PDF/HTML Page 241 of 4199
single page version
oT em vRuddhi ane hAninA prakAro samudramAn thAy chhe e satya chhe. pUnamanA divase samudramAn bharatI Ave chhe. samudra ane chandrane evo nimitta-naimittik sambandh chhe. Am- vartamAn bhedadraShTithI jotAn vRuddhi-hAni satyArtha chhe, topaN nityasthir evA samudrasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn aniyatapaNun abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe. vRuddhi-hAnine gauN karIne nitya-sthir samudrasvabhAvane jotAn aniyatapaNun jUThun chhe. samudranun madhyabindun jyAn chhe tyAn ekarUp sthir svabhAve samudra chhe. e nitya-sthir svabhAvamAn vRuddhi-hAni chhe nahIn. A draShTAnt thayun.
siddhAnta– evI rIte AtmAne, vRuddhi-hAnirUp paryAyabhedothI jovAmAn Ave to aniyatapaNun-ochhun-adhikapaNun chhe. gnAnanI paryAyamAn ochhun, adhik gnAn thAy chhe. koIvAr navapUrvanI labdhi pragaTe evI gnAnanI paryAy thAy chhe to vaLI koIvAr akSharanA anantamA bhAge paryAyamAn ughAD dekhAy chhe. DungaLI, lasaN, mULA Adi kandamULamAn nigodanA jIvo chhe. ek rAI jeTalI kaTakImAn asankhyAt sharIr chhe. ek ek sharIramAn Aj sudhI jeTalA siddha thayA enA karatAn anantaguNA jIv chhe. chha mAs ane ATh samayamAn 608 jIv mokShe jAy chhe. em AjasudhI anantakALamAn anant jIvo siddha thayA chhe. e anant siddhothI anantaguNA nigod jIv chhe. nigodanA jIvonI paryAyamAn akSharanA anantamA bhAgano vikAs chhe. temAnthI koI jIv bahAr nIkaLI manuShya thaI dravyalingI sAdhu thAy ane paryAyamAn navapUrvanI labdhi pragaT paN kare. Am AtmAne vRuddhi-hAnirUp paryAyabhedothI jotAn aniyatapaNun satyArtha chhe. vyavahAranayathI paryAyamAn vRuddhi-hAni chhe e satya chhe.
topaN nitya-sthir (nishchal), utpAd-vyayarahit dhruv AtmasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn aniyatapaNun abhUtArtha chhe. AtmasvabhAvamAn vRuddhi-hAni nathI, utpAd-vyayamAn vRuddhi-hAni bhale ho. paryAyamAn kevalagnAn thAy topaN dhruvasvabhAvamAn kAI ochhap na Ave ane nigodamAn akSharanA anantamA bhAge kShayopasham thaI jAy eTale nitya-svabhAv, dhruvasvabhAvamAn kAI vadhI jAy em nathI. paryAyamAn hInAdhikatA ho, vastu to jevI chhe tevI dhruv dhruv dhruvasvabhAv ja rahe chhe.
ahAhA...! viShay to e chAle chhe ke AtmAnI gnAn, darshan, vIrya AdinI paryAyamAn ekapaNun nathI, vRuddhi-hAni thAy chhe. paryAyanA lakShe jotAn e vRuddhi-hAni satyArtha chhe. satyArthano artha ‘chhe.’ have paryAyanA lakShe trikALI AtmA anubhavamAn Avato nathI, dUr rahe chhe. tathA AtmAnAn samyak shraddhAn-gnAn to trikALI shuddha gnAyakabhAvano anubhav karatAn thAy chhe. tethI dhruv, nishchal nityAnandasvabhAv bhagavAn AtmAnI samIp jaIne-
PDF/HTML Page 242 of 4199
single page version
eTale paryAyagat hInAdhikapaNAnun lakSha chhoDIne ane dhruv gnAyakabhAv ekanun lakSha karIne-anubhav karatAn aniyatapaNun jUThun chhe, hInAdhikapaNun kAI nathI; mAtra dhruv, dhruv vastuno anubhav chhe. e samyagdarshan chhe, dharma chhe. svabhAvanI samIp jaIne anubhav karavo kaho, mukhyano anubhav karavo kaho ke adhik svabhAvano anubhav karavo kaho- e badhun ekArthavAchak chhe. samayasAr gAthA 31 mAn indriyothI adhik (bhinna) AtmasvabhAvano anubhav karavAnun kahyun, gAthA 11 mAn trikAL svabhAvane mukhya karIne eno anubhav karavAnun kahyun ane ahIn svabhAvanI samIp jaIne anubhav karavAnun kahyun. e traNey ekArthavAchI chhe.
trikALI gnAyakabhAv paryAyathI adhik chhe. eTale paryAyathI bhinna chhe. evA gnAyakabhAvanI samIp jaIne temAn ja draShTi karatAn paryAy lakShamAn rahI nahIn arthAt anubhavamAn AvI nahIn mATe aniyatapaNun asatyArtha thaI gayun. paryAyamAn hInAdhikatA thAy chhe e apekShAe avasthAvisheSh AtmAnI andar chhe, bIjA padArthamAn-jaDamAn nathI. paN te antarmukh vastumAn draShTi karavAthI hInAdhikapaNun asatyArtha thaI jAy chhe. Am mukhya-gauNanI vAt chhe.
bhAI! lakShmI-paiso e to pUrvanAn puNya hoy to DhagalA thaI jAy chhe, emAn koI puruShArtha karavo paDato nathI. tathA mahenatathI e maLe chhe em nathI. jyAre dharma to puruShArthathI prApta thAy chhe. dharma prApta karavA mATe pote puruShArtha karavo joIe.
chotho bola– jem suvarNano, chIkaNApaNun, pILApaNun, bhArepaNun Adi guNarUp bhedothI anubhav karatAn visheShapaNun bhUtArtha chhe-satyArtha chhe. sonAmAn pILAsh, chIkAsh, vajan Adi chhe ne? bhedadraShTithI jotAn suvarNamAn e pILAsh, chIkAsh, vajan Adi chhe e satyArtha chhe, topaN jemAn sarva visheSho vilay thaI gayA chhe evA suvarNasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn visheShapaNun abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe. suvarNa, suvarNa, suvarNa em ekalA suvarNanI ja draShTi karatAn shun chIkAsh, pILAsh, Adi dekhAy chhe? ekarUp sAmAnya suvarNanI draShTimAn chIkAshAdi sarva visheSho vilay thaI jAy chhe. draShTimAn ekalun sAmAnya suvarNa Avyun tyAn pILAshAdi bhedo asta thaI jAy chhe, e bhedo draShTimAnthI chhUTI jAy chhe. A draShTAnt thayun.
siddhAnta– evI rIte AtmAno, gnAn, darshan Adi guNarUp bhedothI anubhav karatAn visheShapaNun bhUtArtha chhe.-satyArtha chhe. shun kahe chhe? gnAn, darshan, chAritra Adi guNarUp bhedothI jotAn Avun visheShapaNun AtmAmAn chhe. pudgalAdi bIjA koI dravyamAn evA bhedo nathI e apekShAe satyArtha chhe. (paramANu AdimAn gnAn, darshan nathI) topaN jemAn
PDF/HTML Page 243 of 4199
single page version
sarva visheSho vilay thaI gayA chhe. evA AtmasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn visheShapaNun abhUtArtha chhe-asatyArtha chhe pravachanasAr gAthA 172 nA alingagrahaNanA aDhAramA bolamAn Ave chhe ke AtmA guNabhedane sparshato nathI. ‘ling eTale ke guN evun je grahaN eTale ke arthAvabodh (padArthagnAn) te jene nathI te alingagrahaN chhe.’ ahIn gnAnaguNanI mukhyatAthI vAt karI chhe, parantu badhA guNabhed emAn laI levA. trikALImAn koI guNabhed chhe nahIn. ek sAmAnya gnAyakabhAv- chaitanyasvabhAv upar draShTi paDatAn guNabhed asta thaI jAy chhe, asatyArtha thaI jAy chhe. AtmasvabhAvanI samIp jaIne eTale ke bhUtArtha svabhAvane mukhya karIne eno Ashray karavAmAn Ave ane guNabhedane gauN karavAmAn Ave to gnAn, darshan Adi bhedo abhUtArtha chhe. sonAmAn bhed apekShAe chIkAsh, vajan Adi bhedo chhe. paN bhedane jotAn gnAnamAn ansh jaNAy chhe, AkhI suvarNa-vastu draShTimAn AvatI nathI. ane AkhI vastu draShTimAn AvyA vinA suvarNanun yathArtha gnAn thatun nathI.
