhe;
guN-dravya-paryayasthit ne astitvasiddha padArtha chhe. 10.
jo dharmapariNatasvarUp jIv shuddhopayogI hoy to
te pAmato nirvANasukh, ne svargasukh shubhayukta jo. 11.
ashubhodaye AtmA kunar, tiryanch ne nArakapaNe
nitye sahasra dukhe pIDit, sansAramAn ati ati bhame. 12.
atyant, Atmotpanna, viShayAtIt, anup, anant ne
vichchhedahIn chhe sukh aho! shuddhopayogaprasiddhane. 13.
suviditasUtrapadArtha, sanyamatap sahit, vItarAg ne
sukhadukhamAn sam shramaNane shuddhopayog jino kahe. 14.
je upayogavishuddha te mohAdighAtiraj thakI
svayamev rahit thayo thako gneyAntane pAme sahI. 15.
sarvagna, labdhasvabhAv ne trijagendrapUjit e rIte
svayamev jIv thayo thako tene svayambhU jino kahe. 16.
vyayahIn chhe utpAd ne utpAdahIn vinAsh chhe,
tene ja vaLI utpAdadhrauvyavinAshano samavAy chhe. 17.
utpAd tem vinAsh chhe sau koI vastumAtrane,
vaLI koI paryayathI darek padArtha chhe sadbhUt khare. 18.

Page 43 of 214
PDF/HTML Page 55 of 226
single page version

background image
prakShINaghAtikarma, anahadavIrya, adhikaprakAsh ne
indriy-atIt thayel AtmA gnAnasaukhye pariName. 19.
kaI dehagat nathI sukh ke nathI dukh kevaLagnAnIne,
jethI atIndriyatA thaI te kAraNe e jANaje. 20.
pratyakSha chhe sau dravyaparyay gnAn-pariNamanArane;
jANe nahIn te temane avagrah-IhAdi kriyA vaDe. 21.
na parokSha kaI paN sarvata sarvAkShaguNasamRuddhane,
indriy-atIt sadaiv ne svayamev gnAn thayelane. 22.
jIvadravya gnAnapramAN bhAkhyun, gnAn gneyapramAN chhe;
ne gney lokAlok tethI sarvagat e gnAn chhe. 23.
jIvadravya gnAnapramAN nahie mAnyatA chhe jehane,
tenA mate jIv gnAnathI hIn ke adhik avashya chhe. 24.
jo hIn AtmA hoy, nav jANe achetan gnAn e,
ne adhik gnAnathI hoy to vaN gnAn kyam jANe are? 25.
chhe sarvagat jinavar ane sau artha jinavaraprApta chhe,
jin gnAnamay ne sarva artho viShay jinanA hoIne. 26.
chhe gnAn AtmA jinamate; AtmA vinA nahi gnAn chhe,
te kAraNe chhe gnAn jIv, jIv gnAn chhe vA anya chhe. 27.
chhe ‘gnAnI’ gnAnasvabhAv, artho gneyarUp chhe ‘gnAnI’nA,
jyam rUp chhe netro taNAn, nahi vartatA anyonyamAn. 28.
gneye praviShTa na, aNapraviShTa na, jANato jag sarvane
nitye atIndriy AtamA, jyam netra jANe rUpane. 29.

