–jemaṇe sahaj–khīlelī anekāntadraṣhṭi vaḍe samasta ekānt draṣhṭinā parigrahanā āgraho prakṣhīṇ karyā chhe evā–
manuṣhyādi gatiomān ane te gationā sharīromān ahaṅkār–mamakār nahi karatān anek oraḍāomān sañchārit
ratnadīpanī māphak ekarūp ja ātmāne upalabdha karatā thakā, avichalitachetanāvilāsamātra ātmavyavahārane
aṅgīkār karīne, jemān samasta kriyākalāpane bheṭavāmān āve chhe evā manuṣhyavyavahārano āshray nahi karatā
thakā rāgadveṣhanā unmeṣh aṭakī gayā hovāne līdhe param udāsīnatāne avalambatā thakā, samasta paradravyanī
saṅgati dūr karī hovāne līdhe kevaḷ svadravya sāthe saṅgatapaṇun hovāthī kharekhar svasamay thāy chhe.”
(ṭīkāḥ pr̥uḥ 147–8)
ahīn em kahyun keḥ ‘hun manuṣhya chhun, sharīrādinī samasta kriyāo hun karun chhun, strī–putra–dhanādikanā grahaṇ–
tyāgano hun svāmī chhun’–em mānavun te ‘manuṣhya–vyavahār’ chhe, ane je jīv evā manuṣhya–vyavahārano āshray karīne
pravarte chhe te mithyādraṣhṭi chhe.
‘mātra achalitachetanā te ja hun chhun, dehādik hun nathī’ em sva–paranun bhedagnān karīne ātmasvabhāvanā
āshraye pariṇamavun te ‘ātmavyavahār’ chhe; ane dharmī jīv evā ātmavyavahārane aṅgīkār karīne pravarte chhe.
jeo manuṣhyādi paryāyamān līn chhe teo ekāntadraṣhṭivāḷā chhe; te ekāntadraṣhṭivāḷā loko bhinna chaitanyane
bhūlīne manuṣhyavyavahārano āshray karatā hovāthī rāgī–dveṣhī thāy chhe; ane paradravya sāthe sambandh karatā hovāthī teo
parasamay chhe–mithyādraṣhṭi chhe.
jeo dehathī bhinna chaitanyane jāṇīne bhagavān ātmasvabhāvamān ja sthit chhe teo anekāntadraṣhṭi chhe; teo
manuṣhyavyavahārano āshray na karatān ātmasvabhāvano āshray karatā hovāthī rāgīdveṣhī thatā nathī paṇ param udāsīn
rahe chhe; ane paradravya sāthe sambandh na karatān kevaḷ svadravya sāthe ja sambandh karatā hovāthī teo svasamay chhe.
sva–paranun bhedagnān karīne svasamayarūpe pariṇamavun te ja darek jīvanī pharaj–kartavya chhe.
(–pravachanamānthī)
**********************************************************
* mokṣhanun kāraṇ *
antarmukh thayelun gnān ja mokṣhanun kāraṇ chhe, puṇyapariṇām te mokṣhanun
kāraṇ nathī.
antaranā gnānasvarūpanī jene khabar nathī ane jenun gnān paramārtha
svabhāvanī sanmukh thayun nathī–evā agnānīne vrat, niyam, shīl, tap vagerenā
shubh pariṇām hovā chhatān tene mokṣhamārgano abhāv chhe;–māṭe puṇya–pariṇām te
mokṣhanun kāraṇ nathī.
ane jene antaranā gnānasvarūpanī shradhdhā chhe, jenun gnān paramārthasvabhāvanī
sanmukh thayun chhe evā gnānīne, gnānasvarūpanī ekāgratāmān vrat, niyam, shīl, tap
vagerenā shubh pariṇām na hovā chhatān mokṣhamārgano sadbhāv chhe;–māṭe
gnānasvarūpamān ekāgratā te ja mokṣhanun kāraṇ chhe, puṇyapariṇām mokṣhanun kāraṇ nathī.
agnānīne ke gnānīne koīne paṇ puṇya te mokṣhanun kāraṇ nathī.
(–pravachanamānthī)
***********************************************************
poṣhaḥ 2480 ḥ pa3ḥ