214 Atmadharma 46
shrI jain shikShaN varga– sonagaDh
(unALAnI rajAo daramiyAn tA. 4–pa–47 vaishAkh vad 14 thI tA. 27–pa–47 sudhI sonagaDhamAn shrI
jain svAdhyAy mandir TrasTa taraphathI jain darshan shikShaN varga kholavAmAn Avel hato. te vakhate traN vibhAg karavAmAn
AvyA hatA. temAnthI अ varganA prashnonA uttar tathA ब varganA be prashnonA uttar pratham shrAvaN mAsanA khAs ankamAn
pragaT thayel chhe. bAkInA prashnonA uttar ahIn ApavAmAn Ave chhe.)
trIjA prashnano uttar–
(1) jIvanun lakShaN jo kevaLagnAn mAnIe to te lakShaNamAn avyApti nAmano doSh Ave chhe kemake kevaLagnAn
sarva jIvomAn vyApatun nathI. jIvanun lakShaN jo arUpIpaNun mAnIe to te lakShaNamAn ativyApti nAmano doSh Ave chhe
kemake arUpIpaNun jIv sivAy dharmAstikAy, adharmAstikAy ane kALadravyamAn paN vyApe (–rahe) chhe.
jIvanun lakShaN jo mUrtapaNun mAnIe to te lakShaNamAn asambhav nAmano doSh Ave chhe kemake jIv trikAL amUrta
chhe, mUrta kadI nathI.
(2) je shaktinA nimittathI dravyanI dravyatA kAyam rahe arthAt ek dravya bIjA dravyarUp na pariName athavA
ek guN bIjA guNarUp na pariName tathA ek dravyanA anek athavA anant guN vikharAIne judA judA na thaI jAy
tene agurulaghutvaguN kahe chhe. A guN jIvAdi chhaye dravyomAn hoy chhe, tethI tene sAmAnyaguN kahevAy chhe.
uchchatA ane nIchatAnA abhAvane agurulaghutva pratijIvI guN kahe chhe. A guN sarva jIvomAn hoy chhe parantu
gotrakarmano nAsh thavAthI te siddhane shuddhapaNe pragaT thAy chhe. nIchenI dashAmAn te ashuddha hoy chhe. A agurulaghutva
pratijIvI guN jIv sivAyanA koI dravyomAn hoto nathI tethI tene visheShaguN kahevAy chhe.
(3) ka–mUL sharIr chhoDayA vagar jIvanA pradeshonun bahAr nIkaLavun tenun samudghAt kahe chhe. kha–bAhya ane
Abhyantar kriyAnA nirodhathI prAdurbhUt AtmAnI shuddhivisheShane chAritra kahe chhe. ga–dravya, kShetra, kAL, bhAvanI maryAdAthI
je gnAn bIjAnA manamAn rahelA rUpI padArthane spaShTa jANe chhe, tene manaparyayagnAn kahe chhe. gha–ghaNA ek maLelA
padArthomAnthI koI ek padArthane judo karanAr hetune lakShaN kahe chhe. jemake– jIvanun lakShaN chetanA. Da–smRuti ane
pratyakShanA viShayabhUt padArthomAn joDarUp gnAnane pratyabhignAn kahe chhe. jemake–A te ja manuShya chhe ke jene kAle joyo
hato.
(4) अज्ञान तिमिरान्धानां ज्ञानाञ्जनशलाकया।
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्री गुरवे नमः।।
artha– jeoe, gnAnarUpI anjanasaLI vaDe agnAnarUpI andhakArathI andh thayelA jIvonI Ankho khullI karI te
AtmalakShmIvant gururAjane namaskAr ho.
(pa) ka–dharmAstikAy, adharmAstikAy, AkAshAstikAy ane kALadravyone anAdianant svabhAvavyanjan
paryAy hoy chhe. kha–kevaLagnAn te jIvano svabhAv arthaparyAy chhe ane te arihant tathA siddha bhagavAnane hoy chhe.
chothA prashnano uttar–
(1) dhAraNA–te jIv dravyanA gnAnaguNanI apUrNa paryAy chhe. (2) Atma pradeshonun chanchaL thavun–te jIv
dravyanA yogaguNano vikArI paryAy chhe. (3) sUkShmatva–te jIv dravyano pratijIvIguN chhe. (4) bhAvendriy–te jIv
dravyanA gnAnaguNanI apUrNa paryAy chhe. (pa) kharabachaDApaNun–te pudgaladravyanA sparshaguNano vikArI paryAy chhe.
(6) kaShAy–te jIv dravyanA chAritra guNano vikArI paryAy chhe. (7) jIv–te dravya chhe ane teno visheShaguN chetanA
chhe. (8) pariNamanahetutva–te kALadravyano visheShaguN chhe.
shrI jainadarshan shikShaN varga–parIkShA
savAr 9–1p thI 10–30. varga क. tA. 28–pa–47
(jain siddhAnt praveshikA)
(1) jIv dravya kone kahe chhe? jIv dravya keTalAn ane kyAn chhe? ek jIv keTalo moTo chhe? 2p
(2) kArmaNavargaNA e kayun dravya chhe? kArmaNavargaNA ane kArmaNasharIr e bemAn sho taphAvat chhe?
(3) sharIr, bhAShA ane man ene tame jaD kahesho ke chetan? shA mATe?
(4) darek dravyane AkAr hoy chhe ane darek dravya koIne koI gnAnano viShay hoy chhe em dravyanA kayA
guNo batAve chhe?
(pa) nIchenA shabdonA artha samajAvo–
1. kevaLagnAn 2. antanun sharIr 3. arthakriyA
(Atmasiddhi) (1) nIchenI lITIono bhAvArtha samajAvo. 1p
1. pratyakSha sadguru sam nahIn parokSha jin upakAr. 2. roke jIv svachhand to pAme avashya mokSha. 3. jAtAn
sadguru sharaNamAn alpa prayAse jAy.(vadhu mATe juo pAnun 231)