Moksha Marg Prakashak-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Shree Mokshamargprakashak; Aavrutti; Prakashkiy Nivedan; Shree Sadgurudev Stuti; Upodghat; Vishayanukramanika; Shastrona Arth Karavani Paddhati; Mokshamargprakashak; Gujarati Anuvadakanu Mangalacharan; Adhikar Pahelo Pithabandh Praroopak; Granthakartanu Mangalacharan; Arihantnu Swaroop.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 20

 


Page -26 of 370
PDF/HTML Page 2 of 398
single page version

background image
bhagavānashrīkundakund-kahānajainashāstramāḷā, puṣhpa40
G
āchāryakalpa
shrīmān paṇḍitapravar ṭoḍaramalajī kr̥ut
shrī
mokṣhamārgaprakāshak
[ gujarātī bhāṣhānuvād ]
ḥ anuvādakaḥ
shrī somachand amathālāl shāh
kalol
ḥ prakāshakaḥ
shrī digambar jain svādhyāyamandir ṭrasṭa
sonagaḍh (saurāṣhṭra)

























Page -25 of 370
PDF/HTML Page 3 of 398
single page version

background image
kul chaud āvr̥uttiḥ kul prat 20350
pandaramī āvr̥uttiḥ prat 2000
vīr ni. san. 2532 vi. san. 2062 i. sa. 2006
mudrakaḥ
kahān mudraṇālay
sonagaḍh (saurāṣhṭra)
: (02846) 244081
mūlyaḥ rūā. 20=00
shrī mokṣhamārgaprakāshak (gujarātī)nā
sthāyī prakāshan-puraskartā
shrī lalītāben hansarāj shāhanā smaraṇārthe,
hasteḥ hansarājabhāi devarājabhāi shāh (pati),
bharatabhāi, manīṣhabhāi, kamalabhāi (putro), jyoti, kalpanā, divyā (putravadhū),
hetul, rājīv, bhāvīn, sachīn, pāras, nīshāl (pautro)
ā shāstranī paḍatar kimmat ruā. 69=00 thāy chhe. anek mumukṣhuonī ārthik
sahāyathī ā āvr̥uttinī kimmat ruā.40=00 thāy chhe. temānthī 50% shrī kundakund-kahān
pāramārthik ṭrasṭa haste sva. shrī shāntilāl ratilāl shāh parivār taraphathī kimmat
ghaṭāḍavāmān āvatān ā granthanī vechāṇ kimmat ruā. 20=00 rākhavāmān āvī chhe.


Page -23 of 370
PDF/HTML Page 5 of 398
single page version

background image
prakāshakīy
ā gujarātī mokṣhamārgaprakāshak granthanī chaudamī āvr̥utti khapī javāthī, paramapūjya
sadgurudev shrī kānajīsvāmīnā pāvan pratāpathī, pūjya gurudevashrīnī sādhanābhūmi suvarṇapurī
(sonagaḍh)mān svānubhavavibhūṣhit prashamamūrti pūjya bahenashrī champābenanī pāvan preraṇāthī je anek
dhārmik gatividhio chālī rahī chhe te paikī pustak-prakāshanarūp pravr̥uttimān ukta granthanī māṅgane līdhe
tenun pāchhaḷanī āvr̥uttimān rahī gael kṣhatio sudhārīne pandaramī āvr̥uttirūpe pharī prakāshan karavāmān
āvī rahyun chhe.
ā granthanā sundar chhāpakām māṭe ṭrasṭa ‘kahān mudraṇālay, sonagaḍh’nun ghaṇun ja ābhārī
chhe.
ā granthanā paṭhan-pāṭhanathī mumukṣhujīv ātmalakṣhī tattvagnān prāpta karī ātmārthane visheṣh
puṣhṭa kare e ja bhāvanā.
sāhityaprakāshanasamiti
shrī digambar jain svādhyāyamandir ṭrasṭa
sonagaḍh-
shrāvaṇ vad 2
vi. san. 2062

Page -22 of 370
PDF/HTML Page 6 of 398
single page version

background image
shrī sadgurudev-stuti
(harigīt)
sansārasāgar tāravā jinavāṇī chhe naukā bhalī,
gnānī sukānī maḷyā vinā e nāv paṇ tāre nahīn;
ā kāḷamān shuddhātmagnānī sukānī bahu bahu dohyalo,
muj puṇyarāshi phaḷyo aho
! guru khān tun nāvik maḷyo.
(anuṣhṭup)
aho! bhakta chidātmānā, sīmandhar-vīr-kundanā!
bāhyāntar vibhavo tārā, tāre nāv mumukṣhunān.
(shikhariṇī)
sadā draṣhṭi tārī vimaḷ nij chaitanya nīrakhe,
ane gnaptimānhī darav-guṇ-paryāy vilase;
nijālambībhāve pariṇati svarūpe jaī bhaḷe,
nimitto vahevāro chidaghan viṣhe kāī na maḷe.
(shārdūlavikrīḍit)
haiyun ‘sat sat, gnān gnān’ dhabake ne vajravāṇī chhūṭe,
je vajre sumumukṣhu sattva jhaḷake; paradravya nāto tūṭe;
rāgadveṣh ruche na, jamp na vaḷe bhāvendrimānanshamān,
ṭaṅkotkīrṇa akamp gnān mahimā hr̥udaye rahe sarvadā.
(vasantatilakā)
nitye sudhājharaṇ chandra! tane namun hun,
karuṇā akāraṇ samudra! tane namun hun;
he gnānapoṣhak sumegh! tane namun hun,
ā dāsanā jīvanashilpī! tane namun hun.
(sragdharā)
ūṇḍī ūṇḍī, ūṇḍethī sukhanidhi satanā vāyu nitye vahantī,
vāṇī chinmūrti
! tārī ur-anubhavanā sūkṣhma bhāve bharelī;
bhāvo ūṇḍā vichārī, abhinav mahimā chittamān lāvī lāvī,
khoyelun ratna pāmun,
manarath manano; pūrajo shaktishāḷī!
himmatalāl jeṭhālāl shāh

