Atmadharma magazine - Ank 037
(Year 4 - Vir Nirvana Samvat 2473, A.D. 1947)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 2

PDF/HTML Page 1 of 21
single page version

background image
Atmadharma
varSha chothun
saLang ank 37
Version History
Version
NumberDateChanges
001July 2003First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 21
single page version

background image
OM।। dharmanun mUL samyagdarshan chhe ।।
Atmadharma
varSha chothunkAratak
ank pahelo
sampAdak
rAmajI mANekachand doshI
vakIlra473
.... svabhAvanI bhAvanA ....
he Atman! he dharmamUrti! jemAn amaryAdit guNo bharyA chhe evA tArA gANAn rangathI
gAvAne Ubho thayo chhun; tArI prIt, tArI ruchi ane tArA bhAnamAn hun AtmAnun gAn karavA
nIkaL‌yo temAn bhang paDasho nahi, temAn vighna hasho nahi.
hai chaitanyadev! tArA guNanI prItimAn jAgRut thayo have chaitanyabhAv sivAy anya
koI bhAvano Adar nahi thavA daun–e javAbadArI laIne kahun chhun ke he jin! tArI prItimAn
ane mArA AtmasvabhAvamAn bhang na paDasho. je Atmaprit jAgI temAn sAdi anantakALamAn
bhang na paDasho.
he Anandaghan! tun tIrthankaronA kuLano chho. tArA kuLano vaT chhe ke je bhAve upaDayA te
bhAvathI pAchhA na phare. samyagdarshan pragaTayun te apratihatapaNe kevaLagnAn lIdhe ja
chhUTako.......AvI ja tArA kuLanI rIt chhe.
jemanA pavitra AtmAmAn shuddha samyagdarshanarUpI veNalAn vAyAn chhe teo bhAvanA kare chhe
ke aho! dhanya te kAL ane dhanya te bhAv! mArA AtmAmAn kevaLagnAn pragaT thavAnAn
paroDhiyA thaI gayA chhe..... mArA AtmAne namaskAr ho.... AvI bhAvanA vaDe gRuhasthAshramamAn
rahelA samyagdraShTi jIvo tathA santamunio potAnA AtmasvabhAv pratye DhaLI jAy chhe ane
alpakALamAn kevaLagnAn pragaT kare chhe.
A rIte sumangaLaprabhAte AchAryadev ane gnAnIo svabhAvanA
svachatuShTayanI bhAvanA bhAve chhe.
kAratak sud 7
jain shAsanane khAtar jIvan arpaN karanAr panDit
pravar shrI ToDaramalajIno dehAnt kA. gu. 7 nA roj
thayo hato.... teo mahA dharmAtmA hatA... duShTa jIvonA
kAvatarAno bhog banIne mAtra
ra8 varSha jeTalI alpa vayamAn ja temano dehAnt thayo
hato. teoe mokShamArga prakAshak vagere shAstranI
rachanA karIne jainashAsan par mahAn upakAr karyo chhe.
jeno kA. su. 7 me shraddhAnjali arpe.
vArShik lavAjam37chhuTak ank
aDhI rUpiyAshAshvat sukhano mArga darshAvatun mAsik patrachAr AnA
* Atmadharma kAryAlay–moTA AnkaDiyA kAThiyAvAD *

PDF/HTML Page 3 of 21
single page version

background image
2 Atmadharma 37
varSha chothunsaLang ankkAratakAtmadharma
ank pahelo37ra473
dhanya te suprabhAt
“Aj pavitra AtmA shrI mahAvIr prabhujI sadAne mATe sansArathI mukta thaIne siddhadashA pAmyA ane shrI gautam prabhu
kevaLagnAn pAmyA” e sAmbhaLIne kayA mumukShunun haiyun AnandathI na nAchI UThe!!!
ra47r varSha pahelAn banI gayelA pavitra prasangane vartamAnapaNe yAd karIne bhavya jIvo utsAhathI ujave chhe–teo
kharekhar to potAnI ja pUrNa pavitra dashAne bhAvathI nikaT lAvIne teno utsAh kare chhe....
tIrthadhAm shrI pAvApurImAn Aso vadI 0) ) nA prAtakALamAn shrI mahAvIr prabhujIe yoganirodh karyo ane karmo tathA
sharIranA sanyogarahit thaIne asharIrI siddha thayA...chaturgatino ant lAvI pancham gatine prApta thayA....ane temano vAraso shrI
gautam prabhue sambhAL‌yo arthAt te ja vakhate shrI gautam prabhu kevaLagnAnane prApta thayA–temane arihantapad pragaT thayun....A rIte
te divase shrI siddhadashA ane arihantadashA e be sarvotkRuShTa pavitra dashAono kalyANik mahotsav chhe.
bhavyAtmAo siddhasvabhAvanI atyant utkanThA ane mAhAtmya vaDe, ‘aho! mahAvIr prabhu mukta svarUpane pAmyA’ em
mokShadashAnA mahotsavane ujave chhe.
jagatanA pAmar jIvonAn mRutyu pAchhaL shok thAy chhe....paN bhagavAnanI pAchhaL muktinAn mahotsav ujavAy
chhe....kAraNake...te maraN nathI paN sAchun AtmajIvan chhe. sAdi–anantakAL sahajAnand svarUpamAn birAjI rahevAnun shuddha AtmajIvan
chhe....mATe ratnadIpako vaDe indro paN tenA mahotsav ujave chhe.....e mahotsav lokottar hoy chhe....
....e nirvAN kalyANak mahotsav mAtra bAhya dhAmadhUmathI pUrNatA pAmato nathI, parantu jevo siddha bhagavAnano AtmA chhe
tevo ja AtmA hun chhun–em potAnA svabhAvamAn siddhapaNun sthApIne, siddhapaNAno ansh pragaT karavo te ja mangaL–mahotsav chhe. shrI
vIraprabhu pote siddha thayA e to sarvotkRuShTa mangaL chhe...ane....je bhavyAtmAoe AtmAmAn shuddha samyagdarshanAdi prakAsh pragaTAvIne
siddhadashA sanmukh punit pagalAn mAnDayA chhe teo paN dhanya chhe.....
*
nUtanavarShe mangaL bhAvanA
(1) A ankathI Atmadharma (gujarAtI) mAsik traN varSha pUrA karI chothA varShamAn praveshe chhe. pUrAn thatAn varSha daramiyAn
mArA taraphathI ke Atmadharma kAryAlay taraphathI koIpaN grAhakane koIpaN prakAre asantoSh thayo hoy to te daragujar karavAnI
vinantI karun chhun.
(ra) Aj sudhImAn AtmadharmanA prakAshan kAryamAn mArI–alpa mati–shaktine kAraNe satdev–guru–shAstrano kaIpaN
avinay–anAdar thayo hoy to atyant vinamrabhAve jinendradev pAse antakaraNapUrvak kShamA yAchun chhun.
(3) jeoshrInI apAr akaShAyI karuNA vaDe muj sarikhA anek pAmar jIvone A duSham kALe sat shrutanA amRut
pIvAn maL‌yAn chhe te sadgurudevashrI kahAn prabhune atyant–atyant bhaktibhAve koTikoTi vandan karun chhun –namaskAr karun chhun.
(4) param pUjya sadgurudevashrInI atyant kRupA vaDe jenA subhAgya khIlyAn chhe evA mane Atmadharma (gujarAtI)
mAsikanun chothA varShanun eTale ank 37 thI 48 sudhInun prakAshan karavAnun kArya sompAyun chhe je ati ullAs ane AnandathI sampUrNa
kALajIpUrvak, sundar, saras ane samRuddha rIte chalAvavAnun sAmarthya ane sau mumukShuono sahakAr prApta thAo evI AshA rAkhun chhun.
(pa) bhagavAnashrI sImandhar prabhunA shrImukhethI sAkShAt shravaN karIne shrI kundakundAchAryadeve rachelAn paramAgamonA rahasyanI
amRutavarShA param pUjya sadgurudevashrI varasAvI rahyAn chhe, te amRutadhArAne jhIlIne Atmadharma mAsik pragaT thAy chhe. e
Atmadharma mAsik pratyek bhavI janonun mArgadarshak bano evI bhAvanA bhAvun chhun.
–ravANI

PDF/HTML Page 4 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 3
।।
OM।।
shrI samayasArajI mokShaadhikAranA –vyAkhyAn– uparathI
adhyAtma upadesh
prashna– adhyAtmanA upadeshamAn AtmAnun svarUp samajavAnI ja vAt vAramvAr Ave chhe, parantu kaShAy mand karavAnI,
vairAgyanI ke bhaktinI vAt kem nathI karatA? samyagdarshan karavAnI vAt bhAr daIne karo chho ane vratAdinI vAt Ave tyAn
‘vratathI dharma nathI’ em kahIne tenun jor DhIlun karI nAkho chho, to pachhI AmAn siddhAnt bodh ke upadesh bodh shun Avyo?
uttara bhAI, jeo AtmAnun svarUp samajavA rokANA chhe temane kaShAyanI mandatA, sAchA dev–guru–shAstranun bahumAn,
kudevAdine na mAnavA, brahmacharyano rang, ane svAdhyAy vagereno shubhabhAv e shun nathI Avatun? jagatanI panchAtanun pAp pAp
chhoDIne A ekalA AtmAnI vAt sAmbhaLe chhe ane te samajavA rokAy chhe temAn jignAsA keTalI chhe? kaShAyanI mandatA keTalI chhe? shun
A badho vyavahAr na Avyo? AtmAnun svarUp samajavAnI ruchi thaI ane temAn rokANA teTale anshe shun sansAr pratyeno vairAgya na
Avyo? sat samajavAnA jignAsune satnun ane satnA nimitta tarIke dev–guru–shAstranun apAr bahumAn hoy chhe. A rIte
shubharAg, bhakti, kaShAyanI mandatA, vairAgya ityAdirUp vyavahAr Ave chhe kharo parantu AtmAnun shuddha svarUp samajAvavAnI mukhyatAmAn
te vyavahArane gauN karavAmAn Ave chhe. jo jignAsAthI A mArgane barAbar samaje to satyano mArga to sIdho saT samyagdarshanapUrvak
kevaLagnAn ane mokShano ja chhe. A bhAShA gnAnanI vAto nathI paN svabhAvano mArga chhe. yathArtha sat taraphanI jignAsA ane satmAn
arpaNatA te ja sat svarUpane pAmavAno svatantra upAy chhe; AmAn parAdhInatA nathI temaj buddhine gIravI mUkavA jevI vAt nathI.
Agrah chhoDIne AtmAnI darakArathI pote samajavA mAge to pote ja sat svarUp chhe temAn abhed thAy chhe.
jo shubharAgamAn harakh ane honsh karashe to te shubharAgamAn ja aTakI jashe paN svabhAvanI ruchi karIne temAn DhaLI shakashe
nahi, eTale ke mithyAtva TaLashe nahi. jenAthI mithyAtva na TaLe ane sansArano ant na Ave te upAy shun kAmano?
shuddhAtmasvabhAvane nishchay vaDe jANavAthI ja samyagdarshan pragaTe chhe ane samyagdarshanathI ja anant sansArano ant Ave chhe.
nishchayane jANyA vagar vyavahArane paN yathArthapaNe oLakhI shakAshe nahi. AkhA sansAranI dhamAlane chhoDIne Akho divas
ekalA asang tattvano abhyAs karavo temAn shun kaShAyanI mandatA nahi AvatI hoy? A shravaN kare chhe temAn shravaNano bhAv te
vyavahAr nathI to shun nishchay chhe? satyanun shravaN karavun tem ja pratipAdan karavun te shubharAgarUp vyavahAr chhe; laukik shubharAg karatAn
sat pratyeno A rAg judA prakArano chhe, te lokottar puNyanun kAraN chhe. sAdhakane shubharAg hoy chhe teno niShedh karavAmAn Avato
nathI parantu te rAgane muktinA kAraN tarIke mAnavAno niShedh gnAnIo kare chhe. rAg mArI AtmashAntine madadagAr nathI, em
rAgarahit svabhAvanI ruchi ane pratItamAn barAbar draDhatA karavI te ja muktino mArga chhe.
gnAnIne sat svabhAvanA lakShe jevo UnchA prakArano shubharAg thashe tevo rAg agnAnIne nahi thAy. chhatAn gnAnI te rAgane
AdaraNIy mAnatA nathI ane agnAnI rAgane AdaraNIy mAne chhe. he bhAI! shubharAg hovA chhatAn tun tArA AtmA mATe em mAn
ke, hun shuddha chaitanya gnAtA shAntisvarUp chhun, A rAg chhe te mArAmAn rahevA mATe nahi, te vikAr chhe, mArun svarUp nathI. Am samajIne te
rAgano Adar chhoD ane AtmAnI ruchine draDh karIne abhed svabhAv taraph DhaL. Am karavAthI samyagdarshan–gnAn–chAritra pragaT
thaIne mokSha thashe ane bandhabhAv chhUTI jashe.
aho! agnAnIne chaitanyanA vItarAgI svabhAvanun ane vItarAgI samyagdarshananun mAhAtmya nathI Avatun, paN
panchamahAvratAdinA rAganun mAhAtmya Ave chhe! vItarAg svabhAvanI ruchi tathA bharosA vagar panchamahAvratano rAg karyo temAn
AtmAne shun phaL? pratham to, panchamahAvratano rAg karyo temAn AtmAne shun phaL? pratham to, panchamahAvratanA rAgathI AtmAne lAbh
mAnavo te ja mithyAtva chhe ane te mahApAp chhe. have vichAro ke–panchamahAvrat pALanAr agnAnI AtmAne sharUAtamAn, madhyamAn ane
antamAn shun phaL Avyun? shubharAg chhe te pote AkULatA chhe, tenun abhimAn karIne mithyAtvane draDh kare chhe, ane te shubharAganA
phaLarUpe paN jaDano sanyog Ave chhe. kyArey paN te rAg vaDe AtmAne lAbh thato nathI. chhatAn pratham bhUmikAmAn dev–guru–
shAstranI oLakhAN pUrvak temanun bahumAn–bhakti, gnAnIono samAgam, vairAgya ityAdino shubharAg Ave chhe. sansAranI tIvra
ruchi hoy ane gnAnIonun bahumAn tathA bhakti na Ave te to jignAsu paN nathI. ahIn to je jignAsu thayo tene paN shubharAg
samyaggnAnanun kAraN nathI–em samajAvyun chhe.

