PDF/HTML Page 1 of 21
single page version
PDF/HTML Page 2 of 21
single page version
parichayano lAbh maLe– e khAs hetupUrvak mArcha mAsanI tA. 7–8nA roj ahIn pariShad
potAnun vArShik adhiveshan karI rahI chhe. A prasang paN ek mahAn dharmaprabhAvanAnun kAraN
thashe. pariShadanA pramukh shrImAn pt.. shrI kailAshachandrajI chhe. ane temanA svAgat pramukh shrI
rAmajIbhAI mANekachand doshI chhe.
chhe. temAn senkaDo viShayonun sundar vivechanadvArA spaShTIkaraN karyun chhe. A–bALagopAL sarve
mumukShuone A granth atyant upayogI chhe. pahelA adhyAyanA parishiShTamAn samyagdarshan–sambandhI
je parishiShTa chhe te to mumukShuoe khAs abhyAs karavAyogya chhe. A granthanI lAgat kimmat
lagabhag rUA. pa–8–0 thAy chhe chhatAn tenI kimmat mAtra 3–8–0 rAkhavAmAn AvI chhe.
PDF/HTML Page 3 of 21
single page version
samaye thavA lAyak hovAthI thAy chhe; koI dravyanI paryAy AghI pAchhI thatI ja nathI.
dravyapaNAno nAsh thAy.
dravyanI tathA tenI paryAyanI lAyakAtano nirNay karavAno hoy tyAre, ‘mATI dravya traNe kALe ghaDo thavAne lAyak chhe’
em mAnavun te mithyA chhe; kem ke tem mAnatAn, mATI dravyanI bIjI je je paryAyo thAy chhe te paryAyo thavAne mATI dravya
lAyak nathI topaN thAy chhe–em thayun, ke je sarvathA khoTun chhe.
lAyakAt hovAthI te ja samaye ghaDArUp paryAy thAy, AghI–pAchhI thAy nahi. ane te vakhate kumbhAr vagere nimitto
svayam yogya sthaLe hoy ja.
AdhIn te paryAy nathI.
paradravyo ke tenI koI paryAy jIvane kadI paN Ashray ApI shake, tene ramADI shake, herAn karI shake ke sukhI–dukhI karI
shake–e mAnyatA juThThI chhe.
banAvatAn nathI.
PDF/HTML Page 4 of 21
single page version
vyavahAranayane mukhya ane nishchayanayane gauN karIne kathan karavAmAn Ave chhe. adhyAtmashAstromAn hammeshA ‘mukhya te
nishchayanay’ chhe, ane tenA ja Ashraye dharma thAy–em samajAvavAmAn Ave chhe; ane temAn nishchayanay sadA mukhya ja
rahe chhe. jyAn vikArI paryAyonun vyavahAranayathI kathan karavAmAn Ave tyAn paN nishchayanayane ja mukhya ane
vyavahAranayane gauN karavAno Ashay chhe–em samajavun. kAraN ke puruShArtha vaDe potAmAn shuddhaparyAy pragaT karavA arthAt
vikArI paryAy TALavA mATe hammeshA nishchayanay ja AdaraNIy chhe; te vakhate banne nayonun gnAn hoy chhe paN dharma
pragaTAvavA mATe banne nayo kadI AdaraNIy nathI. vyavahAranayanA Ashraye kadI dharma anshe paN thato nathI, parantu tenA
Ashraye to rAg–dveShanA vikalpo ja UThe chhe. chhae dravyo tenA guNo ane tenI paryAyonA svarUpanun gnAn karAvavA mATe
koI vakhate nishchayanayanI mukhyatA ane vyavahAranayanI gauNatA rAkhIne kathan karavAmAn Ave, ane koI vakhate
vyavahAranayane mukhya karIne tathA nishchayanayane gauN rAkhIne kathan karavAmAn Ave; pote vichAr kare temAn paN koI
vakhate nishchayanayanI mukhyatA ane koI vakhate vyavahAranayanI mukhyatA karavAmAn Ave. adhyAtmashAstramAn paN jIvanI
vikArI–paryAy jIv svayam kare chhe tethI thAy chhe ane te jIvanAn ananya pariNAm chhe–em vyavahAranaye kahevAmAn–
samajAvavAmAn Ave, paN te darek vakhate nishchayanay ek ja mukhya ane AdaraNIy chhe em gnAnIonun kathan chhe. koI
vakhate nishchayanay AdaraNIy chhe ane koI vakhate vyavahAranay AdaraNIy chhe–em mAnavun te bhUl chhe. traNe kALe
ekalA nishchayanayanA Ashraye ja dharma pragaTe chhe em samajavun.
uttara– sAdhak dashAmAn ja nay hoy chhe. kemake kevaLIne to pramAN hovAthI temane nay hotA nathI, agnAnIo
agnAnIne sAchA nay hotA nathI. e rIte sAdhak jIvone ja temanA shrutagnAnamAn nay paDe chhe. nirvikalpadashA sivAyanA
kALamAn jyAre temane shrutagnAnanA bhedarUp upayog nayapaNe hoy chhe tyAre ane sansAranA kAmamAn hoy ke svAdhyAy,
vrat, niyamAdi kAryomAn hoy, tyAre je vikalpo UThe chhe te badhA vyavahAranayanA viShay chhe; parantu te vakhate paN temanA
gnAnamAn nishchayanay ek ja AdaraNIy hovAthI (–ane vyavahAranay te vakhate hovA chhatAn paN te AdaraNIy nahi
hovAthI–) temanI shuddhatA vadhe chhe. e rIte savikalpa dashAmAn nishchayanay AdaraNIy chhe ane vyavahAranay upayog rUp
hovA chhatAn gnAnamAn te ja vakhate heyapaNe chhe, e rIte nishchayanay ane vyavahAranay–e banne sAdhak jIvone ek vakhate
hoy chhe.
abhiprAyamAn vyavahAranayano Ashray hoy tene to nishchayanay rahyo ja nahi, kemake tene to, je vyavahAranay chhe te ja
nishchayanay thaI gayo.
ke–nishchay ane vyavahAr nay banne jANavAyogya chhe, paN shuddhatA mATe Ashray karavA yogya nishchayanay ek ja chhe ane
vyavahAranay kadI paN Ashray karavA yogya nathI–te hammeshA hey ja chhe. em samajavun.
mithyAgnAnanun phaL chhe.
PDF/HTML Page 5 of 21
single page version
Ashray chhoDavo–tene hey samajavo–teno artha e chhe ke, vyavahAranayanA viShayarUp vikalpa, paradravyo ke svadravyanI
vikalpa tUTe chhe ane paryAyanA lakShe rAg thAy chhe, ethI be nayono virodh chhe. have, dravyasvabhAvanI mukhyatA ane
avasthAnI gauNatA karIne sAdhak jIv jyAre svabhAv taraph DhaLI gayo tyAre vikalpa tUTIne svabhAvamAn abhed thatAn
gnAn pramAN thaI gayun. have te gnAn jo paryAyane jANe topaN tyAn mukhyatA to sadAy dravyasvabhAvanI ja rahe chhe. e
rIte, je dravyasvabhAvanI mukhyatA karIne DhaLatAn gnAn pramAN thayun te ja dravyasvabhAvanI mukhyatA sAdhakadashAnI pUrNatA
sudhI nirantar rahyA kare chhe. ane jyAn dravyasvabhAvanI ja mukhyatA chhe tyAn samyagdarshanathI pAchhA paDavAnun kadI hotun ja
nathI; tethI sAdhakajIvane saLangapaNe dravyasvabhAvanI mukhyatAnA jore shuddhatA vadhatAn vadhatAn jyAre kevaLagnAn thAy chhe
tyAre vastunA paraspar viruddha banne dharmone (dravya ane paryAyane) ek sAthe jANe chhe, paN tyAn have ekanI mukhyatA ne
bIjAnI gauNatA karIne DhaLavAnun rahyun nathI. tyAn sampUrNa pramAN thaI jatAn be nayono virodh TaLI gayo (arthAt nayo
PDF/HTML Page 6 of 21
single page version
keTalAk guNo kahI shakun? vikalpa dvArA AtmA khIlato nathI. sarasvatI je vItarAganI vANI tenA dvArA paN kevaLI
bhagavAnanA guNo pUrA kahI shakAy nahi.
