: વૈશાખ : ૨૦૦૦ આત્મધર્મ : ૧૦૩ :
ક્ષમા આપજો.’ આ રીતે જેમ જેમ મહારાજશ્રીના પવિત્ર ઉજ્જવળ જીવન તેમ જ આધ્યાત્મિક ઉપદેશ વિષે
લોકોમાં વાત ફેલાતી ગઈ, તેમ તેમ વધારેને વધારે લોકોને મહારાજશ્રી પ્રત્યે મધ્યસ્થતા થતી ગઈ અને ઘણાને
સાંપ્રદાયિક મોહને કારણે દબાઈ ગયેલી ભક્તિ પુન: પ્રગટતી ગઈ. મુમુક્ષુ અને બુદ્ધિશાળી વર્ગની તો મહારાજશ્રી
પ્રત્યે પહેલાંંના જેવી જ પરમ ભક્તિ રહી હતી. અનેક મુમુક્ષુઓના જીવનાધાર કાનજીસ્વામી સોનગઢમાં જઈને
રહ્યા, તો મુમુક્ષુઓનાં ચિત્ત સોનગઢ તરફ ખેંચાયાં, ધીમે ધીમે મુમુક્ષુઓનાં પૂર સોનગઢ તરફ વહેવા લાગ્યાં.
સાંપ્રદાયિક મોહ અત્યંત દુર્નિવાર હોવા છતાં, સત્ના અર્થી જીવોની સંખ્યા ત્રણે કાળે અત્યંત અલ્પ હોવા છતાં,
સાંપ્રદાયિક મોહ તેમ જ લૌકિક ભયને છોડીને સોનગઢ તરફ વહેતા સત્સંગાર્થી જનોનાં પૂર દિન પ્રતિદિન
વેગપૂર્વક વધતાં જ જાય છે.
પરિવર્તન કર્યા પછી પૂ. મહારાજશ્રીનો મુખ્ય નિવાસ સોનગઢમાં જ છે. મહારાજશ્રીની હાજરીને લીધે
સોનગઢ એક તીર્થધામ જેવું બની ગયું છે. બહારગામથી અનેક મુમુક્ષુ ભાઈબેનો મહારાજશ્રીના ઉપદેશનો લાભ
લેવા સોનગઢ આવે છે. દૂર દેશોથી ઘણા દિગંબર જૈનો, પંડિતો, બ્રહ્મચારીઓ વગેરે પણ આવે છે. બહારગામના
માણસોને જમવા તથા ઊતરવા માટે ત્યાં જૈનઅતિથિગૃહ છે. કેટલાક ભાઈઓ તથા બેનો ત્યાં ઘર કરીને કાયમ
રહ્યાં છે. કેટલાક સત્સંગાર્થીઓ થોડા મહિનાઓ માટે પણ ત્યાં ઘર કરીને અવારનવાર રહે છે. બહારગામના
મુમુક્ષુઓનાં હાલમાં ત્યાં ચાળીસેક ઘર છે.
પૂ. મહારાજશ્રીએ જે મકાનમાં પરિવર્તન કર્યું તે મકાન નાનું હતું, તેથી જ્યારે ઘણાં માણસો થઈ જતાં
ત્યારે વ્યાખ્યાન વાંચવાની અગવડ પડતી. પર્યુષણમાં તો બીજે સ્થળે વ્યાખ્યાન વાંચવા જવું પડતું. આ રીતે
મકાનમાં માણસોનો સમાસ નહિ થતો હોવાથી ભક્તોએ સં. ૧૯૯૪ માં એક મકાન બંધાવ્યું અને તેનું નામ ‘શ્રી
જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર’ રાખ્યું. મહારાજશ્રી હાલમાં ત્યાં રહે છે. તેમની સાથે જીવનલાલજી મહારાજ ઉપરાંત બીજા
બે ભક્તિવંત સાધુઓ સત્સગાર્થે રહ્યા છે. ત્યાં લગભગ આખો દિવસ સ્વાધ્યાય જ ચાલ્યા કરે છે. સવારે તથા
બપોરે ધર્મોપદેશ અપાય છે. રાત્રે ધર્મચર્ચા ચાલે છે. ધર્મોપદેશમાં તથા તે સિવાયના વાંચનમાં ત્યાં ભગવાન
કુંદકુંદાચાર્યના શાસ્ત્રો. તત્ત્વાર્થસાર, ગોમટ્ટસાર ષટખંડાગમ, પંચાધ્યાયી, પદ્મનંદિપંચવિંશતિ, દ્રવ્યસંગ્રહ,
મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશક, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વગેરે વગેરે પુસ્તકો વંચાય છે. ત્યાં આવનાર મુમુક્ષુનો આખો દિવસ ધાર્મિક
આનંદમાં પસાર થઈ જાય છે.