PDF/HTML Page 5 of 21
single page version

background image
4 Atmadharma 37
anant kALe manuShya deh maL‌yo ane mahA sadbhAgye satya vAt sAmbhaLavA maLI tyAre jo AtmAnI samajaN nahi kare
to tene mATe anant sansAr Ubho ja chhe. anyatra to satya vAt chhe ja nahi parantu atyAre to jainomAn paN satya vAt durlabh thaI
paDI chhe. AtmAnA svarUpanI samajaN thaIne alpakALe mokSha thAy evo upAy darshAvanArI vANIno yog maL‌yo, ATale sudhI
AvIne paN bahAranA bhAvonI (shubhAshubh vikAr bhAvonI) ruchi rAkhyA kare to tene satnun valaN thayun nathI arthAt potAnA
AtmAnI darakAr–ruchi thaI nathI. jyAn sudhI pote AtmAnI ruchi jAgRut na kare tyAn sudhI, sAchA dev–guru–dharmano sanyog hoy
topaN, tene mATe te satnun nimitta thayun nathI, mAtra shubharAganun nimitta thayun chhe. jIv pote rAganI ruchi chhoDIne svabhAvanI ruchi
na kare to tene dharmano lAbh thAy nahi ane janma–maraNano ant Ave nahi. shubharAg kare to tenAthI puNya bandhAy parantu temAn
AtmAne shun? puNyano bhAv ke puNyanA paramANuo kAI AtmAmAn TakI rahetAn nathI. je dharma pragaTIne AtmAmAn abhedapaNe TakI
rahe te dharma ja AtmAne muktinun kAraN chhe; e dharma samyagdarshan, samyaggnAn ane samyak chAritra ja chhe.
koI em kahe ke, Avun samajavun to agharUn lAge chhe mATe bIjo upAy batAvo. to tene uttar–bhAI! mokSha mATe to A
ja upAy chhe. mokSha AtmAmAn ja thAy chhe mATe AtmAnun svarUp samajavun joIe. mokSharUpe koI bIjun thatun nathI parantu AtmA
pote ja mokSharUpe thAy chhe, mATe badhA sangnI AtmAmAn mokSha thAy teTalun samajavAnI tAkAt chhe. svabhAvanI ruchipUrvak jo prayatna
kare to jarUr samajAy. *
vyavahAranun astitva ane tenun heyapaNun
shrI samayasAr, mo. a. gA. ra97nA vyA. mAnthI
pragnAvaDe shuddha AtmAnun svarUp jANavun ke hun chetanAro chhun ane bIjA bhAvo chhe te badhA mArAthI par chhe; Am jANIne
chetanAr svabhAvamAn lIn thavun ane rAgane chhoDavo te ja mokShano upAy chhe.
AmAn bahAranAn AcharaNanI vAt na AvI kemake bahAranI sharIrAdi vastuo AtmAthI judI ja chhe, tenI kriyA AtmA
karI shakato nathI tethI te karavAnI vAt kem hoy?
prashna– par vastuothI AtmA judo chhe tethI tenI vAt na karI, e to ThIk parantu AmAn vyavahAr kyAn Avyo?
uttara– shuddhAtmAne jANavAnun kahyun te ja vyavahAr chhe. mokShamArgamAn vachche vyavahAr Ave chhe kharo parantu paramArthane
jANanArA gnAnIo tene hey samaje chhe. vyavahArane to dhikkAr, dhikkAr! jem brAhmaN rasoDAmAn kUtarA mATe lAkaDI laIne beTho
ja hoy, kUtarAne andar pesavA ja na de, dekhatAn ja teno dhUtkAr kare....tem mokShamArga sAdhanArA gnAnIo vyavahAr sAme pragnA
laIne ja beThA chhe arthAt shuddhAtmasvarUpanun sAdhan karatAn vachche rAgarUp vyavahAr AvI paDe tyAn pragnAvaDe teno niShedh kare chhe. paN
chhatAn vyavahAr Ave chhe to kharo ne? jo vyavahAr hoy ja nahi to niShedh kono karavo? samajavun ane samajAvavun te vyavahAr
chhe. A tattvanI vAt sAmbhaLe chhe temAn shubhabhAv thayA te vyavahAr na Avyo? vyavahAr Ave chhe tenI nA nathI paN tene
gnAnIo sAro kahetA nathI. nishchay ane vyavahAr bannene sArA kem kahevAy? shuddha chaitanya svarUp te nishchay chhe ane paryAyanA
bhed tathA rAg Ave te vyavahAr chhe. A bannene gnAnIo jANe chhe kharA, parantu temAn rAg AtmAne lAbhadAyak chhe em teo
mAnatA nathI. vyavahAr hey buddhie jANavA yogya chhe. paN jo vyavahArane upAdeyapaNe jANe to tene nishchay–vyavahAranun sAchun
gnAn nathI. pahelAn sAdhakadashAmAn chhoDavAnI draShTie vyavahAr vachche Ave chhe em gnAnIo jANe chhe ane tethI teo paramArtha
shuddhasvabhAv taraph DhaLe chhe. paN pahelethI ja shubharAg karavAnI jenI draShTi hoy te potAnun lakSha vyavahAr uparathI khaseDIne nishchay
shuddha svabhAv upar DhaLato nathI, tethI te mithyAdraShTi ja rahe chhe. AmAn vyavahAr kyAn na Avyo ane kyAn vyavahAr AdaraNIy
rahyo?–vyavahAr badhe Ave kharo paN AdaraNIy kyAy nathI.
‘hun chetanAr chhun’ em vichAravun te paN vyavahAr ja chhe; Avo vyavahAr kone hoy? jeo vItarAg thayA temane
vyavahAr hoy ke je sAdhak chhe tene? vItarAg thaI gayA temane Avo vichAr hoy nahi, tem agnAnIne paN Avo vyavahAr
yathArtha hoy nahi. jeo sAdhak gnAnI chhe teo AtmAnA shuddha svarUpane jANe chhe ane temAn TharatAn pahelAn ‘hun chetanAr chhun’ em
vikalpa Ave chhe te vyavahAr chhe. hun chetanAr chhun em svabhAvanI

PDF/HTML Page 6 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 pa
asti jANatAn hun rAgI–dveShI nathI em nAstinun gnAn AvI ja jAy chhe. hun to shuddhachaitanya gnAtAdraShTA chhun, rAg mArA svabhAvamAn
nathI tethI te jIv nathI paN ajIv chhe–AvI bhedagnAnanI pratIt jene potAnA AtmAmAn bese te jIv bhedagnAn vaDe shuddha
AtmAnun grahaN kare ane rAgano tyAg kare. eTale ke shuddha paramArtha AtmasvabhAvane ja AdaraNIy mAne chhe ane vyavahArane
jANe chhe paN AdaraNIy mAnatA nathI. shuddha chaitanya sivAyanA bIjA badhA bhAvone te svabhAvathI par jANIne hey samaje chhe.
×
“dharmamAn to antar pariNAmanI dhArA jovAnI sUkShma vAt chhe, shubhabhAv upar bilakul vajan nathI. koI kahe ‘amArA
shubhabhAvane uDADe chhe’ paN bhAI re! ahIn tattva samajavAmAn, tenA vichAramAn je shubhabhAv saheje Ave chhe tevA UnchA shubhabhAv
kriyAkAnDamAn nathI. are! ek kalAk dhyAn rAkhI tattvane sAmbhaLe topaN shubhabhAvanI TankashAL paDe ane shubhabhAvanI sAmAyik
thaI jAy. to pachhI chaitanyanI jAgRuti lAvI nirNay kare to tenI to vAt ja shI? tattvagnAnano virodh na kare ane gnAnIne shun
kahevun chhe te sAmbhaLe to temAn shubharAganun je puNya bandhAy tenA karatAn paramArthanA lakSha sahit sAmbhaLanArane utkRuShTa puNyanA
shubhabhAv thaI jAy chhe. tattva sAmbhaLavAmAn shubhabhAv rAkhe topaN Avun shubh sAmbhaLavAnA jog pharI maLe, paN te puNyanI
kimmat shI? puNyathI mAtra sAmbhaLavAnun maLe paN temAn jAtane bheLavIne satyano nirNay na kare to thothAn chhe. puNyathI dharma thAy
em mAne, antaraguNamAn tenI madad mAne teno to niShedh hoy ja. puNya–bandhan vikAr chhe, tene dharma mAne teno traNe kALanA
gnAnIo niShedh kare chhe. puNya vikAr chhe tenAthI avikArI Atmadharma thato nathI mATe puNyano niShedh kahyo chhe, paN tethI puNya
chhoDIne pApamAn javAnun kahyun nathI; ashubhathI bachavA pUrato shubhabhAv gnAnIne paN hoy chhe paN tenAthI dharma thashe em mAnIne
koI shubhabhAv kare, to tenAthI koI kALe avikArI AtmAne kAI guN thAy nahi.
kadI Avun sAmbhaLavAnI dhagash karI nathI, laukikamAn to puNya–pAp karavAnI vAto sAmbhaLavAnun maLe ane ahIn mAnDamAnD
dharma sAmbhaLavA Ave tyAn Avun jhINun Ave, eTale ‘ApaNane nahi samajAy’ em AgaLathI ja bandh vALI de chhe. laukik
kaLAmAn to jarAy ajANyo raheto nathI.”–(samayasAr–pravachano bhAg–1 pA. ra60–ra61)
be mitro vachche tattvacharchA
sureshachandra– ek jIv dharmI chhe, tene koI mAl vinAno ane nirmAlya kahe chhatAn tene shankA na thAy, te shA
kAraNe?
dIneshachandra– kemake te dharmAtmA jIvane evun antarabhAn varte chhe ke, hun AtmA chhun ane sadAy anant guNonA
samudAyathI bharapUr chhun. Am potAnA svabhAvanI kimmat hovAthI tene shankA thatI nathI.
suresh– tamane shAnt beThelA joIne koI kahe ke, tame navarA–ALasu chho, to tamane dukh thAy ke nahi?–shA
mATe?
dInesh– dukh na thAy, kAraN ke mArAmAn vastutva guN chhe tethI hun darek samaye prayojanabhUt kArya karI ja rahyo
chhun. mArA gnAn, shraddhA, sukh, puruShArtha vagere anant guNonI draDhatAnun kArya mArI dravyatvashaktithI darek samaye pariNamI
rahyun chhe mATe hun ALasu nathI. loko bahArathI mAp kare chhe te sAchun nathI. svarUpamAn aNautsAh te ja ALas chhe ane
svarUpamAn utsAh te ja sAcho prayatna chhe.
suresh– koI kahe ke, AtmAmAn paisA vagere kAI nathI tethI te tadna mAl vagarano chhe, to tene mAno ke
nahi?
dInesh– AtmAmAn paisA vagere kAI nathI e kharun parantu AtmA mAl vagarano nathI, kemake tenAmAn shraddhA,
gnAn, sukh, Anand, vIrya, vagere anant guNo chhe; anant guNovALA AtmAne mAl vagarano kem kahI shakAy?
suresh– AtmAnA guNo vadhAravA hoy to vadhArI shakAy ke nahi?
dInesh– guN na vadhArI shakAy, kemake guN to trikAL chhe, te navo thaI shakato nathI. parantu guNanI paryAyanI
nirmaLatA vadhArI shakAy chhe. agurulaghutvaguN hovAthI vastumAn jeTalA guN hoy teTalA ja trikAL rahe chhe, temAn
vadhAro ghaTADo thato nathI.
suresh– jo guN vadhI na shake to pachhI jenAmAn ochhA guN hoy tenA guN pUrA shI rIte thAy?
dInesh– koImAn guN ochhA hoy ja nahi. badhA AtmAomAn guN to pUrepUrA ja sadA rahe chhe. guN ochhA
thaI gayA nathI parantu guNanI paryAy adhUrI thaI chhe. ‘A jIvane ochhA guN chhe’ em kahevAy chhe, parantu kharekhar tyAn
guN ochhA nathI paN guNanI paryAy ochhI (adhUrI) thaI chhe–em samajavun. guN to pUrepUrA chhe. ene jIv
oLakhato nathI tethI paryAy adhUrI chhe. jo

