Atmadharma magazine - Ank 041
(Year 4 - Vir Nirvana Samvat 2473, A.D. 1947)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 2

PDF/HTML Page 1 of 21
single page version

background image
Atmadharma
varSha chothun
saLang ank 41
Version History
Version
NumberDateChanges
001July 2003First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 21
single page version

background image
।। dharmanun mUL samyagdarshan chhe ।।
varSha chothunphAgaN
ank pAnchamo
sampAdak
rAmajI mANekachand doshI
vakIlra473
suvarNapurInAn suvarNa AngaNe
shrI di. jain vidvat pariShad
* trIjun adhiveshan *
harShanI vAt chhe ke shrI digambar jain vidvat pariShade potAnA trIjA vArShik adhiveshan
mATe sonagaDhanA AmantraNane mAn Apyun chhe. sonagaDhamAn pU. sadgurudevashrI kAnajI svAmInA
parichayano lAbh maLe– e khAs hetupUrvak mArcha mAsanI tA. 7–8nA roj ahIn pariShad
potAnun vArShik adhiveshan karI rahI chhe. A prasang paN ek mahAn dharmaprabhAvanAnun kAraN
thashe. pariShadanA pramukh shrImAn pt.. shrI kailAshachandrajI chhe. ane temanA svAgat pramukh shrI
rAmajIbhAI mANekachand doshI chhe.
* * * * *
shrI kundakund–kahAn jain shAstramALA pu. 17
mokShashAstra arthAt tattvArthasUtra
* (gujarAtI TIkA) *
shrImAn mAnyavar rAmajIbhAIe ghaNo parishram laIne A TIkAsangrah taiyAr karyo chhe.
te granthamAn pa0 uparAnt satshAstronA AdhAro levAmAn AvyA chhe. granthamAn ekandar 900 pAnAn
chhe. temAn senkaDo viShayonun sundar vivechanadvArA spaShTIkaraN karyun chhe. A–bALagopAL sarve
mumukShuone A granth atyant upayogI chhe. pahelA adhyAyanA parishiShTamAn samyagdarshan–sambandhI
je parishiShTa chhe te to mumukShuoe khAs abhyAs karavAyogya chhe. A granthanI lAgat kimmat
lagabhag rUA. pa–8–0 thAy chhe chhatAn tenI kimmat mAtra 3–8–0 rAkhavAmAn AvI chhe.
vArShik lavAjam41chhuTak ank
aDhI rUpiyAshAshchat sukhano mArga darshAvatun mAsik patrachAr AnA
* Atmadharma kAryAlay–moTA AnkaDiyA kAThiyAvAD *

PDF/HTML Page 3 of 21
single page version

background image
82 Atmadharma 41
varSha chothunsaLang ankphAgaNAtmadharma
ank pAnchamo41ra473
darek dravya ane tenI darek paryAyanI svatantratAno
DhanDhero
(tA. 16–1–47nI vahelI savAre pUjya sadgurudevanA udgArone AdhAre)
1. darek dravya te trikALI paryAyono pinD chhe, ane tethI traNekALanI vartamAn paryAyone lAyak chhe; ane paryAy
ek ek samayanI chhe tethI darek dravya darek samaye te te samayanI paryAyane lAyak chhe; ane te te samayanI paryAy te te
samaye thavA lAyak hovAthI thAy chhe; koI dravyanI paryAy AghI pAchhI thatI ja nathI.
2. mATI dravya(–mATInA paramANuo) potAnI traNe kALanI paryAyone lAyak chhe, chhatAn traNe kALe te ghaDo
thavAnI ja temAn lAyakAt chhe em mAnavAmAn Ave to, mATI dravya ek paryAy pUratun ja thaI jAy ane tenA
dravyapaNAno nAsh thAy.
3. mATI dravya traNe kALe ghaDo thavAne lAyak chhe em kahevAmAn Ave chhe te, paradravyothI mATIne judI pADIne
em batAvavA mATe chhe ke mATI sivAy bIjAn dravyo mATIno ghaDo thavAne koI kALe lAyak nathI. parantu je vakhate mATI
dravyanI tathA tenI paryAyanI lAyakAtano nirNay karavAno hoy tyAre, ‘mATI dravya traNe kALe ghaDo thavAne lAyak chhe’
em mAnavun te mithyA chhe; kem ke tem mAnatAn, mATI dravyanI bIjI je je paryAyo thAy chhe te paryAyo thavAne mATI dravya
lAyak nathI topaN thAy chhe–em thayun, ke je sarvathA khoTun chhe.
4. uparanAn kAraNoe, ‘mATI dravya traNekAL ghaDo thavAne lAyak chhe ane kumbhAr na Ave tyAnsudhI ghaDo thato
nathI’ em mAnavun te mithyA chhe; paN mATI dravyanI paryAy je samaye ghaDApaNe thavAne lAyak chhe te ek samayanI ja
lAyakAt hovAthI te ja samaye ghaDArUp paryAy thAy, AghI–pAchhI thAy nahi. ane te vakhate kumbhAr vagere nimitto
svayam yogya sthaLe hoy ja.
pa. darek dravya pote ja potAnI paryAyanun svAmI hovAthI tenI paryAy te te samayanI lAyakAt pramANe svayam
thayA ja kare chhe; e rIte darek dravyanI potAnI paryAy darek samaye te te dravyane ja AdhIn chhe, bIjA koI dravyane
AdhIn te paryAy nathI.
6. jIvadravya trikAL paryAyono pinD chhe tethI te trikAL vartamAn paryAyone lAyak chhe. ane pragaT paryAy ek
samayanI hovAthI te te paryAyane pote lAyak chhe.
7. jo em na mAnavAmAn Ave to, ek paryAy puratun ja dravya thaI jAy. darek dravya potAnI paryAyanun svAmI
hovAthI tenI vartamAn vartatI ek ek samayanI paryAy chhe te te dravyane hAth chhe–Adhin chhe,
8. jIvane ‘parAdhIn’ kahevAmAn Ave chhe teno artha ‘paradravyo tene AdhIn kare chhe athavA to paradravyo tene
potAnun ramakaDun banAve chhe’ em nathI, paN te te samayanI paryAy jIv pote paradravyanI paryAyane AdhIn thaI kare chhe.
paradravyo ke tenI koI paryAy jIvane kadI paN Ashray ApI shake, tene ramADI shake, herAn karI shake ke sukhI–dukhI karI
shake–e mAnyatA juThThI chhe.
9. darek dravya sat chhe, mATe te dravye–guNe ne paryAye paN sat chhe ane tethI te hammeshA svatantra chhe. jIv
parAdhIn thAy chhe te paN svatantrapaNe parAdhIn thAy chhe. koI paradravya ke tenI paryAy tene parAdhIn ke paratantra
banAvatAn nathI.
10. e rIte shrIvItarAgadevoe sampUrNa svatantratAno DhanDhero pITayo chhe.

PDF/HTML Page 4 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 83
adhyAtma shAstronI kathan paddhati athavA sAdhak jIvanI draShTinun saLang dhoraN
(param pUjya sadgurudevashrInun pravachan)
adhyAtmashAstromAn ‘abhed te nishchayanay’ em kahyun nathI. jo abhed te nishchayanay evo artha karIe to
koI vakhate nishchayanay mukhya thAy ane koI vakhate vyavahAranay mukhya thAy, kem ke Agam shAstromAn koI vakhate
vyavahAranayane mukhya ane nishchayanayane gauN karIne kathan karavAmAn Ave chhe. adhyAtmashAstromAn hammeshA ‘mukhya te
nishchayanay’ chhe, ane tenA ja Ashraye dharma thAy–em samajAvavAmAn Ave chhe; ane temAn nishchayanay sadA mukhya ja
rahe chhe. jyAn vikArI paryAyonun vyavahAranayathI kathan karavAmAn Ave tyAn paN nishchayanayane ja mukhya ane
vyavahAranayane gauN karavAno Ashay chhe–em samajavun. kAraN ke puruShArtha vaDe potAmAn shuddhaparyAy pragaT karavA arthAt
vikArI paryAy TALavA mATe hammeshA nishchayanay ja AdaraNIy chhe; te vakhate banne nayonun gnAn hoy chhe paN dharma
pragaTAvavA mATe banne nayo kadI AdaraNIy nathI. vyavahAranayanA Ashraye kadI dharma anshe paN thato nathI, parantu tenA
Ashraye to rAg–dveShanA vikalpo ja UThe chhe. chhae dravyo tenA guNo ane tenI paryAyonA svarUpanun gnAn karAvavA mATe
koI vakhate nishchayanayanI mukhyatA ane vyavahAranayanI gauNatA rAkhIne kathan karavAmAn Ave, ane koI vakhate
vyavahAranayane mukhya karIne tathA nishchayanayane gauN rAkhIne kathan karavAmAn Ave; pote vichAr kare temAn paN koI
vakhate nishchayanayanI mukhyatA ane koI vakhate vyavahAranayanI mukhyatA karavAmAn Ave. adhyAtmashAstramAn paN jIvanI
vikArI–paryAy jIv svayam kare chhe tethI thAy chhe ane te jIvanAn ananya pariNAm chhe–em vyavahAranaye kahevAmAn–
samajAvavAmAn Ave, paN te darek vakhate nishchayanay ek ja mukhya ane AdaraNIy chhe em gnAnIonun kathan chhe. koI
vakhate nishchayanay AdaraNIy chhe ane koI vakhate vyavahAranay AdaraNIy chhe–em mAnavun te bhUl chhe. traNe kALe
ekalA nishchayanayanA Ashraye ja dharma pragaTe chhe em samajavun.
prashna– shun sAdhak jIvane nay hotA ja nathI?
uttara– sAdhak dashAmAn ja nay hoy chhe. kemake kevaLIne to pramAN hovAthI temane nay hotA nathI, agnAnIo
vyavahAranayanA Ashraye dharma thAy em mAne chhe tethI temano vyavahAranay to nishchayanay ja thaI gayo, eTale
agnAnIne sAchA nay hotA nathI. e rIte sAdhak jIvone ja temanA shrutagnAnamAn nay paDe chhe. nirvikalpadashA sivAyanA
kALamAn jyAre temane shrutagnAnanA bhedarUp upayog nayapaNe hoy chhe tyAre ane sansAranA kAmamAn hoy ke svAdhyAy,
vrat, niyamAdi kAryomAn hoy, tyAre je vikalpo UThe chhe te badhA vyavahAranayanA viShay chhe; parantu te vakhate paN temanA
gnAnamAn nishchayanay ek ja AdaraNIy hovAthI (–ane vyavahAranay te vakhate hovA chhatAn paN te AdaraNIy nahi
hovAthI–) temanI shuddhatA vadhe chhe. e rIte savikalpa dashAmAn nishchayanay AdaraNIy chhe ane vyavahAranay upayog rUp
hovA chhatAn gnAnamAn te ja vakhate heyapaNe chhe, e rIte nishchayanay ane vyavahAranay–e banne sAdhak jIvone ek vakhate
hoy chhe.
–mATe sAdhak jIvone nay hotA ja nathI e mAnyatA sAchI nathI, paN sAdhak jIvone ja nishchay ane
vyavahAr–banne nayo ekI sAthe hoy chhe. nishchayanayanA Ashray vinA sAcho vyavahAranay hoy ja nahi. jene
abhiprAyamAn vyavahAranayano Ashray hoy tene to nishchayanay rahyo ja nahi, kemake tene to, je vyavahAranay chhe te ja
nishchayanay thaI gayo.
chAre anuyogamAn koI vakhate vyavahAranayane mukhya karIne kathan karavAmAn Ave chhe, ane koI vakhate
nishchayanayane mukhya karIne kathan karavAmAn Ave chhe, paN te darek anuyogamAn kathanano sAr ek ja chhe ane te e chhe
ke–nishchay ane vyavahAr nay banne jANavAyogya chhe, paN shuddhatA mATe Ashray karavA yogya nishchayanay ek ja chhe ane
vyavahAranay kadI paN Ashray karavA yogya nathI–te hammeshA hey ja chhe. em samajavun.
vyavahAranayanA gnAnanun phaL teno Ashray chhoDIne nishchayanayano Ashray karavo te chhe. jo vyavahAranayane
upAdey mAnavAmAn Ave to te vyavahAranayanA sAchA gnAnanun phaL nathI paN vyavahAranayanA agnAnanun eTale ke
mithyAgnAnanun phaL chhe.
nishchayanayano Ashray karavo–teno artha e chhe ke, nishchayanayanA viShayabhUt AtmAnA trikALI chaitanyasvarUpano
Ashray karavo; ane vyavahAranayano

