Samyak Darshan Part 7 8-Gujarati (English transliteration). Pakshatikrant Samaysaar; Swanubhutino Aprar Mahima; Sachho Marg Le To Fal Aave; Mumukshune Upyogi Vidhvidh Charchao; Chaitranyanu Grahan Vikalp Vade Na Thay; Mari Mata; Swanubhuti Prakasha (pad ).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 7 of 13

 

Page 108 of 237
PDF/HTML Page 121 of 250
single page version

background image
108 : shrI muni bhagavantanI sAthe )
( samyagdarshan
munirAj – dharmAtmAnA satsanganI e dhanya ghaDI jIvanamAn
dinarAt mane yAd AvyA kare chhe. ahA! mArun Avun adbhut
svarup munirAje mane dekhADayun; rAgathI pAr mArA gnAnasvarupano
mahAn atIndriy Anand mane temanA pratApe anubhavamAn Avyo.
mArI A gnAnaanubhUtimAn rAg nathI. dukh nathI, klesh nathI.
AvI shAnt gnAtAdhArAnI ugratA vaDe hun mohane sarvathA toDIne
kevaLagnAn pAmI paramAtmA thaIsh.
be ghaDI muninA satsanganun Avun mahAn phaL! to jIvanamAn
evo dhanya avasar kyAre Ave ke hun pote muni thaIne satatapaNe
munivaronA sahavAsamAn rahun ne dhyAnamagna banIne temanI sAthe sAthe
mokShapurImAn jAun
!
– ane, munirAj jANe AshIrvAdapUrvak mane bolAvI rahyA
chhe; antarathI enA nAd Ave chhe. he bhavya! Av.....chAlyo
Av.....AnandathI AvIne amArI sAthe rahe.....ne mokShapurImAn
chAl. mokShapurInA daravAjA khullA chhe.
bas prabho! AvI ja rahyo chhun.....
tamArI sAthe rahevA ne mokShane sAdhavA.
(A ek bhAvanAtmak nibandh chhe. shrI mahAvIr prabhunA
‘aDhIhajAravarShIy nirvAN mahotsav’ prasanganI smRutimAn AtmadharmanA
4000 jeTalA bAlasabhyo mATe bra. haribhAIe ek nibandhaspardhAnun
Ayojan karelun : nibandhano viShay hato ‘shrI munirAjanI sAthe.....’
mahAbhAgye tamane koI munirAjano sang maLe to tame shun karo
? – e
viShay upar AvelA nibandhonA AdhAre A lekh taiyAr karyo chhe. AvA
bIjA anek lekhono sangrah amArI pAse chhe, je yathAvasare pragaT thashe.)

Page 109 of 237
PDF/HTML Page 122 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( pakShAtikrAnt.... samayasAr : 109
pa kShA ti krAn ta.....sa ma ya sA ra
nayadvay – kathan jANe ja kevaL ‘samay’mAn pratibaddha je,
nayapakSha kaI paN navagrahe, nayapakShathI parihIn te.
pakShAtikrAnt thayel samyagdraShTi kevo chhe tenun adbhut varNan
A gAthAmAn chhe. tenI anubhUtinun gambhIr svarup samajAvavA
TIkAmAn chha bolathI kevaLIbhagavAn sAthe sarakhAmaNI karI chhe : –
jevI rIte kevaLI bhagavAn
tevI rIte shrutagnAnI – samyagdraShTi
1. vishvanA sAkShI chhe.....tethI,
1. paranun grahaN karavA prati
utsAh nivRutta thayo chhe...tethI
2. nayapakShonA svarupane
2. nayapakShonA svarupane kevaL
kevaL jANe chhe.....
jANe chhe...
3. sakaL kevaLagnAn vaDe
3. chinmay samayathI pratibaddhapaNA
vignAnaghan thayA chhe.....
vaDe vignAnaghan thayo chhe.....
4. sadA – pote ja vignAnaghan
4. te kALe – (anubhav vakhate)
thayA chhe.....
pote ja vignAnaghan thayo chhe..
5. shrutagnAnanI bhUmikAthI
5. vikalponI bhUmikAthI
atikrAnt thayA chhe.....
atikrAnt thayo chhe....
6. nayapakShanA grahaNathI
6. nayapakShanA grahaNathI dUr
dUr thayA chhe.....
thayo chhe.....
tethI te banne, koIpaN nayapakShane grahatA nathI. A chha bolamAn
bIjo ane chotho bol ekasarakhA chhe; bAkInAn chAr bolamAn
najIvo taphAvat hovA chhatAn ‘pakShAtikrAnt’ sambandhI samAnatA chhe.

