Atmasiddhi 70
: chaitra : 2472 : Atmadharma : 123 :
chhe ke je vastu hoy teno kadI nAsh na thAy, je vastu na hoy tenI kadI utpatti na thAy; ane je vastu hoy temAn
rUpAntar thayA ja kare, arthAt TakIne badalavun (permanency with a change) te vastunun svarUp chhe.
shAstrabhAShAmAn A niyamane ‘उत्पादव्ययत्रौव्ययुकतं सत्” e rIte batAvavAmAn Ave chhe. utpAdavyay eTale
ke avasthAnun rUpAntar ane dhurav eTale vastunun Takavun–te dravyano svabhAv chhe.
– asti nAsti –
dravya ane paryAy e benA svarUpamAn evo pher chhe ke dravya trikAL chhe te badalI jatun nathI, paN paryAy
kShaNik chhe. te kShaNekShaNe badalyA kare chhe. paryAy badalavA chhatAn dravyano nAsh thato nathI. dravya potAnA svarUpe
trikAL Takatun hovAthI bIjAmAn te kadI bhaLI jatun nathI. Ane anekAnt svarUp kahevAy chhe eTale ke vastu potAnA
svarUpathI chhe ane te bIjAnA svarUpe nathI, jem loDhun te loDhA svarUpe chhe ane loDhun te lAkaDAsvarUpe nathI; jIv te
jIv svarUpe chhe paN jIv te jaD svarUpe nathI. Avo svabhAv hovAthI koI vastu anyavastumAn bhaLI jatI nathI,
paN darek potapotAnA svarUpe judI ja rahe chhe.
– nitya – anitya –
jIv potAnA vastu svarUpe TakIne avasthAthI badalyA kare chhe, parantu jIv jIvarUpe ja badale chhe. jIvanI
avasthA badalatI hovAthI sansAr–dashAno nAsh karIne siddhadashA thaI shake chhe. agnAnadashAno nAsh karI gnAnadashA
thaI shake chhe; ane jIv nitya hovAthI sansAradashAno nAsh thavA chhatAn te mokShadashApaNe TakI rahe chhe. A rIte
vastuthI ane paryAyathI nitya–anitya svarUp chhe te samajavun joIe.mokShashAstra, adhyAy pa sUtra 29
paramANumAn paN tenI avasthA badale chhe paN koI vastuno nAsh thato nathI. dUdh vagereno nAsh thato
dekhAy chhe tyAn vastuno nAsh nathI. dUdh kAI mUL vastu nathI paN te to ghaNA paramANuonI skandharUp avasthA chhe
ane te avasthA badalIne bIjI dahIn vagere avasthA thAy chhe–parantu temAn paramANu vastu to TakI ja rahe chhe. vaLI
dUdh badalIne dahIn thavAthI vastu anyarUpe thaI jatI nathI, paramANu vastu chhe te to badhI dashAmAn paramANurUpe ja rahe
chhe. vastu kadI paN potAnA svarUpane chhoDatI nathI. shrImadrAjachandrajIe kahyun chhe ke–
kyAre koI vastuno kevaL hoy na nAsh
chetan pAme nAsh to kemAn bhaLe tapAs?
jaD ke chetan koI vastuno sarvathA nAsh kadI paN thato nathI. jo gnAn svarUp chetan vastu nAsh pAme to
te shemAn bhaLe? chetanano nAsh thaIne shun te jaDamAn pesI jAy? em kadI na bane. tethI chetan te sadAkAL
chetanapaNe pariName chhe, jaD te sadAkAL jaDapaNe pariName chhe, paN vastu kadI nAsh pAmatI nathI.
paryAy badalatAn vastuno nAsh mAnI levo te agnAn chhe, ane vastunI paryAy bIjo badalAve em mAnavun te
paN agnAn chhe, vastu kadI paryAy vagar hotI nathI ane paryAy kadI vastu vagar hotI nathI. je anek prakAranI
avasthAo thAy chhe te nitya TakatI vastu vagar na hoy. jo nitya Takato padArtha na hoy to avasthA kyAthi Ave?
dUdh, dahIn, mAkhaN, ghI vagere sarva avasthAo chhe temAn nitya TakatI mUL vastu paramANu chhe. dUdh vagere paryAy hovAthI
te badalI jAy chhe paN te koI paN avasthAmAn paramANu potAnun paramANupaNun chhoDatun nathI, kemake te vastu chhe–dravya chhe.
– sAmAnya – visheSh –
dravya eTale vastu ane paryAy eTale vastunI vartamAn hAlat; dravya te anshI (AkhI vastu) chhe ane
paryAy teno ank ansh chhe. ‘anshI’ ne sAmAnya kahevAy chhe ane ‘ansh’ ne visheSh kahevAy chhe, A sAmAnya–
visheSh maLIne vastunun hovApaNun chhe. sAmAnya–visheSh vagar koI sat padArtha hoto nathI. sAmAnya te dhurav chhe ane
visheSh te utpAd vyay chhe–“उत्पाद व्ययधु्रवयुक्तं सत्”
je vastu ek samay chhe te vastu trikAL chhe kemake vastuno nAsh nathI paN rUpAntar chhe. vastu potAnI
shaktithI– [sattAthI–astitvathI] Take chhe, tene koI paravastunI madad nathI, A niyamane sahelI bhAShAmAn
kahevAmAn Ave to ‘ek dravya bIjA dravyanun kAI karI shakatun nathI.’
chhevaT
prashna:– A badhun shA mATe samajavun?
uttar:– anAdithI chAlyun Avatun anant dukhanun kAraN, mahApAparUp, mithyAtva TALavA mATe A badhun
samajavun jarUrI chhe. A samajatAn AtmasvarUpanI sAchI oLakhAN thaIne samyagdarshan thAy chhe ane sAchun sukh
pragaTe chhe, mATe A barAbar samajavAno prayatna karavo. • • • •