sonIne tyAn koI sonAno dAgIno vechavA laI jAy to sonI ghATanI kimmat chUkavato nathI, kemake ghAT ene man kAI nathI. enA gnAnamAn to sonAnI kimmat chhe. evI rIte gnAnInA gnAnamAn paryAyavisheSh ke guNavisheSh kAI nathI. gAthA 7 mAn Ave chhe ke gnAnIne gnAn, darshan Adi bhedo nathI. to prashna UThe ke te bhed shun jaDamAn chhe? nA, jaDamAn nathI. gnAn, darshan Adi chhe to AtmAmAn, paN gnAnIne bhed upar lakSha nathI; kemake guNabhedanI draShTi karatAn sAmAnya trikAL dhruv AkhI Atmavastu anubhavamAn AvatI nathI, AkhI vastunun yathArtha gnAn thatun nathI. tethI gnAnIne ek gnAyakabhAv ja mukhya chhe, ene enI ja kimmat chhe. tethI dravyadraShTi thatAn guNabhed kAI nathI, asatyArtha chhe.
gnAnaparyAy jyAnsudhI par ane rAg taraph jhUke chhe tyAnsudhI dravyanun gnAn nathI, tyAnsudhI paranun ane rAganun gnAn chhe. parantu te par taraphano jhukAv chhoDIne dravya sanmukh thaI tenA Ashraye paryAy utpanna thAy chhe temAn AkhA dravyanun-pUrNa dravyanun gnAn thaI jAy chhe. AtmA jevo pUrNa chhe tevun paryAyamAn enun gnAnathavun te parignAn-paripUrNa AtmAnun gnAn chhe. ene AtmagnAn ane samyaggnAn kahevAmAn Ave chhe. ekalA shAstranun, rAganun, paryAyanun, ke guNabhedanun gnAn te gnAn ja nathI. (e to agnAn chhe). paripUrNanI pratIti te samyagdarshan ane paripUrNamAn sthiratA te chAritra chhe. samyagdarshan ane samyaggnAnamAn sthiratA e chAritra em nahIn, e to paryAyo chhe. parignAn e paryAy chhe. e paryAyamAn AtmA jevo paripUrNa chhe ene gney banAvIne enun gnAn Ave, parantu Akho AtmA paryAyamAn Avato nathI.
PDF/HTML Page 244 of 4199
single page version
bhAI! A to kevaLagnAnInA keDAyatInI vANI chhe. kevaLInA virah bhUlAve evI vAt chhe. jagatanAn bhAgya ke samayasAr jevun shAstra rahI gayun, AvI vANI bharatakShetramAn rahI gaI. aho! jainadarshan koI adbhut alaukik chhe. temAn mULasvarUp-nishchayasvarUp to yathArtha chhe ja ke je bIje kayAny nathI, paN paryAy ke je vyavahAr chhe enun svarUp paN jainadarshanamAn jevun batAvyun chhe evun bIje kayAny nathI, ekek bhedonun gnAn karAvI pachhI eno niShedh kare chhe. samayasAr gAthA pa0 thI pap mAn “bhinnabhinna shubhabhAv chhe, guNasthAn, mArgaNAsthAn Adi bhedo chhe, paN e anubhUtithI bhinna chhe”-em kevaLagnAnamAn je vyavahAr jaNAyo e vyavahAranun gnAn karAvI trikALInI draShTimAn eno niShedh kare chhe.
Am chhe, bhAI! samyagdarshan ane samyaggnAnano viShay bahu sUkShma chhe. eno patto lAgI gayo to khalAs. enA sansArano ant AvI jashe, pachhI bhale vartamAnamAn chAritra na hoy. darshan pAhuDamAn Ave chhe ke-सिज्झंति य चरियभट्टा दंसणभट्टा न सिज्झंति– chAritrathI bhraShTa to muktine pAme chhe, paN samyagdarshanathI bhraShTa jIv mukti pAmato nathI. samyagdarshan chhe paN jene chAritra nathI te shraddhAnanA baLe te svarUpamAn ramaNatA karI mokShane pAmashe. parantu jene shraddhA ja nathI e sthiratA shAmAn karashe? ene AtmAnI sthiratA banI shakatI nathI. ahAhA...! AtmAno ekarUp svabhAv-gnAyak, gnAyak, gnAyak evo je anAdi-anant dhruv, dhruv chaitanyabhAvano ekasadrash pravAh (paryAyarUp nahIn) chhe te vyavahAranayanA AlambanathI (bhedanA lakShe) prApta thato nathI. svAmI-kArtikeyAnuprekShAmAn paN panDit shrIjayachandajIe jyAn artha karyo chhe tyAn (gAthA 311-312mAn) A vAt lIdhI chhe ke AtmAne dayA, dAn, bhakti AdinA rAgathI tathA mati, shrut Adi paryAyathI to anAdithI jANyo chhe. paN rAg ane paryAyane jANatAn ekarUp svabhAv jANavAmAn Avato nathI. tethI e paryAyomAn (bhedomAn) bhedane gauN karIne abhedarUp anant ekabhAvarUp chaitanyane grahaN karI vastunun-dravyanun gnAn karAvyun chhe. bhAI! AtmAnI AvI yathArtha samajaN vinA je kAI kriyAkAnD kare te vyartha chhe, ekaDA vinAnAn mInDAn chhe.
pAnchamo bola– jem jaLano, agni jenun nimitta chhe evI uShNatA sAthe sanyuktapaNArUp-taptapaNArUp avasthAthI anubhav karatAn (jaLane) uShNapaNArUp sanyuktapaNun
PDF/HTML Page 245 of 4199
single page version
bhUtArtha chhe-satyArtha chhe. shun kahe chhe? jaL to svabhAvathI ThanDun chhe, paN potAnI yogyatA ane agninA nimittathI paryAyamAn uShNa thAy chhe. uShNatA potAnI paryAyamAn potAthI chhe, agni to nimittamAtra chhe. pANInI uShNa avasthA agnithI thaI chhe em nathI. uShNa avasthA thavAnI te samaye janmakShaN chhe to thaI chhe. pravachanasAr gAthA 102 TIkAmAn Avo pATh chhe. have paryAyadraShTithI jotAn jaLamAn uShNapaNun chhe te satya chhe. avasthAthI jotAn jaLane uShNatA sAthe sanyuktapaNun chhe te bhUtArtha chhe, topaN ekAntashItaLatArUp jaLasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn (uShNatA sAthe) sanyuktapaNun abhUtArtha chhe-asatyArtha chhe. pANIno svabhAv to ekAnt shItaL chhe. avasthAmAn uShNapaNun chhe te kALe paN pANIno svabhAv shItaL ja chhe. evA jaLanA trikAL svabhAvanI sanmukh thaIne jovAmAn Ave to uShNapaNun asatyArtha chhe-abhUtArtha chhe.
siddhAnta– evI rIte AtmAno, karma jenun nimitta chhe evA moh sAthe sanyuktapaNArUp avasthAthI anubhav karatAn sanyuktapaNun bhUtArtha chhe-satyArtha chhe. shun kahe chhe? bhagavAn AtmAnI paryAyamAn jeTalo karmano sambandh pAmIne vikAr utpanna thAy chhe e vartamAn paryAyanI draShTithI jotAn satyArtha chhe. vedAntanI jem rAg ane paryAy nathI em nahIn. topaN je pote ekAnt bodharUp (gnAnarUp) chhe evA jIvasvabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn eTale ke jIvasvabhAvamAn andar UnDA UtaratAn sanyuktapaNun abhUtArtha chhe. ahAhA! bhagavAn tArI chIj ekAnt bodharUp chhe. bhAShA juo. pote ekAnt gnAnasvarUp chhe. koI Ishvare AtmAne gnAnasvarUp banAvyo chhe em nathI. gnAnasvabhAv e AtmAnun sahaj rUp chhe. agninA nimitte pANI paryAyamAn uShNa thayun chhe tyAre paN pANIno shItaLatArUp svabhAv to andar paDelo ja chhe. tem bhagavAn AtmAne vartamAn paryAyamAn karmanA sambandhathI vikArI dukharUp dashA chhe, tyAre paN AtmAno sahaj Anand, bodharUp svabhAv andar paDelo ja chhe. evA svabhAvanI samIp jaIne anubhav karatAn eTale vartamAn vikArI dashAne gauN karI ek gnAyakasvabhAvano Ashray karatAn Anandano anubhav thAy chhe e apekShAe dukharUp- sanyuktapaNArUp dashA asatyArtha chhe, jUThI chhe. bahu jhINI vAt, bhAI!
mUL vAt ja atyAre to AkhI gulAnT khAI gaI chhe, bhUlAI gaI chhe. pUjA karo, bhakti karo, dAn karo, mandir bandhAvo eTale kalyAN thaI jashe evun badhun sampradAyamAn chAle chhe. mandir bandhAvavAmAn mandakaShAy hoy topaN te shubhabhAv chhe, bandhan chhe. banArasIdAse siddhAntamAnthI kADhI samayasAr nATak mokShadvAramAn kahyun chhe ke chhaThThe-sAtame guNasthAne jhUlatA bhAvalingI santane ke jene traN kaShAyano abhAv chhe ane prachur Anandanun svasamvedan paryAyamAn varte chhe tene paN je shubhabhAvarUp mahAvratano vikalpa UThe chhe e ‘jagapanth’ chhe.