Page -21 of 370
PDF/HTML Page 7 of 398
single page version

background image
upodghāt
ā nikr̥uṣhṭa kāḷamān sanskr̥it-prākr̥it bhāṣhāgnānanī atishay nyūnatā tathā shrī nirgranth vītarāg
mārganā granthonān paṭhanapāṭhanano koī prakāre abhāv thaī rahyo hato, tevā samayamān (vikramanī 18mī
shatābdinā antamān ane 19mī shatābdinā prārambhamān ḍhuṇḍhāhaḍadesh (rājasthān)nā savāī jayapur
nagaramān ā ‘mokṣhamārgaprakāshak’ granthanā rachayitā, nirgranthavītarāgamārganā param shraddhāvān, sātishay
buddhinā dhārak ane vidvajjnamanavallabh āchāryakalpa paṇḍitapravar shrī ṭoḍaramalajīno uday thayo hato.
pitānun nām jogīdās ane mātānun nām rambhādevī hatun. teo jātie ‘khaṇḍelavāl’ ane gotre
‘godīkā’ hatā. ‘godīkā’ te sambhavataḥ ‘bhonsā’ ane ‘baḍajātyā’ nāmanā gotranun ja nāmāntar chhe.
temanun gr̥uhasthajīvan sādhanasampanna hatun.
pt.. ṭoḍaramalajīnā shikṣhāgurunun nām banshīdharajī hatun. tīvra buddhishaktinā kāraṇe
ṭoḍaramalajīnā shāstrapāṭh ane tenā arthanun shīghra avadhāraṇ karī letā hatā, kushāgra medhāne līdhe nānī
ummaramān ne ṭūṅkā samayamān jainasiddhānt uparānt vyākaraṇ, kāvya, chhand, alaṅkār, koṣh ādi vividh
viṣhayomān dakṣhatā prāpta karī līdhī hatī. hindī sāhityanā digambar jain vidvānomān temanun nām khās
ullekhanīy chhe. hindīnā gadyalekhak vidvānomān teo pratham koṭinā vidvān gaṇāy chhe. vidvatāne
anurūp temano svabhāv paṇ vinamra tem ja dayāḷu hato; ane svābhāvik komaḷatā, sadāchāritā
vagere sadguṇo temanā jīvanasahachar hatā. ahaṅkār to temane sparshī shakyo ja nahoto. saumya mudrā
uparathī temanī āntarik bhadratā tem ja vātsalyano parichay sahajapaṇe prāpta thaī jato hato. temanī
raheṇīkaraṇī ghaṇī ja sādī hatī. ādhyātmikatā to temanā jīvanamān otaprot thaī gaī hatī.
shrīmadbhagavatkundakundāchāryādi maharṣhionā ādhyātmik granthono
temanān adhyayan, manan temaj
parishīlanathīpaṇḍitajīnā jīvan par ghaṇo sāro prabhāv paḍyo hato. adhyātmatattvanī charchā karatān
teo ānandathī ūchhaḷī jatā hatā ane shrotāgaṇ paṇ temanī vāṇī sāmbhaḷīne gadagad thaī jato
hato. sanskr̥it ane prākr̥it
banne bhāṣhāonā teo te samayanā advitīy tem ja suyogya vidvān hatā.
temano kṣhayopasham āshcharyakārī hato ane teo vastusvarūpanā vishleṣhaṇamān ati dakṣha hatā. temano
āchār tem ja vyavahār vivekayukta ane mr̥udu hato. temanā dvārā rachit gommaṭasār, labdhisār,
kṣhapaṇāsār, trilokasār, ātmānushāsan ane puruṣhārthasiddhyupāy vagerenī bhāṣhāṭīkāo tathā ā
‘mokṣhamārgaprakāshak’ nāmanī temanī svatantra grantharachanānun avalokan karatān jaṇāy chhe ke te samayamān
temanā jevā svamat-paramatanā gnātā jvalle ja koī hashe.
gommaṭasār vagere karaṇānuyoganā grantho evā gahan chhe ke jemanun paṭhan-pāṭhan visheṣh buddhi
ane dhāraṇāshaktivāḷā vidvānone paṇ kaṣhṭasādhya chhe. ā sambandhamān vidvān puruṣhonun anubhav sahit
em kahevun chhe ke
gommaṭasāranā paṭhananun kanīk rahasya to tyāre prāpta thāy ke jyāre ā janma

Page -20 of 370
PDF/HTML Page 8 of 398
single page version

background image
sarva viṣhayono abhyās chhoḍī indriyanigrahapaṇe mātra ek teno ja abhyās jāḷavī rākhe.
gommaṭasāranī jem tenā jevā temanā anya ṭīkāgrantho paṇ evā ja gahan chhe. ā uparathī e
granthonā bhāṣhāṭīkākār puruṣh keṭalī tīkṣhṇa buddhinā dhārak hatā te svayamev tarī āve chhe. temaṇe
potānā ṭūṅkā jīvanamān e mahān granthonī ṭīkā lakhī chhe eṭalun ja nahi parantu eṭalā ṭūkā jīvanamān
svamat-paramatanā seṅkaḍo granthonā paṭhan-pāṭhan sāthe temanun marmasparshī ūṇḍun manan paṇ karyun chhe. ane
e vāt temanā rachelā ā ‘mokṣhamārga-prakāshak’ granthanun manan karavāthī abhyāsīne svayam lakṣhamān āvī
jāy tem chhe.
gommaṭasār vagere par temaṇe lakhelā bhāṣhāṭīkāgranth eṭalā gahan chhe ke temano abhyās
mātra visheṣh buddhamān karī shake chhe; parantu alpa pragnāvant jīvo māṭe rachelo temano ā saraḷ
deshabhāṣhāmay ‘mokṣhamārgaprakāshak’ granth evo adbhut chhe ke jenī rahasyapūrṇa gambhīratā ane
saṅkalanābaddha viṣhayarachanāne joī bhalabhalā buddhimānonī buddhi paṇ āshcharyachakit thaī jāy chhe. ā
granthanun niṣhpakṣha-nyāy draṣhṭithī gambhīrapaṇe avagāhan karatān jaṇāy chhe ke
ā koī sādhāraṇ granth
nathī parantu ek ati uchcha koṭino mahattvapūrṇa anokho grantharāj chhe ane tenā rachayitā paṇ anek
āgamonā marmagna tathā asādhāraṇ pratibhāsampanna vidvān chhe. granthanā viṣhayonun pratidān sarvane
hitakārak chhe ane mahān gambhīr āshayapūrvak thayun chhe.
ā ‘mokṣhamārgaprakāshak’ granthamān nav adhikār chhe. temān navamo adhikār apūrṇa chhe, sheṣh
āṭh adhikār potānā viṣhayanirūpaṇamān paripūrṇa chhe. pahelā adhikāramān maṅgalācharaṇ karī tenun
prayojan batāvīne pachhī granthanī pramāṇikatānun digdarshan karāvyun chhe; tyār pachhī shravaṇ-paṭhan karavāyogya
shāstranā vaktā tem ja shrotānun svarūpanun sapramāṇ vivechan karīne ‘mokṣhamārgaprakāshak’ granthanī sārthakatā
batāvī chhe.
bījā adhikāramān sansār-avasthānā svarūpanun sāmānya digdarshan karāvyun chhe. temān karmabandhan-
nidān, nūtan bandh vichār, karma ane jīvano anādi sambandh, amūrtik ātmā sāthe mūrtik karmono
sambandh, te karmonā ‘ghāti-aghāti’ evā bhed, yog ane kaṣhāyathī thanār yathāyogya karmabandhano nirdesh,
jaḍ pudgal paramāṇuonān yathāyogya karmaprakr̥itirūp pariṇamanano ullekh karīne bhāvothī pūrvabaddha
karmonī avasthāmān thanārā parivartanano nirdesh karavāmān āvyo chhe. sāthesāth karmonān phaladānamān
nimitta-naimittikasambandh ane bhāvakarma-dravyakarmanun svarūp paṇ batāvyun chhe.
trījā adhikāramān sansāraduḥkh ane mokṣhasukhanun nirūpaṇ karatān samasta duḥkhonā mūḷ
kāraṇabhūt mithyātvanā prabhāvanun kathan karavāmān āvyun chhe, viṣhayonī abhilāṣhājanak mohathī utpanna
thatā duḥkhane tathā mohī jīvanā duḥkhanivr̥uttinā upāyane niḥsār batāvīne duḥkhanivr̥uttino sācho
upāy batāvyo chhe, darshanamoh tathā chāritramohanā udayathī thatā duḥkhano ane tenī nivr̥uttino ullekh
karavāmān āvyo chhe. ekendriyādik jīvonān duḥkhanun varṇan karīne narakādi chārey gationān ghor
kaṣhṭa ane temane dūr karavānā sāmānya-visheṣh upāyonun paṇ vivechan karavāmān āvyun chhe.