Page 110 of 237
PDF/HTML Page 123 of 250
single page version

background image
110 : svAnubhUtino apAr mahimA )
( samyagdarshan
svAnubhUtino apAr mahimA
ahA, AchAryadeve shuddhAtmAno nirvikalpa anubhav karanArA
samyagdraShTine kevaLI bhagavAn sAthe sarakhAvyA chhe. A samajatAn
nirvikalpa – anubhUtino apAr mahimA samajAy chhe.
‘dhanya svAnubhUti !’
AvI anubhUtisvarup thayel AtmA te pote ja ‘samayasAr’
chhe, te paramAtmA chhe, te samyagdarshan chhe, te samyaggnAn chhe, te
utpAd – vyay – dhruv chhe, te ja dravya – guN – paryAyasvarup chhe;
anubhavathI te kaI judA nathI.
te AtmA kevo anubhav kare chhe? tenI spaShTatA karatAn
AchAryadev kaLash 92 mAn kahe chhe ke –
‘chitsvabhAvanA pUnj vaDe ja potAnAn utpAd – vyay – dhrauvya
bhavAy chhe – Avun jenun paramArthasvarup hovAthI je ek chhe; samasta
bandhapaddhatine dUr karIne AvA apAr samayasArane hun anubhavun chhun.’
Avo anubhav te ja samyagdarshan, samyaggnAn, ne
‘samayasAr’ chhe. AthI viruddha bIjo koI anubhav samyagdarshanamAn
ke gnAnamAn hotA nathI. samyagdarshan ne samyaggnAn je shuddhAtmAne
anubhave chhe te ek ja chhe, judA judA nathI.
ahA, samayasAranI A gAthA 143-144 nun spaShTIkaraN
shrIguru – kahAn jyAre pravachanamAn karatA, tyAre chaitanyaanubhUtinA
mahimAnA koI anerA bhAvo ullasatA.....je koIk viral UnDA –
mumukShuo ja jhIlatA, ne AvI anubhUtino gambhIr mahimA
samajIne teno prayatna jagADatA.

Page 111 of 237
PDF/HTML Page 124 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svAnubhUtino mahimA : 111
Am to Akhuny samayasAr samyagdarshanathI ne shuddhAtmAnI
anubhUtithI bharelun chhe; temAny A gA. 143 – 144 mAn
samyagdarshan thavAnun khAs varNan chhe : temAn vIs – vIs shloko
dvArA temaj gAthA dvArA spaShTa samajAvyun chhe ke nayapakShanA vikalpo
vaDe (bhale hun shuddha chhun evo shuddhanayano vikalpa hoy – to paN tenA
vaDe) shuddhAtmAno nirNay ke anubhUti thatI nathI. pratham shrutagnAn vaDe
ja (vikalpavaDe nahi paN gnAnavaDe ja) shuddhAtmAno nirNay thAy chhe;
evo nirNay karanArun gnAn, vikalpone (indriyo temaj manane)
oLangIne, Atmasanmukh thaIne shuddhAtmAnI anubhUti kare chhe;
AvI anubhUti karanAr AtmA te bhagavAn chhe, te samayasAr chhe;
samyagdarshan, gnAn ne Anand paN te ja chhe.
Avo anubhav karavo te ja sarve santono upadesh chhe.
‘sAcho mArga le.....to phaL Ave’
(chha mahinA to vadhumAn vadhu)
AchAryadev karuNAthI k kThapakA sAthe Atmahitanun
mArgadarshan ApatAn (kaLash 34mAn) kahe chhe ke –
विरम.....!’ he bhavya! tane nakkAmo kolAhal karavAthI shun
lAbh chhe? enAthI tun virAm pAm. (tArI kalpanAo chhoDI de.)
ane ek chaitanyamAtra vastune pote nishchal lIn thaI antaramAn dekh.
Avo, ame kahIe chhIe te rIte, chha mahinA AtmAne dekhavAno
abhyAs kar. – em karavAthI tArA potAnA hRudayasarovaramAn
dehAdithI bhinna tArA shuddhaAtmAnI upalabdhi anubhUti tane thashe
ja.