Page 44 of 214
PDF/HTML Page 56 of 226
single page version

background image
jyam dUdhamAn sthit indranIlamaNi svakIy prabhA vaDe
dUdhane viShe vyApI rahe, tyam gnAn paN artho viShe. 30.
nav hoy artho gnAnamAn, to gnAn sau-gat paN nahIn,
ne sarvagat chhe gnAn to kyam gnAnasthit artho nahIn? 31.
prabhukevaLI na grahe, na chhoDe, pararUpe nav pariName;
dekhe ane jANe nisheShe sarvata te sarvane. 32.
shrutagnAnathI jANe khare gnAyakasvabhAvI Atmane,
RISho prakAshak lokanA shrutakevaLI tene kahe. 33.
pudgalasvarUp vachanothI jin-upadiShTa je te sUtra chhe,
chhe gnapti tenI gnAn, tene sUtranI gnapti kahe. 34.
je jANato te gnAn, nahi jIv gnAnathI gnAyak bane;
pote praNamato gnAnarUp, ne gnAnasthit sau artha chhe. 35.
chhe gnAn tethI jIv, gney tridhA kahelun dravya chhe;
e dravya par ne AtamA, pariNAmasanyut jeh chhe. 36.
te dravyanA sadbhUtasadbhUt paryayo sau vartatA,
tatkALanA paryAy jem, visheShapUrvak gnAnamAn. 37.
je paryayo aNajAt chhe, vaLI janmIne pravinaShTa je,
te sau asadbhUt paryayo paN gnAnamAn pratyakSha chhe. 38.
gnAne ajAt-vinaShTa paryAyo taNI pratyakShatA
nav hoy jo, to gnAnane e ‘divya’ koN kahe bhalA? 39.
IhAdipUrvak jANatA je akShapatit padArthane,
tene parokSha padArtha jANavun shakya nAjinajI kahe. 40.

Page 45 of 214
PDF/HTML Page 57 of 226
single page version

background image
je jANatun apradeshane, sapradesh, mUrta, amUrtane,
paryAy naShTa-ajAtane, bhAkhyun atIndriy gnAn te. 41.
jo gney arthe pariName gnAtA, na kShAyik gnAn chhe;
te karmane ja anubhave chhe em jinadevo kahe. 42.
bhAkhyAn jine karmo udayagat niyamathI sansArIne,
te karma hotAn mohI-rAgI-dveShI bandh anubhave. 43.
dharmopadesh, vihAr, Asan, sthAn shrI arhantane
varte sahaj te kALamAn, mAyAcharaN jyam nArIne. 44.
chhe puNyaphaL arhant, ne arhantakiriyA udayikI;
mohAdithI virahit tethI te kriyA kShAyik gaNI. 45.
AtmA svayam nij bhAvathI jo shubh-ashubh bane nahIn,
to sarva jIvanikAyane sansAr paN varte nahIn! 46.
sau vartamAn-avartamAn, vichitra, viSham padArthane
yugapad saravata jANatun, te gnAn kShAyik jin kahe. 47.
jANe nahIn yugapad trikALik tribhuvanastha padArthane,
tene saparyay ek paN nahi dravya jANavun shakya chhe. 48.
jo ek dravya anantaparyay tem dravya anantane
yugapad na jANe jIv, to te kem jANe sarvane? 49.
jo gnAn ‘gnAnI’nun Upaje kramasha arath avalambIne,
to nitya nahi, kShAyik nahIn ne sarvagat nahi gnAn e. 50.
nitye viSham, vidhavidh, sakaL padArthagaN sarvatrano
jinagnAn jANe yugapade, mahimA aho e gnAnano! 51.

Page 46 of 214
PDF/HTML Page 58 of 226
single page version

background image
te artharUp na pariName jIv, nav grahe, nav Upaje,
sau arthane jANe chhatAn, tethI abandhak jin kahe. 52.
arthonun gnAn amUrta, mUrta, atIndri ne aindriy chhe,
chhe sukh paN evun ja, tyAn paradhAn je te grAhya chhe. 53.
dekhe amUrtik, mUrtamAny atIndrine, prachchhannane,
te sarvanepar ke svakIyane, gnAn te pratyakSha chhe. 54.
pote amUrtik jIv mUrtasharIragat e mUrtathI
kadI yogya mUrta avagrahI jANe, kadIk jANe nahIn. 55.
ras, gandh, sparsha vaLI varaN ne shabda je paudgalik te
chhe indriviShayo, temaney na indriyo yugapad grahe. 56.
te indriyo paradravya, jIvasvabhAv bhAkhI na temane;
tenAthI je upalabdha te pratyakSha kaI rIt jIvane? 57.
artho taNun je gnAn parata thAy teh parokSha chhe;
jIvamAtrathI ja jaNAy jo, to gnAn te pratyakSha chhe. 58.
svayamev jAt, samant, artha anantamAn vistRut ne
avagrah-IhAdi rahit, nirmaL gnAn sukh ekAnt chhe. 59.
je gnAn ‘kevaL’ te ja sukh, pariNAm paN vaLI te ja chhe;
bhAkhyo na temAn khed jethI ghAtikarma vinaShTa chhe. 60.
arthAntagat chhe gnAn, lokAlokavistRut draShTi chhe;
chhe naShTa sarva aniShTa ne je iShTa te sau prApta chhe. 61.
suNI ‘ghAtikarmavihInanun sukh sau sukhe utkRuShTa chhe’,
shraddhe na teh abhavya chhe, ne bhavya te sammat kare. 62.