PDF/HTML Page 5 of 21
single page version

background image
84 Atmadharma 41
Ashray chhoDavo–tene hey samajavo–teno artha e chhe ke, vyavahAranayanA viShayarUp vikalpa, paradravyo ke svadravyanI
adhUrI avasthA taraphano Ashray chhoDavo.
adhyAtmanun rahasya
adhyAtmanun mukhya te nishchay ane gauN te vyavahAr–e dhoraN hovAthI temAn sadAy mukhyatA nishchayanI ja chhe,
ne vyavahAr sadAy gauNapaNe ja chhe. arthAt sAdhak jIvanun A dhoraN chhe. sAdhak jIvanI draShTinun saLang dhoraN e ja
rIte chhe.
sAdhak jIvo sharUAtathI ant sudhI nishchayathI ja mukhyatA rAkhIne vyavahArane gauN ja karatA jAy chhe, tethI
sAdhakadashAmAn nishchayanI mukhyatAnA jore sAdhakane shuddhatAnI vRuddhi ja thatI jAy chhe ane ashuddhatA TaLatI jAy chhe. e
rIte nishchayanI mukhyatAnA jore pUrNa kevaLagnAn thatAn tyAn mukhya–gauNapaNun hotun nathI ane nay paN hotA nathI.
vastusvabhAv ane temAn kaI taraph DhaLavun
vastumAn dravya ane paryAy, nityapaNun ane anityapaNun ityAdi je viruddha dharmasvabhAv chhe te kadI TaLato nathI.
paN je be viruddha dharmo chhe temAn ekanA lakShe vikalpa tUTe chhe ane bIjAnA lakShe rAg thAy chhe, arthAt dravyanA lakShe
vikalpa tUTe chhe ane paryAyanA lakShe rAg thAy chhe, ethI be nayono virodh chhe. have, dravyasvabhAvanI mukhyatA ane
avasthAnI gauNatA karIne sAdhak jIv jyAre svabhAv taraph DhaLI gayo tyAre vikalpa tUTIne svabhAvamAn abhed thatAn
gnAn pramAN thaI gayun. have te gnAn jo paryAyane jANe topaN tyAn mukhyatA to sadAy dravyasvabhAvanI ja rahe chhe. e
rIte, je dravyasvabhAvanI mukhyatA karIne DhaLatAn gnAn pramAN thayun te ja dravyasvabhAvanI mukhyatA sAdhakadashAnI pUrNatA
sudhI nirantar rahyA kare chhe. ane jyAn dravyasvabhAvanI ja mukhyatA chhe tyAn samyagdarshanathI pAchhA paDavAnun kadI hotun ja
nathI; tethI sAdhakajIvane saLangapaNe dravyasvabhAvanI mukhyatAnA jore shuddhatA vadhatAn vadhatAn jyAre kevaLagnAn thAy chhe
tyAre vastunA paraspar viruddha banne dharmone (dravya ane paryAyane) ek sAthe jANe chhe, paN tyAn have ekanI mukhyatA ne
bIjAnI gauNatA karIne DhaLavAnun rahyun nathI. tyAn sampUrNa pramAN thaI jatAn be nayono virodh TaLI gayo (arthAt nayo
ja TaLI gayA) topaN vastumAn je viruddha–dharmasvabhAv chhe te to TaLatA nathI.
* * * * * * * * * *
nivRutti parAyaN shrI vanechandabhAI sheTh
“shrI lIlAdharabhAI pArekh jevI mArI sthiti thAy tevun lAge chhe”–em, jANe potAnA dehavilayanun AgAhI sUchak
A kathan na hoy, tem shrI vanechandabhAI sheTh poSh sud 2 budhavAre savAre uparokta vAkya bolelA, ne te ja divase sAnje (68
varShanI vaye) svargavAs pAmyA. te keTalAkane akasmAt jevun lAge paN te to kramabaddhaparyAyanA niyam anusAr ja banavA
pAmyun hatun. AvA prasango to ApaNane sansAranI anityatA–asharaNatAnA bodhapATh shIkhave chhe.
teoe pUjya sadgurudevashrI kAnajIsvAmI pAse san. 1981mAn brahmacharya angIkAr karelun, ane tyAr pahelAn (san.
1979) thI teo nivRuttiparAyaN jIvan gALatA hatA. pUjya shrIsadgurudevashrInun chAturmAs jyAn jyAn thatun tyAn tyAn banI
shakatun tyAre teoshrInA sadupadeshAmRutano lAbh levA mATe teo AvatA. tattva samajavAnI temanI jignAsuvRutti AthI jaNAI
AvatI hatI. tattvagnAnanA UnDA nyAyo samajIne teo pramod darshAvatA hatA. shrImAn samIp samayavartI samayagna shrImad
rAjachandrajI pratye temane uchcha bhaktibhAv to hato ja, tem chhatAn teo vyaktipUjAmAn mAnatA na hotA paN guN pUjAmAn
mAnatA hatA. tethI pUjya sadgurudevashrI pratye temane Antarik bhakti atyant hatI ja ane koI prasange to te bhaktibhAv
eTalo uchhaLI jato ke teo nAchI UThatA.
teo chhellA samvat 2002nA aShADh mAsamAn 11 divas sonagaDh rahyA hatA tyAre paN ek vakhat jinamandiramAn
bhakti vakhate pUjya gurudevashrInI samIpamAn hAthamAn chAmar laIne ghaNA utsAhathI nAchI UThayA hatA, te vakhatanun drashya atyant
bhakti prerak hatun ane jonAranA hRudayamAn paN bhakti uchhaLI jatI hatI.
dharma jignAsuo pratye temano atyant vAtsalyabhAv hato tethI temane mATe temanA dvAr sadA khullAn ja hatAn. shAstramAn
shrAvakanA abhang dvAranI vAt Ave chhe tenun AthI smaraN thatun hatun. teono shAstrAbhyAs paN sAro hato, charchA tathA
vArtAlAp paN tene lagato karatA hatA.
temanI dharmaruchi, sajjanatA, namratA, nirabhimAnatA, udAratA, saraLatA, gambhIratA anukaraNIy hatI. temanI buddhi
ane smaraN shakti tejasvI hatI tethI adhyAtma shAstronA UnDA nyAyo paN teo grAhya karI letA. temanun jIvan shuddha ane
sAdun hatun.
teo vAnkAneranA rahIsh hatA; temanI nagar sheThAI, vyApArI nIti, samAdhAn shakti, kuTumb prem, rAjyamAnyapaNun
ane bIjI anek uchcha sajjanane chhAje tevI yogyatA darshAvavAnun A AdhyAtmik patramAn asthAne hovAthI te chhoDI devAmAn
Avel chhe.
temanA kuTumbIoe mokalAvel patrikAmAn lakhelun ke “amAre bhAI vanechandabhAI poSh sud 2 nA roj svargavAs
thatAn temano mahotsav mAh vad 8 nA roj karavAnun rAkhel chhe.” ane e sAchun ja chhe ke–

PDF/HTML Page 6 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 8pa
jise mot hai usako hai mujhako kayAajar hUn amar hUn na maratA kabhI
mujhe to nahIn pher bhay mujhako kayA।।chidAnand shAshvat na DaratA kabhI।।
merA nAm to jIv hai jIv haiki sansArake jIv marate Dare
chiranjIv chirakAl chirajIv hUn।।param padakA shivalAl vandan karen।।
* * * * * * *
श्री सर्वज्ञाय नमः।। OM।। श्री वीतरागाय नमः
shrAvaN vad 13 thI bhAdaravA sud pa sudhInA dhArmik divaso daramiyAn thayelA shrI samayasArajI gAthA 13 tathA
shrI padmanandI panchavinshatikA shAstranA RuShabhajinastotra uparanAn
vyAkhyAno ane charchAono TUnkasAr–lekhAnka pa
(A lekhanA nan. 72 sudhInA phakarA ank 40mAn AvI gayA chhe. tyAr pachhI ahIn ApavAmAn Ave chhe.)
(73) AchAryadeve anek prakAre bhagavAnanI bhakti karI. have bhaktinA vikalpane toDIne svarUpamAn
samAvAnI bhAvanA karatAn AchAryadev kahe chhe ke, he nAth! AtmasvabhAv anantaguN svarUp chhe, A vikalpa dvArA hun
keTalAk guNo kahI shakun? vikalpa dvArA AtmA khIlato nathI. sarasvatI je vItarAganI vANI tenA dvArA paN kevaLI
bhagavAnanA guNo pUrA kahI shakAy nahi.
he traN bhuvananI stutine pAtra jinendra! A jagatamAn sarvotkRuShTa vANI sarasvatI ApanI stuti kare chhe te
paN jo ApanA guNonA pArane pAmI shakatI nathI to anya je murkha puruSh (–chhadmastha prANI) te stuti vaDe ApanA
guNonA pArane kem pAmI shake? shrImad rAjachandrajI paN kahe chhe ke–
je pad shrI sarvagne dIThun gnAnamAn...
kahI shakyA nahi te paN shrI bhagavAn jo...
teh svarUpane anya vANI to shun kahe...
anubhav gochar mAtra rahyun te gnAn jo...apUrva. 20
he nAth! he anantaguNabhanDAr Atman! jemane kevaLagnAn pragaTayun evA vItarAganI divyavANI paN tArA
svarUpane paripUrNapaNe kahevA samartha nathI, to pachhI anyanI vANIthI to shun kahevAy? te to mAtra anubhavagamya chhe.
sarasvatI paN AtmAnA svarUpane na pAmI shake eTale ke vANI taraphanA vikalpa vaDe AtmAno svabhAv khIlato
nathI, paN vANIno vikalpa chhoDIne AtmAno anubhav thAy chhe, tenI ahIn bhAvanA chhe.
(74) koInA alpa guNane malAvIne visheShapaNe kahevA tene jagatamAn stuti kahevAy chhe parantu he prabho!
tArAmAn jeTalA guNo chhe teTalA paN ame vANIthI pUrA varNavI shakatA nathI, mATe vANI dvArA tArun stavan pUrun thatun
nathI. tArA anant guNonA apAr bhAvane A stutinA vikalparUp hadavALo rAg pahonchI shakato nathI. mATe ame
stutinA vikalpane toDIne, A rAg TALIne svarUpanI nirvikalpa shreNI vaDe jyAre kevaLagnAn pragaT karashun tyAre ja
svabhAvano pAr pamAshe.
(7p) AmAn rAg ane svabhAvanun bhedagnAn jaNAvyun chhe. bhale, stutino rAg Ave chhe paN tene
svabhAvanA sAdhan paNe vItarAganA bhakto mAnatA nathI. rAg thAy chhe chhatAn tenAthI kadApi vItarAgatA thatI nathI.
vANImAn sarvotkRuShTa evI sarasvatI paN tArA guNo varNavatAn hArI jAy chhe. to pachhI ame chhadmastha pAmar jIv tene
kevI rIte varNavI shakIe? A stutikAr pote mahAn sant nirgranth muni chhe. chhatAn bhagavAn pAse keTalI pAmaratA
varNave chhe! jene pUrNa svabhAvano vinay pragaTayo hoy tene adhUrI paryAyano ahankAr kem hoy? panchamaArAnA sant
muni kevaLagnAn levAnI taiyArIvALA chhe paN hajI vachche ek bhav bAkI chhe tethI kevaL mATe jhankhe chhe. AchAryadev A
stuti karatAn kharekhar to potAnA svabhAvanun bahumAn lAvIne kevaLagnAnanI bhAvanA vadhAre chhe. he nAth! tArA apAr
kevaLagnAn pAse to ame mUrkha chhIe, amArA jevA chhadmastha jIvonA gnAn upar hajI AvaraN chhe, gnAnano puruShArtha
ochho chhe, chhatAn tamArI oth laIne–tamArA jevo ja paripUrNa svabhAv svIkArIne tenA jore kahIe chhIe ke adhurun
gnAn ke nabaLo puruShArtha te amArun svarUp nathI. kevaLagnAn jeTalo ja amAro svabhAv chhe. A rIte dravya ane
paryAyanI sandhi vaDe pUrNatA pratyeno puruShArtha upADe chhe.