Page -19 of 370
PDF/HTML Page 9 of 398
single page version

background image
chothā adhikāramān mithyādarshan-gnān-chāritranā svarūpanun visheṣh nirūpaṇ karatān prayojan-
bhūt ane aprayojanabhūt padārtho tathā temanā āshraye thanārī rāgadveṣhanī pravr̥uttinun svarūp
batāvyun chhe.
pāñchamā adhikāramān āgam ane yuktinā ādhāre vividh matonī samīkṣhā karīne gr̥uhīt
mithyātvanun ghaṇun ja mārmik vivechan karyun chhe; sāthosāth anya matanā prāchīn granthonān udāharaṇo dvārā
jainadharmanī prāchīnatā tem ja mahattā puṣhṭa karī chhe; shvetāmbar sampradāy sammat anek kalpanāo tem
ja mānyatāonī samīkṣhā karavāmān āvī chhe; ‘achherā’nun nirākaraṇ karatān kevaḷībhagavānane āhār-
nihārano pratiṣhedh tathā munine vastra-pātrādi upakaraṇo rākhavāno niṣhedh karyo chhe; sāthe sāthe ḍhūṇḍhakamat
(sthānakavāsī)nī ālochanā karatā muhapattīno niṣhedh ane pratimādhārī shrāvak nahi hovānī
mānyatānun tathā mūrtipūjānā pratiṣhedhanun nirākaraṇ paṇ karavāmān āvyun chhe.
chhaṭhṭhā adhikāramān gr̥uhīt mithyātvanān nimitta kuguru, kudev ane kudharmanun svarūp batāvīne
temanī sevāno pratiṣhedh karavāmān āvyo chhe; taduparānt anek yuktio dvārā grah, sūrya, chandra, gāy
ane sarpādikanī pūjānun paṇ nirākaraṇ karyun chhe.
sātamā adhikāramān jain mithyādraṣhṭinun sāṅgopāṅg vivechan karyun chhe. temān sarvathā ekānt
nishchayāvalambī jainābhās tem ja sarvathā ekānt vyavahārāvalambī jainābhāsanun yuktipūrṇa kathan karavāmān
āvyun chhe, je vāñchatān ja jainadraṣhṭinun je satya svarūp te sāme tarī āve chhe, ane viparīt kalpanā
vastusthitine athavā nishchay-vyavahār nayonī draṣhṭine nahi samajavāthī thaī hatī tenirmūḷ thaī
jāy chhe. ā mahattvapūrṇa prakaraṇamān paṇḍitajīe jainonā abhyantar mithyātvanā nirasananun ghaṇun rochak
ane saiddhāntik vivechan karyun chhe tathā ubhay nayonī sāpekṣha draṣhṭi spaṣhṭa karīne dev-shāstra-guru sambandhī
bhaktinī anyathā pravr̥uttinun nirākaraṇ karyun chhe. antamān samyaktvasanmukhamithyādraṣhṭinun svarūp tathā
kṣhayopasham, vishuddha, deshanā, prāyogya ane karaṇ
e pāñch labdhiono nirdesh karīne ā adhikār
pūro karavāmān āvyo chhe.
āṭhamā adhikāramān prathamānuyog, karaṇānuyog, charaṇānuyog ane dravyānuyoge chār
anuyogonun prayojan, svarūp, vivechan shailī darshāvīne temanā sambandhamān thanārī doṣhakalpanāono
pratiṣhedh karī, anuyogonī sāpekṣha kathanashailīno samullekh karyo chhe; sāthosāth āgamābhyāsanī preraṇā
paṇ āpī chhe.
navamā adhikāramān mokṣhamārganā svarūp-nirūpaṇano ārambh karatān mokṣhanā kāraṇabhūt
samyagdarshan, samyaggnān ane samyakchāritrae traṇemānthī mokṣhamārganā mūḷakāraṇ-svarūp
samyagdarshananun paṇ pūrun vivechan lakhāyun nathī. khed chhe ke granthakartānun akāḷe mr̥utyu thaī javāthī, ā
adhikār tem ja granthane pūro karī shakyā nathī; e āpaṇun kamanasīb chhe. parantu ā adhikāramān
je kāī kathan karyun chhe te ghaṇun ja saraḷ ane sugam chhe tene hr̥udayaṅgam karatān samyagdarshananān vibhinna

