Atmadharma magazine - Ank 010-011
(Year 1 - Vir Nirvana Samvat 2470, A.D. 1944)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 28 of 29

background image
• gnAn kriyAbhyAm mokSha: •
lekhak: – rAmajIbhAI mANekachand doshI
‘gnAn kriyAbhyAm mokSha:’ ghaNun TUnkun sUtra chhe. paN A nAnA sUtramAn gambhIr marma rahel chhe, te marmanI jene
khabar nathI te artha karavAmAn bhUl kare e svAbhAvik chhe.
A sUtra sanskRit bhAShAmAn chhe. eTale jeo mAgadhI bhAShAnA mUL sUtrane ja mAtra mAne ane te sivAy
bIjA koIne tIrthankar praNit na mAne tene to A sUtra sAthe kAI sambandh hovo joIe nahIn, chhatAn keTalAko tathA
bIjAo A sUtra potAnI mAnyatAne poShe chhe–Teko Ape chhe em mAnI laI potAne anukUL artha kare chhe. te
artha shun kahe chhe ane te barAbar chhe ke kem te ahIn vichArIe.
keTalAko kahe chhe ke–AtmAnun gnAn ane jaD (sharIr) nI kriyAthI mokSha thAy, tenA TekAmAn evI dalIl
kare chhe ke–A sUtra dvivachanamAn chhe mATe AtmAnun gnAn ane sharIranI kriyA em be na laIe to dvivachan Ave
nahIn; mATe vyAkaraN draShTie evo ja artha thAy.
A sUtra dvivachanamAn chhe e kharUn chhe, paN tethI sharIranI kriyA evo artha thAy nahIn. tenAn kAraNo nIche
pramANe chhe.
vyAkaraN draShTie artha khoTo
1––sharIr ek dravya nathI, paN anant pudgal dravyonun banelun chhe; tethI ek AtmA ane anant pudgal
dravyo (sharIr) nI kriyA hovAthI anant dravyonI kriyA anantI thAy. eTale mokSha te ek AtmAnA gnAn ane
anant pudgalonI je anantI kriyA ek samaye thAy chhe tenAthI thAy evo artha thAy. e sUtramAn to dvivachan chhe
ane bahuvachan nathI. mATe te artha vyAkaraN draShTie khoTo Thare chhe.
2––sharIranun kArya jyAre thAy chhe tyAre jaDakarmonun paN kArya thAy chhe. jaDakarmanA udayane ane sharIrane kriyAno
sambandh chhe. tethI jo jIvanA AtmagnAnathI ane sharIranI kriyAthI mokSha thato hoy to kharI rIte em kahevun joIe ke
jIvanA AtmagnAn, anant karmanI kriyA ane sharIranI kriyA em traNathI mokSha thAy. sharIr anant dravyorUp chhe, ane
jaD karma paN anant dravyo chhe, chhatAn darekane ek ek dravya laIe to paN traN thayA, eTale paN uparano artha
vyAkaraN draShTie khoTo Thare chhe. traN thAy tyAn sanskRitamAn dvivachan Avatun nathI, paN bahuvachan Ave chhe.
(3) darek jIv ek chhe. sharIr anant dravyono pinD chhe. sharIranA ek pinDanI sthULadraShTie paN ek kriyA
hotI nathI, jem jIv dhyAnamAn hoy tyAre sharIranI avasthAnI kriyA vichArIe to pag vagere besavAnA AkAre
chhe, keD uparanA bhAganI kriyA tenAthI judI eTale TaTTAr UbhI chhe ane hAthanI sthiti vaLI tethI paN judI hoy
chhe. mukhanI sthiti TaTTAr ke namelI paN hoy chhe. e rIte judA judA avayavonI kriyA judI judI chhe, paN sUtramAn
to dvivachan chhe; ane A to be karatAn vadhAre kriyA thaI e rIte paN vyAkaraN draShTie te artha khoTo Thare chhe.
(4) keTalAk jIvone ghANImAn ghAlIne duShTo pIle chhe, ane gnAnI sAmyabhAv rAkhI mokSha prApta kare chhe; have
ahIn ghANImAn pIlAvAnA kAryamAn sharIranA avayavonI kriyAo judI judI thAy eTale paN tyAn ‘bhyAm’
dvivachan batAvanAro shabda na joIe, paN bahuvachan batAvanAro shabda joIe. e rIte paN artha khoTo Thare chhe.
siddhAntik draShTie te artha khoTo chhe.
(1) darek jIv ek chaitanya dravya chhe. mokSha jIvanI pUrNa pavitra avasthA chhe. mokSha eTale vikArI
avasthAthI mukta thavun, jIv pote potA vaDe potAmAn vikAr kare chhe, eTale pote potAvaDe potAmAnthI vikAr TALe
to TaLI shake, jIv jo jaDanun kAI kArya kare to jIv jaD thaI jAy. jo sharIr jIvanun kArya kare to sharIr pudgal
anant dravyo maTI ek chaitanya dravya thaI jAy. em dravyono lop thavA lAge to jIvano paN lop thaI jAy.
eTale jIvanun AtmagnAn ane sharIranI kriyAvaDe mokSha thAy em mAnavun te ekalI bhramaNA chhe.
(2) jIvamAn pudgal vyApatun nathI. pudgalamAn jIv vyApato nathI. tyAre pudgal je potAmAn vyApe chhe
ane jIvamAn vyApatun nathI evA anantA pudgalo potAnI kriyAthI AtmAne shI rIte mokShamAn laI jAy? laI
jaI shake nahIn e spaShTa chhe.