PDF/HTML Page 7 of 21
single page version

background image
86 Atmadharma 41
(bhAdaravA sud 4 samayasAr gAthA 13)
(76) kudev–kuguru–kushAstra evA asat nimittone mAnavA te to bahAranun sthUL asatya chhe ane antaramAn
vikalpa vaDe lAbh thAy evI mAnyatA te paN asat chhe, te sUkShma mithyAtva chhe. kudev–kuguru–kudharmanI mAnyatArUp
bahAranun sthUL asatya chhoDavAnI vAt paN jene kaThaN paDe chhe te jIv antaranA vikalpothI rahit AtmAnI shraddhA kem
karashe? hajI khoTA nimittonI mAnyatA paN je chhoDatA nathI te nimittonI apekShA rahit nirapekSha svabhAvane to kevI
rIte svIkArashe? jenAmAn ek pAI ApavAnI paN tAkAt nathI te lAkhonAn dAn kem karashe? mAnsabhakShaN vagere sAt
vyasanonA Adar karatAn kudev–kuguru–kudharmanA Adaranun pAp vadhAre chhe em gnAnIoe kahyun chhe. AtmAnA
svabhAvanI viparIt mAnyatAne poShaN ApanArA kudevAdine mAnavA tenA jevun moTun pAp jagatamAn nathI. kudevAdinA
doSh to temanI pAse rahyA parantu temane mAnavAthI pote potAnA svabhAvanI virAdhanA karIne AtmAno ghAt kare chhe.
jeNe satya svabhAvathI viparIt mAnyatA karI teNe AtmAnA anant guNono, anant kevaLI–tIrthankarono, sant
muniono ne gnAnIono anAdar karyo ane tenA verI kudevAdino Adar karyo, AvI je anant UndhAIno Adar te
ja anant pAp chhe.
(77) panDitapravarashrI ToDaramallajI mokShamArga prakAshakamAn kahe chhe ke–
“kudev–kuguru–kushAstra sevanamAn mithyAtva bhAvanI puShTatA thatI jANIne ahIn tenun nirUpaN karyun chhe. shrI
aShTapAhuDamAn paN kahyun chhe ke–je koI lajjA, bhay ke moTAIthI paN kutsit dev dharmalingane vandan kare chhe te mithyAdraShTi
chhe. mATe je mithyAtvano tyAg karavA ichchhe chhe te kudev–kuguru–kudharmano pahelAn ja tyAgI thAy...vaLI kudevAdikanA
sevanathI je mithyAtvabhAv thAy chhe te hinsAdi pApothI paN mahAn pAp chhe. kAraN ke enA phaLathI nigod–narkAdi
paryAy prApta thAy chhe, tyAn anantakAL sudhI mahA sankaT pAme chhe, tathA samyaggnAnanI prApti paN mahA durlabh thaI jAy
chhe.”
(mokShamArga prakAshak pA. 198)
(78) vANIyA chAre taraphanA hisAb gaNe paN dharmanA bahAne ThagAy chhe. bokaDA kApavAnA kAmamAn to hinsA
bhAse ane temAn sAth na Ape parantu mithyAtvanun mahApAp bhAsatun nathI ane UndhI mAnyatAne poShanArA kudevAdine
sAth Ape chhe. parantu mithyAtvanA sevanamAn anant bokaDA kApavAno bhAv bharyo chhe. bAhya kriyAnI vAt nathI paN
antaramAn UndhA pariNAmanun mahA pAp chhe. sarvagnathI viparIt ek paN mAnyatA mAne, ke sarvagna sivAy koI paN devane
sAchA mAne to temAn anant janmamaraN chhe.
(79) jem sAchA–khoTAnI parIkShA karyA vagar koI mANas hIrA–ratna vagere leto nathI, tem dharma mATe
dev–guru–shAstra e traN ratno chhe, temAn sAchA–khoTA vachche jene vivek nathI–parIkShA nathI te mahA agnAnI chhe, tene
dharmanI darakAr nathI. kudev–kuguru–kudharmanA sevananun je mahApAp kahyun te mahApAp chhoDayA pachhI ane sAchA dev–guru–
dharmanI oLakhAN karyA pachhI paN je navatattvanA vikalpa UThe tenI shraddhAne chhoDIne kevaL ek chaitanyamAtra
AtmasvabhAv sanmukh thaIne pratIti karavI te samyagdarshan chhe e vAt samayasArajI shAstramAn chhe. parantu pratham kudev–
kuguru–kudharmanun sevan chhoDayA vagar e vAt samajavAnI pAtratA Ave nahi. mATe jeNe AtmasvabhAvanI samajaN
karIne dharma karavo hoy teNe pratham satdev–sadguru–satshAstra koN ane kudev–kuguru–kushAstra koN te oLakhIne kudev–
kuguru–kushAstranA sevanane sarvathA chhoDI devun. kudevAdinA sevanathI mithyAtvanA mahApApanun poShaN thAy chhe ane anant
sansAr vadhe chhe.
(80) kudev–kuguru–kushAstra te AtmAnA sAkShAt ghAtak chhe em mAnyA vinA AtmakalyANanA raste
kinchit chaDI shakAy nahi. jagatanA kAryomAn oLakhAN karyA pachhI mAne chhe ane AtmAnA kAryamAn goTA chalAve te
chAle nahi. bhUlane lIdhe ja anant janmamaraNamAn jIv rakhaDe chhe mATe bhUl TALIne nirdoSh ane nishank samajaN karavI
joIe.
(81) prashna–kudev, kuguru, kudharmanun chihna shun?
uttara–rAgathI dharma manAve, AtmAne jaDano kartA TharAve, parathI lAbh–nukashAn manAve ityAdi badhA kudev,
kuguru, kudharmanAn chihna chhe.
(82) Arya jIvo hinsAdinA pariNAmone to pAp tarIke samaje chhe ane teno khed kare chhe, parantu kudevAdinun
sevan karanAr to temAn dharma mAne chhe; te UndhI mAnyatAnun trikALI pAp chhe. hinsA pariNAm karanAr jo te pariNAmane
sArA mAne to temAn te UndhI mAnya–

PDF/HTML Page 8 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 87
tAnun trikALI pAp chhe, kemake jeNe ek vikArI pariNAmane sArA mAnyA teNe traNe kALanA sarve vikArI pariNAmane
sArAn mAnyA, te ja anant pAp chhe.
(83) chakravartIne tyAn kroDo maN shAkanI bAhya hinsA thatI hoy chhatAn temAn alpa hinsA chhe kem ke tene
svabhAvanun bhAn varte chhe. ane kudevAdine mAnanAro jIv tyAgI hoy ane ek lIlotarI paN haNato na hoy chhatAn
tene asatanA poShaNanun anant pAp chhe, te nigodanA kAraNane sevI rahyo chhe. ane AtmasvabhAvanA bhAn vaDe satane
sat ane asatane asat mAnavAthI jenA gnAnamAn vivek thaI gayo chhe tene pAp pariNAm vakhate paN bhedagnAn varte
chhe, tethI te mokShanA kAraNane sevI rahyo chhe. kAI pAp pariNAmane mokShanun kAraN kahetA nathI parantu antaramAn bhedagnAn
varte chhe te ja mokShanun kAraN chhe.
(84) AtmAnA svabhAvanI oLakhAN karavA mATe dev–guru–shAstranun svarUp yathArtha samajyA vagar jyAn
tyAn mAthA namAvashe tene sansAranI durgatimAn rakhaDavun paDashe. dharmanA lobhe AkhA AtmAne kudev pAse arpI denAr
dharmane badale ulTun pAp poShe chhe. mithyAtva sivAyanA bIjAn pApo to anantamAn bhAge chhe. AtmAnA shuddha svabhAvane
dayAdi vikArIbhAvavALo manAve, jaDanI kriyAthI puNya–pAp manAve, puNyamAn dharma manAve, vyavahAr karatAn karatAn
paramArthane pamAshe em manAve te badhA mithyAdraShTi chhe, AtmAnA anant guNono anAdar karanArA chhe ane teo
anantakAL sudhI mahA sankaT pAme chhe.
(8p) jIvone mithyAtvathI chhoDAvavA ane sAchun AtmabhAn prApta karAvavA mATe mithyAtvanun svarUp
spaShTa rIte varNavyun chhe. koI vyakti pratye gnAnIne dveSh nathI paN satyane samajAvatAn asatyane asatya tarIke
barAbar kahevun paDe. jo satne sat tarIke ane asatne asat tarIke na kahevAmAn Ave to jIv sat asatno
vivek karI shake nahi ane anant kALathI je rIte asatnun sevan karI rahyo chhe te ja rIte chAlyA kare. mATe ja
gnAnIo asatnun sevan chhoDAvavA arthe kudev–kuguru–kushAstrano niShedh kare chhe.
(86) koI jIv sAchA dev–guru–shAstrane oLakhIne kudevAdinun sevan chhoDe to teTalAthI kAI dharma thaI
jato nathI. teNe hajI nimitta tarIke satne svIkAryun chhe, temAn hajI parAvalamban chhe, tethI puNya chhe paN dharma nathI. jyAre
te parAvalambanane chhoDIne svAvalamban vaDe potAnA sat svabhAvane shraddhA–gnAnamAn svIkAre tyAre anantakALe nahi
pragaTel evo apUrva dharma pragaTe chhe. kudevAdine chhoDayA pachhI ane sAchA devagurudharmane oLakhyA pachhI samyagdarshan kaI
rIte pragaTe tenI vAt A teramI gAthAmAn chAle chhe.
(87) ‘je kutsit dharmamAn lIn chhe, kutsit pAkhanDIonI bhaktivaDe sanyukta chhe tathA kutsit tap kare chhe te
jIv kutsit arthAt mAThI gati bhogavavAvALo thAy chhe. mATe he bhavya! kinchit mAtra lobh vA bhayathI e kudevAdinun
sevan na kar! kAraN ke enAthI anantakAL sudhI mahAdukh sahan karavun thAy chhe, mATe evo mithyAtvabhAv karavo
yogya nathI. jainadharmamAn to evI AmnAy chhe ke, pahelAn moTun pAp chhoDAvI pachhI nAnun pAp chhoDAvavAmAn Ave chhe.
tethI e mithyAtvane sAt vyasanAdithI paN mahAn pAp jANI pahelAn chhoDAvyun chhe. mATe je pApanA phaLathI Darato hoy
tathA potAnA AtmAne dukh samudramAn DubADavA na ichchhato hoy te jIv A mithyAtva pApane avashya chhoDo. nindA
prashansAdinA vichArathI paN shithil thavun yogya nathI.’ (mokShamArga prakAshak pA. 198)
(88) AtmAno sat svabhAv shun ane koN sat kahenAr chhe tenI oLakhAN vagar dharma thAy nahi.
agnAnapaNAmAn anant kAL gayo have AtmAnA bhAn mATe kudevAdine chhoDo, kemake te AtmaghAtak chhe. jo AtmAnI
darakAr hoy to jagatanI darakAr chhoDI de. jagat shun bolashe enI sAme na jo, paN potAno AtmasvabhAv shun kahe chhe
te samaj. jagatathI nirapekSha AtmasvabhAv chhe.
(89) “koI ninde to nindo, stuti kare to stuti karo, lakShmI Avo vA jAo, tathA maraN Aje ja thAo
ke yugAntare thAo! parantu...nindA prashansAdinA bhayathI vA lobhAdikathI paN anyathArUp mithyAtvapravRutti karavI yogya
nathI. aho! dev–guru–dharma to sarvotkRuShTa padArtha chhe, enA AdhAre to dharma chhe, temAn shithilatA rAkhe to anya dharma
kevI rIte thAy? ghaNun shun kahevun? sarvathA prakAre e kudev–kuguru–kudharmanA tyAgI thavun yogya chhe. kAraN ke kudevAdikano
tyAg na karavAthI mithyAtva bhAv ghaNo puShTa thAy chhe. ane A kALamAn ahIn tenI

