Chha Dhala-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Chha Dhala: ,; Introduction; Avrutti; Param Pujya Sadgurudev Shree Kanjiswami; Prakashkiy Nivedan (Pratham Avrutti); Prakashkiy nivedan (Pandrahavee Avrutti); Mool Granthkartaka Parichay; Bhoomika; Jivki anadikaleen saat bhule; Uprokt bhoolokA phal; Dharm prapt karaneka samay; Mithyatvaka maha pap; Vastuka swaroop; Samyakdrashtiki bhavana; Samyakcharitra tatha mahavrat; Drayarthik nayase nishchayka swaroop tatha usake ashray se honewalee shuddh paryay; Paryayarthiknayse nishchay aur vyavahar ka swaroop tatha vyavahar paryayka swaroop; Anya vishay; Pathakose nivedan; Vishay-suchi; Pahalee dhal vishay-suchi; Doosaree dhal vishay-suchi.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 11

 


Page -22 of 192
PDF/HTML Page 2 of 216
single page version

background image
bhagavānashrīkundakunda-kahān jain shāstramālā puṣhpa95
adhyātmapremī paṇḍit kavivar shrī daulatarāmajī kr̥ut
chhahaḍhālā
[saṭīk]
(gujarātī anuvādakā hindī anuvād)
:prakāshak :
shrī digambar jain svādhyāyamandir ṭrasṭa
sonagaḍh-364250 (saurāṣhṭra)
-: anuvādak :-
shrī maganalāl jain

Page -21 of 192
PDF/HTML Page 3 of 216
single page version

background image
ab takakī kul 14 āvr̥utti prat : 42000
pandrahavīn āvr̥uttiprat : 2000vi. san. 2065
mudrak :
kahān mudraṇālay
jain vidyārthī gr̥uh kampāuṇḍa,
sonagaḍh-364250 : (02846) 244081
mūlya : ru. 10=00
chhahaḍhālā(hindī)ke
sthāyī prakāshan puraskartā
shrī gnānesh rasikalāl shāh memoriyal ṭrasṭa, surendranagar
haste shrī rasikalāl jagajīvanadās shāhparivār
shrīmatī puṣhpāben, kamalesh, ajay, jyotsanā tathā kavitā
yah shāstrakā lāgat mūlya ru. 23=70 hai. anek
mumukṣhuoṅkī ārthik sahāyatāse is āvr̥uttikī kimmat
ru. 20=00 hotī hai. tathā shrī kundakund-kahān pāramārthik
ṭrasṭa haste sva. shāntilāl ratilāl shāhakī orase 50
%
ārthik sahayog prāpta honese yah shāstrakā vikray-mūlya
ru. 10=00 rakhā gayā hai.


Page -19 of 192
PDF/HTML Page 5 of 216
single page version

background image
prakāshakīy nivedan
[pratham āvr̥utti]
adhyātmapremī kavivar pt.. daulatarāmajī kr̥ut chhahaḍhālākā yah
artha gujarātīmen svādhyāyamandir ṭrasṭa sonagaḍhake bhūtapūrva pramukh shrī
rāmajībhāī māṇekachanda doshīne sampādit kiyā thā . hindīmen to
is pustakakī anek āvr̥uttiyān̐ (anya sansthāon dvārā) nikal
chukī hain . is āvr̥uttimen prakaraṇake anusār bhāvapūrṇa tathā bālasubodh
chitra aṅkit kiye gaye hain, yah isakī visheṣhatā
navīnatā hai . isase
pāṭhakoṅkā abhyāsamen man lagegā aur samajhanemen sugamatā hogī .
sonagaḍhamen prativarṣha shikṣhaṇavargamen aur anek jain
pāṭhashālāommen yah pustak parḥāī jātī hai aur isakī sāmūhik
svādhyāy bhī kaī jagah hotī hai .
paramopakārī pūjya gurudevashrī kānajīsvāmīne is laghukāy
granth par nijātmakalyāṇakārī pravachan kie haĩn. is granthake
viṣhayavastuko yathārthatayā samajhaneke lie mumukṣhuoṅko ve pravachanoṅko
achchhī tarah sunanā atyant āvashyak hai. vartamānayugamen paramopakārī
pūjya gurudevashrī tathā pūjya bahinashrī champābahinake upakār pratāpase
hī ham aise granthoṅko parḥakar apanā ātmahit sādh sakate haĩn.
chhahaḍhālā parḥanemen samājakī atyadhik ruchi rahī hai. is
pustakamen sab kathan jināgam anukūl hai. unamen jinamatase viruddha
matake ekānt abhiprāyoṅkā niṣhedh kiyā gayā hai, ataḥ isakā

