PDF/HTML Page 1 of 21
single page version
Atmadharma is a magazine that has been published from
Songadh, since 1943. We have re-typed and uploaded the
old Atmadharma Magazines to our website
We have taken utmost care while re-typing, from the
original Atmadharma Magazines. There may be some
typographical errors, for which we request all readers to
kindly inform us about the same, to enable us to correct
and improve. Please send your comments to
Shree Kundkund-Kahan Parmarthik Trust
(Shree Shantilal Ratilal Shah-Parivar)
PDF/HTML Page 2 of 21
single page version
paramārthe kāī pher nathī, jeṭalun sāmarthya siddha bhagavānanā ātmāmān chhe
teṭalun sāmarthya darek ātmāmān bharyun chhe. siddha paramātmā potānā svabhāv
sāmarthyanī pratīt karīne temān līnatā vaḍe pūrṇa gnān–ānand pragaṭ karīne
mukta thaī gayā; ane agnānī jīv potānā svabhāv sāmarthyane bhūlīne,
rāgādimān ja potāpaṇun mānīne sansāramān rakhaḍe chhe.
PDF/HTML Page 3 of 21
single page version
yādī ahīn prasiddha karavāmān āvī chhe; to je bhāī–bahenonī rakamo bākī hoy temaṇe yād karīne, potānā
102/– sheṭh mānamallajī
ā divaso daramiyān uttam kṣhamā vagere dharmo upar pū. gurudevashrīnān khās adhyātma pravachano thashe.
divasomān pū. gurudevanān khās pravachano thashe. ā divaso daramiyān ghaṇākharā mumukṣhuone
kāmadhandhāthī nivr̥uttino visheṣh avakāsh maḷato hovāthī teo lābh laī shake te hetue ā
āṭh divaso rākhavāmān āve chhe.
PDF/HTML Page 4 of 21
single page version
dehathī bhinna gnānānandasvarūp ātmā chhe tenī oḷakhāṇ karīne temān ekāgra thavun te ja ātmānun dhyey
ātmānī mukti thāy–evun kartavya shun, tenī ā vāt chhe. ā ātmāne potāno shuddha ātmā ja dhyey chhe; te
shuddhaātmāne dhyey banāvīne upayogane ekāgra karatān samyagdarshan–gnān–chāritra pragaṭe chhe, tenāthī sansārano
nāsh thaīne mokṣhadashā pragaṭe chhe.
mānīne aṭake chhe tethī anādithī tenāmān tattvagnānanā taraṅg ūṭhatā nathī. ā ‘tattvagnān taraṅgiṇī’ vañchāy chhe,
ātmāmān tattvagnānanā taraṅg kem ūṭhe tenī ā vāt chhe. ā sharīr dekhāy chhe te to jaḍ chhe teno jāṇanār
ātmā chhe te dehathī judo chhe; ane kṣhaṇe kṣhaṇe andaramān je rāgādinī lāgaṇī thāy chhe te kr̥utrim–upādhirūp kṣhaṇik
chhe, te ātmānun kāyamī svarūp nathī; tenāthī rahit gnānaānand svabhāve ātmā anādi anant chhe, āvā
ātmānī sambhāḷ karīne tene gnānanun dhyey banāve to ātmāmān tattvagnānanā apūrva taraṅg ūchhaḷe, te mokṣhanun
kāraṇ chhe. gnānasvabhāv to evo ne evo anādi anant chhe paṇ jīve kadī potānā svarūpanī sambhāḷ karī nathī
tethī ja te sansāramān rakhaḍe chhe. ek kṣhaṇ paṇ potānā vāstavikasvarūpanī sambhāḷ kare to mukti thayā vinā rahe
nahi.
ke jethī sansārabhramaṇano ant āve ne ātmānī mukti thāy! hun sharīrathī bhinna chaitanyasvarūp chhun–em potānā
svarūpanī oḷakhāṇ karavī te ja ā manuṣhyapaṇāmān karavā jevun dhyey chhe, ane e ja dharma chhe.
te paṇ ātmānun dhyey nathī, te to vikār chhe; bhagavān ātmā ā manuṣhyadehathī pār chaitanyatattva chhe, te
jāṇanār–dekhanār chhe, jo te pote potāne jāṇe dekhe to ānandano anubhav thāy ne paramānandamay muktadashā pāme.
māṭe potāno shuddha gnānānand svarūp ātmā ja ā ātmāne dhyeyarūp chhe; tenī shraddhā, gnān ane ekāgratā rūp
kriyā te mokṣhanun kāraṇ chhe.