PDF/HTML Page 9 of 21
single page version

background image
88 Atmadharma 41
pravRutti visheSh jovAmAn Ave chhe mATe ahIn tenA niShedharUp nirUpaN karyun chhe. tene jANI mithyAtvabhAv chhoDI potAnun
kalyAN karo!” (mokShamArga prakAshak pA. 199)
(90) jene vyavahAr sat mAnyatAnun paN ThekANun nathI tene paramArtha satya AtmasvabhAv samajAshe nahi.
shrImad rAjachandrajI lakhe chhe ke–“AtmAne bhinna bhinna prakAranI kalpanA vaDe vichAravAmAn lokasangnA, oghasangnA ane
asatsang e kAraNo chhe;–je kAraNomAn udAsIn thayA vinA, nisatva evI lok sambandhI jap–tapAdi kriyAmAn sAkShAt
mokSha nathI,–paramparA mokSha nathI,–em mAnyA vinA, nisatva evA asat shAstra ane asadguru–je AtmasvarUpane
AvaraNanAn mukhya kAraNo chhe tene, sAkShAt AtmaghAtI jANyA vinA jIvane jIvanA svarUpano nishchay thavo bahu durlabh
chhe–atyant durlabh chhe. gnAnI puruShanAn pragaT AtmasvabhAvane kahetAn evA vachano paN te kAraNone lIdhe jIvane
svarUpano vichAr karavAne baLavAn thatAn nathI. have evo nishchay karavo ghaTe chhe ke, jene AtmasvarUp prApta chhe–pragaT
chhe te puruSh vinA bIjo koI te AtmasvarUp yathArtha kahevA yogya nathI, ane te puruShathI AtmA jANyA vinA bIjo
koI kalyANano upAy nathI. te puruShathI AtmA jANyA vinA AtmA jANyo chhe evI kalpanA mumukShu jIve sarvathA
tyAg karavI ghaTe chhe.”
(AvRutti bIjI patra nan.–277 pAnun 2pa2)
(91) anantakALathI Undhunn mAnI rAkhyun hatun, ane have sat sAmbhaLatAn koIne em thAy ke have shun karavun?
atyAr sudhI mAnelun mUkI deshun to lok shun kaheshe? paN are bhAI! tun lokasangnA chhoDIne tArA svatattvano Adar kar!
lok game tem bole, tun lokasangnAthI udAs thaI jA; lok mUke pok. maraN samaye jem koI sahAyakArI nathI tem tArA
svatattvanA Adar sivAy A jagatamAn anya koI sharaNabhUt nathI. mATe duniyAnI darakAr chhoDIne AtmAnA
kalyANano mArga le. tun sadA tArA AtmasvabhAvamAn prItivant thA, tArA AtmasvabhAvamAn ja santuShTa rahe ane tArA
AtmasvabhAvathI ja tRupta rahe; em karavAthI tArA Atma– svabhAvanun sukh tane anubhavAshe. AtmasvabhAvanI
shraddhA–gnAn–sthiratA sivAy jap–tap vagere bAhyakriyAmAn dharma nathI, tenAthI sAkShAt ke paramparAe mokSha nathI. kudev–
kugurune sAkShAt AtmaghAtI jANavA; tenA sevanathI sadantar AtmAne adharmanI puShTi thAy chhe. kudev–kuguru kAI A
AtmAne nukashAn karatA nathI parantu te asat nimitto taraphano potAno bhAv te mithyAbhAv chhe ane te mithyAbhAv
vaDe AtmAno ghAt thAy chhe. mATe kudevAdinun sevan AtmAne AvaraNanun ja kAraN chhe, te chhoDayA vagar jIvane potAnA
svarUpano nirNay thavo ashakya chhe. satsvarUpane pragaT kahenArAn gnAnIpuruShonA vachano sAmbhaLavA chhatAn paN,
kudevAdinA sevanane lIdhe, jIv potAnA svarUpano vichAr karato nathI. jo ekavAr svachchhandane chhoDIne–potAnA
Agrahane dUr karIne gnAnI puruShe kahelA satsvarUpano yathArtha vishvAs lAvIne potAnA AtmasvarUpanI ruchi–shraddhA kare
to anantakALanA janma–maraNano ant Ave.
(92) jignAsuone A vAt atyAre barAbar jarUranI chhe. jene AtmAnI ruchi pragaTe tene A vAtano
nirNay to sahaj thaI jAy chhe. AtmAnA svabhAvanI jene khabar na hoy ane viparItapaNe mAnIne je virAdhanA karI
rahyo hoy tevAno dharmabuddhie Adar na thAy. A, vyaktino virodh nathI parantu potAnA samyaggnAn khAtar sat
asat samajavun joIe. sAchA dev–guru–shAstrane mAne te paN puNya chhe, nav tattvone samaje te paN puNya chhe, ATalun
kare to paN hajI mithyAtva TaLe nahi. jyAre dev–guru–shAstrathI bhinna ane navatattvanA bhedathI paN paramArthe bhinna
evA ek akhanD chaitanyasvabhAvane anubhavamAn laIne tenI pratIti kare tyAre samyagdarshan pragaTe chhe. e vAt
samayasAranI teramI gAthAmAn samajAvI chhe. (teramI gAthAnA pravachano mATe juo ‘samayasAr pravachano’ bhAg 1.)
(93) AtmasvarUpanI jene jignAsA thaI hoy te jIv khoTA dev–guru–shAstrane to pahele ghaDAke ja chhoDe chhe.
parantu jyAn sudhI sAchA dev–guru–shAstranA lakShe aTake tyAn sudhI samyagdarshan na thAy–dharma na thAy. dev–guru–shAstranA
lakShe rAg thAy chhe tathA nav tattvono vichAr karatAn paN rAg thAy chhe, ane rAg te abhUtArtha chhe, tethI dev–guru–
shAstranI shraddhA ke navatattvanI shraddhA te sAchun samyagdarshan nathI. bhUtArtha svarUpanA lakShe rAg TALIne paramAtmasvarUp
pragaT thAy chhe. te paramAtmasvarUp pragaT karavA shun karavun? pratham dev–guru–shAstra ane navatattvanA vichArano rAg
Ave kharo, paN tenA vaDe ekatva AtmasvabhAvanI prApti thatI nathI em nirNay karIne, shuddhanay vaDe arthAt

PDF/HTML Page 10 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 89
bhUtArthadraShTithI trikALI tattvamAn DhaLIne ekapaNun prApta karatAn shuddhanayapaNe sthapAyelI draShTithI AtmAnI anubhUti
pragaT thAy chhe, A anubhUti te ja AtmasAkShAtkAr chhe, te ja samyagdarshan chhe, te ja svAnubhav chhe, te ja pratham dharma
chhe; paramAtmasvarUp pragaT karavAno upAy te ja chhe. A anubhUtinun lakShaN AtmakhyAti chhe, eTale ke jevo AtmAno
bhUtArtha svabhAv chhe tevo ja anubhUti vaDe pragaT thAy chhe–khyAti pAme chhe–prasiddha thAy chhe. AvA AtmasvabhAvanI
prasiddhi vagar (–arthAt samyagdarshan vagar) potAnAn mAnelAn tyAg, vrat, tap je kare te badhuy raNamAn pok chhe,
tenAthI sansAranI siddhi chhe, paN AtmAnI siddhi nathI.
(94) ahA! jyAre bharatamAn dhokh dharmakAL vartato hato tyAre ATh varShanI rAjakumArI bAlikAo paN
AvA paramArtha AtmasvabhAvane samajI samyagdarshan pragaT karatI hatI. indra parIkShA karavA Ave tene paN ghaDAkAbandh
tattvanA javAbo ApatI hatI. evI nishank AtmashraddhA rAjapATamAn rahelI ATh varShanI kumArI paN karI shakatI hatI,
to pachhI moTI ummaranA puruShoe to sharamAvun joIe ane visheSh ruchi vaDe vadhAre puruShArtha karavo joIe. bhAI!
kALA bajAranAn pAp kAmomAn to buddhi chalAvo chho to pachhI potAnA ja AtmAnun gnAn karavA mATe buddhi kem na
chAle? potAnA AtmAnI samajaN to AbAl–gopAL sarve karI shake chhe. jagatanAn bhaNatar na bhaNyo hoy topaN
satsamAgame AtmAnI ruchivaDe AtmAnI samajaN karIne dharma pAmI shake chhe.
(9p) he jIv! ten jo shuddhaAtmasvarUpanI samajaN vaDe nishchay samyagdarshan pragaT na karyun to mAnavajIvan
pAmIne ten shun karyun? dharma vagaranun jIvan dhUL samAn chhe. A paramArtha tattva samajyA vagar dravyalingI digambar muni
thayA ane pAnch mahAvrat pALe topaN tenI mokShasanmukh dashA nathI, te agnAnI chhe, sansArasanmukh chhe, mithyAtvanA
anantapApamAn paDelo adharmI chhe; ane jeNe paramArtha AtmasvabhAv jANyo chhe evA samyagdraShTi jIv rAjapATanA
sanyogamAn ke laDAImAn ubhA hovA chhatAn teo mokShamArga sanmukh chhe, AtmasvabhAvanA ArAdhak chhe, kShaNe kShaNe sansAr
toDI rahyA chhe ane sAdhak dharmAtmA chhe.
(96) jignAsune kudevAdinI bhakti to hoy ja nahi; ane sAchA dev–guru–shAstranI bhakti te paN rAg
chhe, tene te dharma mAne nahi. kharekhar koI paranI stuti karatun nathI paN potAnA bhAvamAn guN goThayAn chhe te bhAvanAn
pote gANAn gAy chhe. guNonI ruchirUp je bhAv te ja stuti chhe. paisAno lobhI jIv lakShmIvant vagereno Adar kare chhe
em kahevAy chhe, paN kharekhar te lakShmIvantano Adar nathI karato, paN potAne lakShmInI prIti chhe te potAnA bhAvano
ja pote Adar kare chhe. jene AtmAnA vItarAgabhAvanI ruchi chhe te vItarAgI dev–guru–shAstranAn gANAn gAy chhe ane
jene AtmAnA vItarAgIsvabhAvano Adar nathI paN rAgano Adar chhe te ja kudevAdine vandan kare chhe. je kudevAdine
vandan kare chhe te vItarAg jinadevanA panthano nathI. jene potAnA bhAvamAn ja rAg goThayo chhe te rAgI devane mAne chhe
vItarAgadevane rAg ke rAganA nimitto (–AhAr, vastra, oShadh vagere) nathI, chhatAn rAganI ruchivALA jIvo
temanAmAn paN rAg ane rAganA nimittonI kalpanA kare chhe; te jIvo kharI rIte potAnA vItarAg bhAvano ja
anAdar karI rahyA chhe ane vyavahArathI vItarAgadevano anAdar karI rahyA chhe. kharI rIte koI jIv potAnI
chaitanyabhUmikAmAn parano Adar ke anAdar karato nathI paN sAchI samajaN vaDe potAnA ja guNano Adar kare chhe ane
aNasamajaN vaDe potAnA ja guNano anAdar kare chhe. (chAlu...)
श्री पंचास्तिकाय समयसार
bhagavAn shrI kundakundAchAryadev ane temanA rachelA shAstro pratye jain samAjane atyant bahumAn chhe, ane
pU. sadgurudevashrI temanA ek pachhI ek shAstro par pravachano karIne tenA gUDh bhAvone ghaNI sahelAIthI
samajAvI rahyAn chhe; e rIte, bhagavAnashrI kundakundAchAryadev prarUpit AdhyAtmik tattvonI teo bharatamAn mahAn
prabhAvanA karI rahyA chhe. bharatanI bahAr paN senkaDo mumukShuo temanA pravachano vAnche chhe, ane sAkShAt
sAmbhaLavA Atur chhe. chhellA be traN varShomAn shrI niyamasAr, pravachanasAr (gujarAtI gA. 116 sudhI) ane
aShTapAhuD vanchAI gayA pachhI hAlamAn mAh vad 6 thI savAre ‘shrIpanchAstikAyasamayasAr’ nun vAnchan sharU karyun chhe.
hammeshA bapore shrI samayaprAbhRut vanchAy chhe, atyAre samayasAr upar AThamI vakhat pravachan chAle chhe, ane temAn
kartAkarma adhikAr sharU thayo chhe.

PDF/HTML Page 11 of 21
single page version

background image
90 Atmadharma 41
bhagavAn shrI kundakund pravachan manDapanun udghATan
phAgaN sud–1nA roj savAre 8A vAge indoranA shrImAn sar hukamachandajI sheThanA varad haste ‘shrImanDap’nun
udghATan thayun hatun. A prasange sheThashrI sAthe temanA dharmapatnI dAnashIlA sau. kanchanabAI, suputra rA. ba.
rAjakumArasinhajI, supautra rAjA bahAdurasinhajI, putravadhushrI premakumArIjI ane suputrI shrI chandAben–ityAdi kuTumbIjano
ane anya sadgRuhastho maLI 4p mANaso padhAryA hatA. panDitavargamAn shrImAn pt.. shrI devakInandanajI ane pt.. shrI
jIvandharajI padhAryA hatA. sheThashrIe potAnI A musApharIne ‘sonagaDh–yAtrA’ nAm Apyun hatun.
sheThashrI phAgaN sud 1nA paroDhiye lagabhag 2 vAge sonagaDh pahonchyA hatA; savAre 7AAA vAge temanA
bangalethI jAher svAgat karIne teone ‘shrImanDape’ lAvavAmAn AvyA hatA. ane tyAn mumukShuonA ghaNA ghaNA utsAh
vachche pU. gurudevashrInI hAjarImAn temaNe shrIkundakund bhagavAnanA jayakAranAd pUrvak shrI manDapanA mangaLadvArone khUllAn karyA
hatA.
udghATan thatAn ja hol lagabhag bharAI gayo hato. tarat ja sheThashrI bolavA mATe ubhA thayA hatA, teone
ghaNo utsAh hato. teoe potA taraphathI rU. 7001) rA. ba. rAjakumArasinhajI taraphathI rUA. 7001), rAjA
bahAdurasinhajI taraphathI rUA. 7001), sau dAnashIlA sheThANI kanchanaben taraphathI rU. 7001) ane sau. premakumArIben
taraphathI rUA. 7001) e rIte kul rUA. 3pa00p) pAntrIs hajAr pAnchanI udAr bheT shrIjain svAdhyAy mandir TrasTane
arpaN karI hatI.
tyAr pachhI tarat ja shrI samayasArajInI stuti thaI hatI ane pachhI 8–3p kalAke pU. sadgurudevashrInun pravachan
sharU thayun hatu.
pravachan purun thatAn sheThashrI bolavA mATe ubhA thayA hatA ane kahyun hatun ke–hun to bahu alpa lAbh laI shakun chhun,
desh–paradeshanA Ap sarva mumukShuonA baDA dhanabhAgya chhe ke shrI kAnajI mahArAjanA AvA pavitra upadeshano vAramvAr
lAbh laI rahyA chho. A sachchA jainadharmanI vAt keTalA mumukShuo sAmbhaLI rahyA chhe! e joIne mane harSha thAy chhe.
anAdi dukh maTADavAno ane sAchun Atmasukh pragaTAvavAno A ja upAy chhe. hun mArA hRudayamAn em samajun chhun ke
mArI sab kuchh sampatti A satdharmanI prabhAvanArthe nyochhAvar karI daun to paN ochhun chhe, chhatAn paN mArAthI tUchchha bheT
thaI chhe te badal hun kShamA mAngun chhun. ane A sansthA dvArA satdharmanI vRuddhi dinapratidin thayA karo–evI bhAvanA chhe.
tyAr pachhI mAnad pramukhashrI rAmajIbhAIe sheThashrI vagerenA padhAravA badal teoshrIno AbhAr vyakta karyo
hato. sAthe sAthe bhAvanagaranA dIvAnasAheb taraphathI gaDhaDAnA nagar sheThashrI mohanalAl motIchandabhAI mAraphat
Avelo ek shubh sandesh Apyo hato ke–bhAvanagaranA divAn sAheb pote mumbaIthI ahIn pahonchavA mATe vAhananI
agavaDatA vagerenA kAraNe ahIn AvI shakyA nathI, chhatAn teoshrIe sandesho mokalAvyo chhe ke ‘shrI kAnajI svAmI
mahArAj jevA pavitra AtmA amArA rAjyamAn chhe, temanAthI amArUn rAjya mahAn gauravavant chhe.’ shrI pramukh sAhebe
satdharma prachAranI bhAvanA vyakta karatAn jaNAvyun hatun ke satdharmano lAbh lenArA mumukShuo dinapratidin ghaNA vadhatA
jAy chhe, ApaNe to em ichchhIe ke lAbh lenArA mumukShuo atyant vadhe ane A ‘shrImanDap’ paN jaldI jaldI TUnko
paDe ane AthI paN vishAL navo manDap bandhAvavAnI jaldI jarUr paDe. e chokkas chhe ke A ‘manDap’ paN thoDA ja
vakhatamAn TUnko paDashe.
‘shrI manDap’ nA udghATan mahotsav prasange suvarNapurIne sundar rIte shaNagAravAmAn Avyun hatun ane ghaNA
ullAsapUrvak saphaLatAthI udghATan thaI gayun hatun.
bIje divase divAnasAhebanA pramukhapaNA nIche sheThashrIne ek abhinandanapatra ApavAmAn Avyun hatun. tenI
nakal tathA tenA uttaramAn sheThashrIe karelun bhAShaN A ankamAn ApavAmAn Avel chhe.
visheSh mahatvanI vAt e chhe ke A vakhate tattvacharchA ghaNI santoShapUrvak chAlI hatI. pt.. shrI jIvandharajI to pUrve
be vakhat atre AvI gayelA hatA. ane pt.. shrI devakInandanajI pahelI ja vAr AvyA hatA. temane tattva

