Jain Siddhant Praveshika-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Introduction; Shree Jain Sidhdhantpraveshika; Aavrutti / Pujya Gurudevshree Kanjiswami; Manglacharan; Pratham Adhyay; Beejo Adhyay.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 6

 


PDF/HTML Page 2 of 110
single page version

background image
bhagavānashrīkundakund-kahānajainashāstramāḷā puṣhpa nan. 10
shrī jain siddhāntapraveshikā
ḥ ādya lekhakaḥ
āgarānivāsī syādvādavāridhi vidvi.chharomaṇi
sva.paṇḍit goeepāladāsajī baraiyā
ḥ prakāshakaḥ
shrī digambar jain svādhyāyamandir ṭrasṭa
soeenagaḍh (saurāṣhṭra)

PDF/HTML Page 3 of 110
single page version

background image
mudrakaḥ kahān madraṇālay soeenagaḍh (saurāṣhṭra)
ā shāstranī paḍatar kimmat rūā. 18=00 thāy chhe.
anek mumukṣhuonī ārthik sahāyathī ā āvr̥uttinī kimmat
rūā. 16=00 thāy chhe. temānthī 50
% shrī kundakund-kahān
pāramārthik ṭrasṭa haste sva. shrī shāntilāl ratilāl shāh
parivār taraphathī kimmat ghaṭāḍavāmān āvatā ā shāstranī
kimmat rūā 8=00 rākhavāmān āvī chhe.
āṭhamī āvr̥utti prataḥ 2000vi.san. 2065
shrī jain siddhāntapraveshikā (gujarātī)nā
sthāyī prakāshan-puraskartā
shrīmatī ramā hasamukh shāh
304 Talk Oak Trail, Tarpon Springs,
Florida 34688 USA
kimmat ruā.ḥ 8=00

PDF/HTML Page 4 of 110
single page version

background image
।। om ।।।। परमात्मने नमः ।।
G
maṅgalācharaṇ
नत्वा जिनेन्द्रं गतसर्वदोषं
सर्वज्ञदेवं हितदर्शकं च
श्रीजैनसिद्धान्तप्रवेशिकेर्यं
विरच्यते स्वल्पधियां हिताय
।।
arthaḥjenā sarva doṣho nāsh thayā chhe, ane jeo
hitane māṭe upadesh āpanār chhe, evā sarvagnadev shrī
jinendra bhagavānane namaskār karīne ā ‘‘shrī jain
siddhāntapraveshikā’’ granth alpabuddhivāḷānā hitane māṭe
rachavāmān āve chhe.

PDF/HTML Page 5 of 110
single page version

background image
pratham adhayāy
1 pra. dravya kone kahe chhe?
u. guṇonā samūhane dravya kahe chhe.
2 pra. guṇ kone kahe chhe ?
u. dravyanā pūrā bhāgamān ane tenī sarva hālatomān
(avasthāmān) je rahe, tene guṇ kahe chhe.
3 pra. guṇanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥek sāmānya, bījo visheṣh.
4 pra. sāmānyaguṇ kone kahe chhe ?
u. je sarva dravyomān vyāpe, tene sāmānyaguṇ kahe chhe.
5 pra. visheṣhaguṇ kone kahe chhe ?
u. je sarva dravyomān na vyāpe, tene visheṣhaguṇ kahe chhe.
6pra. sāmānyaguṇ keṭalā chhe ?
u. anek chhe, paṇ temān chha guṇ mukhya chhe. jem
keḥastitva, vastutva, dravyatva, prameyatva, agurulaghutva
ane pradeshatva.
स्तुति
मंगलं भगवान वीरो मंगलं गौतमो गणी
मंगलं कुन्दकुन्दार्यो जैनधर्मोऽस्तु मंगलम् ।।
आत्मा ज्ञानं स्वयं ज्ञानं ज्ञानादन्यत्करोति किम्
परभावस्य कर्तात्मा मोहोऽयं व्यवहारिणाम् ।।
अज्ञानतिमिरान्धानां ज्ञानाञ्जनशलाकया
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ।।