Page 112 of 237
PDF/HTML Page 125 of 250
single page version

background image
112 : sAcho mArga le..... )
( samyagdarshan
koI kahe ke ame to varShothI ghaNI mahenat karIne tUTI marIe
chhIe, chhatAn kem kaI AtmaprApti thatI nathI? – to gnAnI
samajAve chhe : he bhAI! tun samaj ke tAro prayatna sAchI dishAmAn
nathI; ten ‘nakAmo kolAhal chhoDIne’ prayatna nathI karyo; tArA
nirNayamAn, gnAnamAn, ruchimAn bhUl chhe; shun bhUl chhe te gnAnI ja tane
samajAvI shakashe. bAkI to, vikalpamAtra kolAhal chhe, ane tun kahe
chhe ke ‘hun vikalpa vaDe AtmAno nirNay ke abhyAs karun chhun’ to ten
vikalponA kolAhalane kyAn chhoDayo
? UlTun tenA grahaNanI buddhi
karI.....pachhI AtmAno mArga tane kyAthi hAth Ave? ‘potAnI
rIte’ varShothI prayatna karavA chhatAn kAI hAth na Avyun to samaj ke
tun mArga ja bhUlyo chhe. (doDayo ghaNun....paN UndhA raste
!) gnAnI
pAsethI sAchI rIt samajIne pharI ekaDe ekathI sharu kar ane pachhI
jo....ke chha mahinAmAn kevun uttam phaL Ave chhe
!!
sAchA mArganun, sAchA nirNayanun, sAchA prayatnanun phaL jarur
Ave chhe.....ne tatkAL te AtmAmAn dekhAy chhe.
– mATe he bhavya AtmArthI! tun bhay chhoD.....atyAr sudhI
je kAI karyun ne niShphaL gayun teno Agrah chhoDI de; ne koIk
gnAnInA mArgadarshan anusAr, prasannatAthI.....sAchA bhAvathI,
nishankapaNe ane duniyAthI nirbhayapaNe, tun AtmAnI anubhUtinA
prayatnamAn tArA ‘gnAnane’ joD jarur mahAn Anandasahit tane
AtmaanubhUti thashe.....ne samyagdarshan vaDe tArA AtmakalyANanA
koD pUrA thashe.

Page 113 of 237
PDF/HTML Page 126 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 113
mumukShune upayogI vidhavidh charchAo
dhyeyarup siddhabhagavAn (sa. gA. 1)
A mangal gAthAmAn ‘वंदित्तु सव्व सिद्धे.....’ kahIne, sAdhyarup
siddha bhagavantone shuddha AtmAnA Adarsha tarIke svIkAryA chhe.
te siddha bhagavanto kevA chhe? ke svabhAv – bhAvabhUt evI
siddhagatirupe pariNamelA chhe, apariNAmI nathI. AvA
siddhabhagavantone Adarsharupe rAkhIne sAdhakajIv potAnA AtmAne
paN temanA jevo eTale ke ‘shuddha paryAyarupe pariNamato’ anubhave chhe
ne tene dhyAvIne pote siddhapadarupe pariNamI jAy chhe.
‘gnA.....ya.....ka.....bhA.....va’ (sa. gA. 6)
je ek gnAyakabhAv chhe te – ‘shubhAshubh – kaShAyachakrarupe
pariNamato nathI’ tethI – pramatta ke apramatta nathI.....
‘kaShAyachakrarupe nathI pariNamato’ em kahyun temAn ja
‘arthApattinyAye’ e vAt AvI gaI ke kaShAy vagaranA shuddha
gnAnachakrarupe te pariName chhe.
‘koIpaN bhAvarupe pariNamato nathI’ em na kahyun eTale ke
gnAyakane apariNAmI na kahyo paN kaShAyachakrathI judo gnAnapariNAmI
kahyo. ane evA gnAnarup pariNamanArane ja ame ‘shuddha – gnAyak’
kahIe chhIe. (bhinnapaNe upAsavAmAn Ave tyAre shuddha kahevAy
chhe.)
svAnubhUti vakhate te ‘gnAyak’ (bhale parane nathI jANato paN)
pote potAne jANe chhe, tethI te gnAyak ja chhe : jANanAr pote (kartA),

