nakkI kare to potAnA gnAyakapaNAnI pratIti thaI jAy. dravyanA darek pariNAmane potapotAno avasar bhinna chhe.
sAme traNakALanA pariNAmo ek sAthe gney chhe ne ahIn AtmA teno jANanAr chhe. AvA gneyagnAyakapaNAmAn vachche
rAg na rahyo, ekalI vItarAgatA ja AvI. pahelAn AvI shraddhA karatAn vItarAgI shraddhA thAy chhe ne pachhI
gnAnasvabhAvamAn sthiratA thatAn vItarAgI chAritra thAy chhe.
to pariNAm thAy, ke nimittane lIdhe ahIn pariNAmamAn pheraphAr thAy, karmanA udayathI vikAr thAy, ke vyavahAr
karatAn karatAn paramArtha pragaTe, athavA to paryAyanA AdhAre paryAy thAy’–evI koI vAt UbhI rahetI nathI. badhA
pariNAmo potapotAnA avasare dravyamAnthI pragaTe chhe. jyAn dravyanA darek pariNAmo potapotAnA avasare ‘sat’ chhe
tyAn vaLI nimitta sAme jovAnun ja kyAn rahyun?–ane ‘hun paramAn pheraphAr karun ke parathI mArAmAn pheraphAr thAy’ –e
vAt paN kyAn rahI? –mAtra gnAtA ane gneyapaNun ja rahe chhe, e ja mokShano mArga chhe, e ja samyak puruShArtha chhe.
darek pariNAm potapotAnA avasaramAn sat chhe. AmAn traNakALanA pariNAmonI ek saLang sAnkaL laIne
utpAd–vyay–dhuravanI vAt karI chhe. dravya potAnA pariNAmasvabhAvamAn rahelun chhe. atyAre pariNAmano svabhAv shun
chhe te vAt chAle chhe. pahelAnn pariNAmono utpAd–vyay–dhurav svabhAv sAbit kare chhe; ane pachhI, dravya te
pariNAm–svabhAvamAn rahelun hovAthI te dravya paN utpAd–vyay–dhuravavALun sat chhe–em chhelle sAbit karashe. gnAtA,
vastunA AvA svabhAvane jANe ne gneyomAn pheraphAr karavAnun na mAne te samyaktva chhe, ne padArthonA svabhAvano
gnAtA rahe temAn vItarAgatA chhe.
thatA traNakALanA pariNAmo te gneyo chhe,–AvI pratIti karatAn kyAy pheraphAr ke AghumpAchhun karavAnI buddhi na rahI,–
rAg–dveShanI buddhi na rahI, eTale gnAn svamAn Tharyun. A ja vItarAgatA ane kevaLagnAnanun kAraN chhe.
utpAd–vyay–dhuravavALun chhe. AvA dravyanA sat svabhAvanI pratIti karavI te samyagdarshan chhe. e ja kharun
addharathI thatA nathI paN pariNAmInA pariNAm chhe; eTale pariNAmano nirNay karatAn pariNAmI dravyano ja nirNay
thAy chhe, ne ekalA pariNAm uparathI ruchi khasIne trikALI dravya–svabhAv taraph ruchi ane gnAn vaLe chhe,–e ja
samyagdarshan ane vItarAgatAnun mUL chhe.
paN utpAd–vyay–dhuravavALun chhe–em A gAthAmAn siddha karavun chhe.
(1) TIkAmAn, pahelAnn to dravyamAn samagrapaNA vaDe anAdi–