Atmadharma magazine - Ank 087
(Year 8 - Vir Nirvana Samvat 2477, A.D. 1951)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 28 of 31

background image
kAratak vad 12 budhavAr
pravachanasAr gAthA 99 bhAvArtha ahao! vaItaraAgaI taAtpayar
darek dravya sadAy svabhAvamAn rahe chhe tethI te ‘sat’ chhe. vastu potAnA pariNAmamAn vartamAn rahetI hoy to
‘sat’ rahe ne? jo vartamAn pariNAmamAn na rahetI hoy to vastu ‘sat’ kaI rIte rahe? utpAd–vyay–dhuravavALo
pariNAm te vastuno svabhAv chhe, ne te vartamAn pariNAmamAn vastu sadAy vartI rahI chhe, tethI te sat chhe.
AtmAnun kShetra asankhyapradeshI ek chhe, ne te kShetrano nAnAmAn nAno ansh te pradesh chhe. tem AkhA dravyanI
pravAh–dhArA ek chhe, ne te pravAhadhArAno nAnAmAn nAno ansh te pariNAm chhe.
kShetra apekShAe dravyano sUkShma ansh te pradesh chhe.
kAL apekShAe dravyano sUkShma ansh te pariNAm chhe.
A to gnAyakasvabhAvanI draShTi karAvavA mATe varNan chhe. pariNAm pariNAmImAnthI Ave chhe, –evA
pariNAmI dravyanI draShTi kar to te pariNAmInA Ashraye samyagdarshan–gnAn–chAritra pariNAm Upaje, Take ane
vadhIne pUrNa thAy.
ekek pariNAm potAnA svakALamAn Upaje chhe, pUrva pariNAmathI vyayarUp chhe ne saLang pravAhamAn te dhurav chhe.
kevaLagnAnapariNAm potAnA svarUp apekShAe svakALe utpAdarUp chhe, pUrvanI alpagna paryAy apekShAe te vyayarUp
chhe, ne dravyanA saLang pravAhamAn to te kevaLagnAn–pariNAm dhurav chhe; e rIte badhAy pariNAmo potapotAnA
vartamAn kALamAn utpAd–vyay–dhuravavALA chhe, ne te te vartamAn pariNAmamAn vastu vartI rahI chhe, eTale ke vastu
vartamAnamAn ja pUrI chhe. evI vastunI draShTi kar to tenA Ashraye dharma thAy chhe. gnAnI kevaLagnAn–paryAyanA kALane
gotatA nathI (arthAt tenA upar draShTi karatA nathI) kem ke te paryAy atyAre to sat nathI paN bhaviShyamAn tenA
svakALe te sat chhe, mATe gnAnI to vartamAnamAn sat evA dhuravadravyane ja gote chhe (–dhurav upar draShTi kare chhe.) A
apekShAe niyamasAramAn uday–upasham–kShayopasham ne kShAyak e chAre bhAvone vibhAvabhAv kahyA chhe. je paryAy
vartamAn utpAdapaNe varte chhe te to ansh chhe; kevaLagnAn–paryAy paN ansh chhe, –te vartamAn pragaT nathI ane
bhaviShyamAn pragaT thashe–em pariNAmanA kAL upar jovAnun nathI rahetun paN vartamAn pariNAm vakhate dhuravapaNe
Akhun dravya vartI rahyun chhe te dravyanI pratIt karavAnun AmAn Ave chhe, dravyanI draShTi thatAn vItarAgatA thAy chhe.
shAstronun tAtparya vItarAgatA chhe vItarAgatAne tAtparya kahetAn svabhAvanI draShTi karavI e ja tAtparya chhe–em
Avyun, kem ke vItarAgatA to svabhAvanI draShTithI ja thAy chhe. antaramAn dravyasvabhAv upar lakSha rahetAn vItarAgatA
thaI jAy chhe; AthI dhuravadravyasvabhAvanI draShTi te ja sarvasva kAryakar thaI. paryAyane gotavAnun na rahyun eTale ke
paryAyanI draShTi na rahI. dhuravasvabhAvanI draShTi rAkhIne paryAyano gnAtA rahyo, temAn vItarAgatA thatI jAy chhe.
vItarAgatA thAy te tAtparya chhe, paN te vItarAgatA kem thAy? vItarAgaparyAyane shodhatAn (eTale ke te
paryAyanI sAme jotAn) vItarAgatA nathI thatI paN dhuravatattvanA Ashraye rahetAn paryAyamAn vItarAgatArUp tAtparya
thaI jAy chhe. e rIte, dravya upar draShTi thavI temAn ja tAtparya AvI jAy chhe. eTale, shAstranun tAtparya vItarAgatA
chhe em kaho, ke shAstranun tAtparya svabhAvadraShTi chhe–em kaho, banne ek ja chhe. shrImad rAjachandrajIe kahyun chhe ke–
‘jinapad nijapad ekatA, bhedabhAv nahi kAI, lakSha thavAne tehano kahyAn shAstra sukhadAI.’
jevo bhagavAnano AtmA, tevo ja potAnA AtmA, tenA svabhAvamAn kAI bhed nathI. evA svabhAvanun
lakSha karavun te ja shAstrono sAr chhe.
ahIn pariNAmonA utpAd–vyay–dhuravanI vAt chAle chhe, temAnthI vItarAgI tAtparya kaI rIte nIkaLe chhe te
batAvyun. pariNAmonun dhuravapaNun to saLang pravAh apekShAe chhe. have pariNAmono pravAhakram ek sAthe to vartato
nathI, eTale pariNAmonun dhuravapaNun nakkI karavA jatAn dhuravasvabhAv upar ja draShTi jAy chhe. dhuravasvabhAvanI draShTi
vagar pariNAmanA utpAd–vyay–dhurav nakkI thaI na shake. pariNAmane dhurav kyAre kahyo? –ke pariNAmonA AkhA
pravAhanI apekShAe tene dhurav kahyo; Akho pravAh ek samayamAn pragaTI jato nathI eTale pariNAmanI dhuravatA
nakkI karavA janAranI draShTi ekek pariNAm uparathI khasIne dhuravadravya upar gaI. pariNAm uparanI draShTithI
(paryAyadraShTithI) pariNAmanI dhuravatA nakkI nahi thAy. pariNAmono