PDF/HTML Page 246 of 4199
single page version
paramAdI jagakaun dhukai, aparamAdI siv or.’ 40
ahAhA...! antaramAn jene Anandano anubhav varte chhe, jene paradravyanun kartApaNun to dUr raho, rAganun kartApaNun paN chhUTI gayun chhe evA nirgranth munine paryAyamAn je mahAvratano shubharAg Ave chhe te ‘jagapanth’ chhe.
kundakundAchAryadev svayam puNya-pAp adhikAramAn pharamAve chhe ke puNya chhe e sansAramAn dAkhal kare chhe, ene bhalun kem kahevAy? jyAnsudhI paryAyamAn pUrNa vItarAgatA pragaTI nathI tyAnsudhI ashubhathI bachavA shubharAg Ave, parantu shraddhAmAn sAdhakane e hey chhe, kemake e ‘jagapanth’ chhe. munine paN jeTalo shubharAg Ave chhe e pramAd chhe ane sansAranun kAraN chhe. bhAI ekAnt bodhasvarUp je gnAyakabhAv te ekanA lakSha vinA je koI paranA lakShe rAg utpanna thAy chhe e ‘jagapanth’ chhe, pachhI bhale e shubharAg bhagavAnanI bhakti ke smaraNano ho ke mahAvrat sambandhI ho. kAyaranAn to kALajAn kampI UThe evI A vAt chhe. shrImade kahyun chhe ne ke-
auShadh je bhavaroganAn, kAyarane pratikUL.’
antaramAn bhagavAn AtmA shaktie mokShasvarUpe birAje chhe. evA nijasvabhAvano Ashray karatAn jeTalI vItarAgatA-nirmaL dashA utpanna thAy e mokShapanth chhe. antarasvabhAvanA AshrayamAn je apramattabhAv utpanna thAy te shivamArga- muktimArga chhe. tathA je panchaparameShThImAn bhaLelA chhe, ‘णमो लोए सव्वसाहूणं’ em jemane gaNadharadevanA namaskAr pahonche chhe tevA bhAvalingI muni hoy emane paN jeTalA par taraphanA lakShe shubharAg utpanna thAy chhe e jagapanth-sansArapanth chhe. AkarI vAt chhe, bhAI! lokoe dharma shun chhe e kadI sAmbhaLyun nathI.
shAstramAn pAnch pAnDavonun draShTAnt Ave chhe. pAnche pAnDavo shetrunjA parvat upar dhyAnamAn UbhA chhe. tyAn duryodhanano bhANej AvIne temane loDhAnA dhagadhagatA dAgInA sharIr par paherAve chhe. pAnche pAnDavo Atma-anubhavI chhaThThe-sAtame guNasthAne jhUlatA bhAvalingI santo chhe. emAnthI yudhiShThir, bhIm ane arjun to svarUpamAn magna thaI kevaLagnAn pAmI mokShe gayA. parantu nakul ane sahadevane evo shubh vikalpa Avyo ke moTAbhAIne shun thatun hashe? kemake teo sahodar ane sAdharmI chhe eTale Avo vikalpa be bhAIone Avyo. to tenA phaLamAn sarvArthasiddhinA devanun tretrIsh sAgaranI sthitivALun AyuShya bandhAI gayun. tetrIs sAgar sudhI
PDF/HTML Page 247 of 4199
single page version
kevaLagnAnathI dUr thaI gayA, ane tyArapachhI paN manuShya thaIne mokShe jashe. bhAI! vItarAg parameshvarano mArga koI judI chIj chhe. nirgranth munirAjane bIjA dharmAtmA upar lakSha gayun enA phaLamAn kevaLagnAnathI dUr thaI, tetrIs sAgaropamanun sarvArthasiddhinA AyuShyanun bandhan thayun. ek sAgaramAn dash kroDAkoDI palyopam jAy, ane ek palyopamanA asankhya bhAgamAn asankhya abajavarSha thAy.
prashna– A shun bahu moTo danD nathI? kAkaDInA chorane shun phAnsInI sajA nathI.?
uttara– nA. e shubhabhAvanun phaL ja sansAr chhe.
trilokanAth tIrthankaradev sarvagna paramAtmA bhAvalingI santane em kahe chhe ke tArI dashA antar avalambanathI jeTalI nirmaL thaI e mokShapanth chhe, ane dashAmAn jeTalo paralakShI pAnch mahAvratano, 28 mULaguNanA pAlanano rAg utpanna thAy chhe e jagapanth chhe, sansAr chhe. loko strI, kuTumb-parivArane sansAr mAne chhe, paN kharekhar e sansAr nathI. e to badhI par chIj chhe AtmAno sansAr bahAramAn nahIn, paN andar enI dashAmAn je mithyA shraddhA, rAg ane dveSh chhe, te chhe. jo strI, putra, parivAr Adi sansAr hoy to maraN thatAn e saghaLAn to chhUTI jAy chhe to shun e sansArathI chhUTI gayo? nA. e badhAn sansAr nathI. ‘संसरणम् इति संसारः’ bhagavAn em kahe chhe ke tArI chIj je chidAnandaghan chhe emAnthI khasI tun jeTalo mithyAtva, rAg ane dveShamAn Avyo e sansAr chhe.
atIndriy AnandarUp anubhavathI chhUTI bhAvalingI sant chhaThThe guNasthAne Ave chhe e pramAd chhe. vikalpa je UThe chhe te ALas chhe. bhAI! tun svarUpanI sAchI shraddhA to kar. shraddhAmAn goTALA hashe to tArA ArA nahIn Ave, sansAramAn rakhaDavAnun ja thashe. pAgal-moh-ghelI duniyA game te kahe, enAn sarTiphikeT kAmamAn nahIn Ave.
bhagavAn trilokInAth divyadhvani dvArA indro ane gaNadharonI vachamAn em kahetA hatA ke bhagavAn AtmA pote ekAnt bodharUp, sahaj, anAkuL AnandasvarUp, vItarAg-svabhAvI chhe. evA AtmAno Ashray letAn je nirvikalpa vItarAgI paryAy utpanna thAy, te shivapanth chhe, ane paranA lakShe jeTalo rAg thAy te pramAd chhe, anubhavamAn shithilatA chhe. eTalo shivapanth dUr chhe.
mRuganI nAbhimAn kasturI chhe enI ene khabar nathI. tenI suvAs bahArathI Ave chhe em jANI e jyAn chhe tyAn joto nathI. paN bahAr shodhe chhe. em agnAnI jIv jANe gnAn ane Anand paramAnthI Ave chhe em bahAr shodhe chhe, parantu jyAn chhe, tyAn andar
PDF/HTML Page 248 of 4199
single page version
potAmAn joto nathI tethI chaturgatibhramaNarUp sansAr chhe. ahIn kahe chhe ke AtmA pote ekAnt gnAnarUp, AnandarUp, sahaj svabhAv chhe. e svabhAvane mukhya karI teno Ashray karavAthI rAgAdi sAthe sanyuktapaNun abhUtArtha-asatyArtha thaI jAy chhe ane te dharma chhe, muktimArga chhe.
