Atmadharma magazine - Ank 041
(Year 4 - Vir Nirvana Samvat 2473, A.D. 1947)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 19 of 21

background image
98 Atmadharma 41
‘karavI paDe ke na karavI paDe’ e prashnano avakAsh ja nathI.
vaLI agnAnI em mAne chhe ke bhale vyApyavyApakapaNe (ekamek thaIne) AtmA paranun kAI na karI shake, paN
paranA kAmamAn nimitta to thAy ne? em mAnanAr paN nimittAdhIn draShTivALo mithyAtvI chhe. nimitta–upAdAnanA
nAme jIvomAn ghaNA goTA chAle chhe. jyAre jyAre je vastunI kriyA thAy tyAre tenI svatantra paryAyathI ja te thAy chhe.
ane tyAre nimittarUp anukUL padArtha hoy chhe. parantu ekavAr to evI svatantra draShTi karavI joIe ke mAro trikALI
svabhAv kadI koIne nimitta paN nathI–em nirapekShadraShTi vagar samyagdarshan thAy nahi.
samayasAranI AtmakhyAti TIkAmAn shrI amRutachandrasUrie kahyun chhe ke–
आत्मा ज्ञानं स्वयं ज्ञानं ज्ञानादन्यत् करोति किम्।
परभावस्य कर्तात्मा मोहोऽयं व्यवहारिणाम्।।६२।।
AtmA gnAn chhe, pote ja gnAn chhe, te gnAn sivAy bIjun shun kare? AtmA parabhAvano kartA chhe em mAnavun
te agnAnI–vyavahArIjIvono moh chhe. vyavahArI agnAnI jIvo potAne par padArthanA kartA mAne chhe. agnAnabhAve paN
AtmA vikAr kare, parantu paramAn to kAI karI shake nahi.
prashna–vyavahArane hey kaho chho, to shun samyagdarshan–gnAn ane chAritra e traNane judA kahevArUp je vyavahAr
chhe te paN hey chhe?
uttara–samyagdarshan–gnAn–chAritrane bhedarUpe jANavA te vyavahAr chhe, vyavahArane jANavo te mithyAtva nathI,
kemake vastunA svabhAvamAn ja kathanchit guNabhed chhe. parantu te bhedane jANatAn chhadmasthane vikalpa Ave chhe, te bhedanA
vikalpano Ashray karavo te mithyAtva chhe. guNabhedarUp vyavahAr to vastumAn ja chhe, paN paranun karavAnI tAkAt to koI
vastumAn nathI. puNya–pApanA bhAvane jANavA te vyavahAranay chhe, paN te puNya–pAp ke vyavahAranA Ashraye samyagdarshan
nathI. samyagdarshan evI chIj chhe ke vANI–vikalpathI te pakaDAy tem nathI. sAchA dev–guru–shAstrane mAnavAthI paN
vAstavik samyagdarshan nathI kem ke te paN par vastu chhe. asangI chaitanyasvabhAvanI pratIt vagar samyagdarshan thAy
nahi.
jaDanI avasthA jaDathI svatantra jem thavAnI hoy tem ja thAy, AvI mAnyatA te niyatavAd nathI paN
samyakshraddhAnun kAraN chhe kemake tevo vastusvabhAv chhe. jem jaDanI avasthA svatantra kramabaddha chhe, tem chaitanyanI avasthA
paN kramabaddha potAthI thAy chhe. AtmAmAn je samaye je paryAy thavAnI hoy te ja kramabaddha thavAnI; A shraddhAmAn anant
puruShArtha chhe. jeNe ek samayanI paryAyano svIkAr karyo tene kevaLagnAnanI ane AtmAnI pratIt thaI gaI. jaDanI
avasthA tenA kramabaddha niyam pramANe thAy chhe evI shraddhA thatAn jaDano to gnAtA thaIne te pratye udAsIn thayo. have
potAmAn je kramabaddha avasthA thAy chhe teno AdhAr Atmadravya chhe–em dravyadraShTi thaI, eTale paryAyadraShTi ane rAganI
draShTi TaLI gaI. A rIte vastusvabhAvanI shraddhA–gnAn thayA vagar kramabaddha–paryAyanI shraddhA thAy nahi, kramabaddha paryAy
kaho ke svatantra vastu svabhAv kaho, tenI pratItamAn ja samyagdarshanano apUrva puruShArtha chhe.
jyAn badhA ja dravyonI avasthA kramabaddha potapotAthI thAy chhe, tyAn ‘nimitta hoy to thAy’ e vAt ja kyAn
rahI? pahelAn svatantra svabhAvanun gnAn kare ane darek paryAyane paN svatantra kabule pachhI ja nimittanun gnAn sAchun thAy.
jyAn sudhI svatantra dravya–guN–paryAyane na samaje tyAn sudhI jIvane nimittanun gnAn paN yathArtha hoy nahi.
nimitta chhe te to samyaggnAnano viShay chhe. samyaggnAn sva ane par bannene jANe chhe. pahelAn nirapekSha
svabhAvane draShTimAn svIkAryA vagar gnAn samyak thAy nahi ane gnAn sAchun na thAy tyAn sudhI te sva–parane yathArtha
jANe nahi. bIjI chIj chhe paN tenAthI A jIvamAn kAI paN vikRuti thatI nathI, potAnA puruShArthathI ja thAy chhe.
dharmadravya ane adharmadravya lokamAn sarvatra chhe. jyAre padArtha chAle tyAre tene dharmadravya nimitta kahevAy chhe ane
sthir rahe tyAre adharmadravya nimitta kahevAy chhe. gnAnIo vastunI svAdhIn shaktine jue chhe ke je padArthamAn tevI
lAyakAt chhe te potAnI shaktithI chAle chhe agar sthir rahe chhe, agnAnI parAdhIn draShTithI jue chhe ke nimitta chhe mATe
Am thAy chhe ane nimitta nathI mATe Am thatun nathI. A draShTimAn ja mahAn bhed chhe. nimitta to ‘dharmAstikAyavat’
chhe. vastu potAnI shaktithI jevun kArya