PDF/HTML Page 7 of 21
single page version

background image
6 Atmadharma 37
potAnA pUrepUrA guNone oLakhIne jIv temAn sthir thAy to paryAy paN pUrI ja pragaTe. tethI pratham AtmAnA dravya–guN
paryAyanun svarUp oLakhavun joIe.
suresh– tame AtmA chho? tame gharethI ahIn AvyA tyAre sharIrane tamArI sAthe parANe–baLajabarIthI Avavun paDayun ke
nahi?
dInesh– nA, sharIr baLajabarIthI Avyun nathI. AtmA ane sharIr banne judA padArtho chhe tethI ek bIjAnun kaI karI
shake nahi. AtmA potAne kAraNe Avyo chhe ane sharIr sharIranA kAraNe Avyun chhe. sharIranA jaD paramANuomAn dravyatva nAmanI
shakti chhe tethI teo pariNamIne ahIn AvyA chhe; parantu AtmAne kAraNe sharIr Avyun nathI temaj sharIranA kAraNe AtmA
Avyo nathI. banne padArtho svatantra chhe.
suresh– jIv ane pudgalamAn shun pher chhe?
dInesh– jIvamAn gnAn chhe, pudgalamAn gnAn nathI. pudgal rUpI chhe, jIv arUpI chhe.
suresh– pudgalamAn gnAnaguN kem na hoI shake?
dInesh– pudgal jaD rUpI chhe tethI temAn gnAn nathI. gnAn to arUpI chhe ane pudgal to rUpI chhe, rUpI vastunA badhA
guNo rUpI ja hoy paN arUpI na hoy.
suresh– pudgal rUpI chhe ane gnAn arUpI chhe–e shI rIte jANyun.
dInesh– je rUpI vastu hoy te indriyo dvArA jANI shakAy ane pudgalo rUpI chhe tethI te indriyo dvArA jANI shakAy
chhe. je AnkhathI dekhAy, nAkathI sunghAy, kAnathI sambhaLAy, jIbhathI chakhAy, ane chAmaDIthI sparshAy te badhuy rUpI pudgal chhe;
ane gnAn to arUpI hovAne lIdhe te AnkhathI dekhAtun nathI, kAnathI sambhaLAtun nathI, hAth vagerethI sparshAtun nathI, jIbhathI
chakhAtun nathI ane nAkathI sunghAtun nathI. koI paN achetan padArthamAn gnAn hoI shake nahi.
suresh– ApaNe reDiyAmAn je sAmbhaLIe chhIe te shabdo AkAshamAnthI Ave chhe ke shun chhe?
dInesh– nA. shabdo AkAshamAnthI AvatA nathI. shabda to jaD paramANuonI avasthA chhe, te AkAshano guN nathI.
ghaNA paramANuo bhegA thaIne shabdarUpe pariName chhe te ApaNe sAmbhaLIe chhIe. paramANuomAn ja shabdarUp thavAnI shakti chhe.
AkAsh dravya to judun chhe.
suresh– paramANumAn ‘sparsha’ guN chhe em shI rIte kahI shakAy?
dInesh– kemake pANI vagere padArtho TADhAmAnthI unA thAy chhe, TADhun ane unun e banne sparsha guNanI ja payAryo chhe.
suresh– pANIne TADhAmAnthI unun to agnie karyun chhe ne?
dInesh– nahi, agni ane pANI banne padArtho judAn chhe tethI agni pANIne unun karatI nathI. pANImAn anant
paramANu dravyo chhe ane te darek paramANuomAn sparsha guN chhe, te guN pahelAn ThanDI paryAyarUpe hato ane pachhI te ja guN potAnI
shaktithI unI dashA rUpe thayo; temAn agni vagere koIe kAI karyun nathI. pANInA paramANuo potAnI lAyakAtathI potAnA
kAraNe svayam unA thayA chhe.
suresh– jo pANI potAnI ja lAyakAtathI ja unun thatun hoy to agni AvyA pahelAn te kem unun thayun na hatun?
dInesh– darek dravyamAn ‘dravyatva’ nAmanI shakti chhe, te shaktine lIdhe dravyo sadAkAL ek sarakhAn rahetAn nathI ane
tenI hAlat sadAkAL badalAyA kare chhe. paramANuomAn paN dravyatvaguN hovAne lIdhe tenI hAlat badalAyA kare chhe. tethI teo
koIvAr ThanDA, koI vAr garam vagere hoy chhe. je paramANuo ThanDAmAnthI garam thayA te agnie karyA nathI. paN tenI potAnI
dravyatvashaktine lIdhe ja thayAn chhe.
suresh– agnie pANIne unun karyun em mAnIe to shun vAndho Ave?
dInesh– jo agnie pANI unun karyun em mAnIe to agninA paramANuomAnthI k knIkaLIne pANInA
paramANuomAn praveshI jAy–em hovun joIe. agnimAnthI garamI nIkaLIne pANImAn praveshI gaI–em thatun nathI. kemake darek
dravyomAn ‘agurulaghutva’ nAmanI shakti chhe tethI ek dravyanA koI guN ke paryAy bIjA dravyamAn praveshI shakatAn nathI. darek
dravyonA guN–paryAy potapotAmAn ja rahe chhe. vastunI paryAy bahArathI AvatI nathI parantu potAnA guNamAnthI ja paryAy Ave
chhe; tethI pANInI unI dashA tenA sparsha guNamAnthI ja AvI chhe parantu agninA paramANuomAnthI AvI nathI.
vaLI darek padArtha anekAnt svarUp chhe, eTale potAnA svarUpapaNe chhe ane paranA svarUpapaNe nathI. pANI agni–

PDF/HTML Page 8 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 7
nA svarUpapaNe nathI, agni pANInA svarUpapaNe nathI. Am hovAthI teo ek bIjAnun kAI ja karI shakatA nathI. jo
agnie pANIne unun karyun em mAnIe to uparanA badhA siddhAnt tUTI jAy arthAt dravyanA aguru–laghutva guNano
nAsh thAy, badhA guNono nAsh thAy ane dravyo ek bIjAmAn bhaLI jaIne dravyano paN nAsh thAy. mATe koI dravya
bIjA dravyanun kAI ja karI shakatun nathI.
suresh– vastumAn ‘nAstitva’ guN chhe em samajavAthI shun lAbh?
dInesh– vastunA svabhAvamAn je guN hoy te guN jANavAthI vastunun svarUp khyAlamAn Ave chhe ane tethI
samyagdarshan–samyaggnAn thAy chhe. nAstitvaguN eTale AtmA pararUpe nathI ane paradravyo AtmArUpe nathI. Am
samajatAn sharIramAn rog Ave to jANe chhe ke te roganI mArAmAn nAsti chhe, mArun gnAn rogathI judun chhe. mAro koI guN
sharIrarUpe nathI tethI sharIramAn rog AvavAthI mane nukasAn thatun nathI, temaj sharIr nirog hoy tene lIdhe mane lAbh
thato nathI. ane sharIranI mArAmAn nAsti hovAthI hun sharIranun kAI kAm karI shakun nahi. Am, nAstitvaguNanI
samajaN thatAn nirantar sva–paranA bhinnapaNAno khyAl rahe chhe ane tethI shAnti rahe chhe, sharIr, paisA vagere chAlyA
javAthI AtmAmAnthI kAI chAlyun jatun nathI, kemake gnAnasvarUp AtmAmAn sharIr paisA vagerenI nAsti chhe.
suresh– sAchA dev–guru–shAstra, puNyanA phaLano sanyog vagere koI padArthathI tamane lAbh thAy ke nahi?
dInesh– mane mArI sAchI samajaNathI lAbh thAy, parantu dev–guru–shAstra ke puNya vagere koIthI lAbh thAy
nahi kemake te badhA padArthono mArA AtmAmAn abhAv chhe, mArAmAn te koI nathI, je padArtho mArA AtmAmAn nathI te
padArtho mArA AtmAne kAI karI shake nahi.
suresh– parathI kAI lAbh–nukasAn thAy nahi–em samajavAthI shun lAbh?
dInesh– vastu svarUp ja e pramANe chhe mATe tem samajavAthI ja samyaggnAn thAy chhe. par dravyothI mane kAI
lAbh–nukasAn thatun nathI em samaje tyAre par dravyo pratye mohabuddhi ke ahankAr thato nathI, ane tethI rAg–dveSh paN
ghaTe chhe ane shAnti–sukh thAy chhe. par dravyanI oshiyALarUp parAdhInatA jIv mAnI beTho chhe te mAnyatA sAchun
samajatAn TaLI jAy chhe. potAnA doShathI ja potAne nukasAn thAy chhe em samaje to potAno doSh TALIne te nukasAn
TALe ane guNano lAbh thAy.
suresh– jo ek dravya bIjA dravyanun kAI na karatun hoy to A jaD dehanI vyavasthA koN kare chhe?
dInesh– jaD dehamAn anant rajakaN–paramANuo chhe, te darek svatantra dravya chhe. te darek paramANu dravyamAn
chhe.
suresh– ek mANas marI gayo, bIjo koI mANas tene snehathI khavarAvavA, pIvarAvavA tathA tenI sAthe
vAtachIt karavA ichchhe chhe, parantu te marelo mANas khAto nathI, pIto nathI temaj bolato nathI; tethI te bIjo mANas
manamAn dukhI thaI rahyo chhe, to tenun dukh maTADavAno shun upAy?
dInesh– sthuLapaNe joIe to te jIvane dukh TALavA mATe be upAy jaNAy chhe–(1) kAn to te jIvanI
ichchhA pramANe sAmun maDadun khAy, pIye ane vAtachIt kare to dukh TaLe, ane (2) kAn to tene khavarAvavA vagere
sambandhInI A jIvanI ichchhA dUr thAy to tenun dukh TaLe.
have visheSh vichAr karatAn spaShTa jaNAy chhe ke pahelo upAy to tadna ashakya chhe eTale ke kharekhar te upAy
ja nathI, kemake maDadun kadI paN khAvA pIvAnun nathI, tethI jyAn sudhI te maDadAnne maDadAn tarIke nahi jANe tyAn sudhI tenun
dukh kadI paN maTavAnun nathI. bIjo upAy svAdhIn hovAthI te upAy jIv karI shake chhe. parantu jyAn sudhI, ‘A maDadun
chhe ane te kadApi khAvA pIvAnun nathI’ em te jIvane vishvAs na Ave tyAn–