Page -18 of 370
PDF/HTML Page 10 of 398
single page version

background image
lakṣhaṇono samanvay sahaj thaī jāy chhe ane tenā bhedonā svarūpano paṇ sāmānya parichay prāpta
thāy chhe.
ā rīte ā granthamān charchit badhāy viṣhay athavā pramey granthakartānun vishāḷ adhyayan,
anupam pratibhā ane saiddhāntik anubhavanun saphaḷ pariṇām chhe ane te granthakartānī je āntarik
bhadratā tenī mahattānun dyotak chhe.
ā granthanī khās visheṣhatā e chhe ke temān gambhīr tem ja durūh charchāne ati saraḷ shabdomān
anek draṣhṭānt ane yuktio dvārā samajāvavāno prayatna karavāmān āvyo chhe ane pote ja prashna
uṭhāvīne teno mārmik uttar paṇ dīdho chhe, jethī adhyetāne pachhī koī sandehano avakāsh rahe nahi.
ā granthamān je kāī vastuvivechan chhe te anek viṣhayo par prakāsh pātharanār, susambaddha, āshcharyakārak
ane jainadarshananun mārmik rahasya samajāvavā māṭe ek advitīy chāvī samān chhe, arthāt āmān
nirgranth pravachananān ūṇḍān mārmik rahasyo granthakāre ṭhāmaṭhām pragaṭ karyān chhe.
anyamatanirākaraṇ viṣhe lakhavāmān temano hetu kāī paramat pratye dveṣhapariṇati karāvavāno
nathī, parantu potānā abhiprāyamān te te mat sambandhī jo kāī dharmabuddhirūp abhiprāy hoy to te
abhiprāy chhoḍāvavāno chhe. teo pote ja ā sambandhamān ā pramāṇe lakhe chheḥ ‘‘ahīn nānā prakāranā
mithyādraṣhṭionun kathan karyun chhe tenun prayojan eṭalun ja jāṇavun ke
e prakārone oḷakhī potānāmān
koī evo doṣh hoy to tene dūr karī samyakshraddhānayukta thavun, paṇ anyanā evā doṣh joī kaṣhāyī
na thavun; kāraṇ ke potānun bhalun-būrun to potānā pariṇāmothī thāy chhe; jo anyane ruchivān dekhe
to kanīk upadesh āpī tenun paṇ bhalun kare.’’
shrīmān paṇḍitapravar ṭoḍaramalajī digambar jainadharmanā prabhāvak vishiṣhṭa mahāpuruṣh hatā. temaṇe
mātra chha mahināmān siddhāntakaumudī jevā kaṭhaṇ vyākaraṇano abhyās karyo hato. potānī kushāgrabuddhinā
prabhāvathī temaṇe ṣhaṭdarshananā grantho, bauddha, muslim temaj anya anek matamatāntaronā granthonun
adhyayan karyun hatun, shvetāmbar-sthānakavāsīnān sūtro tathā granthonun paṇ avalokan karyun hatun, tathā digambar
jain granthomān shrī samayasār, pañchāstikāyasaṅgrah, pravachanasār, niyamasār, gommaṭasār, tattvārthasūtra,
aṣhṭapāhuḍ, ātmānushāsan, padmanandipañchavinshatikā, shrāvakamunidharmanān prarūpak anek shāstro tathā kathā-
purāṇādi ghaṇān shāstrono abhyās karyo hato. e sarva shāstronā abhyāsathī temanī buddhi ghaṇī ja
prakhar banī hatī. shāstrasabhā, vyākhyānasabhā ane vivādasabhāmān teo ghaṇā ja prasiddha hatā. ā
asādhāraṇ prabhāvakapaṇāne līdhe teo tatkālīn rājāne paṇ atishay priy thaī paḍyā hatā, ane
e rājapriyatā tathā pāṇḍityaprakharatāne kāraṇe anyadharmīo temanī sāthe matsarabhāv karavā lāgyā
hatā, kāraṇ ke temanī sāme te anyadharmīonā moṭā moṭā vidvāno paṇ parābhav pāmatā hatā.
joke teo pote koī paṇ vidharmīono anupakār karatā nahotā; parantu bane tyān sudhī temano upakār
ja karyā karatā hatā, topaṇ mātsaryayukta manuṣhyono matsaratājanya kr̥utya karavāno ja svabhāv chhe;
temanā matsar ane vairabhāvanā kāraṇe ja paṇḍitajīno akāḷe dehānta thaī gayo hato.

Page -17 of 370
PDF/HTML Page 11 of 398
single page version

background image
paṇḍit ṭoḍaramalajīnā mr̥utyu viṣhe ek duḥkhad ghaṭanāno ullekh pt.. bakhatarām shāhanā
‘buddhivilās’ granthamān nīche pramāṇe karavāmān āvyo chheḥ
‘‘तब ब्राह्मणनुं मतौ यह कियो, शिव उठानको टौना दियो
तामैं सबै श्रावगी कैद, करिके दन्ड किये नृप फै द ।।
गुरु तेरह-पंथिनुको भ्रमी, टोडरमल्ल नाम साहिमी
ताहि भूप मार्यो पल माहि, गाडयो मद्धि गन्दगी ताहि ।।’’
āmān spaṣhṭa kahyun chhe ke san. 1818 pachhī jayapuramān jyāre jainadharmano punaḥ visheṣh udyot
thavā lāgyo, tyāre jainadharma prati vidveṣh rākhanār brāhmaṇo te sahī shakyā nahi ane tethī temaṇe
ek gupta ‘ṣhaḍayantra’ rachyun. temaṇe shivapiṇḍī ukhāḍīne jaino upar ‘ukhāḍī nākhavāno’ ārop lagāvyo
ane rājā mādhavasinhane, jaino viruddha bhaḍakāvīne, krodhit karyā. rājāe satyāsatyanī kāī tapās
karyā vinā krodhavash badhā jainone rātre ked karī līdhā ane temanā prasiddha vidvān paṇḍit ṭoḍaramalajīne
pakaḍī mārī nākhavāno hukam daī dīdho. tadanusār hāthīnā pag taḷe kacharāvīne marāvī nākhyā ane
temanā shabane shaheranī gandakīmān daṭāvī dīdhun.
ā vāt prachalit chhe ke jyāre paṇḍitajīne hāthīnā pag taḷe nākhavāmān āvyā ane
aṅkushanāprahārapūrvak hāthīne, temanā sharīrane kacharī nākhavā, prerit karavāmān āvyo tyāre hāthī
ekadam chillāīne thambhī gayo. e rīte be vār te aṅkushanā prahār khāī chūkyo. parantu paṇḍitajī
upar potānā pagano prahār karyo nahi. tenā upar aṅkushano trījo prahār paḍavānī taiyārī hatī,
tyān paṇḍitajīe hāthīnī dashā joīne kahyun ke
he gajendra! tāro kāī aparādh nathī; jyān prajānā
rakṣhake ja aparādhī-niraparādhīnī tapās karyā vinā mārī nākhavāno hukam daī dīdho, tyān tun aṅkushanā
prahār vyartha kem sahan karī rahyo chhe? saṅkoch chhoḍ ane tārun kām kar. ā vākyo sāmbhaḷīne
hāthīe potānun kām karyun . rājā mādhavasinh(pratham)ne jyāre ā ‘ṣhaḍyantra’nī khabar paḍī tyāre
temane khūb duḥkh thayun ane potānā adham kr̥utya par te ghaṇā pastāyā.
paṇḍitajīnā jīvananun mukhya dhyey ek sva-par kalyāṇ ja hatun. antaraṅgamān kṣhayopashamavisheṣhathī
tathā bāhyamān tarkavitarkapūrvak anek shāstronā adhyayanathī temano vītarāg-vignānabhāv eṭalo badho
vadhī gayo hato ke
sānsārik kāryothī teo pote prāyaḥ virakta ja rahyā karatā hatā; ane dhārmik
kāryomān eṭalā badhā tallīn rahyā karatā hatā kebāhya jagatanī tathā āsvādya padārthonī temane
kāī paṇ sudh rahetī nahotī. ā viṣhayamān ek janashruti evī paṇ chhe keje kāḷe teo granth
rachanā karī rahyā hatā te kāḷamān temanān mātushrīe khādya padārthomān chha mahinā sudhī mīṭhāluṇ nākhyun
nahotun; chha mahinā pachhī shāstrarachanā taraphathī temano upayog kanīk khasatān ek divas temaṇe
mātushrīne pūchhyunḥ mājī! āje āpe dāḷamān mīṭhāluṇ kem nākhyun nathī? e sāmbhaḷī mājī
bolyānḥ bhāī! hun to ām chha mahināthī mīṭhāluṇ nākhatī nathī.’ ā badhun lakhavānun tātparya eṭalun