PDF/HTML Page 12 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 91
charchA samajatAn ghaNo pramod thayo hato ane ghaNA ullAsathI anek vakhat pU. gurudev pratye teo bolyA hatA ke
amArun to badhun bhUlavALun hatun, Ape ja satya samajAvyun chhe. atyAr sudhI amArI draShTie shAstranA artho besADatA,
paN shAstranA vAstavik artha shun chhe–te Ape ja shIkhavyun chhe. amArA shraddhA, gnAn, chAritra, vrat, tyAg vagere badhun
bhUlavALun hatun; temane traN divasanA parichayathI ghaNo santoSh ane AdarabhAv thayo chhe.
pU. gurudevashrI paN kahetA hatA ke–atyAr sudhImAn ghaNA panDito maL‌yA chhe, paN AvA saraL koI joyA nathI.
satya vAtane svIkAratA temane vAr lAgatI nathI.
A uparAnt rAyabahAdur rAjakumArasinhajI paN tattvacharchAmAn jhINavaTathI bhAg letA hatA, ane sUkShma
nyAyone barAbar buddhigrAhya karatA hatA. sheThashrInA suputrI chandAbahene paN tattvasvarUpanun ghaNun sundar grahaN karyun hatun
ane sat pratyeno ullAs AvatAn temaNe pU. gurudevashrI pratyenI bhaktibhAvanA darshAvatun ek ghaNA bhAvavALun kAvya
banAvIne phAgaN sud 3 nI rAtre gAyun hatun. ane tyArapachhI te rAtre speshyal TreInadvArA teo badhA vInchhIyA padhAryA
hatA.
* * *
vInchhIyAmAn shrI jinamandir ane shrIsvAdhyAyamandiranun
khAtamuhUrta
sonagaDhathI phAgaN sud 3 nI rAtre 10 vAge speshyal TreIn dvArA ravAnA thaIne sar sheTh hukamIchandajI vagere
vInchhIyA padhAryA hatA. ane tyAn temanA tathA porabandaranA shrImAn sheTh nemidAs khushAlachandanA shubh haste shrI
jinamandir tathA shrI jain svAdhyAyamandiranun khAt muhUrta thayun hatun.
vInchhIyAmAn bhavya svAgat thayA bAd tyAn rachavAmAn AvelA manDapamAn shrImAn rAmajIbhAIe bhAShaN karatAn
shrI jinamandir ane shrI jain svAdhyAyamandiranun khAs mahatva samajAvIne evI matalabe kahyun ke–mArI draShTie, A
vInchhIyA jevA nAnA gAmamAn shrImAn sar hukamachandajI sheTh ane shrImAn nemichandabhAI sheTh jevA be mahAn sheThIyAonun
sahakuTumb padhAravun ane temanA shubhahaste shrIjinamandir ane svAdhyAyamandiranun khAtamuhUrta thayun–e to ghaNA kALamAn
nahi banelo evo advitIyaprasang chhe. jain dharma sanAtan vastusvabhAvarUp satyamArga chhe. te satyadharmano prakAsh ane
vistAr pU. sadgurudevashrI kAnajI svAmI karI rahyA chhe. teno je vistRut prachAr thavA mAnDayo chhe te vRuddhigat thaIne
samagra hindustAnamAn phelAshe em kevaLagnAnI bhagavAnanA divyagnAnamAn bhAselun chhe–emAn shankAne sthAn nathI.
tyArabAd sar hukamIchandajI sheTh bhAShaN karatAn evI matalabe bolyA hatA ke AvA pavitra dharmaprasang mATe
bhAg levA hun din–rAt taiyAr chhun. tamo jyAre kaho tyAre AvavA taiyAr chhun. hun darek sthAne mArI yatkinchit sevA
ApIsh. mArI to bhAvanA chhe ke AkhA kAThiyAvADamAn jinamandir tathA svAdhyAy mandir banI jAy ane jainadharmanA
DankA sArA hindustAnamAn vAgI jAy. Ap lokono ati utsAh ane utkaT dharmaprem joIne mArA hRudayamAn harSha
samAto nathI. jIvanabharamAn men AvI dharmabhakti dekhI nathI. mahArAjajIe mokShamArganun vAstavik svarUp spaShTapaNe
nirUpaN karIne hajAro bhavyajanone satdharmamAn AkarShIt karyA chhe. ame hammeshAn temanI tArIph karIe chhIe.
mahArAjashrInA parichayathI amArA kuTumbane dharmaruchimAn vRuddhi thaI chhe–e vAtano bhAre harSha chhe. Ap loko gAmegAm
jinamandir ane svAdhyAy mandir banAvo evI bhAvanA chhe. jyAre mane yAd karasho tyAre ardhI rAte UThIne paN
AvavA taiyAr chhun. AvA dharmakArya to mahAbhAgyathI maLe chhe. mahArAjashrI badhA AtmAne bhagavAn kahe chhe, potAnI
sAchI prabhutAno khyAl karAvIne je svatantra vastusvarUp chhe te ja prakAshit kare chhe.
tyArabAd shrImAn pt.. devakInandanajIe ubhA thaI khUb harSha jAher karyo ane pU. mahArAjashrI vishe bolatAn
evI matalabe jaNAvyun ke AvA dharmaprabhAvak, mahAn tattvagna, tIrthasthApak, yugapradhAn, maharShI puruSh ghaNA varShomAn

PDF/HTML Page 13 of 21
single page version

background image
92 Atmadharma 41
thayA nathI em hun mArA hRudayathI mAnun chhun. shAstrAdhAr sahit vastusvarUp batAvavAnI temanI shailI men Aj sudhI
kyAy joI nathI. ame loko Aj sudhI nimitta upar draShTi rAkhIne shAstro paDhatA hatA, paN svAmIjIe vAstavik
draShTithI–svAshrit nishchay tattvadraShTithI shAstranA artha karavAnI yathArtha shailI batAvI–e ja mArA mATe apUrva lAbh
thayo chhe, ane te bAbatano mane anahad pramod thayA kare chhe. tyArabAd vItarAgasvarUp dharma ane mangaLikanun svarUp
kahIne, tathA tenun mahatpaNun jaNAvIne chhevaTe pUjya mahArAjashrIno upakAr mAnyo.
tyArabAd sheTh shrI sar hukamachandajI tathA temanA kuTumbIjano taraphathI ekandar rUA. 7471) nI udAr sakhAvat
shrI vInchhIyA sanghane jAher thaI.
A prasange sheThashrI nemidAsabhAIe pUrve je 10000) rUA. jinamandiranA kharcha mATe jAher karyA hatA, temAn
ghaNA ullAsathI bIjA rUA. 2000) umeryA hatA; tathA temanA dharmapatnI shrI kanchanabene paN rUA. 2pa0) visheSh umeryA
hatA. te uparAnt mumukShuoe paN ghaNA utsAhathI rakamo jAher karI hatI, je lagabhag 11000) thaI hatI shrI sanghanA
AmantraNane mAn ApIne jasadaN sTeTanA nA. ThAkor sAheb bapore padhAryA hatA ane teoe A dharmasthAn mATe
potA taraphathI rUA. 1000) arpaN karIne utsAh pradarshit karyo hato. e rIte khAtamuhUrta prasange lagabhag rUA.
22000) nI udAr sahAyat maLI hatI.
chhevaTamAn, vInchhIyA sanghanA samasta mumukShuonI vatI tyAnnA ek agresar dharmapremI shrI premachandabhAIe sheThashrI
vagere sarve mahemAnono khUb AbhAr mAnyo. ane jaNAvyun ke–A jinamandir thavAmAn pratham preraNA karanAr sadgat
bhAIshrI dhanajI gaphalabhAI hatA, te mATe potA taraphathI teoe rUA. 3000) nI udAr sahAyatA ApI hatI.
tyArabAd gAmanA mumukShuoe paN yathAshakti madad karI chhe ane porabandaranA mahAn bhAvik sheThashrI nemidAsabhAIe
potAnA taraphathI rUA. 12000) jevI udAr madadanI jAherAt karIne potAnA taraphathI jinamandir bandhAy ethI utkaT
bhAvanA vyakta karI chhe. ane sar sheThashrI vagere mahemAnoe paN ghaNI udAr madad karI chhe–te mATe te sarveno ghaNo
AbhAr mAnavAmAn Ave chhe.
A rIte shrI vInchhIyA gAmamAn pU. sadgurudevashrI kAnajI svAmInA punit pratApe shrI jinamandir tathA
svAdhyAy mandiranA pAyA ghaNI sundar rIte nankhAyA chhe. ane e rIte bhagavAnashrI kundakundadevanA shAsananI mahAn
prabhAvanA thaI chhe.
* * *
bhagavAnashrI sImandhar jin pratiShThAno chhaThTho vArShik mahotsav ane
shrI rAjakoTamAn jinamandiranI taiyArI
phAgaN sud 2 nA divas savAramAn jinamandiramAn samUhapUjan tathA dhvajArohaN thayun hatun. tyAr pachhI pU.
gurudevashrInun vyAkhyAn thayun hatun. vyAkhyAn bAd mAnavantA shrI pramukhasAhebe rAjakoT samasta mumukShuo taraphathI ghaNA
ghaNA umangathI jAherAt karI hatI ke ‘rAjakoTamAn jem bane tem TUnkA vakhatamAn shrI jinamandir ane shrI svAdhyAy mandir
karAvavAmAn Avashe ane te mATe
rUA. 80000) enshI hajAr nIche mujab nakkI thayA chhe–
40000) sheThashrI kALIdAs rAghavajInA suputro
(nAnAlAlabhAI, becharadAsabhAI tathA mohanalAlabhAI) taraphathI.
20000) sheThashrI dAmodaradAs chatrabhuj tathA mULajI chatrabhuj taraphathI.
1pa000) sva. pArekh lIlAdhar DAhyAbhAInA dharmapatnI shrI jayAkumvaraben taraphathI.
pa000) bhAIshrI khImachand jeThAlAl sheTh taraphathI.
uparyukta jAherAt karatI vakhate shrI rAmajIbhAI tathA shrI nAnAlAlabhAI vagerenI AnkhamAn harShanA Ansuo
jaNAI AvyA hatA. e rIte jem bane tem TUnk vakhatamAn rAjakoTamAn shrI jinamandir ane shrI svAdhyAy mandir thaI
jashe.
tyAr pachhI tarat ja shrI jinendradevanI rathayAtrA nIkaLI hatI.
bapore 1AA thI 2AA upAdAn–nimittano samvAd lAThI pAThashALAnA vidyArthIoe karyo hato. bapore vyAkhyAn
bAd bhAvanagaranA shrI dIvAnasAheb padhAryA hatA. ane