AtmA pAnch prakArathI anekarUp dekhAy chhe. (1) anAdikALathI karmapudgalanA sambandhathI bandhAyelo karmapudgalanA sparshavALo dekhAy chhe. (2) karmanA nimittathI thatA nar-nArakAdi paryAyomAn bhinna bhinna gatirUpe dekhAy chhe. ghaDIkamAn manuShya to ghaDIkamAn dev ityAdi bhinna bhinna gatipaNe dekhAy chhe. brahmadatta chakravartI hatA. ene 96 hajAr rANIo, 96 kroD pAyadaL, 96 kroD gAm, 72 hajAr nagar, ane hIrAnA to ghare palang hatA; paN AyuShya pUrun thayun ane bIjI kShaNe sAtamI raurav narakamAn gayo. atyAre sAtamI narakamAn chhe. bhagavAn kahe chhe ke mithyAshraddhAnun ghUnTaN ane anantAnubandhI kaShAyane 700 varSha sevIne tetrIs sAgaropamanA AyuShye sAtamI narake chhe. sAtaso varShanA jeTalA shvAs thAy temAn ek shvAsanA kalpit sukhanA phaLamAn 11 lAkh 96 hajAr navasopanchoter palyopamanun dukh tyAn bhogavashe. bhAI! A to bhagavAnanA mArganI gaNatarI paN judI jAtanI chhe. A rIte karmanA nimittamAn thavAvALI nar, nArakAdi bhinna bhinna paryAyomAn AtmA dekhAy chhe. vartamAnamAn samartha rAjA hoy ane bIjI ja kShaNe narakamAn janme. Avun anantavAr thaI gayun chhe. (3) shaktinA avibhAg pratichchhed (ansh) ghaTe paN chhe, vadhe paN chhe. gnAnAdi paryAyomAn hInAdhikatA thAy chhe. paryAyamAn hInAdhikatA thavI e paryAyano svabhAv chhe, tethI nitya-niyat ekarUp dekhAto nathI. (4) vaLI te darshan, gnAn Adi anek guNothI visheSharUp dekhAy chhe. bIjA dravyomAn nathI evA darshan, gnAn, chAritra Adi guNabhed visheSh apekShAe AtmAmAn chhe. ekarUp sAmAnya svabhAvamAn e nathI. (pa) karmanA nimittathI thatA moh-rAg-dveSh Adi pariNAmo sahit te sukhadukharUp dekhAy chhe. A sau ashuddhadravyArthikarUp vyavahAranayano viShay chhe. bhAShA juo. ashuddhadravyArthik kem kahyun? paryAyamAn ashuddhatA thaI chhe e apekShAe ashuddha ane potAmAn potAthI thaI chhe ane parathI nahi e apekShAe dravyArthik kahyun chhe. trikAL AnandarUp je pote enI paryAyamAn je ashuddhatA chhe e dravyanun potAnun paryAyarUp pariNaman chhe. e potAmAn chhe, bIjA dravyamAn nathI ane bIjA dravyathI paN nathI.
PDF/HTML Page 249 of 4199
single page version
ashuddha dravya-dravya to ashuddha kadI hotun ja nathI. paN paryAyamAn A dravya ashuddha e apekShAe ashuddhadravyArthikanay kahyun. paramAn nahi ane parathI nahi e batAvavA ashuddhadravyArthik nay kahyun chhe. tArI sattAmAn-paryAyamAn A pAnche bhAvo chhe e apekShAe dravyane ashuddhadravyArthik kahIne vyavahAranayano viShay kahyo. vyavahAranayano viShay eTale paryAyano viShay. ashuddhadravyArthikanay kaho, vyavahAranay kaho ke paryAyArthikanay kaho-e badhun ekArthavAchak chhe. ashuddhatA to paryAyamAn chhe paN ahIn ashuddhadravyArthik kem lIdhun? dravya pote to trikAL shuddha ja chhe. paN dravyanI paryAy potAthI potAmAn ashuddha thaI chhe, karmathI ke karmamAn ashuddha paryAy thaI nathI em siddha karavA dravyane ashuddhadravyArthik kahyun chhe.
paryAyamAn dravya ashuddha thayun chhe e paryAyadraShTithI satyArtha chhe. parantu AtmAno ek svabhAv A nayathI grahaN thato nathI. ane trikALI ekarUp svabhAv draShTimAn AvyA vinA AtmagnAn thatun nathI. ashuddha dravyArthikanay paryAyanI sattAne batAve chhe, paN enAthI ekarUp svabhAvabhAv chidAnandamUrti gnAyakabhAv najaramAn Avato nathI. ane gnAyakane jANyA vinA akhanD ek AtmAnun gnAn kem thAy? pAnch prakAramAn to AtmA anekarUpe dekhAy chhe. paN vastu to andar akhanD ekarUp trikAL chhe. bhagavAn AtmA gnAn ane AnandasvabhAvathI bharapUr bharelI godAm chhe. evA AtmAnun bhedadraShTi-anshadraShTi-paryAyadraShTithI gnAn thatun nathI. mATe vyavahAranayathI pratipakSha shuddhadravyArthikanay arthAt nishchayanayane mukhya karI AtmAnA ekasvabhAvane gnAnamAn grahaN karI, ek asAdhAraN gnAyakamAtra AtmAno bhAv laI mAtra gnAn, gnAn, gnAnano pinD, jhaLahaL jyoti, ekarUp Akhun chaitanyabimb tene shuddhanayanI draShTithI sarva paradravyothI bhinna, sarva paryAyomAn ekAkAr, hAnivRuddhithI rahit, visheShothI rahit ane naimittikabhAvothI rahit jovAmAn Ave to pAnche bhAvothI je anekarUpapaNun chhe te abhUtArtha chhe-asatyArtha chhe. andar je pUrNAnandasvarUp, gnAnaghan, dhruv gnAyakabhAv chhe emAn draShTi karI Ashray karatAn A pAnch paryAyarUp bhAvo jUThA thaI jAy chhe.
bApu! A to janma-maraN jenAthI maTe enI vAt chhe. bhagavAn kundakundAchAryadeve mokShapAhuD gAthA 16mAn em kahyun chhe ke-“परदव्वादो दुग्गई सद्दव्वादो हु सग्गई होई” -jeTalun lakSha paradravya upar jashe eTalo rAg utpanna thashe, ane enA phaLamAn chAr gati maLashe. siddhagati nahIn maLe. bhAI, traNalokanA nAth paN tArI apekShAe paradravya chhe. enA lakShathI rAg ja utpanna thashe, enAthI puNyabandh thashe ane ethI svargAdi maLashe. paN e badhI durgati chhe. manuShyamAn paisAvALA thAy e paN durgati chhe. ane svadravyanA AlambanathI sugati-siddhadashA prApta thAy chhe. be shabdomAn to Akho siddhAnt mUkI dIdho chhe. A to ajar-amar pyAlA chhe.
PDF/HTML Page 250 of 4199
single page version
ahIn em jANavun ke vastunun svarUp anantadharmAtmak chhe, te syAdvAdathI yathArtha siddha thAy chhe. AtmA anantadharmasvarUp chhe. AtmAmAn guNo ane paryAyo e badhA AtmAe dhArI rAkhelA bhAv hovAthI e AtmAnA dharma chhe. paryAyamAn shuddhatA ke ashuddhatA chhe te paryAye dhArI rAkhel chhe tethI dharma chhe. emAn gnAn, darshan, Anand Adi anant dharmo to svAbhAvik chhe. ane paryAyamAn je puNya-pAp Adi chhe te karmanA sanyogathI thAy chhe ane enAthI AtmAne sansAranI pravRutti thAy chhe. rAg-dveShAdi tIvra hoy to narak ke tiryanchAdimAn jAy chhe ane mand hoy to dev ke manuShya thAy chhe. e badhI sansAranI pravRutti chhe. te sambandhI je sukhadukh Adi thAy chhe tene AtmA bhogave chhe. kharekhar to narak ke svargamAn kayAny sukh nathI paN tenI kalpanA karIne AtmA sukhadukh bhogave chhe. manuShya karatAn svargamAn ghaNI anukUL sAmagrI chhe. paN enA par lakSha jatAn pApabhAv thAy chhe ane e dukharUp ja chhe. svarganA jIvo paN dukhI ja chhe. vartamAn paryAyamAtrane ja jovI, rAgAdine jovA e A AtmAne anAdi agnAnathI paryAyabuddhi chhe. tene anAdi-anant ek AtmAnun gnAn nathI.
bhagavAn AtmA chhe, chhe, chhe-em trikAL dhruv, dhruv, dhruv-ekasadrash pravAh anAdi-anant chhe. AvA ekarUp AtmAnun gnAn paryAyabuddhivALA agnAnI jIvone hotun nathI. te batAvanAr sarvagnanun Agam chhe. jainamat sivAyanA anyamatamAn sarvagna ja nathI. tethI emAn Avun vastunun yathArtha svarUp batAvanAr paN koI nathI. sarvagna parameshvare antaramAn je pUrNa ‘gna’ svabhAv-sarvagnasvabhAv paDayo chhe enA pUrNa avalambanathI sarvagna paryAy pragaT karI. ane evA sarvagna paramAtmAnI vANI e Agam chhe. temAn shuddhadravyArthikanayathI e batAvyun chhe ke AtmAno ek asAdhAraN (bIjAmAn nathI evo) chaitanyabhAv chhe te akhanD chhe, nitya chhe, anAdinidhan chhe. ene jANavAthI paryAyabuddhino pakShapAt maTI jAy chhe. paryAy chhe kharI, paN hun paryAy jeTalo ja chhun evo pakShapAt chhUTI jAy chhe. paryAyano nAsh thaI jAy chhe em nahIn, paN hun akhanD ek gnAyakabhAv chhun em draShTi thatAn potAne vartamAn rAgAdi paryAy jeTalo mAnyo chhe e pakShapAt maTI jAy chhe.