Page -16 of 370
PDF/HTML Page 12 of 398
single page version

background image
ja chhe ke temanā samayamān teo ek mahān dharmātmā, shreṣhṭha paropakārī, nirabhimānī tathā advitīy
vidvān hatā. jainasamājanā durbhāgyathī ja āvā mahātmāno asamayamān viyog thayo, paṇ temaṇe
to pote jīvanaparyant jainasamāj upar ananya upakār karyo chhe ane tethī ja samājamān temanun sthān
avismaraṇīy chhe. mumukṣhu ātmāo to āje paṇ temanun ane temanā guṇonun smaraṇ karī param
santuṣhṭa thāy chhe.
paṇḍit shrī ṭoḍaramalajī dvārā rachit ā ‘mokṣhamārgaprakāshak’ granth ḍhuṇḍhārī tem ja hindī
bhāṣhāmān anekavār prasiddha thaī chūkyo chhe. pūjya gurudev shrī kānajīsvāmīnān karakamaḷamān ā granth
sarvapratham vi. san. 1982mān āvyo. temaṇe khūb mananapūrvak ā granthanun ūṇḍun avagāhan karyun hatun.
tenun avagāhan karatī vakhate pūjya gurudevashrīnī pariṇati eṭalī badhī tallīn hatī ke
na game
khāvun, pīvun ke vahoravā javun, na game anya vātachīt. sthānakavāsī sādhuparyāyamān teo pustak sāthe
rākhatā nahi parantu mokṣhamārgaprakāshakano sātamo adhikār visheṣh sāro lāgavāthī (jhīṇā akṣhare
hāthathī lakhāvī punaḥ punaḥ svādhyāy karavā māṭe sāthe rākhyo hato. pūjya gurudevashrīe sthānakavāsī
sādhuparyāyanā tyāgarūp ‘parivartan’ vi. san. 1991mān karyun. tyār pachhī vi. san. 1997mān
kalolanivāsī shrī somachandabhāī amathālāl shāh kr̥ut gujarātī anuvād (mokṣhamārgaprakāshakano)
prakāshit thayo. te gujarātī anuvādanī pūjya gurudevashrīnā punit pratāpe shrī digambar jain
svādhyāyamandir ṭrasṭa (sonagaḍh) taraphathī agāu chaud āvr̥utti chhapāī gaī chhe. prastut sanskaraṇ tenī
pandaramī āvr̥utti chhe.
paṇḍit shrī ṭoḍaramalajīe pratham adhikāranā antamān āgam-abhyāsanī je preraṇā āpī
chhe teno ullekh karīne ā upodghāt pūrṇa karavāmān āve chhe‘‘ ā jīvanun mukhya kartavya to
āgamagnān chhe. e thatān tattvonun shraddhān thāy chhe, tattvashraddhān thatān sanyamabhāv thāy chhe ane te
āgamagnānathī ātmagnānanī paṇ prāpti thāy chhe, jethī saheje mokṣhanī prāpti thāy chhe. dharmanā anek
aṅgo chhe temān paṇ ek dhyān sivāy ānāthī (āgam-abhyāsathī) ūñchun dharmanun anya koī aṅg
nathī em jāṇī harakoī prakāre āgamano abhyās karavā yogya chhe. vaḷī ā granthanun vāñchavun,
sāmbhaḷavun ane vichāravun ghaṇun sugam chhe. koī vyākaraṇādi sādhananī jarūr paḍatī nathī, māṭe tenā
abhyāsamān avashya pravarto. ethī tamārun kalyāṇ thashe.’’
vi. san. 2062, shrāvaṇ vad 2,
(bahenashrī champābenanī93mī janmajayantī)
tā. 11-8-06
sāhityaprakāshanasamiti
shrī di0 jain svādhyāyamandir
ṭrasṭa
sonagaḍh

Page -15 of 370
PDF/HTML Page 13 of 398
single page version

background image
viṣhayānukramaṇikā
viṣhaypr̥uṣhṭhaviṣhaypr̥uṣhṭha
adhikār pratham 1 thī 24
maṅgalācharaṇ ........................................... 1
arihantanun svarūp .................................... 2
shrī siddha parameṣhṭhīnun svarūp ....................... 3
āchārya, upādhyāy ane sādhunun svarūp ........ 3
āchāryanun svarūp..................................... 4
upādhyāyanun svarūp ................................... 4
sādhunun svarūp ........................................ 5
pūjyatvanun kāraṇ ..................................... 5
shreṣhṭha siddhapad pahelān arhantane namaskār
karavānun kāraṇ ................................ 7
arihantādikathī prayojan siddhi ................... 8
maṅgalācharaṇ karavānun kāraṇ ....................... 9
granthanī prāmāṇikatā ane āgam paramparā.... 11
granthakartāno āgam abhyās .................... 12
asatya pad rachanāno niṣhedh .................... 13
kevān shāstra vāñchavā
sāmbhaḷavā yogya chhe ...... 15
vakatānun svarūp ..................................... 15
shrotānun svarūp ..................................... 18
mokṣhamārgaprakāshak granthanī sārthakatā .............. 21
adhikār bījo 25 thī 46
sansār-avasthā nirūpaṇ .......................... 25
karmabandhan roganun nidān.......................... 25
karmano sambandh anādikāḷathī chhe ................ 25
karmonā anādipaṇānī siddhi .................... 26
jīv ane karmonī bhinnatā ..................... 27
amūrtik ātmāthī mūrtik karmono bandh
kevī rīte thāy chhe ......................... 27
ghātiaghāti karma ane tenān kārya ............ 28
nirbaḷ jaḍakarmo dvārā jīvanā svabhāvano
ghāt tathā bāhyasāmagrīnun maḷavun ........ 28
navīn bandh kevī rīte thāy chhe ................. 29
yog ane tenāthī thavāvāḷā prakr̥itibandh,
pradeshabandh ..................................... 30
gnānahīn jaḍaparamāṇunun yathāyogya prakr̥itirūp
pariṇaman .................................... 32
karmonī bandh, uday, sattārūp avasthānun
parivartan ..................................... 33
karmonī udayarūp avasthā ........................ 33
dravyakarma ane bhāvakarma ........................... 34
nokarmanun svarūp ane tenī pravr̥utti ............. 34
nityanigod ane itaranigod .................. 35
karmabandhanarūp roganā nimittathī thatī jīvanī
avasthāo................................... 35
gnāndarshanāvaraṇakarmodayajanya avasthā ......... 35
mati, shrut ane avadhignānanī parādhīn pravr̥utti.. 36
shrutagnānanī parādhīn pravr̥utti ..................... 37
avadhignān, manaḥparyayagnān, kevaḷagnānanī pravr̥utti38
chakṣhu
achakṣhudarshananī pravr̥utti....................... 38
gnāndarshanopayogādinī pravr̥utti ................. 39
mithyātvarūp jīvanī avasthā .................... 40
chāritramoharūp jīvanī avasthā................. 41
antarāyakarmodayajanya avasthā .................... 43
vedanīyakarmodayajanya avasthā ..................... 44
āyukarmodayajanya avasthā........................ 44
nāmakarmodayajanya avasthā ........................ 45
gotrakarmodayajanya avasthā ........................ 46