Page -18 of 192
PDF/HTML Page 6 of 216
single page version

background image
adhyayan karake abhyāsījan vivek dvārā hey-upādey tattvako
barābar samajh le.
ṭrasṭake tatkālīn pramukh shrī navanītalāl jhaverīko is granth
prakāshan karanekā atīv utsāh thā. is āvr̥uttike prakāshanamen shrī
shāh himmatalāl chhoṭālāl, ḍô. vidyāchandajī shahā, shrī
manasukhalāl desāī, bra. harilāl jain tathā shrī kāntilāl
harilāl shāhane premapūrvak sahāyatā kī hai, ataḥ sansthā un sab
mahānubhāvoṅkā ābhār mānatī hai .
sonagaḍh
vīr san. 2491
sāhityaprakāshanasamiti
shrī di0 jain svādhyāyamandir ṭrasṭa,
sonagaḍh (saurāṣhṭra)

Page -17 of 192
PDF/HTML Page 7 of 216
single page version

background image
prakāshakīy nivedan
(pandrahavīn āvr̥utti)
is laghu granthakī atyanta lokapriyatā evan māṅgake kāraṇ
isakī yah pandrahavīn sachitra āvr̥utti prakāshit ki jā rahī hai. āshā
hai kī mumukṣhu samāj yah granthakā abhyās karake lābhānvit hogā
.
yah pustakakā prinṭīṅg kārya kahān mudraṇālay dvārā atyant
sundar ḍhaṅgase kiyā gayā hai . jisake lie ham inake ābhārī hain .
jinendra bhagavān dvārā prarūpit tattvako spr̥uṣhṭatayā samajhanā
yah mumukṣhuoṅke lie hitakārī evan āvashyak hai . hamārī bhāvanā hai
ki sab dharma-jignāsu is granthakā svādhyāy karake usakā āshay
samajhakar mithyātvase apanī rakṣhā karate hue svasanmukhatā dvārā
samyakpanā prāpta karen .
vaishākh sud-2
pū. gurudevashrīkā
120vān̐ janmotsav
tā. 26-4-2009
sāhityaprakāshanasamiti
shrī di0 jain svā0 ṭrasṭa,
sonagaḍh (saurāṣhṭra)

Page -16 of 192
PDF/HTML Page 8 of 216
single page version

background image
mūl granthakartākā kuchh parichay
shrī pt.. daulatarāmajī alīgarḥake samīp sāsanīke rahanevāle
the, phi ra alīgaḍhamen rahane lage . ve pallīvāl jātike nararatna the .
dharmatattvake achchhe gnātā the . unhonne paramārtha jakaṛī, phu ṭakar anek
pad tathā prastut granth chhahaḍhālākī rachanā kī hai . apanī kavitāmen
saral shabdon dvārā sāgarako gāgaramen bharanekā prayatna kiyā hai .
unake shabda ruchik ra hain, bhāv ullās denevālā hai . unake padoṅkā
bhāv manan karane yogya hai, jo ki jainasiddhāntake jignāsuoṅke
lie bahut upayogī hai .
is granthakā nirmāṇ vikram san. 1891men huā hai, isakī
upayogitākā anubhav karake isako prāyaḥ sabhī jain pāṭhashālāon
aur jain parīkṣhālayoṅke paṭhan-kramamen sthān diyā gayā hai . sarva
sajjanonse merī prārthanā hai ki is granthakā sarvatra prachār karen aur
ātmahitamen agrasar honeke prayatnamen sāvadhān rahen .
nivedak :
navanītalāl sī. jhaverī