PDF/HTML Page 6 of 110
single page version

background image
7 pra. astitvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇe dravyano kadī nāsh na thāy,
tene astitvaguṇ kahe chhe.
8 pra. vastutvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇathī dravyamān arthakriyā hoy; tene
vastutvaguṇ kahe chhe; jemake ghaḍānī arthakriyā jaladhāraṇ chhe.
9 pra. dravyatvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇathī dravya sadā ek sarakhān na
rahe ane jenī paryāyo (hālato) hameshān badalātī rahe.
10 pra. prameyatvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇathī dravya koīne koī gnānano
viṣhay hoy, tene prameyatvaguṇ kahe chhe.
11 pra. agurulaghutvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇathī dravyanī dravyatā kāyam rahe,
arthāt ek dravya bījā dravyarūpe na pariṇame athavā ek
guṇ bījā guṇarūpe na pariṇame tathā ek dravyanā anek
athavā anantaguṇ vikharāīne judā judā na thaī jāy, tene
agurulaghutvaguṇ kahe chhe.
12 pra. pradeshatvaguṇ kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇathī dravyano koīpaṇ ākār
avashya hoy.
13 pra. dravyanā keṭalā bhed chhe ?
u. chha bhed chheḥjīv, pudgal, dharma, adharma, ākāsh
ane kāḷ.
14 pra. jīvadravya kone kahe chhe ?
u. jemān chetanā guṇ prāpta hoy, tene jīvadravya kahe chhe.
15 pra. pudgaladravya kone kahe chhe ?
u. jemān sparsha, ras, gandh ane varṇa hoy.
16 pra. pudgal dravyanā keṭalā bhed chhe ?
u. be bhed chheḥek paramāṇu, bījo skandh.
17 pra. paramāṇu kone kahe chhe ?
u. sarvathī nānā pudgalane paramāṇu kahe chhe.

PDF/HTML Page 7 of 110
single page version

background image
18 pra. skandh kone kahe chhe ?
u. anek paramāṇuonān bandhane skandh kahe chhe.
19 pra. bandh kone kahe chhe ?
u. anek chījomān ekapaṇānun gnān karāvavāvāḷā
sambandhavisheṣhane bandh kahe chhe.
20 pra. skandhanā keṭalā bhed chhe ?
u. āhāravargaṇā, taijasavargaṇā, bhāṣhāvargaṇā,
manovargaṇā, kārmāṇavargaṇā vagere bāvīs bhed chhe.
21 pra. āhāravargaṇā kone kahe chhe ?
u. audārik, vaikriyik ane āhārak, e traṇ
sharīrarūp je pariṇame, tene āhāravargaṇā kahe chhe.
22 pra. audārik sharīr kone kahe chhe ?
u. manuṣhya tiryañchanā sthūḷ sharīrane audārik sharīr
kahe chhe.
23 pra. vaikriyik sharīr kone kahe chhe ?
u. je nānā, moṭā, ek, anek vagere judā judā
prakāranī kriyāo kare evān devo ane nārakīonān sharīrane
vaikriyik sharīr kahe chhe.
24 pra. āhārak sharīr kone kahe chhe ?
u. chhaṭhṭhā guṇasthānavartī munine tattvomān koī shaṅkā
utpanna thayethī kevaḷī athavā shrutakevaḷīnī samīp javāne
māṭe mastakamānthī je ek hāthanun putaḷun nīkaḷe chhe, tene
āhārak sharīr kahe chhe.
25 pra. taijasavargaṇā kone kahe chhe ?
u. audārik ane vaikriyik sharīrane kānti
āpavāvāḷun taijas sharīr je vargaṇāthī bane, tene taijas-
vargaṇā kahe chhe.
26 pra. bhāṣhāvargaṇā kone kahe chhe ?
u. je shabdarūp pariṇame, tene bhāṣhāvargaṇā kahe chhe.
26(a) pra. manovargaṇā kone kahe chhe ?
u. je vargaṇā manarūpe pariṇame, tene manovargaṇā kahe
chhe.

PDF/HTML Page 8 of 110
single page version

background image
27 pra. kārmāṇavargaṇā kone kahe chhe ?
u. je kārmāṇ sharīrarūp pariṇame, tene kārmāṇavargaṇā
kahe chhe.
28 pra. kārmāṇ sharīr kone kahe chhe ?
u. gnānāvaraṇ ādi āṭh karmonā samūhane kārmāṇ
sharīr kahe chhe.
29 pra. taijas ane kārmāṇ sharīr kone hoy chhe ?
u. sarva sansārī jīvone taijas ane kārmāṇ sharīr
hoy chhe.
30 pra. dharma dravya kone kahe chhe ?
u. svayam gatirūp pariṇat jīv ane pudgalone gaman
karatī vakhate je nimitta (udāsīnapaṇe hājar) hoy tene
dharmadravya kahe chhe. jemake
māchhalīne māṭe pāṇī.
31 pra. adharma dravya kone kahe chhe?
u. svayam gatipūrvak sthiti pariṇāmane prāpta thayelā
jīv ane pudgalane sthir thatī vakhate je nimitta
(udāsīnapaṇe hājar) hoy tene adharma dravya kahe chhe. jemake
sthir thavā ichchhanār musāpharane māṭe jhāḍano chhānyo.
32 pra. ākāshadravya kone kahe chhe ?
u. je jīvādik pāñche dravyone rahevāne māṭe jagyā āpe.
33 pra. kāḷ dravya kone kahe chhe ?
u. potapotānī avasthārūpe svayam pariṇamatā
jīvādik dravyone pariṇaman vakhate je nimitta (udāsīn
hājar) hoy, tene kāḷadravya kahe chhe. jem ke
kumbhāranā
chākane pharavā ṭāṇe loḍhāno khīlo.
34 pra. kāḷanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥek nishchayakāḷ, bījo vyavahārakāḷ.
35 pra. nishchayakāḷ kone kahe chhe ?
u. kāḷadravyane nishchayakāḷ kahe chhe.
36 pra. vyavahārakāḷ kone kahe chhe ?
u. kāḷadravyanī ghaḍī, divas, mās ādi paryāyone
vyavahārakāḷ kahe chhe.
37 pra. paryāy kone kahe chhe ?
u. guṇanā visheṣh kāryane (pariṇāmane) paryāy kahe chhe.

