jeṭhaḥ 2478ḥ 1pa7ḥ
jem māḷā badhā motīmān rahelī chhe, paṇ māḷānun ek motī bījā motīmān rahelun nathī. tem ātmadravya
badhā guṇ–paryāyomān vyāpak chhe, paṇ tenī ek paryāy bījī paryāyamān vyāpak nathī. dravya–guṇ trikāḷ te ne te
ja rahe chhe ne paryāyo kṣhaṇe kṣhaṇe navī navī thāy chhe. pahelī kṣhaṇe agnānadashā hatī ne bījī kṣhaṇe gnānadashā thaī, to
tyān pahelānī agnānaparyāy bījī gnānaparyāyamān avyāpak chhe, paṇ dravya to banne paryāyomān vyāpak chhe.
kevaḷagnān sādi–anant evun ne evun rahe chhe, parantu temān paṇ pahelā samayanī kevaḷagnān paryāy bījā
samayanī paryāyamān vyāpatī nathī. bījā samaye ‘evī ne evī’ paryāy thavā chhatān ‘te ne te ja’ paryāy nathī.
ek samayanī paryāyamān traṇakāḷane jāṇavānun sāmarthya hovā chhatān te pote to ek samay ja ṭake chhe. kṣhāyikabhāvane
sādi–anant kahyo te to pravāhe chhe, paṇ temān pahelī kṣhaṇano kṣhāyikabhāv bījī kṣhaṇe raheto nathī, bījī kṣhaṇe
bījo navo kṣhāyikabhāv pragaṭe chhe.–e pramāṇe paryāyonun paraspar avyāpakapaṇun chhe. āvo yathārtha nirṇay karatān
paryāyanā āshrayanī buddhi chhūṭīne dravyasanmukh buddhi thatān sādhakabhāv pragaṭe chhe.
(47 nayothī ātmadravyanun varṇan karyun chhe temānthī 17 mā nay uparanun vivechan ahīn pūrun thayun.)
***
anekāntamūrti bhagavān ātmānī
keṭalīk shaktio
gnānasvarūp ātmāne jāṇe to samyaggnān ane dharma thāy chhe. gnānasvarūp ātmāmān anant dharmo rahelā
chhe. te ātmānun gnān karāvavā māṭe ahīn ātmānī shaktionun varṇan chāle chhe. atyār sudhīmān nīchenī sāt
shaktionun varṇan thayun chhe.
(1) sauthī pahelān jīvatvashakti batāvī; jaḍamān astitva chhe paṇ jīvatva nathī, ātmāmān jīvatva
trikāḷ chhe tethī te chaitanyaprāṇavaḍe sadā jīvī rahyo chhe. ātmā parane jīvāḍe ke pote parathī jīve–evun tenun svarūp
nathī.
(2) bījī chitishakti chhe; jo ā chitishakti na hoy to ātmā jaḍ thaī jāy, ane jīvane jāṇe
koṇ? ā chetanāshakti sadā jāgr̥utisvarūp chhe.
(3–4) dashishakti ane gnān shakti kahīne chetanānī kriyā batāvī; darshan samasta padārthonā sāmānya
avalokanarūp chhe, ne gnān samasta padārthone visheṣhapaṇe jāṇanārun chhe.
(pa) pāñchamī sukhashakti kahīne temān samyaktva ane chāritra bannenun phaḷ samāvī dīdhun. gnānadarshanamay
ātmānī pratīti kare tevī ek samyaktvashakti chhe, ane temān līn thāy tevī chāritrashakti chhe. ātmānī pratīt
karīne temān līn thatān param anākuḷ shānt–āhlādarūp sukhano anubhav thāy chhe. āvī sukhashakti ātmāmān
trikāḷ chhe.
(6) chhaṭhṭhī vīryashakti chhe. ātmānun sukh samyak puruṣhārthapūrvak pragaṭe chhe, te puruṣhārtha arthāt vīryashakti
ātmāmān trikāḷ chhe; tenā vaḍe svarūpanī rachanā thāy chhe. dravya–guṇ–paryāy traṇemān ātmānun vīrya chhe.
(7) sātamī prabhutvashaktinā varṇanamān to adbhut vāt karī. ā prabhutvane līdhe ātmānā dravya–guṇ–
paryāy svatantratāthī shobhī rahyān chhe. ā prabhutvashakti ātmānā pratāpane akhaṇḍ rākhe chhe, ātmānī prabhutā
ātmāmān ja bharī chhe em te batāve chhe.
e pramāṇe sāt shaktionun varṇan karyun; have vibhutva nāmanī āṭhamī shaktinun varṇan kare chhe.