Page -15 of 192
PDF/HTML Page 9 of 216
single page version

background image
bhūmikā
kavivar paṇḍit daulatarāmajī kr̥ut ‘‘chhahaḍhālā’’
jainasamājamen bhalībhān̐ti prachalit hai. anek bhāī-bahin usakā
nitya pāṭh karate haĩn. jain pāṭhashālāoṅkī yah ek pāṭhay pustak
hai. granthakārane samvat 1891kī vaishākh shuklā 3, (akṣhay-
tr̥utīyā)ke din is granthakī rachanā pūrṇa kī thī. is granthamen
dharmakā svarūp saṅkṣhepamen bhalībhān̐ti samajhāyā gayā hai; aur vah bhī
aisī saral subodh bhāṣhāmen ki bālakase lekar vr̥uddha tak sabhī
saralatāpūrvak samajh sakẽn.
is granthamen chhah ḍhālen (chhah prakaraṇ) hain, unamen ānevāle
viṣhayoṅkā varṇan yahān̐ saṅkṣhepamen kiyā jātā hai
jīvakī anādikālīn sāt bhūlen
is granthakī dūsarī ḍhālamen chār gatimen paribhramaṇake
kāraṇarūp mithyādarshan-gnān-chāritrakā svarūp batāyā gayā hai.
isamen mithyādarshanake kāraṇarūp jīvakī anādise chalī ā rahī
sāt bhūloṅkā svarūp diyā gayā hai; vah saṅkṣhepamen nimnānusār hai
(1) ‘‘sharīr hai so main hūn̐,’’aisā yah jīv anādi-kālase mān
rahā hai; isalie main sharīrake kārya kar sakatā hūn̐, sharīrakā
halan-chalan mujhase hotā hai; sharīr (indriyommen)ke dvārā main
jānatā hūn̐, sukhako bhogatā hūn̐, sharīr nirog ho to mujhe lābh
ho
ityādi prakārase vah sharīrako apanā mānatā hai, yah
mahān bhram hai. vah jīvako ajīv mānatā hai; yah jīvatattvakī
bhūl hai.

Page -14 of 192
PDF/HTML Page 10 of 216
single page version

background image
(2) sharīrakī utpattise vah jīvakā janma aur sharīrake viyogase
jīvakā maraṇ mānatā hai; yānī ajīvako jīv mānatā hai. yah
ajīvatattvakī bhūl hai.
(3) mithyātva, rāgādi pragaṭ duḥkh denevāle hain; tathāpi unako
sukharūp mānakar unakā sevan karatā hai; yah āsravatattvakī
bhūl hai.
(4) vah apane ātmāko bhūlakar, shubhako iṣhṭa (lābhadāyī) tathā
ashubhako aniṣhṭa (hānikārak) mānatā hai; kintu tattvadr̥uṣhṭise
ve donon aniṣhṭa hain
aisā nahīn mānatā. vah bandhatattvakī
bhūl hai.
(5) samyaggnān tathā samyaggnānasahit vairāgya (ātmahitake yathārtha
sādhan) jīvako sukharūp hai, tathāpi unhen kaṣhṭadāyak aur
samajhamen na āye aisā mānatā hai. vah samvaratattvakī bhūl hai.
(6) apane ātmākī shaktiyoṅko bhūlakar, shubhāshubh ichchhāoṅko na
rokakar indriy-viṣhayoṅkī ichchhā karatā rahatā hai, vah
nirjarātattvakī bhūl hai.
(7) samyagdarshanapūrvak hī pūrṇa nirākulatā pragaṭ hotī hai aur vahī
sachchā sukh hai;aisā na mānakar yah jīv bāhya suvidhāommen
sukh mānatā hai, vah mokṣhatattvakī bhūl hai.
uparokta bhūloṅkā phal
is granthakī pahalī ḍhālamen in bhūloṅkā phal batāyā hai. in
bhūloṅke phalasvarūp jīvako pratisamay-bārambār ananta duḥkh
bhoganā paṛatā hai arthāt chāron gatiyommen manuṣhya, dev, tiryañch aur