PDF/HTML Page 9 of 21
single page version

background image
8 Atmadharma 37
sudhI tene khavarAvavA vagerenI A jIvanI ichchhA TaLe ja nahi; tethI maDadAnun maDadAn tarIke sAchun gnAn karavun te ja
ichchhA TaLIne shAnti thavAno ekamAtra upAy chhe.
maDadAnne maDadA tarIke jANatAn tene vastusthitino sAcho khyAl
Ave chhe ane tem thatAn, maDadAnne khavarAvavA vagerenI tenI ichchhA TaLI jAy chhe, ane tethI teTalA pUratI tene shAnti
thAy chhe. A rIte, sAchun gnAn ja sukhanun kAraN chhe ane agnAn ja dukhanun kAraN chhe. (ahIn mAtra maDadAn sambandhI vAt
chhe tethI ‘sAchun gnAn’ kahetAn mAtra maDadAn sambandhI sAchun gnAn samajavun parantu ‘samyaggnAn’ nI vAt na samajavI, ane
‘sukh’ kahetAn maDadAn sambandhI ichchhAnA abhAvathI je shAnti thaI chhe te apekShAe sukh samajavun; parantu sarvathA
nirAkuLatAjanya sukh ahIn na samajavun. samyaggnAn ane nirAkuL sukh sambandhI have spaShTa karavAmAn Ave chhe.)
suresha– men upar je prashna pUchhayo hato te draShTAnt tarIke pUchhayo hato, have siddhAnt samajavA mATe pUchhun chhun ke, A
jIv ‘sharIr vagere par dravyo sArAn rahe to mane sukh thAy’ em mAnato hovAthI sharIr vagere par dravyone potAnI
ichchhA pramANe pheravavAnA bhAv kare chhe, parantu par dravyo A jIvanI ichchhApramANe pariNamatA nathI tethI A jIv
nirantar AkuLatAnun vedan karIne dukhI ja thaI rahyo chhe, te dukh maTavAno upAy shun chhe?
dInesha– sthuLapaNe joIe to te jIvane dukh TALavA mATe be upAy jaNAy chhe–(1) kAn to te jIvanI ichchhA
pramANe ja sharIrAdi sarva par dravyo pariName to tenun dukh TaLe; ane (2) kAn to par dravyone pheravavA sambandhIno bhAv
A jIv pote pheravI nAkhe, to tenun dukh TaLe.
have visheSh vichAr karatAn spaShTa jaNAy chhe ke, pahelo upAy to tadna ashakya chhe eTale ke kharekhar te upAy
ja nathI; kemake par dravyo jIvathI judA chhe tethI teo kadI paN jIvanI ichchhAne AdhIn pariNamavAnA nathI. par dravyo
A jIvanI apekShAe maDadAn chhe, je maDadun khAy–pIve nahi tem par dravyo paN A jIv sAthe kAI sambandh dharAvatA
nathI.
jyAn sudhI par dravyone potAthI bhinnapaNe nahi jANe tyAn sudhI tenun dukh kadI paN maTavAnun nathI. pahelo
upAy jo ke ashakya ja chhe to paN agnAnI jIv te upAy karIne dukh maTADavA chAhe chhe, parantu tenI ichchhA pramANe
padArtho nahi pariNamatA hovAthI tenA UndhA bhAvanun dukh tene hammeshAn banyun ja rahe chhe.
bIjo upAy ke je satya chhe te agnAnInI samAjamAn ja Avato nathI, bIjo sAcho upAy gnAnIo ja samaje
chhe. A upAy svAdhIn chhe ane jIvathI te ja thaI shake chhe. badhAy par dravyo mArAthI sarvathA judA chhe, mArAmAn temano
abhAv chhe–em jyAn sudhI jIvane vishvAs na Ave tyAn sudhI par dravyane pheravavAnI tenI ichchhA TaLe ja nahi. parantu
jo par dravyone potAthI bhinnapaNe jANe tathA hun temanun kAI ja karI shakato nathI–em vishvAs kare to te paradravyone
pheravavAnI ichchhA kare nahi, parantu te par dravyo jem svatantrapaNe pariName tem tene mAtra jANyA kare, ane te paradravyanA
game tevA pariNamanamAn paN potAne antarathI AkuLatA na thAy, kemake tene pratIt chhe ke te dravyonA pariNaman sAthe
mAre kAI sambandh nathI. mATe svanun ane paranun bhinnapaNe sAchun gnAn karavun tathA teo ekabIjAnun kAI ja karI
shakatA nathI evI pratIt karavI te ja ichchhA TALIne shAnti thavAno ek mAtra upAy chhe.
sva–par dravyone bhinna
jANatAn tene vastusthitino sAcho khyAl Ave chhe; ane tem thatAn ‘hun par dravyonI kriyA karI shakun’ evI UndhI
mAnyatA TaLI jAy chhe tethI anant par dravyono ahankAr ane tenA kartRutvanI anantI ichchhA TaLI jAy chhe ane teTale
anshe svabhAvanI shAnti ane sukh pragaTe chhe. A rIte, sAchun gnAn ja sukhanun kAraN chhe, ane agnAn ja dukhanun kAraN
chhe. sarvatra sarva prasange sAchun gnAn e ja ek mAtra sukhano upAy chhe. mATe sAchun gnAn karo!
jIvano svabhAv ja gnAn karavAno chhe, paradravyone paN jANe kharo, parantu paradravyone jANatAn gnAn sAthe paranun
karavAno ahankAr kare chhe te ahankAr ja dukhanun kAraN chhe. jyAre paradravyone bhinnapaNe samaje tyAre gnAn sAthe
paradravyano ahankAr kare nahi. tethI ekalun gnAn rahyun, te gnAn ja sukhanun kAraN chhe.
svadravyanun sAchun svarUp yathArthapaNe jANyA vagar paradravyano ahankAr TaLI shake nahi, mATe gnAn vaDe potAnA
shuddhAtmasvarUpane oLakhavun.
* * *

PDF/HTML Page 10 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 9
–prabhushrI mahAvIr bhagavAnano tapakalyANik–
mahotsav
shrIvarddhamAnakumAr, AtmagnAnI, dhIr, vIr, saumya rAjakumAr hatA; mahAn rAjyavaibhavanA sanyog vachche rahevA
chhatAn bAlapaNathI ja teo sansArathI virakta hatA...sAnsArik bhogamAn temane kadI sukh bhAsatun nahi...
...shrIvarddhamAn kumAr dhIme dhIme yuvAn thayA tyAre ek divase siddhArtha mahArAjAe temanA pratye kahyun– priy
varddhamAn! have tame pUrNa yuvAn thaI gayA chho, tamArI gambhIr mudrA, vishAl Ankho, unnat lalAT, prashAnt vadan–e
badhun batAvI rahel chhe ke tame mahApuruSh chho, tamArAmAn chanchaLatA jarApaN rahI nathI. have tamArI A dashA rAjya kArya
sambhALavAnI chhe. have tamArA vivAh karIne tamane rAjya sompIne hun sansAranI jhanjhaTothI chhUTIne AtmasAdhan karavA
chAhun chhun...
pitAshrInAn vachano sAmbhaLatAn shrIvarddhamAnakumAranun praphulla mukhamanDaL ekadam gambhIr thaI gayun, jANe ke teo
koI UnDA chintavanamAn paDI gayA hoy! thoDIvAr shAnti prasarI gaI....tyAn shrI varddhamAnakumAre pitAjI sAme joIne
dhImethI shAnt ane gambhIr svare kahyun–pitAjI! e mArAthI nahi thaI shake...je sansAr jhanjhaTothI Ap bachavA chAho chho
te ja sansAr jhanjhaTomAn Ap mane phasAvavA shA mATe chAho chho? oh! mArun AyuShya 72 varShanun ja chhe, temAn Aj
trIs varSho to vyatIt thaI gayA. hajI A alpa jIvanamAn mAre ghaNun AtmasAdhan karavAnun bAkI chhe. pitAjI! hun have
AtmasAdhan pUrNa karIsh! loko dharmanA nAm par Apas–ApasamAn kevA jhagaDI rahyA chhe? badhA ek bIjAne potA
taraph khenchavA mAge chhe–paN sAchI khoj karatA nathI ane dambhI thaI rahyA chhe. dharmAchAryo prapanch phelAvIne khoTA dharmanI
dukAno chalAvI rahyA chhe ane bhoLA agnAnI jIvo ThagAI jAy chhe... hun te pathabhrAnt jIvone sAcho mokShamArga
batAvIsh...mATe...
vachamAn ja siddhArtha rAjAe kahyun–paN, e to gharamAn rahIne paN thaI shake chhe...
...nahi pitAjI! e mAtra Apano rAg chhe. ame to have jinadIkShA angIkAr karIne bAhyaabhyantar nirgranth
thaI amArA kevaLagnAnane sAdhIshun. he tAt! ek vakhat Ap e bhUlI jAo ke ‘varddhamAn mAro putra chhe ane hun teno
pitA chhun.’ e rIte jotAn ApanI vichAradhArA parivartit thaI jashe. bas, pitAjI mane AgnA Apo, jethI hun mArA
pavitra AtmasAdhanane shIghra pUrNa karun, ane pavitra siddha dashAne prApta karun!
shrIvarddhamAnakumAranA puruShArthanI makkamatA ane temanA apAr vairAgya pAse siddhArtharAjA visheSh na bolI
shakyA...‘sharUAtamAn dhAryun hatun k, kane thayun k kbIjun ja’–em manamAn sochatAn mahArAjA maun rahI gayA.
* * * *
... uparyukta pitA–putrano samvAd sAmbhaLatAn mahArANI trishalA devI putrapremathI vyAkUL thaI gayA...parantu te
vakhate chatur varddhamAnakumAre dhairyapUrvak buddhi bharelA shabdomAn temanI pAse potAnun samasta kartavya samajAvI dIdhun.
potAnA Adarsha ane pavitra vichAr mAtA sAme raju karyA. ane vairAgyabharelAn tattvavachanothI sansAranI duShit
paristhitinun varNan karIne kahyun–he mAt! have mane svatantrapaNe AtmasAdhan karavAnI rajA Apo!
ek kShaNabhar to mAtA kAI na bolI shakyAn; TagamagatI Ankhe temaNe bhagavAn mahAvIr sAme joyun.
mahAvIranA chaherA upar te vakhate gnAnathI bharelA vairAgyanI divya jhalak dekhAI rahI hatI. temanI lAlasAshUnya,
saral, vItarAgI mukhamudrA jotAn mAtAnI vyAkULatA dUr thaI, putra–premane bhUlI gaI...keTalIk vAr sudhI to e ja
pramANe animeShadraShTie temanA pratye joI rahI...mahAvIrane joIne te pote potAne bahu ja dhanyavAd ApavA
lAgI...tenun hRuday ati prasanna thayun...
thoDIvAramAn atyant gambhIrasvaromAn mAtAjI bolyAn–o dev! varddhamAn! jAo, khushIthI jAo!
AtmasAdhanane shIghra pUrNa karIne jagatanun kalyAN karo! have hun Apane oLakhI shakI, Ap manuShya nathI paN dev chho,
ApanA janmathI hun dhanya thaI chhun. Ap mArA putra nathI, hun ApanI mAtA nathI; paN Ap to ek ArAdhya–dev chho
ane hun

PDF/HTML Page 11 of 21
single page version

background image
10 Atmadharma 37
ApanI ek sevikA chhun...have mAro putramoh bilkul dUr thaI gayo chhe... ATalun kahetAn mAtAjInI AnkhamAnthI Ansu chAlyAn
gayA, teo visheSh na bolI shakyAn...temanI mudrA par shok nahi paN santoSh hato...aDag vairAgyamUrti mahAvIr maun
hatA...temanI Ankho nIchI DhaLI gaI hatI. ahA! e vakhatanun phATaphAT vairAgyamay drashya,...e to sansAravRukShane jaDamULathI
ukheDI nAkhavA mATenI avagAhanA ja karI rahyun hatun ne! !
mAtAnAn vachano sAmbhaLIne mahAvIraprabhunA hRudayamAn adhik utsAh prerANo..A pramANe pitA–mAtAnI rajA
meLavyA pachhI teoe sthir chitta thaIne thoDIvAr AtmavichAr tathA sansAr paristhitino vichAr karyo ane vanamAn jaIne
jinadikShA levAno draDh nishchay karI lIdho...
te vakhate lokAntik devonun sinhAsan kampAyamAn thayun, tethI teoe jANyun ke prabhushrIne dIkShA angIkAr karavAno
avasar AvI lAgyo chhe...tarat ja te lokAntik devo prabhu pAse AvyA ane temanI stuti karIne vairAgya bharelAn vachano
vaDe temanA vichAronun samarthan karyun...potAnun kArya pUrNa karIne lokAntik devo potAnA sthAne chAlyA gayA.
...lokAntik devo gayA pachhI tarat ja asankhya devonAn ToLAn jay–jay ghoShaNAno pukAr karatA AkAsh mArge
ke–
(gAje pATaNapuramAn– e rAg)
vando vando param virAgI tyAgI jinane re...
thAye jin digambar–mudrAdhArI dev..
shrI mahAvIr prabhujI tapovanamAn sancharyA re...vando...
rUDo tap–kalyANik Aje prabhuno dIpato re...
mangal hay gay rath nar dhvaj ne svastik...
shobhit chandraprabhA shibikAmAn ratna sinhAsane re...vando...
jagat prakAshak shAnti dhArI aho tuj divyatA re...
sAdhyun dhyAn dhyey ne dhyAtA ekAkAr...
evA vanavihArI prabhujI vItarAgI thayA re...vando... (jinendra stavan manjarI, pA. 184)
–ityAdi prakAre tap–kalyANakanA mangaLik sahit prabhushrInI pAlakhI dhIre dhIre ‘ShanD’ nAmanA vanamAn AvI
pahonchI; pAlakhImAnthI vairAgyamudrAdhArI prabhujI utaryA; ane vananI shilA par birAjyA; thoDIvAramAn prabhujI ubhA thayA ane
pUrvadishA taraph mukh rAkhIne ‘OM
नम सिद्धेभ्य’ e pramANe namaskAr karIne, samasta vastrAbhUShaNo utArI nAkhyA ane
panchamuShTiothI kesh ukheDI nAkhyA. A rIte kAratak vad 10 nA mangaL divase sandhyA samaye indra, siddha ane AtmAnI
sAkShIpUrvak shrIvarddhamAnakumAr bAhyAbhyantar parigrahane chhoDIne shrI jinadIkShA dhAraN karIne muni thayA. shrIvarddhamAnamuni tarat
ja tyAn shuddhAtmasvarUpanA dhyAnamAn lIn thayA ane te ja vakhate teoshrIne manaparyay gnAn pragaT thayun...
shrI mahAvIr bhagavantanA tap kalyANak mahotsavane pUro karI samasta dev–devendro potapotAnA sthAne chAlyA
gayA...paN gaI kAlanA rAjakumAr varddhamAn ane AjanA shrI varddhamAnamunishvar potAnI svarUp–sAdhanAmAn lIn hatA...
(shrI chovIs tIrthankar purANanA AdhAre)
shAnti–samAdhi
bhAI! jo tAre AtmashAnti joItI hoy to, AtmA pote potAmAn ja svakShetre shAntirUp birAje chhe tenun ja lakSha
kar! shAntinun sthAn te ja chhe. jo svalakSha chUkIne parakShetre lakSha rahI jashe to AtmAnA svabhAvanI shAnti nahi Ave. parakShetra
game tem ho paN tun tArA svakShetre lakSha rAkhIne AtmAnA svarUpanI shAntinun vedan karatAn samAdhi maraNavaDe deh chhoD.

