
nathī kemake te padārtho sat chhe, tenun pharavun te tene ādhīn chhe, bījo temān kāī pheraphār karī shake nahi, jaḍ
vastuno vepār ātmā karī shake nahi. agnānī jīv rāg–dveṣhano vepār potāmān kare chhe, gnānī gnānano
vepār kare chhe. jagatanā tattvo svatantra chhe ne ātmā teno draṣhṭā chhe. enā bhānavinā agnānī jīv
sannepātīyānī jem bake chhe ke ‘hun ānun karun.’ jem sannepātīo ghaḍīkamān kahe ke ‘āvo bhāī, āvo!’
pachhī tarat ja kahe ke ‘kem āvyo? ahīn tārā bāpanun shun dāṭayun chhe?’ em āgaḷ pāchhaḷanā bolavānī
tene jarā ya sandhi nathī, tem agnānī vastu svarūpane jāṇyā vagar jem tem bake chhe. jīv gnānabhāv kare
ane kān to vikārabhāv kare, e sivāy paranun kāī karī shake nahi. anādithī mūḍh agnānī jīvane ‘paranun hun
karun’ evo ahaṅkār chhe, viṣhay–bhog–ābarūnā bhāv te arūpī pāp vikār chhe. ane dayā–dān–pūjā
bhaktinā bhāv te arūpī puṇya vikār chhe, agnānī te puṇya–pāpanā vikāranā kartr̥utvamān rokāṇo chhe, paṇ
vikār rahit gnānasvarūpī ātmā chhe tene te jāṇato nathī. anantakāḷamān ek sekaṇḍ paṇ shuddha ātmānun
sāchun gnān karyun nathī. jem bīj ūgī te pūrṇimā thāy ja, tem ek sekaṇḍ mātra jo shuddha ātmānun sāchun
gnān kare to sadbodharūpī chandramā ūge ane pūrṇatā thāy ja.
chaitanya to mananā saṅkalpa–vikalpathī pele pār chhe, te badhāne jāṇanār chhe. paranī avasthā tenā svatantra kāraṇe
thāy chhe, chhatān mārā kāraṇe thāy chhe–em agnānī māne chhe te teno bhram chhe. ātmāmān to draṣhṭāpaṇun chhe; sharīr
ane ātmā bhinna padārtha chhe, bannenā svabhāv bhinna chhe, chhatān ek bījānun kāī kare em mānyun teṇe be tattvo
svatantra na mānyā. je padārtho bilakul na hoy te navā utpanna thāy nahi, ne je padārtha hoy te sarvathā naṣhṭa thāy
nahi, paṇ je padārtha hoy te pote svabhāvathī ja badalyā kare chhe. sharīranī avasthā badale te ātmānun kārya nathī.
jagatanā jaḍ ne chaitanya padārtho bhinna bhinna chhe, temān rūpāntar thaīne je je avasthā thāy te te tenun kārya chhe, ne te
padārtha teno kartā chhe. parathī judo potāno svabhāv chhe, tene jīv jāṇe to judāī (–mukti) thayā vinā rahe
nahi.
ramaṇatārūp chāritra pragaṭe. paṇ te chaitanya mūrti ātmā kem jaṇāy? koī dev–guru–shāstradvārā ke puṇya–pāp
dvārā te jaṇāy tevo nathī, jo te parathī jaṇāto hoy to tenī svatantratā rahetī nathī, te pote potānā gnānathī
jaṇāy chhe. anantakāḷamān ek sekaṇḍ paṇ parathī bhinna chaitanyano vivek jīve karyo nathī, jo ek kṣhaṇ paṇ evun
bhedagnān eṭale ke sāchī samajaṇ pragaṭ kare to mukti thayā vinā rahe nahi.
vagarano je nirmaḷānand chaitanya svabhāv trikāḷ chhe tenī prīti nathī. nirvikār chaitanya svabhāv chhe te vikār
dvārā jaṇāto nathī. nirvikār svabhāvanā bhānamān gnānī vikāranā kartā thatā nathī, vikār thāy tene te īṣhṭa
mānatā nathī, tethī te tenā kartā nathī.