PDF/HTML Page 1 of 17
single page version
PDF/HTML Page 2 of 17
single page version
વસ્તુમાં જ રહે. આત્માનો સ્વભાવ સદાય આત્મામાં
જ છે. સ્વભાવ એ જ વસ્તુનો ધર્મ હોવાથી આત્મા
પોતે જ ધર્મસ્વરૂપ છે.
સદાય આત્મામાં જ છે; કોઈ પરથી આત્માનો ધર્મ
નથી. તું ગમે તે ક્ષેત્રે જા કે ગમે તે કાળ હોય તોપણ
તારો ધર્મ તારાથી જુદો નથી. તું પોતે જ ધર્મસ્વરૂપ
હોવા છતાં તને તારી પોતાની જ ખબર અનાદિથી
નથી તે કારણે તારામાં ધર્મ હોવા છતાં તે તને પ્રગટ
અનુભવમાં આવતો નથી. અને તને તારા
ધર્મસ્વરૂપમાં શંકા એ જ અધર્મ છે, અને તે કારણે જ
ઓળખ–એ એક જ ઉપાય છે.
PDF/HTML Page 3 of 17
single page version
જિનવૈન.
એક કરતૂતિ દોઈ દર્વ કબહૂ ન કરૈ,
PDF/HTML Page 4 of 17
single page version
સ્વરૂપનું ભાન ન હોવાથી પુણ્યના ફળની મીઠાશમાં
પુણ્યનો વ્યય કરીને–સ્વરૂપના ભાન રહિત હોવાથી
આવા અનેક મહિમાઓ શ્રી સમ્યગ્દર્શનના છે. માટે દરેક
પ્રથમ ઉપાય સમ્યગ્દર્શન જ છે.
પામ્યો દુઃખ અનંત
અનંતદુઃખ એકલું દુઃખ જ ભોગવ્યું છે, તે અનંત દુઃખથી મુક્ત
થવાનો ઉપાય એક માત્ર સમ્યગ્દર્શન જ છે બીજો નથી.
PDF/HTML Page 5 of 17
single page version
કર્મના આવરણનો પડદો પરમાર્થે નથી. વર્તમાન અવસ્થાદ્રષ્ટિએ જોતાં એક સમય પૂરતી અવસ્થામાં આવરણ
દેખાય છે, પણ વસ્તુમાં આવરણ નથી.
ઉત્તર:– વસ્તુને આવરણ કદી હોય નહીં, એક સમય પૂરતી વિકારી અવસ્થામાં ભાવબંધન છે, અરિહંત
કાર્યનું કારણ વસ્તુ પોતે જ છે. વસ્તુ ત્રણેકાળ સંપૂર્ણ આવરણ રહિત છે.
સમય પૂરતું આવરણ પર્યાયમાં છે.
ઉત્તર:– બે સમયની પર્યાય કદી ભેગી થતી જ નથી. એક સમયની પર્યાય ગઈ ત્યારે બીજા સમયની
પૂરતી છે.
ઉત્તર:– પર્યાય કોઈ રીતે એક સમય કરતાં વધારે લાંબી હોય નહીં. ભૂત–ભવિષ્યની પર્યાય તો દ્રવ્યની
થશે ત્યારે તો વર્તમાન પર્યાયનો વ્યય થઈ ગયો હશે. વર્તમાન પર્યાય જશે ત્યારે નવી આવશે.
પણ બીજા સમયનું ઉષ્ણપણું નથી; પહેલા સમયની ઉષ્ણતા બદલીને બીજે સમયે જે ઉષ્ણતા છે તે નવી છે એટલે
કે પહેલા સમયની નથી.
નથી, આવરણ નથી, કોઈની અપેક્ષા નથી, વસ્તુ તો ત્રિકાળ એકરૂપ નિરપેક્ષ છે, ભંગ–ભેદની બધી જાળ
પર્યાયમાં છે. વિકાર એક સમય પૂરતો જ છે. સમય સમય કરતાં (પોતે વિકાર કરીને) લાંબુ કરી મૂકયું છે,
સંસાર તો એક સમયનો છે તેને પલટતાં વાર લાગતી નથી.
