Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 32 of 210

 

PDF/HTML Page 621 of 4199
single page version

karmano to doSh chhe nahi paN tAro ja doSh chhe. tun pote to mahant rahevA ichchhe chhe ane potAno doSh kamaradikamAn lagAve chhe? paN jinaAgnA mAne to AvI anIti sambhave nahi.’ juo vikAr karmathI thAy chhe em mAnanArA anIti kare chhe. e anIti jainadarshanamAn sambhavit nathI. tyAn mokShamArga prakAshakamAn em kahevun chhe ke vikAr thAy chhe te potAnA aparAdhathI ja thAy chhe, karmathI ke nimittathI nahi. jyAre A gAthAmAn ahIn em kahe chhe ke jIvane vikAr nathI kemake svAnubhUti karatAn vikAranA pariNAm ane tenun nimitta je karma te bhinna rahI jAy chhe. tethI AThey karma jIvane nathI. ahIn svabhAvanI draShTi karAvavAnun prayojan chhe.

14. je chha paryAptiyogya ane traN sharIrayogya pudgalaskandharUp nokarma chhe te badhuy jIvane nathI. AhAr, sharIr, indriy, bhAShA, man ane shvAsochchhvAs-em chha paryAptiyogya je pudgalaskandho chhe tathA traN sharIrayogya je pudgalaskandho chhe te nokarma chhe. te badhuy jIvane nathI kAraN ke pudgaladravyanA pariNAmamay hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna chhe. chaud bol thayA.

1p. je karmanA rasanI shaktionA-avibhAg parichchhedonA samUharUp varga chhe te badhoy jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamay hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna chhe.

16. je vargonA samUharUp vargaNA chhe te badhIy jIvane nathI kAraN ke te pudgaladravyanA pariNAmamay hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna chhe.

17. je mandatIvra rasavALAn karmadaLonA vishiShTa nyAsarUp-vargaNAonA samUharUp-spardhako chhe te badhAy jIvane nathI. jIvanun svarUp to sachchidAnandashaktimay chhe. nijasvarUpamAn jhukAv karatAn pariNAmamAn Anandano anubhav Ave chhe. parantu temAn karmanA vargo ke vargaNAnA samUhano anubhav Avato nathI. jaD to jIvathI bhinna ja chhe. A karmanA varga ane vargaNAo je chhe te pudgal chhe. tethI teo shuddha chaitanyathI bhinna ja chhe. parantu te taraphanA valaNano je bhAv chhe te paN svAnubhUtithI bhinna chhe. e jaD taraphanA valaNavALI dashA svadravyanA valaNavALA bhAvathI judI paDI jAy chhe mATe varga, vargaNA ane spardhako badhAy jIvane nathI.

18. svaparanA ekapaNAno adhyAs evA je pariNAm te adhyAtmasthAno arthAt adhyavasAy chhe. vishuddha chaitanya-pariNAmathI judApaNun jemanun lakShaN chhe evAn e adhyAtma-sthAno jIvane nathI. adhyAtmasthAn eTale AtmAnAn sthAn nahIn. svaparanI ektAbuddhinA adhyavasAyane adhyAtmasthAn kahyAn chhe. te adhyAtmasthAno badhay jIvane nathI. ‘badhay’ em kahyun chhe ne? eTale svaparanI ektAbuddhinA jeTalA bhAv chhe te badhay jIvane nathI.


PDF/HTML Page 622 of 4199
single page version

‘vishuddha chaitanyapariNAmathI’ eTale ke svanI ektAnA pariNAmathI. A paryAyanI vAt chhe. svanI ektAnA pariNAmathI svaparanI ektAnA pariNAm bhinna chhe.

bandh adhikAranA 173mA kaLashamAn Ave chhe ke-hun par jIvanI rakShA karun, tenA prANano nAsh karun, tene sukh-dukh Apun evo je adhyavasAy-svaparanI ektAbuddhi-chhe te mithyAtva chhe. teno bhagavAne niShedh karAvyo chhe. tethI hun-amRutachandrAchArya em samaju chhun ke par jeno Ashray chhe evo saghaLoy vyavahAr chhoDAvyo chhe. AchAryadev kahe chhe ke sarva vastuomAn je adhyavasAn thAy chhe te badhay jin bhagavantoe pUrvokta rIte tyAgavA yogya kahyAn chhe tethI ame em samajIe chhIe ke paranA Ashraye jeTalo koI vyavahAr thAy chhe te saghaLoy bhagavAne chhoDAvyo chhe. A mahAvrat, samiti, gupti AdinA je vikalpa chhe te vyavahAr chhe ane te paranA Ashray sahit chhe. tethI te vyavahAr saghaLoy chhoDAvyo chhe. ‘to pachhI A satpuruSho ek samyak nishchayane ja niShkampapaNe angIkAr karIne shuddhagnAnaghanasvarUp nij mahimAmAn sthiratA kem dharatA nathI? AchArya kahe chhe ke -A pramANe dev-guru-shAstranI shraddhAno bhAv, panchamahAvratano bhAv ke vyavahAr ratnatrayano bhAv e saghaLoy tyAjya chhe to pachhI santo ek nij shuddha chaitanyamAn ja lIn kem rahetA nathI? (nij chaitanyamAn ja lIn rahevun joIe).

hun parane jIvADI shakun, tenA prANanI rakShA karI shakun, paranA prAN harI shakun, anukULatA- pratikULatA ApI shakun, bhUkhyAne anAj ane tarasyAne pANI pahonchADI daun tathA garIbone paheravA kapaDAn ane rahevA makAn daI daun evI je buddhi chhe te badhIy ekatvabuddhirUp adhyavasAy chhe, mithyAtva chhe. bApu! hun parane kAI ApI shakun chhun e vAt ja jUThI chhe. koI paranun kAI karI shakto ja nathI. A pramANe par sAthe ekatAbuddhinA bhAv-adhyavasAy te badhAy nij chaitanyadravyamAn DhaLelA vishuddha chaitanya-pariNAmathI bhinna chhe kAraN ke teo pudgal dravyanA pariNAmamay chhe.

bhagavAn AtmA shuddha chaitanyasvabhAvI vastu chhe. te ekano Ashray laIne svAshraye je pariNAm thAy chhe te vishuddha chaitanya-pariNAm chhe. te chaitanyapariNAmathI A mithyA adhyavasAy saghaLAy bhinna chhe, judA chhe. chaitanyanA vishuddha pariNAm thAy tyAn A svaparanI ektAbuddhinA adhyavasAy bhAv rahetA nathI em ahIn kahevun chhe. tethI adhyAtmasthAno saghaLAy jIvane nathI kemake teo pudgal pariNAmamay hovAthI anubhUtithI bhinna chhe. svAnubhUti thatAn svaparanI ektAbuddhinA saghaLA pariNAm bhinna paDI jAy chhe, eTale abhAvarUp thaI jAy chhe. AvI vAt chhe.

prashna– tame to (svarUpane) samajavun, samajavun, samajavun, bas eTalun ja kahyA karo chho? (bIjun kAI karavAnun to kahetA nathI.)


PDF/HTML Page 623 of 4199
single page version

uttara– bhAI! svarUpanI samajaN vinA ja anantakALathI jIv sansAramAn paribhramaN kare chhe. shrImade paN e ja kahyun chhe ne ke-

‘sarva jIv chhe siddhasam, je samaje te thAy,
sadguru AgnA jinadashA, nimitta kAraN mAny.’

ahIn A bolamAn ek visheShatA chhe. bIjA badhA bolamAn samuchchay lIdhun chhe. jemake ‘prItirUp rAg chhe te badhoy jIvane nathI kAraN ke te pudgaladravyanA pariNAmamay hovAthI anubhUtithI bhinna chhe.’ A bolamAn je svaparanI ektAbuddhinA bhAv-adhyavasAy kahyA te vishuddha chaitanyapariNAmathI judA lakShaNavALA kahyA chhe. ahIn em kahevun chhe ke nij svarUpanA Ashraye je vishuddha chaitanyapariNAm thAy temAn A mithyA adhyavasAy AvatA nathI, upajatA nathI, abhAvarUp rahe chhe. tathA adhyavasAyamAn-svaparanI ektA-buddhinA bhAvamAn vishuddha chaitanyapariNAm rahetA nathI, upajatA nathI. bIjA bol karatAn AmAn A visheShatA lIdhI chhe ke svaparanI ektAbuddhimAn chaitanyanA vishuddha pariNAm nathI ane chaitanyanA vishuddha pariNAm thatAn svaparanI ektAbuddhi rahetI nathI.

prashna– amAre vepAr-dhandho karavo, kuTumbAdinun bharaN-poShaN karavun, Ijjat-AbarU sAchavavI ke pachhI bas A ja samajavun?