guNonA pArane kem pAmI shake? shrImad rAjachandrajI paN kahe chhe ke–
kahI shakyA nahi te paN shrI bhagavAn jo...
teh svarUpane anya vANI to shun kahe...
anubhav gochar mAtra rahyun te gnAn jo...apUrva. 20
sarasvatI paN AtmAnA svarUpane na pAmI shake eTale ke vANI taraphanA vikalpa vaDe AtmAno svabhAv khIlato
nathI, paN vANIno vikalpa chhoDIne AtmAno anubhav thAy chhe, tenI ahIn bhAvanA chhe.
nathI. tArA anant guNonA apAr bhAvane A stutinA vikalparUp hadavALo rAg pahonchI shakato nathI. mATe ame
stutinA vikalpane toDIne, A rAg TALIne svarUpanI nirvikalpa shreNI vaDe jyAre kevaLagnAn pragaT karashun tyAre ja
svabhAvano pAr pamAshe.
vANImAn sarvotkRuShTa evI sarasvatI paN tArA guNo varNavatAn hArI jAy chhe. to pachhI ame chhadmastha pAmar jIv tene
kevI rIte varNavI shakIe? A stutikAr pote mahAn sant nirgranth muni chhe. chhatAn bhagavAn pAse keTalI pAmaratA
varNave chhe! jene pUrNa svabhAvano vinay pragaTayo hoy tene adhUrI paryAyano ahankAr kem hoy? panchamaArAnA sant
muni kevaLagnAn levAnI taiyArIvALA chhe paN hajI vachche ek bhav bAkI chhe tethI kevaL mATe jhankhe chhe. AchAryadev A
stuti karatAn kharekhar to potAnA svabhAvanun bahumAn lAvIne kevaLagnAnanI bhAvanA vadhAre chhe. he nAth! tArA apAr
kevaLagnAn pAse to ame mUrkha chhIe, amArA jevA chhadmastha jIvonA gnAn upar hajI AvaraN chhe, gnAnano puruShArtha
ochho chhe, chhatAn tamArI oth laIne–tamArA jevo ja paripUrNa svabhAv svIkArIne tenA jore kahIe chhIe ke adhurun
gnAn ke nabaLo puruShArtha te amArun svarUp nathI. kevaLagnAn jeTalo ja amAro svabhAv chhe. A rIte dravya ane
paryAyanI sandhi vaDe pUrNatA pratyeno puruShArtha upADe chhe.
PDF/HTML Page 7 of 21
single page version
bahAranun sthUL asatya chhoDavAnI vAt paN jene kaThaN paDe chhe te jIv antaranA vikalpothI rahit AtmAnI shraddhA kem
karashe? hajI khoTA nimittonI mAnyatA paN je chhoDatA nathI te nimittonI apekShA rahit nirapekSha svabhAvane to kevI
rIte svIkArashe? jenAmAn ek pAI ApavAnI paN tAkAt nathI te lAkhonAn dAn kem karashe? mAnsabhakShaN vagere sAt
vyasanonA Adar karatAn kudev–kuguru–kudharmanA Adaranun pAp vadhAre chhe em gnAnIoe kahyun chhe. AtmAnA
svabhAvanI viparIt mAnyatAne poShaN ApanArA kudevAdine mAnavA tenA jevun moTun pAp jagatamAn nathI. kudevAdinA
doSh to temanI pAse rahyA parantu temane mAnavAthI pote potAnA svabhAvanI virAdhanA karIne AtmAno ghAt kare chhe.
jeNe satya svabhAvathI viparIt mAnyatA karI teNe AtmAnA anant guNono, anant kevaLI–tIrthankarono, sant
muniono ne gnAnIono anAdar karyo ane tenA verI kudevAdino Adar karyo, AvI je anant UndhAIno Adar te
ja anant pAp chhe.
“kudev–kuguru–kushAstra sevanamAn mithyAtva bhAvanI puShTatA thatI jANIne ahIn tenun nirUpaN karyun chhe. shrI
chhe. mATe je mithyAtvano tyAg karavA ichchhe chhe te kudev–kuguru–kudharmano pahelAn ja tyAgI thAy...vaLI kudevAdikanA
sevanathI je mithyAtvabhAv thAy chhe te hinsAdi pApothI paN mahAn pAp chhe. kAraN ke enA phaLathI nigod–narkAdi
paryAy prApta thAy chhe, tyAn anantakAL sudhI mahA sankaT pAme chhe, tathA samyaggnAnanI prApti paN mahA durlabh thaI jAy
chhe.”
sAth Ape chhe. parantu mithyAtvanA sevanamAn anant bokaDA kApavAno bhAv bharyo chhe. bAhya kriyAnI vAt nathI paN
antaramAn UndhA pariNAmanun mahA pAp chhe. sarvagnathI viparIt ek paN mAnyatA mAne, ke sarvagna sivAy koI paN devane
sAchA mAne to temAn anant janmamaraN chhe.
dharmanI darakAr nathI. kudev–kuguru–kudharmanA sevananun je mahApAp kahyun te mahApAp chhoDayA pachhI ane sAchA dev–guru–
dharmanI oLakhAN karyA pachhI paN je navatattvanA vikalpa UThe tenI shraddhAne chhoDIne kevaL ek chaitanyamAtra
AtmasvabhAv sanmukh thaIne pratIti karavI te samyagdarshan chhe e vAt samayasArajI shAstramAn chhe. parantu pratham kudev–
kuguru–kudharmanun sevan chhoDayA vagar e vAt samajavAnI pAtratA Ave nahi. mATe jeNe AtmasvabhAvanI samajaN
karIne dharma karavo hoy teNe pratham satdev–sadguru–satshAstra koN ane kudev–kuguru–kushAstra koN te oLakhIne kudev–
kuguru–kushAstranA sevanane sarvathA chhoDI devun. kudevAdinA sevanathI mithyAtvanA mahApApanun poShaN thAy chhe ane anant
sansAr vadhe chhe.
chAle nahi. bhUlane lIdhe ja anant janmamaraNamAn jIv rakhaDe chhe mATe bhUl TALIne nirdoSh ane nishank samajaN karavI
joIe.
uttara–rAgathI dharma manAve, AtmAne jaDano kartA TharAve, parathI lAbh–nukashAn manAve ityAdi badhA kudev,
sArA mAne to temAn te UndhI mAnya–
PDF/HTML Page 8 of 21
single page version
tAnun trikALI pAp chhe, kemake jeNe ek vikArI pariNAmane sArA mAnyA teNe traNe kALanA sarve vikArI pariNAmane
sArAn mAnyA, te ja anant pAp chhe.