ઠરે; પણ પડદો વર્તમાન પૂરતો છે. તે ટળી શકે છે. તે ટળ્યો કે દીવો તો દીવો જ છે. પડદા વખતે પણ દીવો જ
હતો. પડદો દૂર થતાં પણ દીવો જ છે. તેમ આત્મા તો ત્રિકાળ શુદ્ધ ચૈતન્ય જ્યોત જ છે; અવસ્થા પૂરતું આવરણ
PDF/HTML Page 6 of 17
single page version
વર્તમાનમાં જ પુર્ણ અવસ્થાથી ભરેલું છે, જે અહીં છે તે જ સિદ્ધદશામાં પ્રગટ થાય છે–સિદ્ધદશામાં નવું
(બહારથી) કાંઈ આવતું નથી.
અવસ્થામાં નવું આવરણ કરે તો થાય, માટે આવરણ વસ્તુમાં નથી.
પર્યાય સમયે સમયે પલટી જાય છે અને વસ્તુ તો ત્રિકાળ ટકી રહે છે; પર્યાય તે વસ્તુ નથી. (પર્યાયનું આવરણ
તે વસ્તુમાં નથી.)
છે. અને દ્રવ્ય તો ત્રિકાળ એકરૂપ નિરપેક્ષ છે. વસ્તુસ્વભાવમાં નિર્મળ કે મલિન પર્યાય (સંસાર કે મોક્ષ એવા
સંપૂર્ણ દ્રવ્ય તે “વસ્તુ” છે.
પરમાત્મપદ પ્રગટે છે તેથી અહીં “કારણ પરમાત્મા” પરિપૂર્ણ વસ્તુનું વર્ણન લીધું છે.
ગુણ અને વસ્તુ ત્રિકાળ એકરૂપ નિર્મળ છે તેમાં નિમિત્ત, સંયોગ કે આવરણ હોઈ શકે નહીં. અહીં કોઈને
છે. જે અવસ્થાથી અંતરમાં ઢળ્યો તે અવસ્થા તો ધુ્રવ સ્વરૂપમાં મળી ગઈ તેમાં નિર્મળતા કે મલિનતાની અપેક્ષા
જ ન રહી.
વસ્તુમાં નથી.
એકરૂપ જ છે, પર્યાય દ્રષ્ટિએ જ ભેદ જણાય તે વસ્તુમાં નથી.
PDF/HTML Page 7 of 17
single page version
અંશે પ્રગટે છે અને ક્રમે ક્રમે પૂરું થાય છે.)
બીજો મિત્ર–ત્યારે કહો કે મહાપાપ તો તુરત જ ટાળવું જોઈએ, કે તે મહાપાપ ઉભું રાખો!
પહેલો મિત્ર– મહાપાપ પ્રથમ જ ટાળવું જોઈએ.
બીજો મિત્ર–ત્યારે કહો–કે મહાપાપ કયું છે?
પહેલો મિત્ર–મિથ્યાદર્શન એ મહાપાપ છે.
બીજો મિત્ર–તે મિથ્યાદર્શન જેને તમે મહાપાપ કહો છો–તેનાં બીજાં નામો આપશો.
પહેલો મિત્ર– હા, તેને સ્વરૂપની અણસમજણ, અજ્ઞાન, અવિદ્યા, ચિદાભાસ પણ કહેવામાં આવે છે.
બીજો મિત્ર–ત્યારે કહે કે
બીજો મિત્ર–ત્યારે તો સમ્યગ્દર્શનથી મિથ્યાદર્શનરૂપ મહાપાપ ટળે તેમ આવ્યું, અને સમ્યગ્દર્શન કહો કે
તેથી એમ થયું કે શુદ્ધભાવની શરૂઆત થતાં મહાપાપ ટળી શકે છે. કેમ તે બરાબર છે?
