: 84 : ātmadharma chaitra : 2474
to tenun pariṇaman vikārī thatun jāy. māṭe pahelānn svabhāvanī shraddhā karavī te ja vītarāgatāno mūḷ upāy chhe.
samyagdraṣhṭi jīvo abhiprāy apekṣhāe vītarāg chhe, ane te ja abhiprāyapūrvakanā visheṣh pariṇamanathī chāritra
apekṣhāe vītarāgatā pragaṭe chhe. pahelānn abhiprāy apekṣhāe vītarāgatā pragaṭyā vagar koī jīvane chāritra
apekṣhāe vītarāgatā pragaṭe nahi. eṭale ke samyagdarshan vagar kadī paṇ samyakchāritra pragaṭe nahi.
(197) shraddhāguṇ chāritraguṇanā kāryanī bhinnatā
‘rāgarahit chāritradashā pragaṭe tyāre ja sāchī shraddhā thaī kahevāy, paṇ jyān sudhī rāg hoy tyān sudhī
rāg–rahitapaṇānī shraddhā thaī shake nahi’ em je māne chhe te jīve ātmānā shraddhā–guṇane ane chāritraguṇane
svīkāryā nathī–eṭale kharekhar teṇe ātmāne ja svīkāryo nathī; tenī draṣhṭi rāg upar chhe paṇ ātmasvabhāv
upar nathī. rāg vakhate paṇ tāro ātmasvabhāv shun nāsh pāmī gayo chhe? –svabhāv to trikāḷ chhe, to je
svabhāv chhe te svabhāvanī shraddhā thaī shake chhe. paryāyamān rāg hovā chhatān te paryāyanī draṣhṭi chhoḍīne svabhāvanī
draṣhṭithī samyagdarshan pragaṭ thaī shake chhe. rāg hoy tyān sudhī samyagdarshan na thāy em jeṇe mānyun chhe teṇe
chāritraguṇanun ane shraddhāguṇanun kārya ek ja mānyun chhe, paṇ shraddhānā bhinna kāryane mānyun nathī eṭale ke shraddhā
guṇane ja mānyo nathī.
(198) rāgano tyāg koṇ karī shake?
tīrthaṅkar nāmakarmanā kāraṇarūp je soḷ bhāvanāo chhe temān sauthī pahelānn ja ‘darshanavishuddhi’ kahī chhe kem ke
badhāmān te mukhya chhe; te to avashya hovī ja joīe. te bhāvanāomān jyān tyāg ane tap āve chhe tyān
‘शक्तिः त्याग तप eṭale ke shakti pramāṇe tyāg ane tap’ em kahyun chhe. jene potānī sampūrṇa rāgarahit
shaktinun bhān hoy tene potānī paryāyamān keṭalā tyāganī shakti chhe tenā pramāṇanī khabar paḍe. parantu jeṇe hajī
sampūrṇa rāgarahit arāgī ātmashaktine jāṇī ja nathī tene rāgano tyāg kevo? rāgathī bhinna svabhāv shun
ane rāg shun–enā bhinna bhinna svarūpane jāṇe to svabhāvanī ekāgratāvaḍe rāgano tyāg kare. paṇ je rāg
ane ātmāne ek paṇe ja mānī rahyo chhe te jīv rāgano tyāg kevī rīte kare? shubharāg ātmānā arāgī
svabhāvane madad kare e mānyatā abhavya jevī chhe, abhavya paṇ evun to māne chhe. jo abhavya jīvane dharma thāy
to, ‘rāgathī ātmāne lābh thāy’ evī mānyatāvāḷāne dharma thāy.
(199) paravastu ātmāne lābh–nukashān kem na karī shake?
ātmānā svabhāvamān par dravyono atyant abhāv chhe. abhāv shun karī shake? jo ‘sasalānā shīṅgaḍā’
koīne lāge to par vastu ātmāne lābh–nukashān kare; parantu jem sasalānā shīṅgaḍāno ā jagatamān abhāv
chhe, tethī ‘sasalānā shīṅgaḍā mane lāgyā’ em koī mānatun nathī athavā to ‘hun sasalānā shīṅgaḍā kāpun chhun’ em
koī mānatun nathī. tevī rīte ātmānā svabhāvamān badhī vastuono, atyant abhāv ja chhe, tethī te vastuo
sāthe ātmāne kāī lāgatun–vaḷagatun nathī eṭale ke koī paṇ par vastu ātmāne lābh ke nukashān karī ja
shakatī nathī. vaḷī je rāg thāy chhe teno paṇ ātmānā trikāḷīsvabhāvamān abhāv chhe, ane pahelā samayanā
rāgano pachhīnā samaye abhāv chhe, to te rāg ātmāne shun lābh kare? rāg ātmānā svabhāvamān lābh karato
nathī, ane te rāg te pachhīnī bījī paryāyamān paṇ āvato nathī kem ke rāgano bīje samaye abhāv chhe.
(200) tun tārā svabhāvane svīkār!
āchāryabhagavān kahe chhe ke tārāthī chāritra na thaī shake to shradhdhāmān goṭā vāḷīsh nahi; tārā svabhāvane
anyathā mānīsh nahi. he jīv! tun tārā svabhāvane to svīkār, jevo svabhāv chhe tevo mān to kharo. jevo
svabhāv chhe tevo mānyā pachhī sthiratā thatān kadāch vār lāge to tethī visheṣh nukashān nathī, kem ke jeṇe pūrā
svabhāvane svīkārīne samyagdarshanane jāḷavī rākhyun chhe te jīv alpakāḷe svabhāvanā jore ja sthiratā pragaṭ karīne
mukta thashe. parantu je svabhāvane ja nathī mānato ane rāgane ja svabhāv māne chhe te jīv svabhāvano anādar
ane rāgano ādar kare chhe, tene amaryādit nukashān chhe, samyagdarshanathī bhraṣhṭa thayo thako te sansāramān ja rakhaḍe chhe.
samyagdarshan to sahaj svabhāvanā puruṣhārthavaḍe thāy chhe, rāgathī ke dehādinī kriyāthī thatun nathī.
(201) pañcham kāḷamān ochhī shakti vāḷā jīvoe shun karavun?
shrī niyamasārashāstranī (154) mī gāthāmān bhagavān shrī kundakundāchārya dev kahe chhe ke–
जदि सक्कदि कादुं जे पडिकमणादिं करेज्ज झाणमयं।
सत्तिविहीणो जो जइ सद्दहणं चेव कायव्वं।।१५४।।