tene asatanA poShaNanun anant pAp chhe, te nigodanA kAraNane sevI rahyo chhe. ane AtmasvabhAvanA bhAn vaDe satane
sat ane asatane asat mAnavAthI jenA gnAnamAn vivek thaI gayo chhe tene pAp pariNAm vakhate paN bhedagnAn varte
chhe, tethI te mokShanA kAraNane sevI rahyo chhe. kAI pAp pariNAmane mokShanun kAraN kahetA nathI parantu antaramAn bhedagnAn
varte chhe te ja mokShanun kAraN chhe.
dharmane badale ulTun pAp poShe chhe. mithyAtva sivAyanA bIjAn pApo to anantamAn bhAge chhe. AtmAnA shuddha svabhAvane
dayAdi vikArIbhAvavALo manAve, jaDanI kriyAthI puNya–pAp manAve, puNyamAn dharma manAve, vyavahAr karatAn karatAn
paramArthane pamAshe em manAve te badhA mithyAdraShTi chhe, AtmAnA anant guNono anAdar karanArA chhe ane teo
anantakAL sudhI mahA sankaT pAme chhe.
barAbar kahevun paDe. jo satne sat tarIke ane asatne asat tarIke na kahevAmAn Ave to jIv sat asatno
vivek karI shake nahi ane anant kALathI je rIte asatnun sevan karI rahyo chhe te ja rIte chAlyA kare. mATe ja
gnAnIo asatnun sevan chhoDAvavA arthe kudev–kuguru–kushAstrano niShedh kare chhe.
te parAvalambanane chhoDIne svAvalamban vaDe potAnA sat svabhAvane shraddhA–gnAnamAn svIkAre tyAre anantakALe nahi
pragaTel evo apUrva dharma pragaTe chhe. kudevAdine chhoDayA pachhI ane sAchA devagurudharmane oLakhyA pachhI samyagdarshan kaI
rIte pragaTe tenI vAt A teramI gAthAmAn chAle chhe.
sevan na kar! kAraN ke enAthI anantakAL sudhI mahAdukh sahan karavun thAy chhe, mATe evo mithyAtvabhAv karavo
yogya nathI. jainadharmamAn to evI AmnAy chhe ke, pahelAn moTun pAp chhoDAvI pachhI nAnun pAp chhoDAvavAmAn Ave chhe.
tethI e mithyAtvane sAt vyasanAdithI paN mahAn pAp jANI pahelAn chhoDAvyun chhe. mATe je pApanA phaLathI Darato hoy
tathA potAnA AtmAne dukh samudramAn DubADavA na ichchhato hoy te jIv A mithyAtva pApane avashya chhoDo. nindA
prashansAdinA vichArathI paN shithil thavun yogya nathI.’ (mokShamArga prakAshak pA. 198)
darakAr hoy to jagatanI darakAr chhoDI de. jagat shun bolashe enI sAme na jo, paN potAno AtmasvabhAv shun kahe chhe
te samaj. jagatathI nirapekSha AtmasvabhAv chhe.
nathI. aho! dev–guru–dharma to sarvotkRuShTa padArtha chhe, enA AdhAre to dharma chhe, temAn shithilatA rAkhe to anya dharma
kevI rIte thAy? ghaNun shun kahevun? sarvathA prakAre e kudev–kuguru–kudharmanA tyAgI thavun yogya chhe. kAraN ke kudevAdikano
tyAg na karavAthI mithyAtva bhAv ghaNo puShTa thAy chhe. ane A kALamAn ahIn tenI
PDF/HTML Page 9 of 21
single page version
pravRutti visheSh jovAmAn Ave chhe mATe ahIn tenA niShedharUp nirUpaN karyun chhe. tene jANI mithyAtvabhAv chhoDI potAnun
kalyAN karo!” (mokShamArga prakAshak pA. 199)
asatsang e kAraNo chhe;–je kAraNomAn udAsIn thayA vinA, nisatva evI lok sambandhI jap–tapAdi kriyAmAn sAkShAt
mokSha nathI,–paramparA mokSha nathI,–em mAnyA vinA, nisatva evA asat shAstra ane asadguru–je AtmasvarUpane
AvaraNanAn mukhya kAraNo chhe tene, sAkShAt AtmaghAtI jANyA vinA jIvane jIvanA svarUpano nishchay thavo bahu durlabh
chhe–atyant durlabh chhe. gnAnI puruShanAn pragaT AtmasvabhAvane kahetAn evA vachano paN te kAraNone lIdhe jIvane
svarUpano vichAr karavAne baLavAn thatAn nathI. have evo nishchay karavo ghaTe chhe ke, jene AtmasvarUp prApta chhe–pragaT
chhe te puruSh vinA bIjo koI te AtmasvarUp yathArtha kahevA yogya nathI, ane te puruShathI AtmA jANyA vinA bIjo
koI kalyANano upAy nathI. te puruShathI AtmA jANyA vinA AtmA jANyo chhe evI kalpanA mumukShu jIve sarvathA
tyAg karavI ghaTe chhe.”
lok game tem bole, tun lokasangnAthI udAs thaI jA; lok mUke pok. maraN samaye jem koI sahAyakArI nathI tem tArA
svatattvanA Adar sivAy A jagatamAn anya koI sharaNabhUt nathI. mATe duniyAnI darakAr chhoDIne AtmAnA
kalyANano mArga le. tun sadA tArA AtmasvabhAvamAn prItivant thA, tArA AtmasvabhAvamAn ja santuShTa rahe ane tArA
AtmasvabhAvathI ja tRupta rahe; em karavAthI tArA Atma– svabhAvanun sukh tane anubhavAshe. AtmasvabhAvanI
shraddhA–gnAn–sthiratA sivAy jap–tap vagere bAhyakriyAmAn dharma nathI, tenAthI sAkShAt ke paramparAe mokSha nathI. kudev–
kugurune sAkShAt AtmaghAtI jANavA; tenA sevanathI sadantar AtmAne adharmanI puShTi thAy chhe. kudev–kuguru kAI A
AtmAne nukashAn karatA nathI parantu te asat nimitto taraphano potAno bhAv te mithyAbhAv chhe ane te mithyAbhAv
vaDe AtmAno ghAt thAy chhe. mATe kudevAdinun sevan AtmAne AvaraNanun ja kAraN chhe, te chhoDayA vagar jIvane potAnA
svarUpano nirNay thavo ashakya chhe. satsvarUpane pragaT kahenArAn gnAnIpuruShonA vachano sAmbhaLavA chhatAn paN,
kudevAdinA sevanane lIdhe, jIv potAnA svarUpano vichAr karato nathI. jo ekavAr svachchhandane chhoDIne–potAnA
Agrahane dUr karIne gnAnI puruShe kahelA satsvarUpano yathArtha vishvAs lAvIne potAnA AtmasvarUpanI ruchi–shraddhA kare
to anantakALanA janma–maraNano ant Ave.
rahyo hoy tevAno dharmabuddhie Adar na thAy. A, vyaktino virodh nathI parantu potAnA samyaggnAn khAtar sat
asat samajavun joIe. sAchA dev–guru–shAstrane mAne te paN puNya chhe, nav tattvone samaje te paN puNya chhe, ATalun
kare to paN hajI mithyAtva TaLe nahi. jyAre dev–guru–shAstrathI bhinna ane navatattvanA bhedathI paN paramArthe bhinna
evA ek akhanD chaitanyasvabhAvane anubhavamAn laIne tenI pratIti kare tyAre samyagdarshan pragaTe chhe. e vAt
samayasAranI teramI gAthAmAn samajAvI chhe. (teramI gAthAnA pravachano mATe juo ‘samayasAr pravachano’ bhAg 1.)
