PDF/HTML Page 141 of 4199
single page version
pahelAn em kahyun hatun ke vyavahArane angIkAr na karavo. paN jo te paramArthano kahenAr chhe to evA vyavahArane kem angIkAr na karavo? gnAn te AtmA evo bhed karanAr vyavahAr paramArtharUp AtmAnun pratipAdan kare chhe to pachhI tene kem angIkAr na karavo? Avo shiShyano prashna chhe. tenA uttararUp gAthAsUtra kahe chhe-
pravachan nambar 24–29, tArIkh 24–12–7p thI 29–12–7p
A gAthA bahu UnchI chhe. mAl, mAl bharyo chhe. vItarAg parameshvarano mArga je jain darshan teno A agiyAramI gAthA prAN chhe. bahu shAnti ane dhIrajathI samajavA jevI A gAthA chhe. anantakALamAn satya shun chhe te sAmbhaLavA maLyun nathI ane kadAch sAmbhaLavA maLyun to te samajavAno prayatna karyo nahIn tethI tenI shraddhA thaI nathI. A satyanun svarUp ahIn batAvyun chhe. bhagavAnanI vANImAn je vAt AvI teno sAr A gAthAmAn bharyo chhe.
vyavahAranay abhUtArtha chhe, ane shuddhanay bhUtArtha chhe em RuShIshvaroe darshAvyun chhe. trilokInAth tIrthankaradev ane sAdhuonA agresar gautam Adi gaNadharoe em kahyun chhe ke vyavahAranay abhUtArtha eTale asatya chhe, jUTho chhe ane nishchayanay bhUtArtha eTale satya, sAcho chhe.
je jIv bhUtArthano Ashray kare chhe te jIv nishchayathI samyagdraShTi chhe. trikALI pUrNa AnandasvarUp je gnAyakabhAv, chhato padArtha, shAshvat chIj AtmA chhe te bhUtArtha chhe. je jIv teno Ashray kare eTale ke tenI sanmukh thAy te nishchayathI samyagdraShTi chhe. karma, rAg, guN-guNInA bhed e saghaLo vyavahAr chhe. te asatyArtha chhe, jUTho chhe kemake karma, rAg ane guNabhed e trikALI vastumAn nathI. dhruv vastu je anAdi-anant asanyogI, shAshvat, bhUtArtha vastu-jemAn sanyog, rAg, paryAy ke guNabhed nathI.-evA abhedanI draShTi karavI, Ashray karavo e samyagdarshan chhe.
A to pratham darajjAno dharma, je samyagdarshan te kone kahevAy tenI vAt chAle chhe. andar AtmA trikALI ekarUp abhed gnAyak chhe teno draShTimAn jyAn sudhI svIkAr Ave nahIn tyAn sudhI samyagdarshan nathI. jain kuLamAn janmyo mATe jain evI ahIn vAt nathI. anantaguNono abhed pinD ek dhruv AtmAno Ashray laI enI pratIti kare te samyagdarshan chhe. te jainadharma chhe. jainadharma koI vADAnI chIj nathI, e to vastunun svarUp chhe.
AtmAne tenI sanmukh thaIne jANavo tenun nAm samyagdarshan chhe. agnAnIoe jevo AtmA kalpyo hoy tenI ahIn vAt nathI. vedAntIoe jevo sarvavyApak mAnyo
PDF/HTML Page 142 of 4199
single page version
te AtmAnI vAt paN nathI. ahIn to sarvagna parameshvare je pratyakSha joyo, jANyo ane divyadhvanimAn kahyo e trikALI sat chaitanyasvarUp paramabrahmasvarUp Anandakand AtmA bhUtArtha chhe. ane teno Ashray karatAn je nirvikalpa anubhav thAy te dharmanun pahelun pagathiyun samyagdarshan chhe. koIne em lAge ke paryAy svatantra chhe ane vaLI gnAyakano Ashray kare te shun chhe? to kahe chhe ke vartamAn paryAy svatantrapaNe kartA thaIne rAganun lakSha chhoDI antaramAn svabhAv-sanmukh thaIne, gnAyak pUrNAnand taraph vaLe, DhaLe tene Ashray kare chhe em kahevAmAn Ave chhe. dravyanI prApti thAy chhe te paryAyamAn thAy chhe. anAdithI paryAy rAganI prAptimAn paDI chhe, e mithyAtva chhe. tyAn je gnAnanI paryAy antar vaLIne andar gnAyakanI sanmukh thAy, sat pUrNAnandanI taraph DhaLe te AtmAnI prApti chhe, te samyagdarshan chhe. ahA! jineshvaradevano mArga e ja digambar jainadharma chhe. emAn AvI satya nyAyayukta vAt chhe, anyatra kayAny nathI. bhAI, koIne ruche na ruche e judI vAt chhe. trilokanAth sarvagna parameshvaranA mukhathI je divyadhvani chhUTI emAn em Avyun ke-akhanD ek abhed sAmAnya dhruv je vastu, vartamAn paryAyane bAd karatAn je rahe te abhed vastu-te bhUtArtha chhe, satyArtha chhe. te ja draShTino viShay chhe. ane eno Ashray karavAthI eTale enI sanmukh DhaLavAthI jIv samyagdraShTi thAy chhe. bhUtArthano Ashray paryAy le chhe eTale paryAy bhUtArtha taraph DhaLe chhe em artha chhe. Ashray kaho, Alamban kaho badhun ekArtha chhe. keTalAkane em thAy ke jain dharmano mArga Avo hashe? dayA pALavI, bhakti karavI, vrat karavAn e badhun shun dharma nahIn? bhAI, paranI dayA koN pALI shake chhe? par dravya to svatantra chhe. par dravyanI avasthA tenA potAnA kAraNe je thavAnI hoy chhe te thAy chhe. te shun tun karI de chhe? paranI avasthA tun kare em chhe ja nahIn. ‘dayA dharmanun mUL chhe, pAp mUL abhimAn-’ em Ave chhe ne? paN konI dayA? bhAI! bhagavAne kahelI vItarAgI dayAnun svarUp judun chhe. paranun lakSha chhoDI vartamAn paryAy trikALI bhUtArtha sat nij gnAyakanA Ashraye je vItarAg dashA pragaT kare tene bhagavAn ahinsA kahe chhe. te sAchI dayA chhe. dharmanun svarUp bahu sUkShma chhe. lokone satya vAt sAmbhaLavA ja maLI nathI. dhruv trikALI sat sAmAnya gnAyak vastu te paramArtha chhe. teno anAdar karIne vartamAn paryAyano ke rAgano Adar karavo e ja jIvanI hinsA chhe. pote hayAt chhe teno nakAr karavo e ja hinsA chhe, ane teno antaramAn svIkAr karavo tenun nAm ahinsA chhe, dayA chhe, dharma chhe.
PDF/HTML Page 143 of 4199
single page version
anAdithI ten tArI hinsA ja karI chhe. to have vastu, dhruv, abhed, sAmAnya gnAyakabhAvarUp chhe teno Ashray karI, antaramAn svIkAr karI, samyagdarshanAdi dharma pragaT karavo joIe. A sivAy jeTalA bAhya kriyAkAnD chhe te saghaLA chAragatimAn rakhaDavAnA mArgachhe.
AtmA anantagnAn, anantadarshan, anantashAnti, anant prabhutA, anant svachchhatA, em anant anant bhAvasvarUpe anant shaktiothI sampanna paramArtha vastu chhe. tenI sanmukh thaI teno Ashray karatAn samyagdarshan pragaT thAy chhe.
shrImad rAjachandra AtmasiddhimAn kahe chhe-
bIjun kahIe keTalun, kar vichAr to pAm.