PDF/HTML Page 9 of 110
single page version

background image
38 pra. paryāyanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥvyañjanaparyāy ane arthaparyāy.
39 pra. vyañjanaparyāy kone kahe chhe ?
u. pradeshatva guṇanā vikārane vyañjanaparyāy kahe chhe.
40 pra. vyañjanaparyāyanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥsvabhāvavyañjanaparyāy ane vibhāvavyañjan-
paryāy.
41 pra. svabhāvavyañjanaparyāy kone kahe chhe?
u. bījānā nimitta vinā je vyañjanaparyāy hoy,
jemakejīvanī siddhaparyāy.
42 pra. vibhāvavyañjanaparyāy kone kahe chhe ?
u. bījānā nimittathī je vyañjanaparyāy hoy,
jemakejīvanī manuṣhya-nārakādi paryāy.
43 pra. arthaparyāy kone kahe chhe ?
u. pradeshatva guṇanā sivāy anya samasta guṇonā
vikārane arthaparyāy kahe chhe.
44 pra. arthaparyāyanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥsvabhāvaarthaparyāy ane vibhāvaarthaparyāy.
45 pra. svabhāvaarthaparyāy kone kahe chhe ?
u. bījānā nimitta vinā je arthaparyāy hoy, tene
svabhāvaarthaparyāy kahe chhe. jemakejīvanun kevaḷagnān.
46 pra. vibhāvaarthaparyāy kone kahe chhe ?
u. bījānā nimittathī je arthaparyāy hoy, tene
vibhāvaarthaparyāy kahe chhe. jemakejīvanā rāg, dveṣh ādi.
47 pra. utpād kone kahe chhe ?
u. dravyamān navīn paryāyanī prāptine utpād kahe chhe.
48 pra. vyay kone kahe chhe ?
u. dravyanā pūrva paryāyanā tyāgane vyay kahe chhe.
49 pra. dhrauvya kone kahe chhe ?
u. pratyabhignānanā kāraṇabhūt dravyanī koī paṇ
avasthānī nityatāne dhrauvya kahe chhe.

PDF/HTML Page 10 of 110
single page version

background image
50 pra. dravyomān visheṣh guṇ kyā kyā chhe ?
u. jīv dravyamān chetanā, samyaktva, chāritra kriyāvatī
shakti ityādi; pudgaladravyamān sparsha, ras, gandh, varṇa kriyāvatī
shakti; dharmadravyamān gatihetutva vagere; adharmadravyamān
sthitihetutva vagere; ākāsh dravyamān avagāhanahetutva ane
kāḷ dravyamān pariṇamanahetutva vagere.
51 pra. ākāshanā keṭalā bhed chhe ?
u. ākāsh ek ja akhaṇḍ dravya chhe.
52 ākāsh kyān chhe ?
u. ākāsh sarvavyāpī chhe.
53 pra. lokākāsh kone kahe chhe ?
u. jyān sudhī jīv, pudgal, dharma, adharma, kāḷ e
pāñch dravya chhe, tyān sudhīnā ākāshane lokākāsh kahe chhe.
54 pra. alokākāsh kone kahe chhe ?
u. lokanā bahāranā ākāshane alokākāsh kahe chhe.
55 pra. lokanī moṭāī, ūñchāī ane pahoḷāī
keṭalī chhe ?
u. lokanī moṭāī uttar ane dakṣhiṇ dishāmān sarva
jagyāe sāt rājū chhe. pahoḷāī pūrva ane pashchim dishāmān
mūḷamān (nīche jamīnamān) sāt rājū chhe. ane upar anukrame
ghaṭīne sāt rājūnī ūñchāī upar pahoḷāī ek rājū chhe.
pachhī anukrame vadhīne sāḍā dash rājūnī ūñchāī upar
pahoḷāī pāñch rājū chhe. pachhī anukrame ghaṭīne chaud rājūnī
ūñchāī upar ek rājū pahoḷāī chhe. ane ūrdhva tathā adho
dishāmān ūñchāī chaud rājunī chhe.
56 pra. dharma tathā adharma dravya khaṇḍarūp chhe ke
akhaṇḍarūp chhe ? ane tenī sthiti kyān chhe ?
u. dharma ane adharma banne ek ek akhaṇḍ dravya chhe
ane te banney samasta lokākāshamān vyāpta chhe.
jīv ane pudgalamān, pote potānī, kriyāvatī nāmanī khās
ek shakti chhe ke jenā kāraṇe te pote potānī lāyakāt
anusār gaman kare chhe ane sthir thāy chhe. koī dravya (jīv
ke pudgal) ek bījāne gaman ke sthir karāvatun nathī. te banne
dravyo potānī kriyāvatī shaktithī te samayanī paryāyanī
lāyakāt anusār gaman kare chhe ane sthir thāy chhe.