Page -14 of 370
PDF/HTML Page 14 of 398
single page version

background image
viṣhaypr̥uṣhṭha viṣhaypr̥uṣhṭha
adhikār trījo 47 thī 77
sansāraduḥkh ane mokṣhasukh nirūpaṇ ........... 47
duḥkhanun mūḷ kāraṇ mithyādarshan, agnān,
asanyam ...................................... 47
mithyātvanun svarūp ................................. 48
mohajanit viṣhayaabhilāṣhā ..................... 48
upar kahel duḥkhanī nivr̥uttinā upāyonun
jūṭhāpaṇun ...................................... 49
duḥkhanivr̥uttino sācho upāy ..................... 51
darshanamohanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 52
chāritramohathī duḥkh ane tenā upāyonun
jūṭhāpaṇun ...................................... 54
antarāyakarmanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 58
vedanīyakarmanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 59
āyukarmanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 62
nāmakarmanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 63
gotrakarmanā udayathī thatun duḥkh ane tenā
upāyonun jūṭhāpaṇun .......................... 63
ekendriy paryāyanān duḥkh ......................... 64
vikalendriy tathā asañgnī pañchendriy
paryāyanān duḥkh ...............................66
narak avasthānān duḥkhonun varṇan .................66
tiryañch avasthānān duḥkhonun varṇan .............. 68
manuṣhyagatinān duḥkhonun varṇan .................... 69
devagatinān duḥkhonun varṇan ........................ 70
sarva duḥkhonun sāmānya svarūp ................... 71
mokṣhasukh ane tenī prāptino upāy .......... 73
siddha avasthāmān duḥkhanā abhāvanī siddhi .. 73
adhikār chotho 78 thī 95
mithyādarshangnānchāritranun visheṣh
nirūpaṇ ...................................... 78
mithyādarshananun svarūp .............................. 78
prayojanabhūt
aprayojanabhūt padārtha ............. 79
mithyādarshananī pravr̥utti.............................. 81
jīv
ajīvatattva sambandhī ayathārtha shraddhān ... 82
āsravatattva sambandhī ayathārtha shraddhān .......... 84
bandhatattva sambandhī ayathārtha shraddhān .............. 84
samvaratattva sambandhī ayathārtha shraddhān ............ 85
nirjarātattva sambandhī ayathārtha shraddhān .......... 85
mokṣhatattva sambandhī ayathārtha shraddhān ............. 85
puṇya
pāp sambandhī ayathārtha shraddhān ........... 86
mithyāgnānanun svarūp ............................... 86
mithyāchāritranun svarūp ............................ 89
iṣhṭa
aniṣhṭanī mithyā kalpanā ................. 90
rāgdveṣhanun vidhān tathā vistār .............. 92
mohano mahimā .................................... 94
adhikār pāñchamo 96 thī 167
(anyamat nirākaraṇ)
gr̥uhītamithyātvanun nirākaraṇ ...................... 96
sarvavyāpī advaitabrahmamat nirākaraṇ ............ 97
sr̥uṣhṭikartr̥utvavādanun nirākaraṇ .................... 100
jīvonī chetanāne brahmanī chetanā mānavī ... 102
sharīrādikanun māyārūp thavun ..................... 102
brahmā
viṣhṇu
maheshane sr̥uṣhṭinān kartā, rakṣhak
ane sanhārakapaṇānun nirākaraṇ ......... 106

Page -13 of 370
PDF/HTML Page 15 of 398
single page version

background image
viṣhaypr̥uṣhṭha viṣhaypr̥uṣhṭha
‘‘lokanā anādinidhanapaṇānī puṣhṭi’’...... 111
avatār mīmānsā ................................ 112
yagnamān pashuvadhathī dharmakalpanā
pashuhinsāno
niṣhedh....................................... 115
nirguṇ ane saguṇ bhakitanī mīmānsā ..... 116
bhakitayog mīmānsā ............................. 116
gnānayog mīmānsā ............................... 119
pavanādi sādhan vaḍe gnānī hovāno pratiṣhedh ... 121
anyamatakalpit mokṣhamārganī mīmānsā ....... 123
islāmamat sambandhī vichār .................... 124
anyamat nirūpit tattva vichār
sāṅkhyamat nirākaraṇ ............................ 125
naiyāyikamat
nirākaraṇ.......................... 127
vaisheṣhikamat nirākaraṇ .......................... 129
mīmānsakamat
nirākaraṇ ......................... 132
jaiminīyamatnirākaraṇ......................... 132
bauddhamatnirākaraṇ .............................. 133
chārvākamatnirākaraṇ ........................... 134
anyamat nirākaraṇ upasanhār ................ 136
anyamatathī jainadharmanī tulanā ................. 137
anyamatanā granthothī jainamatanī prāchīnatā
ane samīchīnatā ......................... 139
shvetāmbaramatnirākaraṇ.......................... 144
anyaliṅgathī muktino niṣhedh.................. 146
gr̥uhasthamukit niṣhedh ............................. 146
strīmukit niṣhedh ................................. 146
shūdramukit niṣhedh ................................. 147
achchherāno niṣhedh................................ 147
shvetāmbaramat kathit dev
guru
dharmanun
anyathā svarūp ........................... 149
munine vastrādik upakaraṇano niṣhedh.......... 152
gurunun anyathā svarūp .......................... 152
dharmanun anyathā svarūp .......................... 156
ḍhūṇḍhakamat
nirākaraṇ .............................. 158
pratimādhārī shrāvak na hovānī mānyatāno
niṣhedh....................................... 160
mukhapaṭṭī ādino niṣhedh ....................... 161
mūrtipūjā niṣhedhanun nirākaraṇ .................. 161
adhikār chhaṭhṭho 168 thī 197
kudev-kuguru-kudharmanirākaraṇ ................... 168
kudevanun nirūpaṇ ane tenī sevāno niṣhedh .... 168
vyantarādinun svarūp ane temane pūjavāno
niṣhedh....................................... 169
kṣhetrapāl, padmāvatī ādine pūjavāno
niṣhedh....................................... 173
kugurunā shraddhānādikano niṣhedh ................. 175
kuḷaapekṣhā gurupaṇāno niṣhedh ................. 175
shithilāchāranī poṣhak yukti ane temanun
nirākaraṇ .................................. 189
kudharmanun nirūpaṇ ane tenī shraddhā ādino
niṣhedh....................................... 192
adhikār sātamo 198 thī 273
(jainamatānuyāyī mithyādraṣhṭionun svarūp)
kevaḷ nishchayanayāvalambī jainābhāsonun
nirūpaṇ .................................... 198
kevaḷagnān mānavāmān bhūl ..................... 199
nishchayābhāsīnī svachchhandatā ane temano
niṣhedh....................................... 205
shāstrābhyāsanī nirarthakatā mānanārano
niṣhedh....................................... 205