Page -13 of 192
PDF/HTML Page 11 of 216
single page version

background image
nārakīke rūpamen janma-maraṇ karake duḥkh sahatā hai. log devagatimen
sukh mānate hain, kintu vah bhramaṇā hai
mithyā hai. pandrahaven tathā
solahaven chhandamen usakā spaṣhṭa varṇan kiyā hai. (sanyog anukūl-
pratikūl, iṣhṭa-aniṣhṭa nahīn hai tathā sanyogase kisīko sukh-duḥkh
ho aisā nahīn hai. kintu viparīt shraddhā, gnān, chāritra evan
puruṣhārthase jīv bhūl karatā hai aur usake kāraṇ duḥkhī hotā
hai. sachche puruṣhārthase bhūlako haṭākar samyakshraddhā
gnān aur
svānubhav karatā hai, usase sukhī hotā hai. )
in gatiyommen mukhya gati nigod-ekendriyakī hai; sansār-
dashāmen jīv adhikase adhik kāl usamen vyatīt karatā hai. us
avasthāko ṭālakar do indriyase pañchendriyakī paryāy prāpta karanā
durlabh hai aur usamen bhī manuṣhyabhavakī prāpti to ati-dīrghakālamen
hotī hai arthāt jīv manuṣhyabhav nahimvat prāpta kar pātā hai.
dharma prāpta karanekā samay
jīvako dharma-prāptikā mukhya kāl manuṣhyabhavakā hai. yadi yah
jīv dharmako samajhanā prārambha kar de to sadāke lie duḥkh dūr
kar sakatā hai; kintu manuṣhya paryāyamen bhī yā to dharmakā yathārtha
vichār nahīn karatā, yā phi ra dharmake nām par chalanevālī anek
mithyā-mānyatāommense kisī na kisī mithyā-mānyatāko grahaṇ
karake kudev, kuguru tathā kushāstrake chakramen phan̐s jātā hai, athavā
to ‘‘sarva dharma samān hain’’
aisā ūparī dr̥uṣhṭise mānakar samasta
dharmoṅkā samanvay karane lagatā hai aur apanī bhramabuddhikoe
vishālabuddhi mānakar aur abhimānakā sevan karatā hai. kabhī vah
jīv sudev, suguru aur sushāstrakā bāhyasvarūp samajhatā hai,

Page -12 of 192
PDF/HTML Page 12 of 216
single page version

background image
tathāpi apane sachche svarūpako samajhanekā prayās nahīn karatā,
isalie punaḥ punaḥ sansār-sāgaramen bhaṭakakar apanā adhik kāl
nigodagati
ekendriy paryāyamen vyatīt karatā hai.
mithyātvakā mahāpāp
uparokta bhūloṅkā mukhya kāraṇ apane svarūpakī bhramaṇā hai.
main par (sharīr) hūn̐, par (strī-putrādi) mere hain, parakā main kar
sakatā hūn̐, par merā kar sakatā hai, parase mujhe lābh yā hāni
hote hain
aisī mithyā mānyatākā nitya aparimit mahāpāp jīv
pratikṣhaṇ seyā karatā hai; us mahāpāpako shāstrīy paribhāṣhāmen
mithyādarshan kahā jātā hai. mithyādarshanake phalasvarūp jīv krodh,
mān, māyā, lobh
jo ki parimit pāp hainunakā tīvra yā
mandarūpase sevan karatā hai. jīv krodhādikako pāp mānate hain,
kintu unakā mūl mithyādarshanarūp mahāpāp hai, use ve nahīn
jānate; to phi ra usakā nivāraṇ kaise karen ?
vastukā svarūp
vastusvarūp kaho yā jainadharmadonon ek hī haĩn. unakī
vidhi aisī hai kipahale baṛā pāp chhuṛavākar phi ra chhoṭā pāp
chhuṛavāte hain; isalie baṛā pāp kyā aur chhoṭā pāp kyāuse
pratham samajhanekī āvashyakatā hai.
jagatamen sāt vyasan pāpabandhake kāraṇ māne jāte hain
juā, mānsabhakṣhaṇ, madirāpān, veshyāgaman, shikār, parastrīsevan
tathā chorī, kintu in vyasanonse bhī barḥakar mahāpāp mithyātvakā
sevan hai, isalie jainadharma sarvapratham mithyātvako chhoṛanekā upadesh
detā hai, kintu adhikānsh upadeshak, prachārak aur aguru