PDF/HTML Page 11 of 110
single page version

background image
57 pra. pradesh kone kahe chhe ?
u. ākāshanā jeṭalā bhāgane ek pudgal paramāṇu
roke, teṭalā bhāgane pradesh kahe chhe.
58 pra. kāḷadravya keṭalā bhedarūp chhe ane tenī
sthiti kyān chhe ?
u. lokākāshanā jeṭalā pradesh chhe, teṭalā ja kāḷadravya
chhe. ane lokākāshanā ek ek pradesh par ek ek
kāḷadravya (kālāṇu) sthit chhe.
59 pra. pudgaladravya keṭalā ane tenī sthiti kyān chhe ?
u. pudgaladravya anantānant chhe ane te samasta
lokākāshamān bharelā chhe.
60 pra. jīvadravya keṭalā ane kyān chhe ?
u. jīvadravya anantānant chhe ane te samasta
lokākāshamān bharelā chhe.
61 pra. ek jīv keṭalo moṭo chhe ?
u. ek jīv pradeshonī apekṣhāe lokākāshanī
barābar chhe, parantu saṅkochvistāranā kāraṇathī potānā
sharīrapramāṇ chhe; ane mukta jīv antanā sharīrapramāṇ chhe.
62 pra. lokākāshanī barābar kyo jīv chhe ?
u. mokṣha jatān pahelān samudghāt karavāvāḷo jīv
lokākāshanī barābar thāy chhe.
63 pra. samudghāt kone kahe chhe ?
u. mūḷ sharīr chhoḍyā vagar jīvanā pradeshonun bahār
nīkaḷavun tene samudghāt kahe chhe.
64 pra. astikāy kone kahe chhe?
u. bahupradeshī dravyane astikāy kahe chhe.
65 pra. astikāy keṭalā chhe ?
u. pāñch chheḥjīv, pudgal, dharma, adharma ane
ākāsh; e pāñch dravyone pañchāstikāy kahe chhe. kāḷadravya
bahupradeshī nathī, te kāraṇathī te astikāy paṇ nathī.
66 pra. jo pudgalaparamāṇu ekapradeshī chhe, to te
astikāy kevī rīte chhe ?
u. pudgal paramāṇu shaktinī apekṣhāthī astikāy
chhe arthāt skandh rūpamān thaī (rūpe pariṇamī) bahupradeshī thaī

PDF/HTML Page 12 of 110
single page version

background image
jāy chhe, te māṭe te upachārathī astikāy chhe.
67 pra. anujīvī guṇ kone kahe chhe ?
u. bhāvasvarūp guṇone anujīvī guṇ kahe chhe.
jemakeshraddhā, chāritra, sukh, chetanā, sparsha, ras, gandh,
varṇādik.
68 pra. pratijīvī guṇ kone kahe chhe ?
u. vastunā abhāvasvarūp dharmane pratijīvī guṇ kahe
chhe; jemake nāstitva, amūrtatva, achetanatva vagere.
69 pra. abhāv kone kahe chhe ?
u. ek padārthanun bījā padārthamān nahi hovāpaṇuntene
abhāv kahe chhe.
70 pra. abhāvanā keṭalā bhed chhe ?
u. chār chheprāgabhāv, pradhvansābhāv, anyonyābhāv
ane atyantābhāv.
71 pra. prāgabhāv kone kahe chhe ?
u. vartamān paryāyano pūrva paryāyamān je abhāv tene
prāgabhāv kahe chhe.
72 pra. pradhvansābhāv kone kahe chhe ?
u. āgāmī paryāyamān vartamān paryāyanā abhāvane
pradhvansābhāv kahe chhe.
73 pra. anyonyābhāv kone kahe chhe ?
u. pudgaladravyanā ek vartamān paryāyamān bījā
pudgalanān vartamān paryāyanā abhāvane anyonyābhāv
kahe chhe.
74 pra. atyantābhāv kone kahe chhe ?
u. ek dravyamān bījā dravyanā abhāvane
atyantābhāv kahe chhe.
anujīvī guṇ
75 pra. jīvanā anujīvī guṇ kyā kyā chhe ?
u. chetanā, shraddhā, chāritra, sukh, vīrya, bhavyatva,
abhavyatva, jīvatva, vaibhāvik, kartr̥utva, bhoktr̥utva vagere
anantaguṇ chhe.