uttara– bhAI! hit karavun hoy to mArga to A ja chhe, bApu! svaparanA ekatva- pariNamanamAn tArI chaDatI degaDI uDI jAy chhe e to jo hun paranun karI shakun, vepAr karI shakun, paisA kamAI shakun, paisA rAkhI shakun, bIjAne ApI shakun, vAparI shakun, kuTumbanun poShaN karI shakun, paranI dayA pALI shakun tathA AbarU sAchavI shakun, -ityAdi je svaparanI ektAbuddhinA adhyavasAy chhe te vishuddha chaitanyanA pariNAmathI vilakShaN chhe, judA chhe. e mithyA adhyavasAyanI hayAtImAn shuddha chaitanyapariNAm utpanna thatA nathI e to jo. ahIn TIkAmAn kahyun chhe ne ke- svaparanA ekapaNAno adhyAs hoy tyAre, vishuddha chaitanyapariNAmathI judApaNun jemanun lakShaN chhe evAn je adhyAtmasthAno te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamay hovAthI anubhUtithI bhinna chhe.’ adhyAtmasthAno eTale AtmAnI nirmaLatAnAn sthAno em artha nathI. adhyAtmasthAnono artha svaparanI ekatvabuddhino adhyavasAy chhe, e adhyavasAy vishuddha chaitanyapariNAmathI judo chhe. are, judApaNun ja tenun lakShaN chhe. bahu sUkShma vAt! aho! AvI vAt digambaronA shAstro sivAy bIje kayAny nathI.

adhyAtmasthAno saghaLAy jIvane nathI. kem nathI? to kahe chhe ke teo vishuddha chaitanyapariNAmathI judA lakShaNavALA chhe. chidAnandaghan bhagavAn AtmAnA Ashraye je svarUp


PDF/HTML Page 624 of 4199
single page version

ekatvanA vishuddha chaitanyapariNAm thAy te, chaitanyapariNAmathI judApaNun jenun lakShaN chhe evA svaparanI ekatvabuddhinA adhyavasAyothI bhinna chhe. juo, vishuddha chaitanyanA pariNamanathI adhyAtmasthAnonun judun lakShaN chhe em kahIne pachhI te ekatvabuddhinA pariNAm anubhUtithI bhinna chhe em kahyun chhe. (Ashay em chhe ke svapar ekatvabuddhi banI rahe tyAnsudhI shuddha chaitanyanA pariNAm upaje nahi ane nij shuddhAtmAnA Ashraye svAnubhUti pragaT thatAn ekatvabuddhinA pariNAm upajatA nathI.)

19. judI judI prakRitionA rasanA pariNAm jemanun lakShaN chhe evAn je anubhAgasthAno te badhay jIvane nathI. anubhAgasthAno to jaDarUp chhe, paN AtmAmAn tenA nimitte je bhAv thAy chhe te paN kharekhar jIvane nathI. karmanA anubhAganA nimitte AtmAmAn je pariNAm thAy chhe te anubhAgasthAno chhe, ane te jIvane nathI. ekalA jaDanA anubhAg-sthAnonI A vAt nathI. paryAyamAn karmanA rasanA nimitte je bhAvo thAy te anubhAgasthAno chhe. te bhAv chhe to potAnI paryAyamAn paN tene ahIn pudgaladravyanA pariNAmamay gaNyA chhe. svabhAvanI draShTithI jotAn svabhAv, vikAranA anubhAgapaNe pariName evo nathI. AtmadravyamAn koI guN ke shakti evAn nathI je vikArarUpe pariName. tathA nij Atmadravyano anubhav karatAn te (anubhAgasthAno) anubhUtithI bhinna rahI jAy chhe. tethI anubhAgasthAno badhay jIvane nathI.

20. kAyavargaNA, vachanavargaNA ane manovargaNAnun kampan jemanun lakShaN chhe evAn je yogasthAno te badhay jIvane nathI. A vAtane ApaNe traN prakAre vichArIe.

pratham vAta– AtmAmAn je yoganun kampan chhe tene jIvanA svabhAvanI apekShAe pudgalanA pariNAm kahyA chhe. kampan chhe to jIvanI paryAyamAn; chhatAn jIvanA trikALI svabhAvanI draShTie tene pudgalanA pariNAmamAn gaNyA chhe.

bIjI vAta– samayasAr sarvavishuddha adhikAranI 372 mI gAthAmAn Ave chhe ke darek dravyanA pariNAm potAthI thAy chhe. jem ghaDo mATIthI thAy chhe, kumbhArathI eTale nimittathI nahi; tem jIvadravyanI kampan ke rAganI paryAy je te samaye svatantra potAnA kAraN thAy chhe, nimittanA kAraNe nahi. tyAn ashuddha upAdAnathI utpanna thayelI dashA potAnI chhe em siddha karyun chhe. tyAre ahIn shuddha upAdAnanI draShTie te kampananA pariNAm pudgalanA chhe em kahyun chhe.

have trIjI vAta– svayambhUstotramAn bAhya ane abhyantar em be kAraNathI kArya thAy chhe em Ave chhe. have kArya to abhyantar kAraNathI ja thAy chhe. parantu kAryakALe joDe nimitta koN chhe enun tyAn gnAn karAvavAnun prayojan chhe tethI bIjun bAhya kAraN paN kahyun chhe. jem nishchay svabhAvanun bhAn thatAn bhUtArthanA Ashraye samyagdarshan thAy e


PDF/HTML Page 625 of 4199
single page version

nishchay kahyo; tathA paryAyamAn je ashuddhatA-apUrNatA chhe tene jANavI te vyavahAranay kahyo. tem jIv dravyamAn kampan ke rAganI utpatti svata (potAthI) thAy chhe, parathI nahi; ane te pariNAm potAnA ja chhe. chhatAn bAhya kAraNathI thAy chhe em kahevun e nimittanun gnAn karAvanArun vyavahAranun kathan chhe. emAn nishchayathI paryAy potAthI thAy chhe em jaNAvIne nimittanun paN sAthe gnAn karAvyun chhe, kemake nimitta jANelun prayojanavAn chhe. vyavahAr jANelo prayojanavAn chhe em bAramI gAthAmAn kahyun chhe ne? gnAnano svaparaprakAshak svabhAv chhe. te svane jANe ane par je nimitta hoy tene paN jANe nimittathI kArya thAy chhe em nahi paN kAryakALe nimittanI upasthiti chhe. tethI nimitta jANelun prayojanavAn chhe, Adarelun nahi. bAhya nimittathI rAg utpanna thAy chhe ke vyavahAraratnatrayathI nishchayaratnatray utpanna thAy chhe em kahevun e vyavahAranayanun kathan chhe. nishchayathI to nishchay ratnatray nij svadravyanA Ashraye ja thAy chhe. AvI vAt chhe, bhAI!

ahIn to ekalI svabhAvadraShTinI apekShAthI vAt chhe. tethI te rAganA, kampananA pariNAmane pudgalanA kahyA chhe kAraN ke je vibhAv chhe te nIkaLI jAy chhe. bhagavAn AtmA shuddha chaitanyasvabhAvI gnAnAnandasvarUp vastu chhe. to tenun pariNaman ashuddha kem hoy? shuddha chaitanyamay vastunun pariNaman to shuddha chaitanyamay hoy, ashuddha na hoy. tethI ahIn ashuddha pariNamanane pudgalanA pariNAmamay kahyun chhe. ahIn trikALI gnAyak-svabhAvanI-shuddha upAdAnanI draShTi karAvavAnun prayojan chhe.

jyAre gAthA 372mAn je vikArI ashuddha pariNAm thAy chhe te jIvanA jIvamAn thAy chhe em kahyun chhe te, te te samayanI paryAyanI janmakShaN siddha karI chhe. rAgAdi vikAr nimittathI nIpaje chhe em nathI paN potAthI potAmAn svatantrapaNe thAy chhe. em tyAn siddha karyun chhe.

tathA svayambhUstotramAn bhaktino adhikAr hovAthI shrI samantabhadrasvAmIe nimittanI hayAtI (barhivyApti) siddha karavA em kahyun ke abhyantar ane bAhya kAraNanI samagratA e kArya utpattinun kAraN chhe. jo ke kAryanI utpattinun vAstavik kAraN to sva (abhyantar kAraN) ja chhe. chhatAn joDe je nimitta chhe tenun gnAn karAvavA tene sahachar dekhI upachArathI Arop karIne, nimittathI kArya thayun chhe em vyavahAranayathI kahevAmAn Avyun chhe. tethI em na samajavun ke nimitta Avyun mATe kArya thayun ke nimitta vaDe kArya thayun chhe. paryAyamAn je vikAr thAy chhe te shun chIj chhe? te chhe to potAno (jIvano) ja aparAdh. te koI nimittano-karmano karAvyo thayo chhe em nathI. tathA nimitta chhe mATe thayo chhe em paN nathI. vikArI ke nirvikArI paryAy, thavA kALe potAnI svatantratAthI thAy chhe. te vakhate nimitta tarIke bIjI chIj hayAt chhe, bas eTalun ja.


