: phAgaN : 2472 : Atmadharma : 101 :
pa. pU. sadgurudevashrInun । “। shrI pravachanasArajI gAthA
pravachan • arahat sa jayavat varat • 80
je kharekhar arhantane jANe chhe te potAnA AtmAne jANe ja chhe.
AchAryadev kahe chhe ke–shuddhopayoganI prApti mATe hun kaTibaddha thayo chhun; jem malla kamar bAndhIne laDavA Ubho
thAy tem hun mArA sarva puruShArthanA jore moh–mallano nAsh karavA mATe kamar kasIne taiyAr thayo chhun.
mokShAbhilAShI jIv potAnA puruShArthavaDe mohano nAsh karavAno upAy vichAre chhe. bhagavAnanA upadeshamAn
puruShArtha karavAnun kahyun chhe. bhagavAn puruShArthavaDe mukti pAmyA chhe ane je upAy bhagavAne karyo te ja upAy
batAvyo chhe, te upAy jo jIv kare to ja tenI mukti thAy, eTale ke puruShArthavaDe satya upAy karavAthI ja mukti
thAy paN enI meLe thAy nahIn.
koI kahe ke “kevaLI bhagavAne to badhun jANavun chhe ke kyo jIv kyAre mukta thashe ane kyo jIv mukta nahi
thAy; to pachhI bhagavAn puruShArtha karavAnun kem kahe?” to em kahenAranI vAt khoTI chhe. bhagavAne to puruShArtha ja
upadeshyo chhe, bhagavAnanA kevaLagnAnano nirNay paN puruShArthavaDe ja thAy chhe. je jIv bhagavAne kahelA mokShamArgano
puruShArtha kare chhe tene anya badhA sAdhan svayam thaI jAy chhe. havenI A 80–81–82 e traN gAthAmAn bahu saras
vAt Ave chhe. jem mAtA ekanA ek bALakane “haiyAno hAr” kahe tem A traN gAthAo to haiyAno hAr chhe.
mokShanI mALAnAn motI gUnthANA chhe; traN gAthA to traN ratna (shraddhA–gnAn–chAritra) samAn chhe. temAn pahelAn 80
mI gAthAmAn mohano kShay karavAno upAy batAve chhe:–
जो जाणदि अरहंतं दव्वत्तगुणत्त पज्जयत्तेहिं।
सो जाणदि अप्पाणं मोहो खलु जादि तस्स लयं।। ८०।।
je jANato arhantane guN dravyane paryayapaNe,
te jIv jANe AtmAne, tasu moh pAme lay khare. 80.
artha:– je arhantane dravyapaNe, guNapaNe ane paryAyapaNe jANe chhe, te (potAnA) AtmAne jANe chhe ane
teno moh avashya lay pAme chhe.
A gAthAmAn mohanI senAne jItavAno puruShArtha vichAre chhe. mohane jItavAno puruShArtha karyo tyAn sAme
arhantAdi nimitto taiyAr hoy ja chhe. upAdAn jAgyun tyAn nimitta to hoy ja. kAL vagere nimitta to badhA
jIvane sadAy hAjar chhe, jIv pote jevA prakArano puruShArtha kare temAn kALane nimit kahevAy. ek vakhate koI jIv
shubh–bhAv karI svargamAn jAy to te jIvane mATe te kAL svarganun nimitta kahevAy, bIjo jIv te ja vakhate pAp
karI narakamAn jAy to tene mATe te ja kALane narakanun nimitta kahevAy, ane koI jIv te ja vakhate svarUp samajI,
sthiratA karI mokSha pAme to te jIvane mATe te ja kAL mokShanun nimitta kahevAy chhe. nimitta to sadAy chhe, paN
pote potAnA puruShArthavaDe arhantanA svarUpano ane potAnA AtmAno jyAre nirNay kare chhe tyAre avashya kShAyak
samakit pragaTe chhe ane mohano kShay thAy chhe.
arhant bhagavAnanA dravya, guN, paryAyanA svarUpane jeNe jANyun te jIv alpakALamAn muktine pAtra thayo
chhe, arihant bhagavAn AtmA chhe, temanAmAn anant guNo chhe ane temanI kevaLagnAnAdi paryAy chhe teno nirNay
karyo temAn AtmAnA anantaguNo ane pUrNa paryAyanA sAmarthyano nirNay AvI gayo, ane te nirNayanA jore
kevaLagnAn alpakALamAn ja chhe, temAn vachche sandeh paDato nathI; ahIn A gAthAmAn kShAyak samakitano dhvani chhe.
“je arhantane dravyapaNe, guNapaNe ane paryAy paNe jANe chhe te” Am kahetAn jANanAranA gnAnanun vajan chhe.
arhantane jANanAr gnAnamAn moh kShayano upAy samADI dIdho chhe. je gnAne arhant bhagavAnanA dravya; guN, paryAyane
potAnA nirNayamAn samAvyA te gnAne bhagavAnathI ochhAno ane vikArano potAmAn abhAv svIkAryo–eTale ke
dravyathI, guNathI ane paryAyathI paripUrNatAno sadabhAv nirNayamAn lIdho chhe. ‘je jANe chhe’ AmAn jANanArI to
vartamAn paryAy chhe. nirNay karanAre potAnI gnAnaparyAyamAn pUrNa dravya–guN–paryAyano astipaNe nirNay karyo ane
vikArano nakAr karyo. Avo nirNay karanAranI pUrI paryAy koI paranA kAraNe