Page -12 of 370
PDF/HTML Page 16 of 398
single page version

background image
viṣhaypr̥uṣhṭha viṣhaypr̥uṣhṭha
shubhane chhoḍī ashubhamān pravartavun yogya
nathī ......................................... 209
kevaḷ nishchayāvalambī jīvanī pravr̥utti.......... 210
svadravya
paradravyanān chintavanavaḍe nirjarā
bandhano pratibandh ........................... 214
nirvikalpa dashāno vichār ...................... 215
kevaḷ vyavahārāvalambī jainābhāsonun
nirūpaṇ .................................... 218
kuḷ apekṣhā dharmadhārak vyavahārābhāsī ...... 218
parīkṣhārahit āgnānusārī dharmadhārak
vyavahārābhāsī ............................ 220
sānsārik prayojan arthe dharmadhārak
vyavahārābhāsī .......................... 223
vyavahārābhāsī dharmadhārakonī sāmānya
pravr̥utti .................................... 224
dharmabuddhithī dharmadhārak vyavahārābhāsī ........ 225
samyagdarshananun anyathārūp ....................... 225
jainābhāsānīe sudev-guru-shāstra bhakitanun
mithyāpaṇun .................................. 226
devabhakitanun anyathārūp ......................... 226
gurubhakitanun anyathārūp ........................ 227
shāstrabhakitanun anyathāpaṇun ...................... 228
tattvārthashraddhānanun ayathārthapaṇun ................... 228
jīv-ajīvatattvanun anyathārūp ................. 229
jīvājīvatattvanā shraddhānanī ayathārthatā....... 229
āsravatattvanā shraddhānanī ayathārthatā ......... 230
bandhatattvanun anyathārūp .......................... 232
samvaratattvanun anyathārūp ......................... 232
nirjarātattvanān shraddhānanī ayathārthatā ......... 234
mokṣhatattvanā shraddhānanī ayathārthatā ............ 237
samyaggnānanun anyathārūp ....................... 239
samyakchāritra arthe thatī pravr̥uttimān
ayathārthatā ................................. 243
dravyaliṅgīnā dharmasādhanamān anyathāpaṇun ...... 249
dravyaliṅgīnā abhiprāyanun ayathārthapaṇun ....... 251
ubhayābhāsī mithyādraṣhṭi ........................ 254
samyaktvasanmukh mithyādraṣhṭinun nirūpaṇ ...... 264
pāñch labdhionun svarūp ........................ 267
adhikār āṭhamo 274 thī 309
(upadeshanun svarūp)
anuyoganun prayojan ............................. 274
prathamānuyoganun prayojan ......................... 274
karaṇānuyoganun prayojan ......................... 275
charaṇānuyoganun prayojan ......................... 276
dravyānuyoganun prayojan .......................... 277
prathamānuyogamān vyākhyānanun vidhān........... 277
karaṇānuyogamān vyākhyānanun vidhān ........... 280
charaṇānuyogamān vyākhyānanun vidhān .......... 283
dravyānuyogamān vyākhyānanun vidhān ............ 288
chāre anuyogomān vyākhyānanī paddhati ....... 291
vyākaraṇ, nyāy, chhand, koṣh, vaidyak, jyotiṣh
ane mantrādishāstranun prayojan ............ 292
prathamānuyogamān doṣhakalpanānun nirākaraṇ ..... 293
karaṇānuyogamān doṣhakalpanānun nirākaraṇ ..... 294
charaṇānuyogamān doṣh
kalpanānun nirākaraṇ .. 296
dravyānuyogamān doṣhkalpanānun nirākaraṇ .... 297
vyākaraṇnyāyādik shāstronī upayogitā... 299
apekṣhāgnānanā abhāve āgamamān dekhātā
paraspar virodhanun nirākaraṇ ........... 299

Page -11 of 370
PDF/HTML Page 17 of 398
single page version

background image
viṣhaypr̥uṣhṭha viṣhaypr̥uṣhṭha
adhikār navamo 310 thī 344
mokṣhamārganun svarūp............................... 310
ātmānun hit ek mokṣha ja chhe ............. 310
sānsārik sukh duḥkh ja chhe .................. 312
puruṣhārthathī ja mokṣhaprāpti ...................... 314
mokṣhamārganun svarūp............................... 318
lakṣhaṇ ane tenā doṣh ......................... 319
samyagdarshanādikanun sāchun lakṣhaṇ................ 320
tattva sāt ja kem? ............................ 321
tattvārtha shraddhānalakṣhaṇamān avyāpti
ativyāpti
asambhavadoṣhano parihār .............. 324
viṣhay kaṣhāyādik vakhate paṇ samyakatvīne
tattvashraddhān ................................. 325
nirvikalpadashāmān paṇ tattvashraddhān............. 326
samyaktvanā vibhinna lakṣhaṇono meḷ ........ 328
samyaktvanā bhed ................................. 335
samyagdarshananān āṭh aṅg ...................... 343
samyagdarshananān 25 doṣh ....................... 344
(parishiṣhṭa 1)
samādhimaraṇanun svarūp................... 345
[ paṇḍitapravar ṭoḍaramalajīnā suputra
paṇḍit gumānīrāmajīe rachelun ]
samyagdraṣhṭi kevo chhe? ........................... 345
samyagdraṣhṭi rāgī kem thato nathī? .......... 346
(parishiṣhṭa 2)
rahasyapūrṇa chiṭhṭhī ......................... 347
(āchāryakalpa paṇḍit ṭoḍaramalajī dvārā rachit)
(parishiṣhṭa 3)
paramārthavachanikā ...........................356
[kavivar pt. banārasīdāsajī rachit]
nishchay ane vyavahāranun vivaraṇ.............. 357
e traṇe avasthānun vivaraṇ ................... 357
nishchay to dravyanun svarūp ane vyavahār
sansārāvasthit bhāv, tenun vivaraṇ ... 357
have traṇe vyavahāranun svarūp ................... 357
āgam
adhyātmanun svarūp ..................... 358
anantatā kahī teno vichār .................... 358
have mūḍh ane gnānī jīvanun visheṣhapaṇun
anya paṇ sāmbhaḷo...................... 359
samyagdraṣhṭino vichār sāmbhaḷo ................ 359
hey-gney-upādeyarūp gnātānī chālano
vichār ...................................... 360
(parishiṣhṭa 4)
upādānnimittanī chiṭhṭhī ...............362
[kavivar pt. banārasīdāsajī likhit]
have chaubhaṅgīno vichār
gnānaguṇ nimitta
ane chāritraguṇ upādānarūp, tenun
vivechanaḥ .................................. 363
nimittaupādānano shuddhaashuddharūp
vichār ...................................... 366
iti nimittaupādān shuddhāshuddharūp
vichār vachanikā. .......................... 366