PDF/HTML Page 13 of 110
single page version

background image
76 pra. jīvanā pratijīvī guṇ kyā kyā chhe ?
u. avyābādh, avagāh, agurulaghu, sūkṣhmatva,
nāstitva ityādi
77 pra. chetanā kone kahe chhe ?
u. je shaktinā kāraṇe padārthono pratibhās thāy, tene
chetanā kahe chhe.
78 pra. chetanānā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥdarshanachetanā ane gnānachetanā.
79 pra. darshanachetanā kone kahe chhe ?
u. jemān mahāsattāno (sāmānyano) pratibhās
(nirākār jhalak) hoy, tene darshanachetanā kahe chhe.
80 pra. mahāsattā kone kahe chhe ?
u. samasta padārthonā astitva guṇane grahaṇ
karavāvāḷī sattāne mahāsattā kahe chhe.
81 pra. gnānachetanā kone kahe chhe ?
u. avāntarasattāvishiṣhṭa visheṣhapadārthane viṣhay
karavāvāḷī chetanāne gnānachetanā kahe chhe.
82 pra. avāntarasattā kone kahe chhe ?
u. koī paṇ vivakṣhit padārthanī sattāne avāntar
sattā kahe chhe.
83 pra. darshanachetanānā keṭalā bhed chhe ?
u. chār chheḥchakṣhudarshan, achakṣhudarshan, avadhidarshan
ane kevaḷadarshan.
84 pra. gnānachetanānā keṭalā bhed chhe ?
u. pāñch chheḥmatignān, shrutagnān, avadhignān,
manaḥparyayagnān ane kevaḷagnān.
85 pra. matignān kone kahe chhe ?
u. indriy ane mananī sahāyatāthī je gnān thāy,
tene matignān kahe chhe.
86 pra. matignānanā keṭalā bhed chhe ?
u. be chheḥsāmvyavahārikapratyakṣha ane parokṣha.
87 pra. parokṣha matignānanā keṭalā bhed chhe ?
u. chār chheḥsmr̥uti, pratyabhignān, tarka, ane
anumān.

PDF/HTML Page 14 of 110
single page version

background image
88 pra. matignānanā bījī rīte keṭalā bhed chhe ?
u. chār chheḥavagrah, ihā, avāy ane dhāraṇā.
89 pra. avagrah kone kahe chhe ?
u. indriy ane padārthanā yogya sthānamān (maujūd
sthānamān) rahevāthī sāmānyapratibhāsarūp darshananī pachhī
avāntarasattāsahit visheṣh vastunā gnānane avagrah kahe chhe,
jemake ā manuṣhya chhe.
90 pra. ihāgnān kone kahe chhe ?
u. avagrah gnānathī jāṇelā padārthanā visheṣhamān
utpanna thayelā sanshayane dūr karatā evā abhilāṣh svarūp
gnānane ihā kahe chhe. jemake
te ṭhākuradāsajī chhe. ā gnān
eṭalun kamajor chhe ke koīpaṇ padārthanī ihā thaīne chhūṭī
jāy, to tenā viṣhayamān kāḷāntaramān sanshay ane vismaraṇ
thaī jāy chhe.
91 pra. avāy kone kahe chhe ?
u. ihāthī jāṇelā padārthamān ā te ja chhe, anya
nathī evā draḍh gnānane avāy kahe chhe. jemakete
ṭhākoradāsajī ja chhe, bījo koī nathī. avāyathī jāṇelā
padārthamān sanshay to thato nathī, parantu vismaraṇ thaī jāy
chhe.
92 pra. dhāraṇā kone kahe chhe ?
u. je gnānathī jāṇelā padārthamān kāḷāntaramān sanshay
tathā vismaraṇ na thāy, tene dhāraṇā kahe chhe.
93 pra. matignānanā viṣhayabhūt padārthonā keṭalā
bhed chhe ?
u. be chheḥvyakta ane avyakta.
94 pra. avagrahādik gnān banney prakāranā
padārthomān thaī shake chhe athavā kevī rīte ?
u. vyakta (pragaṭarūp) padārthamān avagrahādik chāre
gnān hoy chhe. parantu avyakta (apragaṭarūp) padārthanun mātra
avagrah gnān ja hoy chhe.
95 pra. arthāvagrah kone kahe chhe ?
u. vyakta (pragaṭ) padārthanā avagrahagnānane
arthāvagrah kahe chhe.