sharIr, karma Adi paradravyothI, temanA bhAvothI ane nimittathI thatA potAnA vibhAvothI potAnA AtmAne bhinna jANI ekarUp gnAyakabhAvano jIv anubhav kare tyAre paradravyanA bhAvorUp pariNamato nathI. AtmAmAn be bhAg paDe chhe. ek dhruv, dhruv ek gnAyakabhAv te dravya ane bIjI vartamAn paryAy. jemAn rAgadveShAdi bhAvo thAy chhe. emAn paryAyadraShTi e vyavahAradraShTi-mithyAdraShTi chhe. e paryAyanI draShTi chhoDIne enAthI pratipakSha
PDF/HTML Page 251 of 4199
single page version
shuddhanayano je viShay ekarUp chaitanyamAtra anant anant guNono pinD Anandakand bhagavAn AtmA chhe e ekanI draShTi thatAn paryAyamAn paranA sambandhathI je rAgAdi utpanna thAy chhe e rUpe te pariNamato nathI. arAgI gnAyakabhAvanI draShTi thatAn paryAyamAn shuddhatA pragaT thAy chhe. ane ashuddhatA nAsh pAme chhe. ane tethI karma bandhAtAn nathI ane sansAranI nivRutti thaI jAy chhe. svabhAvamAn pravRutti puShTa thatAn vikArI pariNamanathI nivRutti thaI jAy chhe ane AtmA ekalo siddha bhagavAn thaI jAy chhe.
ahA! bahArathI kriyA karatA hoy ene em lAge ke A to koI el.el.bI. nI UnchI vAto chhe, paN em nathI. A to pahelA ekaDAnI vAt chhe. jainadharma eNe sAmbhaLyo nathI. jainadharma e koI kriyAkAnD ke sampradAy nathI. vastunA svabhAvanI draShTi karIne agnAn ane rAgadveShane jItavAn enun nAm jainadharma chhe.
mATe paryAyArthikarUp vyavahArane gauN karI asatyArtha kahyo chhe, juo, bhAShA kevI lIdhI chhe? vyavahArane gauN karIne, abhAv karIne em lIdhun nathI. paryAy nathI em nathI, paN e draShTino viShay nathI. tathA shuddha nishchayanayane satyArtha kahI tenun Alamban karAvyun chhe. shuddhanayano viShay je trikALI shuddha AtmA tenun ja Alamban levAnun kahyun chhe. bhagavAnanI mUrtinun Alamban e to paranun Alamban chhe. ahIn to trikALI dhruv gnAyakabhAvanA AlambananI vAt chhe.
paravastu ane AtmAne to kAI sambandh ja nathI. bhAI! tArI paryAyanun paN lakSha karavA jevun nathI to paradravyanun lakSha karavAnun to kayAn rahyun? pravachanasAr charaNAnuyog adhikAramAn AchAryadeve lIdhun chhe ke jyAre koI jIv AtmagnAnapUrvak vairAgya pragaT thavAthI dIkShA levA taiyAr thAy chhe tyAre te kuTumbIjano pAse rajA levA jAy chhe. pitA pAse jaIne em kahe chhe ke-‘A puruShanA sharIranA janakanA AtmA! A puruShano AtmA tamArAthI janit nathI. have hun mArI nirmaL paryAyano janak je anAdi-anant trikALI dravya tenI pAse javA mAgun chhun, mane rajA Apo.’ evI ja rIte strI pAse jaIne em kahe chhe ke-‘A puruShanA sharIranI ramaNInA AtmA! A puruShanA AtmAne tun ramADatI nathI. have hun anAdi-anant trikAL anubhUtisvarUp je mArI strI enI pAse javA mAgun chhun.’ he mAtA-pitA! mArI chIj je mArI pAse chhe enI pAse hun javA mAgun chhun. bahAramAn je vikalpo UThe chhe te paN mArI chIj nathI, to par dravyonI sAthe to mAre sambandh ja kevo?’ AtmAne paradravya sAthe koI sambandh chhe ja nahIn.
PDF/HTML Page 252 of 4199
single page version
have AgaL kahe chhe ke-vastusvarUpanI prApti thayA pachhI tenun (shuddhanayanun) paN Alamban rahetun nathI. paryAyamAn jyAnsudhI pUrNatA pragaTe nahIn tyAnsudhI dravya taraph jhukAv karavAno rahe chhe. dravya prati jhukAvathI jyAn paryAyamAn pUrNatA pragaTI jAy pachhI dravyanun Alamban karavAnun rahetun nathI.
paryAyArthik nayane gauN karI asatyArtha kahyo chhe ane shuddhanayane satyArtha kahI tenun Alamban karAvyun chhe. pUrNa prApti thaI gayA pachhI tenun paN Alamban rahetun nathI. pUrNa dashAmAn to bhedAbhedanun gnAn thayA kare chhe. A kathanathI em na samajavun ke shuddhanayane satyArtha kahyo tethI ashuddhanay sarvathA asatyArtha chhe. paryAyamAn rAg ane dukh chhe e jUThun chhe em nathI. e to draShTinA viShayane mukhya karIne, paryAyane gauN karIne jUThI kahI chhe. ashuddhanay sarvathA asatyArtha ja chhe em mAnavAthI vedAntamatavALA jeo sansArane sarvathA avastu mAne chhe temano sarvathA ekAnt pakSha AvI jashe, ane tethI mithyAtva AvI jashe. vedAnt AtmAne sarvavyApak mAne chhe ane paryAyamAn bhed ane anekatAne svIkArato ja nathI. e matavALA sansArane avastu mAne chhe. evI mAnyatApUrvak shuddhanayanun Alamban paN vedAntIonI jem mithyAdraShTipaNun lAvashe. mATe sarva nayonA kathanchit rIte satyArthapaNAnA shraddhAnathI ja samyagdraShTi thaI shakAy chhe.
paryAyanayathI AtmAne je karmano sambandh, rAg, anekatA tathA guNabhed chhe te satya chhe, te avastu nathI; parantu tenA lakShe samyagdarshanAdi prayojananI siddhi thatI nathI. samyagdarshananA prayojananI siddhi to ekamAtra abhed, akhanD, ekarUp trikALI gnAyakanun lakSha karI Ashray karavAthI thAy chhe. tethI ja digambar santoe prayojananI- samyagdarshan AdinI siddhi hetu trikALIne mukhya karI, nishchay kahI satyArtha kahI tenun Alamban karAvyun chhe. tathA paryAyane gauN karI, vyavahAr kahI asatyArtha kahI tenun lakSha chhoDAvyun chhe. trikALI shuddha AtmA ja samyagdarshanano viShay ane dhyey chhe. Am chhatAn paryAy chhe ja nahIn em mAnIne dravyano Ashray karavA jAy to te banato nathI, kemake dravyano Ashray to paryAy kare chhe. mATe paryAy nathI em mAnatAn Ashray karavAvALun koI rahetun nathI. ane to pachhI jeno Ashray karavo chhe e dravyavastu paN draShTimAn AvatI nathI.
AnandaghanajI ek ThekANe lakhe chhe ke-
sugurA hoy
PDF/HTML Page 253 of 4199
single page version
gaganamanDaLamAn AtmA sharIrathI, karmathI ane vartamAn paryAyathI bhinna adhabIch-addhar rahelo chhe. e AkhA AtmAmAn amRut bharyun chhe. andaramAn atIndriy AnandathI bharelo amRutano sAgar chhe. jene mAthe suguru chhe, jene sugurunI deshanA prApta thaI chhe ke-satyArtha chIjavastu AtmA anAkuL atIndriy sukhathI bharachak bharelo chhe, te emAn antarmukh draShTi karI sukhAmRutanun pAn bharIbharIne kare chhe. parantu je agnAnI chhe te bahAramAn-dhan, paisA, strI, AbarUmAn sukh shodhe chhe tenI pyAs bujhAtI nathI. te dukhI ja rahe chhe.
bhAI! AtmA vItarAgasvarUp ja chhe. chAritranI apekShAe vItarAgasvarUp, AnandanI apekShAe pUrNaAnandasvarUp, gnAnanI apekShAe pUrNagnAnasvarUp, shraddhAnI apekShAe pUrNashraddhAsvarUp, prabhutAnI apekShAe pUrNaIshvarasvarUp AtmA chhe. AvA bhedo bhed apekShAe satya chhe. chhatAn e bhedonun lakSha karavAthI rAg utpanna thAy chhe. e badhI paryAyadraShTi chhe. paryAyadraShTi jyAnsudhI chhe tyAnsudhI pUrNa AtmAno anubhav thato nathI. mATe paryAy parathI draShTi uThAvI laI pUrNAnandanI sattAnun-ek akhanD abhed vastunun avalamban laI atIndriy Anand pragaT kar. A samyagdarshananI rIt chhe.