Page 114 of 237
PDF/HTML Page 127 of 250
single page version

background image
114 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
ane potAne ja jANyo (te karma) – em kartAkarmanun abhinnapaNun
(dravyaparyAyanun abhinnapaNun) chhe; ‘gnAyak’thI judo bIjo koI
‘gnAtA’ nathI : ‘gnAt te to te ja chhe.’ A chhaThThI gAthAno artha
keTalAk jIvo barAbar samajatA nathI, ane ‘temAn AtmAne sarvathA
apariNAmI kahyo chhe’ – em mAne chhe, – te bhrAntinun nirAkaraN
uparanA nyAyo samajavAthI thaI shakashe.
ahIn ‘pramatta – apramatta’nA arthamAn 1 thI 14 guNasthAno
levAnA chhe, – temAn mohAdi udayabhAvo bhaLelA hovAthI
guNasthAnone ashuddha kahyA; parantu bhedagnAnavaDe te udayabhAvone bAd
karIne jotAn je samyaktva – kevaLagnAnAdi shuddhabhAvo dekhAy chhe te
to jIvanun svarup chhe ne svabhAvathI jIv pote te – rup pariName chhe.
te pariNaman jIvanun ‘karma’ chhe ne shuddhajIv teno ‘kartA’ chhe – em
kartA – karmanun ananyapaNun (ekapaNun) chhe. A, chhaThThI gAthAnun ne
samayasAranun tAtparya chhe.
(gA. 322 thI 344)
sAnkhyanI jem – koI jain paN jo AtmAne sarvathA
apariNAmI mAne to te paN mithyAdraShTi chhe, – ane jinavANInA
virAdhak chhe; e vAt samayasAr 322 thI 344 sudhInI 23
gAthAmAn bahu spaShTa rIte samajAvIne sAbit karyun chhe ke AtmA
apariNAmI nathI paN svapariNAmI chhe. agnAnI jIv potAnA
agnAnapariNAmane kare chhe, ne bhedagnAnI jIv gnAn bhAvarup
pariNamato thako te gnAnapariNAmano kartA (tathA vibhAvano akartA)
thAy chhe. A rIte jIv k kpariNAm to kare ja chhe.
c

Page 115 of 237
PDF/HTML Page 128 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 115
samayasAr gA. 11
bhUtArthano Ashray karanAr jIv samyagdraShTi
jainadharmano mantra ] * [ shuddhanay bhUtArtha
bhUtArthasvabhAvI shuddhAAtmA, tenA anubhavarupe pariNamelo
jIv te pote ‘shuddhanay’ chhe; te ‘shuddhanay’ bhUtArtha chhe, ne evA
‘bhUtArtha’nA AshrayavALo jIv samyagdraShTi chhe.
shuddhanay to shrutagnAnanI paryAy chhe, paN ahIn te paryAyano bhed
na karatAn, shuddhanay ane tenA viShayabhUt shuddhaAtmA – te bannene
abhed karIne, tene ja (eTale ke tevA bhAvarupe pariNamelA jIvane
ja) ‘bhUtArtha’ ane ‘shuddhanay’ kahel chhe, ne te pote ja samyagdarshan chhe.
A rIte ‘shuddhanay bhUtArtha’ hovAnun ane te ‘bhUtArthanA Ashraye
samyagdraShTi’ hovAnun samajAvIne prabhu kundakundasvAmIe samyagdarshanano
amogh – mantra Apyo chhe. temane namaskAr ho.
shrI gurukahAn A gAthAne jainadharmano mantra kahetA hatA.
ni ja pa da
he uttam mumukShu!
jem krodhAdi vibhAvo tArAthI par bhAvo chhe ne bAhya chhe, tem
tArA gnAnAdi paryAyorup chetan bhAvone tArAthI bAhya ke par bhAvo
na mAnIsh, te to tArA svabhAvanA antarang nijabhAvo chhe. –
sAmbhaL
! (samayasAr : 205)
mati – shrut – avadhi – man: – kevaL teh pad ek ja khare,
A gnAnapad paramArtha chhe, je pAmI jIv mukti lahe.

Page 116 of 237
PDF/HTML Page 129 of 250
single page version

background image
116 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
– je mati – shrut vagere gnAnaparyAyo chhe teo gnAnamay A
ek padane bhedatA nathI paN UlTA abhinande chhe.
c jai nan ja ya ti shA sa nan c
AkhAy samayasAramAn, mULagAthA ke tenI sanskRitaTIkAmAn
shuddhaparyAyathI judo AtmA kyAy kahyo nathI, sarvatra abhed kahyo chhe.
tem ja dravya – guN – paryAy vachche pradeshabhed hovAnun paN kyAy
kahyun nathI. shatashatavAr gurugame samayasAranA mathanano sAr A chhe
ke tArA shuddha dravyaguNaparyAyathI tAro AtmA abhed chhe – te ja
AtmAnun ‘ekatva’ chhe; ne tene par dravyo tathA parabhAvothI
bhinnatArup ‘vibhakta’ paNun chhe. AvA ekatva – vibhaktarup shuddha
abhed AtmAnI anubhUti karavI te ja shuddhanay chhe; ne shuddhanayanI
anubhUtithI Unchun kharekhar bIjun kAI nathI. anubhUtimAn shuddhanay
ane teno viShay abhed chhe; tethI ‘shuddhanay bhUtArtha chhe’ ane AvI
anubhUti te ja jainashAsan chhe.
जैनं जयति शासनम्
sva-paranun bhedagnAn
‘aNumAtra paN rAgAdino jene potAmAn sadbhAv chhe eTale
ke rAganA ek anshamAtrane je gnAnasvabhAvamAn bheLave chhe tene
bhedagnAn nathI, te AtmAnA shuddha svarupane jANato nathI.’
have jem gnAnI potAnA gnAnasvabhAvamAn paranA ek aNu
mAtrane bheLavatA nathI, tem potAnA svabhAvanA ek anshane paN
potAthI bahAr paramAn bheLavatA nathI; potAnA gnAnanA koI anshane