PDF/HTML Page 14 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 93
temanA pramukhapaNA nIche sheThashrIne ek abhinandanapatra ApavAmAn Avyun hatun. abhinandanapatranA uttaramAn teoshrIe
ek TUnkun bhAShaN karyun hatun. te banne A ankamAn chhApavAmAn AvyA chhe.
tyArabAd pramukhasthAnethI shrI dIvAnasAhebe Tunkun bhAShaN karyun hatun.
bAkI badho kAryakram har vakhatanA dhArmik utsavo pramANe hato.
* * *
bhagavAn shrIkundakund pravachan manDapamAn mangaL prasang
‘bhagavAn shrIkundakund pravachan manDap’ nun udghATan thayun te mangaL prasange rAjakoTanA bhAIshrI khImachand jeThAlAl
sheTh (u. va. 44) tathA temanA dharmapatnI jayAkumvaraben (u. va. 40) e bannee sajoDe pU. gurudevashrI pAse
AjIvan brahmacharya angIkAr karyun chhe. bhAIshrI khImachandabhAI ghaNA shAnt, buddhishALI ane tattvapremI chhe. A ummare
teoe brahmacharya laIne ghaNun sundar kArya karyun chhe. A prasangane temanA kuTumbIoe atyant ullAsathI shobhAvyo hato.
bhAIshrI khImachandabhAI tathA jayAben A kAryane mATe abhinandanane pAtra chhe.
vaLI ethI paN visheSh harShadAyak prasang e chhe ke–jAmanagaranA rahIsh mahetA nathubhAI parashottamanA suputra
bhAIshrI amRutalAl nathubhAI tathA morabInA rahIsh mahetA amRutalAl kAsIdAsanA suputra bhAIshrI harilAl
amRutalAl–e banne bhAIoe pU. sadgurudevashrI pAse AjIvan–brahmacharya angIkAr karyun chhe. banne bhAIonI ummar
mAtra 23 varShanI chhe, banne kumAr–brahmachArI chhe. lAmbA vakhatathI pU. gurudevashrInA charaNe rahIne teo tattvano abhyAs
satatpaNe karI rahyA chhe, banne ghaNA tattvapremI, buddhishALI, ane vairAgyavant chhe, ane pU. gurudevashrInI temanA upar
kRupAdraShTi chhe. nAnI ummare Avun mahAn kArya karavA badal banne bhAIone ghaNA abhinandan ghaTe chhe.
brahmacharya pratignA ApatAn pU. gurudevashrIne paN ghaNo ullAs hato. ane A ghaNo mangaL prasang chhe em
teoe jaNAvyun hatun. A uparAnt te ja vakhate bAlesar (mAravAD) nA rahIsh bhAIshrI hastImalajI (u. va. 42)
tathA ghoDanadI gAmanA rahIsh bhAI giridharalAlajI ke jeo darajI gnAtinA chhe–te banne bhAIoe paN AjIvan
brahmacharya angIkAr karyun hatun bhAI hastImalajI paN kumAr brahmachArI chhe.
A prasange ek e paN jaNAvavun yogya chhe ke lAkhaNakAnA rahIsh shAh ANandajI valamajInA suputra bhAIshrI
gulAbachand ANandajI (u. va. 3p) temaNe paN pUjya gurudevashrI pAse san. 199pamAn AjIvan brahmacharya angIkAr karyun
chhe. brahmacharya lIdhun te vakhate temanI ummar 27 varShanI hatI. teo chhellA AThek varSha thayA pU. gurudevashrInA charaNomAn
rahI tattvano abhyAs kare chhe. ane teoshrI paN kumAr–brahmachArI chhe, teo ghaNA sevAbhAvI chhe.
***
AjIvan brahmacharya
tA. 24–1–47 mAh sud 1 guruvAranA roj morabInA rahIsh bhAIshrI manasukhalAl jIvarAj mahetA tathA
temanA dharmapatnI navalaben–temaNe sajoDe pU. gurudevashrI pAse AjIvan brahmacharya angIkAr karyun chhe. khAs brahmacharya
levA mATe morabIthI kuTumbIjano sahit pU. gurudev pAse AvIne temaNe potAnI bhakti pradarshit karI chhe.
* * * *
niyamasAr–pravachano bhAg 1
bhagavAn shrIkundakundAchAryadev rachit niyamasAr upar shrI padmaprabhamaladhAridevanI TIkA eTale to adhyAtmanI
Toch! tenA upar vistRut pravachano karIne pU. sadgurudevashrIe adhyAtmanA ati gahan viShayone samajavA sugam karI
dIdhA chhe. pahelA jIvaadhikAr (gA. 1 thI 19) uparanAn pravachano pragaT thaI gayA chhe. adhyAtma rasikajanoe avashya
teno abhyAs–manan karavA yogya chhe, pRuShTa 320 kimmat. rUA. 1–8–0

PDF/HTML Page 15 of 21
single page version

background image
94 Atmadharma 41
abhinandanapatra।। OM shrI kundakundAchAryadevAy nama।।
shrImAn, dAnavIr, tIrthabhaktashiromaNi, jain divAkar,
jain samrAT, rAyabahAdur, rAjyabhuShaN, rAjyaratna
rAvarAjA, raIsaudrolA, sar sheThashrI hukamachandajI sAheb nAIT
atra birAjatA pUjya AtmasvarUpastha sadgurudevashrI kAnajI svAmI, sadupadesh dvArA vItarAgI vignAnano
prachAr karavAmAn satat prayatna karI rahyA chhe tevI hakIkat ApashrInA jANavAmAn AvatAn, Ap dharmapremI hovAthI
sahakuTumb samvat 2001mAn padhArI sadgurudevashrInA pravachan–shravaNano lAbh laI pramod pAmyA ane tenA utsAh
tarIke te ja samaye Ape rUA. 12pa01), ApanA dharmapatnIshrIe rUA. 12pa01), ApanA svargastha bandhu kalyANamalajI
sAhebanA dharmapatnIshrIe rUA. pa001) tathA sAthe padhArel mAnavantA sheThashrI sheThajIe rUA. pa01) e pramANe udAr
sakhAvat jAher karI dharmaprabhAvanAmAn vRuddhi karI chhe.
ek vishAl pravachan manDap 100×pa0 phITanA mApano bAndhavAno nirNay karI, ApashrIne te manDapanun
shilAnyAsaAropaN karavA atre padhAravAnun AmantraN ApavAmAn Avyun ane te Ape saharSha svIkArI atre
padhAravAnI tasdI laI shilAnyAsaropaNavidhi karyo; te mAngalik prasange paN Ape rUA. 11001) ApI dharmaprem
pradarshit karyo chhe. tyArabAd ApashrI ahonish sadgurudev pratye, ahInnA jignAsuo pratye ane ahInthI prachAr
pAmatA satya dharma pratye satat bhAvanA, anumodanA sevI rahyA chho te guNothI AkarShAI te manDapanun ‘bhagavAn
shrIkundakund pravachan manDap’ tarIke nAmakaraN sah udghATan karavAne padhAravA ApashrIne AmantraN ApavAmAn Avyun
ane te Ape saprem svIkArI, pakav ummar ane nAdurasta tabiyat hovA chhatAn paN bahu dUrathI Ape, shrImAn
rAyabahAdur rAjakumArasinhajI sAhebe, ApanA samasta kuTumb ane mitravarge atre padhAravA tasdI lIdhI chhe te mATe
tathA gaIkAle ApashrIe rUA. 7001), ApanA dharmapatnIshrI sau. dAnashIlA kanchanabAIjIe rUA. 7001, kumArashrI
rAjakumArasinhajIe rUA. 7001), ApashrInA pautra rAjA bahAdurasinhajIe rUA. 7001) ApashrInA putravadhushrI sau.
premakumArIdevIjIe rUA. 7001) jevI udAr sakhAvat karI chhe te mATe paN ame sau Ap sarvano hRudayapUrvak upakAr
mAnIe chhIe.
Ape ApanI musApharIne ‘sonagaDh–yAtrA’ nAm ApI saphaL karI chhe tathA sonagaDh (suvarNapur) nI
‘tIrthasthAn’ tarIkenI prasiddhine veg Apyo chhe.
Ap shrIsaddev–guru–shAstra pratye sadA hArdik bhakti darshAvI rahyA chho te sAthe AhAradAn, shAstradAn,
abhayadAn, auShadhidAnamAn lAkho rUpiyAnA dAnathI sansthAo sthApI puNya–kAryo karI rahyA chho te suprasiddha chhe.
visheSh shun kahIe? Ape atyAr sudhImAn panchoter lAkh rUpiyA uparAntanI bAdashAhI sakhAvat karI jain dharmano
kIrtidhvaj pharakAvyo chhe.
chhevaTamAn Ap jevA udArachitta, saddharmapremI shrImAnanI, shrI rAjakumArasinhajInI, ApanA samasta kuTumbanI
saddharma pratyenI abhiruchi tathA dharma–prabhAvanAnA kAryo karavAnI umedo dinapratidin vRuddhine pAmo tem sahRuday ichchhI
A phulapAnkhaDIrUp abhinandan patra ApanA karakamalamAn arpaN karI viramIe chhIe.
sonagaDh (suvarNapurI)ame chhIe
vIr san. 2473 phAlgun shukla 2ApanA guNAnurAgI
shanivAr, tA. 22–2–47doshI rAmajI mANekachand tathA
sonagaDh, bhAvanagar, gaDhaDA, boTAd, vInchhIyA, porabandar, goraDakA, umarALA, rANapur, chuDA, lImbaDI, vaDhavAN shaher,
jorAvaranagar, vaDhavAN kempa, vAnkAner, morabI, rAjakoT, jAmanagar, vavANiyA, gonDal, jetapur, lAThI, amarelI,
dAmanagar, dhrAngadhrA, amadAvAd, kalol, dehagAm, pAlej, mumbaI, karAnchI, saradAr shaher, khas, nAganesh, choTIlA,
chalALA, samaDhiyALA, khambhAt, bhaDakavA, chelAchangA, sudAmaDA, thAn, moTA AnkaDiyA, lIlIyA, kunDalA, bAbarA,
baravALA, sUrat, borasad, sAyalA, vaDiyA, kalakattA, rangun tathA AphrikAnA nairobI, keniyA, mombAsA Adi
shaheronA samasta mumukShuo.