Page -11 of 192
PDF/HTML Page 13 of 216
single page version

background image
mithyātvake yathārtha svarūpase anajān hain; phi ra ve mahāpāparūp
mithyātvako ṭālanekā upadesh kahān̐se de sakate hain ? ve ‘‘puṇya’’ko
dharmamen sahāyak mānakar usake upadeshakī mukhyatā dete hain aur
isaprakār dharmake nām par mahāmithyātvarūpī pāpakā avyaktarūpase
poṣhaṇ karate haĩn. jīv is bhūlako ṭāl sake is hetu isakī
tīsarī tathā chauthī ḍhālamen samyaggnān aur mithyāgnānakā svarūp
diyā gayā hai. isakā yah artha nahīn ki jīv shubhake badale ashubh
bhāv kare, kintu shubhabhāvako vāstavamen dharma athavā dharmamen sahāyak
nahīn mānanā chāhiye. yadyapi nichalī dashāmen shubhabhāv hue binā nahīn
rahatā, kintu use sachchā dharma mānanā vah mithyātvarūp mahāpāp hai.
samyakdr̥uṣhṭikī bhāvanā
pān̐chavīn ḍhālamen bārah bhāvanāoṅkā svarūp darshāyā gayā hai.
ve bhāvanāen̐ samyagdr̥uṣhṭi jīvako hī yathārtha hotī haĩn.
samyagdarshanase hī dharmakā prārambha hotā hai, isalie
samyagdr̥uṣhṭi jīvako hī yah bārah prakārakī bhāvanāen̐ hotī hain; unamen
jo shubhabhāv hotā hai use ve dharma nahīn mānate, kintu bandhakā kāraṇ
mānate haĩn. jitanā rāg dūr hotā hai tathā samyagdarshan-gnānakī jo
dr̥urḥatā hotī hai, use ve dharma mānate hain; isalie unake samvar-nirjarā
hotī hai. agnānījan jo shubhabhāvako dharma athavā dharmamen sahāyak
mānate hain, isalie unhen sachchī bhāvanā nahīn hotī.
samyakchāritra tathā mahāvrat
samyagdr̥uṣhṭi jīv apane svarūpamen sthir rahe use samyak-
chāritra kahā jātā hai. svarūpamen pūrṇarūpase sthir na rah sake use
shubhabhāvarūp aṇuvrat yā mahāvrat hote hain, kintu unamen honevāle

Page -10 of 192
PDF/HTML Page 14 of 216
single page version

background image
shubhabhāvako ve dharma nahīn mānate. ādikā varṇan chhaṭhavīn ḍhālamen
kiyā hai.
dravyārthikanayase nishchayakā svarūp tathā
usake āshrayase honevālī shuddha paryāy
ātmākā svabhāv trikālī shuddha akhaṇḍa chaitanyamay hai,
vah samyagdarshanakā tathā nishchayanayakā viṣhay honese dravyārthikanay
dvārā us trikālī shuddha akhaṇḍa chaitanyasvarūp ātmāko ‘nishchay’
kahā jātā hai, ātmākā vah trikālī sāmānyasvabhāv
dravyārthikanayase ātmākā svarūp hai, us traikālik shuddhatākī
or unmukhatāse jīvakī jo shuddha paryāy pragaṭ hotī hai use
nishchayanayase mokṣhamārga kahā jātā hai phi ra bhī vah ātmākā
paryāy (ansh-bhed) honese use ‘vyavahār’ kahā jātā hai, vah
sadbhutavyavahār hai; aur apanī vartamān paryāyamen jo vikārakā
ansh rahatā hai vah paryāy(ansh-bhed) asadbhūtavyavahāranayakā viṣhay
hai. asadbhutavyavahār jīvakā paramārthasvarūp na honese dūr ho
sakatā hai aur isalie nishchayanayase vah jīvakā svarūp nahīn
hai
aisā samajhanā.
paryāyārthikanayase nishchay aur vyavahārakā
svarūp athavā nishchay tathā vyavahār paryāyakā
svarūp
uparokta svarūpako na jānanevāle jīv aisā mānate hain ki
shubh karate-karate dharma (shuddhatā) hotā hai; tathā ve shubhako vyavahār
mānate hain aur vyavahār karate-karate bhaviṣhyamen nishchay (shuddhabhāv
dharma) ho jāyegā aisā mānate hainyah ek mahān bhūl hai; isalie