Page -10 of 370
PDF/HTML Page 18 of 398
single page version

background image
shāstronā artha karavānī paddhati
vyavahāranay svadravyaparadravyane vā tenā bhāvone vā kāraṇkāryādikane koīnā koīmān
meḷavī nirūpaṇ kare chhe māṭe evā ja shraddhānathī mithyātva chhe tethī teno tyāg karavo. vaḷī
nishchayanay tene ja yathāvat nirūpaṇ kare chhe tathā koīne koīmān meḷavato nathī tethī evā ja
shraddhānathī samyaktva thāy chhe māṭe tenun shraddhān karavun.
prashnajo em chhe to jinamārgamān banne nayonun grahaṇ karavun kahyun chhe, tenun shun
kāraṇ?
uttarjinamārgamān koī ṭhekāṇe to nishchayanayanī mukhyatā sahit vyākhyān chhe teno
to ‘‘satyārtha em ja chhe’’ em jāṇavun, tathā koī ṭhekāṇe vyavahāranayanī mukhyatā sahit
vyākhyān chhe tene ‘‘em nathī paṇ nimittādinī apekṣhāe ā upachār karyo chhe’’ em jāṇavun;
ane e pramāṇe jāṇavānun nām ja banne nayonun grahaṇ chhe. paṇ banne nayonā vyākhyānane samān
satyārtha jāṇī, ‘‘ā pramāṇe paṇ chhe tathā ā pramāṇe paṇ chhe’’ evā bhramarūp pravartavāthī
to banne nayo grahaṇ karavā kahyā nathī.
prashnajo vyavahāranay asatyārtha chhe to jinamārgamān teno upadesh shā māṭe
āpyo? ek nishchayanayanun ja nirūpaṇ karavun hatun?
uttarevo ja tarka shrī samayasāramān karyo chhe tyān ā uttar āpyo chhe ke
jem koī anāryamalechchhane malechchhabhāṣhā vinā artha grahaṇ karāvavā koī samartha nathī, tem
vyavahār vinā paramārthano upadesh ashakya chhe tethī vyavahārano upadesh chhe. vaḷī e ja sūtranī
vyākhyāmān em kahyun chhe ke
e pramāṇe nishchayane aṅgīkār karāvavā māṭe vyavahār vaḍe upadesh
āpīe chhīe paṇ vyavahāranay chhe te aṅgīkār karavā yogya nathī.

Page -9 of 370
PDF/HTML Page 19 of 398
single page version

background image
om
नमः सिद्धेभ्यः
āchāryakalpa paṇḍit ṭoḍaramalajīkr̥ut
shrī mokṣhamārgaprakāshak
gujarātī anuvād
anuvādakanun maṅgalācharaṇ
(shārdūlavikrīḍit chhand)
shrī sattattvaruchi subodh sthiratā shuddhātma bhāve varūn,
vandun satshruti sadguru charaṇane satkārya siddhe ṭharūn;
prārambhe parameṣhṭhī pañch praṇamun māṅgalya āpe sadā,
saune shrey kare dhare svapadamān svānand de sarvadā.
(savaiyā)
shāshvat nijātma tattva yathārtha samajavāne,
mokṣhamārga prakāshak shreṣhṭha sukhadāyī chhe;
anādinun duḥkh jāy ātmasiddhi sadya thāy,
āsrav rokāy bhāv samvar varāy chhe.
namo namo shuddha bhāv sachchiti svarūp guru,
gnān-dhyān ātma puṣhṭi satvar karāy chhe;
maṅgaḷ kalyāṇamālā sugandh vistār thāy,
moh bhāv jāy shuddha svabhāv pamāy chhe.
(doharā)
param padārath pāmavā, maṅgalamay jinavāṇ;
vandun nijaguṇ vr̥uddhikar, lahun sadā sukhakhāṇ.
1

Page -8 of 370
PDF/HTML Page 20 of 398
single page version

background image
adhikār pahelo
pīLbandhā prarupak
granthakartānun maṅgalācharaṇ
maṅgalamay maṅgal karaṇ, vītarāg vignān,
namo teh jethī thayā, arahantādi mahān;
karī maṅgal karūn chhun mahā, granthakaraṇ shubh kāj,
jethī maḷe samāj sarva, pāme nijapad rāj.
have shrī mokṣhamārgaprakāshak nāmanā granthano uday thāy chhe, tyān pratham granthakartā maṅgalācharaṇ
kare chhe.
णमो अरहंताणं, णमो सिद्धाणं, णमो आयरियाणं;
णमो उवज्झायाणं णमो लोए सव्वसाहूणं।
ā prākr̥itabhāṣhāmay namaskār mantra chhe te mahāmaṅgalasvarūp chhe, tenun sanskr̥it nīche pramāṇe
thāy chheḥ
नमोऽर्हद्भ्यः। नमः सिद्धेभ्यः, नमः आचार्येभ्यः, नमः उपाध्यायेभ्यः, नमः लोके सर्वसाधुभ्यः।
shrī arihantane namaskār ho, siddhane namaskār ho, āchāryane namaskār ho, upādhyāyane
namaskār ho ane lokamān rahelā sarva sādhuone namaskār ho. e pramāṇe temān namaskār karyā
chhe tethī tenun nām namaskār mantra chhe.
have ahīn jene namaskār karyā chhe tenun svarūp chintavan karīe chhīe, kāraṇ ke svarūp
jāṇyā vinā e nathī samajātun ke hun kone namaskār karun chhun? ane te sivāy uttam phalanī
prāpti paṇ kyāthī thāy?
arihantanun svarup
tyān pratham arihantanun svarūp vichārīe chhīe. je gr̥uhasthapaṇun chhoḍī, munidharma aṅgīkār
karī, nijasvabhāv sādhan vaḍe chār ghātikarmono kṣhay karī anant chatuṣhṭayarūpe birājamān thayā
chhe, tyān anantagnān vaḍe to potapotānā anant guṇaparyāy sahit samasta jīvādi dravyone yugapat
visheṣhapaṇāe karī pratyakṣha jāṇe chhe, anantadarshan vaḍe tene sāmānyapaṇe avaloke chhe, anantavīrya
vaḍe evā uparyukta sāmarthyane dhāre chhe tathā anant sukh vaḍe nirākul paramānandane anubhave chhe.