PDF/HTML Page 16 of 21
single page version

background image
phAgaNa2473 9pa
अभिनंदन पत्रका उत्तर
(अभिनंदन पक्रना उत्तर तरीके शेठश्रीए करेलुं भाषण ता. २२–२–४७)
भेद विज्ञान जग्यो जिनके घट, शीतल चित भयो जिम चंदन।
केलि करे शिव मारगमें जगमांहि जिनेश्वर के लघुनंदन।।
सत्य स्वरुप सदा जिनके प्रगटयो अवदात मिथ्यात निकंदन।
शांत दशा तिनकी पहिचान करुं करजोरि बनारसि बंदन।।
पूज्य गुरु वर्य्य कानजी स्वामी, श्रीमान आदरणीय दीवान साहब श्री अनंतराय पट्टणीजी, दोशी
रामजीभाई, अभिनंदन पक्र देनार अनेकों स्थान के भाईयों, बहिनों तथा सद्गृहस्थों!
आज आपने इस पविक्र भूमि सोनगढ व इस सद्ज्ञान प्रचार के स्थान प्रवचन होलमें मुझे अभिनंदन
पत्र देकर जो मेरा सम्मान बढाया है उसके लिये मैं आपका अत्यन्त आभार मानता हूं।
आपने जो मेरे द्वारा दिये गये दान व इस स्थान के लिये दिये गये द्रव्य की उल्लेखना कर उसकी
सराहना की यह आपका बडप्पन है अन्यथा मैं तो लक्ष्मी को चंचल और उसकी प्राप्ति की सफलता उसके
सद्उपयोगमें मानता हूं। द्रव्य उपार्जन की महिमा व महत्व उस ही में है कि वह पर उपकार व सम्यक्ज्ञान
के प्रचार में काम आवे उसको ही लक्ष्य कर तथा यह समझ कर कि यदि मैरे द्वारा दिया गया द्रव्य असली
मार्ग से विचलित–भूले हुओं को सच्चे ज्ञानी स्वामीजी
(कानजी स्वामी) द्वारा भगवान कुंदकुंदाचार्य के
अभिप्राय के उपदेशों द्वारा अपने सत्य स्वरुप का ध्यान दिला कर उस धर्म्म में प्रवृत्ति करा कर उनका
कल्याण कराने में सहायक हो तो मैं उसकी सार्थकता समझता हूं और अपना अहो भाग्य मानता हूं।
स्वामीजी वास्तव में सच्चे देव सच्चे शास्त्र व सच्चे गुरु के स्वरुप का बोध करा रहे हैं। जनता उसके
उपदेशामृत से जितना भी लाभ ले सके लेवें और अपना असली धर्म्म सच्चे दिगम्बरत्व में ही है यह पहिचान
कर उसके द्वारा अपना कल्याण करने में लगजावें और उस ही आत्मधर्म के सच्चे मार्ग का सहारा लेकर
उस सहजानन्द सच्चे सुख को प्राप्त करें।
यहां गुरु वर्य्य का समागम इस प्रान्त के लिये सौभाग्य की बात है और मैरी हार्दिक इच्छा है कि यह
संस्था श्रीमंत महाराजा साहब भावनगर स्टेट की छक्र छाया में दीवान साहब की शुभभावना व प्रान्त के
गृहस्थों के सतत् सहयोग से उत्तरोत्तर वृद्धि करती रहे और सम्यक्ज्ञान प्रचार से अखिल भारतवर्ष की
जनता को अधिकाधिक संस्थामें लाभ पहुंचावें।
अन्त में स्थानिय बहिन भाईयों का फिर से आभार मानता हूं कि जिन्होंने हमारे लिये इतना कष्ट
उठाया तथा हमें सम्मानित किया हम सबका सत्यधर्म्म को जानने की व अपना कल्याण कर सच्चा सुख
प्राप्त करने की शक्ति प्रगट हो यही शुभ भावना करते हुए अपना आसन ग्रहण करता हूं।
* * * *
anubhav prakAsh ane sattAsvarUp (puShpa–14–1p)
(1) anubhav prakAshanA rachanAr shrImAn dIpachandajI kAsalIvAl jaipurI chhe. A granthamAn Atmaanubhavanun
varNan ane tenI preraNA chhe. Atmaanubhavano abhyAs karanArA adhyAtmarasikoe A granth avashya svAdhyAy karavA
yogya chhe. (2) sattAsvarUpanA rachanAr shrImAn pt.. bhAgachandrajI chhe. A granthamAn pratham gRuhitamithyAtva chhUTavAno upAy
jaNAvyo chhe ane pachhI sarvagnanI siddhi karI chhe. A shAstramAn bIjA paN anek viShayo abhyAs karavA lAyak chhe.
A banne granthonun gujarAtI bhAShAntar chhapAI gayun chhe. tenI pahelI AvRutti khalAs thaI javAthI bIjI
AvRutti chhapAyel chhe. A bannenun bAInDIng ek sAthe karIne tenI kimmat rUA. 1–0–0 rAkhavAmAn AvI chhe. A
pustak mAh sud panA roj pragaT thayun hatun.

PDF/HTML Page 17 of 21
single page version

background image
96 Atmadharma 41
OM
shrIkundakund bhagavAnane namaskAr shrImanDapamAn mAngaLik pravachan
phAgaN sud 1 tA. 21–2–47 nun pUjya sadgurudevashrInun vyAkhyAn
Aje bhagavAnashrI kundakund pravachan manDapanA udghATanano mAngaLik divas chhe, mangaL eTale ke pavitratAne
pamADe te; A AtmA pote gnAn ane Anand svarUp chhe, te trikAL mangaLasvarUp chhe. e AtmAnI ruchi ane
anubhavathI paryAyamAn Anand ane pavitratA pamAy chhe, te ja mAngaLik chhe.
AtmA sivAy bahAranA koI sAdhanathI Anand pamAy em kahevun te upachAr kathan chhe; AtmA to man,
vANI, dehathI pAr gnAn, darshan, AnandanI mUrti chhe. sharIrAdi bAhya padArthonI kriyA to jaD chhe, teno kartA to
agnAnabhAve paN AtmA kadI nathI. sharIr vagere sarve padArtho sattAvALA chhe, AtmAnI sattA tenAthI bhinna chhe.
paradravyomAn kAI ghAl–mel karavA AtmA samartha nathI.
AtmAnI paryAyamAn je dayAdi tathA hinsAdinA shubh–ashubh bhAvo thAy te vikAr chhe, agnAnI jIv potAnA
svabhAvane chUkIne te kShaNik vikArI bhAvono kartA thAy chhe ane te vikArI bhAvone AtmAnun karma (–kartavya) mAne
chhe. paN AtmAnI paryAyamAn je vikAr thAy chhe tenA Ashraye kadI paN samyagdarshan–gnAn–chAritra pragaT thatA nathI.
dharma e AtmAno svabhAv chhe; jIv pote pAtra thaIne satsamAgame te svabhAv samaje to tene dharma pragaTe,
paN anya koI–tIrthankar paN samajAvavA samartha nathI. darek padArtha sat chhe, AtmA paN potAnA dravya–guN–paryAyathI
sat chhe. ‘hun sat chhun, mArun gnAn, Anand vagere mArAmAn sat chhe, paradravyo tenAmAn sat chhe, paradravyamAn mAro kAI
adhikAr nathI, mArI sattA parathI bhinna chhe, paryAyamAn je puNya–pAp thAy te vikAr chhe, e paN ek samay pUratA
sat chhe ane mAro trikALI sat svabhAv to puNya–pApathI rahit chhe’ em potAnA shuddha svabhAvanI shraddhA–gnAn ane
ramaNatA te ja apUrva Atmadharma chhe, ane te pote ja mangaL chhe.
bhagavAnashrI kundakundAchAryadevanA antar hRudayamAn anant sarvagna tIrthankarono Ashay bharelo chhe. anant tIrthankaro
ane kevaLI santoe je anubhavIne kahyun chhe te ja jAtanI vAt potAnA antar anubhavamAn utArIne AchAryadeve karI
chhe. teo munidashAmAn vartatA hatA. mAtra sharIranI nagna dashA te munipaNun nathI, paN AtmasvabhAvanI shraddhA–gnAn
pUrvak te svabhAvamAn lInatArUp sthir paryAy thatAn traN kaShAyanA abhAvapUrvak je antar anubhav dashA pragaTI evI
AtmaparyAy te ja munidashA chhe. kShaNe kShaNe antar AtmaanubhavamAn utarI jAy chhe ane vikalparahit thaI jAy chhe
AvI bhAvalingI munidashAmAn shrIkundaprabhu jhulatA hatA.
AtmA gnAnasvarUp chhe, tenAmAn purepurun gnAnasAmarthya chhe, tenI shraddhA ane ekAgratA pUrvak te pUrun sAmarthya
jemane paryAyamAn pragaT thayun hoy temane sarvagna kahevAy chhe. vartamAnamAn mahAvidehakShetre shrI sImandhar bhagavAn vagere
sarvagnadevo birAje chhe. shrI sImandhar paramAtmA pAse kundakundAchAryadev gayA hatA ane tyAn ATh divas rahyA hatA. AmAn
shankAne kadI sthAn nathI, shrIkundakund bhagavAnane antar anubhav to hato ja, ane shrI sImandhar bhagavAn pAsethI visheSh
samAdhAn meLavIne bharatakShetre AvyA; tyAr pachhI samayaprAbhRut, pravachanasAr, niyamasAr, panchAstikAy, aShTapAhuD
vagere mahAn shAstronI rachanA shAsananA mahadbhAgye, kundakundaprabhunA vikalpanA nimittathI ane pudgal parAvartananA
svatantra pariNamanathI thaI gaI. emanI dashA kevaLagnAnanI atyant nikaT vartI rahI hatI. evA shrIkundakundabhagavAnano
anant anant upakAr varte chhe. temanA apAr upakAronI jagatane jAherAt thAy e mATe A pravachan–manDap sAthe
shrIkundakund– bhagavAnanun pavitra nAm joDIne ‘bhagavAnashrI kundakund–pravachan manDap’ em nAm rAkhyun chhe. teoshrIe A
bharatakShetramAn apUrva shrutanI pratiShThA karI chhe.
AtmA gnAnAnandamUrti chhe, te traN kAL traN lokamAn dehAdi jaD padArthono kartA nathI. jaDapadArthonun hovApaNun
svatantra chhe. je jIv potAne jaDano kartA mAne ane

PDF/HTML Page 18 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 97
jaDanA kAryono ahankAr kare arthAt jaDanA kAryothI potAne lAbh–nukashAn mAne te mithyAdraShTi chhe, AtmAnA chaitanya
svabhAvanun khUn karanAr chhe.
karmo paN jaD padArtha chhe, te AtmAne kAI karI shake nahi. AtmA potAnI paryAyamAn jevo puruShArtha kare tevun
kArya thAy. paN karmo kare tem thAy–evA prakAranI mAnyatA mithyAdraShTinI chhe. AtmA kadI paN par dravyone AdhIn
nathI. pote potAnA ja puruShArthanA doShathI aTake chhe. parantu agnAnIo vastunI svAdhInatAne jANatA nathI tethI
anantakALathI potAnA puruShArthano doSh na jotAn par padArthano vAnk mAne chhe. jo potAnI paryAyano doSh jANe to
dravya–svabhAvanA jore te TALavA prayatna kare. parantu karmonun ja jor mAne ane karmo mand paDe to AtmAmAn dharma karavAnI
pAtratA pragaTe em mAne to te kadI potAno svAdhIn puruShArtha upADI shake nahi. AtmA pote guN ke doSh potAnA ja
puruShArthathI kare chhe. AtmAne puruShArtha karavAmAn karma vagere koI par padArtho rokatA nathI ane AtmA potAmAn game
tevo (savaLo ke Undho) puruShArtha kare paN te par padArthomAn kAI karavA samartha nathI. jaD padArthanI je samaye je
avasthA thavAnI hoy te samaye te avasthA svayam thayA ja kare chhe, te vakhate anukuLapaNe hAjar rahelA padArthane nimitta
kahevAy, paN teNe te jaDanA kAryamAn kinchitamAtra karyun nathI. ahIn to dharmanI vAt chhe. pratham to darek padArthanI
svatantratA chhe te samajavI joIe. have jaDanI avasthA sAthe to AtmAnA dharmano sambandh nathI. AtmAnA dharmano
sambandh tenI potAnI paryAy sAthe chhe. AtmAnA svabhAvamAn puNya–pApanA vikArIbhAvo nathI, te vikArIbhAvo
puruShArthanI UndhAIthI pote paryAyamAn navA pragaT kare chhe, temAn karmanA udayanun kAI ja kArya nathI. karmano uday jIvane
rAg–dveSh karAve–e mAnyatA mithyAtva chhe. karmo vikAr karAve nahi ane puruShArthanI nabaLAIthI paryAyamAn vikAr thAy
tenAthI lAbh nathI, paramArthe to puNya–pApano paN gnAtA ja chhun–em AtmAnA svabhAvanI shraddhA–gnAn karIne chaitanya
svabhAvano anubhav karavo te ja dharma chhe. anantakALathI svatantra chaitanyasvabhAvanI ruchi ane pratIt karI nathI. te
ruchi ane pratIt karIne AtmAmAn samyagdarshan pragaT karavun te apUrva mangaLik chhe. te ja pravachanamanDapanA mangaLik chhe.
bhagavAnashrI kundakundAchAryadev bhAvaprAbhRutanI 83mI gAthAmAn kahe chhe ke– “jinendradevoe jinashAsanamAn em
kahyun chhe ke pUjAdikamAn ane vratathI puNya chhe tathA moh ane kShobharahit evo AtmAno pariNAm te dharma chhe.” dayA–
vrat–pUjAdinA bhAv te jain dharma nathI paN rAg chhe–shubhabandh chhe. jain dharma to vItarAgatArUp chhe, rAg te jain dharma
nathI. rAgarahit svabhAvanI shraddhA, tenun gnAn ane temAn ja rAgarahit sthiratA te ja jainadarshan arthAt Atmadarshan
chhe, te ja mokShamArga chhe. ane te ja dharma chhe. emAn koIno pakSha nathI; e koI vADo nathI; e koI veSh nathI, e
jaDanI kriyA nathI, ane rAgAdikanA shubh–ashubhabhAvo paN nathI, e to moh ane kShobharahit AtmAnA ja shuddha
pariNAm chhe.
par jIvone A AtmA kadI mArI ke bachAvI shakato ja nathI. kem ke sAmA jIvo ane sharIrAdi e badhA
padArtho svayam astirUp chhe ane teo svayam utpAd–vyay–dhruv svabhAvavALAn chhe, teo potapotAnAn guN–paryAyone
dharanArAn chhe. temanA utpAd–vyay koI bIjo karI shake nahi. jIv to mAtra potAnI paryAyamAn shubh ke ashubh bhAv
kare. ane agnAnI te bhAvano kartA thAy chhe, gnAnI tenA gnAtA rahe chhe, paN tene kartavya mAnatA nathI. samyagdraShTione
paN ashubhabhAvathI bachavA mATe vratAdi shubhabhAv hoy chhe, paN te bhAvane teo rAg samaje chhe ane tenAthI kalyAN
mAnatA nathI.
prashna–AtmA shubhabhAv kare paN paranun kAI na karI shake–em Ap samajAvo chho. parantu evun samajyA pachhI
paN vyavahAramAn to paranAn kAm karavAn paDe ne?
uttara–paranun karI ja shakato nathI evo svabhAv ja chhe pachhI ‘karavun paDe’ e prashnane avakAsh ja kyAn chhe?
‘sasalAnAn shIngaDAn’ chhe ja nahi pachhI te kApavAno prashna ja kyAn chhe? vastunA nishchay vyavahAr to vastumAn potAmAn ja
hoy chhe, kAI vastuthI bahAr hotA nathI. mATe vyavahAramAn AtmA paranun karI shake e mAnyatA paN mithyAdraShTinI ja
chhe. vyavahAre AtmA shubhabhAve kare paN AtmAe shubhabhAv karyo mATe bahAranI kriyA thAy chhe–em nathI. pUjA
vratAdino bhAv paN paramArthe hun nathI–evA bhAnapUrvak te shubhabhAvane vyavahAr kahevAy chhe. ane e vyavahAr paN
karavA jevo to chhe ja nahi. bahAranI kriyA to kadI karI shakato ja nathI tethI te