છે તેમ તેમ તેનું પોષણ મળતું જાય છે. તેનું પરિણામ એ આવે છે કે કોઈ કહે કે પુણ્યથી ધર્મ થાય નહિ–મહાપાપ
ટળે નહિ તો તેને વિજળી જેવો આંચકો ‘
બીજો મિત્ર–બહુ સારું. (બન્ને છુટા પડે છે)
બીજો મિત્ર–જુઓ પુણ્યના ઈચ્છક જે વખતે પુણ્ય કરવા માગે છે તે જ વખતે પાપ બંધાય તેમ ઈચ્છે છે?
પહેલો મિત્ર– જે પુણ્ય કરવા માગે તે તે જ વખતે પાપ પણ લાગતું હોય, તો તે પુણ્યનો ઈચ્છક કેમ
હણાય છે અને તેથી તેનાં આવરણ બંધાય છે અને તે બધાં પાપ છે?
PDF/HTML Page 8 of 17
single page version
PDF/HTML Page 9 of 17
single page version
આપણે છુટા પડીએ.
બીજો મિત્ર–ત્યારે નાનું છોકરૂં શી રીતે સમજે છે તે કહો.
પહેલો મિત્ર–કોઈ જીવનો પ્રાણઘાત કરવો તે પાપ, અસત્ય બોલવું તે પાપ, ચોરી કરવી તે પાપ–
દેવા એ વિગેરે પુણ્ય.
એમ પણ દેખાય છે–
બીજો મિત્ર–શા માટે? માણસ મરી તો નથી ગયો તો પાપ શા માટે?
પહેલો મિત્ર–મારી નાંખવાનો ભાવ હતો માટે.
બીજો મિત્ર–તમારા પોતાના જવાબથી તો એમ નક્કી થયું કે–
ભાવ ઉપરથી જણાય એમ નકી થયું.
બીજો મિત્ર–ભલે, તેવો લઈએ. એક માણસ દુઃખી છે, તેને ભૂખ લાગી છે, અને ભૂખ ટાળવા તમે તદ્ન હલકું,
પહેલો મિત્ર–વિચારતાં તો એમ માલુમ પડે છે કે પ્રાણી જીવે કે મરે તે સાથે પુણ્ય–પાપને સંબંધ નથી.
પહેલો મિત્ર–તે માન્યતા સાચી નથી. જીવ શુભભાવ કરે (પછી સામા પ્રાણીને લાભનુકસાન ગમે તે
૨ જૈન એટલે વીતરાગતાની મૂર્તિ.
૩ પોતાના ગુણના જોર વડે જે અવગુણને જીતે
પ જૈન એટલે વીતરાગતાનો સેવક.
PDF/HTML Page 10 of 17
single page version
બીજો મિત્ર–સારું.
બીજો મિત્ર–આપણે બે પ્રકારના જીવો આ સંબંધમાં વિચાર કરતાં લઈશું. (૧) આત્મ સ્વરુપથી અજાણ
પહેલો મિત્ર–બરાબર છે. આત્મ સ્વરૂપથી અજાણને પહેલું લેવું તે વ્યાજબી છે.
બીજો મિત્ર–જુઓ–તે તો એમ માને છે કે–(૧) હું પર જીવને મારી નાંખી શકું (૨) પર જીવને જીવાડી
પહેલો મિત્ર–નાના મોટા લગભગ ઘણાની છે.
બીજો મિત્ર–એક આપણે મહાસભા બોલાવીએ અને પછી ઉપર પ્રમાણે આપણે પુણ્ય–પાપની વ્યાખ્યા
બીજો મિત્ર–તેથી વિરુદ્ધ કોઈ મહાસભામાં–કહે કે જુઓ ભાઈ જે ઠરાવ તમે પસાર કરવા માગો છો તે
છે વિગેરે મતલબે કહે એમ મને લાગે છે.
છું કે:– જુઓ નીચે મુજબ બને છે.
આપેલી શિખામણ તેને અરુચિકર લાગે કે કેમ?
૨ જે રાગ–દ્વેષને પોતાના માની રાખવા જેવા ગણે અને શરીરાદિ જડનો પોતાને કર્તા માને તે અજૈન.
૩ અજૈન એટલે જગત (વિકાર) નો સેવક.