PDF/HTML Page 12 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 11
aShTa prAbhRut
pravachanono TUnkasAr lekhAnk–2
nan. (1) thI (42) sudhInA utArA 3p mA ankamAn AvI gayA chhe tyArapachhI
AgaLanun lakhAN ahIn ApavAmAn Ave chhe.
(vaishAkh sud 13–gAthA bIjI chAlu)
(43) gnAn–darshanarUp chetanA te AtmAno svabhAv chhe, te svabhAvanun rAgAdi vikArarahit shuddhachetanArUp
pariNaman te dharma chhe. te dharmanun mUL samyagdarshan chhe; tenun varNan chAle chhe. samyaktvarUp pariNAm ati sUkShma chhe, te sIdhA
to kevaLagnAnagamya chhe; topaN samyagdraShTi jIvanA keTalAk pariNAmo chhadmasthane gnAnagochar chhe, te pariNAm uparathI
samyagdarshananI parIkShA karavAno vyavahAr chhe, tethI te pariNAmone samyagdarshananAn bAhya chihna kahevAy chhe.
ahIn ‘bAhya chihna’ kahetAn veSh vagere na samajavun, parantu shraddhAguNathI anya je gnAnAdi guNonI paryAy te
samyagdarshanane oLakhAvanAr bAhya chihna chhe.
AtmAnA svabhAvanun shuddhagnAnadarshan chetanArUp pariNaman te dharma chhe ane tenI pratIt te samyagdarshan chhe. te
samyagdarshananI oLakhAN gnAnavaDe thAy chhe. lUgaDAnn vagere uparathI samyagdarshananI parIkShA na thaI shake parantu gnAnanA
aviruddhanyAy uparathI samyagdarshananI oLakhAN thaI shake chhe; A rIte ek guN uparathI bIjA guNano nirNay karavo
te vyavahAr chhe.
(44) ahIn em paN jANavun ke, gnAn potA sivAyanA anya koI paN guNane jANe te vyavahAr chhe, kem
ke temAn be guN vachche bhed paDe chhe. A vyavahAr kevaLagnAnIne paN chhe kem ke teo paN gnAnavaDe anya guN vagerene
jANe chhe.
bIjA guNonI oLakhAN uparathI samyagdarshananun anumAn karavun te vyavahAr chhe; A vyavahAranun avalamban
chhadmasthajIvone hoy chhe; kem ke teo samyaktvanA pariNAmane dekhI shakatA nathI tethI tenA chihno uparathI nakkI kare chhe.
samyagdarshananun bAhya chihna shun chhe te ahIn varNave chhe.
(4p) upAdhirahit shuddhagnAnachetanAsvarUp AtmAnI anubhUti te mukhya bAhya chihna chhe. jene AvI anubhUti
hoy tene samyagdarshan hoy ja chhe. AtmAne parathI judo mAnyo eTale svathI paripUrNa nirvikArI chetanAsvarUp mAnyo.
puNya–pAparahit potAnA nirvikArI chaitanyarUp AtmAnI anubhUti karavI te samyaggnAn chhe, te gnAn samyagdarshananun
chihna chhe. jo ke shuddha AtmAnI anubhUti te gnAnaguNanI paryAy chhe, te pote samyagdarshan nathI, topaN samyagdarshananI
sAthe AvI gnAnanI anubhUti hoy chhe tethI tene samyagdarshananun chihna kahIe chhIe. sharIranI kriyA te samyagdarshananun chihna
nathI; par jIvanI dayA hun pALun em mAne ane shubharAg kare to tene pApAnubandhI puNya bandhAy, paN te dayAdino
shubharAg samyagdarshananun bAhya chihna paN nathI. ahIn paranun jANapaNun ke rAganun gnAn tene samyagdarshananun bAhya lakShaN kahyun
nathI parantu shuddha AtmasvabhAvanI anubhUtirUp gnAnane ja tenun bAhya lakShaN kahyun chhe.
(46) shuddhachetanArUp dharma chhe, te ek ja prakArano chhe ane tenun nirUpaN chAr prakAre karyun chhe–1–vastu
svabhAvarUp dharma. 2–uttam kShamAdi das lakShaNarUp dharma. 3–samyagdarshan–gnAn–chAritrarUp dharma ane 4–jIvadayArUp dharma.
potAnA AtmAne puNya–pAparUpe na mAnavo, par vastunun hun kAI karI shakun em na mAnavun ane kaShAy bhAvarUp hinsAthI
bachAvavo te ja sAchI jIvadayA chhe. jyAn puNya–pApane potAnAn mAne ane par vastunun kartApaNun mAne tyAn jIvadayA nathI
paN sva jIvanI hinsA chhe. (A chAr prakAranA dharmanun svarUp vistArathI samajavA mATe– juo, Atmadharma ank 3p
pAnun–202 thI 204)

PDF/HTML Page 13 of 21
single page version

background image
12 Atmadharma 37
(47) dharmanA je chAr prakAr kahyA tenun mUL samyagdarshan chhe; te samyagdarshananA pariNAmane sIdhA na jANavA
paN bIjA guN uparathI tene oLakhavun te vyavahAr chhe. nij shuddhAtmAnI ruchi–pratItarUp pariNAm te samyagdarshananun
nishchay lakShaN chhe arthAt te pratIt pote ja samyagdarshan chhe. A samyagdarshananun svarUp antar sanshodhanathI jaNAy tevun
chhe. potAnA tattvanI antar shodh–khoL na kare to A avatAr shun kAmano? samyagdarshan sIdhun chhadmasthane na jaNAy,
parantu gnAn dvArA teno nirNay karI shakAy chhe. ane gnAn to potAne svasamvedanarUp chhe. shuddhAtmAnI anubhUtirUp
gnAn–pariNAm thAy te potAnA gnAnanA svasamvedanamAn AvI shake chhe. ane jyAn gnAnanun svasamvedan hoy tyAn
samyagdarshan avashya hoy chhe. gnAnanI nirmaL anubhUti thatAn potAne nishank svasamvedan thAy chhe ke, aho! A gnAn
nirmaL chhe, temAn bhav nathI, vikAr nathI, te pUrNa thavAnI have taiyArI chhe; AvA pUrNatAnA paDaghAne gnAn pote jANe chhe.
badho anubhav vANIthI pUro kahI na shakAy parantu svasamvedanamAn to pUrepUro AvI shake chhe. jem ghI ane tIkhAn
marachAnnA svAdanun vedan thaI shake chhe parantu vANImAn te santoShakArak varNavI shakAtun nathI, tem shuddhasvabhAvanA anubhavanun
vedan thAy chhe parantu te vANIdvArA badhun varNavI shakAtun nathI. je jIvane samyagdarshan thAy te jIvane svasamvedanathI potAne
khabar paDe chhe.
(48) dayA–hinsA ke vrat, tap vagerenA shubhapariNAmathI rahit shuddhachaitanyasvabhAvano AsvAd thAy te
bhedagnAnanI anubhUti chhe, ane gnAnanI anubhUti te samyagdarshananun bAhyalakShaN chhe. ahIn anubhUtine bAhyalakShaN kahyun
tethI em na samajavun ke te anubhUti AtmAthI judI chhe. anubhUti AtmAthI judI nathI, parantu ahIn samyagdarshanane
oLakhavA mATe guN bhedathI varNan chhe; gnAn guN ane shraddhAguN judA chhe mATe gnAnanI anubhUtine samyagdarshananun
bAhyachihna kahyun chhe. jyAre abhed vivakShAthI kathan hoy tyAre to anubhUti pote ja samyagdarshan chhe–em paN
kahevAy chhe.
(49) AtmAmAn anant guNo chhe, te darek guN ek bIjAthI judA chhe. te judA guNone ek bIjA vaDe
oLakhAvavA te vyavahAr chhe; sarve guNo asahAy svatantra chhe te nishchay chhe ane te guNone ekabIjAnI sahAy chhe em
oLakhAvavun te vyavahAr chhe. shraddhAguNane shraddhAguN vaDe ja oLakhAvavo te nishchay chhe, ane gnAnaguNadvArA shraddhAguNane
oLakhAvavo te vyavahAr chhe. samyaggnAnamAnthI samyagdarshan pragaTatun nathI parantu samyaggnAn vaDe samyagdarshan oLakhAy
chhe. jo ek guNamAnthI bIjo guN pragaTe to navA guNanI utpatti thAy athavA jo shraddhA–gnAn be guN bhegA thaIne
samyagdarshan paryAy pragaTe to guNano lop thAy ane guNano lop thatAn dravyano ja lop thAy. mATe darek guNane
yathArthasvarUpe oLakhavA joIe.
(pa0) AtmAmAn anantaguNo chhe, te anantaguNonA avishvAse anantakALathI anantabhavamAn dukh bhogavyun.
chhatAn AtmAnA guNono nAsh thayo nathI; AvI jene pratIt nathI tene AtmAnA trikALIpaNAnI pratIt nathI.
AtmA sat chhe, anAdithI chhe; anAdithI AtmAe shun karyun? anAdithI agnAnabhAve vikAr ja karyo chhe. vikAr
palaTAvyA karyo chhe ane tethI bhav palaTAvyA chhe. e rIte anAdithI AtmA vikAramAn Takayo chhe. jo vikAramAn na Takayo
hot to mokShadashA pragaT hot. pUrvabhavonI vedanAne bhale bhUlI gayo, te pUrvabhavanun vedan vartamAn na thAy topaN
gnAnanA nyAyavaDe teno svIkAr thAy chhe. pUrve je anantabhav karyA tene vartamAnamAn je gnAn anumAnavaDe svIkAre chhe te
gnAn karanAr AtmA chhe ke par? je AtmA vaDe nakkI karyun te gnAn sAchun hoy ke khoTun? AtmAnun satpaNun kabulatAn
pUrvanA vedananI kabulAt gnAnamAn AvI jAy chhe. bhav sambandhI jAtismaraNagnAn thAy tene to pUrvanun vedan visheSh
jaNAy. parantu jAtismaraNagnAn na hoy topaN AtmAnI sva jAtanun smaraN karatAn pUrvanI anantakALanI haiyAtinI
pratIt AvI ja jAy chhe. aho, anant bhavabhramaNamAn Avo avatAr pAmIne AtmAno anubhav karavAne badale
shubharAgamAn salavAI jAy chhe. jIvan TakAvavA mATe jheranA TekA na hoy tem chaitanya svarUp AtmAne rAgano Ashray
na hoy. ekavAr jo jignAsAthI AvA chaitanyano nirNay kare to bhavarahitapaNAnI pratIt thaI jAy.
(pa1) samyagdarshan sAthe shuddhaAtmAnI anubhUti hoy chhe, te anubhUti uparathI samyagdarshanano nirNay thaI
shake chhe. shuddhaAtmAnI anubhUti kevA prakAranI thAy chhe te jaNAve chhe–je A shuddha AtmA chhe te ja hun chhun, gnAn ja hun chhun
paN gnAnamAn je rAgAdi jaNAy chhe