PDF/HTML Page 15 of 110
single page version

background image
96 pra. vyañjanāvagrah kone kahe chhe ?
u. avyakta (apragaṭarūp) padārthanā avagrahane
vyañjanāvagrah kahe chhe.
97 pra. vyañjanāvagrah arthāvagrahanī māphak sarva
indriyo ane man dvārā thāy chhe ? ke kevī rīte ?
u. vyañjanāvagrah chakṣhu ane mananā sivāy bākīnī
sarve indriyothī thāy chhe.
98 pra. vyakta ane avyakta padārthonā keṭalā bhed
chhe?
u. darekanā bār bār bhed chhe. bahu, ek, bahuvidh,
ekavidh, kṣhipra, akṣhipra, nisr̥ut, anisr̥ut, ukta, anukta,
dhruv, adhruv.
99 pra. shrutagnān kone kahe chhe ?
u. matignānathī jāṇelā padārthanā sambandhane laīne
thayel bījā padārthanā gnānane shrutagnān kahe chhe. jemake‘ghaḍo’
shabda sāmbhaḷavā pachhī utpanna thayelā kambugrīvādirūp ghaḍānun
gnān.
100 pra. darshan kyāre thāy chhe ?
u. gnānanā pahelān darshan thāy chhe. darshan vinā
alpagnajanone gnān thatun nathī, parantu sarvagna devane gnān ane
darshan ek sāthe thāy chhe.
101 pra. chakṣhudarshan kone kahe chhe?
u. netrajanya matignānanā pahelān sāmānya pratibhās
athavā avalokanane chakṣhudarshan kahe chhe.
102 pra. achakṣhudarshan kone kahe chhe?
u. chakṣhu (āṅkh)nā sivāy bākīnī indriyo ane
manasambandhī matignānanā pahelān thavāvāḷā sāmānya avalokan
(darshan) ne achakṣhudarshan kahe chhe.
103 pra. avadhidarshan kone kahe chhe?
u. avadhignānanī pahelān thanār sāmānya
avalokanane avadhidarshan kahe chhe.
104 pra. kevaḷadarshan kone kahe chhe?
u. kevaḷagnānanī sāthe thanār sāmānya avalokanane
kevaḷadarshan kahe chhe.

PDF/HTML Page 16 of 110
single page version

background image
105 pra. shraddhāguṇ kone kahe chhe?
u. je guṇanī nirmaḷadashā pragaṭ thavāthī potānā
shuddha ātmāno pratibhās (yathārtha pratīti) thāy, tene
shraddhāguṇ kahe chhe.
106 pra. chāritraguṇ kone kahe chhe?
u. bāhya ane ābhyantar kriyānā nirodhathī
prādurbhūt ātmānī shuddhivisheṣhane chāritra kahe chhe, āvā
chāritranī kāraṇabhūt shaktine chāritraguṇ kahe chhe.
107 pra. bāhyakriyā kone kahe chhe?
u. hinsā karavī, juṭhun bolavun, chorī karavī, maithun
sevavun, parigrahasañchay karyā karavo.
108 pra. ābhyantarakriyā kone kahe chhe?
u. yog ane kaṣhāyane ābhyantar kriyā kahe chhe.
109 pra. yog kone kahe chhe?
u. man, vachan, kāyānā nimittathī ātmānā pradesho
chañchaḷ thavāpaṇāne yog kahe chhe.
110 pra. kaṣhāy kone kahe chhe?
u. krodh, mān, māyā, lobharūp ātmānā vibhāv
pariṇāmone kaṣhāy kahe chhe.
111 pra. chāritranā keṭalā bhed chhe?
u. chār chheḥsvarūpācharaṇachāritra, deshachāritra,
sakalachāritra ane yathākhyātachāritra kahe chhe.
112 pra. svarūpācharaṇachāritra kone kahe chhe?
u. shuddhātmānubhavathī avinābhāvī chāritravisheṣhane
svarūpācharaṇachāritra kahe chhe.
113 pra. deshachāritra kone kahe chhe?
u. shrāvakonā vratone deshachāritra kahe chhe.
114 pra. sakalachāritra kone kahe chhe?
u. munionān vratone sakalachāritra kahe chhe.
115 pra. yathākhyātachāritra kone kahe chhe?
u. kaṣhāyonā sarvathā abhāvathī prādurbhūt ātmānī
shuddhivisheṣhane yathākhyātachāritra kahe chhe.