૪ અજૈન એટલે સંસારમાં રખડવાનો કામી.
PDF/HTML Page 11 of 17
single page version
૧–૩–૪
૩ જે જીવતા રહ્યા તેનું શરીર અને જીવ તે વખતે નોખા પડવા લાયક ન હોતા.
બીજો મિત્ર–બહુ સારું.
PDF/HTML Page 12 of 17
single page version
ઉત્તર:– ‘વ્યવહાર’ શબ્દના ઘણા અર્થ થાય છે; તેમાં ‘અજ્ઞાનીની પરના કર્તૃત્ત્વની ખોટી માન્યતા
ઉત્તર:– ખરેખર જીવની પ્રવૃત્તિ (ક્રિયા) અને જડ પદાર્થોની પ્રવૃત્તિ (ક્રિયા) ભિન્ન–તદ્ન જુદી છે; પણ
કે જીવ જડકર્મને કરે છે અને ભોગવે છે; શ્રીગુરુ ભેદજ્ઞાન કરાવી જીવનું સાચું સ્વરૂપ બતાવીને અજ્ઞાનીના એ
પ્રતિભાસને “વ્યવહાર” કહે છે.
ઉત્તર:– આ જગતમાં અજ્ઞાન દશામાં જીવોનો “પરદ્રવ્યને અથવા તેની અવસ્થાને હું કરૂં છું.” એવા
અનાદિ સંસારથી ચાલ્યો આવે છે.
પરવસ્તુના દ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે અને ભાવે નથી. હવે જે એક વસ્તુ બીજી વસ્તુમાં દ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે અને ભાવે નથી તે
બીજાને શું કરી શકે? કાંઈ જ ન કરી શકે એ સ્પષ્ટ છે.
દરેક દ્રવ્ય ત્રિકાળી ભિન્ન છે તેથી, તથા સ્વભાવે દરેક દ્રવ્ય ત્રિકાળી ભિન્ન છે તેથી કોઈ દ્રવ્ય–કોઈ ગુણ કે કોઈ
પર્યાય પરનું કાંઈ કરી શકે નહીં.
ઉત્તર:– હા, તેમ જ છે. પોતે પરનું કાંઈ કરી શકતો નથી છતાં કરું છું એમ માને છે તેથી તેને ‘અહંકાર’
ઉત્તર:– કારણ કે પોતે પોતાનું સાચું જ્ઞાન કર્યું નહીં અને મહાન ભૂલ કરી તેથી તેને મહા અહંકારરૂપ
પ્રશ્ન:– આ બાબતમાં જે શાસ્ત્રાધાર હોય તે જણાવો!
ઉત્તર:– હા, શાસ્ત્રાધાર છે. શ્રી સમયસારની ગાથા ૮૪ થી ૮૬ તેની ટીકા ભાવાર્થ અને કલશ ૫૧ થી
ઉત્તર:– આ મહા અહંકારરૂપ અજ્ઞાનાંધકાર તે અજ્ઞાનીનો પ્રતિભાસ છે, તેથી તેને વ્યવહાર કહેવામાં
નહીં એમ નક્કી કરી પોતાના ત્રિકાળી ધુ્રવ સ્વભાવનો આશ્રય લેવાથી
PDF/HTML Page 13 of 17
single page version
પ્રશ્ન:– ઉપર જે ઉપાય બતાવ્યો તેને શાસ્ત્રની પરિભાષામાં શું કહે છે?
ઉત્તર:– પરમાર્થ
ઉત્તર:– શ્રી સમયસાર ગાથા ૧૧ ટીકા–ભાવાર્થ તથા કલશ પપ તેના અર્થ–ભાવાર્થ અને “સંજીવની”
ઉત્તર:– “જીવ પરનું કાંઈ કરી શકે નહીં” એમ પ્રથમ સાંભળતાં જ જીવ આભો બની જાય છે, અને “તે
તરફ રુચિ કરતો નથી, પણ અરુચિ કરે છે જેથી તે ટાળવા માટે અનંત પુરુષાર્થની જરૂર છે, એમ કહ્યું છે.