AtmA shuddha kahetAn pavitra chhe. buddha eTale gnAnasvarUp chhe. chaitanyaghan kahetAn asankhyapradeshI chhe. sarvagna sivAy bIje kayAny, AtmA asankhyapradeshI chhe evI vAt nathI. AtmA svayamjyoti chhe, eTale svayam siddha vastu chhe. koIe utpanna karI hoy ke koIthI nAsh pAme evI chIj nathI. te sukhadhAm chhe, eTale Anandanun-atIndriy Anandanun dhAm chhe. Avo AtmA abhed ekarUp bhUtArtha vastu chhe. tene ‘kar vichAr to pAm’-eTale ke gnAnanI paryAyamAn svasamvedan vaDe AvA gnAyakane lakShamAn le to tenI prApti thAy. amArI pAsethI kAi maLe tem nathI. potAnA anant guNomAn vyApelun abhed, akhanD, je dhruvatattva, enI draShTi karavI e nishchay samyagdarshan chhe. A sivAy bahAranA kriyAkAnDamAn-rAgamAn dharma mAnI pravarte te mithyAdraShTi chhe.
vyavahAranay badhoy abhUtArtha hovAthI avidyamAn, asatya, abhUt arthane pragaT kare chhe. vyavahAranay avidyamAn arthane pragaT kare chhe. je vastunA svarUpamAn nathI tene vyavahAranay pragaT kare chhe mATe te abhUtArtha chhe. abhed vastumAn bhed nathI chhatAn evA avidyamAn arthane vyavahAranay pragaT kare chhe.
gnAnamAn jaNAy tevo buddhipUrvakano rAg tathA gnAnamAn na jaNAy evo abuddhipUrvakano rAg-evA rAganA banne prakAr vastumAn nathI. tem ja rAgane jANanArun gnAn te vastumAn nathI. ane gnAn te AtmA-evo bhed paN abhed vastumAn nathI. Am vyavahAranay avidyamAn arthane pragaT kare chhe, tethI te abhUtArtha chhe. bIjI rIte kahIe to dravya abhed
PDF/HTML Page 144 of 4199
single page version
akhanD vastu chhe, temAn bhed ke rAg nathI. tene vyavahAranay pragaT karato hovAthI tene abhUtArtha kahyo chhe.
abhUt arthane pragaT kare chhe evo vyavahAranay chAr prakAre chhe. (1) upacharit asadbhUt vyavahAranay (2) anupacharit asadbhUt vyavahAranay (3) upacharit sadbhUt vyavahAranay (4) anupacharit sadbhUt vyavahAranay.
AtmAnI paryAyamAn je rAg chhe te mUL satrUp vastumAn nathI tethI asadbhUt chhe. bhed pADayo tethI vyavahAr chhe ane gnAnamAn sthULapaNe jaNAy chhe tethI upacharit chhe. A rIte rAgane AtmAno kahevo te upacharit asadbhUt vyavahAranayano viShay chhe. je sUkShma rAgano ansh vartamAn gnAnamAn jaNAto nathI, pakaDAto nathI te anupacharit asadbhUt vyavahAranayano viShay chhe.
AtmA akhanD gnAnasvarUp chhe. temAn AtmAnun gnAn rAgane jANe, parane jANe em kahetAn-te gnAn potAnun hovAthI sadbhUt, trikALImAn bhed pADayo mATe vyavahAr ane gnAn potAnun hovA chhatAn parane jANe chhe em kahevun te upachAr chhe. A rIte rAganun gnAn em kahevun (arthAt gnAn rAgane jANe chhe em kahevun) te upacharit sadbhUt vyavahAranay chhe.
gnAn te AtmA em bhed pADIne kathan karavun te anupacharit sadbhUt vyavahAr chhe. ‘gnAn te AtmA’ em kahetAn bhed paDayo te vyavahAr paN te bhed AtmAne batAve chhe mATe te anupacharit sadbhUt vyavahAranay chhe.
bhagavAn AtmA abhed ekarUp vastu chhe. te bhUtArtha chhe. vyavahAranA uparokta chArey prakAr trikALI gnAyakamAn nahIn hovAthI asatyArtha chhe, jUThA chhe. vaLI dhruv AtmA ane vartamAn paryAy bannene sAthe laIe to te paN vyavahAranay-ashuddhanayano viShay thaI jAy chhe. tethI te paN abhUtArtha-asatyArtha chhe. sarvagna parameshvar jineshvaranI vANImAn je Avyun te kundakundAchAryadev ahIn jAher kare chhe. kahe chhe-trikALI chIj gnAyak je chhe te mukhya chhe, satya chhe, bhUtArtha chhe. temAn ‘gnAn te AtmA’ evo je bhed paDayo te gauN chhe, abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe.
are! A bharatakShetramAn bhagavAnanA virah paDayA. dharmanA svarUpamAn pAchhaLathI agnAnIoe anek prakAre pheraphAr karI nAkhyo. koI kahe chhe ke mUrti mAne to dharma thAy, to
PDF/HTML Page 145 of 4199
single page version
koI kahe chhe mUrti na mAne to dharma thAy. ahIn kahe chhe ke bhagavAnanI mUrti chhe. tene mAne te shubharAg chhe, dharma nathI. A shubharAg chhe te asatyArtha chhe em kahyun chhe. dayA pALe, lAkhonun dAn kare, bhagavAnanI bhakti kare, e to shubhabhAv chhe, tethI puNya bandhAy, dharma na thAy dharma judI chIj chhe, bhAI! jinendrano mArga laukik mArga sAthe meL khAy tevo nathI.
A agiyAramI gAthA jainadarshanano prAN chhe. prAN vaDe jIv jIve chhe. jem prAN vinAnAn maDadAn kahevAy tem A gAthAnA rahasyane na samaje tene samyagdarshan na thAy. te jIvo paN prAN vinAnAn maDadAn jevA chhe. akhanD vastumAn bhed pADIne jANavun ke ‘A gnAn te AtmA’ e vyavahAr asatyArtha chhe. vyavahAranay saghaLo (chArey prakArano) asatyArtha chhe. A to janma-maraNanA ant Ave evI alaukik dharmakathA chhe. tene dhIrajathI, shAntithI, dhyAn daIne sAmbhaLavI joIe. A saghaLo vyavahAr asatyArtha kahIne niShedhyo chhe, chhoDAvyo chhe; kemake tenA AshrayathI samyagdarshan thatun nathI.
bhagavAn AtmA amRut-sAgarathI bharelo chhe. te abhed, ekarUp pUrNAnand vastu bhUtArtha chhe. tene vyavahAranay anya rIte pragaT kare chhe. paryAyamAn je rAgAdi chhe te AtmAnA chhe, rAgane jANe te AtmA chhe, ane A ‘gnAn te AtmA’ em anek prakAre abhUt arthane pragaT kare chhe. A chArey prakArano vyavahAr abhUtArtha hovAthI eTale ke teno viShay satya nahi hovAthI arthAt eno viShay asatya hovAthI arthAt je nathI tevA avidyamAn arthane pragaT karato hovAthI jUTho kahI, tenun lakSha karavAnun chhoDAvyun chhe. tethI vyavahAr chhe em jANavA mATe chhe, paN AdaravA yogya nathI, Ashray karavA lAyak nathI.
aho! arihantadevanI OMdhvani je nIkaLI teno sAr-sAr laI shrIkundakundAchAryadeve paramAgamanI A gAthAmAn bharI dIdho chhe. ek samayamAn abhed, akhanD, nirmaLAnand je Atmavastu chhe te bhUtArtha eTale chhato-chhato-chhato vidyamAn padArtha satya chhe. teno Ashray karavAthI samyagdarshan, samyaggnAn ane vItarAgI shAntinI prAptinA prayojananI siddhi thAy chhe tethI te mukhya chhe. ane saghaLo je vyavahAr chhe te asatyArtha chhe. tenA Ashraye prayojananI siddhi thatI nathI tethI te gauN chhe, lakSha karavA yogya ke Ashray karavA yogya nathI. bhAi! jainadharma to koI alaukik chIj chhe. kahyun chhe ne ke-
juo, A jinapravachan eTale bhagavAn jineshvaradevanI divyadhvanino marma kahetAn sAr ATalo chhe ke-jinasvarUp AtmA chhe, eTale AtmA vItarAg svabhAv chhe, te bhUtArtha
PDF/HTML Page 146 of 4199
single page version
chhe-tethI mukhya chhe. bAkI badhun karma eTale rAgAdi chhe, te vyavahAr chhe, abhUtArtha chhe tethI gauN chhe, asatyArtha chhe. ahIn mukhyanun prayojan siddha karavA vyavahArane gauN karIne te nathI em kahevAmAn Avyun chhe. have shuddhanayanI vAt kare chhe.