PDF/HTML Page 19 of 21
single page version

background image
98 Atmadharma 41
‘karavI paDe ke na karavI paDe’ e prashnano avakAsh ja nathI.
vaLI agnAnI em mAne chhe ke bhale vyApyavyApakapaNe (ekamek thaIne) AtmA paranun kAI na karI shake, paN
paranA kAmamAn nimitta to thAy ne? em mAnanAr paN nimittAdhIn draShTivALo mithyAtvI chhe. nimitta–upAdAnanA
nAme jIvomAn ghaNA goTA chAle chhe. jyAre jyAre je vastunI kriyA thAy tyAre tenI svatantra paryAyathI ja te thAy chhe.
ane tyAre nimittarUp anukUL padArtha hoy chhe. parantu ekavAr to evI svatantra draShTi karavI joIe ke mAro trikALI
svabhAv kadI koIne nimitta paN nathI–em nirapekShadraShTi vagar samyagdarshan thAy nahi.
samayasAranI AtmakhyAti TIkAmAn shrI amRutachandrasUrie kahyun chhe ke–
आत्मा ज्ञानं स्वयं ज्ञानं ज्ञानादन्यत् करोति किम्।
परभावस्य कर्तात्मा मोहोऽयं व्यवहारिणाम्।।६२।।
AtmA gnAn chhe, pote ja gnAn chhe, te gnAn sivAy bIjun shun kare? AtmA parabhAvano kartA chhe em mAnavun
te agnAnI–vyavahArIjIvono moh chhe. vyavahArI agnAnI jIvo potAne par padArthanA kartA mAne chhe. agnAnabhAve paN
AtmA vikAr kare, parantu paramAn to kAI karI shake nahi.
prashna–vyavahArane hey kaho chho, to shun samyagdarshan–gnAn ane chAritra e traNane judA kahevArUp je vyavahAr
chhe te paN hey chhe?
uttara–samyagdarshan–gnAn–chAritrane bhedarUpe jANavA te vyavahAr chhe, vyavahArane jANavo te mithyAtva nathI,
kemake vastunA svabhAvamAn ja kathanchit guNabhed chhe. parantu te bhedane jANatAn chhadmasthane vikalpa Ave chhe, te bhedanA
vikalpano Ashray karavo te mithyAtva chhe. guNabhedarUp vyavahAr to vastumAn ja chhe, paN paranun karavAnI tAkAt to koI
vastumAn nathI. puNya–pApanA bhAvane jANavA te vyavahAranay chhe, paN te puNya–pAp ke vyavahAranA Ashraye samyagdarshan
nathI. samyagdarshan evI chIj chhe ke vANI–vikalpathI te pakaDAy tem nathI. sAchA dev–guru–shAstrane mAnavAthI paN
vAstavik samyagdarshan nathI kem ke te paN par vastu chhe. asangI chaitanyasvabhAvanI pratIt vagar samyagdarshan thAy
nahi.
jaDanI avasthA jaDathI svatantra jem thavAnI hoy tem ja thAy, AvI mAnyatA te niyatavAd nathI paN
samyakshraddhAnun kAraN chhe kemake tevo vastusvabhAv chhe. jem jaDanI avasthA svatantra kramabaddha chhe, tem chaitanyanI avasthA
paN kramabaddha potAthI thAy chhe. AtmAmAn je samaye je paryAy thavAnI hoy te ja kramabaddha thavAnI; A shraddhAmAn anant
puruShArtha chhe. jeNe ek samayanI paryAyano svIkAr karyo tene kevaLagnAnanI ane AtmAnI pratIt thaI gaI. jaDanI
avasthA tenA kramabaddha niyam pramANe thAy chhe evI shraddhA thatAn jaDano to gnAtA thaIne te pratye udAsIn thayo. have
potAmAn je kramabaddha avasthA thAy chhe teno AdhAr Atmadravya chhe–em dravyadraShTi thaI, eTale paryAyadraShTi ane rAganI
draShTi TaLI gaI. A rIte vastusvabhAvanI shraddhA–gnAn thayA vagar kramabaddha–paryAyanI shraddhA thAy nahi, kramabaddha paryAy
kaho ke svatantra vastu svabhAv kaho, tenI pratItamAn ja samyagdarshanano apUrva puruShArtha chhe.
jyAn badhA ja dravyonI avasthA kramabaddha potapotAthI thAy chhe, tyAn ‘nimitta hoy to thAy’ e vAt ja kyAn
rahI? pahelAn svatantra svabhAvanun gnAn kare ane darek paryAyane paN svatantra kabule pachhI ja nimittanun gnAn sAchun thAy.
jyAn sudhI svatantra dravya–guN–paryAyane na samaje tyAn sudhI jIvane nimittanun gnAn paN yathArtha hoy nahi.
nimitta chhe te to samyaggnAnano viShay chhe. samyaggnAn sva ane par bannene jANe chhe. pahelAn nirapekSha
svabhAvane draShTimAn svIkAryA vagar gnAn samyak thAy nahi ane gnAn sAchun na thAy tyAn sudhI te sva–parane yathArtha
jANe nahi. bIjI chIj chhe paN tenAthI A jIvamAn kAI paN vikRuti thatI nathI, potAnA puruShArthathI ja thAy chhe.
dharmadravya ane adharmadravya lokamAn sarvatra chhe. jyAre padArtha chAle tyAre tene dharmadravya nimitta kahevAy chhe ane
sthir rahe tyAre adharmadravya nimitta kahevAy chhe. gnAnIo vastunI svAdhIn shaktine jue chhe ke je padArthamAn tevI
lAyakAt chhe te potAnI shaktithI chAle chhe agar sthir rahe chhe, agnAnI parAdhIn draShTithI jue chhe ke nimitta chhe mATe
Am thAy chhe ane nimitta nathI mATe Am thatun nathI. A draShTimAn ja mahAn bhed chhe. nimitta to ‘dharmAstikAyavat’
chhe. vastu potAnI shaktithI jevun kArya

PDF/HTML Page 20 of 21
single page version

background image
phAgaNa 2473 99
kare tevun tene nimitta kahevAy. AvI vastu svabhAvanI svAdhInatAno DhanDhero kundakund bhagavAn ane anant kevaLIo
jAher karI gayA chhe. agnAnInI sanyogI draShTi chhe, gnAnInI svabhAvadraShTi chhe. agnAnI kahe chhe yogya nimitta hoy to
kArya thAy. gnAnI kahe chhe ke vastumAn potAnA svabhAvathI kArya thAy tyAre anukuL nimitta hoy ja. darek jaD ke chetan
padArthanI avasthA tenI potAnI tAkAtathI–(yogyatAthI) thAy chhe. vastunI shakti trikALI hoy chhe ane yogyatA
ek samay pUratI hoy chhe.
je samaye jevI yogyatA hoy tyAre tevun kArya avashya thAy chhe. draShTAnt tarIke mATI dravyane
anya padArthothI judun batAvavA em kahevAy ke mATImAn ghaDo thavAnI lAyakAt chhe. paN jyAre mATI dravyanI ja
paryAyano vichAr karavAno hoy tyAre to, mATImAn je samaye ghaDo thavAnI lAyakAt thAy chhe tyAre ja temAn ghaDArUp
avasthA thAy chhe. tyAr pahelAn tenAmAn pInDarUp vagere avasthAnI lAyakAt hoy chhe. A rIte, kArya thavAnI lAyakAt
ek ja samay pUratI hovAthI ‘kumbhAr AvyA pahelAn mATImAnthI ghaDo kem thayo nahi’ evA koI prashnano avakAsh
raheto nathI. tem AtmAmAn paN darek paryAyanI lAyakAt svatantra chhe.
je paryAyamAn puNya–pAparUp vikAr kare chhe te paryAyamAn AtmAno puruShArtha ja tyAn aTakI jAy chhe. bIjI
paryAyamAn svabhAvadraShTinA puruShArthathI te lAyakAt pheravI nAnkhe to pharI shake chhe. A rIte darek samayanI paryAy paN
pAriNAmikabhAve siddha thAy chhe. parapadArtho kAraN nathI temaj pUrva paryAy kAraN nathI paN te ja samayanI lAyakAt
kAraN chhe. kAraN–kAryamAn samayabhed nathI. vikAr paryAy paN pAriNAmikabhAve chhe em nakkI karyA pachhI, nimittanI
apekShAe tene udayabhAv kahevAy chhe.
samyagdarshanamAn dev–guru–shAstra vagere bAhya padArtho nimitta kyAre kahevAy? je svatantra nirapekSha dravyane
samaje tene te AropathI nimitta kahevAy, paN je svatantra dravya samaje nahi tene mATe to te samyagdarshananAn nimitta
paN kahevAy nahi. samyagdarshananI utpattimAn AtmAnA antarang shuddha pariNAm te ja mUL kAraN chhe.
nATak–samayasAramAn pt.. banArasIdAsajIe kahyun chhe ke–
shiShya prashna kare chhe–‘AtmA svAdhIn chhe ke parAdhIn?’
uttaramAn shrIguru kahe chhe ke–dravyadraShTie AtmA svAdhIn chhe ane paryAyadraShTie parAdhIn chhe. agnAnIo
parAdhInatAno artha evo kare chhe ke karma vagere par dravyo AtmAne paratantra karIne vikAr karAve chhe. paN tem nathI.
AtmAne koI par dravya AdhIn karatun nathI parantu AtmA pote svadravyadraShTi bhUlIne par uparanI draShTi kare chhe, tyAre te
vikArI thAy chhe–Aj parAdhInapaNun chhe. svabhAv uparanI draShTie jIvane vikAr thAy nahi paN par uparanI draShTie
vikAr thAy–e apekShAe paryAyadraShTithI AtmAne parAdhIn kahevAy chhe. kharekhar darek padArtha potAnA dravya–kShetra–
kAL–bhAvathI sat chhe–svatantra chhe. potAthI sat padArthane parathI kAI paN lAbh–nukashAn thAy e mAnyatA mithyAbuddhi
chhe. jo AtmA svabhAv draShTi kare to svAdhInatA pragaTe chhe ane jo paryAyadraShTimAn aTake to parAdhIn–vikArI thAy chhe.
parantu bannemAn pote svatantra chhe. par lakSha karIne vikArI thAy topaN pote svatantrapaNe ja thAy chhe. koI par padArtha tene
paratantra banAvatun nathI. A vastusvabhAvanI svatantratAno DhanDhero samajavAnI khAs jarUr chhe ane te svatantratA
samajavI te ja AtmAne mATe mangaLik chhe. te svatantratA samajavA mATe ja A ‘bhagavAnashrI kundakund pravachan manDap’ chhe.
***
samyaggnAn–dIpikA (puShpa–16)
shrImAn kShulak brahmachArI dharmadAsajI kRut A granthamAn AtmAnubhavanI adbhut preraNA chhe. A granth
adhyAtmathI bharapUr chhe, ane samyaggnAnarUpI dIpakavaDe chaitanyasvarUp AtmAnun darshan karAve chhe. senkaDo TUnkA draShTAnto vaDe
Atma–svabhAvanun varNan karyun chhe. te uparAnt A granthamAn lagabhag 20 chitro ApyAn chhe, abhyAsI mumukShuoe A
granthanun atyant manan avashya karavA yogya chhe. A granthanun gujarAtI bhAShAntar chhapAIne phAgaN sud 1nA roj pragaT
thayun chhe. paDatar kimmat rUA. 1–4–0 chhe paN tenI kin. rUA. 1–0–0 rAkhavAmAn AvI chhe.
* * *
aShTAhnikA mahotsav
phAgaN sud 7 thI 1p sudhI aShTAhnikA mahotsav chhe. A divaso daramiyAn devo nandIshvaradvIpamAn birAjamAn
shAshvat jinapratimAonun pUjan karavA jAy chhe ane tyAn bhaktipUrvak mahotsav ujave chhe.