: 98 : Atmadharma : phAgaN : 2472 :
param pUjya sadgurudevanA shrImukhethI
bhed vignAn grahaN tyAg
prashna:– AtmA badhI vastuothI judo chhe tethI te paranun kAI karI shakato nathI Am gnAnIo vAramvAr
samajAve chhe, paN be vastu judI chhe em samajavAthI shun lAbh thAy?
uttar:– badhA par padArthothI hun judo chhun ane hun paranun kAI karI shakato nathI eTale mArAmAn par jIvone
sukhI–dukhI karavAnI tAkAt kadI paN nathI tethI par jIvane sukhI–dukhI karavAnA shubhAshubh bhAv te mArUn svarUp
nathI, mArUn svarUp to jANavAnun ja chhe. A rIte, be padArthonA judApaNAnI samajaN thatAn pratham badhAy paranun
ane rAganun kartRuttva abhiprAyamAnthI chhUTI jAy chhe, ane tethI pratham rAgane ja potApaNe mAnIne AkuLatAnun vedan
karato ane tethI dukh hatun, tene badale have gnAtApaNe mAnIne potAne shuddhapaNe anubhave chhe tethI anAkuLatAnun
sukh chhe. be padArthone judA jANavAnun ja A phaL chhe.
par padArthone potAthI judA jANyAn eTale te taraphanA lakShe je lAgaNIo thAy tene paN paramArthe potAthI
judI mAnI arthAt bandhabhAv ane svabhAv vachche bhed pADayo–te bhedagnAn thayun. svane ane parane kAI sambandh
nathI em nakkI karatAn par taraphanA valaNavALI koI vRutti mArUn svarUp nathI em jANIne have parathI ane
vikArI vRuttithI chhUTA evA potAnA svabhAvamAn lakSha karIne sthiratA ja karavAnun rahyun, A ja muktino upAy chhe.
potAne ane parapadArthone judA jANyAn vinA potAnun kalyAN koI rIte thaI shake nahi. mATe sva–paranA
bhedavignAnano nirantar abhyAs karavo jarUrI chhe.
prashna:– paravastuthI ane vikArI bhAvathI bhinna potAnA chaitanya svabhAvanA bhAn dvArA samyagdarshan thayA
pachhI shun karavun?
uttar:– chaitanya svabhAvanun grahaN karavun ane vikArabhAvane bandhan jANI teno tyAg karavo. vachche paralakShe
je kAI vyavahAr, vikalpa Ave tene bandhan jANIne chhoDI devA, ane gnAn svabhAvamAn ekAgratA karavI; A ja
upAyathI mokSha thAy chhe. [2472 mAgashar sud 10 samayasAr]
prashna:– bIjA padArthone kAI karavAnI tAkAt AtmAnA svabhAvamAn nathI e kharUn, parantu AtmA vikAr
kare tyAre to bIjA padArthonun karavAnI tAkAt Ave chhe ne?
uttar:– nahi, svabhAvathI ke vibhAvathI koI prakAre AtmA bIjA padArthanun karI ja shakato nathI.
samayasAramAn ja kahyun chhe ke–
“je dravya chhe par tehane na grahI, na chhoDI shakAy chhe,
evo ja teno guN ko prAyogIne vaistrasik chhe. 406.
artha:– je paradravya chhe te grahI shakAtun nathI tathA chhoDI shakAtun nathI, evo ja koI teno (AtmAno)
prAyogik tem ja vaistrasik guN chhe.
TIkA:– gnAn par dravyane kAI paN (jarA paN) grahatun nathI tathA chhoDatun nathI, kAraN ke prAyogik
(arthAt par nimittathI thayelA) guNanA sAmarthyathI (vikArathI) tem ja vaistrasik (arthAt svAbhAvik)
guNanA sAmarthyathI gnAnavaDe paradravyanun grahavun tathA chhoDavun ashakya chhe....
bhAvArtha:– AtmAno evo ja svabhAv chhe ke te paradravyane to grahato ja nathI;–svabhAvarUp pariNamo ke
vibhAvarUp pariNamo, potAnAn ja pariNAmanAn grahaNatyAg chhe, paradravyanAn grahaNatyAg to jarA paN nathI.
(pA. –475)
paravastune levA mUkavAnI tAkAt ja AtmAmAn koI rIte nathI vikAr karavAthI paN AtmAmAn te tAkAt
AvatI nathI, ulaTI gnAn shakti haNAI jAy chhe. pote vikAr kare to potAnI hAlatamAn ashuddhatAnun grahaN thAy
paN temAn par dravyane shun chhe? par dravyo to svatantra chhe.
prashna:– vikAr karavAthI AtmA karmone khenche chhe ne?
uttar:– nA, vikAr karavAthI AtmA karmone khenchato nathI. svatantrapaNe paramANunI dashA te rUpe thAy chhe.
‘AtmAe karmo bAndhyA’ e kathan nimittanun chhe, upachAr mAtra chhe. kharekhar AtmA potAnI paryAyane ja grahe–
chhoDe chhe, par vastune jarApaN grahato ke chhoDato nathI. [2472 mAgasar sud 9 samayasAr]