shuddhanay ek ja bhUtArtha hovAthI vidyamAn, satya, bhUt arthane pragaT kare chhe. shuddhanay eTale trikALI chIj pote shuddhanay chhe. temAn gnAn te AtmA, paryAy te AtmA, e badhA bhed abhUtArtha chhe, avidyamAn chhe. bhAShA juo. shuddhanay ek ja bhUtArtha eTale sAcho chhe. shuddhanay e ek vAt, ane ek ja bhUtArtha chhe e bIjI vAt. Ashay em chhe ke shuddhanay ek ja chhe, tenA be bhed nathI. nishchayanayanA be bhed chhe em jayasenAchAryanI TIkAmAn Ave chhe. e to parathI bhinnanun gnAn karAvavA mATe rAg jIvanI paryAyamAn thAy chhe tene nishchayanayano viShay kahyo chhe. e to jANavA mATe vAt karI chhe. apekShA samajavI joIe. kharekhar to (Ashray karavAnI apekShAe to) shuddhanay ek ja chhe. tenA be bhed chhe ja nahIn.
panchAdhyAyI je nyAyano granth chhe emAn to em kahyun chhe ke je nishchayanA be bhed pADe te sarvagnanI AgnAthI bahAr chhe te ja vAt ahIn kahe chhe ke trikALI bhagavAn AtmA dhruv-dhruv-dhruv, akhanD, ekarUp, bhUtArtha, chhatI vastu, te pote shuddhanay athavA tene jANanAr je shuddhanay, te ek ja chhe. tenA be bhed nathI. paryAy sahit ke rAg sahit AtmAne jANavo te nishchay, te vAt ahIn nathI. (e ashuddha-nishchay to vyavahAr chhe) ahIn to trikALI ekarUp shuddha gnAyakabhAv, chaitanyaghan dravya je anAkuL samAdhi ane Anandanun dhAm bhagavAn pUrNa chhe, e ja ek satyArtha chhe. rAg vinAno to kharo paN je ek samayanI paryAy vinAno, trikALI, dhruv gnAyakabhAv chhe te ek ja satyArtha chhe ane tene jANanAro shuddhanay te paN ek ja chhe, tenA be bhed nathI.
gAthAmAn bIjun pad chhe- “भूयत्थो देसिदो दु सुद्धणओ.” temAn kahe chhe ke je trikALI chIj chhe bhUtArtha e ja shuddhanay chhe. mUL gAthAmAn em kahyun chhe ke trikALI satyArtha prabhu pUrNAnand dhruv chIj chhe te shuddhanay chhe. shuddhanayano viShay chhe em bhed pADIne na kahyun; trikALI shuddha dhruv sAmAnya chhe to shuddhanayano viShay, paN shuddhanayano viShay ane tene viShay karanAr evo bhed kADhI nAkhIne trikALI chIj, abhed, akhanD, sAmAnya vastu te shuddhanay chhe em kahyun chhe.
vastunI draShTi ane eno viShay je shuddha vastu-e shun chhe te jANyA vinA samyagdarshan na thAy. samyagdarshan-gnAn-chAritra em shuddhapaNe paryAyamAn pariName. te paryAy paN
PDF/HTML Page 147 of 4199
single page version
ashuddhanayano viShay chhe. e ashuddhanay vyavahAramAn jAy chhe. ashuddhanay ane shuddhanay evA be bhed vastumAn nathI. ashuddhanay kaho, vyavahAr kaho ke upachAr kaho, e badhun ekArtha chhe. shuddhanay ek ja bhUtArtha hovAthI vidyamAn, satya, bhUt arthane pragaT kare chhe. ahIn vastu trikAL siddha karavI chhe. gnAn te AtmA evA bhedane vyavahAr eTale jUTho kahI trikALI vastumAnthI kADhI nAkhyo. paryAy chhe te ek samayanun sat chhe, e trikALI dhruv sat nathI. eno Ashray levAthI dharma pragaT thato nathI. mATe ek trikALI bhAvane ja vidyamAn, bhUtArtha, satyArtha kahelo chhe. AtmAmAn be prakAr-ek paryAy ane bIjo dhruv. tattvArthasUtramAn kahyun chhe ne ke उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तम् सत्– emAn paryAy utpAd-vyayarUp chhe. ek samayamAn utpanna thaI, bIje samaye vyay thAy, te paryAy chhe. ane trikAL ekarUp rahe te dhruv chhe. ahIn ek samayanI utpAd-vyayarUp paryAyanun lakSha chhoDAvavA tene vyavahAr kahI, asatyArtha-jUThI kahI. ane trikALI dhruv ek ja vidyamAn chhato padArtha chhe em kahI, tenI draShTi karAvI chhe. aho! samayasAr e adbhut shAstra chhe. A be lITImAn ghaNun-ghaNun rahasya bharyun chhe. shuddhanay ek ja sAchA arthane pragaT kare chhe. trikAL vidyamAn tattva bhagavAn AtmA, ek samayanI paryAy vinAno, avinAshI, avichaL, dhruv, chaitanyasUrya tene shuddhanay pragaT kare chhe. draShTino viShay A ekamAtra vidyamAn gnAyak tattva chhe. gAthAmAn kahyun chhe ne “भूदत्थमस्सिदो खलु सम्माइट्ठी हवइ जीवो” bhUtArthanA Ashraye jIv samyagdraShTi thAy chhe. ‘खलु’ no artha nishchay karyo chhe. jayasen AchArye pragaT trikALI bhagavAnano je Ashray le tene nishchayathI samyagdarshan thAy chhe tem kahyun chhe. ahA! jevun andar pUrNa satya svarUp paDayun chhe, teno anubhav karIne pratIti kare tene nishchayathI samyagdarshan thAy chhe. A jainadharma chhe. are! lokoe navA navA vADA bAndhI, jainadharmanun mULatattva Akhun pInkhI nAkhyun chhe. have, A vAt draShTAntathI batAve chhe. jem prabaL kAdavanA maLavAthI jeno sahaj ek nirmaLabhAv tirobhUt thaI gayo chhe evA jaLano anubhav karanArA puruSho-jaL ane kAdavano vivek nahi karanArA ghaNA to, tene (jaLane) malin ja anubhave chhe. juo, pANIno to sahaj ekarUp nirmaL svabhAv chhe. parantu prabaL kAdavanA maLavAthI te DhankAI gayo chhe. tyAn pANI ane kAdavanI judAIno vivek nahIn karanArA ghaNA loko to pANIne malin ja anubhave chhe eTale ke teo malin (mel-sanyukta) pANIne ja pIe chhe. paN keTalAk potAnA hAthathI nAkhelA katakaphaL-(nirmaLI auShadhi)nA paDavAmAtrathI upajelA jaL-kAdavanA vivekapaNAthI, potAnA puruShArtha dvArA AvirbhUt karavAmAn AvelA sahaj ek nirmaLabhAvapaNAnelIdhe tene (jaLane) nirmaL ja anubhave chhe.