કરે તે જાણી શકે છે કે જીવ પુદ્ગલકર્મનો કર્તા થઈ શકે નહીં. છતાં અજ્ઞાની તેમ માને છે એ બતાવવા શાસ્ત્રમાં
જીવને અસદ્–ભૂત (ખોટા) વ્યવહારનયે કર્મનો કર્તા કહ્યો છે, પણ સદ્ભુત (સાચા) વ્યવહારનયે તે જીવ
પોતાના શુદ્ધ ભાવોનો જ કર્તા છે.
શકે છે.” ઈત્યાદિ ખોટા વિકલ્પો (કલ્પિત તરંગો) કર્યા કરે છે. પુદ્ગલ કર્મના અને પોતાના સ્વાદનું
ભેળસેળપણું કલ્પી, તેનો એકરૂપ તે અનુભવ કરે છે; અને તેથી નિર્વિકલ્પ, અકૃત્રિમ, એક વિધાનધન
અને પરભાવનો (ક્રોધાદિનો) કર્તા પ્રતિભાસે છે.
કરતો નથી. બંનેના પૃથક પૃથક સ્વાદનું સ્વાદન (અનુભવન) તેને હોય છે, તેથી તે જાણે છે કે:–“અનાદિનિધન,
નિરંતર સ્વાદમાં આવતો, સમસ્ત અન્ય રસથી વિલક્ષણ (ભિન્ન) અત્યંત મધુર જે ચૈતન્યરસ તેજ એક જેનો
કરતો નથી; તેથી સમસ્ત કર્તૃત્વને પ્રથમદ્રષ્ટિમાં છોડી દે છે અને ક્રમેક્રમે ચારિત્રમાં છોડી દે છે.
PDF/HTML Page 14 of 17
single page version
હતો, પેપર ૫૦ માર્કસનો હતો. ભાઈશ્રી ન્યાલચંદે સંપૂર્ણ સાચા જવાબો લખી પૂરા પચાસ માર્કસ મેળવ્યા
હતા.
પ્ર. ૧. (ક) વ્હેલા ઉઠીને સ્મરણ કરવા યોગ્ય એવું કોઈ પણ સ્તુતિનું એક પદ લખો.
(ખ) આત્મા જ્ઞાન સ્વરૂપ જ છે એવા આશયનો એક શ્લોક અર્થ સહિત લખો.
(ગ) આત્મા નિત્ય છે તેની સિદ્ધિ કરો.
(ઘ) શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્રના આધારે નિજજ્ઞાન પ્રગટાવની રીત લખો.
પ્ર. ૨. નીચેના પ્રશ્નોમાંથી ગમે તે ચારના જવાબ લખો.
(૧) પર્યાય એટલે શું? વ્યંજન પર્યાય અને અર્થ પર્યાય એટલે શું? તે દાખલા સહિત સમજાવો.
(૨) સામાન્ય ગુણ કોને કહે છે? મુખ્ય સામાન્ય ગુણો કેટલા છે? તેના નામ લખો.
(૩) જ્ઞાનના અને દર્શનના ભેદ કેટલા છે? તેના નામ આપો.
(૪) કયા ગુણને લીધે પોતાનો આત્મા પોતાને જણાય. વસ્તુમાં એવો ક્યો ગુણ છે કે જેથી એક ગુણ
પરમાણુ, પ્રદેશ, ચારિત્ર.
(૬) સદ્ગુરુ કયા લક્ષણે ઓળખાય?
પ્ર. ૩. નીચેમાંથી ગમે તે ચારના જવાબ આપો.
(૧) પંચ પરમેષ્ટીમાં દેવ કેટલા છે? તે દેવનું લક્ષણ શું? લોકો સાચું સુખ પામે તે માટે તીર્થંકર દેવને
પ્ર. ૪. નીચેમાંથી ગમે તે છ વાક્યો ખાલી જગ્યા પૂરી ફરીથી લખો.
(૧) વ્યવહાર નયથી આત્મા.......નો કર્તા છે. અને અશુદ્ધ નિશ્ચયથી.......નો કર્તા છે.
