ḥ 74ḥ ātmadharmaḥ 100
shrī samayasāranī chhaṭhṭhī–sātamī gāthāmān āvī jatā –
vyavahāranayanā chār prakāro ane
nishchayanā āshraye temano niṣhedh
pt.chādhyāyīmān gā. pa2p thī papa1mān vyavahāranayanā chār prakāronun varṇan karyun chhe, tenun mūḷ samayasāranī
chhaṭhṭhī–sātamī gāthāmān rahelun chhe. samayasāranī chhaṭhṭhī–sātamī gāthāmānthī e chāre prakāranā vyavahār nīkaḷe chhe ane
‘gnāyakabhāv’ batāvīne te chāre prakāranā vyavahārano niṣhedh karāvyo chhe.
vyavahāranayanā chār prakāro ā pramāṇe chhe–
(1) upacharit asadbhūt vyavahār
(2) anupacharit asadbhūt vyavahār
(3) upacharit sadbhūt vyavahār
(4) anupacharit sadbhūt vyavahār
(1) upacharit asadbhūt vyavahāraḥ vyakta rāg eṭale ke buddhipūrvakano rāg te jīvano chhe em jāṇavun
te upacharit asadbhūt vyavahār chhe.
(2) anupacharit asadbhūt vyavahāraḥ avyakta rāg eṭale ke abuddhipūrvakano rāg te jīvano chhe
em jāṇavun te anupacharit asadbhūt vyavahār chhe.–ā banne vyavahārone ‘asadbhūt’ kahīne rāgathī jīvane
judo oḷakhāvyo chhe. shrī samayasāranī chhaṭhṭhī gāthāmān ‘णवि होदि अप्पमत्तो ण पमत्तो’ eṭale ke je gnāyakabhāv
chhe te apramatta paṇ nathī ane pramatta paṇ nathī–em kahyun chhe temān uparanā banne prakāranā vyavahārano niṣhedh
āvī jāy chhe.
(3) upacharit sadbhūt vyavahāraḥ gnān parane jāṇe chhe em kahevun, athavā to gnānamān rāg jaṇātān
‘rāganun gnān chhe’ em kahevun, te upacharit sadbhūt vyavahār chhe.
–chhaṭhṭhī gāthāmān ‘णाओ जो सो उ सो चेव’ eṭale ke je gnāyakapaṇe jaṇāyo te to te ja chhe–em kahyun
chhe temān ā trījā prakāranā vyavahārano niṣhedh āvī jāy chhe.
(4) anupacharit sadbhūt vyavahāraḥ ‘gnān te ātmā’ ityādi guṇ–guṇī bhed pāḍavā te
anupacharit sadbhūt vyavahār chhe.
–sātamī gāthāmān ‘णवि णाणं ण चरितं ण दंसणं जाणगो सुद्धो’ eṭale ke gnāyak ātmāne
nishchayathī gnān paṇ nathī, chāritra paṇ nathī ane darshan paṇ nathī, te to shuddha gnāyak ja chhe–em kahyun chhe temān
guṇaguṇī bhedarūp anupacharit sadbhūtavyavahārano paṇ niṣhedh āvī jāy chhe.
(pa) ‘gnāyakabhāv’ te nishchay chhe.
e rīte samayasāranī chhaṭhṭhī–sātamī gāthāmān nishchay ‘gnāyakabhāv’ nā āshraye uparanā chāre prakāranā
vyavahārano niṣhedh thaī jāy chhe.
ahīn, paranun ātmā kāī kare evo par sāthenā sambandhavāḷo vyavahār to līdho nathī tethī tenā
niṣhedhanī paṇ vāt karī nathī. ahīn to ātmānī paryāyamān thatā vyavahāranī ja vāt līdhī chhe ane teno ja
niṣhedh karyo chhe.
ahīn je pāñch prakāro kahyā chhe temān pahelo–pahelo prakār bījā–bījā prakārano sādhak chhe ane bījo–
bījo prakār pahelā–pahelā prakārane sādhya chhe.
ā viṣhay uparanā vistr̥ut pravachano ahīn sāme pāne āpavāmān āvyā chhe.
*