Page -9 of 192
PDF/HTML Page 15 of 216
single page version

background image
usakā sachchā svarūp yahān̐ saṅkṣhepamen diyā jātā hai
samyagdr̥uṣhṭi jīvako nishchay (shuddha) aur vyavahār (shubh)
aisī chāritrakī mishra paryāy nichalī dashāmen ek hī samay hotī
haĩn. vah sādhakajīvako nīchalī dashāmen jo shubharāg sahit chāritra
hotā hai usako sarāgachāritra yā vyavahār chāritra bhī kahā gayā
hai . lekin usamen jo shuddhikā ansh hai vah upalī shuddhirūp
nishchay vītarāg chāritrakā kāraṇ honese shāstrommen us shuddhike
sāth vartate rāgako bhī upachārase upalī shuddhikā kāraṇ
vyavahārase kahā jātā hai . kyoṅki us jīvako alpa samayamen
shubhabhāvarūp kachāsh dūr hokar pūrṇashuddhatā pragaṭ hotī hai.
is apekṣhāko lakṣhamen rakhakar vyavahār sādhak tathā nishchay
sādhya
aisā paryāyārthikanayase kahā jātā hai, usakā artha aisā
hai ki samyagdr̥uṣhṭikī paryāyamense shubharūp ashuddhatā dūr hokar
kramashaḥ shuddhatā hotī jātī hai. yah donon paryāyen honese vah
paryāyārthikanayakā viṣhay hai. is granthamen kuchh sthānon par nishchay
aur vyavahār shabdoṅkā prayog kiyā gayā hai, vahān̐ unakā artha
isīprakār samajhanā chāhie. vyavahār (shubhabhāv)kā vyay vah
sādhak aur nishchay (shuddhabhāv)kā utpād vah sādhya
aisā
unakā artha hotā hai; use saṅkṣhepamen ‘‘vyavahār sādhak aur nishchay
sādhya’’
aisā paryāyārthikanayase kahā jātā hai.
anya viṣhay
is granthamen bahirātmā, antarātmā tathā paramātmā ādi
viṣhayoṅkā svarūp diyā gayā hai. bahirātmā mithyādr̥uṣhṭikā dūsarā
nām hai; kyoṅki bāhya sanyog-viyog, sharīr, rāg, dev-guru-

Page -8 of 192
PDF/HTML Page 16 of 216
single page version

background image
shāstra ādise apaneko paramārthataḥ lābh hotā haiaisā vah
mānatā hai. antarātmā samyagdr̥uṣhṭikā dūsarā nām hai; kyoṅki vah
mānatā hai ki apane antarase hī arthāt apane traikālik shuddha
chaitanyasvarūpake āshrayase hī apaneko lābh ho sakatā hai.
paramātmā vah ātmākī sampūrṇa shuddha dashā hai. inake atirikta
anya anek viṣhay is granthamen lie gaye hain; un sabako
sāvadhānīpūrvak samajhanā āvashyak hai.
pāṭhakonse nivedan
pāṭhakoṅko is granthakā sūkṣhmadr̥uṣhṭise adhyayan karanā
chāhie; kyoṅki satshāstrakā dharmabuddhipūrvak abhyās samyagdarshanakā
kāraṇ hai. isake uparānta shāstrābhyāsamen nimnokta bātoṅkā dhyān
rahanā chāhiye :
(1) samyagdarshanase hī dharmakā prārambha hotā hai.
(2) samyagdarshan prāpta kiye binā kisī bhī jīvako sachche vrat,
sāmāyik, pratikramaṇ, tap, pratyākhyānādi nahīn hote; kyoṅki vah
kriyā pratham pān̐chaven guṇasthānamen shubhabhāvarūpase hotī hai.
(3) shubhabhāv gnānī aur agnānī donoṅko hotā hai; kintu
agnānī usase dharma hogā, hit hogā aisā mānatā hai aur gnānīkī
dr̥uṣhṭimen vah hey honese vah usase kadāpi hitarūp dharmakā honā
nahīn mānatā.
(4) isase aisā nahīn samajhanā ki dharmīko shubhabhāv hotā
hī nahīn; kintu vah shubhabhāvako dharma athavā usase kramashaḥ dharma
hogā aisā nahīn mānatā; kyoṅki ananta vītarāgadevonne use bandhakā
kāraṇ kahā hai.