PDF/HTML Page 626 of 4199
single page version

jIv pote (ashuddha upAdAn) vikAranun kAraN chhe e ja nishchay kAraN chhe. parantu ahIn to shuddha jIv vikAranun kAraN chhe ja nahi em siddha karavun chhe. ahIn to shuddha chaitanyanI draShTi karAvavI chhe ne? ahAhA? shuddha, budva, chaitanyaghan, nirmaLAnand prabhu evA bhagavAn AtmAmAn puNya-pApane utpanna kare evun chhe ja shun? tethI dravyasvabhAvanI draShTinI apekShAe vikAranA pariNAmane pudgalanA kahIne jIvamAnthI kADhI nAkhyA chhe. parantu koI em ja pakaDIne besI jAy ke vikArI paryAy karmanI chhe, ane karmane laIne chhe to tene em kahyun ke vikAr jIvamAn, jIvathI jIvane laIne thAy chhe bhAI! jo tun paryAy chhe ene mAnato nathI to tun mUDh chhe. tathA tun paryAyamAn ja mAtra lIn chhe ane svabhAv-draShTi karato nathI topaN tun mUDh chhe, mUrkha chhe. tethI pratham paryAyanI svatantratAno nirNay karAvIne pachhI, trikAL svabhAvanI draShTi-shraddhAn karAvavA vikAranA pariNAm pudgalanA chhe em ahIn kahyun chhe.

prashna– ek kAryamAn be kAraN hoy chhe ne?

samAdhAna– be kAraN hoy chhe te barAbar chhe. te paikI ek yathArtha vAstavik kAraN chhe ane bIjun upachAr Aropit chhe. vAstavik kAraN to ek ja chhe. nishchayathI svashaktirUp nij upAdAnathI kArya thAy chhe. te vAtane lakShamAn rAkhIne, nimittane kAraNano Arop karIne, be kAraNathI kArya thAy chhe em pramANagnAn darshAvyun chhe. nishchay kAraNanI vAt rAkhIne pramANagnAn bIjA nimitta kAraNane bheLave chhe, nishchay kAraNane uDADIne nahi. jo nishchay kAraNano lop kare to pramANagnAn ja na thAy, be kAraN ja siddha na thAy.

ahIn A gAthAmAn jIvasvabhAvanun varNan chAle chhe. AtmAnA svabhAvamAn yoganun kampan thavAno koI guN nathI. tethI yoganA kampanane pudgalanA pariNAmamay kahyun chhe. tyAn gAthA 372mAn kahyun chhe te anusAr kampananA je pariNAm chhe te svadravyanI jIvanI potAnI paryAy chhe ane te potAthI thAy chhe. par nimittathI ke vargaNAthI te utpanna thAy chhe em nathI. jyAn paryAy kramabaddha svatantrapaNe pariName tyAn par shun kare? potAnA pariNAmano utpAdak par chhe ja nahi. sarvavishuddhagnAn adhikAramAn tyAn pariNAmanI-paryAyanI svatantratA siddha karI chhe. tyAre ahIn A gAthAomAn trikALI svabhAvanun pariNaman vikArI hoI shake nahi tethI yoganA kampananI paryAyane pudgalapariNAmamay darshAvIne svabhAvanI draShTi karAvI chhe. tathA jyAn be kAraN kahyAn chhe tyAn je nishchay upAdAnakAraN chhe tene rAkhIne vyavahAr kAraN bheLavyun chhe; nishchay kAraNane khoTun pADIne vyavahAr kAraN bheLavyun nathI. nishchayathI yog-kampan jIvanun ja chhe ane jIvathI ja thAy chhe e vAt rAkhIne nimittane bheLavyun chhe. nishchayane uDADIne jo nimittane bheLave to be kAraNanun yathArtha gnAn-pramAN-gnAn thAy ja nahi. bhAI! jem vyavahAr jANelo prayojanavAn chhe tem A nimitta paN


PDF/HTML Page 627 of 4199
single page version

chhe em jANelun prayojanavAn chhe. nimittathI kArya thAy chhe em nathI, paN kAryamAn anya padArtha nimitta chhe em jANelun prayojanavAn chhe.

jyAn be kAraN kahyAn chhe tyAn kharun kAraN to upAdAn ek ja chhe. jemake je nishchayamokShamArga chhe e ja mokShanun kAraN chhe. mArga to ek ja chhe. parantu sAthe dev-guru-shAstra AdinA rAgane sahachar dekhI, mokShamArganun nimitta jANI, ene vyavahAr mokShamArga kahyo chhe. nimitta chhe kharun, paN te upAdAnamAn kAI paN kare chhe em nathI. aho! vastunun satya svarUp Avun ja chhe.

nishchayathI darek dravyanI paryAy, teno ‘janmakShaN’-je utpattino kAL chhe. te ja kALe thAy chhe e nishchay chhe, yathArtha chhe. have A nishchayane yathArthapaNe rAkhIne bIjI chIjanun-nimittanun gnAn karAvavA be kAraN upachArathI kahyAn chhe. bIjI rIte kahIe to pramAN chhe te pote vyavahArano viShay chhe kAraN ke be bhegAn thayAn ne? kAryanun nishchay kAraN sva ane tenun nimitta par em pramANamAn be bhegAn thayAn mATe te vyavahArano viShay thaI gayo. ek chIjanA gnAnamAn, bIjI chIjanun sAthe gnAn karyun eTale ke bannenun sAthe gnAn karyun te pramANagnAn thayun mATe pramANagnAn sadbhUtavyavahArano viShay thayo. A pramANe panchAdhyAyImAn paN kahyun chhe.

‘AtmA rAgane jANe chhe’ em kahevun te sadbhUt vyavahAr-upachAr chhe. jANavun potAnAmAn chhe mATe sadbhUt ane kharekhar to potAne jANe chhe chhatAn rAgane jANe chhe em kahevun te upachAr chhe. ‘gnAn te AtmA’ em bhed pADavo te sadbhUt vyavahAr anupachAr chhe. ahA! juo AchAryoe kevI spaShTatA karI chhe! pramANagnAn svadravya ane rAgane eTale parane em bannene ekIsAthe jANe chhe. gnAn parane jANe e sadbhUt vyavahAr-upachAr chhe. mATe pramANagnAn pote ja sadbhUt vyavahAranayano viShay thaI gayo. vastusthiti ja AvI chhe, bApu. A kAI gharanI vAt nathI paN vastunA gharanI vAt chhe.

ahIn kahe chhe ke kAyavargaNA, vachanavargaNA ane manovargaNAnA kampananA nimittathI AtmAmAn je kampan thAy chhe te pudgalanA pariNAm chhe. A je kampananI vAt chhe te jaD vargaNAnA kampananI vAt nathI. man-vachan-kAyanA paramANuo to jaD chhe ja. parantu ahIn to temanA nimitte AtmAmAn thatA kampananA pariNAmane jaD kahyA chhe. yoganun je kampan chhe te jIvanI paryAy chhe ane te potAthI te kALe thayelI svayamnI ja janmakShaN chhe. te jaD vargaNAthI thaI chhe em nathI. parantu jIvanA svabhAvamAn kampan thAy evo svabhAv nathI. tethI svabhAvanI apekShAe nimitta hotAn jIvamAn thatA kampanane pudgalanA pariNAm kahyA chhe.

A rIte traN prakAre kathan karyun.


PDF/HTML Page 628 of 4199
single page version

1. vikArI bhAv je jIvamAn thAy chhe te nishchayathI jIvanI potAnI paryAy chhe.

2. vikArI bhAvamAn karma nimitta chhe evun (upAdAn-nimittanun sAthe) gnAn karavun te pramANagnAn chhe. vikArI bhAv nishchayathI jIvanI paryAy chhe em nishchay rAkhIne sAthe nimittanun gnAn karavun te pramANagnAn chhe. te sadbhUt upachAr-vyavahAr chhe.

3. have bhagavAn AtmA je anant-anant guNanun paripUrNa shuddha chaitanyadaL, chaitanyarasanun Akhun trikALI sattva chhe te kadIy vikArapaNe pariName nahi. mATe nimittathI thayelA vikArane nimittamAn nAkhIne pudgalanA pariNAm kahyA chhe. bhAI! A kAI khAlI panDitAIno viShay nathI. bhagavAn vItarAgadevano mArga jevo chhe tevo andar antaramAn besavo joIe.

shrI vAsupUjya bhagavAnanI stuti karatAn ‘svayambhUstotra’mAn shrI samantabhadrasvAmIe kahyun chhe ke-kAryomAn bAhya ane abhyantar, nimitta ane upAdAn em banne kAraNonI samagratA hovI te ApanA matamAn dravyagat svabhAv chhe. shrI akalankadeve paN kahyun chhe ke be kAraNathI kArya thAy chhe. e to be (upAdAn-nimitta) siddha karavA chhe, ane pramANagnAn karAvavun chhe tethI em kahyun chhe. kharekhar to kArya thAy chhe potAthI potAnA kAraNe, ane tyAre nimitta hoy chhe. parantu nimittanI apekShA chhe em nathI. shrI panchAstikAyanI 62 mI gAthAmAn Ave chhe ke paryAyamAn je vikAr thAy chhe te potAnA ShaTkArakathI thAy chhe. dravya-guNathI to nahi paN parakArakathI- nimittathI paN vikAr utpanna thato nathI. ahIn astikAy siddha karavun chhe. dravya-guN-paryAyanun astitva chhe em siddha karavun chhe. tethI vikAr chhe te paryAyanA ShaTkArakanun pariNaman chhe em kahyun chhe. ahAhA! vikAranAn rktA, karma, karaN, sampradAn, apAdAn ane adhikaraN svayam vikAr chhe. ek samayanI paryAyamAn ShaTkArakanun pariNaman dravya-guNanI ke par nimittanI apekShA vinA ja thAy chhe. A pramANe tyAn nishchayathI vikAranA pariNAmamAn par kArakanI apekShA nathI em kahyun chhe.

jyAre ahIn svabhAvanI draShTi karAvavI chhe tethI em kahyun ke vikAranA pariNAm pudgalanA chhe.

tathA jyAn be kAraN kahyAn tyAn nishchayathI to paryAy potAthI ja potAnA ShaTkArakathI ja thAy chhe parantu sAthe nimitta chhe tene bheLavIne pramANagnAn karAvyun chhe. bhAI! kharekhar to kAraN ek ja chhe. jemake-mokShamArga ek ja chhe. mArga kaho ke kAraN kaho te ek ja artha chhe. mokShanun kAraN jem ek ja chhe tem paryAyanun kAraN nishchayathI ek ja chhe. prabhu! satya to Avun chhe, hon. jo kAI ADun-avaLun karavA jaIsh to sat sat nahi rahe. vastuno bhAv ja yathArtha Am chhe ane em ja besavo joIe.