Page 117 of 237
PDF/HTML Page 130 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 117
– koI paryAyane je potAnA AtmAthI bahAr (paradravyarup) mAne chhe
te paN AtmAne parathI bhinna jANato nathI.
jem paranA koI anshane svamAn na lAvavo,
tem svanA koI anshane svathI bahAr na kADhavo;
par dravya – guN – paryAyathI atyant khAlI, ne
sva dravya – guN – paryAyathI sampUrNa pUro.....
AvI AtmashraddhA ne AtmagnAn te ja samyagdarshan ne
samyaggnAn.
svatattvanA koI anshane je paramAn nAnkhe chhe tene ‘anshI’ khanDit
thaI jAy chhe eTale pUrNa AtmA pratItamAn Avato nathI.
mAtra navatattvanA bhedavichAramAn rokAI rahe tene mATe te
‘parabhAv’ kahyo; paN navatattvanun sAchun svarup vichArIne temAnthI
Asravabandharup ashuddhatattvane chhoDIne, samvaranirjarAtattvarupe
(samyaktvAdi – rupe) je svayam pariName chhe tene to te tattva sAthe
ekatva pariNaman chhe, tenA samyaktvAdi kAI bAhya tattva nathI, tene
to te ant: tattva chhe – svabhAv chhe – upAdey chhe.
sAcho vichArak to samyaktvAdine potAnA AtmAmAn
abhinna chintavIne, te – rup pariNaman kare chhe. ‘je samyakdarshan chhe
te AtmA ja chhe.’ samyaktvAdine potAthI bhinna chintavavA te vichAr
khoTA chhe ne tevun chintan karanAr samyaktvAdirup pariNamato nathI;
– mithyAtvarup pariName chhe.
‘muj Atma nishchay gnAn chhe,
muj Atma darshan – charit chhe;
muj Atma pratyAkhyAn ne,
muj Atma samvar – yog chhe.’

Page 118 of 237
PDF/HTML Page 131 of 250
single page version

background image
118 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
‘muj gnAnamAn AtmA khare,
darshan – charitamAn AtamA,
pachchakhANamAn AtmA ja,
samvar – yogamAn paN AtamA.’
– A chhe gnAnInun samyak chintan!
sAkShI chhe prabhu kundakundasvAmI.
gnAnI gnAnakriyAnA kartA chhe
आत्मा ज्ञानं...स्वयं ज्ञानम्
ज्ञानात् अन्यत् करोति किम्?
AtmA pote gnAnasvarup chhe, te gnAn sivAy bIjun shun kare?
gnAnathI viruddha anya bhAvono kartA AtmA chhe – evI buddhi
te agnAnI jIvono moh chhe.
have Ano vyatirek karIne koI em mAne ke ‘mAro AtmA
mArA nij bhAvanoy kartA nathI, ke AtmA potAnI
gnAnAdiparyAyane paN karato nathI,’ – to te paN agnAn ane
moh chhe, teney kartA – karmanA sAchA svarupanI khabar nathI.
bhagavAne AtmAne gnAnathI anya evA parabhAvano akartA
kahyo chhe, kAI nij – gnAnabhAvano akartA nathI kahyo; teno
to tanmayarupe kartA chhe.