A rIte syAdvAdane samajI jinamatanun sevan karavun. mukhya gauN kathan sAmbhaLI sarvathA ekAnt pakSha na pakaDavo. paryAyane asatyArtha kahI to e chhe ja nahIn em na mAnavun. syAdvAdane samajI eTale paryAyane gauN karIne asatya ane dravyane mukhya karIne tene satya kahyun chhe em samajI jinamatamAn kahelA ek vItarAgasvarUp trikALI AtmAnun sevan karavun. paryAy chhe ja nahIn evI mAnyatA e jinamat nathI, tathA paryAyano Ashray karavo e paN jinamat nathI. e to mithyAtva chhe.
A gAthAsUtranun vyAkhyAn karatAn TIkAkAr AchArye paN kahyun chhe ke AtmA vyavahAranayanI draShTimAn je baddhaspRuShTAdirUp dekhAy chhe te e draShTimAn to satyArtha ja chhe, parantu shuddhanayanI draShTimAn baddhaspRuShTAdipaNun asatyArtha chhe. kemake abhedamAn paryAyano bhed nathI tathA abhedanI draShTi karatAn bhed dekhAto nathI. tethI abhedano anubhav karAvavA mATe paryAyane gauN karIne asatyArtha kahI chhe.
vaLI ahIn em jANavun ke A nay chhe te shrutagnAnapramANano ansh chhe. shuddhanay ho ke vyavahAranay, e shrutagnAn pramANano ansh chhe. trikAL gnAnaguN jenun lakShaN chhe evA dravyano anubhav karIne je bhAvashrutagnAn pragaT thayun e pramANagnAn chhe. e avayavI chhe ane nay tenA avayav chhe. bhAvashrutapramANagnAn e gnAnanI vartamAn avasthA chhe ane eno
PDF/HTML Page 254 of 4199
single page version
ek bhAg te nay chhe. shrutagnAn vastune eTale ke trikALI dravyane parokSha jaNAve chhe. jevI rIte sarvagna paramAtmA pUrNa AtmAne pratyakSha dekhe chhe em shrutagnAnamAn AtmA pratyakSha dekhAto nathI. shAstromAn be apekShAe shrutagnAnane paN pratyakSha kahyun chhe. (1) anubhUtimAn atIndriy Anandano svAd Avyo e rIte svAdanA vedananI apekShAe pratyakSha kahyun chhe. (2) shrutagnAn vaDe gnAyakane jANatAn emAn rAg ke nimittanI apekShA AvatI nathI e apekShAe paN shrutagnAnane pratyakSha kahyun chhe. (bhAvashrutagnAn sIdhun rAg ke nimittanI apekShA vinA svane jANe chhe). shuddhanayano viShay je pUrNa AtmA ene shrutagnAn sarvagnanA Agam anusAr pUrNa jANe chhe. shrutagnAnamAn pUrNane pratyakSha karIne dekhe em hotun nathI. Am shrutagnAn vastune parokSha jaNAve chhe. tem nay paN vastune parokSha ja jaNAve chhe. shrutagnAn parokSha chhe, to nay paN parokSha ja chhe.
shuddhadravyArthikanayano viShayabhUt AtmA baddha-spRuShTa Adi pAnch bhAvothI rahit chaitanyashaktimAtra chhe. e shakti to AtmAmAn parokSha chhe ja. AtmAmAn gnAn, gnAn, gnAn evA sAmarthyarUp chaitanyasvabhAv parokSha chhe. vaLI tenI vyakti (shaktimAnthI pragaT thavArUp vyaktatA) karmasanyogathI mati-shrutAdi gnAnarUp chhe. (mati-shrutAdi gnAnamAn karmanun nimitta chhe) te kathanchit anubhavagochar hovAthI pratyakSharUp paN kahevAy chhe. AtmA vastu, gnAn shaktimAn guN, enI mati-shrut Adi pragaT vyaktatA traNe AvI gayA. emAn satnun sattva bhagavAn AtmA, chaitanyashaktimAtra svabhAv (guN) parokSha chhe. ane evA dravyanun Alamban levAthI shaktimAnthI mati-shrutAdi paryAy pragaT thaI e vyakta chhe. pahelAn kahyun ke shuddhanayano viShay parokSha chhe, e to trikALInI vAt karI. have e trikALI dhyeyamAn ekAgra thaIne je mati, shrut paryAy pragaTI e kathanchit gnAn-gamya-gnAn gnAnane sIdhun paranI madad vinA jANe chhe e apekShAe pratyakSharUp paN kahevAy chhe.
ane sampUrNa je kevaLagnAn te joke chhadmasthane pratyakSha nathI topaN A shuddhanay AtmAnA kevaLagnAnarUpane parokSha jaNAve chhe. shun kahyun? kevaLagnAn paryAy pragaT nathI, paN A shuddhanay batAve chhe ke A samyaggnAn pragaT thayun chhe te vadhIne kevaLagnAn thashe. dhavalamAn e pATh chhe ke-matignAn kevaLagnAnane bolAve chhe. parokShagnAnamAn e pratItimAn AvI gayun chhe ke A mati-shrutAdi paryAy vadhIne kevaLagnAn thashe ja. jayadhavalamAn paN lIdhun chhe ke-kevaLagnAn avayavI chhe ane mati, shrut enA avayavo chhe. avayavathI avayavI jANavAmAn Ave chhe. thAmbhalAnI ek hAns jotAn jem AkhA thAmbhalAno nirNay thaI jAy chhe tem AtmAmAn mati-shrut avayav pragaT thatAn emAn kevaLagnAnarUp avayavInI pratIti thaI jAy
PDF/HTML Page 255 of 4199
single page version
chhe. chhadmasthane kevaLagnAn nathI, paN shuddhanay parokShapaNe em batAve chhe ke A vartamAn vartatun gnAn pUrNa thashe e kevaLagnAn chhe. shrImade paN lIdhun chhe ne ke-shraddhA apekShAe kevaLagnAn varte chhe, vichAradashAe kevaLagnAn thayun chhe, ichchhAdashAe kevaLagnAn thayun chhe. ichchhA-bhAvanA enI ja chhe e apekShAe kevaLagnAn thayun chhe em kahyun. uparokta nyAye te parokSha chhe. Avo sarvagnano (syAdvAd) mArga chhe.
mati-shrutagnAn e sarvagnapadanI prAptino upAy chhe. mati-shrut e sAdhak chhe ane kevaLagnAn sAdhya chhe. aShTapAhuDamAn chAritraprAbhRutanI chothI gAthAmAn to mokShamArganI-gnAn-darshan-chAritranI paryAyane ‘akShay-amey’ kahI chhe. samayasAramAn mati-shrutagnAn e ‘upAy’ chhe ane kevaLagnAn-mokSha e ‘upey’ chhe. em kahyun chhe. ‘upAyanA’ gnAnamAn ‘upey’ nI pratIti AvI jAy chhe. navatattvanI pratItimAn mokShanI pratIti Ave chhe ke nahIn? navatattvanI abhed shraddhAmAn mokShanI shraddhA AvI jAy chhe. tattvArthasUtramAn jIv, ajIv, Asrav, bandh, samvar, nirjarA, mokSha-ekavachanamAn lIdhun chhe. jevun shaktimAn gnAn pUrNa chhe evI A mati-shrut paryAy pUrNa thaI jashe evI parokSha pratIti shrutagnAnamAn Ave chhe.
have kahe chhe-jyAnsudhI A nayane (shuddhanayane) jIv jANe nahIn tyAnsudhI AtmAnA pUrNa svarUpanun gnAn-shraddhAn thatun nathI. shuddhanayano viShay akhanD, ek pUrNa shraddhA-gnAnasvarUp AtmA chhe. AvA AtmAmAn jhUkIne paryAy jyAnsudhI tene jANe nahIn tyAnsudhI tenAn shraddhA-gnAn thatAn nathI. tethI shrI gurue A shuddhanayane pragaT karI upadesh karyo chhe ke baddha-spRuShTa Adi pAnch bhAvothI rahit pUrNagnAnaghan AtmAne jANI (antarmukh thaIne jANI) shraddhAn karavun, paryAyabuddhi na rahevun. santo prasiddha karIne kahe chhe ke pUrNagnAn-ghanasvarUp AtmAnI draShTi-shraddhA karo. A shuddhanay akhanD, ek, trikALI, dhruv, paramasvabhAv gnAyakabhAvane dekhADe chhe. tenI antarmukh thaI shraddhA karo.