PDF/HTML Page 629 of 4199
single page version

yogasthAn eTale kampan. jIvano je ayogaguN chhe tenI te vikArI paryAy chhe. te karma- grahaNamAn nimitta chhe. karma paramANunun Avavun to tenA potAnA upAdAnanA kAraNe chhe. paramANuno te kALe te rIte pariNamavAno kAL chhe tethI te rIte karmarUpe pariName chhe. temAn yoganun nimitta kahevun te vyavahAr chhe. ahIn yoganA pariNAm AtmAnA nathI paN pudgalanA chhe em je kahyun chhe te svabhAvanI draShTi karAvavA kahyun chhe. yoganA-kampananA vikArI pariNAm svabhAvathI utpanna thatA nathI. tethI svabhAvanI draShTi karAvavA paryAyamAn je paralakShI vikAr thAy chhe tene paramAn nAkhI daI te pudgalanA pariNAmamay chhe em kahyun chhe. bhAI! vastunun svarUp ja Avun chhe tyAn bIjun shun thAy?

prashna– kArya to be kAraNathI thAy chhe ane tame ek kAraNathI mAno chho. mATe te ekAnt thaI jAy chhe.

uttara– bhAI, samayasAranI gAthA 372mAn Ave chhe ke-‘mATI kumbhabhAve upajatI thakI shun kumbhAranA svabhAvathI upaje chhe ke mATInA svabhAvathI upaje chhe? jo kumbhAranA svabhAvathI upajatI hoy to, jemAn ghaDo karavAnA ahankArathI bharelo puruSh rahelo chhe ane jeno hAth vyApAr kare chhe evun je puruShanun sharIr tenA AkAre ghaDo thavo joIe. parantu em to thatun nathI, kAraN ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Avato nathI. jo Am chhe to pachhI mATI kumbhAranA svabhAvathI upajatI nathI, parantu mATInA svabhAvathI ja upaje chhe. kAraN ke potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAd jovAmAn Ave chhe.’ tethI ghaDo mATIthI thayo chhe; kumbhArathI thayo chhe em ame jotA nathI. nimittathI kArya thayun chhe em ame jotAn nathI.

kumbhAr, ‘ghaDo karun chhun’ em ahankArathI bharelo hoy topaN teno svabhAv kAI ghaDAmAn jato-Avato (prasarato) nathI; anyathA kumbhAranA svabhAve ghaDo thavo joIe. parantu ghaDo to mATInA svabhAve ja thAy chhe, kumbhAranA svabhAve thato nathI. mATe ghaDAno rktA mATI ja chhe, kumbhAr nahi. parantu jyAn be kAraN kahyAn chhe tyAn, je vAstavik kAraN nathI paN upachAramAtra kAraN chhe tene sahakArI dekhIne, te kALe te hoy chhe em jANIne, bIjun kAraN chhe em kahyun chhe. A pramANe be kAraNathI kArya thAy chhe em vyavahAr karyo chhe. AvI vastusthiti chhe. vItarAgano mArga bahu sUkShma ane gahan chhe, bhAI. ahIn vIs bol pUrA thayA.

21. judI judI prakRitionA pariNAm jemanun lakShaN chhe evAn je bandhasthAno te badhay jIvane nathI. jeTalA prakAranA bandhanA pariNAm utpanna thAy chhe te badhAy pudgal-dravyanA pariNAmamay chhe. mATe te anubhUtithI bhinna chhe.


PDF/HTML Page 630 of 4199
single page version

22. potAnun phaL utpanna karavAmAn samartha karma-avasthA jemanun lakShaN chhe evAn je udayasthAno te badhay jIvane nathI. A paryAyamAn thatA vikArI bhAvanI vAt chhe, karmanI nahi. jene jIv arthAt dravyasvabhAv kahIe tene A udayasthAno nathI. jIvanI paryAyamAn udayanA je asankhya prakAro bane chhe te saghaLAy jIvane nathI. chAr gati, krodh, mAn, mAyA, lobh Adi jeTalA udayanA prakAro chhe te badhAy paramasvabhAvabhAvarUp bhagavAn AtmAne nathI. mATe te sarvane pudgalanA pariNAmamay kahyA chhe. em to udayanA sthAnono bhAv jIvanI potAnI paryAy chhe ane te karmanA nimittanI apekShA vinA potAnAmAn thayA chhe. parantu bhagavAn paramasvabhAvabhAvanI draShTi jene thaI chhe evA dharmI jIvane, paryAyanI apekShAe udayanAn sthAno paryAyamAn hovA chhatAn, dravyabuddhie teo (potAmAn) nathI; ane te udayasthAno nIkaLI jAy chhe mATe teone pudgaladravyanA pariNAmamay kahyA chhe.

udayanA-vikAranA jeTalA prakAr chhe te badhAy nishchayathI to jIvathI thayA chhe, karmathI nahi; kAraN ke karma to paradravya chhe, te jIvane aDatuny nathI to pachhI tenAthI udayabhAv-vikAr kem thAy? (na ja thAy). tattvArthasUtramAn paN udayabhAvo jIvanA sattvarUp kahyA chhe kemake te jIvanI paryAyamAn te kALe potAthI utpanna thAy chhe. parantu ahIn temane pudgalanA pariNAmamay kahyA chhe kemake trikALI svabhAvamAn vikAr thavAno koI guN nathI. tethI trikALI svabhAvanI draShTimAn, nimittane AdhIn thayelA bhAv nimittanA chhe em kahyun chhe. tethI karIne nimittathI udayabhAv thAy chhe em na samajavun. nimitta to upachAramAtra kAraN chhe, yathArtha kAraN to potAnun chhe. are! atyAre bhagavAnanA virah paDayA! kevaLagnAn rahyun nahi! tem ja koI chamatkArik gnAn paN rahyun nahi! (khed chhe ke badhA vAdavivAdamAn aTavAI gayA chhe).

udayanAn sthAno jIvanA pariNAm chhe, parantu A gAthAmAn teo shuddha jIvane nathI em kahyun chhe te svabhAvanI apekShAe kahyun chhe. AtmA trikALI shuddha chaitanyasvabhAvamay chhe. te svabhAvanI draShTi thatAn vikAranA pariNAm thatA nathI. tethI vikAranA pariNAmane pudgalanA pariNAm kahyA chhe. Am vastunun svarUp jem chhe tem yathArtha samajavun joIe.

23. have mArgaNAsthAnonI vAt chhe. temAn pratham gatinI vAt chhe. gatinA pariNAm to jIvanA chhe. A sharIr chhe te gati nathI. andar gatino je visheShabhAv-udayabhAv chhe te gati chhe. manuShya, dev, tiryanch ane narakagatinA pariNAm jIvanA chhe. parantu te vikArI pariNAm hovAthI, trikAL svabhAvanI draShTi thatAn chhUTI jAy chhe. mATe te pariNAm pudgalanA chhe em kahyun chhe. ahIn badhAy-chaude mArgaNAsthAnone pudgalanA pariNAm kahyA chhe. bhAI! vastu je AtmA chhe e to shuddha paramAtmasvarUp chidghan chhe. anAdi-anant chhe, ek samayamAn paripUrNasvarUp prabhu chhe, (vastu to) vartamAnamAn pUrNa AkhI chhe, ahAhA....!