Page 119 of 237
PDF/HTML Page 132 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 119
samayasAr gA. 69 – 70 mAn AchAryadev kahe chhe ke –
‘gnAnakriyA svabhAvabhUt hovAthI niShedhavAmAn AvI nathI.’ – eTale
ke AtmAmAn te svIkAravAmAn AvI chhe. AtmA evo akriy nathI
ke tenAmAn gnAnakriyA paN na hoy. rAgAdi kriyAne AtmAthI bhinna
kahIne, mokShamArgamAnthI teno niShedh karyo chhe; gnAnakriyA to
AtmAnA svabhAvabhUt chhe, tene AtmAthI judI pADI shakAy nahi,
teno niShedh karI shakAy nahIn. AtmA sarvathA akartA nathI, nij
shuddhabhAvano to kartA chhe. ‘Atmasiddhi’ mAn gnAn pAmelo shiShya
potAnA anubhavanun varNan karatAn kahe chhe ke –
‘‘athavA nijapariNAm je shuddha chetanArup
kartA – bhoktA tehano, nirvikalpa – svarup.’’
gnAnI vibhAvakarmonA akartA – abhoktA chhe; parantu potAnA
shuddha chetanabhAvonA te abhedapaNe (vikalpa vagar) kartA – bhoktA
chhe. A shuddha kartA – bhoktApaNun gnAnIne ja samajAy chhe.
shun andar ane shun bahAr ?
samyagdarshan AtmAnun antarang tattva chhe, ke AtmAthI
bAhya chhe?
samyagdarshan te AtmAnun abhed – antarang tattva chhe, te
AtmAthI judun ke bAhya nathI.
dharmAtmA potAnA shuddha dravya – guN – paryAyone potAnI
andar samAve chhe, koIne bahAr nathI rAkhato; ne sarve rAgAdi
parabhAvone potAthI bahAr rAkhe chhe, chaitanyamAn nathI bheLavato.
– AvI chhe dharmAtmAnI bhedagnAnadashA.
‘‘nijabhAvane chhoDe nahIn; parabhAv kaIpaN navagrahe.’’

Page 120 of 237
PDF/HTML Page 133 of 250
single page version

background image
120 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
chaitanyatattvanun grahaN vikalpa vaDe na thAy
chaitanyatattva evun moTun mahAn atIndriy chhe ke, tene
vikalpagamya kahevun te kalank chhe; ‘vikalpathI AtmAne jANyo’ em
kahenAre AtmAne indriyagamya – sthUL mAnyo chhe. vikalpa pote
mohano prakAr chhe, tenA vaDe gnAnasvarup AtmAnun grahaN (shraddhAn,
gnAn ke AcharaN) kem thaI shake
? chaitanyanI jAtarup gnAn vaDe ja
tenun grahaN thAy chhe. AtmAnI shobhA vikalpathI nathI; gnAnachetanAthI
ja AtmAnI shobhA chhe. vikalpamAn AtmAno svAd nathI, temAn to
mohano svAd chhe. AtmAno svAd to chetanAmAn chhe. A rIte chetanA
ane vikalpane svAdabhede atyant bhinnatA chhe. AvI bhinnatA
jANI, pragnAchhINI vaDe vikalpone judA karIne, ane chetanAmAn ekatva
karIne, shuddhaAtmAnI svAnubhUti thAy chhe.
svAnubhavanI paramparA
prashna : – samyagdraShTi – gnAnI pote potAnA svAnubhavanI
vAt kare?
uttar : – hA; shrIguru pAse, temaj suyogya AtmArthI jIvo
pAse gnAnI potAnA svAnubhavanI vAt kare. ‘he prabho! ApanA
prasAdathI mane shuddhAtmA maLyo’ em kahIne upakAr mAne.
– to pachhI, niyamasAramAn to kahyun chhe ke gnAnIjIv
parajanano sang chhoDIne potAnA gnAnanidhine bhogave’ – teno shun
artha chhe
?

Page 121 of 237
PDF/HTML Page 134 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 121
– bhAI, emAn to dharmanA virodhI jIvo, ke tattvanI jignAsA
vagaranA sAv laukik jIvone ‘parajan’ kahyA chhe, tevA jIvono sang
vAdavivAdanA kleshanun kAraN thato hovAthI te chhoDIne, gnAnI potAnA
gnAnanidhine bhogave – em kahyun chhe; paN potAnA gurujano upakArI
puruSho temaj tattvajignAsu sAdharmI – sajjano temane kAI ‘parajan’
nathI kahyA; temano to sang kare, temaj temanI sAthe svAnubhavanI charchA
paN kare. jyAntyAn ayogya sthAne tenI charchA na kare. jo suyogya jIv
sAthe paN gnAnI potAnA svAnubhavanI charchA na kare to jagatamAn
svAnubhUtinA mArganI paramparA kaI rIte chAlashe
?
vaLI juo, deshanAlabdhino niyam shun sUchave chhe? koI paN
svAnubhUtivant gnAnInA shrImukhathI AtmAnA anubhavanI vAt
‘pratyakSha sAmbhaLIne’ (Tep dvArA sAmbhaLIne ke lakhAN vAnchIne nahi
paN ekavAr pratyakSha sAmbhaLIne) jIvane deshanAlabdhi thAy
chhe.....ane pachhI supAtra jIv tevo svAnubhav kare chhe. have jo gnAnI
potAnA anubhavanI vAt bole ja nahi to deshanAlabdhino ja lop
thaI jAy
!
ghaNA loko bhramaNAthI em mAne chhe ke ‘hIrA mukhase nA kahe,
lAkh hamArA mol, tem gnAnI pote potAnA anubhavanI vAt na
kare
!’ – paN te vAt barAbar nathI. pratham to hIrAne mukh – jIbh
ja nathI ke te bole; athavA hIrAnI chamak e ja enun mukh chhe ne
tenA dvArA te prasiddha kare ja chhe ke hun keTalo mulyavAn chhun
! tem
gnAnInI vANImAn svAnubhavanI chamak hoy chhe ne tenA uparathI
jhaverI jevA kushaL jignAsuo temane pArakhI laIne potAnun kalyAN
kare chhe. A lekhakane jIvanamAn anek gnAnIo maLyAn chhe, ne temanA
shrImukhathI temanA svAnubhavanI vAt pratyakSha sAmbhaLI chhe, – je
apUrva kalyANanun kAraN thayun chhe.