PDF/HTML Page 17 of 110
single page version

background image
116 pra. sukhaguṇ kone kahe chhe?
u. āhlādasvarūp ātmānā pariṇāmavisheṣhane
sukh kahe chhe. tenī kāraṇabhūt shaktine sukhaguṇ kahe chhe.
117 pra. vīrya kone kahe chhe?
u. ātmānī shaktine (baḷane) vīrya kahe chhe, tenā
kāraṇabhūt trikāḷī shaktine vīryaguṇ kahe chhe.
118 pra. bhavyatva guṇ kone kahe chhe?
u. je shaktinā nimittathī ātmāmān samyagdarshan,
samyaggnān, samyakchāritra pragaṭ thavānī yogyatā hoy, tene
bhavyatva guṇ kahe chhe.
119 pra. abhavyatva guṇ kone kahe chhe?
u. je shaktinā nimittathī ātmāmān samyagdarshan,
samyaggnān, samyakchāritra pragaṭ thavānī yogyatā na hoy
tene abhavyatva guṇ kahe chhe.
120 pra. jīvatva guṇ kone kahe chhe?
u. je shaktinā nimittathī ātmā prāṇ dhāraṇ kare
tene jīvatva guṇ kahe chhe
121 pra. prāṇ kone kahe chhe?
u. jenā sanyogathī ā jīv, jīvanaavasthāne prāpta
thāy ane viyogathī maraṇaavasthāne prāpta thāy, tene prāṇ
kahe chhe.
122 pra. prāṇanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥdravyaprāṇ ane bhāvaprāṇ.
123 pra dravyaprāṇanā keṭalā bhed chhe?
u. dash chheḥman, vachan, kāy, sparshendriy, rasanendriy,
ghrāṇendriy, chakṣhurindriy, shrotrendriy, shvāsochchhvās ane āyu.
124 pra. bhāvaprāṇ kone kahe chhe?
u. ātmānī je shaktinā nimittathī indriyādik
potānā kāryamān pravarte tene bhāvaprāṇ kahe chhe.
125 pra. kyā jīvane keṭalā prāṇ hoy chhe?
u. ekendriy jīvane chār prāṇ hoy chhe.
sparshanendriy, kāyabaḷ, shvāsochchhvās ane āyu, dvīndriy
jīvane chha prāṇ
sparshanendriy, kāyabaḷ, shvāsochchhvās, āyu,
rasanendriy ane vachan. trīndriy jīvane sāt prāṇ

PDF/HTML Page 18 of 110
single page version

background image
sparshanendriy, kāyabaḷ, shvāsochchhvās, āyu, rasanendriy,
vachan, ghrāṇendriy. chaturindriy jīvone āṭh prāṇ
sparshanendriy, kāyabaḷ, shvāsochchhvās, āyu, rasanendriy,
vachan, ghrāṇendriy, chakṣhurindriy. pañchendriy asañgnī jīvone nav
prāṇ
sparshanendriy, kāyabaḷ, shvāsochchhvās, āyu,
rasanendriy, vachan, ghrāṇendriy, chakṣhurindriy, shrotrendriy ane
sañgnī pañchendriy jīvone dashaprāṇ
sparshanendriy, kāyabaḷ,
shvāsochchhvās, āyu, rasanendriy, vachan, ghrāṇendriy,
chakṣhurindriy, shrotrendriy ane manabaḷ.
126 (ka) pra. bhāvaprāṇanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥbhāvendriy ane balaprāṇ.
126 (kha) pra. bhāvendriyanā keṭalā bhed chhe?
u. pāñch chheḥsparshan, rasanā, ghrāṇ, chakṣhu ane shrotra.
127 pra. balaprāṇanā keṭalā bhed chhe?
u. traṇ chheḥmanobal, vachanabal ane kāyabal.
128 pra. vaibhāvik guṇ kone kahe chhe?
u. je shaktinā nimittathī bījā dravyano sambandh
thatān ātmāmān vibhāv pariṇati thāy, te shaktine vaibhāvik
guṇ kahe chhe.
pratijīvī guṇ
129 pra. avyābādh pratijīvī guṇ kone kahe chhe?
u. shātā ane ashātārūp ākuḷatānā abhāvane
avyābādh pratijīvī guṇ kahe chhe.
130 pra. avagāh pratijīvīguṇ kone kahe chhe?
u. paratantratānā abhāvane avagāh pratijīvī guṇ
kahe chhe.
131 pra. agurulaghutva pratijīvī guṇ kone kahe chhe?
u. uchchatā ane nīchatānā abhāvane agurulaghutva
pratijīvīguṇ kahe chhe.
132 pra. sūkṣhmatva pratijīvī guṇ kone kahe chhe?
u. indriyonā viṣhayarūp sthūḷatānā abhāvane
sūkṣhmatva pratijīvī guṇ kahe chhe.
pratham adhyāyaḥ samāpta