PDF/HTML Page 631 of 4199
single page version

ekalo svabhAvano pinD chhe. AvA svabhAvanI draShTimAn gatinA vikArI pariNAm pudgalanA chhe kAraN ke te pariNAm nIkaLI jAy chhe ane te paryAyamAn je utpanna thAy chhe te dravyaguNathI utpanna thatA nathI. aho! vItarAgadevano mArga adbhut ane alaukik chhe. sarvagna bhagavAn videhakShetramAn hAl birAjamAn chhe. ane chAr gnAnanA dhaNI, bAr anganI rachanA karanAr gaNadharadevo paN temanI sabhAmAn hAjarAhajur chhe. temano A mArga chhe. bApu! A kAI AlI- duvAlIe kahelun nathI.

have indriy-bhAvendriy ane dravyendriy-te badhIy pudgalanA pariNAm chhe em kahe chhe. bhagavAn AtmA atIndriy mahAprabhu chhe. tenI apekShAe bhAvendriyane paN pudgalanA pariNAm kahyA chhe. A dravyendriy chhe e to jaD pudgalarUp ja chhe. paN je bhAvendriy chhe te paryAy apekShAe jIvanA ja pariNAm chhe. parantu dravyadraShTithI jotAn bhAvendriyanun svarUp trikALI atIndriyasvabhAvamAn nathI ane te nIkaLI jAy chhe. mATe bhAvendriy pudgalanA pariNAm chhe. bIjI rIte kahIe to bhAvendriyanA pariNAm potAthI ja chhe jemAn karmanA kShayopashamanun nimittapaNun chhe. Am bhAvendriyanA pariNAm be kAraNathI thayA chhe em kahyun tyAn pramANagnAnano viShay batAvavA kahyun chhe, nimittanun gnAn karAvavA em kahyun chhe. gajab vAt chhe! shAstranI shailI koI evI chhe ke chAre bAjuthI meL khAy chhe. aho! adbhut dhArA vahe chhe!

bAramI gAthAmAn ‘vyavahAr jANelo prayojanavAn chhe’ em je kahyun chhe temAn nimittanI (par padArthanI) vAt nathI. temAn to bhedavALI paryAyanI vAt chhe. shuddhatA ane ashuddhatAnA ansho je paryAyamAn chhe tene jANavA te vyavahAranay chhe. trikALI shuddha dravya te nishchay ane paryAyanun gnAn karavun te vyavahAranay. dravya ane paryAy bannenun gnAn thaIne tyAn pramANagnAn thAy chhe. par nimittanI tyAn vAt nathI. paN jyAre sva ane par em bannenI bhegI vAt karavI hoy tyAre parane nimitta kahevAmAn Ave chhe ane te vyavahAr chhe. gAthA 11 ane 12mAn andaranA vyavahAranI-nimittanI vAt chhe.

(A shAstranI) 31mI gAthAmAn Avyun hatun ke bhAvendriy khanD-khanD gnAnane jaNAve chhe, pUrNa AtmAne nahi. tethI te paragney chhe. bhAvendriyano viShay je khanD-khanD gnAn chhe te gnAyakanun paragney chhe. indriyane jItavI eTale shun? ke (1) bhAvendriy je khanD-khanD gnAn chhe te (2) indriyo jaD chhe te (3) ane tenA viShayo je dev-guru-shAstra Adi chhe te-badhAy paragney- paradravya-indriy chhe. te traNeyane jItavA eTale ke tenAthI adhikabhinna ek gnAyakabhAvane jANavo te indriyonun jItavun chhe.

have kAyanI vAt kare chhe. A bAhya sharIrane emAn na levun. paN andar yogyatA


PDF/HTML Page 632 of 4199
single page version

chhe te levI. A kAy chhe te jIvane nathI kemake te pudgalanA pariNAmamay chhe.

have yog eTale man-vachan-kAyAnA nimitte je andar AtmAmAn yoganI kriyAkampan thAy chhe te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamay chhe. AnI vAt pahelAn vistArathI AvI gaI chhe.

tevI rIte puruShAdi vedanA je pariNAm chhe te badhAy jIvane nathI kemake te pudgalanA pariNAm chhe. je traN prakAranA vedanA pariNAm thAy chhe te tenI janmakShaN chhe tethI potAthI thAy chhe. tene paranI apekShA nathI, tem ja dravya-guNanI paN apekShA nathI. dravya-guNanI apekShA tene kem hoy? kAraN ke dravya-guN to shuddha chhe. ane paranI apekShA paN kem hoy? kAraN ke par to bhinna chhe. to pachhI be kAraN kem kahyA chhe? e to pramANagnAn karAvavA kahyun chhe. vaLI je vAsanA utpanna thAy chhe te chhe to jIvanI paryAy. parantu trikALI dravya-svabhAvamAn te nathI tathA svabhAvanI draShTi karatAn te pariNAm jIvamAnthI nIkaLI jAy chhe tethI te vAsanAnA pariNAmane ahIn pudgalanA pariNAm kahyA chhe.

bIjI rIte kahIe to vedano bhAv je vikAranI vAsanA thAy chhe tenun ashuddha upAdAn- kAraN to pote ja chhe, tathA jaD vedano uday temAn nimitta chhe. ahIn upAdAn kAraNanI sAthe aupachArik kAraN je nimitta chhe tene bheLavIne pramANagnAn karAvyun chhe. parantu tethI karIne par nimittathI vikAranI vAsanA thAy chhe em na samajavun. potAnI paryAyamAn vikAr potAthI thAy chhe, te parakArakanI apekShA rAkhato nathI. (juo panchAstikAy gAthA 62)

prashna– jo vikAr parathI na thAy ane potAthI thAy to te svabhAv thaI jashe?

uttara– vikArapaNe thavAno paryAyano svabhAv chhe. स्वस्य भवनं स्वभावः। potAthI te paryAy thAy chhe mATe te svabhAv chhe. vikAr paN te samayanun sat chhe ke nahIn? (hA, chhe). to nishchayathI satne koI hetu hoI shake nahi. utpAd, vyay, dhruv traNey sat chhe. bhale utpAd ke vyay vikArarUp ho, paN te sat chhe, ane sat ahetuk hoy chhe. te kALanun te svatantra sat chhe to temAn asatnI (tenAthI anyanI) apekShA kem hoy? parantu ahinyA to te satne trikALI satnI apekShA paN nathI. vikArI paryAy potAnI apekShAe, vartamAn sat hovA chhatAn, tene apekShAe pudgalanA pariNAm kahyA chhe. vikArI paryAy vartamAn satnun sattva chhe te apekShAe joIe to vikArI vedanA pariNAm potAthI thAy chhe. te vedakarmanA udayathI AtmAmAn thayA chhe em bIlakul nathI. aho! vItarAgano panth param adbhut chhe! shrI banArasIdAse paN kahyun chhe ke-

gnAn nain kiriyA charan, doU shivamag dhAr;
upAdAn nihachai jahAn, tahAn nimit vyavahAr. 3

PDF/HTML Page 633 of 4199
single page version


upAdAn nij guN jahAn, tahAn nimitta par hoy;
bhedagnAn paravAn vidhi, viralA bUjhai koy. 4
upAdAn bal jahAn tahAn, nahi nimittako dAv;
ek chakrasaun rath chalai, ravi ko yahai svabhAv. pa

have kaShAyanI vAt kare chhe. krodh, mAn, mAyA, lobhanA pariNAm shubh ke ashubh bhAv te badhAy kaShAy chhe. je bhAve tIrthankaragotra bandhAy te bhAv paN pudgalanA pariNAm chhe bhagavAn AtmA to akaShAyasvarUp vItarAgamUrti prabhu chhe. temAn te pariNAm-kaShAyanA pariNAm nathI. jo ke kaShAyanA pariNAm jIvanI paryAyamAn chhe ane te nishchayathI potAthI thayA chhe, parakArakathI nahi. paN svabhAvanI draShTie jotAn, te kaShAyanA pariNAm svabhAvabhUt nathI ane paryAyamAnthI nIkaLI jAy chhe mATe temane pudgalanA pariNAm kahyA chhe. jo kaShAyanI utpatti be kAraNathI kahIe to nimitta kAraNane bheLavIne upachArathI kahI shakAy. parantu nimittakAraN te kharun kAraN nathI. ahIn to siddhAnt shun chhe te vAtano nirNay karAve chhe. siddhAnt em chhe ke-je dravyane je paryAy je kALe utpanna thavAnI chhe te dravyane te paryAy te kALe potAnA kAraNe thAy chhe, parathI ke nimittathI thatI nathI. AvI spaShTa vAt chhe.

tevI rIte gnAnanA bhedo paN AtmAmAn-trikALI shuddha ek gnAyakabhAvamAn nathI. A mati, shrut, Adi gnAnanA bhedo te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamay chhe. ahAhA....! gajab vAt chhe! chaitanyasvabhAvI shuddha jIvavastu trikAL ekarUp abhed chhe. temAn gnAnamArgaNAno-gnAnanA bhedono abhAv chhe. abhedasvabhAvamAn bhedano abhAv chhe em kahevun chhe. shrI niyamasAranI shuddhabhAv adhikAranI 43mI gAthAmAn kahyun chhe ke shuddhabhAvamAn mArgaNAsthAno nathI ane ahIn je kahyun ke jIvane mArgaNAsthAno nathI te banne ek ja vAt chhe. shuddhabhAvamAn vikalpa (bhed) jenun lakShaN chhe tevAn mArgaNAsthAno nathI. shuddhabhAv eTale ke draShTino viShay je trikAL shuddha abhed jIvavastu chhe temAn gnAnanA bhedo nathI. pAnch gnAn ane agnAnanA traN bhedo te badhAy gnAnanA bhedo abhed chaitanyasvarUpamAn nathI. bhed chhe te kharekhar vyavahAr chhe ane tethI te trikALI svabhAvamAn-nishchay svarUpamAn nathI em ahIn kahevun chhe. paryAyamAn je gnAnanA bhedo chhe te ashuddha nishchayathI jIvanA chhe. parantu shuddha nishchayathI joIe to te gnAnanAn bhedasthAno shuddha jIvavastumAn nathI.