Page -7 of 192
PDF/HTML Page 17 of 216
single page version

background image
(5) ek dravya dūsare dravyakā kuchh kar nahīn sakatā; use
pariṇamit nahīn kar sakatā, preraṇā nahīn kar sakatā, lābh-hāni
nahīn kar sakatā, us par prabhāv nahīn ḍāl sakatā, usakī
sahāyatā yā upakār nahīn kar sakatā; use mār yā jilā nahīn
sakatā
aisī pratyek dravya-guṇ-paryāyakī sampūrṇa svatantratā ananta
gnāniyonne pukār-pukār kar kahī hai.
(6) jinamatamen to aisī paripāṭī hai ki pratham samyaktva
aur phi ra vratādi hote haĩn. ab, samyaktva to sva-parakā shraddhān
hone par hotā hai, tathā vah shraddhān dravyānuyogakā abhyās karanese
hotā hai. isalie pratham dravyānuyogake anusār shraddhān karake
samyagdr̥uṣhṭi bananā chāhie.
(7) pahale guṇasthānamen jignāsu jīvoṅko shāstrābhyās,
adhyayanmanan, gnānī puruṣhoṅkā dharmopadeshshravaṇ, nirantar unakā
samāgam, devadarshan, pūjā, bhakti, dān ādi shubhabhāv hote hain,
kintu pahale guṇasthānamen sachche vrat, tap ādi nahīn hote.
ūparī dr̥uṣhṭise dekhanevāloṅko nimnokta do shaṅkāen̐ honekī
sambhāvanā hai
(1) aise kathan sunane yā parḥanese logoṅko atyanta hāni
honā sambhav hai. (2) is samay log kuchh vrat, pratyākhyān,
pratikramaṇādik kriyāen̐ karate hain; unhen chhoṛ deṅge.
usakā spaṣhṭīkaraṇ yah hai :
satyase kisī bhī jīvako hāni hogīaisā kahanā hī
baṛī bhūl hai, athavā asat kathanase logoṅko lābh mānaneke barābar
hai, satkā shravaṇ yā adhyayan karanese jīvoṅko kabhī hāni ho hī

Page -6 of 192
PDF/HTML Page 18 of 216
single page version

background image
nahīn sakatī. vrat-pratyākhyān karanevāle gnānī hain athavā
agnānī,
yah jānanā āvashyak hai. yadi ve agnānī hon to unhen
sachche vratādi hote hī nahīn, isalie unhen chhoṛanekā prashna hī
upasthit nahīn hotā. yadi vrat karanevāle gnānī hoṅge to
chhadmasthadashāmen ve vratakā tyāg karake ashubhamen jāyeṅge
aisā mānanā
nyāyviruddha hai. parantu aisā ho sakatā hai ki kramashaḥ shubhabhāvako
ṭālakar shuddhabhāvakī vr̥uddhi karen..... aur vah to lābhakā kāraṇ
hai
hānikā nahī̃n. isalie satya kathanase kisīko hāni ho hī
nahīn sakatī.
jignāsujan visheṣh spaṣhṭatāse samajh sakenis bātako
lakṣhamen rakhakar shrī brahmachārī gulābachandajīne mūl gujarātī pustakamen
yathāsambhav shuddhi
vr̥uddhi kī hai. anya jin-jin bandhuonne is
kāryamen sahayog diyā hai unhen hārdik dhanyavād !
yah gujarātī pustakakā anuvād hai. isakā anuvād shrī
maganalālajī jain, (vallabhavidyānagar)ne kiyā hai jo hamārī
sansthāke kaī granthoṅke aur ātmadharma-patrake anuvādak hai; achchhī
tarah anuvād karaneke lie unhen dhanyavād !
shrī varddhamān jayantī
vīr san. 2487
vi.san. 2017
sonagaḍh (saurāṣhṭra)
rāmajī māṇekachanda doshī
pramukh
shrī digambar jain svādhyāyamandir ṭrasṭa
sonagaḍh (saurāṣhṭra)