પરમ પૂજ્ય અધ્યાત્મયોગી ગુરુદેવને સમયસારજી પ્રત્યે અતિશય ભક્તિ છે તેથી જે દિવસે સ્વાધ્યાય
મંદિરનું ઉદ્ઘાટન થયું તે જ દિવસે એટલે સં. ૧૯૯૪ ના વૈશાખ વદ ૮ ને રવિવારના રોજ સ્વાધ્યાય મંદિરમાં
શ્રી સમયસારજીની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે. શ્રી સમયસારજી પ્રતિષ્ઠાના મહોત્સવ પર બહાર ગામથી
લગભગ ૭૦૦ માણસો આવ્યા હતાં. મહારાજશ્રી સમયસારજીને ઉત્તમોત્તમ શાસ્ત્ર ગણે
પૂ. ગુરુદેવના વ્યાખ્યાનમાંથી તારવેલું
૧–દરેક દ્રવ્ય ઉત્પાદ, વ્યય, ધુ્રવ સહિત છે. જો દ્રવ્યને એકલું ધુ્રવ માનવામાં આવે તો અશુદ્ધ અવસ્થાનો
વ્યય (નાશ) અને શુદ્ધ અવસ્થાની ઉત્પત્તિ કેમ થશે? વળી જો ઉત્પાદ વ્યય માનવામાં આવે અને ધુ્રવ ન માને
તો પર્યાય બદલતાં વસ્તુ ત્રિકાળ ટકી શકશે નહીં–આ રીતે વસ્તુમાં ઉત્પાદ, વ્યય, ધુ્રવ છે જ.
(પ્રવચનસાર ગાથા ૯.)
૨–નિમિત્તથી રાગ નથી, રાગ કરે ત્યાં નિમિત્ત હાજર હોય છે. (સમયસાર ગાથા ૧૩)
૩–કાર્ય જેટલું કરે તેટલું તેનું ફળ આવે જ; એટલે જેટલો પુરુષાર્થ કરે તેટલું ફળ આવે જ; કોઈ કર્મ તેને
રોકી શકવા સમર્થ નથી. (સમયસાર ગાથા–૧૩)
૪–અનાદિથી “જાણનારો હું નહીં–પણ–જણાય તે હું” એવી ઊંધી માન્યતા છે તેથી શરીરની અવસ્થાને
પોતાની થતી હોય તેમ માને છે. તે માન્યતા અજ્ઞાન જ છે. (સમયસાર ગાથા–૧૩)
પ–પરના સંયોગ વગર એકલા આત્મામાં જે થાય તે આત્માનો સ્વભાવ; સ્વભાવ ટળી શકે નહીં. પુણ્ય–
પાપ ટળી શકે છે માટે તે આત્માનો સ્વભાવ નથી.
જો નિમિત્તનો સંયોગ ન હોય તો એકલા આત્મામાં વિકાર થાય નહીં–તેથી એમ ન માનવું કે નિમિત્ત
શુભાશુભ વિકાર કરાવે છે; શુભ અશુભ ભાવનો કર્તા તો (વિકારી) આત્મા પોતે જ છે–જે પર વસ્તુના લક્ષે
વિકાર કરે તે પરવસ્તુને વિકારનું નિમિત્ત કહેવાય છે. (સમયસાર ગાથા–૧૩)