prashna– bandhanun kAraN-nimitta-rAgAdi ek hovA chhatAn prakRiti bhinna bhinna bandhAy chhe ane tenI sthiti paN bhinna bhinna paDe chhe tenun kAraN shun?

uttara– potAnA upAdAnanA kAraNe em thAy chhe. jemake dashamA guNasthAne je rAg chhe tenAthI chha karma bandhAy chhe. temAnthI gnAnAvaraNIy ane darshanAvaraNIyanI antamUhurta, vedanIy (sAtA)nI 12 mUhurta, nAm ane gotranI ATh mUhurta tathA antarAy karmanI


PDF/HTML Page 634 of 4199
single page version

antamUhurta sthiti paDe chhe. rAg ek ja chhe chhatAn Avo pher kem chhe? to kahe chhe ke upAdAn svatantra chhe mATe em thAy chhe. nimittapaNe rAg ek ja hovA chhatAn potAnI yogyatAne kAraNe- prakRitivisheShanI yogyatAne kAraNe tevI paryAy thAy chhe. viparItabhAv ek hovA chhatAn gnAnAvaraNIyanI sthiti 30 kroDAkroDI sAgar, mohanIy karmanI sthiti 70 kroDAkroDI sAgar ane nAmakarmanI sthiti 20 kroDAkroDI sAgar bandhAy chhe. Avo pher kem chhe? to kahe chhe ke upAdAnanI-te samayanA paramANunA paryAyanI yogyatA ja evI chhe. kAI nimitta kAraNathI Am thatun nathI. nimitta to badhAne ek chhe. chhatAn prakRitionA kAryamAn je bhedo paDe chhe. te svatantra potapotAnA upAdAnanA kAraNe chhe. paramANunI sthiti ochhI-adhik thavAnI te kALe potAnI yogyatA chhe tethI em thAy chhe.

dhavalanA chhaThThA bhAgamAn 164mA pAne paN kahyun chhe ke-‘prakRiti-visheSh honese in sUtrokta prakRitiyonkA yah sthitibandh hotA hai. sabhI kArya ekAntase bAhya arthakI apekShA karake hI nahIn utpanna hote hain. anyathA shAlidhAnake bIjase jauke ankurakI bhI utpattikA prasang prApta hogA. kintu us prakArake dravya tInon hI kAlamen kisI bhI kShetramen nahIn hai jinake balase shAlidhAnyake bIjase jauke ankurako utpanna karanekI shakti ho sake. yadi aisA hone lagegA to anavasthA-doSh prApta hogA. isaliye kahIn par bhI antarang kAraNase hI kAryakI utpatti hotI hai aisA nishchay karanA chAhiye.’

juo, ati spaShTa kahyun chhe ke badhay kAryo bahAranI ekAnt apekShA karIne utpanna thatAn nathI. jo kArya bAhya kAraNathI ja utpanna thAy to chokhAnA dhAnathI javanI utpatti thashe. parane laIne jo kArya thAy to jaDamAnthI chetan ane chetanamAnthI jaD utpanna thashe. tethI kArya sambandhI koI niyam nahi rahe; koI nimittano meL nahi rahe. mATe koIpaN kArya antarang kAraNathI ja utpanna thAy chhe em nakkI karavun. nimitta kAraN ek hovA chhatAn upAdAnanI yogyatAthI ja prakRitionI sthiti bhinna bhinna bandhAy chhe. bhinna bhinna sthiti bandhAy chhe te prakRitionA paramANunA upAdAnanI svatantratA chhe.

svAmI samantabhadrAchArye be kAraN siddha karavA mATe be kAraNathI kArya thAy chhe em kahyun chhe. ‘svayambhUstotra’ to bhaktino adhikAr chhe ne? tethI upAdAnanA kAryakALe nimitta hoy chhe enI vAt karI chhe. bhale te nimitta ho, parantu upAdAnano kAryakAL na hoy ane nimittathI kArya thAy em nathI. te te samayano upAdAnano kAryakAL chhe tyAre nimitta bIjI chIj hAjar hoy chhe. parantu tethI karIne nimittathI upAdAnamAn kArya thayun chhe em nathI. nimitta ane upAdAn banne sAthe ja chhe. to pachhI nimittathI kArya thayun e kayAn rahyun? mATe em nirNay karavo ke abhyantar kAraNathI ja kAryanI utpatti thAy chhe.

are! bhagavAn thaIne tun shun kare chhe? prabhu! tun paramAnandano nAth bhagavAn chho


PDF/HTML Page 635 of 4199
single page version

ne! AtmA to sadA bhagavAnasvarUpe ja, paramAtmasvarUpe ja chhe. bhAI! siddhanA svarUpamAn ane tArA svarUpamAn shun pher chhe? je jinanun svarUp chhe te ja AtmAnun svarUp chhe. vartamAnamAn ja paramAtmasvabhAv tAro chhe. mATe temAn draShTi de to tArun kalyAN thashe, tane AtmAnI prApti thashe. paramAtmasvabhAv upar draShTi de to tane paramAtmAnI draShTi prApta thashe.

draShTinI paryAy chhe to kShaNik, parantu te paryAyamAn trikALI bhagavAnano svIkAr thatAn paryAyamAn paramAtmA jaNAy chhe. 11mI gAthAmAn lIdhun chhe ke bhUtArthano Ashray karatAn samakit thAy chhe. vastu trikALI shuddha bhagavAn chhe te taraph draShTi DhaLatAn, te samyak thAy chhe ane te nirmaL shraddhA-gnAn ane shAntinI paryAyathI AtmA prApta thAy chhe. nirvikAr samAdhithI AtmA prApta thAy chhe. parantu vyavahAranA vikalpathI AtmA prApta thato nathI. vyavahAr ho bhale, paN te kAI nishchayamAn madad kare chhe em nathI. tem nimitta ho bhale, paN te paramANu ke jIvanI te te kALe utpanna thatI paryAyane kAI sahAy kare chhe em nathI.

prashna– nimitta sahakArI chhe em Ave chhe ne?

uttara– nimitta sahakArI chhe eTale ke sAthe (samakALe) chhe eTalun ja. te sAthe chhe eTale sahakArI kahyun, kAI sahAy-madad kare chhe mATe sahakArI chhe em nathI. jo nimitta kAryamAn sahAy (madad) karatun hoy to dharmAstikAy to anAdithI paDayun chhe. tethI gati nirantar thavI ja joIe. paN em nathI. jIv svayam gati kare tyAre dharmAstikAy nimitta chhe, nahIntar nahi. gatinA kALe jem dharmAstikAy nimitta chhe tem (gati pUrvak) sthiratAnA kALe adharmAstikAy nimitta chhe. Ano artha shun thayo? gati kare chhe tyAre paN adharmAstikAy to mojud chhe ja. to pachhI te nimitta kem na thayun? bhAI! eno artha eTalo ja chhe ke pariNamanasvabhAvI jIv ane pudgalone jyAre te svayam svatantra gatirUp pariNaman kare tyAre dharmAstikAy nimitta thAy chhe ane jyAre gati karatAn svayam rokAI jAy chhe tyAre adharmAstikAy nimitta thAy chhe. vastunun svarUp Avun chhe, bhAI.

ahIn kahe chhe ke gnAnanA bhed pADavA te pudgalanA pariNAm chhe. bhagavAn AtmA abhed ekarUp chaitanyavastu chhe. temAn gnAnanA bhedonun lakSha karatAn rAg ja utpanna thAy chhe ane rAg chhe te pudgaladravyanA pariNAm chhe. niyamasAr shuddhabhAv adhikAramAn (gAthA 42mAn) A gnAnanA bhedo je mArgaNAsthAno chhe tene ‘vikalpalakShaNAni’ kahyA chhe. bhedanun svarUp ja vikalpalakShaN chhe. gati, indriy, Adi bhedasvarUp je chaud mArgaNAsthAno chhe te badhay jIvane nathI. jIv kaho ke shuddhabhAv kaho, banne ek ja chhe. niyamasAramAn trikAL shuddha bhAvane jIv kahyo chhe ane ahIn jIvane trikAL shuddhabhAv kahyo chhe. A mArgaNAsthAno ‘vikalpalakShaNAni’ eTale ke bhedasvarUp jenun lakShaN chhe evA chhe. tethI te jIvanun


PDF/HTML Page 636 of 4199
single page version

svarUp nathI. rAgAdi to jIvanun svarUp nathI paN bhedasvarUp paN nishchayathI jIv nathI. niyamasAr gAthA pa0mAn Ave chhe ke paryAy chhe te paradravya chhe ane tethI nishchaye te jIvanun svarUp nathI. bhAI! abhed draShTi thayA vinA samyagdarshan thatun nathI. ane temAn (abhedanI draShTi thavAmAn) nimitta ke vyavahAr kAI madadagAr nathI. ahAhA! gajab vAt chhe! jenun lakShaN vikalpa-bhed chhe evA mati, shrut, Adi gnAnanA bhedo shuddha jIvane nathI. Avo vItarAgano mArga bahu jhINo chhe. sAvadhAnIthI (upayogane sUkShma karIne) samajavAno prayatna karavo joIe.