ahIn koI evo prashna kare ke-evo AtmA pratyakSha to dekhAto nathI ane vinA dekhye shraddhAn karavun te jUThun shraddhAn chhe. teno uttara-
dekhelAnun ja shraddhAn karavun e to nAstik mat chhe. jinamatamAn-sarvagnanA shAstramAn to pratyakSha ane parokSha banne pramAN mAnavAmAn AvyAn chhe. temAn Agam- pramAN parokSha chhe. teno bhed shuddhanay chhe, pramANathI anumAn-gnAnamAn paripUrNa dhruv AtmAne jANI shuddhanayanI draShTithI shuddha AtmAnun shraddhAn karavun. bhAvashrutagnAn parokSha chhe, kemake emAn AtmAnA asankhyAt pradesh ane anant guN pratyakSha jaNAtA nathI. A rIte gnAnanI
PDF/HTML Page 256 of 4199
single page version
paryAyamAn akhanD, abhed, pUrNa AtmA je gney chhe enun gnAn karIne shraddhAn karavun. kevaL vyavahAr-pratyakShano ja ekAnt na karavo. amane pratyakSha dekhAy to ja mAnIe em ekAnt na karavo.
have shuddhanayane mukhya karI kaLasharUp kAvya kahe chhe-
amRutachandrAchAryadev jagatanA jIvone uddeshIne kahe chhe- ‘जगत् तम् एव सम्यक्स्वभावम् अनुभवतु’ jagatanA prANIo e samyak svabhAvano anubhav karo- eTale paryAyamAn eno sAkShAtkAr karo, enun vedan karo. samyak em ek shabdamAn to bAr angano sAr mUkI dIdho chhe. ek ThekANe stutikAr bhagavAnanI stuti karatAn kahe chhe -
nijasattAe shuddha, sahune
nAth! Ap AkhA jagatane nijasattAe-potAnA hovApaNe shuddha dekhI rahyA chho. pratyek AtmA shuddha paripUrNa bhagavAnamayI chhe em ApanA gnAnamAn dekhI rahyA chho.
ahAhA...! bhAI, bhagavAne joyun chhe ke tun andar paripUrNa shuddha chho ne! tane apUrNa ane viparIt mAnato e tArun apamAn chhe. (anAdar chhe) jem koI abajapatine nirdhan kahevo e enun apamAn chhe tem bhagavAn pUrNAnandanA nAthane daridrI mAnavo e enun apamAn chhe. ahIn kahe chhe ke andar trikAL dhruv gnAnAnandasvabhAvI akhanD ekasvabhAv AtmA chhe teno anubhav karo, enI sanmukh gnAn ane draShTi karIne vedan karo. AvA satyasvabhAvanI pratItine samyagdarshan kahe chhe. e samyagdarshanamAn atIndriy Anandano anshe svAd Ave chhe ene anubhav kahe chhe. Anandanun vedan e anubhavanI mahor-chhAp-mudrA-TreDamArka chhe. samayasAr gAthA pa nI TIkAmAn Ave chhe ke-jem DungaramAnthI pANI jhare em mAro Anandakand Dungar AtmA chhe emAn draShTi paDatAn mane nirantar Anand jhare chhe. evA Anand jharatA prachur svasamvedanathI mArA nijavibhavano janma chhe. anubhav AnandanA vedan sahit ja hoy chhe.
bhagavAn AtmA gnAn, Anand em anant guNothI paripUrNa chhe. AchArya kahe chhe ke-evA AtmAno sAkShAtkAr karo, tethI atIndriy Anand thashe. AtmAne chhoDIne
PDF/HTML Page 257 of 4199
single page version
bahAramAn-strI, putra ke AbarUmAn-kayAny sukh nathI. e badhAn to dukhanAn bAhya nimitto chhe. banArasIdAse samayasAranATakamAn kahyun chhe-
anubhav mArag mokhakau, anubhav mokh sarUp.”
Anandano nAth chaitanyaprabhu je AtmA tenI sanmukh thatAn je atIndriy Anandano svAd Avyo te ratnachintAmaNi chhe, e Anandarasano kUvo chhe, mokShano upAy ane pUrNAnandanI prAptirUp mokSha chhe. ahAhA...! anubhav mokShasvarUp chhe. dravya to trikAL muktasvarUp ja chhe. eno ansh je paryAyamAn dravyanA AlambanathI pragaTe e paN muktasvarUp chhe. vaLI paryAyamAn dravyanI je draShTi thAy chhe draShTimAn paN dravya muktasvarUp ja bhAse chhe.
have kahe chhe ke A samyaksvabhAvano jagat anubhav karo ke ‘यत्र’ jyAn ‘अमी बद्धस्पृष्टभावादयः’ A baddhaspRuShTAdi bhAvo ‘एत्य स्फुटं उपरि तरन्तः अपि’ spaShTapaNe te svabhAvanA upar tare chhe. A baddhaspRuShTAdi pAnche bhAvo spaShTapaNe trikAL dhruv, dhruv pUrNagnAyakabhAvanI upar upar tare chhe topaN ‘प्रतिष्ठाम् न हि विदधति’ temAn pratiShThA pAmatA nathI, andar pravesh pAmatA nathI. karmanA sambandharUp bandhabhAv, anerI anerI gatirUp bhAv, gnAnanI hInAdhik dashA ke rAgAdi bhAvo-e paryAyabhAvo gnAyakabhAvanI upar upar rahe chhe, andar pravesh pAmatA nathI. jem pANInA daLanI upar tel nAkhavAmAn Ave to tel upar upar ja rahe chhe, andar pravesh pAmatun nathI, telanI chIkAsh andar jatI nathI tevI rIte anAdi-anant sahaj vignAnaghanasvabhAvamAn dayA- dAn-pUjA-bhaktino rAg to pravesh pAmato nathI paN e rAgane jANanArI gnAnanI kShayopashamarUp aniyat avasthA paN andaramAn pravesh pAmatI nathI. kAraN ke dravyasvabhAv to nitya chhe, ekarUp chhe ane A bhAvo anitya ane anekarUp chhe. Atmatattva nitya, dhruv, chidAnandaghanasvabhAvI, chaitanyadaL chhe. emAn agiyAr angano kShayopasham ho ke anubhavanI paryAy ho, e sarva upar upar rahe chhe, andar pravesh pAmatI nathI. bhAI! A dravyasvabhAvamAn paryAyanI hInAdhikatA pravesh na pAme to strI, putrAdi kem pAme? draShTimAn AvA svabhAvano mahimA Avavo joIe. potAno mahimA AvyA vinA paryAyamAn je rAgano mahimA Ave chhe te AtmajIvanano ghAt kare chhe. e ja mithyAtva chhe.
ahIn prashna thAy chhe ke-rAganI paryAy vyay pAmIne andar dhruvamAn bhaLI jAy chhe ne? samAdhAna– nA, bilakul bhaLatI nathI. rAgano nAsh thAy chhe tyAre te andar pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe. AtmAmAn je vartamAn rAg thAy te bIjA samaye nAsh
PDF/HTML Page 258 of 4199
single page version
pAmI jAy chhe. te yogyatArUpe pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe. paN em nathI ke te ashuddhatArUpe dravyamAn bhaLIne rahe chhe. paryAyanI ashuddhatA dravyamAn jatI nathI. tevI ja rIte kShAyopashamikabhAv ho ke kShAyikabhAvanI paryAy ho, tenI sthiti paN ek samay chhe. bIje samaye teno vyay thatAn te pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe.