Page -5 of 192
PDF/HTML Page 19 of 216
single page version

background image
viṣhay-sūchī
viṣhay ........................................................................................gāthā---- pr̥uṣhṭha
pahalī ḍhāl
maṅgalācharaṇ ...................................................... 1
grantharachanākā uddeshya aur jīvoṅkī ichchhā ................. 1 ------ 3
gurushikṣhā sunanekā ādesh tathā sansār-paribhramaṇakā kāraṇ 2 ------ 4
is granthakī prāmāṇikatā aur nigodakā duḥkh ............ 3 ------ 5
nigodakā duḥkh aur vahān̐se nikalakar prāptakī huī paryāyen .. 4 ------ 5
tiryañchagatimen tras paryāyakī durlabhatā aur usakā duḥkh ..... 5 ------ 7
tiryañchagatimen asañgnī tathā sañgnīke duḥkh ................... 6 ------ 8
tiryañchagatimen nirbalatā tathā duḥkh ........................ 7 ------ 9
tiryañchake duḥkhakī adhikatā aur
narak gatikī prāptikā kāraṇ .................... 8 ---- 10
narakoṅkī bhūmi aur nadiyoṅkā varṇan ..................... 9 ---- 11
narakoṅke semal vr̥ukṣha tathā sardī-garmīke duḥkh .............. 10 --- 12
narakommen anya nārakī, asurakumār tathā pyāsakā duḥkh .... 11 --- 14
narakoṅkī bhūkh, āyu aur manuṣhyagati prāptikā varṇan ...... 12 ---- 15
manuṣhyagatimen garbha nivās tathā prasavakālake duḥkh .......... 13 --- 16
manuṣhyagatimen bāl, yuvā aur vr̥uddhāvasthāke duḥkh .......... 14 --- 17
devagatimen bhavanatrikakā duḥkh ............................ 15 ---- 18
devagatimen vaimānik devoṅkā duḥkh ........................ 16 ---- 19
sār ............................................................ 20
pahalī ḍhālakā sārānsh ........................................... 20

Page -4 of 192
PDF/HTML Page 20 of 216
single page version

background image
pahalī ḍhālakā bhed-saṅgrah ........................................ 23
pahalī ḍhālakā lakṣhaṇ-saṅgrah ...................................... 24
vītarāgakā lakṣhaṇ ............................................... 26
antar-pradarshan................................................... 27
pahalī ḍhālakī prashnāvalī ........................................ 28
dūsarī ḍhāl
sansār (chaturgati)men paribhramaṇakā kāraṇ .................. 1 ---- 30
agr̥uhīt-mithyādarshan aur jīvatattvakā lakṣhaṇ ............ 2 ---- 31
jīvatattvake viṣhayamen mithyātva (viparīt shraddhā) ............ 3 ---- 32
mithyādr̥uṣhṭikā sharīr tathā paravastuon sambandhī vichār ...... 4 ---- 33
ajīv aur āsravatattvakī viparīt shraddhā ............... 5 ---- 34
bandha aur samvaratattvakī viparīt shraddhā .................... 6 ---- 36
nirjarā aur mokṣhakī viparīt shraddhā tathā agr̥uhīt mithyāgnān 7 ---- 37
agr̥uhīt mithyāchāritra (kuchāritra)kā lakṣhaṇ ............... 8 ----- 39
gr̥uhīt mithyādarshan aur kuguruke lakṣhaṇ .................. 9 ---- 40
kudev (mithyādev)kā svarūp ............................ 10 --- 41
kudharma aur gr̥uhīt mithyādarshanakā saṅkṣhipta lakṣhaṇ ........... 11-12 42
gr̥uhīt mithyāgnānakā lakṣhaṇ .............................. 13 --- 44
gr̥uhīt mithyāchāritrakā lakṣhaṇ ............................ 14 ---- 45
mithyāchāritrake tyāgakā tathā ātmahitamen laganekā upadesh . 15 --- 46
dūsarī ḍhālakā sārānsh ........................................... 47
dūsarī ḍhālakā bhed-saṅgrah ......................................... 49
dūsarī ḍhālakā lakṣhaṇ-saṅgrah ...................................... 49
antar-pradarshan................................................... 50
dūsarī ḍhālakī prashnāvalī......................................... 51