lakShe rAg thAy chhe tathA nav tattvono vichAr karatAn paN rAg thAy chhe, ane rAg te abhUtArtha chhe, tethI dev–guru–
shAstranI shraddhA ke navatattvanI shraddhA te sAchun samyagdarshan nathI. bhUtArtha svarUpanA lakShe rAg TALIne paramAtmasvarUp
pragaT thAy chhe. te paramAtmasvarUp pragaT karavA shun karavun? pratham dev–guru–shAstra ane navatattvanA vichArano rAg
Ave kharo, paN tenA vaDe ekatva AtmasvabhAvanI prApti thatI nathI em nirNay karIne, shuddhanay vaDe arthAt
PDF/HTML Page 10 of 21
single page version
bhUtArthadraShTithI trikALI tattvamAn DhaLIne ekapaNun prApta karatAn shuddhanayapaNe sthapAyelI draShTithI AtmAnI anubhUti
pragaT thAy chhe, A anubhUti te ja AtmasAkShAtkAr chhe, te ja samyagdarshan chhe, te ja svAnubhav chhe, te ja pratham dharma
chhe; paramAtmasvarUp pragaT karavAno upAy te ja chhe. A anubhUtinun lakShaN AtmakhyAti chhe, eTale ke jevo AtmAno
bhUtArtha svabhAv chhe tevo ja anubhUti vaDe pragaT thAy chhe–khyAti pAme chhe–prasiddha thAy chhe. AvA AtmasvabhAvanI
prasiddhi vagar (–arthAt samyagdarshan vagar) potAnAn mAnelAn tyAg, vrat, tap je kare te badhuy raNamAn pok chhe,
tenAthI sansAranI siddhi chhe, paN AtmAnI siddhi nathI.
tattvanA javAbo ApatI hatI. evI nishank AtmashraddhA rAjapATamAn rahelI ATh varShanI kumArI paN karI shakatI hatI,
to pachhI moTI ummaranA puruShoe to sharamAvun joIe ane visheSh ruchi vaDe vadhAre puruShArtha karavo joIe. bhAI!
kALA bajAranAn pAp kAmomAn to buddhi chalAvo chho to pachhI potAnA ja AtmAnun gnAn karavA mATe buddhi kem na
chAle? potAnA AtmAnI samajaN to AbAl–gopAL sarve karI shake chhe. jagatanAn bhaNatar na bhaNyo hoy topaN
satsamAgame AtmAnI ruchivaDe AtmAnI samajaN karIne dharma pAmI shake chhe.
thayA ane pAnch mahAvrat pALe topaN tenI mokShasanmukh dashA nathI, te agnAnI chhe, sansArasanmukh chhe, mithyAtvanA
anantapApamAn paDelo adharmI chhe; ane jeNe paramArtha AtmasvabhAv jANyo chhe evA samyagdraShTi jIv rAjapATanA
sanyogamAn ke laDAImAn ubhA hovA chhatAn teo mokShamArga sanmukh chhe, AtmasvabhAvanA ArAdhak chhe, kShaNe kShaNe sansAr
toDI rahyA chhe ane sAdhak dharmAtmA chhe.
pote gANAn gAy chhe. guNonI ruchirUp je bhAv te ja stuti chhe. paisAno lobhI jIv lakShmIvant vagereno Adar kare chhe
em kahevAy chhe, paN kharekhar te lakShmIvantano Adar nathI karato, paN potAne lakShmInI prIti chhe te potAnA bhAvano
ja pote Adar kare chhe. jene AtmAnA vItarAgabhAvanI ruchi chhe te vItarAgI dev–guru–shAstranAn gANAn gAy chhe ane
jene AtmAnA vItarAgIsvabhAvano Adar nathI paN rAgano Adar chhe te ja kudevAdine vandan kare chhe. je kudevAdine
vandan kare chhe te vItarAg jinadevanA panthano nathI. jene potAnA bhAvamAn ja rAg goThayo chhe te rAgI devane mAne chhe
vItarAgadevane rAg ke rAganA nimitto (–AhAr, vastra, oShadh vagere) nathI, chhatAn rAganI ruchivALA jIvo
temanAmAn paN rAg ane rAganA nimittonI kalpanA kare chhe; te jIvo kharI rIte potAnA vItarAg bhAvano ja
anAdar karI rahyA chhe ane vyavahArathI vItarAgadevano anAdar karI rahyA chhe. kharI rIte koI jIv potAnI
chaitanyabhUmikAmAn parano Adar ke anAdar karato nathI paN sAchI samajaN vaDe potAnA ja guNano Adar kare chhe ane
aNasamajaN vaDe potAnA ja guNano anAdar kare chhe. (chAlu...)
samajAvI rahyAn chhe; e rIte, bhagavAnashrI kundakundAchAryadev prarUpit AdhyAtmik tattvonI teo bharatamAn mahAn
prabhAvanA karI rahyA chhe. bharatanI bahAr paN senkaDo mumukShuo temanA pravachano vAnche chhe, ane sAkShAt
sAmbhaLavA Atur chhe. chhellA be traN varShomAn shrI niyamasAr, pravachanasAr (gujarAtI gA. 116 sudhI) ane
aShTapAhuD vanchAI gayA pachhI hAlamAn mAh vad 6 thI savAre ‘shrIpanchAstikAyasamayasAr’ nun vAnchan sharU karyun chhe.
hammeshA bapore shrI samayaprAbhRut vanchAy chhe, atyAre samayasAr upar AThamI vakhat pravachan chAle chhe, ane temAn
kartAkarma adhikAr sharU thayo chhe.
PDF/HTML Page 11 of 21
single page version
rAjakumArasinhajI, supautra rAjA bahAdurasinhajI, putravadhushrI premakumArIjI ane suputrI shrI chandAben–ityAdi kuTumbIjano
ane anya sadgRuhastho maLI 4p mANaso padhAryA hatA. panDitavargamAn shrImAn pt.. shrI devakInandanajI ane pt.. shrI
jIvandharajI padhAryA hatA. sheThashrIe potAnI A musApharIne ‘sonagaDh–yAtrA’ nAm Apyun hatun.
vachche pU. gurudevashrInI hAjarImAn temaNe shrIkundakund bhagavAnanA jayakAranAd pUrvak shrI manDapanA mangaLadvArone khUllAn karyA
hatA.
bahAdurasinhajI taraphathI rUA. 7001), sau dAnashIlA sheThANI kanchanaben taraphathI rU. 7001) ane sau. premakumArIben
taraphathI rUA. 7001) e rIte kul rUA. 3pa00p) pAntrIs hajAr pAnchanI udAr bheT shrIjain svAdhyAy mandir TrasTane
arpaN karI hatI.
lAbh laI rahyA chho. A sachchA jainadharmanI vAt keTalA mumukShuo sAmbhaLI rahyA chhe! e joIne mane harSha thAy chhe.
anAdi dukh maTADavAno ane sAchun Atmasukh pragaTAvavAno A ja upAy chhe. hun mArA hRudayamAn em samajun chhun ke
mArI sab kuchh sampatti A satdharmanI prabhAvanArthe nyochhAvar karI daun to paN ochhun chhe, chhatAn paN mArAthI tUchchha bheT
thaI chhe te badal hun kShamA mAngun chhun. ane A sansthA dvArA satdharmanI vRuddhi dinapratidin thayA karo–evI bhAvanA chhe.