(૨) શુભ અને અશુભ પરિણામને....મોક્ષ થાય છે. (૩).......... આત્માની શ્રધ્ધા તે સમ્યકત્વ છે.
(૪) પરમાર્થે............જીવ અસંગ છે.
(પ) જે જીવ........ને જીનનું વર્ણન સમજે અને........ના જ્ઞાનને શ્રુતજ્ઞાન સમજે તે જીવ.......કહેવાય.
(૬) સુખગુણ...............દ્રવ્યનો છે.
ઉત્તર–૧ (ક)
PDF/HTML Page 15 of 17
single page version
ઉત્પન્ન થાય છે અગર નાશ થાય છે એ કોણ જાણે છે? અને અમુક વસ્તુ નાશ થઈ, આ દેહ નાશ થયો, અગર
ઉત્પન્ન થયો એવું જ્ઞાન કરવાવાળો આત્મા તે દેહથી જુદાં વિના જ્ઞાન થાય નહિ, અને જગતની અંદર જે જે
સંયોગો થાય છે, તે આત્માના અનુભવમાં આવવા યોગ્ય છે, એમાં એક પણ સંયોગ એવો નથી કે જેથી આત્માની
ઉત્પત્તિ થાય માટે તે નિત્ય છે. વળી જડ વસ્તુમાંથી ચૈતન્ય પદાર્થની ઉત્પત્તિ થઈ અગર ચૈતન્યમાંથી જડ પદાર્થની
ઉત્પત્તિ થઈ એવો અનુભવ કોઈને કોઈપણ કાળે થતો નથી. આત્માની ઉત્પત્તિ કોઈપણ સંયોગથી થઈ નથી માટે.
તેનો નાશ પણ કોઈ સંયોગોમાં થાય નહિ માટે આત્મા નિત્ય છે. સર્પ વગેરે પ્રાણીઓમાં ક્રોધ વગેરેનું ઓછા
વધતાપણું હોય છે, અને પૂર્વ જન્મના સંસ્કાર પ્રમાણે છે, માટે પૂર્વ જન્મ પણ હતો અને નિત્ય હતો માટે પૂર્વ જન્મ
અવસ્થાઓ બદલ્યા કરે છે, કારણ બાળક યુવાન તથા વૃદ્ધાવસ્થાનું જ્ઞાન આત્માને છે. વળી પ્રથમ ગાથામાં શિષ્ય
સદ્ગુરુને વંદન કરે છે એમાં પણ કહે છે કે ‘જે સ્વરૂપ સમજ્યા વિના પામ્યો દુઃખ અનંત’ એટલે કે આત્મ સ્વરૂપ
સમજ્યા વિના હું ભૂતકાળે અનંત દુઃખ પામ્યો છું, એટલે પણ સિદ્ધ થાય છે કે તે નિત્ય છે. વળી કોઈ પણ વસ્તુનો–
પદાર્થનો તદન નાશ હોય જ નહિ માત્ર અવસ્થાંતર જ થાય છે. અને ચેતન એટલે કે આત્મા નાશ પામે તો તે કેમાં
ભળી જાય? એક પણ વસ્તુ એવી નહિ મળે કે જેમાં ચેતનનો નાશ થાય માટે આત્મા નિત્ય છે.
ઉત્પન્ન થવો જોઈએ અને સર્વપ્રાણી માત્ર (સ્વ તથા પર) પર દયા વસવી જોઈએ.
થાય ત્યાં પોતાનું એટલે કે આત્માનું સાચું જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય કે જે જ્ઞાનથી મોહનો નાશ કરી મોક્ષ પદ પમાય.
(૧) જે સર્વ દ્રવ્યમાં વ્યાપે તેને સામાન્ય ગુણ કહે છે, પરંતુ તેમાં મુખ્ય છ છે.
અસ્તિત્વ, વસ્તુત્વ, દ્રવ્યત્વ, અગુરુલઘુત્વ, પ્રમેયત્વ, અને પ્રદેશત્વ.