Page 47 of 214
PDF/HTML Page 59 of 226
single page version

background image
sur-asur-narapati pIDit varte sahaj indriyo vaDe,
nav sahI shake te dukh tethI ramya viShayomAn rame. 63.
viShayo viShe rati jemane, dukh chhe svabhAvik temane;
jo te na hoy svabhAv to vyApAr nahi viShayo viShe. 64.
indriyasamAshrit iShTa viShayo pAmIne, nij bhAvathI
jIv praNamato svayamev sukharUp thAy, deh thato nathI. 65.
ekAntathI svargey deh kare nahi sukh dehIne,
paN viShayavash svayamev AtmA sukh vA dukh thAy chhe. 66.
jo draShTi prANInI timirahar, to kArya chhe nahi dIpathI;
jyAn jIv svayam sukh pariName, viShayo kare chhe shun tahIn? 67.
jyam AbhamAn svayamev bhAskar uShNa, dev, prakAsh chhe,
svayamev loke siddha paN tyam gnAn, sukh ne dev chhe. 68.
guru-dev-yatipUjA viShe, vaLI dAn ne sushIlo viShe,
jIv rakta upavAsAdike, shubh-upayogasvarUp chhe. 69.
shubhayukta AtmA dev vA tiryanch vA mAnav bane;
te paryaye tAvatsamay indriyasukh vidhavidh lahe. 70.
suraney saukhya svabhAvasiddha nasiddha chhe Agam viShe;
te dehavedanathI pIDit ramaNIy viShayomAn rame. 71.
tiryanch-nArak-sur-naro jo dehagat dukh anubhave,
to jIvano upayog e shubh ne ashubh kaI rIt chhe? 72.
chakrI ane devendra shubh-upayogamUlak bhogathI
puShTi kare dehAdinI, sukhI sam dIse abhirat rahI. 73.

Page 48 of 214
PDF/HTML Page 60 of 226
single page version

background image
pariNAmajanya anekavidh jo puNyanun astitva chhe,
to puNya e devAnta jIvane viShayatRuShNodbhav kare. 74.
te uditatRuShNa jIvo, dukhit tRuShNAthI, viShayik sukhane
ichchhe ane AmaraN dukhasantapta tene bhogave. 75.
parayukta, bAdhAsahit, khanDit, bandhakAraN, viSham chhe;
je indriyothI labdha te sukh e rIte dukh ja khare. 76.
nahi mAnatoe rIt puNye pApamAn na visheSh chhe
te mohathI Achchhanna ghor apAr sansAre bhame. 77.
viditArtha e rIt, rAgadveSh lahe na je dravyo viShe,
shuddhopayogI jIv te kShay dehagat dukhano kare. 78.
jIv chhoDI pApArambhane shubh charitamAn udyat bhale,
jo nav taje mohAdine to nav lahe shuddhAtmane. 79.
je jANato arhantane guN, dravya ne paryayapaNe,
te jIv jANe Atmane, tasu moh pAme lay khare. 80.
jIv mohane karI dUr, AtmasvarUp samyak pAmIne,
jo rAgadveSh parihare to pAmato shuddhAtmane. 81.
arhant sau karmo taNo karI nAsh e ja vidhi vaDe,
upadesh paN em ja karI, nirvRut thayA; namun temane. 82.
dravyAdike mUDh bhAv varte jIvane, te moh chhe;
te mohathI Achchhanna rAgI-dveShI thaI kShobhit bane. 83.
re! moharUp vA rAgarUp vA dveShapariNat jIvane
vidhavidh thAye bandh, tethI sarva te kShayayogya chhe. 84.