Avelo ek shubh sandesh Apyo hato ke–bhAvanagaranA divAn sAheb pote mumbaIthI ahIn pahonchavA mATe vAhananI
agavaDatA vagerenA kAraNe ahIn AvI shakyA nathI, chhatAn teoshrIe sandesho mokalAvyo chhe ke ‘shrI kAnajI svAmI
mahArAj jevA pavitra AtmA amArA rAjyamAn chhe, temanAthI amArUn rAjya mahAn gauravavant chhe.’ shrI pramukh sAhebe
satdharma prachAranI bhAvanA vyakta karatAn jaNAvyun hatun ke satdharmano lAbh lenArA mumukShuo dinapratidin ghaNA vadhatA
jAy chhe, ApaNe to em ichchhIe ke lAbh lenArA mumukShuo atyant vadhe ane A ‘shrImanDap’ paN jaldI jaldI TUnko
paDe ane AthI paN vishAL navo manDap bandhAvavAnI jaldI jarUr paDe. e chokkas chhe ke A ‘manDap’ paN thoDA ja
vakhatamAn TUnko paDashe.
PDF/HTML Page 12 of 21
single page version
charchA samajatAn ghaNo pramod thayo hato ane ghaNA ullAsathI anek vakhat pU. gurudev pratye teo bolyA hatA ke
amArun to badhun bhUlavALun hatun, Ape ja satya samajAvyun chhe. atyAr sudhI amArI draShTie shAstranA artho besADatA,
paN shAstranA vAstavik artha shun chhe–te Ape ja shIkhavyun chhe. amArA shraddhA, gnAn, chAritra, vrat, tyAg vagere badhun
bhUlavALun hatun; temane traN divasanA parichayathI ghaNo santoSh ane AdarabhAv thayo chhe.
ane sat pratyeno ullAs AvatAn temaNe pU. gurudevashrI pratyenI bhaktibhAvanA darshAvatun ek ghaNA bhAvavALun kAvya
banAvIne phAgaN sud 3 nI rAtre gAyun hatun. ane tyArapachhI te rAtre speshyal TreInadvArA teo badhA vInchhIyA padhAryA
hatA.
jinamandir tathA shrI jain svAdhyAyamandiranun khAt muhUrta thayun hatun.
vInchhIyA jevA nAnA gAmamAn shrImAn sar hukamachandajI sheTh ane shrImAn nemichandabhAI sheTh jevA be mahAn sheThIyAonun
sahakuTumb padhAravun ane temanA shubhahaste shrIjinamandir ane svAdhyAyamandiranun khAtamuhUrta thayun–e to ghaNA kALamAn
nahi banelo evo advitIyaprasang chhe. jain dharma sanAtan vastusvabhAvarUp satyamArga chhe. te satyadharmano prakAsh ane
vistAr pU. sadgurudevashrI kAnajI svAmI karI rahyA chhe. teno je vistRut prachAr thavA mAnDayo chhe te vRuddhigat thaIne
samagra hindustAnamAn phelAshe em kevaLagnAnI bhagavAnanA divyagnAnamAn bhAselun chhe–emAn shankAne sthAn nathI.
ApIsh. mArI to bhAvanA chhe ke AkhA kAThiyAvADamAn jinamandir tathA svAdhyAy mandir banI jAy ane jainadharmanA
DankA sArA hindustAnamAn vAgI jAy. Ap lokono ati utsAh ane utkaT dharmaprem joIne mArA hRudayamAn harSha
samAto nathI. jIvanabharamAn men AvI dharmabhakti dekhI nathI. mahArAjajIe mokShamArganun vAstavik svarUp spaShTapaNe
nirUpaN karIne hajAro bhavyajanone satdharmamAn AkarShIt karyA chhe. ame hammeshAn temanI tArIph karIe chhIe.
mahArAjashrInA parichayathI amArA kuTumbane dharmaruchimAn vRuddhi thaI chhe–e vAtano bhAre harSha chhe. Ap loko gAmegAm
jinamandir ane svAdhyAy mandir banAvo evI bhAvanA chhe. jyAre mane yAd karasho tyAre ardhI rAte UThIne paN
AvavA taiyAr chhun. AvA dharmakArya to mahAbhAgyathI maLe chhe. mahArAjashrI badhA AtmAne bhagavAn kahe chhe, potAnI
sAchI prabhutAno khyAl karAvIne je svatantra vastusvarUp chhe te ja prakAshit kare chhe.
PDF/HTML Page 13 of 21
single page version
thayA nathI em hun mArA hRudayathI mAnun chhun. shAstrAdhAr sahit vastusvarUp batAvavAnI temanI shailI men Aj sudhI
kyAy joI nathI. ame loko Aj sudhI nimitta upar draShTi rAkhIne shAstro paDhatA hatA, paN svAmIjIe vAstavik
draShTithI–svAshrit nishchay tattvadraShTithI shAstranA artha karavAnI yathArtha shailI batAvI–e ja mArA mATe apUrva lAbh
thayo chhe, ane te bAbatano mane anahad pramod thayA kare chhe. tyArabAd vItarAgasvarUp dharma ane mangaLikanun svarUp
kahIne, tathA tenun mahatpaNun jaNAvIne chhevaTe pUjya mahArAjashrIno upakAr mAnyo.
hatA. te uparAnt mumukShuoe paN ghaNA utsAhathI rakamo jAher karI hatI, je lagabhag 11000) thaI hatI shrI sanghanA
AmantraNane mAn ApIne jasadaN sTeTanA nA. ThAkor sAheb bapore padhAryA hatA ane teoe A dharmasthAn mATe
potA taraphathI rUA. 1000) arpaN karIne utsAh pradarshit karyo hato. e rIte khAtamuhUrta prasange lagabhag rUA.
22000) nI udAr sahAyat maLI hatI.
bhAIshrI dhanajI gaphalabhAI hatA, te mATe potA taraphathI teoe rUA. 3000) nI udAr sahAyatA ApI hatI.
tyArabAd gAmanA mumukShuoe paN yathAshakti madad karI chhe ane porabandaranA mahAn bhAvik sheThashrI nemidAsabhAIe
potAnA taraphathI rUA. 12000) jevI udAr madadanI jAherAt karIne potAnA taraphathI jinamandir bandhAy ethI utkaT
bhAvanA vyakta karI chhe. ane sar sheThashrI vagere mahemAnoe paN ghaNI udAr madad karI chhe–te mATe te sarveno ghaNo
AbhAr mAnavAmAn Ave chhe.
prabhAvanA thaI chhe.
ghaNA umangathI jAherAt karI hatI ke ‘rAjakoTamAn jem bane tem TUnkA vakhatamAn shrI jinamandir ane shrI svAdhyAy mandir
karAvavAmAn Avashe ane te mATe
jashe.
bapore 1AA thI 2AA upAdAn–nimittano samvAd lAThI pAThashALAnA vidyArthIoe karyo hato. bapore vyAkhyAn
PDF/HTML Page 14 of 21
single page version
temanA pramukhapaNA nIche sheThashrIne ek abhinandanapatra ApavAmAn Avyun hatun. abhinandanapatranA uttaramAn teoshrIe
ek TUnkun bhAShaN karyun hatun. te banne A ankamAn chhApavAmAn AvyA chhe.
bAkI badho kAryakram har vakhatanA dhArmik utsavo pramANe hato.