AtmA abhed ekarUp trikALI dravya chhe. temAn bhed kevo? temAn rAg kevo? ane temAn ek samayanI paryAy kevI? gambhIr vAt chhe, bhAI! kAL thoDo chhe ane karavAnun ghaNun chhe. tyAn vaLI jIvane bahArano moh bahu chhe. bahArano tyAg joIne te khUb rAjI-rAjI thaI jAy chhe. paN te bahArano tyAg AtmAmAn chhe kayAn? ahIn to kahe chhe ke gnAnanA bhed AtmAmAn nathI to e saghaLA bAhya kriyAkAnD vastumAn kayAnthI hoy? bhAre AkarI vAt, bhAI! pratham mithyAtvanA tyAg vinA bIjo tyAg hoI shake ja nahi. e mithyAtvanA tyAg mATe shun chhoDavun? to kahe chhe ke nimittane, rAgane ane bhedane draShTimAnthI chhoDavAn, ane abhed ekarUp nirmaLAnandasvarUp bhagavAn AtmAnI draShTi karavI. sarvagna parameshvare A ja mArga kahyo chhe.

have sanyam eTale chAritranI vAt kare chhe. sanyamanA paN bhedo jIvane nathI kemake te pudgal pariNAm chhe. AtmA shuddha gnAyakabhAv trikAL ekarUp chhe. temAn sanyamanA bhed kevA? bhedanA lakShe to rAg ja thAy chhe. mATe abhedamAn chAritranA bhedo pADavA e pudgalanA pariNAm chhe. chAritra paryAy chhe ane chAritra trikALI guN paN chhe. e trikALI chAritra guNanA bhed paryAyamAn bhAsavA te vikalpanun kAraN chhe. tethI bhedane pudgalanA pariNAm kahyA chhe. sanyamasthAno ‘vikalpalakShaNAni’ eTale bhedasvarUp chhe. mATe trikALI shuddha jIvadravyamAn A sanyamanAn bhedasthAno nathI. mArga bahu alaukik chhe, bhAI. parantu lokoe tene bahAranA mApathI kalpI lIdho chhe ke A tyAg karyo ane A rAg ghaTADayo. paN dhruv chaitanyavastu draShTimAn AvyA vinA rAg kem ghaTe? ahAhA! rAgano tathA bhedano jemAn abhAv chhe tevA draShTinA viShayane draShTimAn lIdhA vinA rAg ghaTe kevI rIte (arthAt kharekhar rAg tyAnsudhI ghaTato nathI.)

mokShamArga prakAshakamAn shiShye prashna karyo chhe ke-prabhu! shubhabhAvavALAne ashubh rAg to ghaTe chhe. mATe eTalun chAritra to kaho? tyAn kahyun chhe ke samyagdarshan jene hoy, jene abhedanI draShTi thaI hoy tene ja shubhabhAvamAn ashubh rAg ghaTe chhe. paN jene vastunI draShTi thaI nathI, je chaitanyanidhAn chhe te najaramAn Avyun nathI, te jIvane shubhabhAv vakhate ashubhabhAv


PDF/HTML Page 637 of 4199
single page version

ghaTayo ja nathI. shubhAshubhabhAvarahit shuddha chaitanyavastune jANyA vinA shubhabhAv vakhate ashubh ghaTe em traNakALamAn banatun nathI kemake tene mithyAtva to Akhun paDayun chhe. bhAI trikALI pUrNa AnandanA nAthane jeNe anubhavamAn lIdho chhe tene shubhabhAv vakhate ashubh ghaTe chhe ane te krame krame rAg ghaTIne nAsh thaI jAy chhe. ahAhA! jemAn rAg nathI, bhav nathI, bhavanA bhAv nathI, apUrNatA nathI evA pUrNasvabhAvamay shuddha chaitanya bhagavAnanA nidhAnane jeNe joyun chhe tene shubhabhAv vakhate ashubh ghaTe chhe ane te shuddha chaitanyavastunA Ashraye shubhabhAvane paN ghaTADIne krame karI svAshrayanI pUrNatA karI mukti pAmashe.

draShTimAn pUrNa shuddha paramAtmasvarUp Ave nahi tene rAg kem ghaTe? mithyAtvanI hayAtImAn ashubh kem ghaTe? bhAI! mithyAtva mand thAy e kAI apUrva vastu nathI. abhavIne paN mithyAtva ane anantAnubandhIno ras mand thAy chhe. mand ke tIvra e koI chIj nathI, paN abhAv te chIj chhe. shrI samayasAranI TIkAmAn shrI jayasenAchArye kahyun chhe ke abhavI jyAre shubhabhAv ghaNo ugra kare chhe tyAre tene mithyAtva tem ja anantAnumbandhInA anubhAgano ras mand thAy chhe. parantu mand paDe tethI shun? abhAv thavo joIe.

ahIn kahe chhe ke sanyamanAn sthAno ‘vikalpalakShaNAni’ eTale bhedasvarUp hovAthI bhagavAn AtmAne nathI. A ajIv tattvano adhikAr chAle chhe. mATe teo ajIvanA hovAthI jIvane nathI em pratiShedhathI vAt karI chhe. pahelAn jIv Avo chhe Avo chhe em astithI vAt karI hatI. have ahIn jIvamAn A nathI, A nathI em niShedhathI vAt karI chhe.

have chakShu, achakShu, avadhi ane kevaLadarshan evA darshananAn je bhedasthAno chhe te vastumAn- trikALI shuddha jIvadravyamAn nathI em kahe chhe. shuddha vastu to param pavitra chhe. parantu paryAyamAn je ashuddhatA thAy chhe te potAnA UndhA puruShArthathI thAy chhe, karmane laIne nahi. pote rAgamAn rokAyo chhe te karmane kAraNe nahi paN potAnI ja bhUlanA kAraNe rokAyo chhe. shrI panchAstikAyamAn Ave chhe ke viShayanI pratibaddhatA chhe tethI jIv rokAyo chhe, karmane laIne nahIn. bhAI! pUrNAnandano nAth bhagavAn andar birAje chhe. teno Ashray lIdho nathI ane parano Ashray lIdho chhe te tAro potAno ja aparAdh chhe. shun te aparAdh par padArthe karAvyo chhe? (nA).

prashna– koI kahe chhe ke pa0% upAdAn ane pa0% nimittanA rAkho ne?

uttara– bhAI! so e so TakA AtmAno aparAdh chhe. anshamAtra paN parano aparAdh nathI. AtmAnI bhUl 100% potAthI chhe ane nimittanA 100% nimittamAn chhe. are! hajI vastu satya kem chhe enI khabar na hoy tene dharma kayAnthI thAy? bhAI! A sansAramAnthI nIkaLI javA jevun chhe. A sansArano bhAv ane bhedano bhAv e shuddha


PDF/HTML Page 638 of 4199
single page version

jIvavastumAn nathI. joke e bhed chhe potAne kAraNe, karmane laIne nahIn. karmane laIne gnAn rokAyun chhe em nathI. gnAn pote ja UndhI pariNatie hINapaNe pariName chhe ane tethI alpagna chhe. temAn upAdAn to potAnun chhe ane gnAnAvaraNIy karma to nimittamAtra chhe.

kRiShNa, nIl, kApot, pIt, padma ane shukal em je leshyAnA bhedo chhe te vastumAn-shuddha jIvadravyamAn nathI.

vaLI bhavya, abhavya evA bhed paN jIvane nathI. bhavya-abhavyapaNun to paryAyamAn chhe. chaitanyasvabhAvI vastumAn bhavya-abhavyapaNAnA bhed nathI. tethI ja bhavya ho ke abhavya, vastupaNe shuddha hovAthI pratyek jIv samAn chhe.

have kahe chhe kShAyik upasham ane kShayopasham evA je samaktinA bhedo chhe te jIvane nathI. samyagdarshanano viShay je akhanD dhruv Atmadravya chhe temAn samyagdarshananA bhedo nathI. bahu jhINun, bhAI. prabhu! tane paramAtmA banAvavo chhe ne? tun dravyasvabhAvathI to paramAtmA chho ja, parantu paryAyamAn paramAtmA banAvavo chhe, hon! bhAI! tun evA abhed paramAtmasvarUpe chho ke temAn guNabhed ke paryAyabhed nathI ane evI abhed draShTi thatAn tun alpakALamAn paryAyamAn paN paramAtmapad pAmIsh. ahIn bhedanun lakSha chhoDAvavA upasham, kShayopasham ane kShAyik evA samaktinA bhedo paramAtmasvabhAvamAn nathI em kahyun chhe. ek samayamAn pUrNa gnAnarasakand shuddhachaitanyaghanavastuno chaitanya-chaitanya-chaitanya....evo trikALI pravAh dhruv evo ne evo chhe. temAn bhed kevA? mATe bhedanun lakSha chhoDI de, nimittanun lakSha chhoDI de ane je trikALI dhruv chaitanya chhe tyAn draShTi de ane sthir thA.

vyavahArathI dharma thAy em mAnanArane A ekAnt jevun lAge. ene em thAy ke panch mahAvrat pALe, anek kriyAo kare, rasano tyAg kare e kAI nahin? hA, bhAI! e kAI nathI. e to sansAr chhe. jIv chAhe navame graiveyak jAy ke sAtamI narake jAy, chhe to audayikabhAv ja ne? vastunA svarUpamAn jyAn bhed paN nathI to vaLI udayabhAv kayAnthI rahyo? are, kShAyikabhAvanAn sthAno paN jIvamAn nathI. niyamasAranI 43mI gAthAmAn Ave chhe ke-kShAyikabhAv, udayabhAv, upashamabhAv ane kShayopashamabhAvanAn sthAno jIvamAn nathI. Avo Anandano nAth prabhu pUrNa svarUpe andar birAjamAn chhe tyAn draShTi de to tane paramAtmAnA bheTA thashe.

sangnI-asangnIpaNun paN vastumAn nathI. vastu sangnI ke asangnI kevI? vastu to shuddha chidrUp ekAkAr chhe.