PDF/HTML Page 19 of 110
single page version

background image
bījo adhayāy
133 pra. jīvanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥsansārī ane mukta.
134 pra. sansārī jīv kone kahe chhe?
u. karma sahit jīvane sansārī jīv kahe chhe.
135 pra. mukta jīv kone kahe chhe?
u. karmarahit jīvane mukta jīv kahe chhe.
136 pra. karma kone kahe chhe?
u. jīvanā rāgadveṣhādik pariṇāmonā nimittathī
kārmāṇavargaṇārūp je pudgalaskandh jīvanī sāthe bandhane prāpta
thāy chhe, tene karma kahe chhe.
137 pra. bandhanā keṭalā bhed chhe?
u. chār chheḥprakr̥itibandh, pradeshabandh, sthitibandh ane
anubhāgabandh.
138 pra. e chāre prakāranā bandhonun kāraṇ shun chhe?
u. prakr̥itibandh ane pradeshabandh yog ( man, vachan,
kāyanā nimitte thatun ātmānā pradeshonun kampan)thī thāy chhe;
sthitibandh ane anubhāgabandh kaṣhāy (mithyātva, krodh, mān,
māyā, lobh ādi)thī thāy chhe.
139 pra. prakr̥itibandh kone kahe chhe?
u. mohādijanak tathā gnānādighātak te te
svabhāvavāḷā kārmāṇ pudgal skandhono ātmā sāthe sambandh
thavo, tene prakr̥itibandh kahe chhe.
140 pra. prakr̥itibandhanā keṭalā bhed chhe?
u. āṭh chheḥgnānāvaraṇ, darshanāvaraṇ, vedanīy,
mohanīy, āyu, nām, gotra ane antarāy.
141 pra. gnānāvaraṇ kone kahe chhe?
u. je karma ātmānā gnānaguṇanā paryāyane +ghāte
(ghātamān nimitta chhe), tene gnānāvaraṇakarma kahe chhe.
142 pra. gnānāvaraṇ karmanā keṭalā bhed chhe?
u. pāñch chheḥmatignānāvaraṇ, shrutagnānāvaraṇ,
+karma jīvanā guṇono ghāt kare chhe te upachārakathan chhe;
kharekhar ek dravya bījāno ghāt kare nahi.

PDF/HTML Page 20 of 110
single page version

background image
avadhignānāvaraṇ, manaḥparyayagnānāvaraṇ ane kevalagnānāvaraṇ.
143 pra. darshanāvaraṇ karma kone kahe chhe?
u. je ātmānā darshanaguṇanā paryāyano ghāt kare,
tene darshanāvaraṇ karma kahe chhe.
144 pra. darshanāvaraṇ karmanā keṭalā bhed chhe?
u. nav chheḥchakṣhudarshanāvaraṇ, achakṣhudarshanāvaraṇ,
avadhidarshanāvaraṇ, kevaladarshanāvaraṇ, nidrā, nidrānidrā,
prachalā, prachalāprachalā ane styānagr̥uddhi.
145 pra. vedanīy karma kone kahe chhe?
u. je karmanā phaḷathī jīvane ākuḷatā thāy arthāt
je avyābādhaguṇanā paryāyano ghāt kare, tene vedanīy karma
kahe chhe.
146 pra. vedanīy karmanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥshātāvedanīy ane ashātāvedanīy.
147 pra. mohanīy karma kone kahe chhe?
u. je ātmānā shraddhā ane chāritra guṇanā
paryāyono ghāt kare, tene mohanīy karma kahe chhe.
148 pra. mohanīy karmanā keṭalā bhed chhe?
u. be chheḥdarshanamohanīy ane chāritramohanīy.
149 pra. darshanamohanīy karma kone kahe chhe?
u. ātmānā samyaktva paryāyane je ghāte, tene
darshanamohanīy karma kahe chhe.
150 pra. darshanamohanīy karmanā keṭalā bhed chhe?
u. traṇ chheḥmithyātva, samyakmithyātva ane
samyakprakr̥iti.
151 pra. mithyātva kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī jīvane atattvashraddhān thāy,
tene mithyātva kahe chhe.
152 pra. samyakmithyātva kone kahe chhe?
u. je karmanā udayathī maḷelā (mishra) pariṇām
hoy ke jene na to samyaktvarūp kahī shakāy ane na to
mithyātvarūp, tene samyakmithyātva kahe chhe.