bhādrapad : 2001 : 191 :
(kartākarma bhinna hotān nathī, parantu upādān–nimitta to bhinna bhinna hoy chhe–māṭe upādān–nimittane kāī
kartākarma sambandh nathī.)
2–“vastu ek ja sadā pariṇame chhe, ekanā ja sadā pariṇām thāy chhe. (arthāt ek avasthāthī anya avasthā
ekanī ja thāy chhe) ane ekanī ja pariṇati–kriyā thāy chhe; kāraṇ ke anekarūp thavā chhatān ek ja vastu chhe, bhed nathī.”
(kalash–pa2)
ek ja vastu avasthārūpe thāy chhe. je vastu avasthārūpe thāy chhe te ja vastu kartā chhe, bījī koī vastu
kartā nathī.
3–“be dravyo ek thaīne pariṇamatā nathī, be dravyonun ek pariṇām thatun nathī ane be dravyonī ek
pariṇati–kriyā thatī nathī; kāraṇ ke anek dravyo chhe te anek ja chhe, palaṭīne ek thaī jatān nathī.”
(kalash–pa3)
darek vastuo judī judī chhe, kadī be vastuo bhegī thaī jatī nathī. ane be vastuo judī hovāthī
bannenā kārya judān ja chhe. jo e kārya be vastuo bhegī thaīne kare to be vastuo judī ja rahe nahi eṭale ke
vastunā nāshano prasaṅg āve,–te asambhav chhe,
4–“ek dravyanā be kartā na hoy, vaḷī ek dravyanā be karma na hoy ane ek dravyathī be kriyā na hoy,
kāraṇ ke ek dravya anek dravyarūp thāy nahi.”
(kalash–pa4)
be dravyo judān judān rahīne ek kārya kare–em paṇ banatun nathī kemake ek kāryanā be kartā hoī ja shake nahi.
pa–“ā jagatamān mohī (agnānī) jīvono ‘par dravyane hun karūn chhun’ evā par dravyanā kartr̥utvanā mahā
ahaṅkārarūp agnānāndhakār–ke je atyant durnivār chhe te anādi sansārathī chālyo āve chhe.
(kalash–pap)
6–“nishchayathī dvikriyāvādio (arthāt ek dravyane be kriyā hovānun mānanārā) ātmānā pariṇāmane
ane pudgalanā pariṇāmane pote (ātmā) kare chhe em māne chhe tethī teo mithyādraṣhṭi ja chhe evo siddhānt chhe.
(gāthā 86 ṭīkā)
7–ātmā potānā ja pariṇāmane karato pratibhāso; pudgalanā pariṇāmane karato to kadī na pratibhāso.
ātmānī ane pudgalanī bannenī kriyā ek ātmā ja kare chhe em mānanārā mithyādraṣhṭi chhe. jaḍ–chetananī kriyā
ek hoy to sarva dravyo palaṭī javāthī sarvano lop thaī jāy–e moṭo doṣh upaje. (gāthā 86 bhāvārtha)
(samayasārajīno ākho kartā karma adhikār āj viṣhay upar chhe.)
uparanā kathanathī e siddhānt spaṣhṭapaṇe nakkī thāy chhe ke ek dravya bījā dravyanun kāī paṇ karī shake nahi.
upādān ane nimitta e banne judān dravyo chhe tethī teo ek bījāmān kāī paṇ kārya–madad ke asar karī shake
nahi. nimitta jo upādānanun kārya pa0 ṭakā karī detun hoy to upādānane nimittanī rāh jovī paḍe eṭale ke ek
dravyane potānā kārya māṭe paravastunī pa0 ṭakā jarūr paḍe–e rīte vastunī ja parādhīnatā āve parantu vastunun
svarūp parādhīn nathī. vastu svādhīnapaṇe potānā kāryane kare chhe.
koī ‘nimitta’ nī evī vyākhyā kahe ke–
“अपना अस्तित्व कालमें उपादानकारणके रहते हुए, उपादानकारण को कार्यरूप परिणत करा
देवे उसका नाम सहकारी कारण अर्थात् निमितकारण है” –āvī nimittanī vyākhyā kare to te tadna
khoṭī chhe em uparanā kathanathī barābar siddha thāy chhe. jo nimitta kāraṇ potāmān rahīne upādānane kāryarūp
pariṇamāvī de to te nimitta pote ja kartā ṭhare, to pachhī upādān dravye potānī avasthāmān shun karyun? shun upādān
kārya vagaranun rahyun? jo kāryano abhāv mānavāmān āve to kārya vagar kāraṇano (upādānano) paṇ abhāv thaī
jāy..ane moṭo doṣh āvī paḍe.
upādānanun kārya pa0 ṭakā ane nimittanun kārya pa0 ṭakā em paṇ nathī; kemake kāryarūpe upādān dravya pariṇame
chhe, nimittano koī paṇ ansh upādānanā kāryarūpe pariṇamato nathī. vastunī shaktio paranī apekṣhā rākhatī nathī.
upādān vastu pote potānī shaktithī kāryarūpe pariṇamatī hovāthī koī parapariṇamāvanāranī apekṣhā tene nathī. eṭale
upādān pote potāmān svatantrapaṇe soe so ṭakā kārya kare chhe, nimitta nimittamān soe so ṭakā kārya kare chhe, parantu
upādānamān nimitta eke ṭako kārya karī shakatun nathī. ā pramāṇe banne vastuo sampūrṇa svādhīn chhe.