PDF/HTML Page 148 of 4199
single page version
katakaphaL e ‘nirmaLI’ nAmanI auShadhi chhe. malin pANImAn potAnA hAthathI eTale pote ja katakaphaL nAkhI thoDA loko shuddha pANIne anubhave chhe. katakaphaL nAkhatAn vent ja-paDavAmAtrathI jaL-kAdavano vivek pragaT thAy chhe. eTale ke kAdav nIche besI jAy chhe ane pANI nirmaL thaI jAy chhe. A rIte potAnA puruShArtha vaDe pANIno sahaj ekarUp nirmaLabhAv AvirbhUt karavAmAn Ave chhe. kAdavanA kAraNe pANInun nirmaLapaNun DhankAI gayun hatun te ‘nirmaLI’nA paDavAmAtrathI pragaT thAy chhe. Am keTalAk eTale koI thoDA loko kAdavane jaLathI bhinna karI nirmaL jaLane pIe chhe. ahA! AchAryadeve karuNA karI kevun saraL karIne samajAvyun chhe! pANIne nirmaL kare chhe tethI te auShadhine ‘nirmaLI’ kahe chhe. A to draShTAnt thayun. have siddhAnt kahe chhe.
evI rIte prabaL karmanA maLavAthI jeno sahaj ek gnAyakabhAv tirobhUt thaI gayo chhe evA AtmAno anubhav karanAr puruSho-AtmA ane karmano vivek nahIn karanArA, vyavahArathI vimohit hRudayavALA to, tene (AtmAne) jemAn bhAvonun vishvarUpapaNun pragaT chhe evo anubhave chhe.
ahIn karma eTale jaD pudgalakarmanI vAt nathI. paN te karmanA nimitte jIvanI avasthAmAn thatA je mithyAtva-rAg-dveShanA malinabhAv tene agnAnI jIv anubhave chhe enI vAt chhe. jaDakarma to ajIv chhe, teno anubhav hoI shake nahIn prabaL karmanA maLavAthI eTale puNya-pApanA je vikalpo tene anubhavavAthI sahaj ekarUp nirmaL gnAyakabhAv DhankAI gayo chhe. je shubhAshubh rAg thAy te hun evA mithyAtva ane rAg- dveShanA anubhavanI ADamAn Akho nirmaLAnand gnAyakabhAv DhankAI gayo chhe, najaramAn Avato nathI. dayA, dAn tathA kAm-krodhAdi malin vRuttionA anubhavamAn ekarUp gnAyak draShTimAn Avato nathI, jaNAto nathI em kahyun chhe. bAkI to sachchidAnandasvarUp gnAyakabhAv to je chhe te chhe, pragaT ja chhe. tirobhUt thaI jAy ane AvirbhUt thAy evun gnAyakabhAvamAn chhe ja nahIn. rAgAdinA anubhavamAn gnAyak najaramAn Avato nathI tethI DhankAI gayo em kahevAy chhe. ane gnAyakanA AshrayamAn teno anubhav thAy chhe tyAre te pragaT thayo em kahevAy chhe.
have AvA rAgAdisanyukta AtmAno anubhav karanArA, rAgAdi karma ane AtmAnI judAI-bhinnatAno vivek nahIn karavAthI vyavahAramAn vimohit rahe chhe. shubhAshubhabhAvo te hun em mUrchchhit thayelA chhe tethI teo jemAn bhAvonun anekarUpapaNun pragaT chhe arthAt paryAyamAn je anek prakAranA malin vikArI bhAvo utpanna thAy chhe tene potApaNe anubhave chhe.
PDF/HTML Page 149 of 4199
single page version
paN bhUtArthadarshIo (shuddhanayane dekhanArAo) potAnI buddhithI nAkhelA shuddhanay anusAr bodh thavAmAtrathI upajelA Atma-karmanA vivekapaNAthI, potAnA puruShArtha dvArA AvirbhUt karavAmAn AvelA sahaj ek gnAyakabhAvapaNAne lIdhe tene (AtmAne) jemAn ek gnAyakabhAv prakAshamAn chhe evo anubhave chhe.
trikALI ek abhed gnAyak vastune dekhanArA bhUtArthadarshIone potAnI gnAnaparyAyane gnAyak sanmukh karatAvent ja bodh eTale samyaggnAn thavAthI AtmA ane karma je rAgAdi temanI judAI-bhinnatAno vivek utpanna thAy chhe. Am AtmA ane rAgAdinun bhedagnAn thavAthI teo rAgathI bhinna paDI potAnA puruShArtha dvArA akhanD ekarUp nirmaL gnAyakabhAvano Ashray karI jemAn ek gnAyakabhAv prakAshamAn chhe evA shuddha AtmAne anubhave chhe.
pahelAn kahyun hatun ke vyavahAramAn vimohit paryAyabuddhi jIvone rAgAdinI mUrchchhAmAn ekarUp gnAyakabhAv DhankAI gayo chhe, tethI paryAyamAn anekarUp malinatA anubhave chhe. have kahe chhe-rAg ane AtmA bannenun bhedavignAn karI dhruv trikALI paramAnandasvarUp paramAtmAno puruShArtha vaDe Ashray karanAr bhUtArthadarshIone te chaitanyasUrya gnAyakabimb AvirbhUt thAy chhe, pragaT thAy chhe ane tethI samyagdarshan, samyaggnAn Adi shuddha paryAy utpanna thAy chhe.
ahIn chArey prakAranA vyavahArane gauN karI, asatya kahI tenI draShTi chhoDAvI chhe. ane ekarUp gnAyakane mukhya karI tene satyArtha kahI tenI draShTi karAvI chhe. AvA gnAyakano anubhav potAnA puruShArtha dvArA thAy chhe. puruShArtha vinA maLI jAy evI A chIj nathI. bhUtArthadarshIo ek gnAyakabhAvano Ashray laI, ek gnAyakabhAv jemAn prakAshamAn chhe evA shuddha AtmAne anubhave chhe. ane te dharma chhe. anubhav te paryAy chhe ane chaitanyadaL, anantaguNonun abhedadaL, je gnAyak AtmA te enun dhyey chhe.
sharIrano, rAgano ane ek samayanI paryAyano jene prem chhe te mithyAdraShTi chhe. tene rAg ane AtmAnI judAIno vivek nathI. te vyavahAramAn vimohit chhe. jene sharIrano moh chhe te hAD-chAmaDAmAn mohit chhe, jene bAhya sampatti ane puNyanA ThAThano moh chhe te jaDamAn mohit chhe ane jeo rAgadveShAdino ja anubhav kare chhe te paN paryAyamUDh chhe. rAgAdi to andhakAr chhe, kemake te jaD chhe, temAn chaitanyanA nUrano ansh nathI. tethI je rAgAdine anubhave chhe te mAtra andhakArane anubhave chhe. tene nirmaLAnand gnAyak tirobhUt thAy chhe. are! Am jIv potAnA ekarUp svabhAvane bhUlI anekarUp moh-rAg-dveShanA anubhavathI chAragatirUp sansAramAn anantakALathI rakhaDI rahyo chhe.