AhAr-anAhArapaNun vastumAn-AtmAmAn nathI. AhAr levAno vikalpa ke anAhArIpaNAno vikalpa te banne paryAy chhe. e vastumAn nathI. Am mArgaNAsthAno saghaLAny je bhedasvarUp chhe te jIvane nathI. kAraN ke teo pudgaladravyanA pariNAmamay chhe juo,


PDF/HTML Page 639 of 4199
single page version

bhedanA bhAvane paN pudgalanA pariNAm kahyA chhe, kAraN ke abhedasvarUp chaitanyamUrtimAn bhed kevA? pratham em kahyun ke badhay mArgaNAsthAno jIvane nathI. kAraN shun? to kahe chhe kAraN ke te pudgaladravyanA pariNAmamay chhe ane tethI anubhUtithI bhinna chhe. antaramAn abhedanI anubhUti thatAn, anubhUtimAn te bhedo AvatA nathI, paN bhinna rahI jAy chhe. AvI adbhut vAt chhe!

24. judI judI prakRitionun amuk mudat sudhI sAthe rahevun te jemanun lakShaN chhe evAn je sthitibandhasthAno te badhay jIvane nathI. jIvamAn karmanI sthitibandhanA prakAro to nathI paN je (jIvanI paryAyanI) yogyatA te paN nathI. karmamAn je prakRiti, pradesh, sthiti ane anubhAg bandh chhe te tenA upAdAnamAn-jaDamAn chhe. parantu jIvanI paryAyamAn karmane anusAr je yogyatA chhe te jIvamAn chhe. emAn karma to nimittamAtra chhe. jyAn nimitta chhe tyAn upAdAnamAn paN evI ja yogyatA hoy chhe. karmaprakRitithI bhinna, te prakAranun ashuddha-upAdAn jIvamAn potAnAmAn chhe. karmaprakRiti to temAn mAtra nimitta chhe. karmaprakRitimAn jeTalI yogyatA chhe teTalI ja yogyatA upAdAn (jIv)mAn chhe. jeTalo sthitibandh chhe ane jeTalo pradeshabandh chhe teTalA pramANamAn upAdAnanI (jIvanI) paryAyamAn ashuddhatAnI yogyatA chhe. have ahIn kahe chhe ke e badhay sthitibandh-sthAno jIvane nathI. vikAr ek jAtano chhe chhatAn karmanI prakRitimAn bhinna bhinna sthiti kem paDe chhe? prakRiti-visheShane kAraNe em thAy chhe. karmanI prakRitimAn sthiti paDe chhe te potAnA kAraNe chhe. nimittapaNe rAg to ek chhe, chhatAn sthitimAn pher paDe chhe te, te kALamAn paramANunI upAdAnanI svatantratAne laIne chhe. ahA! gajab vAt chhe.

rap. kaShAyanA vipAkanun atishayapaNun jemanun lakShaN chhe evAn je sankaleshasthAno te badhay jIvane nathI. shun kahe chhe? ke paryAyamAn je asankhya prakAranA ashubh bhAv thAy chhe te jIvasvarUp nathI. pahelAn prItirUp rAg ane aprItirUp dveSh eTalun ja Avyun hatun. have kahe chhe ke jIvanI paryAyamAn je kaShAyanA vipAkanun atishayapaNun chhe, je sankaleshasthAno chhe-te badhAy jIvane nathI. ahIn jaD vipAkanI vAt nathI paN jIvanI paryAyamAn thatA kaShAyanA vipAkanI vAt chhe. je karmano vipAk chhe te pramANe AtmAmAn paN kaShAyano vipAk chhe. e kaShAyanA sankalesh pariNAm chhe te svatantra chhe. karma tIvra chhe mATe sankaleshanA pariNAm thayA chhe em nathI. te samayanA sankalesh pariNAm je kaShAyanA vipAkarUpe chhe te potAnI paryAy chhe. parantu te shuddha AtmavastumAn nathI. ahAhA! jene jIv kahIe, bhagavAn AtmA kahIe te shuddha chaitanyamAn sankaleshanAn sthAno chhe ja nahIn.

bhAI! vastu to trikAL shuddha ja chhe. ashuddhatA chhe te paryAyamAn chhe ane te potAne


PDF/HTML Page 640 of 4199
single page version

kAraNe chhe, karmanA kAraNe nahi. gomaTasAramAn Ave chhe ke भावकलंकसुपउरा nigodanA jIvane bhAvakalank (bhAvakarma) suprachur chhe. tyAn dravyakarmanI prachuratA nathI lIdhI. tenA upAdAnamAn ashuddhatAnI-bhAvakalankanI ugratA chhe ane te potAnA kAraNe chhe. have ahIn kahe chhe ke e sankaleshasthAnonA je asankhya prakAr chhe te badhAy jIvane nathI kAraN ke te pudgalanA pariNAmamay hovAthI anubhUtithI bhinna chhe. shuddha dravyasvabhAvanA Ashraye je nirmaL anubhUti thAy chhe temAn A sankaleshasthAno AvatAn nathI, bhinna rahI jAy chhe mATe te jIvane nathI. AvI vAt chhe.

26. kaShAyanA vipAkanun mandapaNun jemanun lakShaN chhe evAn je vishuddhisthAno te badhay jIvane nathI. rAganI mandatAnA je asankhya prakAr (shubhabhAv) chhe te jIvane nathI em kahe chhe. paryAyamAn je asankhya prakAranA shubhabhAv thAy chhe te, gnAnAnand svarUp chhe jenun evA shuddha AtmAmAn nathI. te badhAy bhAvathI bhagavAn AtmA bhinna chhe. kem bhinna chhe? kemake shuddha AtmadravyanI anubhUtithI teo bhinna rahe chhe. AtmAthI bhinna chhe em kahIne dravya lIdhun ane anubhUtithI bhinna kahIne vartamAn paryAyanI vAt lIdhI.

bhAI! vItarAgano mArga bahu sUkShma chhe. shubhabhAv karIne paN agnAn vaDe anAdithI janma-maraNanA 84nA pherAmAn pharI rahyo chhe. ahIn kahe chhe ke je shukalaleshyAnA shubhabhAv karIne navamI graiveyak gayo te shubhabhAv paN vastumAn-AtmAmAn nathI. chhatAn shubhabhAvathI kalyAN thashe em mAne chhe e moTun agnAn chhe. bhAI! anya jIvonI rakShAno shubhabhAv ho ke je vaDe tIrthankaragotra bandhAy te shubhabhAv ho-e saghaLAy shubhabhAv shuddha jIvavastumAn nathI. kem? kemake shuddha jIvavastuno anubhav thatAn, anubhUtithI te saghaLAy shubhabhAvo bhinna rahI jAy chhe, anubhavamAn AvatA nathI.

prashna– shubhabhAv jIvane nathI to shun jaDane chhe? kShAyik bhAvanAn sthAno jIvane nathI to shun jaDane chhe? kShAyikabhAv to siddhaney chhe. sAtamI gAthAmAn kahyun ke-gnAnIne darshan, gnAn, chAritra nathI to shun agnAnIne hoy chhe? jaDane hoy chhe?

samAdhAna– bhagavAn! jarA dhIrajathI sAmbhaL, bhAI. te bhedo dravyasvabhAvamAn nathI em kahevun chhe. je apekShAe vAt chAlatI hoy te apekShAe vAtane samajavI joIe. bApu! gnAnIne eTale ke gnAyakabhAvamAn A gnAn, darshan, chAritra evA bhed nathI. gnAyak to abhed chinmAtra vastu chhe. vaLI gnAn, darshan, Adi bhedanun lakSha karavA jatAn rAg thAy chhe. tethI abhedanI draShTi karAvavA bhed nathI em kahyun chhe. gnAyakanI draShTi thatAn darshan-gnAn-chAritranA bhedo gnAyakamAn bhAsatA nathI. AvI vAt abhyAs vinA samajavI kaThaN paDe paN shun thAy? A vAtane antaramAn besADavA tene ugra puruShArtha karavo joIe.

paryAyamAn je kAI shubhabhAv-kaShAyanI mandatAnAn vishuddhisthAn thAy chhe te badhA