
sharīranī kriyā to jaḍanī avasthā chhe, jaḍamān ātmāno dharma thato hashe? vaḷī, ātmāmān dayā, dān tathā
pūjādinā bhāvo thāy chhe te shubharāg chhe,–ātmānī vikārī dashā chhe. te vikārī dashāthī ātmānī avikārī
nirmaḷ dashārūp dharma thato hashe? vikārathī avikārī svabhāv pragaṭe nahi. e pramāṇe dharmanā marmanī khabar nahi
kare tyānsudhī paranī ruchi khase nahi.
रमणीयेषु सर्वेषु तदेकं पुरतः स्थितम्।।
guṇonā samudāyarūp akhaṇḍ ek padārtha chhe. sharīr vagere jaḍ padārthothī bhinna chhe, evā bhinna chaitanyane jāṇyā vinā,–
tenī sāchī oḷakhāṇ karyā vinā, bahāranā kriyākāṇḍamān kaṣhāy mand kare to puṇya thāy, parantu te mand kaṣhāy dharma nathī;
ane kriyākāṇḍamān jaḍanī kriyāno kartā thāy tathā shubharāg–mand kaṣhāyane dharma māne to sāthe mithyāttvarūpī mahā pāp
thāy. māṭe dehādinī kriyāthī bhinna tathā shubhāshubh vikār rahit chaitanyasvarūp ātmāne samajye ja chhūṭako chhe. jīve
anādikāḷathī ātmāne jāṇyo nathī. ātmā anādi anant chhe. jīvoe anantakāḷathī ātmā koṇ? tenī
oḷakhāṇ ek sekanḍa paṇ karī nathī. ātmā dehathī judo padārtha chhe ane deh jaḍ, rūpī pudgalonā ḍhīṅgalārūp judo
upar īchchhā kām karatī hoy to sharīramān rog hoy tene maṭāḍī de, paṇ īchchhāthī rog maṭato nathī; ane jo īchchhāthī
vāṇī nīkaḷatī hoy to īchchhā ghaṇī hovā chhatān pakṣhaghātavāḷā, lakavāvāḷā bolī shakatā nathī, totaḍī jībhavāḷā
spaṣhṭa bhāṣhā bolavānī ghaṇī īchchhā kare chhe, parantu spaṣhṭa bolī shakatā nathī, māṭe ātmāno jaḍ evā deh, vāṇī ādi
par padārtha upar adhikār nathī, teo ātmāthī bhinna svatantra evān pudgalonān rajakaṇonī avasthāo chhe, ane
ātmā temanāthī bhinna mātra jāṇanār–dekhanār svabhāvarūp, gnān, ānand ādi potānā svabhāvothī abhinna vastu
chhe, te anādi anant shāshvat padārtha chhe. tene koīe navo banāvyo nathī ane teno kadī sarvathā nāsh thato nathī, paṇ
potānā svabhāvothī kāyam rahīne tenī avasthāmān rūpāntar thāy chhe, te tenī hālato–paryāyo badalīne shaktirūpe–mūḷ
svabhāvarūpe kāyam rahe chhe. mūḷ svabhāvarūp padārtha–darek padārtha, jīv ke jaḍ–kadī navo thato nathī tem ja bhaviṣhyamān
kadī teno nāsh thato nathī, mātra ṭakīne avasthā–vartamān hālat–paryāy badale chhe. jemake jīv kāyam ṭakīne potāmān
judā judā bhāvo kṣhaṇe kṣhaṇe badale chhe, ghaḍīkamān tīvra