PDF/HTML Page 150 of 4199
single page version
ahIn shuddhanay katakaphaLanA sthAne chhe. pANI ane kAdavane jem katakaphaL judAn kare chhe. tem shuddhanay anusAr vastu je trikALI akhanD ekarUp gnAyakabhAv chhe temAn draShTi karatAn, teno anubhav karatAn paryAyamAnthI malin puNya-pApanA bhAv judA paDI jAy chhe. puNya-pApanA bhAv AtmAnI shAnti dAjhatAn thAy chhe. padmanandI panchavinshatikAmAn dAn adhikAramAn draShTAnt Ave chhe ke tArI shAnti dAjhIne kaShAyamandatAnA pariNAm thayA. enA phaLarUpe A bAhya sAmagrI maLI. tene jo tun ekalo bhogavIsh ane dharmaprabhAvanA arthe teno upayog nahIn kare to tun kAgaDAthI paN jAy tevo chhe. kemake paththaranI kUnDImAn dAjhelA ukaDIA nAkhyA hoy te kAgaDo ‘kA, kA, kA’ em pukArIne bIjA kAgaDAone paN bolAvIne khAy chhe, ekalo khAto nathI. ahIn to em kahevun chhe ke AvA puNya-pApanA bhAvono anubhav te mithyAdarshan chhe ane shuddhanay vaDe te puNya-pApanI malinatA judI paDI jAy chhe. tethI jeo shuddhanayano Ashray kare chhe teo ja samyak avalokan karatA hovAthI samyagdraShTi chhe, paN bIjA samyagdraShTi nathI. shuddhanayano Ashray kare chhe eTale ke trikALI abhed ekarUp gnAyakano jeo Ashray kare chhe teo ja vastunA svarUpane samyak prakAre jue chhe, anubhave chhe ane tethI teo ja samyagdraShTi chhe. parantu bIjA jeo ashuddhanayano sarvathA Ashray kare chhe teo samyagdraShTi nathI. jeo rAgano, bhedano, ek samayanI paryAyano Ashray kare chhe teo samyagdraShTi nathI eTale mithyAdraShTi ja chhe. mATe karmathI bhinna AtmAnA dekhanArAoe vyavahAranay anusaravA yogya nathI. rAgathI tathA paryAyathI paN bhinna evo potAno gnAnAnandamUrti bhagavAn chhe em jemane draShTi thaI chhe temaNe vyavahAranay anusaravA yogya eTale Ashray karavA yogya nathI. rAganun, bhedanun ke paryAyanun yathAsthit gnAn bhale ho, paN teno anubhav ke Ashray karavA yogya nathI. * bhAvArtha uparanun pravachan *
ahIn vyavahAranayane abhUtArtha ane shuddhanayane bhUtArtha kahyo chhe. jeno viShay vidyamAn na hoy tene abhUtArtha kahe chhe. vyavahAranayane abhUtArtha kahevAno Ashay evo chhe ke-shuddhanayano viShay abhed ekAkArarUp nitya dravya chhe, tenI draShTimAn bhed dekhAto nathI; mATe tenI draShTimAn bhed avidyamAn, asatyArtha ja kahevo joIe. juo, shuddhanayane ahIn bhUtArtha kahyo chhe. atIndriy Anandano pinD evo je gnAyakabhAv ene ja satya kahyo chhe. par dravyanI to ahIn vAt nathI. sharIr, man, vANI, dev, guru, shAstra, ityAdi par to paramAn rahyA. ahIn to ek trikALI dravyasvabhAv ane
PDF/HTML Page 151 of 4199
single page version
bIjo vartamAn paryAyabhAv em AtmAmAn be prakAr chhe; temAn trikALI dravyasvabhAv satya chhe ane paryAyabhAv asatya chhe em kahyun chhe. jeno viShay hayAtI dharAvato na hoy te asatya chhe. vyavahAranayano viShay vidyamAn nathI mATe te asatya chhe, abhUtArtha chhe. anAdithI A jIv dukhanA panthe eTale ke rAganA ane paryAyanA panthe dorAI rahyo chhe. anantakALamAn te moTo sheTh thayo hoy, ke rAjA thayo hoy ke svargano dev thayo hoy ke digambar dravyalingI sAdhu thayo hoy, teNe trikALI chIj satyArtha dravyasvabhAvano kadIy svIkAr karyo nathI, ane paryAy chhe, rAg chhe, bhed chhe em mAnyun chhe arthAt eno svIkAr karyo chhe. tene sukhanA panthe chaDhAvavA ahIn kahe chhe ke trikALI vastu gnAyak te satya chhe ane paryAy chhe te asatya chhe. Am kahIne bhUtArtha dravyasvabhAvano Ashray karAvavA mAge chhe, kemake bhUtArtha svabhAvanI draShTi thatAn sansAr raheto nathI. vyavahAranayane abhUtArtha kahevAno Ashay shun? to kahe chhe ke shuddhanayano viShay abhed ekAkArarUpe nitya dravya chhe, tenI draShTimAn bhed dekhAto nathI. ahAhA-! panDit jayachandrajIe shun spaShTIkaraN karyun chhe! shuddhanayanun dhyey abhed ekAkAr chhe. tenI draShTimAn A gnAn, Anand ityAdi guNo ane A AtmA guNI evA bhed dekhAtA nathI. dayA, dAn, vrat, tap, pUjA, bhakti ityAdi paryAyanA vikalpo abhedanI draShTimAn jaNAtA nathI, bahAr ja rahI jAy chhe. Avo svabhAv ane svabhAvavAn abhed ekAkAr chhe, teno svIkAr karI Ashray karatAn samyagdarshanAdi pragaT thAy chhe ane te dharma chhe. A sivAy bIjo koI mArga nathI. bhAI! vrat-tap AdinA vikalpamAn rokAI ane te vikalpano kartA thaI ten anAdithI mithyAtvanun ja sevan karyun chhe. tathA samosaraNamAn birAjamAn arihantadevanI maNi-ratnathI AratI utArI, kalpavRukShanA phUlathI anantavAr pUjA karI chhe, paN satyArtha dravyasvabhAvano svIkAr karyo nahIn tethI tane adyApi samyagdarshanAdi lesh paN dharma thayo nathI. lokoe mUL vAt sAmbhaLI nathI tethI abhUtArtha evA vyavahAramAn rokAI gayA chhe. ahIn kahe chhe trikALI abhedanI draShTimAn bhed jaNAto nathI, tethI tenI draShTimAn bhed avidyamAn asatyArtha ja kahevo joIe. have kahe chhe-em na samajavun ke bhedarUp kAI vastu ja nathI. dravyamAn guN chhe ja nahi, paryAy chhe ja nahi, bhed chhe ja nahi-em nathI. AtmAmAn anant guNo chhe, te badhA nirmaL chhe. vaLI koI em mAne ke ekAkAr dravya ja chhe ane paryAy nathI to em nathI. draShTinA viShayamAn guNono bhed nathI; paN andar vastumAn anantaguNo chhe. bhed sarvathA kAI vastu nathI em mAnavAmAn Ave to to jem vedAntamatavALAo bhedarUp anityane dekhI
PDF/HTML Page 152 of 4199
single page version
avastu mAyAsvarUp kahe chhe ane sarvavyApak ek abhed nitya shuddhabrahmane vastu kahe chhe evun Thare ane tethI sarvathA ekAnt shuddhanayanA pakSharUp mithyAdraShTino ja prasang Ave.
vedAntavALA jem ek ja AtmA sarvavyApI mAne chhe-em A vAt nathI. keTalAkane A nishchayanI vyAkhyA vedAnt jevI lAge chhe, paN vedAnt paryAyane kayAn mAne chhe? anek guNo kayAn mAne chhe? anek AtmA kayAn mAne chhe? enI to tarkathI kalpIne mAnI lIdhelI vAt chhe. A vAtane ane vedAntane koI meL nathI. A to sarvagnakathit sUkShma nyAyayukta vAt chhe.
bhagavAn jineshvaradeve kevaLagnAnathI AtmA jevo pratyakSha joyo tevo kahyo chhe. jenA matamAn sarvagnano svIkAr nathI temAn satyArtha vastu hoI shake nahIn. sarvagnanA svIkAr vinA AtmA sarvagnasvabhAv chhe evI draShTi hotI nathI. vastuta AtmA sarvagnasvabhAv chhe to paryAyamAn sarvagnatA pragaT thAy chhe.
A jainanI mULavAt nishchayanI jyAn bahAr AvI tyAn lokone vedAnt jevun lAge chhe. kriyAkAnDanI vAt Ave to kahe chhe ke A jainanI vAt chhe. Avun kahenArA ane mAnanArA jainadharmanA mUL rahasyane jANatA ja nathI. anant tIrthankar parameshvaro thaI gayA. teo A satyArtha vastune anubhavIne mukti pAmyA chhe. ane jagat samakSha e ja vAt jAher karI chhe.
paryAy samyagdarshanano viShay nathI, parantu trikAL dhruv gnAyakane viShay karanAr paryAy chhe. tene na mAne te sAnkhyamatI chhe. AtmA sharIr pramAN chhe, tene vedAntamatavALA (kShetrathI) sarvavyApak mAne chhe. teo badhun maLIne vastu ek kahe chhe, ek shuddha brahmane ja vastu kahe chhe, paN vastu anek chhe. vaLI vastumAn guNo chhe em mAnatA nathI. vastu sarvathA nitya kahe chhe, anitya paryAyane mAnatA nathI. Am sarvathA paryAy Adine mAyAsvarUp asatya kahetAn vedAntamat thaI jAy. tethI sarvathA ekAnt shuddhanayanA pakSharUp mithyAtvano prasang Ave. mATe sarvathA ekAnt na mAnavun. kathanchit ashuddhatA chhe, bhedo chhe, paryAy chhe em apekShAthI barAbar samajavun.
have kahe chhe-mATe ahIn em samajavun ke jinavANI syAdvAdarUp chhe, prayojanavash nayane mukhya-gauN karIne kahe chhe. juo, shuddhanayane satya kahyo ane paryAyane asatya, avidyamAn kahI te shA mATe eno khulAso kare chhe. kahe chhe ke jinavANI syAdvAdarUp- eTale apekShAthI kathan karanArI chhe. jethI jyAn je apekShA hoy, tyAn te samajavI joIe.