PDF/HTML Page 14 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 13
te rAgAdi hun nathI kem ke teo mArA svabhAvamAnthI upajyA nathI–jene gnAnavaDe AvI oLakhAN thAy chhe tene
niyamathI samyagdarshan hoy ja chhe. bhedagnAnavaDe rAgarahit ekalA gnAnano anubhav karavo te ja AtmAnI
anubhUti chhe.
(pa2) ahIn shubh ichchhAne samyagdarshananun kAraN kahyun nathI. shubh ichchhA to pote dukharUp chhe, te ichchhA bAhya
sAmagrIne pheravatI nathI, tem ja shraddhA–gnAn–chAritra vagere koIpaN guNanI nirmaLatAne te najIk karatI nathI. ichchhA
koIpaN guNane madad to karanAr nathI paN te chAritra guNano vikAr chhe. rAgavaDe samyagdarshanano nirNay thato nathI.
gnAn prAptinI ichchhA kare ane tyAn jo gnAn prApta thAy, to te gnAn ichchhAvaDe thayun nathI; paN gnAn svabhAv taraphanI
ekAgratAvaDe thayun chhe, je ichchhA thaI te to gnAnanA vikAsane aTakAvanAr chhe. A rIte jANIne rAgathI bhinnapaNe
gnAnanI anubhUti karavI te samyaggnAn chhe. shuddhachaitanyaAtmAnI anubhUti te shuddhanayano viShay chhe, paN ichchhA–
rAgAdi te shuddhanayano viShay nathI. jyAre shuddhanayavaDe shuddha AtmAnI anubhUti kare tyAre evun shraddhAn paN thAy chhe ke
shuddhasvachatuShTayasvarUp te ja hun chhun. juo, A shraddhAnamAn paryAyanI paN pUrNatAno ja svIkAr karyo. vartamAn dashAmAn je
rAgAdi chhe te mArun svarUp nathI, paN rAgAdirahit svachatuShTayasvarUp te ja hun chhun.
jeNe AtmAne chatuShTayasvarUpe svIkAryo tene gnAnamAn pUrNa paryAyanI upAdey buddhi rahI, apUrNatA ane
vikAramAn heyabuddhi rahI ane nimittanun gnAn rahyun. Avo svIkAr samyagdarshananI sAthe hoy chhe. A samyagdarshan
vakhatanI vAt chhe.
svabhAvanI anubhUti karatAn samyagdraShTi jIv em anubhave chhe ke hun anant chatuShTayasvarUpe ja chhun. ‘bhaviShyamAn
anantachatuShTayarUpe thaIsh’ em vikalpa nahi, parantu vartamAnamAn ja rAg ane apUrNatArahit anantachatuShTayasvabhAve
chhun; samyagdraShTi jIvane shuddhanayavaDe AtmAnI evI anubhUti hoy chhe. mArA anantachatuShTayasvarUp sivAyanA badhA
bhAvo sanyogajanit chhe, te mAro svabhAv nathI.
(pa3) nishALamAn khoTI rIte UnchA kalAsamAn chaDAvI dIdho hoy ane jyAre nyAyavant parIkShak Ave ane
parIkShA karIne tene nIchalA kalAsamAn utArI mUke, tyAre jo te vidyArthI rakhaDAu hoy to to te bhaNavAnun ja chhoDI de,
paN jo sAro vidyArthI hoy to samajIne pharIthI barAbar abhyAs kare. tem jIv agnAnapaNe potAne samyagdarshan ane
vrat–tap sahit mAnI beTho hoy, paN jyAre sAchA gnAnI guru tene samajAve ke bhAI, tArI bhUl chhe, shubharAgamAn tun
dharma mAnI beTho paN te agnAn chhe. je chorAshInA avatArano rakhaDAu hoy te jIv to Avun satya sAmbhaLavAnI ja
nA pADe ane kahe ke–jo em mAnashun to ApaNA vrat–tap chhUTI jashe. e rIte sansAranI ruchivALA jIvo to
agnAnane ja poShe chhe, ane sAchun gnAn karavAno nakAr kare chhe. paN je sAcho jignAsu hoy te jIv to te satya
sAmbhaLIne bhUl chhoDIne yathArtha satya samajavAno prayatna kare chhe. potAne AtmAmAnthI em Ugavun joIe ke mAre to
mArA AtmAnun satya samajavun chhe. game tem prayatna karIne, pUrvanA Agrah chhoDIne A avasare sat svarUp samajavun chhe,
pharI pharI AvA avasar AvavAnA nathI. aho, jagat vratAdinA rAganA ahankAramAn rokAI gayun chhe, paN pUrNa
svabhAvanI sAkShI ApIne alpakALamAn paripUrNa paramAnand siddha dashA Ape evun je samyaggnAn tenI jagatane kimmat
nathI.
(pa4) AtmAne kabulanArUn gnAn bhavarahit chhe. je gnAnaparyAye svasanmukh thaIne em kabulyun ke ‘mArun
Atmatattva rAgarahit gnAn svarUp chhe,’ te gnAn pote rAgarahitaparyAyapaNe ja rahevA yogya chhe. jeNe AtmasvabhAvane
svIkAryo te gnAn rAgane potAmAn svIkAre nahi eTale te gnAnamAn anantachatuShTayanI pratIt paN bhegI ja chhe. je gnAne
pUrNa svabhAvane mAnyo tene pUrNane pahonchavAnI upAdeyabuddhi ane rAganI heyabuddhi thaI eTale tene pUrNa taraphano ja
puruShArtha jAgashe, pUrNa taraphanA puruShArthamAn, vachche paDavAnI shankA hoy ja nahi. je puruShArthamAn paDavAnI shankA chhe ane
pUrNatAnI pratIt nathI te puruShArtha pUrNa svabhAvanI shraddhAvagarano chhe. shraddhAnA bhAvamAn pAchhA paDavAnI to vAt ja nathI
paN apUrNatAnoy svIkAr nathI. chaitanyanA yathArtha shraddhA–gnAnanun jor chaDatAn kevaLagnAn thAy chhe. A rIte je gnAn
pUrNa svabhAvane svIkAranArun chhe te gnAn bhavarahit chhe. pUrNa svabhAvanI anubhUtirUp gnAn te samyagdarshananun mukhya
bAhya chihna chhe. vastu parathI bhinna pUrNa chhe, jo parano sambandh kalpe to apUrNatA Ave, paN vastu svathI pari–

PDF/HTML Page 15 of 21
single page version

background image
14 Atmadharma 37
pUrNa chhe–Avun vastusvabhAvanun gnAn hoy tyAn shuddhAtmAnI pratItarUp samyagdarshan hoy ja chhe; tethI te gnAnane
samyagdarshananun bAhya chihna kahevAy chhe.
(pap) anantAnubandhI kaShAyano temaj mithyAtvamohanI traN prakRitino abhAv te vaDe samyagdarshanane
oLakhAvavun te paN vyavahAr chhe, kem ke te pote samyagdarshan nathI. shuddhAtmAnI pratIti te ja samyagdarshananun
nishchayalakShaN chhe athavA to shuddhAtmAnI pratIti te ja pote samyagdarshan chhe; parantu chhadmasthajIvone te pratItirUp
pariNAm sIdhAn jaNAtAn nathI tethI bAhya chihnanI mukhyatA karIne samyagdarshanane oLakhAvavAmAn Ave chhe, A
oLakhAN anumAnapramAN chhe, vyavahAr chhe.
A rIte AgamathI, anumAn pramANathI temaj potAnA svasamvedan pratyakSha pramANathI samyagdarshanano nirNay
thaI shake chhe. temAn samyagdarshananA bAhya chihnanun varNan karyun.
(pa6) vaLI samyagdarshanane nishchay tattvArthashraddhAn paN kahevAmAn Ave chhe. potAnA svAnubhavavaDe
potAnA samyagdarshanano barAbar nirNay thAy chhe. samyagdarshan thatAn potAne ja svAnubhav thAy chhe. par jIvanA
samyagdarshanano nirNay tenA vachan vagerethI thaI shake chhe; A rIte shabdAdi uparathI samyagdarshanane nakkI karavun te
vyavahAr chhe kemake te parokSha pramAN chhe. samyagdarshanane sIdhun pratyakSha to shrIsarvagnadev ja jANe chhe, chhadmastha jIvo to
gnAn ke vachan uparathI anumAn karIne samyagdarshanane jANe chhe tethI temane vyavahAranun avalamban chhe.
kevaLIbhagavAne vyavahArI jIvone vyavahAranun sharaN upadeshyun chhe. vyavahAranun sharaN eTale shun? rAganun sharaN, ke
rAgavaDe dharma thAy em teno artha nathI, parantu chhadmastha jIvonun gnAn apUrNa hovAthI samyagdarshanano nirNay karavA
mATe temane bIjA guNano (gnAnano) Ashray levo paDe chhe, e rIte anumAn pramANathI teo jANe chhe,
anumAnAdi pramAN te parokSha hovAthI vyavahAr chhe, kem ke temAn samyaggnAn uparathI samyagdarshananun anumAn karIne
jANe chhe. A rIte, parokSha gnAnavaDe ek guN uparathI bIjA guNane nakkI karavo te vyavahAr chhe, ane evA
vyavahAranun avalamban chhadmasthane hoy chhe.
(chAlu...)
* * *
bhAIshrI dhanajIbhAI gaphalabhAIno svargavAs
tA. 2–10–46 Aso sud 7nA roj vaDhavANanA rahIsh bhAIshrI dhanajIbhAI gaphalabhAI vaDhavAN mukAme
svargavAs pAmyA chhe. temane TheTh sudhI ghaNI UnchI bhAvanA ane shAnti rahI hatI. shArIrik vyAdhi hovA chhatAn te jAtanun
vedan dekhAtun na hatun. ek bAbat temanA dilamAn ghoLAyA karatI hatI, te temaNe sau manDaLane bolAvIne, temanA
putronI rUbarUmAn vyakta karI ke–mArI bhAvanA satdharmanI vRuddhinI chhe eTale vaDhavANamAn ek svAdhyAy mandir tathA ek
jinamandir mArA vatI banAvavun, ane te mATe rUA. 20 thI 2p hajAranI je kAI rakam thAy te kharchavI. A sAmbhaLI sau
khushI thayA ane pote paN khushI thayA pachhI pU. gurudevashrInun chitrapaT mangAvI pote darshan karyA ane tyAr pachhI temaNe
shAntipUrvak deh tyAg karyo.
sva. dhanajIbhAI chhellA traN varShamAn pU. gurudevashrInA samAgamamAn AvyA hatA, ane te daramiyAn temanA
jIvanamAn ghaNo pher paDI gayo hato. TUnkA vakhatamAn teoe tattvano sAro prem pragaT karyo hato, tattvagnAnanI teone
ruchi hatI. ane Avun param satya tattvagnAn khUb prachAr pAme evI temanI bhAvanA hatI ane te mATe pote vAramvAr
utsAh darshAvyo hato; temanI ummar pap varShanI hatI. temanA viyogathI mumukShuone tathA shrI jain atithi sevA
samitine ek sArA utsAhI sAthIdAranI khoT paDI chhe.
satdharma pratye temano keTalo prem hato te temanI antim bhAvanA uparathI jaNAI Ave chhe. jemaNe potAnA
jIvanamAn AtmAnI darakAr karIne satya samajaNanAn bIjaDAn ropyAn chhe tenun ja jIvan sArthak chhe. AvA vairAgyamay
prasangonun udAharaN laIne anya mumukShuoe saveLA chetavun yogya chhe.

PDF/HTML Page 16 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 1pa
श्री सर्वज्ञाय नमः ।। OM ।। श्री वीतरागाय नमः
shrAvaN vad 13 thI bhAdaravA sud pa sudhInA dhArmik divaso daramiyAn thayelA
shrI samayasArajI gAthA 13 tathA shrI padmanandI panchavinshati shAstranA RuShabhajinastotra uparanAn
vyAkhyAno ane charchAono TUnkasAr lekhAnka 2
(A lekhanAn (1) thI (2p) utArA gatAnkamAn AvI gayA chhe, tyAr pachhI AgaL ahIn ApavAmAn Ave chhe)
(26) bhaktanI nishankatA
shrI RuShabhadev bhagavAnanI bhakti karatAn padmanandI AchArya potAnI nishankatAnI jAherAt kare chhe ke have ekAd
bhav svargano karI manuShya thaI mukti pAmashun. he nAth! dev–manuShya sivAy have bIjA avatAr amAre hoI shake nahi.
tArA sharaNe AvyA, have amAre narak–tIryanch e be gati mATe have amArI yogyatA rahI nathI. prabhu! ApanI
oLakhANapUrvak ApanI bhakti karanArane halakI gatinA bhav rahe em ame mAnatA nathI. narak tiryanch gatine to tALAn
ja devAI gayA, paN dev ane manuShyamAn paN have vadhAre bhav nathI, alpakALe chaturgatino ant chhe–em amAro nirNay
chhe ane ApanA kevaLagnAnamAn Ape paN em ja joyun chhe em amane pratIt chhe.
he vItarAgI nAth! je sajajan Apane ja namaskAr kare ane anya koI kudevAdine na mAne tenA avatArano
ant ame dekhI rahyA chhIe. Ap bhavarahit chho ane ApanA bhaktone bhav hoy em banI shake nahi. prabhu! tane
avatAr nahi ane jo tArA bhaktane avatAr rahe to tArI bhakti koN kare? he nAth! je jIvoe sarvagna vItarAgIpaNe
Apane jagatathI judA tAravyA te jIvoe kharekhar AtmAno pUro svabhAv ja tAravyo. ApashrI samAn pUrA svabhAvane
jeNe svIkAryo tene bhav hoy nahi.
dhanavAnanI sevA kare ane jo bhUkhyA rahevun paDe to tevI sevA koN kare? tem he nAth! bhavarahit evA tane
oLakhIne sevA kare ane jo bhav rahe to evI sevA koN kare? amane to tArI bhaktithI bhavarahitapaNAnI pratIt chhe.
ame kudevAdine sevyA nathI ke jethI narakAdi gati hoy? ane puNyAdi vikAramAn dharma mAnyo nathI ke jethI jhAjhA bhav
hoy? he nAth! ame to vItarAgI devane oLakhIne svIkAryA chhe ane rAgarahit vItarAgI svabhAvane svIkAryo chhe, tethI
have bhav nathI.
pUrve 18 mAn bolamAn kahevAI gayun chhe tem ahIn paN e khAs dhyAn rAkhavun ke–vItarAg devanI bhaktimAn
vItarAgapaNAnI oLakhAN ane bahumAnavaDe potAne vItarAg svabhAvanI je ruchi ane bhAvanA vadhe chhe tenA ja jore
bhavarahitapaNAnI nisandehatA thAy chhe, parantu je shubharAg chhe tenA vaDe AtmAne kharekhar lAbh thato nathI. jo rAg ane
vItarAgatA vachchenA vivekapUrvakanI bhakti hoy to ja te sAchI bhakti chhe, paN jo rAgathI ja lAbh mAne to tenI bhakti
sAchI nathI.
(27) kAL dravya ane vastusvarUp
kALadravya anAdianant chhe; tenI paryAyanA traN bhed paDe chhe. bhUt, vartamAn ane bhaviShya. je kAL gayo tene
bhUtakAL, je ek samay chAlI rahyo chhe tene vartamAnakAL ane je samayo thavAnA bAkI chhe tene bhaviShyakAL kahevAy chhe.
kALadravyanA jeTalA samayo chhe teTalI ja darek dravyanI paryAyo chhe.
bhUtakALanA samayo karatAn bhaviShyakAL anantaguNo adhik chhe evo ja dravyasvabhAv chhe; tene badale ‘bhUtakAL
karatAn bhaviShyakAL ek ja samay adhik chhe’ em mAnavun te dravyanA svarUpanI ja bhUl chhe. bhUtakAL karatAn bhaviShyakAL
ek ja samay adhik mAnyo teno artha e thayo ke–jagatanA badhA dravyonI jeTalI paryAyo thaI gaI tenA karatAn phakta
ek ja vadhAre (=bhUtakALanA samayo+1) paryAy thavAnI bAkI chhe. parantu e vAt yathArtha nathI. bhUtakALamAn dravyanI
jeTalI paryAyo thaI gaI tenA karatAn anant guNI (= bhUtakALanA samayo × anant) paryAyo bhaviShyamAn thavAnI chhe. A
vAtasvabhAvathI ja bese tem chhe. teno ek nyAy e chhe ke– sansAranA kAL karatAn siddha dashAno kAL anant guNo ja hoy.
sansAranA vikAr bhAvamAn maryAdit puruShArtha chhe ane siddhadashAnA bhAvamAn tenAthI anantaguNo amaryAdit puruShArtha chhe, tenun
phaL sansAranA kAL karatAn