AjIvan brahmacharya angIkAr karyun chhe. bhAIshrI khImachandabhAI ghaNA shAnt, buddhishALI ane tattvapremI chhe. A ummare
teoe brahmacharya laIne ghaNun sundar kArya karyun chhe. A prasangane temanA kuTumbIoe atyant ullAsathI shobhAvyo hato.
bhAIshrI khImachandabhAI tathA jayAben A kAryane mATe abhinandanane pAtra chhe.
amRutalAl–e banne bhAIoe pU. sadgurudevashrI pAse AjIvan–brahmacharya angIkAr karyun chhe. banne bhAIonI ummar
mAtra 23 varShanI chhe, banne kumAr–brahmachArI chhe. lAmbA vakhatathI pU. gurudevashrInA charaNe rahIne teo tattvano abhyAs
satatpaNe karI rahyA chhe, banne ghaNA tattvapremI, buddhishALI, ane vairAgyavant chhe, ane pU. gurudevashrInI temanA upar
kRupAdraShTi chhe. nAnI ummare Avun mahAn kArya karavA badal banne bhAIone ghaNA abhinandan ghaTe chhe.
tathA ghoDanadI gAmanA rahIsh bhAI giridharalAlajI ke jeo darajI gnAtinA chhe–te banne bhAIoe paN AjIvan
brahmacharya angIkAr karyun hatun bhAI hastImalajI paN kumAr brahmachArI chhe.
chhe. brahmacharya lIdhun te vakhate temanI ummar 27 varShanI hatI. teo chhellA AThek varSha thayA pU. gurudevashrInA charaNomAn
rahI tattvano abhyAs kare chhe. ane teoshrI paN kumAr–brahmachArI chhe, teo ghaNA sevAbhAvI chhe.
levA mATe morabIthI kuTumbIjano sahit pU. gurudev pAse AvIne temaNe potAnI bhakti pradarshit karI chhe.
dIdhA chhe. pahelA jIvaadhikAr (gA. 1 thI 19) uparanAn pravachano pragaT thaI gayA chhe. adhyAtma rasikajanoe avashya
teno abhyAs–manan karavA yogya chhe, pRuShTa 320 kimmat. rUA. 1–8–0
PDF/HTML Page 15 of 21
single page version
sahakuTumb samvat 2001mAn padhArI sadgurudevashrInA pravachan–shravaNano lAbh laI pramod pAmyA ane tenA utsAh
tarIke te ja samaye Ape rUA. 12pa01), ApanA dharmapatnIshrIe rUA. 12pa01), ApanA svargastha bandhu kalyANamalajI
sAhebanA dharmapatnIshrIe rUA. pa001) tathA sAthe padhArel mAnavantA sheThashrI sheThajIe rUA. pa01) e pramANe udAr
sakhAvat jAher karI dharmaprabhAvanAmAn vRuddhi karI chhe.
padhAravAnI tasdI laI shilAnyAsaropaNavidhi karyo; te mAngalik prasange paN Ape rUA. 11001) ApI dharmaprem
pradarshit karyo chhe. tyArabAd ApashrI ahonish sadgurudev pratye, ahInnA jignAsuo pratye ane ahInthI prachAr
pAmatA satya dharma pratye satat bhAvanA, anumodanA sevI rahyA chho te guNothI AkarShAI te manDapanun ‘bhagavAn
shrIkundakund pravachan manDap’ tarIke nAmakaraN sah udghATan karavAne padhAravA ApashrIne AmantraN ApavAmAn Avyun
ane te Ape saprem svIkArI, pakav ummar ane nAdurasta tabiyat hovA chhatAn paN bahu dUrathI Ape, shrImAn
rAyabahAdur rAjakumArasinhajI sAhebe, ApanA samasta kuTumb ane mitravarge atre padhAravA tasdI lIdhI chhe te mATe
tathA gaIkAle ApashrIe rUA. 7001), ApanA dharmapatnIshrI sau. dAnashIlA kanchanabAIjIe rUA. 7001, kumArashrI
rAjakumArasinhajIe rUA. 7001), ApashrInA pautra rAjA bahAdurasinhajIe rUA. 7001) ApashrInA putravadhushrI sau.
premakumArIdevIjIe rUA. 7001) jevI udAr sakhAvat karI chhe te mATe paN ame sau Ap sarvano hRudayapUrvak upakAr
mAnIe chhIe.
visheSh shun kahIe? Ape atyAr sudhImAn panchoter lAkh rUpiyA uparAntanI bAdashAhI sakhAvat karI jain dharmano
kIrtidhvaj pharakAvyo chhe.
A phulapAnkhaDIrUp abhinandan patra ApanA karakamalamAn arpaN karI viramIe chhIe.
jorAvaranagar, vaDhavAN kempa, vAnkAner, morabI, rAjakoT, jAmanagar, vavANiyA, gonDal, jetapur, lAThI, amarelI,
dAmanagar, dhrAngadhrA, amadAvAd, kalol, dehagAm, pAlej, mumbaI, karAnchI, saradAr shaher, khas, nAganesh, choTIlA,
chalALA, samaDhiyALA, khambhAt, bhaDakavA, chelAchangA, sudAmaDA, thAn, moTA AnkaDiyA, lIlIyA, kunDalA, bAbarA,
baravALA, sUrat, borasad, sAyalA, vaDiyA, kalakattA, rangun tathA AphrikAnA nairobI, keniyA, mombAsA Adi
shaheronA samasta mumukShuo.
PDF/HTML Page 16 of 21
single page version
केलि करे शिव मारगमें जगमांहि जिनेश्वर के लघुनंदन।।
सत्य स्वरुप सदा जिनके प्रगटयो अवदात मिथ्यात निकंदन।
शांत दशा तिनकी पहिचान करुं करजोरि बनारसि बंदन।।
सद्उपयोगमें मानता हूं। द्रव्य उपार्जन की महिमा व महत्व उस ही में है कि वह पर उपकार व सम्यक्ज्ञान
के प्रचार में काम आवे उसको ही लक्ष्य कर तथा यह समझ कर कि यदि मैरे द्वारा दिया गया द्रव्य असली
मार्ग से विचलित–भूले हुओं को सच्चे ज्ञानी स्वामीजी
कल्याण कराने में सहायक हो तो मैं उसकी सार्थकता समझता हूं और अपना अहो भाग्य मानता हूं।
कर उसके द्वारा अपना कल्याण करने में लगजावें और उस ही आत्मधर्म के सच्चे मार्ग का सहारा लेकर
उस सहजानन्द सच्चे सुख को प्राप्त करें।
गृहस्थों के सतत् सहयोग से उत्तरोत्तर वृद्धि करती रहे और सम्यक्ज्ञान प्रचार से अखिल भारतवर्ष की
जनता को अधिकाधिक संस्थामें लाभ पहुंचावें।
प्राप्त करने की शक्ति प्रगट हो यही शुभ भावना करते हुए अपना आसन ग्रहण करता हूं।
yogya chhe. (2) sattAsvarUpanA rachanAr shrImAn pt.. bhAgachandrajI chhe. A granthamAn pratham gRuhitamithyAtva chhUTavAno upAy
jaNAvyo chhe ane pachhI sarvagnanI siddhi karI chhe. A shAstramAn bIjA paN anek viShayo abhyAs karavA lAyak chhe.
pustak mAh sud panA roj pragaT thayun hatun.