PDF/HTML Page 153 of 4199
single page version
prayojanavash shuddhanayane mukhya karI satyArtha kahyo chhe ane vyavahArane gauN karI asatya kahyo chhe. trikALI abhed shuddha dravyanI draShTi karatAn jIvane samyagdarshan thAy chhe. AvA prayojanane siddha karavA trikALI dravyane abhed kahIne bhUtArtha kahyun chhe. ane paryAyanun lakSha chhoDAvavA tene gauN karI asatyArtha kahI chhe. AtmA abhed trikALI dhruv chhe. tenI draShTi karatAn bhed dekhAto nathI. ane bhedadraShTimAn nirvikalpatA thatI nathI. mATe prayojanavash bhedane gauN karI asatyArtha kahelo chhe. anantakALamAn janma-maraNano ant karavAnA bIjarUp samyagdarshan jIvane thayun nathI. evA samyagdarshananI prAptinun ahIn prayojan siddha karavun chhe. tethI shuddha gnAyakane mukhya karI satyArtha kahyo chhe. ane paryAy tathA bhedane gauN karI vyavahAr kahI tene asatyArtha kahyo chhe.
have nayane mukhya-gauN karI kathan karavAnun kAraN shun te vistArathI kahe chhe. prANIone bhedarUp vyavahArano pakSha to anAdi kALathI ja chhe, ane eno upadesh paN bahudhA sarva prANIo paraspar kare chhe. jIvane anAdithI paryAyabuddhi chAlI Ave chhe. andar Anandano nAth trikALI bhagavAn pote birAje chhe tene draShTimAn kadIy lIdho nathI. ane bhedarUp vyavahArano pakSha, puNyano pakSha, rAgano pakSha, paryAyano pakSha tathA vartamAn mati-shrutagnAnanI paryAyano pakSha prANIone anAdikALathI chhe.
vaLI vyavahArano upadesh paN bahudhA sarva prANIo paraspar kare chhe. ‘ApaNe sansArI chhIe, kAI vItarAg to nathI; vaLI vrat, tap, pUjA, bhakti, dAn ityAdi vyavahAr dharma chhe, dharmanAn ang chhe. eTale ApaNe te vyavahAradharmanun pAlan karavun joIe. vyavahAr kAI chhoDI devAy? vyavahAr karatAn karatAn nishchayadharma pragaTe.’ Am paraspar moTA bhAganA sansArI prANIo rAganA pakShano upadesh ApatA hoy chhe.
vaLI koI em paN kahetA hoy chhe-‘paryAy chhe, tenun gnAn karavun joIe ne? paryAy jANavI joIe, paryAyane viShay banAvavo joIe, anyathA ekAnt thaI jAy. paryAy paN vastu chhe, avastu nathI em shAstramAn paN kahyun chhe. kArya to paryAyamAn thAy chhe ne? paryAy vinA kAI kArya thAy? Am paryAyano pakSha karI paraspar vyavahAranA pakSha rUp upadesh karIne mithyAtva puShTa karI rahyA hoy chhe.
ahIn be vAt karI. ek to bhedano pakSha, vyavahArano pakSha jIvane anAdikAlIn chhe. ane bIjun vyavahArano upadesh paN prANIo bahudhA paraspar kare chhe. have trIjI vAt kare chhe. vaLI jinavANImAn vyavahArano upadesh shuddhanayano hastAvalamb (sahAyak) jANI bahu karyo chhe; paN enun phaL sansAr ja chhe. bhagavAn sarvagnadevanI vANImAn vyavahArano
PDF/HTML Page 154 of 4199
single page version
upadesh shuddhanayanun nimitta jANI ghaNo karyo chhe. bhAShA juo! vyavahArano upadesh ghaNo karyo chhe paN enun phaL sansAr ja chhe. jem dAdaro chaDhanAr kaTheDo pakaDIne upar chaDhe chhe tem shuddhanayane hastAvalamb jANI jinavANImAn vyavahArano upadesh ghaNo chhe, paN vyavahAranun phaL sansAr ja chhe. trikALI gnAyakano Ashray levAnA kALamAn vyavahAr nimitta hoy chhe tethI nimittanun gnAn karAvavA shAstramAn vyavahAranAn ghaNAn kathano hoy chhe. jemake shAstramAn Ave chhe ke prachanD karmakAnDathI gnAnakAnD thAy chhe. tyAn prachanDakarmakAnD e to shubharAg chhe ane enun phaL to bandh chhe, sansAr chhe. parantu gnAnakAnD thavAnA kALamAn te sahakArI nimitta chhe em jANI vyavahArathI em kathan karavAmAn Avyun chhe.
e pramANe padmanandI panchavinshatikAmAn Ave chhe ke munivarone AhAradAn Ape teNe mokShamArga Apyo. AhAr ApavAno bhAv to shubharAg chhe, parantu mokShamArgamAn sthit munione sharIranI sthitimAn AhAr nimitta dekhIne vyavahArathI A kathan karyun chhe. sAkShAt tIrthankaradev chhadmastha dashAmAn hoy temane AhAr ApavAno bhAv Ave tenAthI puNya bandhAy, dharma na thAy, mukti na thAy.
shrAvakoe devapUjA, gurupAsti ityAdi pratidin karavAn joIe tathA dayA dAn Adi puNyakArya karavAn joIe evun padmanandI panchavinshatikAmAn khUb Ave chhe. e to shrAvakane potAnI bhUmikAmAn sahakArI evA puNyanA bhAvo ene AvatA hoy chhe tathA evA bhAvo dvArA te ashubhano niShedh karato hoy chhe em jaNAvavA e pramANe vyavahArano upadesh chhe. bAkI puNyanun paN phaL bandh chhe, sansAr chhe, mokSha nathI.
shAstramAn em paN Ave chhe ke vyavahAr sAdhak ane nishchay sAdhya chhe. A vyavahAranayanun vachan chhe. vyavahAr eTale rAg sAdhak ane nishchiy eTale vastu trikAL sAdhya-em kadI hoI shake nahIn. paN A to yathArtha sahakArI nimittanAn gnAn karAvanArAn vyavahAranAn vachan chhe, te yathArtha samajavAn joIe. samayasAr gAthA soLamAn kahyun chhe ke sAdhu puruShe darshan, gnAn, chAritra sevavA yogya chhe.’ tyAn paryAyane sevavAnI vAt karI chhe e vyavahArathI upadesh chhe. sevan to ek dhruv bhUtArtha gnAyakanun ja karavAnun chhe, paN loko samaje eTalA mATe bhedathI vyavahAr dvArA samajAvyun chhe. paN vyavahAr nayano Ashray karavA jAy to tenun phaL to sansAr ja chhe em yathArtha jANavun.
