: phāgaṇ : 2006 : ātmadharma : 83 :
buddhi hoy ja. kemake jenī sāthe ekatā na māne tenāthī lābh māne nahi. dev–guru–shāstra uparanā rāgathī ātmāne
lābh thāy em mānanārane rāg ane dev, guru, shāstra vagere sāthe ekatvabuddhī chhe, te bahirātmā chhe, bahārathī
ātmāne lābh mānyo māṭe bahirātmā chhe, mithyādraṣhṭi chhe.
(112) antarātmānun lakṣhaṇ
jeṇe potānā svabhāvane jāṇyo hoy te jīv kadī par sāthe ke vikār sāthe ekatā māne ja nahi ane tethī
koī parathī ke vikārathī ātmāne lābh thāy em māne ja nahi. paranī sambandh rahit ane vikār rahit evā
potānā svabhāvanī oḷakhāṇ ne shraddhā karavān te upādey chhe, ne te ja paramātmadashā pragaṭ karavāno upāy chhe.
shuddha paramātmadashānī apekṣhāe sādhakarūp antarātmadashā paṇ hey chhe, kemake te paṇ apūrṇadashā chhe, te
ātmānun pūrun svarūp nathī. jevo paripūrṇa shuddha trikāḷī svabhāv chhe tevī ja paripūrṇa shuddha paramātmadashā pragaṭ thāy te
upādey chhe, trikāḷīsvabhāv ne paramātmadashā abhed thaī jāy chhe. ahīn paryāy apekṣhāe kathan hovāthī
paramātmadashāne upādey kahevāy chhe. dravyadraṣhṭithī to trikāḷ ekarūp paripūrṇa dravya ja upādey chhe; te dravyanā āshraye
paramātmadashā pragaṭ thaī jāy chhe.
vīr san. 2473. bhādaravā sud–8 somavār dasalakṣhaṇī parvano uttam shauchadin (4)
(113) bahirātmānun svarūp
ā sharīr jaḍ chhe, tenāthī ātmā judo chhe. ātmā eṭale jāṇanār–jonār vastu chhe. te ātmānī avasthā
traṇ prakāranī chhe; temānthī bahirātmadashānun varṇan chāle chhe.
ā sharīr jaḍ chhe, tene potānun māne te bahirātmā chhe; mithyādraṣhṭi chhe, gnāyakasvabhāv chhe tene jāṇato nathī ane
rāgādine ātmā māne chhe athavā karma ke sharīrane potānān māne chhe te mithyādraṣhṭi chhe. karma, sharīr, ne rāgadveṣh e traṇe
ātmā nathī; jem nāḷīyeramān uparanān chhotān ane kāchalī to ṭoparānnun svarūp nathī, temaj temān goṭā upar je rātī
chhāl hoy chhe te paṇ ṭoparun nathī, paṇ chokhkho saphed mīṭho goṭo te ja ṭoparun chhe tem ātmā gnānamūrti chhe, je
gnāyakabhāvano piṇḍ te ja ātmā chhe; temān ā sthūḷ chhotān jevun sharīr chhe te ātmā nathī, kāchalī jevān karmo chhe te paṇ
ātmā nathī, rāg–dveṣh thāy te rātī chhāl jevā chhe te paṇ chaitanya goḷā taraphano bhāg nathī paṇ jaḍ taraphano bhāg chhe.
ām je nathī jāṇato ane rāgādine ja ātmasvarūp māne chhe te mūḍh chhe, bahirātmī chhe, agnānī chhe.
‘ekavār to ā deh chhoḍīne marī javānun chhe.’ em agnānī māne chhe eṭale ke sharīr chhūṭatān ātmāno nāsh
te māne chhe tethī te sharīrane ja ātmā mānanār mūrkha chhe. te jīv sharīrādinun lakṣha chhoḍīne sukhasvarūp
ātmasvabhāvane pāmī shakato nathī. ātmāno svabhāv dehātīt, rāgādithī pār chhe tene mūrkha agnānī jāṇato
nathī. ahīn agnānīne ‘mūḍh–mūrkha’ kahyo chhe temān dveṣhabuddhi nathī paṇ santonī karuṇā buddhi chhe.
bhāī, tun ātmā chho, tārī tane khabar nathī, tethī gnānīo tane ‘mūrkha’ kahīne–ṭhapako āpīne satya
samajāve chhe. ā sharīr to tārun nathī, ne vikāramān paṇ tārī shānti nathī. tārī shānti to tārā sahaj svarūpamān ja
chhe. āvā svabhāvanun bhān karavun te antarātma dashā chhe. bahirātmadashā chhoḍavā yogya chhe, ne te bahirātmadashānī
apekṣhāe antarātmadashā ādaraṇīy chhe. ।। 13।।
(114) antarātmānun svarūp
have, paramasamādhimān sthit thaīne je jīv dehathī bhinna gnānamay potānā paramātmasvarūpane dhyāve chhe te jīv
antarātmā chhe, –em kahe chhe–
gāthā–14
देह विभिण्णउ णाणमउ जो परमप्पु णिएइ।
परम समाहि परिठ्ठियउ पंडिउ सो जि हवेइ।।१४।।
bhāvārtha :– je jīv potānā svabhāvane dehathī bhinna ne sampūrṇa gnānamay jāṇe chhe te jīv ja param samādhimān
sthir chhe, te ja paṇḍit chhe ane te ja antarātmā chhe.
(115) dharmātmā jīv kevun ātmasvarūp jāṇe chhe?
je gnānamay ātmāne māne te samyagdraṣhṭi chhe. samayasāramān ‘ज्ञान वपु’ kahyun chhe eṭale gnān sharīr ja
ātmānun chhe, gnānathī bhinna koī sharīr ātmānun nathī.