PDF/HTML Page 17 of 21
single page version
anubhavathI paryAyamAn Anand ane pavitratA pamAy chhe, te ja mAngaLik chhe.
agnAnabhAve paN AtmA kadI nathI. sharIr vagere sarve padArtho sattAvALA chhe, AtmAnI sattA tenAthI bhinna chhe.
paradravyomAn kAI ghAl–mel karavA AtmA samartha nathI.
chhe. paN AtmAnI paryAyamAn je vikAr thAy chhe tenA Ashraye kadI paN samyagdarshan–gnAn–chAritra pragaT thatA nathI.
sat chhe. ‘hun sat chhun, mArun gnAn, Anand vagere mArAmAn sat chhe, paradravyo tenAmAn sat chhe, paradravyamAn mAro kAI
adhikAr nathI, mArI sattA parathI bhinna chhe, paryAyamAn je puNya–pAp thAy te vikAr chhe, e paN ek samay pUratA
sat chhe ane mAro trikALI sat svabhAv to puNya–pApathI rahit chhe’ em potAnA shuddha svabhAvanI shraddhA–gnAn ane
ramaNatA te ja apUrva Atmadharma chhe, ane te pote ja mangaL chhe.
chhe. teo munidashAmAn vartatA hatA. mAtra sharIranI nagna dashA te munipaNun nathI, paN AtmasvabhAvanI shraddhA–gnAn
pUrvak te svabhAvamAn lInatArUp sthir paryAy thatAn traN kaShAyanA abhAvapUrvak je antar anubhav dashA pragaTI evI
AtmaparyAy te ja munidashA chhe. kShaNe kShaNe antar AtmaanubhavamAn utarI jAy chhe ane vikalparahit thaI jAy chhe
AvI bhAvalingI munidashAmAn shrIkundaprabhu jhulatA hatA.
sarvagnadevo birAje chhe. shrI sImandhar paramAtmA pAse kundakundAchAryadev gayA hatA ane tyAn ATh divas rahyA hatA. AmAn
shankAne kadI sthAn nathI, shrIkundakund bhagavAnane antar anubhav to hato ja, ane shrI sImandhar bhagavAn pAsethI visheSh
samAdhAn meLavIne bharatakShetre AvyA; tyAr pachhI samayaprAbhRut, pravachanasAr, niyamasAr, panchAstikAy, aShTapAhuD
vagere mahAn shAstronI rachanA shAsananA mahadbhAgye, kundakundaprabhunA vikalpanA nimittathI ane pudgal parAvartananA
svatantra pariNamanathI thaI gaI. emanI dashA kevaLagnAnanI atyant nikaT vartI rahI hatI. evA shrIkundakundabhagavAnano
anant anant upakAr varte chhe. temanA apAr upakAronI jagatane jAherAt thAy e mATe A pravachan–manDap sAthe
shrIkundakund– bhagavAnanun pavitra nAm joDIne ‘bhagavAnashrI kundakund–pravachan manDap’ em nAm rAkhyun chhe. teoshrIe A
bharatakShetramAn apUrva shrutanI pratiShThA karI chhe.
PDF/HTML Page 18 of 21
single page version
jaDanA kAryono ahankAr kare arthAt jaDanA kAryothI potAne lAbh–nukashAn mAne te mithyAdraShTi chhe, AtmAnA chaitanya
svabhAvanun khUn karanAr chhe.
nathI. pote potAnA ja puruShArthanA doShathI aTake chhe. parantu agnAnIo vastunI svAdhInatAne jANatA nathI tethI
anantakALathI potAnA puruShArthano doSh na jotAn par padArthano vAnk mAne chhe. jo potAnI paryAyano doSh jANe to
dravya–svabhAvanA jore te TALavA prayatna kare. parantu karmonun ja jor mAne ane karmo mand paDe to AtmAmAn dharma karavAnI
pAtratA pragaTe em mAne to te kadI potAno svAdhIn puruShArtha upADI shake nahi. AtmA pote guN ke doSh potAnA ja
puruShArthathI kare chhe. AtmAne puruShArtha karavAmAn karma vagere koI par padArtho rokatA nathI ane AtmA potAmAn game
tevo (savaLo ke Undho) puruShArtha kare paN te par padArthomAn kAI karavA samartha nathI. jaD padArthanI je samaye je
avasthA thavAnI hoy te samaye te avasthA svayam thayA ja kare chhe, te vakhate anukuLapaNe hAjar rahelA padArthane nimitta
kahevAy, paN teNe te jaDanA kAryamAn kinchitamAtra karyun nathI. ahIn to dharmanI vAt chhe. pratham to darek padArthanI
svatantratA chhe te samajavI joIe. have jaDanI avasthA sAthe to AtmAnA dharmano sambandh nathI. AtmAnA dharmano
sambandh tenI potAnI paryAy sAthe chhe. AtmAnA svabhAvamAn puNya–pApanA vikArIbhAvo nathI, te vikArIbhAvo
puruShArthanI UndhAIthI pote paryAyamAn navA pragaT kare chhe, temAn karmanA udayanun kAI ja kArya nathI. karmano uday jIvane
rAg–dveSh karAve–e mAnyatA mithyAtva chhe. karmo vikAr karAve nahi ane puruShArthanI nabaLAIthI paryAyamAn vikAr thAy
tenAthI lAbh nathI, paramArthe to puNya–pApano paN gnAtA ja chhun–em AtmAnA svabhAvanI shraddhA–gnAn karIne chaitanya
svabhAvano anubhav karavo te ja dharma chhe. anantakALathI svatantra chaitanyasvabhAvanI ruchi ane pratIt karI nathI. te
ruchi ane pratIt karIne AtmAmAn samyagdarshan pragaT karavun te apUrva mangaLik chhe. te ja pravachanamanDapanA mangaLik chhe.
vrat–pUjAdinA bhAv te jain dharma nathI paN rAg chhe–shubhabandh chhe. jain dharma to vItarAgatArUp chhe, rAg te jain dharma
nathI. rAgarahit svabhAvanI shraddhA, tenun gnAn ane temAn ja rAgarahit sthiratA te ja jainadarshan arthAt Atmadarshan
chhe, te ja mokShamArga chhe. ane te ja dharma chhe. emAn koIno pakSha nathI; e koI vADo nathI; e koI veSh nathI, e
jaDanI kriyA nathI, ane rAgAdikanA shubh–ashubhabhAvo paN nathI, e to moh ane kShobharahit AtmAnA ja shuddha
pariNAm chhe.
dharanArAn chhe. temanA utpAd–vyay koI bIjo karI shake nahi. jIv to mAtra potAnI paryAyamAn shubh ke ashubh bhAv
kare. ane agnAnI te bhAvano kartA thAy chhe, gnAnI tenA gnAtA rahe chhe, paN tene kartavya mAnatA nathI. samyagdraShTione
paN ashubhabhAvathI bachavA mATe vratAdi shubhabhAv hoy chhe, paN te bhAvane teo rAg samaje chhe ane tenAthI kalyAN
mAnatA nathI.
hoy chhe, kAI vastuthI bahAr hotA nathI. mATe vyavahAramAn AtmA paranun karI shake e mAnyatA paN mithyAdraShTinI ja
chhe. vyavahAre AtmA shubhabhAve kare paN AtmAe shubhabhAv karyo mATe bahAranI kriyA thAy chhe–em nathI. pUjA
vratAdino bhAv paN paramArthe hun nathI–evA bhAnapUrvak te shubhabhAvane vyavahAr kahevAy chhe. ane e vyavahAr paN
karavA jevo to chhe ja nahi. bahAranI kriyA to kadI karI shakato ja nathI tethI te
PDF/HTML Page 19 of 21
single page version
‘karavI paDe ke na karavI paDe’ e prashnano avakAsh ja nathI.
nAme jIvomAn ghaNA goTA chAle chhe. jyAre jyAre je vastunI kriyA thAy tyAre tenI svatantra paryAyathI ja te thAy chhe.
ane tyAre nimittarUp anukUL padArtha hoy chhe. parantu ekavAr to evI svatantra draShTi karavI joIe ke mAro trikALI
svabhAv kadI koIne nimitta paN nathI–em nirapekShadraShTi vagar samyagdarshan thAy nahi.