Page 122 of 237
PDF/HTML Page 135 of 250
single page version

background image
122 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
shAstromAn paN evA hajAro prasango chhe ke jemAn gnAnI potAnI
anubhUtinun nishank varNan karatA hoy, temAnthI thoDAk namUnA ahIn
ApIe chhIe : –
(samayasAr gA : 5) nirantar jharatA AnandanI chhApavALA
prachur svasamvedanathI mane nijavaibhav pragaTayo chhe.....
(sa. kaLash 20) A Atmajyotine ame nirantar
anubhavIe chhIe.
(kaLash : 30) hun potAthI ja potAnA ek Atmasvarupane
anubhavun chhun.
(gA. 38) pratibuddha shiShya, potAne je apUrva Atmaanubhav
thayo tenun varNan karatAn svamukhe kahe chhe ke – hun anAdithI
apratibuddha hato; have virakta guruthI nirantar samajAvavAmAn
AvatAn.....potAnA parameshvar AtmAne jANIne, tenun shraddhAn
karIne tathA AcharaN karIne je samyak prakAre ek AtmArAm
thayo; te hun evo anubhav karun chhun ke.....mahAn gnAnaprakAsh
mane pragaT thayo chhe.
shrImad rAjachandrajI kahe chhe –
‘ogaNIso ne suDatAlIse samakit shuddha prakAshyun re.’
‘darshanamoh vyatIt thaI upajyo bodh je
dehabhinna kevaL chaitanyanun gnAn jo.’
(A kAvyamAn chAritranI bhAvanA bhAvI chhe paN ‘Atmabodh
kyAre thashe’ em bhAvanA nathI karI, kemake Atmabodh to thaI gayo
chhe.)
‘amArun je anubhavagnAn tenun phaL vItarAgatA chhe.’

Page 123 of 237
PDF/HTML Page 136 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchAo : 123
‘Atmasiddhi’mAn bodhabIj pAmelo shiShya kahe chhe ke –
‘sadgurunA upadeshathI Avyun apUrva bhAn;
nijapad nijamAnhI lahyun, dUr thayun agnAn.
bhAsyun nijasvarup te shuddha chetanArup;
ajar amar avinAshI ne dehAtIt svarup.’
pravachanasAr : pahelI ja gAthAno pahelo shabda ‘एष.....’ tenA
arthamAn kahe chhe ke ‘A svasamvedan – pratyakSha hun.....praNamun chhun.
samyagdarshanagnAnachAritranA aikyasvarup ekAgratAne hun
avalambyo chhun.
(gA. 80) mohanI senAne jItavAno upAy men meLavyo
chhe.....arthAt mane samyagdarshan thayun chhe.....men chintAmaNi prApta
karyo chhe.....mArI mati vyavasthit thaI chhe.....
(gA. 92) bahirmohadraShTi Agamakaushalya tathA AtmagnAn vaDe
haNAI gaI hovAthI have mane pharIne utpanna thavAnI
nathI.....‘A AtmA svayamev dharma thayo.’
(pra. gA. 199) ‘mokShamArga avadhArit karyo chhe, kRutya karAy
chhe.’ arthAt mokShamArga nakkI karIne temAn chAlI rahyA chhIe.
(gA. 200) hun A mokShAdhikArI, gnAyakasvabhAvI
AtmatattvanA parignAnapUrvak.....shuddhAtmAmAn pravartun chhun.
– A rIte svAnubhavI gnAnIjano, suyogya prasange supAtra
jIvo samakSha potAnA svAnubhavanI mahA AnandakArI vAt kare chhe, ne
jignAsu jIvone te mahAn AtmalAbhanun kAraN thAy chhe.
jignAsuone mATe A viShay mahattvano ane lAbhakArI hovAthI
tenun spaShTIkaraN karyun chhe.
c