A dravyasvabhAv ‘समन्तात् द्योतमानम्’ sarva avasthAomAn prakAshamAn chhe. audayik bhAv ho, upasham ho, kShayopashamabhAv ho ke kShAyikabhAv ho-e badhI paryAyomAn sAmAnya ek dhruvasvabhAv, gnAyakabhAv, kAyam, trikAL prakAshamAn chhe. pUrNAnandano nAth prabhu enI darek paryAyamAn dhruv, dhruv, dhruvapaNe prakAshamAn rahe chhe. evA shuddhasvabhAvano ‘अपगतमोहीभूय’ moharahit thaIne jagat anubhav karo. he jagatanA jIvo, mithyAtvarUpI mohane chhoDIne ek gnAyakabhAvano anubhav karo; bAr angano A sAr chhe.
bhagavAn! tArI pAse Akho AtmA paDayo chhe ne? pAse kyAn? tun ja e chhe. paryAy pAse kahevAmAn Ave chhe. paryAy e tun nathI. paryAyabuddhi-anshabuddhi-vyavahArabuddhi e to agnAn chhe. pravachanasAr gAthA 93 mAn ‘पज्जयमूढा हि परसमया’ em kahyu chhe. ek samayanI paryAyamAn mUDh chhe e mithyAdraShTi chhe. svarUp je pUrNa chhe eno Adar chhoDI ek samayanI paryAyamAn dayA, dAn, vrat AdinA vikalpono Adar e mithyAtva chhe. e mithyAtvarUp agnAn chhe to jIvanI paryAy, paN emAn mohakarmano uday nimitta chhe. (mohakarme karAvI nathI) paryAyamAn game teTalo gnAnano ughAD ke rAganI mandatA hoy, paN enI ruchi-prem je chhe e mithyAtva chhe. AchArya kahe chhe ke mohakarmanA udayanA nimittathI utpanna mithyAtvarUp mohano tyAg karIne, paryAyanI ruchi maTADIne, paryAyanI pAchhaL je akhanD ek pUrNa dhruv chaitanyasvabhAv AtmA prakAshamAn rahelo chhe, tenun lakSha karI teno anubhav karo. em karatAn samyagdarshan chhe.
ahAhA...! atIndriyanA AnandasvarUp AtmAnI ruchi thatAn IndranA IndrAsananA bhog saDelA kUtarA ane bilADA jevA (aruchikar) lAge chhe. gnAnIne paN jyAnsadhI pUrNa vItarAgatA paryAyamAn pragaTe nahin tyAnsudhI shubh-ashubh banne rAg Ave chhe. gRuhasthAshramamAn strI vagere anek bhogo tene hoy chhe; paN te kALA nAg jevA, upasarga samAn lAge chhe. ene emAn honsh, utsAh nathI. shAntinAth, kunthunAth aranAth tIrthankar hatA, sAthe chakravartI paN hatA. 96 hajAr rANIo hatI. paN te pratyenA bhogane (rAgane) jher samajatA hatA. samayasAr mokSha-adhikAramAn puNyabhAvane jherano ghaDo kahyo chhe.
PDF/HTML Page 259 of 4199
single page version
bhagavAn AtmA amRutakumbh chhe. A to mAkhaN-mAkhaNanI vAto chhe. kahyun chhe ne-
‘gaganamanDalamen gauA vihAnI, vasudhA dUdh jamAyA, mAkhan thA so viralA re pAyA, ye jagat chhAs bharamAyA... santo abadhu so jogI re milA, hInapadakA re kare niveDA, aiso jogI guru merA!’
bhAI! A to samosaraNamAn jagadguru bhagavAnanA mukhethI nIkaLelI sAr vAt chhe. jenAn bhAgya hoy tene sAmbhaLavA maLe. bAkI lokone to puNyabhAv-shubhabhAvanI ruchi, paisA, strI Adino prem hovAthI A vAt kaThaN paDe chhe. paN shun thAy? jyAn paramasvabhAv dhruv chaitanyabhAvanI AgaL kShAyikabhAv e paN aparamabhAv chhe (apratiShThit chhe) tyAn pachhI rAganI to vAt ja shI? (rAganI-shubharAganI koI pratiShThA nathI).
ahIn em upadesh chhe ke shuddhanayanA viShayarUp trikALI AtmA-paryAyarahit shuddhAtmAno anubhav karo. AnandakandamAn jhUlanArA, vanavAsI, nagna digambar munio ane AchAryono A upadesh chhe. ane e ja bhagavAnano upadesh chhe. munio to jangalamAn rahetA hoy chhe. kyArek bhojan mATe gAmamAn Ave chhe. e munio kyArek vikalpa UThe to vanamAn tADapatra upar shAstra lakhe chhe. tyAn ne tyAn tADapatra mUkIne pote to bIje chAlyA jAy chhe. koI gRuhasthane khyAl hoy ke muni shAstra lakhI gayA chhe to te laI le chhe. Akhun samayasAr A rIte banyun chhe. ahAhA...! lakhavAnun paN jene abhimAn nathI ane lakhavAnA vikalpanA paN je svAmI thatA nathI evA muni bhagavantono A upadesh chhe ke ek shuddhAtmAno anubhav karo.
have e ja arthanun kaLasharUp kAvya pharIne kahe chhe jemAn em kahe chhe ke Avo anubhav karye Atmadev pragaT pratibhAsamAn thAy chhe-
‘यदि’ jo ‘कः अपि सुधीः’ koI subuddhi kahetAn samyagdraShTi jIv ‘भूतम् भान्तम् अभूतम् एव बन्धं’ bhUtakALamAn vItI gayelA, vartamAnamAn vartatA ane bhaviShyamAn pragaT thavA yogya -em traNe kALanA puNya ane pApanA bhAvone potAnA AtmAthI ‘रभसात्’
PDF/HTML Page 260 of 4199
single page version
tatkAL-shIghra ‘निर्भिद्य’ bhinna karIne (jANIne) -juo, ahIn shun kahe chhe? rAgathI ke paisA kharchavAthI dharma thAy evI mAnyatAvALAnun dharmamAn koI sthAn nathI em kahe chhe. thelAmAn kaDavun kariyAtun bharyun hoy ane upar nAm lakhe sAkar tethI kAI kariyAtun sAkar na thai jAy. em paranI kriyA ane rAganI kriyA kare ane nAm dharmanun Ape to e kAI dharma na thaI jAy. e to mithyAshraddhAn chhe. samyagdraShTi shubhAshubh banne bhAvane potAnAthI bhinna jANe chhe. e banne prakAranA vikalpone tatkAL AtmAthI bhinna jANIne tathA ‘मोहं’ te karmanA udayanA nimittathI thayel mithyAtva (agnAn) ne ‘हठात्’ potAnA baLathI (puruShArthathI) ‘व्याहत्य’ rokIne-eTale shubhabhAvathI dharma thashe evI mithyA mAnyatAne potAnA svabhAvanA puruShArtha vaDe rokIne -nAsh karIne ‘अन्तः’ antarangamAn pUrNAnandano nAth chhe eno ‘किल अहो कलयति’ abhyAs kare- dekhe-anubhav kare, sAkShAtkAr kare to ‘अयम् आत्मा’ A AtmA ‘आत्मानुभव–एक गम्य–महिमा’ potAnA anubhavathI ja jaNAvAyogya jeno pragaT mahimA chhe evo - dev-guru-shAstrathI ke temanI bhaktinA rAgathI nahIn, paN potAnA antaraanubhavathI ja jaNAvAyogya chhe evo- ‘व्यक्तः’ vyakta chhe. vyakta eTale pragaT chhe. ek samayanI paryAyathI rahit trikALI vastu AtmA potAnI apekShAe anubhavagamya chhe tethI vyakta chhe. ek samayanI gnAn-vIrya AdinI pragaT-vyakta paryAyanI apekShAe trikALI vastu AtmA avyakta kahI chhe. vaLI ‘ध्रुवं’ bhagavAn AtmA koIthI chaLe nahIn tevo nishchal chhe, ‘शाश्वतः’ shAshvat kahetAn utpatti-vinAsharahit chhe. sharIr, karma tathA puNya-pApanA bhAvathI bhinna AtmAno antarangamAn anubhav kare to AtmA pragaTarUp, nishchal ane shAshvatarUpe rahelo chhe. vaLI ‘नित्यं कर्मकलङ्क–पङ्क–विकल’ nitya karma-kalank-kardamathI rahit chhe. dravyasvabhAv, dhruvasvabhAv to anAdi-anant karmakalankathI rahit andaramAn pote ‘स्वयं देवः’ stuti karavA yogya dev ‘आस्ते’ birAjamAn chhe.
A je bhagavAn thaI gayA temanI ke svarganA devanI vAt nathI. A to pote svayam dev chhe enI vAt chhe. dehadevaLamAn dehathI bhinna pavitra mahAchaitanyasattA andar paramAtmasvarUpe nitya birAjamAn chhe. paramAtmasvarUpe na hoy to pragaT thAy kayAnthI? AtmA svayam paramAtmasvarUp dev chhe. paN are! ‘najaranI ALase re, nayaNe na nIrakhyA hari.’ -najaranI ALasamAn andar Akho bhagavAn chhe te dekhAto nathI, andaranun nidhAn dekhAtun nathI. najarane (paryAy uparathI khaseDI) antaramAn vALIne anubhav kare to AtmadevanAn darshan thayA vinA rahe nahIn. chothA guNasthAne samyagdraShTine Avo AtmA anubhavamAn Ave chhe. pAnchame shrAvak ane chhaThThe-sAtame jhUlanArA santanI (munirAjanI) vAt to alaukik chhe.