परभावस्य कर्तात्मा मोहोऽयं व्यवहारिणाम्।।६२।।
AtmA vikAr kare, parantu paramAn to kAI karI shake nahi.
vikalpano Ashray karavo te mithyAtva chhe. guNabhedarUp vyavahAr to vastumAn ja chhe, paN paranun karavAnI tAkAt to koI
vastumAn nathI. puNya–pApanA bhAvane jANavA te vyavahAranay chhe, paN te puNya–pAp ke vyavahAranA Ashraye samyagdarshan
nathI. samyagdarshan evI chIj chhe ke vANI–vikalpathI te pakaDAy tem nathI. sAchA dev–guru–shAstrane mAnavAthI paN
vAstavik samyagdarshan nathI kem ke te paN par vastu chhe. asangI chaitanyasvabhAvanI pratIt vagar samyagdarshan thAy
nahi.
paN kramabaddha potAthI thAy chhe. AtmAmAn je samaye je paryAy thavAnI hoy te ja kramabaddha thavAnI; A shraddhAmAn anant
puruShArtha chhe. jeNe ek samayanI paryAyano svIkAr karyo tene kevaLagnAnanI ane AtmAnI pratIt thaI gaI. jaDanI
avasthA tenA kramabaddha niyam pramANe thAy chhe evI shraddhA thatAn jaDano to gnAtA thaIne te pratye udAsIn thayo. have
potAmAn je kramabaddha avasthA thAy chhe teno AdhAr Atmadravya chhe–em dravyadraShTi thaI, eTale paryAyadraShTi ane rAganI
draShTi TaLI gaI. A rIte vastusvabhAvanI shraddhA–gnAn thayA vagar kramabaddha–paryAyanI shraddhA thAy nahi, kramabaddha paryAy
kaho ke svatantra vastu svabhAv kaho, tenI pratItamAn ja samyagdarshanano apUrva puruShArtha chhe.
jyAn sudhI svatantra dravya–guN–paryAyane na samaje tyAn sudhI jIvane nimittanun gnAn paN yathArtha hoy nahi.
jANe nahi. bIjI chIj chhe paN tenAthI A jIvamAn kAI paN vikRuti thatI nathI, potAnA puruShArthathI ja thAy chhe.
lAyakAt chhe te potAnI shaktithI chAle chhe agar sthir rahe chhe, agnAnI parAdhIn draShTithI jue chhe ke nimitta chhe mATe
Am thAy chhe ane nimitta nathI mATe Am thatun nathI. A draShTimAn ja mahAn bhed chhe. nimitta to ‘dharmAstikAyavat’
chhe. vastu potAnI shaktithI jevun kArya
PDF/HTML Page 20 of 21
single page version
kare tevun tene nimitta kahevAy. AvI vastu svabhAvanI svAdhInatAno DhanDhero kundakund bhagavAn ane anant kevaLIo
jAher karI gayA chhe. agnAnInI sanyogI draShTi chhe, gnAnInI svabhAvadraShTi chhe. agnAnI kahe chhe yogya nimitta hoy to
kArya thAy. gnAnI kahe chhe ke vastumAn potAnA svabhAvathI kArya thAy tyAre anukuL nimitta hoy ja. darek jaD ke chetan
padArthanI avasthA tenI potAnI tAkAtathI–(yogyatAthI) thAy chhe. vastunI shakti trikALI hoy chhe ane yogyatA
ek samay pUratI hoy chhe. je samaye jevI yogyatA hoy tyAre tevun kArya avashya thAy chhe. draShTAnt tarIke mATI dravyane
anya padArthothI judun batAvavA em kahevAy ke mATImAn ghaDo thavAnI lAyakAt chhe. paN jyAre mATI dravyanI ja
paryAyano vichAr karavAno hoy tyAre to, mATImAn je samaye ghaDo thavAnI lAyakAt thAy chhe tyAre ja temAn ghaDArUp
avasthA thAy chhe. tyAr pahelAn tenAmAn pInDarUp vagere avasthAnI lAyakAt hoy chhe. A rIte, kArya thavAnI lAyakAt
ek ja samay pUratI hovAthI ‘kumbhAr AvyA pahelAn mATImAnthI ghaDo kem thayo nahi’ evA koI prashnano avakAsh
raheto nathI. tem AtmAmAn paN darek paryAyanI lAyakAt svatantra chhe.
pAriNAmikabhAve siddha thAy chhe. parapadArtho kAraN nathI temaj pUrva paryAy kAraN nathI paN te ja samayanI lAyakAt
kAraN chhe. kAraN–kAryamAn samayabhed nathI. vikAr paryAy paN pAriNAmikabhAve chhe em nakkI karyA pachhI, nimittanI
apekShAe tene udayabhAv kahevAy chhe.
paN kahevAy nahi. samyagdarshananI utpattimAn AtmAnA antarang shuddha pariNAm te ja mUL kAraN chhe.
shiShya prashna kare chhe–‘AtmA svAdhIn chhe ke parAdhIn?’
uttaramAn shrIguru kahe chhe ke–dravyadraShTie AtmA svAdhIn chhe ane paryAyadraShTie parAdhIn chhe. agnAnIo
AtmAne koI par dravya AdhIn karatun nathI parantu AtmA pote svadravyadraShTi bhUlIne par uparanI draShTi kare chhe, tyAre te
vikArI thAy chhe–Aj parAdhInapaNun chhe. svabhAv uparanI draShTie jIvane vikAr thAy nahi paN par uparanI draShTie
vikAr thAy–e apekShAe paryAyadraShTithI AtmAne parAdhIn kahevAy chhe. kharekhar darek padArtha potAnA dravya–kShetra–
kAL–bhAvathI sat chhe–svatantra chhe. potAthI sat padArthane parathI kAI paN lAbh–nukashAn thAy e mAnyatA mithyAbuddhi
chhe. jo AtmA svabhAv draShTi kare to svAdhInatA pragaTe chhe ane jo paryAyadraShTimAn aTake to parAdhIn–vikArI thAy chhe.
parantu bannemAn pote svatantra chhe. par lakSha karIne vikArI thAy topaN pote svatantrapaNe ja thAy chhe. koI par padArtha tene
paratantra banAvatun nathI. A vastusvabhAvanI svatantratAno DhanDhero samajavAnI khAs jarUr chhe ane te svatantratA
samajavI te ja AtmAne mATe mangaLik chhe. te svatantratA samajavA mATe ja A ‘bhagavAnashrI kundakund pravachan manDap’ chhe.
Atma–svabhAvanun varNan karyun chhe. te uparAnt A granthamAn lagabhag 20 chitro ApyAn chhe, abhyAsI mumukShuoe A
granthanun atyant manan avashya karavA yogya chhe. A granthanun gujarAtI bhAShAntar chhapAIne phAgaN sud 1nA roj pragaT
thayun chhe. paDatar kimmat rUA. 1–4–0 chhe paN tenI kin. rUA. 1–0–0 rAkhavAmAn AvI chhe.