have kahe chhe-shuddhanayano pakSha to kadI Avyo nathI ane eno upadesh paN viral chhe-kayAnk kayAnk chhe. hun ek akhanD nityAnand dhruvasvarUp bhagavAn chhun evo antaramAn shuddhanayano pakSha kadIy Avyo nathI. anantakALamAn anantavAr hajAro rANIo ane rAjapAT
PDF/HTML Page 155 of 4199
single page version
chhoDI nagna digambar muni thayo, paN antaramAn chidAnand chaitanyamUrti bhagavAn je pote birAje chhe teno pakSha na lIdho, tenun lakSha karI Ashray na karyo. mahAvratAdi kriyAkAnDanA phaLamAn anantavAr svargamAn gayo paN AtmadraShTi vinA tyAnthI pAchho narak, tiryanch Adi nIchI gatimAn gayo. Am anAdithI janma-maraN karyAn paN teno ant Ave evun kAI karyun nahIn. dhandho karavo, vepAr karavo, kamAvun, parivAranun pAlan karavun, chhokarAn paraNAvavAn ityAdi anekarUp pApanA-hinsAnA bhAv sevI enA phaLamAn dukhI thaIne rakhaDayo e to ThIk; paN shuddhanayanA Ashray vinA anantavAr shubhabhAv karI puNyabandhan karI chAr gatimAn rakhaDayo chhe. are! narak, nigodanI vedanAnI shI vAt? paN te bhUlI gayo chhe, bhAI!
bhAI, anant anant chorAsInA avatAramAn tun anekavAr abajopati sheTh thayo, svargano dev thayo ane sAtamI narakano nArakI paN thayo brahmadatta chakravartInI shAstramAn vAt Ave chhe. te chha khanDano svAmI hato, chhannu hajAr rANIo hatI. soL hajAr devo enI sevAmAn rahetA. ratna-maNi ane hIrAnA palangamAn e poDhato. enA vebhavanI shI vAt! te brahmadatta chakravartI Ayusthiti pUrI thatAn sAtamI raurav narake upajyo. ahIn sAtaso varShanun AyuShya hatun. ahInthI marIne tyAn narakamAn 33 sAgaropam AyuShyanI sthitimAn upajyo. ek shvAsanA mithyAtvanI pradhAnatApUrvakanA ashubhanA phaLamAn agiyAr lAkh chhappan hajAr palyopamanun narakanun dukh tyAn prApta thayun. ahA! narakanI akathya vedanAnun kathan kem karavun?
Am shuddhanayano pakSha nahIn thavAthI jIv anantakALathI dukhI thaI rahyo chhe. shuddhanayano upadesh paN denAr koI nathI. vrat karo, dayA pALo-em vyavahArano upadesh to ThAmaThAm denArA chhe, paN trikALI dhruv chaitanya ekamAtranA AlambanathI dharma thAy chhe em upadesh karanAr kayAnk chhe, kadAchit koI yathArtha upadeshadAtA maLyA paN kharA; to temanI vAt antaramAn grahaN karI nahIn ane tethI bhavabhramaN maTayun nahIn.
AvA bhavabhramaNanA dukhathI mukta thavA upakArI shrI gurue shuddhanayanun phaL mokSha jANIne eno upadesh pradhAnatAthI Apyo chhe ke-‘shuddhanay bhUtArtha chhe, satyArtha chhe, eno Ashray karavAthI samyagdraShTi thaI shakAy chhe.’ juo, videhakShetramAn sAkShAt arihant paramAtmA birAje chhe. tyAn OMdhvaninA dhodh varase chhe. e divyavANI sAmbhaLavA svarganA indro Ave chhe. pahelA devalokane saudharma devalok kahevAy chhe. temAn batrIs lAkh vimAn chhe. ekek vimAnamAn asankhya devo chhe. te batrIs lAkh vimAnono svAmI saudharma indra chhe. te samyagdraShTi chhe. tenI indrANI shachI chhe. te paN samakitI chhe. banne ek bhav karI mokSha
PDF/HTML Page 156 of 4199
single page version
javAnA chhe. teo je divyadhvani sAmbhaLavAmAn Ave chhe teno sAr-sAr laI bhagavAn kundakundAchArye hRudayamAn param karuNA dharI ahIn upadesh karyo chhe ke shuddhanay bhUtArtha chhe, tenA Ashraye jIv samyagdraShTi thAy chhe. bhagavAn kundakundAchArya shuddhanayanun phaL je mokShamArga te jANatA-anubhavatA hatA tethI bhavya jIvonA upakAr hetuthI shuddhanayano upadesh pradhAnatAthI karyo chhe.
ahAhA...! AchAryadev kahe chhe ke ekavAr tun draShTi pheravI nAkh. ek samayanI paryAy upar, ane bhed upar anAdinI draShTi chhe. tene tyAnthI khaseDI laI akhanD ekarUp trikALI dhruv chaitanyasAmAnya par draShTi sthir kar. tethI tane samyagdarshan Adi dharma pragaT thashe. tane bhav-bhramaNanA dukhathI mukti thaI anant sukhasvarUp evo mokSha thashe. aho! Avo viral upadesh ApI AchAryadeve jagatano mahAn upakAr karyo chhe. AtmA trikALI sat gnAyak-gnAyak-gnAyak, dhruv-dhruv-dhruv akhanD ekarUp vastu chhe te bhUtArtha chhe, tenA Ashraye samyagdarshan thAy chhe ane tenA ja Ashraye janma-maraN maTe chhe, mokShanA bhaNakArA vAge chhe.
shuddhanayane eTale trikALI dhruvane jANyA vinA jyAnsudhI jIv vyavahAramAn magna chhe eTale ke shubharAganA karmakAnDamAn magna chhe, bhedamAn magna chhe ke paryAyamAn magna chhe tyAnsudhI AtmAnA shraddhAnarUp nishchay samyagdarshan pragaT thatun nathI. trikALI shuddha Atmatattvane oLakhI temAn magna thavun e ja mukhya kartavya chhe.
PDF/HTML Page 157 of 4199
single page version
have, “e vyavahAranay paN koI koIne koI vakhate prayojanavAn chhe, sarvathA niShedh karavAyogya nathI; tethI teno upadesh chhe” em kahe chhe-
gAthArtha– [परमभावदर्शिभिः] je shuddhanay sudhI pahonchI shraddhAvAn thayA tathA pUrNa gnAn-chAritravAn thaI gayA temane to [शुद्धादेशः] shuddha (AtmA)no upadesh (AgnA) karanAr [शुद्धः] shuddhanay [ज्ञातव्यः] jANavAyogya chhe; [पुनः] vaLI [ये तु] je jIvo [अपरमे भावे] aparamabhAve-arthAt shraddhA tathA gnAn-chAritranA pUrNa bhAvane nathI pahonchI shakayA, sAdhak avasthAmAn ja-[स्थिताः] sthit chhe teo [व्यवहारदेशिताः] vyavahAr dvArA upadesh karavAyogya chhe.
TIkA– je puruSho chhellA pAkathI UtarelA shuddha suvarNa samAn (vastunA) utkRuShTa bhAvane anubhave chhe temane pratham, dvitIy Adi anek pAkonI paramparAthI pachyamAn (pakAvavAmAn AvatA) ashuddha suvarNa samAn je anutkRuShTa (madhyam) bhAv teno anubhav nathI hoto; tethI, shuddhadravyane kahenAr hovAthI jeNe achalit akhanD ekasvabhAvarUp ek bhAv pragaT karyo chhe evo shuddhanay ja, sauthI uparanI ek prativarNikA (suvarNanA varNa) samAn hovAthI, jANelo prayojanavAn chhe. parantu je puruSho pratham, dvitIy Adi anek
PDF/HTML Page 158 of 4199
single page version
pAkonI paramparAthI pachyamAn ashuddha suvarNa samAn je (vastuno) anutkRuShTa (madhyam) bhAv tene anubhave chhe temane chhellA pAkathI UtarelA shuddha suvarNa samAn utkRuShTa bhAvano anubhav nathI hoto; tethI, ashuddha dravyane kahenAr hovAthI jeNe judA judA ek ek bhAvasvarUp anek bhAvo dekhADayA chhe evo vyavahAranay, vichitra (anek) varNamALA samAn hovAthI, jANelo te kALe prayojanavAn chhe. e rIte potapotAnA samayamAn banne nayo kAryakArI chhe; kAraN ke tIrtha ane tIrthanA phaLanI evI ja vyavasthiti chhe. (jenAthI tarAy te tIrthan chhe; evo vyavahAradharma chhe. pAr thavun te vyavahAradharmanun phaL chhe; athavA potAnA svarUpane pAmavun te tIrthaphaL chhe.) bIjI jagyAe paN kahyun chhe ke-
[artha– AchArya kahe chhe ke he bhavya jIvo! jo tame jinamatane pravartAvavA chAhatA ho to vyavahAr ane nishchay-e banne nayone na chhoDo; kAraN ke vyavahAranay vinA to tIrtha-vyavahAramArgano nAth thaI jashe ane nishchayanay vinA tattva (vastu) no nAsh thaI jashe.]