(૨) જ્ઞાનના ભેદ આઠ, દર્શનના ભેદ ચાર. જ્ઞાનના ભેદ:–કુમતિ, કુશ્રુત, કુઅવધિ, મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન,
(૩) પ્રમેયત્વ ગુણને લીધે પોતાનો આત્મા પોતાને જણાય. દરેક વસ્તુમાં અગુરુલઘુત્વ ગુણ છે એટલે
વિશેષને ચારિત્ર કહે છે. (૩)
(૧) પંચ પરમેષ્ટીમાં દેવ બે. ૧ અરિહંત ૨ સિદ્ધ અને તેમનું લક્ષણ વીતરાગતા અને સર્વજ્ઞપણું છે.
તેમણે નાશ જ કર્યો છે.
લોકોના હિત માટે સિદ્ધ ભગવાન અવતાર લે નહિ કારણ તે તો વીતરાગ છે. મોક્ષની અંદર બધા આત્મા
PDF/HTML Page 16 of 17
single page version
(૪) જેમાં ચેતના હોય તે જીવ એટલે જીવ ચેતનાથી (જ્ઞાનથી) ઓળખાય. જેમાં જ્ઞાન ન હોય તે અજીવ.
પુદ્ગલ છે તે અજીવ છે, પરંતુ તેમાં વર્ણ, ગંધ, રસ, અને સ્પર્શ છે. જ્યારે પુદ્ગલ સિવાયના બીજા
(૧) વ્યવહાર નયથી આત્મા કર્મનો કર્તા છે, અને અશુદ્ધ નિશ્ચય નયથી પોતાના વિકારી ભાવનો કર્તા છે.
(૩) પોતાના શુદ્ધ આત્માની શ્રદ્ધા તે સમ્યકત્વ છે. (૪) પરમાર્થે સર્વ જીવ અસંગ છે.
(પ) સુખ ગુણ આત્મ દ્રવ્યનો છે.
(૮) જે જીવ સમવસરણને જિનનું વર્ણન સમજે, અને દેવ વગેરે ગતિઓનાં ભાગોના જ્ઞાનને શ્રુત જ્ઞાન
૨૮. દ્રષ્ટિનો વિષય અભેદ–અબંધ–અખંડ દ્રવ્ય છે. તે પર્યાય વિકલ્પ કે નિમિત્તને સ્વીકારતી નથી.
૨૯. પંચ મહાવ્રતાદિના પાલનનો શુભભાવ પણ ચારિત્ર–વીતરાગ ભાવમાં ઝેર છે, કારણ કે તે અમૃત
૩૧. વાણી પરનું પરિણમન છે, તેમ નહિ માનતાં હું બોલી શકું છું, એટલે કે પરનું પરિણમન મારાથી થય
માન્યતા થઈ એટલે અવિકારી શુદ્ધ સ્વભાવનો અનાદર થયો, એ જ અનંતી હિંસા છે.
ઉપર સાથે જ પ્રગટ થશે. અને બારમો અંક આસો સુદ બીજે પ્રગટ કરવામાં આવશે.
PDF/HTML Page 17 of 17
single page version
ક્ષય કરાવનાર મહાસુખ સાગરનો
સમ્યક્માર્ગ પ્રાપ્ત કરાવનાર, અતુલ
મહિમાના ધારી એવા શ્રી ગુરુદેવના
ચરણકમળમાં પરમ ભક્તિથી
માત્ર કમળ તુલ્ય ભાસે છે એવા
જિનેંદ્રદેવોને નમસ્કાર! નમસ્કાર!!
અનંત,
ભાવે ધ્યાવે અવિચળપણે જેહને
સાધુસંત;
જેહની સેવા સુરમણીપરે સૌખ્ય
આપે અનંત,
નિત્યે મ્હારા હૃદય કમલે આવજો શ્રી
જિનેંદ્ર.
જે સુપ્રભાત સમાન છે, આનંદમાં
સુસ્થિત એવી અચળ જેની જ્યોતિ છે
એવો આ આત્મા ઉદય પામે છે,
એવું જ્ઞાન તથા વચન તેમય
મૂર્તિ સદાય પ્રકાશરૂપ હો!