PDF/HTML Page 17 of 21
single page version

background image
16 Atmadharma 37
anant guNA kAL sudhI siddha sukhano bhogavaTo chhe. vikAr karatAn svabhAvano puruShArtha anant guNo chhe, tethI vikAradashA
karatAn svabhAv dashAno kAL paN anantaguNo chhe–eTale ke–bhUtakAL karatAn bhaviShyakALanI paryAy darek dravyomAn
anantaguNI chhe; e ja dravyanI pUrNatA chhe. jeo dravyanI pUrNatAnA svarUpane na samajI shake ane dravyanun svarUp samajavAmAn
ja jenI bhUl hoy tenI darek prayojanabhUt bAbatamAn bhUl hoy ja.
vaLI jo bhUtakAL karatAn bhaviShyakAL ek ja samay adhik hoy to,–darek samaye bhaviShyakALamAnthI ekek samay
bhUtakALamAn bhaLI jAy chhe tethI, bhUtakAL karatAn bhaviShyakAL ghaTI javo joIe parantu anant kAL pachhI paN bhUtakAL
karatAn bhaviShyakAL to anant guNo ja rahevAno chhe.
(28) siddha jIv ane siddha samay
6 mAs 8 samayamAn 608 jIvo siddha (–mukta) thAy chhe. 6 mAs 8 samayanA asankhyAt samay thAy chhe, temAnthI
je je samayomAn jIv siddha thayA hoy te samayone ‘siddha samay’ kahevAy chhe ane je samayo khAlI gayA hoy te samayone
‘asiddha samay’ kahevAy chhe.
anAdi anantakALamAn jeTalA siddha samayo chhe tenA karatAn siddha jIvonI sankhyA sankhyAt guNI chhe. ane siddha
jIvo karatAn asiddha samayonI sankhyA asankhyAt guNI chhe, temaj siddha samayo karatAn asiddha samayonI sankhyA paN
asankhyAt guNI chhe. (juo, shrIdhaval bhAg–3, pA. 30)
(29) rAg–dveSh koN kare chhe?
prashna–
rAg–dveSh vikAr jIv kare chhe ke svayam thAy chhe?
uttara– jIvanI paryAyamAn rAg–dveSh pote kare to thAy chhe, na kare to thatA nathI.
prashna– rAg–dveShano kartA jIv chhe, to shun rAg–dveSh jIvano svabhAv chhe?
uttara– ek kShaN pUratA rAg–dveSh jIvanI paryAyanI yogyatAthI jIv kare chhe, parantu jIvanA trikALI svabhAvamAn
rAg–dveSh nathI tethI svabhAv draShTie jIv rAg–dveShano kartA nathI. parantu jIvanI paryAyamAn je rAg–dveSh thAy chhe te kAI
jaD karma vagere koI karAvatun nathI. paryAyamAn pote kare to thAy chhe. karmanI sattAnA kAraNe rAg–dveSh thatA nathI. jo karmanA
kAraNe rAg–dveSh thatA hoy to jIve shun karyun? jo karmo ja rAgAdi kare to jIvano nAsh thaI jAy.
prashna– jo karma jIvane kAI herAn nathI karatun to tenI vAt shA mATe karI chhe?
uttara– jIv rAg–dveSh kare chhe te jIvano svabhAv nathI, paN vikAr chhe. te vikAramAn nimitta tarIke karma chhe em
jaNAvavA mATe karmonun varNan karyun chhe, paN karma jIvane herAn kare chhe em mAnavA mATe kahyun nathI.
(30) ek mAtra samyagdarshan
anantakALathI sansAramAn rajhaLatAn jIve ek sekanDamAtra samyagdarshananI prApti karI nathI. ek mAtra samyagdarshananI
prApti vagar ja anant sansAramAn rajhaLavun thayun chhe. dayA, vrat, tyAg vagere shubhabhAv anantavAr karyA ane hinsA, chorI
vagere ashubhabhAv paN anantavAr karyA, anekavAr dravyalingI muni thayo ane anekavAr moTo kasAI thayo, paN je rIte
chhe te rIte AtmasvabhAvane kadI jANyo nathI. AtmasvabhAvane jANyA vagar puNya–pApano ne sharIrAdino moh–ahankAr
antarathI TaLe nahi. jo puNya–pAp ane sharIrathI viruddha evA AtmasvabhAvanI ruchi kare to puNya–pApano ahankAr TaLe.
ahA! jagatane puNyamAn sukhano mithyA AbhAs thAy chhe paN samyagdarshananun sAchun sukh bhAsatun nathI! ek sekanDamAtranun
samyagdarshan anant janmamaraNano nAsh kare chhe.
koI pUchhe chhe ke–Avun samyagdarshan to na samajAy, to amAre shun karavun?
teno uttara– are bhAI! tane sansAranun samajAy ane AtmAnun kem na samajAy? jo AtmAnun svarUp na
samajAy to sansAramAn rakhaDo! e sivAy anya koI mArga nathI. samyagdarshan vagar puNya kare to paN temAn sansAranun ja
dukh chhe. svabhAvathI AtmAno mahimA kare to jarUr samajAy. AtmasvabhAv puNya–pAp rahit chhe, gnAnasvarUp chhe–evI
shraddhA karatAn puNya–pApano mahimA uDI jashe ane puNya–pAp rahit pUrNa svabhAvane mAnatAn pUrNa svatantra dashA thashe.
(31) ahinsA
‘par jIvane na mAravo te ahinsA’ e vyAkhyA yathArtha nathI, paN agnAn ane vikAr bhAvothI potAnA
AtmAne bachAvavo te ja sAchI ahinsA chhe. vikArabhAv vaDe potAnA AtmAno ghAt thAy chhe te ja hinsA chhe ane
samyaggnAnAdi vaDe te vikArabhAvano nAsh te ja ahinsA chhe.
vikAr ane bhavarahit jevo potAno svabhAv chhe tevo anubhavavAmAn

PDF/HTML Page 18 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 17
Ave tene evI nishankadashA thAy ke have avatAr nathI. A vAt antarathI samajavAnI chhe, bahArathI ke shubhabhAvathI A
samajAy tevun nathI.
(32) svabhAvanun mAhAtmya
A samayasAramAn AchAryadev samyagdarshananun ja mAhAtmya darshAve chhe. anantakALathI anantabhavamAn sAchA svabhAvanI
vAt kadI samajyo nathI. sharIr jaD chhe, teno kartA AtmA nathI. puNya–pApanA ahankArane lIdhe gnAtA svabhAvanun mAhAtmya
ane pratIt AvatI nathI. svabhAvanun mAhAtmya karyA vagar samyagdarshan thAy nahi, ane samyagdarshan vagar mokShano upAy
thAy nahi.
(33) sukh–dukhano vivek
phaTakaDI ane sAkaranA svAd vachcheno vivek mAkhI paN kare chhe, ane phaTakaDIne chhoDIne sAkar upar bese chhe, rasane
lIdhe sAkar uparathI uThatI nathI kemake ras lAgyo chhe. mAkhI paN potAnA tUchchhagnAn vaDe e prakArano vivek kare chhe to pachhI
jemanAmAn hit–ahitano vivek karavA jeTalI gnAnashakti chhe evA manuShyone svabhAv ane vikAranA svAdanA bhed pADatAn
kem na AvaDe? svabhAvano svAd nirAkUL chhe ane vikArano svAd dukhadAyak AkuLatAmay chhe. pApano ras tIvra dukharUp
chhe ane puNyano ras paN dukh ja chhe, AtmAno svAd te bannethI judI jAtano sukharUp chhe. jem samudranA pANImAn vasanArI
mAchhalIne jamIn upar AvatAn dukh thAy ane agnimAn paDatAn to ghaNun ja dukh thAy. tem anAkuL svarUp gnAnasamudra
AtmA chhe, tenA anubhavamAnthI khasIne shubhabhAvamAn Avavun te mAchhalIne pANImAnthI jamIn upar AvavAnI jem, dukh rUp
ja chhe ane ashubhabhAvamAn javun te to, mAchhalIne agnimAn paDavAnI jem, atyant dukharUp chhe. Am puNya–pAp bannethI
rahit trikAL gnAnasvarUp AtmAnI pratIt karavI te ja samyagdarshan chhe.
(34) samyagdarshan kem thAy?
samyagdarshananun svarUp samajAvatAn shrIguru kahe chhe ke–he shiShya! trikAL ekarUp gnAnamay bhAv te ja tAro svabhAv
chhe, kShaNik paryAyamAn bhale vikAr hoy, paN te tArun vAstavik svarUp nathI. mATe tun paryAy draShTi chhoDIne dravyasvabhAvanI
draShTithI anubhav kar, tethI tane tAro shuddha svabhAv pratItimAn Avashe ane samyagdarshan thashe. gnAnIone sAdhak dashAmAn
vikArabhAv hoy parantu, te kShaNik abhUtArtha chhe em gnAnIo jANatA hovAthI teone tenun mAhAtmya hotun nathI, paN vikAr
rahit bhUtArtha svabhAvanun ja mAhAtmya hoy chhe. jeTalo bhAv svabhAvamAnthI pragaTe teTalo ja bhAv mAro, paN svabhAvathI
khasIne paranA lakShe je koIpaN vikArabhAv pragaTe te mAro bhAv nathI Am gnAnIne svabhAv bhAv ane vikAr bhAv vachche
bhedagnAn varte chhe, te ja samyagdarshan chhe. dharma to dharmI evA AtmAmAn chhe, e AtmAne yathArthapaNe jANavo te ja samyagdarshan
chhe. svapney paN je bhegAn nathI evA sharIrAdinAn kAm sahelAn lAge tathA vikArI bhAvo karavA sahelA lAge ane temAn honsh
Ave paN jo parathI ane vikArathI bhinna chaitanya svabhAvane na jANyo ane te pratyeno utsAh na Avyo to pharIthI
svapney AvA suyogano bheTo nahi thAy. ane jo chaitanyano mahimA lAvIne tene jANyo to kRutakRutya thaI, utkRuShTa svarUp
ArAdhanA karIne alpakALe siddha thaI jashe.
gnAnathI thAkelo koI jIv prashna kare chhe ke jIvAdi nav tattvo jANavA ane vaLI te nav tattvothI pAr
AtmAnI shraddhA karavI te samyagdarshan chhe em kahyun, parantu e badhun to agharUn lAge chhe, tethI “AtmA chaitanya chhe”
eTalI ja shraddhA rAkhIe to samyagdarshan chhe ke nahi? tyAre shrIguru teno uttar Ape chhe ke–“AtmA chaitanya chhe”
eTalun ja mAtra mAnavAthI samyagdarshan nathI kemake evun to anya mati paN mAne chhe. mATe pratham nav tattvo yathArthapaNe
jANIne, temAnthI shuddha jIvatattvanI pratItathI ja samyagdarshan chhe. are bhAI! sansAranA anek prakAranA kAmomAn
hoshiyArI batAvo chho ane temAn anek paDakhAn samajavA mATe ghaNo kAL gALo chho, to have AtmAnI apUrva
samajaN karavAmAn ‘agharun lAge chhe’ em kahIne puruShArthahIn thavun te yogya nathI. phakta ‘hun chaitanya’ eTalun ja mAnIne
thAkIne besI javun te nahi pAlave, paN jem chhe tem badhA paDakhethI nirNay karavo paDashe; badhA paDakhethI nirNay karIne
pachhI shuddha chaitanya svabhAvanI shraddhA karavI te samyagdarshan chhe.
(3p) puruShArtha
samyagdraShTi jIvo pUrNa svabhAvane svIkAre chhe, pUrNa svabhAvanA jore teo puruShArthanI vRuddhi ja bhALe chhe. kAL pAkashe
tyAre mukti thashe. evI parAdhIn draShTi nathI