bhAvArtha– lokamAn sonAnA soL vAl prasiddha chhe. pandar-valA sudhI temAn chUrI Adi parasanyoganI kAlimA rahe chhe tethI ashuddha kahevAy chhe; ane tAp detAn detAn chhellA tApathI Utare tyAre soL-valun shuddha suvarNa kahevAy chhe. je jIvone soL-valA sonAnun gnAn, shraddhAn tathA prApti thaI temane pandar-valA sudhInun kAI prayojanavAn nathI ane jemane soL-valA shuddha sonAnI prApti nathI thaI temane tyAn sudhI pandar- valA sudhInun paN prayojanavAn chhe. evI rIte A jIv nAmano padArtha chhe te pudgalanA sanyogathI ashuddha anekarUp thaI rahyo chhe. tenA, sarva paradravyothI bhinna, ek gnAyakapaNAmAtranun gnAn, shraddhAn tathA AcharaNarUp prApti-e traNe jemane thaI gayA temane to pudgalasanyogajanit anekarUpaNAne kahenAro ashuddhanay kAI prayojanavAn (koI matalabano) nathI; paN jyAn sudhI shuddha bhAvanI prApti nathI thaI tyAn sudhI jeTalun ashuddhanayanun kathan chhe teTalun yathApadavI prayojanavALun chhe. jyAn sudhI yathArtha gnAn-shraddhAnanI prAptirUp samyagdarshananI prApti na thai hoy tyAn sudhI to jemanAthI yathArtha upadesh maLe chhe evAn jinavachanonun sAmbhaLavun, dhAraN karavun tathA jinavachanone kahenArA shrI jin-gurunI bhakti, jinabimbanA darshan ItyAdi vyavahAramArgamAn pravRutta thavun prayojanavAn chhe; ane jemane shraddhAn-gnAn to thayAn chhe paN
PDF/HTML Page 159 of 4199
single page version
जिनवचसि रमन्ते ये स्वयं वान्तमोहाः।
सपदि समयसारं ते परं ज्योतिरुच्चै–
रनवमनयपक्षाक्षुण्णमीक्षन्त एव।। ४।।
_________________________________________________________________ sAkShAt prApti nathI thaI temane pUrvakathit kArya, paradravyanun Alamban chhoDavArUp aNuvratamahAvratanun grahaN, samiti, gupti, panch parameShThInA dhyAnarUp pravartan, e pramANe pravartanArAonI sangati karavI ane visheSh jANavA mATe shAstrono abhyAs karavo ItyAdi vyavahAramArgamAn pote pravartavun ane bIjAne pravartAvavun-evo vyavahAranayano upadesh angIkAr karavo prayojanavAn chhe. *vyavahAranayane kathanchit asatyArtha kahevAmAn Avyo chhe; paN jo koI tene sarva asatyArtha jANI chhoDI de to shubhopayogarUp vyavahAr chhoDe ane shuddhopayoganI sAkShAt prApti to thaI nathI, tethI ulaTo ashubhopayogamAn ja AvI, bhraShTa thaI, game tem svechchhArUp pravarte to narakAdi gati tathA paramparA nigodane prApta thaI sansAramAn ja bhramaN kare. mATe shuddhanayano viShay je sAkShAt shuddha AtmA tenI prApti jyAn sudhI na thAy tyAn sudhI vyavahAr paN prayojanavAn chhe-evo syAdvAdamatamAn shrI guruono upadesh chhe.
e arthanun kalasharUp kAvya TIkAkAr kahe chhe-
shlokArtha– [उभय नच–विरोध–ध्वंसिनि] nishchay ane vyavahAr e be nayone viShayanA bhedathI paraspar virodh chhe; e virodhane nAsh karanArun [स्यात्–पद अंके] ‘syAt’ padathI chihnit [जिनवचसि] je jin bhagavAnanun vachan (vANI) temAn [ये रमन्ते] je puruSho rame chhe (-prachur prIti sahit abhyAs kare chhe) [ते] te puruSho [स्वयं] potAnI meLe (anya kAraN vinA) [वान्तमोहाः] mithyAtvakarmanA udayanun vaman karIne [उच्चः परं ज्योत्तिः समयसारं] A atishayarUp paramajyoti prakAshamAn shuddha AtmAne [सपदि] turant [ईक्षन्ते एव] dekhe ja chhe. kevo chhe samayasArarUp shuddha AtmA? [अनवम्] navIn _________________________________________________________________ *vyavahAranayanA upadeshathI em na samajavun ke AtmA paradravyanI kriyA karI shake chhe, paN em samajavun
ke AtmA shubh bhAvo karavAthI shuddhatAne pAme chhe, parantu em samajavun ke sAdhak dashAmAn bhUmikA
anusAr shubh bhAvo AvyA vinA rahetA nathI.
PDF/HTML Page 160 of 4199
single page version
मिह निहितपदानां हन्त हस्तावलम्बः।
तदपि परममर्थ चिच्चमत्कारमात्रं
परविरहितमन्तः पश्यतां नैष किञ्चित।। ५।।
__________________________________________________________________ utpanna thayo nathI, pahelAn karmathI AchchhAdit hato te pragaT vyaktirUp thaI gayo chhe. vaLI kevo chhe? [अनय–पक्ष–अक्षुप्णम्] sarvathA ekAntarUp kunayanA pakShathI khanDit thato nathI, nirbAdh chhe.
bhAvArtha– jinavachan (vANI) syAdvAdarUp chhe. jyAn be nayone viShayano virodh chhe-jem ke je satrUp hoy te asat-rUp na hoy, ek hoy te anek na hoy, nitya hoy te anitya na hoy, bhedarUp hoy te abhedarUp na hoy, shuddha hoy te ashuddha na hoy ItyAdi nayonA viShayomAn virodh chhe-tyAn jinavachan kathanchit vivakShAthI sat-asatrUp, ek-anekarUp, nitya-anityarUp, bhed-abhedarUp, shuddha- ashuddharUp je rIte vidyamAn vastu chhe te rIte kahIne virodh maTADI de chhe, jUThI kalpanA karatun nathI. te jinavachan dravyArthik ane paryAyArthik-e be nayomAn, prayojanavash shuddhadravyArthik nayane mukhya karIne tene nishchay kahe chhe ane ashuddhadravyArthikarUp paryAyArthikanayane gauN karI tene vyavahAr kahe chhe.-AvA jinavachanamAn je puruSh ramaN kare chhe te A shuddha AtmAne yathArtha pAme chhe; anya sarvathA -ekAntI sAnkhyAdik e AtmAne pAmatA nathI, kAraN ke vastu sarvathA ekAnt pakShano viShay nathI topaN teo ek ja dharmane grahaN karI vastunI asatya kalpanA kare chhe-je asatyArtha chhe, bAdhA sahit mithyAdraShTi chhe. 4.
A rIte bAr gAthAomAn pIThikA (bhUmikA) chhe.
have AchArya shuddhanayane pradhAn karI nishchay samyaktvanun svarUp kahe chhe. ashuddhanayanI (vyavahAranayanI) pradhAnatAmAn jIvAdi tattvonA shraddhAnane samyaktva kahyun chhe to ahIn e jIvAdi tattvone shuddhanay vaDe jANavAthI samyaktva thAy chhe em kahe chhe. tyAn TIkAkAr enI sUchanArUpe traN shlok kahe chhe; temAn pahelAn shlokamAn em kahe chhe ke vyavahAranayane kathanchit prayojanavAn kahyo topaN te kAI vastubhUt nathI-