Page 124 of 237
PDF/HTML Page 137 of 250
single page version

background image
124 : vividh charchAo )
( samyagdarshan
‘sArun chhe.....tene dekho’
he jIv! tArA AtmAmAn kyArey ekalo udayabhAv nathI
hoto, bIjA sArA bhAvo paN sadAy tArAmAn hoy ja chhe; tenI
sundaratA oLakhatAn ja udayabhAvo judA paDI jAy chhe. ekalA
vibhAvane na dekh; sArun chhe tene dekh.
uday bhAv vinAnA to ghaNAy jIvo jovA maLe chhe;
chetanabhAv vinAno to koI ja jIv hoto nathI.
– A vAt vichArIne prayog karatAn jarur bhedagnAn thAy chhe
ne upashamAdi bhAvo pragaTe chhe.
OM
mArI mAtA
he jinavANI – mA! sAchA bhAvathI men jIvanabhar tArI sevA
karI, mArun Akhuny jIvan ne AtmA tane samarpit karI dIdhA; to
tenA phaLamAn tun mane shun ApIsh
?
he vatsa! sAmbhaL! jem ten tArun sarvasva mane samarpit karyun
tem men paN mArun sarvasva tane samarpit karI dIdhun chhe : mArI pAse
uttam traN ratno, temAnthI apUrva samyaktva – ratna to hun tane daI
chukI chhun ane bAkInAn be vItarAgatA ne kevaLagnAnarup mahA ratno
paN thoDA ja vakhatamAn hun tane ApIsh.
dhanya mAtA, tArI sevAnun sarvottam phaL ten mane Apyun. tArI
sevAthI jIvan dhanya banyun, mAro AtmA kRutakRutya thayo.
tane namaskAr ho.

Page 125 of 237
PDF/HTML Page 138 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svAnubhUti-prakAsh : 125
svAnubhUti-prakAsh
dekhyo re dekhyo adbhut vaibhav antare,
anantaguNanidhi chhun Atamadev jo;
chetanabhAv ja prasarI rahyo chhe ekalo,
sarvapradeshe sukh – sukh bas, sukh jo...
(svAnubhUti sambandhI 47 pad tathA tenA artha)
bra. harilAl jain

Page 126 of 237
PDF/HTML Page 139 of 250
single page version

background image
126 : svAnubhUti-prakAsh )
( samyagdarshan
svAnubhUti – prakAsh
A ‘svAnubhUti – prakAsh’shAstra antaranI anubhUtinA
bhAvo vaDe rachAyelun chhe. AnA bhAvo samajIne je mumukShujIvo
AdarathI – vishvAsathI ane UnDA mananathI Ano svAdhyAy karashe
te jIvone svAnubhUti pratyeno param utsAh jAgashe ane atyant
alpakALamAn ja teo svAnubhUtino prakAsh karIne chaitanyanA param
atIndriy Anandane pAmashe. ane, jeo AvA atIndriy –
Anandane pAmelA chhe evA – svAnubhUtivantA mArA sAdharmIjano
paN A svAnubhUtiprakAsh – shAstra dvArA potAnI svAnubhUtine
pharI pharIne atyant tAjI karIne khUb Anandit thashe.
svAnubhUtino prakAsh jagatanA sarve mumukShujIvomAn
vistaro ne jainashAsananI A svAnubhUti jagatanun kalyAN karo.
‘‘jay varddhamAn’’ bra. harilAl jain

Page 127 of 237
PDF/HTML Page 140 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svAnubhUti-prakAsh : 127
नमः श्री वर्द्धमानाय
u pa kA ra
jemanA pratApathI A AtmA svAnubhUti pAmyo ane
potAnA iShTa padanI prApti thaI evA mahAvIr bhagavAnano
mahAn upakAr chhe.....temane namaskAr ho.
अभिमतफलसिद्धेः अभ्युपायः सुबोधः
स च भवति सुशास्त्रात् तस्य चोत्पत्तिः आप्तात् ।
इति भवति स पूज्य तत्प्रसादात् प्रबुद्धेः
न हि कृतमुपकारं साधवो विस्मरंति ।।
shAstranI utpatti ‘Apta’ eTale sarvagnadev ane param
guruothI thAy chhe; ane tenA vaDe subodh pragaTe chhe ke je
iShTa phaLanI prAptino upAy chhe. A rIte, temanA prasAdathI
prabuddha thayelA budhajanovaDe te AptapuruSho pUjanIy chhe;
kemake satpuruSh – dharmAtmAo potAnA upar karelA
panchaparameShThI bhagavantonA upakArane kadI bhUlatA nathI.