PDF/HTML Page 19 of 21
single page version

background image
18 Atmadharma 37
parantu samaye samaye svabhAvanA jore puruShArthanI vRuddhi ja kare chhe ane tethI nirmaLatA vadhatI jAy chhe. A rIte
svabhAvadraShTithI te vRuddhigat ja chhe tethI alpakALe puruShArtha pUro karI mokSha pAme chhe. gnAnInI draShTi kAL ke karma upar nathI
paN svabhAv upar ja chhe. karmo koIpaN jIvane naDatAn ja nathI.
(36) paramAtmAnI sthApanA
shrI padmanandI AchArya kahe chhe–he prabhu! AdaravA yogya hoy to ApanA jevun vItarAgI svarUp ja chhe. AvA
bhAnapUrvak jeo ApanA charaNe be hAth joDI bhakti kare chhe temane mokShadashA ja chhe kem ke temaNe antarathI
vItarAgapaNAnun ja bahumAn karyun chhe.
rAg ane AtmAne pRuthak karIne jeNe paramAtmadashA pragaT karI evA bhagavantane namaskAr karanAro jIv paN
AtmA ane rAganI bhinnatAnA bhAnavALo chhe, te jIve sansAranI sarva gatino ant najIk karyo chhe. vItarAg–sarvagnane
oLakhyA ane temanI bhakti karI teNe potAnA Atma kamaLamAn vItarAg prabhunI sthApanA karI, tenA kALaje nirantar
prabhu–prabhu thaI rahyun hoy. vItarAg devanA AtmAne tenA svabhAvapaNe oLakhyA tenI vAt chhe. jene paramAtmAnI
yathArthabhAve oLakhAN thaI teNe potAnA kALaje paramAtmapaNAne sthApyun, je dashA paramAtmA pAmyA te dashA ja te pAme.
traNakAL traNalokamAn sati bIjAne na ichchhe, tem he nAth! ame tArA bhakta, vItarAgatAnA upAsak! ame rAgane
AdaraNIy na mAnIe. amAre tArA sivAy have bIjAno Adar nathI. bIjo koI dev have amane lalachAvI jAy tem
nathI. chhokarAne bahAne ke lakShmIne bahAne koI prakAre ame kudevAdithI lalachAIe nahi, prAN jAy paN bIjAne na
mAnIe. he nAth! amArA hRudayamAn vItarAgadev vasAvyA eTale have amArA AtmAmAn vItarAgatA ja vasI, have rAg
toDIne ame pote ja vItarAg thashun trikAL svabhAvanA AdaramAn have rAgano Adar nathI.
he jineshvar! Ap vItarAg thayA, ApanA charaN kamaLane kaI rIte sevIe? AkhA chaitanyamAn ja ame tamane
parovI daIe chhIe, have amArA AtmAmAn kevaLagnAn thashe. rAg rahI shakashe nahi. Am samyagdraShTi bhaktone AtmAnA
asankhya pradeshe ullAs thAy chhe ane teo potAnA AtmAmAn prabhutA sthApe chhe.
he nAth! je bhavya jIvoe tArI oLakhAN karIne tArA charaNamAn mastak jhukAvIne namaskAr karyA tenun mastak
have bIjAne name nahi. kem? kAraN ke he bhagavAn! tArA charaNe jenun mastak namyun tenA upar mohadhUlInun kAI chAlI
shakatun nathI. arthAt je tane yathArthapaNe oLakhIne namaskAr kare chhe teno moh avashya TaLI jAy chhe.
(37) vItarAg dev pratye bhaktanI arpaNatA
he nAth! Ashcharya chhe ke jagatanA mohAndh jIvo marelI strI vagereno phoTo rAkhe chhe ane tenA honshathI darshan kare
chhe. arere, chAmaDAn ane hADakAnnI ruchi–prem Ave chhe. parantu sAkShAt param kalyANakArI shrI vItarAgadevanA virah vakhate
paN temanI pratimA vagereno Adar–bahumAn ane arpaNatAnI honsh AvatI nathI. evA jIvo bhagavAnanA bhakta nathI
paN sansAranA ja bhakta mithyAdraShTi chhe. jene nispRuh vItarAgI svabhAvanI pratIti ane honsh–prIti hoy tene
vItarAgasvabhAvI prabhunI bhakti–arpaNatA uchhaL‌yA vagar rahe nahi.
(38) potAnA pariNAmono vivek
‘puNyathI dharma thato nathI ane AtmA paravastunun kAI karI shakato nathI’ em nishchay svabhAvanI vAt sAmbhaLe
paN paryAyamAn bhUmikA pramANe rAgAdino vivek na kare to te agnAnI chhe. jene svabhAvanun yathArtha bhAn hoy tene
paryAyanA bhAvano vivek avashya hoy ja. lagna vagere prasangomAn ullAs kare chhe paN dev–guru–dharmanI prabhAvanAnA
prasangomAn jene ullAs nathI thato te tIvrasankalesh pariNAmI chhe. dev–guru–shAstrane mATe kAI karavun nathI parantu potAnA
pariNAm sudhAravA mATenI vAt chhe.
(39) pUrNa pavitradashAnun bahumAn
shrI vimalanAth bhagavAn trIjA bhave rAjA hatA, jyAre temaNe sarvagupta kevaLI bhagavAnanA shrImukhethI sAmbhaL‌yun
ke have bej bhav bAkI chhe, trIjA bhave hun tIrthankar thaIne mokSha javAno chhun, tyAre teone ekadam utsAh Avyo ane
pote te ja bhave (–tIrthankar thayA pahelAn–) tIrthankarapaNA samAn mahotsav karyo ane panchakalyANak ujavyAn. hun tIrthankar
thaIsh tyAre mAro mahotsav indra vagere bIjAo to karashe paN atyAre hun ja mArI pUrNadashAno mahotsav karun! em pUrNa
thavAnI

PDF/HTML Page 20 of 21
single page version

background image
kArataka 2473 19
bhAvanAvaDe uchhaLI paDayA. potAnI pUrNa pavitra dashA thashe–enA jevun uttam mangaL bIjun shun hoy? te vakhate AtmAnun
bhAn hatun ane pUrNadashAnA harakhamAn te vakhate rAjyamAn panchakalyAN mahotsav dhAmadhUmathI karAvyo. Am gnAnIone
potAnI pUrNadashA sAmbhaLatAn honsh Ave chhe, ane bhaviShyanI pUrNatAne bhAvathI najIk lAvIne tenun bahumAn kare chhe, e
rIte pUrNatA pratyenA potAnA puruShArthane lambAve chhe.
(40) sansAr–chakra
sarva pApomAn sauthI moTun pAp mithyAtvanun chhe. anant sansAramAn rakhaDatAn, mithyAdraShTi jIv anantavAr
dravyalingI panchamahAvratadhArI muni thayo ane tyAnthI rakhaDatAn rakhaDatAn te ja jIv ek sekanDamAn karoDo gAyone kApI
nAkhe evA kasAIkhAnAno mAlik thayo. tattvanI yathArtha vAt jo nahi samaje to sansAr chakramAn pharI anantavAr evun
karashe. navatattvone jANe nahi ane nav tattvothI pAr AtmAne mAne nahi tathA puNyamAn dharma mAnIne tenAn abhimAn
kare evo jIv dayAdi pALIne svargamAn jAy topaN tyAnthI nIkaLIne sansAr chakramAn rakhaDatAn anantavAr kasAI thashe
ane narak–nigodamAn anantakAL kADhashe. navamI graiveyake jAy evA shubhabhAv ane sAtamI narake jAy evA
ashubhabhAv e banne Asrav hovAthI ek ja jAt chhe. nigodanA jIvane paN alpa shubh bhAv to hoy chhe tenA
shubhabhAv ane dravyalingI muninA shubhabhAv e bannenI ek ja jAt chhe. mithyAdraShTi jIv puNya Asravane sAro ane
pApAsravane kharAb mAne chhe–te ja mithyAtva chhe. puNya ane pAp banne Asrav hovAthI dukhadAyak–bUrAn chhe. AtmAnA
bhAnavagar shubh ane ashubhabhAvavaDe ja sansAr chakra chAlI rahyun chhe.
(41) kundakund bhagavAnano shrImanDap
Aje (–bhAdaravA sud–1) ‘shrI kundakund pravachan manDap’ mAn praveshanun mangaLamuhUrta chhe. AjanA mangaLamuhUrte
samayaprAbhRutamAn A teramI gAthA AvI chhe temAn samyagdarshananun svarUp samajAvyun chhe. A yathArtha samajIne AtmAnA
janmamaraNano ant AvI jAy tevun kArya karavun e ja mangaL chhe. pAtra thaIne bhagavAnanA shrImanDape Avyo ane
AtmasvarUp samajyAn vagar pAchho jAy em bane ja nahi. bhavarahit bhagavAnane oLakhIne jignAsAthI bhagavAnanA
shrImanDape Avyo ane teno mokSha na thAy em gnAnIo mAnatA nathI. tem A paN kundakund bhagavAnano shrImanDap chhe,
ane temAn kundakund bhagavAne kahelI A teramI gAthA vanchAy chhe, temAn kahelun AtmAnun svarUp je samaje te jIv avashya
samyagdarshan pAmIne ekAvatArI jevun mahAkArya karI jAy. samajaN pUrvak nirNay karavo joIe, samajIne hA pADe tenI
vAt barAbar chhe, paN samajyA vagar, nAnA bALakanI jem hA e hA pADe tem na chAle.
(42) samyagdarshan kem thAy?
‘shrI pravachanamanDap’ mAn je gAthA vanchANI te gAthA nIche pramANe chhe–
भूयत्थेणाभिगदा जीवाजीवा य पुण्णपावं च
आसवसंवरणिज्जरबंधो मोक्खो य सम्मत्तं।। १३।।
bhUtArthathI jANel jIv, ajIv vaLI puNya, pApane,
Astrav, samvar, nirjarA, bandh, mokSha te samyakatva chhe. 13.
artha– bhUtArthanayathI jANel jIv, ajIv vaLI puNya, pAp tathA Asrav, samvar, nirjarA, bandh, ane mokSha
e navatattva samyaktva chhe.
AmAn navatattvone bhUtArthathI jANavA te samyagdarshan kahyun chhe, eTale pahelAn nave tattvone yathArtha jem chhe tem
jANavAn joIe, parantu nav tattvone jANavAmAtrathI ja samyagdarshan thatun nathI. navatattvone oLakhyA pachhI, te navanA
vikalpo chhoDIne ek shuddha AtmAne ja pratItamAn levo te bhUtArthanay chhe ane tethI ja samyagdarshan thAy chhe.
navatattvone jem chhe tem jANavA te vyavahAr chhe. paN je sharIrane AtmA mAne, puNyane dharma mAne, samvar–
nirjarAne kaShTadAyak mAne tene to ekey tattvanI khabar nathI. ahIn tenI vAt nathI. ahIn to kahe chhe ke navatattvanI
barAbar pratIt te paN kharUn samyagdarshan nathI, kemake AtmA ek akhanD chhe tene nav bhed vaDe mAnavo te mithyAtva chhe.
ane navatattvanA vikalpothI pAr ek akhanDasvabhAve AtmAne pratItamAn levo te ja nishchayathI samyagdarshan chhe. je
navatattvo jaNAy chhe te nave tattvone jANanAr pote to nav bhedathI rahit ekalA chaitanyasvarUpe chhe–em jo rAgathI
jarA chhUTo paDIne rAgarahit chaitanyanI pratIt kare to samyagdarshan chhe.
gnAnano svabhAv jANavAno chhe tene badale navatattvanA vikalpa karIne rAgamAn aTake to mithyAtva chhe. rAgano
svabhAv jANavAno nathI. jIv–ajIv vagerene jANanArUn gnAn chhe, te gnAn nav bhedane jANavAmAn ja aTake paN
bhUtArtha svabhAvamAn na DhaLe to samyagdarshan thAy nahi.
mudraka chunIlAl mANekachand ravANI, shiShTa sAhitya mudraNAlay, dAsakunj, moTA AnkaDiyA, kAThiyAvAD
prakAshaka jain svAdhyAy mandir TrasTa sonagaDh vatI jamanAdAs mANekachand ravANI, moTA AnkaDiyA. tA. 23–10–46