dhyān kare chhe tethī sansāramān rakhaḍe chhe. satsamāgame satyanun shravaṇ karīne tenā yathārtha bhāvane jīve kadī ek kṣhaṇ
paṇ hr̥udayamān jhīlyo nathī; sharīranī kriyānī tathā rāganī pakkaḍamān aṭakī gayo chhe paṇ tenāthī pār antaramān
chaitanyatej–gnānabimb hun chhun, jāṇanār tattva ja hun chhun, evī pakakaḍ antaramān kadī karī nathī. jāṇanāre pote
potāne na jāṇyo ne parane ja jāṇatān tyān potāpaṇun mānyun tethī te chār gatimān bhramaṇ karī rahyo chhe. te bhramaṇ
kyāre ṭaḷe? ke hun to jāṇanār chhun, par chījone jāṇavā chhatān temanāthī mārun gnān judun chhe, em jāṇīne pote
potānā gnānane ja dhyey banāve to sansārabhramaṇ ṭaḷe ne ātmānā ānandano anubhav thāy.
PDF/HTML Page 5 of 21
single page version
chidrūp ātmā pote ja potānun dhyey chhe–te pote ja potāne pūjya chhe ane te ja ādaraṇīy chhe. je jīv āvī
vāt samaje tene te sambhaḷāvanārā dev–guru–shāstra pratye pūjya bhāv–ādarabhāv āvyā vinā rahe nahi ane
tenāthī viparīt kahenārā evā kudev–kuguru–kushāstra pratyeno ādarabhāv tene chhuṭī jāy. antaramān chidānand
svabhāvanun bahumān karīne tene dhyey banāvavāthī ja samyagdarshan–gnān–chāritrano lābh thāy chhe, āvun ja
batāvatā hoy te ja dev–guru–shāstra sāchā chhe; antaranā chaitanyasvabhāv sivāy koī paṇ parane dhyey
banāvavāthī lābh thavānun je kahetā hoy te dev–guru–shāstra sāchā nathī. ā rīte sāchā dev–guru–shāstrane
oḷakhīne temanā bahumānanī vāt paṇ āmān āvī jāy chhe.
sarvagnadeve potānā gnānamān traṇakāḷ traṇalok joyā, temān darek padārtha samaye samaye potapotānun kārya kare ja chhe,
jagatamān koī paṇ padārtha ‘nakāmo’ nathī. ‘koī paṇ padārtha nakāmo nathī’ eṭale shun? ‘par chīj ātmāne kām
āve’ evo eno artha nathī, ātmāne māṭe to par chīj nakāmī ja chhe; paṇ jagatamān chetan ke jaḍ darek chīj
samaye samaye pariṇamīne potapotānā avasthārūpī kāryane kare chhe eṭale koī paṇ samay tenā kārya vagarano
(pariṇaman vagarano) jato nathī, māṭe koī paṇ chīj nakāmī nathī. parane māṭe to badhī vastuo akiñchitkar
eṭale nakāmī ja chhe kemake ek vastuno bījī vastumān abhāv chhe, to temān te shun kare? paṇ darek vastu
potapotānā nij kārya sahit chhe māṭe koī vastu nakāmī nathī.
ātmāne koī paravastu dhyeyarūp nathī; hun paranun kām karun ke parachīj mārun kāī karī dye e vāt lakṣhamān levā jevī
nathī; hun gnānānandasvarūp ātmā chhun, e sivāy koī par chīj mārī nathī e pramāṇ lakṣhamān laīne potānā
gnānānandasvarūp ātmāne ja dhyey karavā jevo chhe, kharekhar ā ātmāne potāno gnānānand svabhāv ja pūjya
ane dhyey chhe. parantu āvā potānā dhyeyano je nirṇay kare te jīvane nimitta tarīke tevun dhyey batāvanārā dev–
guru pratye pūjyabhāv–vinay–bhakti–bahumān āvyā vinā rahe nahi. ātmānā svabhāvanī sarvagnashaktine
oḷakhīne je potānī sarvagnatā pragaṭ karavā māṅge chhe tene, tevī sarvagnatāne pāmelā sarvagnadev pratye bahumān
āvyā vinā rahe nahi, temaj te sarvagnatānā sādhak santo pratye paṇ bahumān āvyā vinā rahe nahi.
svabhāvano nirṇay chhe, to tenī vāt jūṭhī chhe. ātmānā svabhāvano nirṇay thāy ne sarvagnano nirṇay na thāy–
em kadī bane ja nahi.
potānun dhyey chhe. jeṇe potānā ātmāne dhyey banāvīne tenī shraddhā karī, gnān karyun paṇ hajī pūrṇatā pragaṭī nathī
evā dharmīne vachche, jemane pūrṇa sarvagnatā khīlī gaī chhe evā sarvagnadev pratye, temaj te sarvagnatānā sādhak santo
pratye, ane te sarvagnatāno upāy kahenārī vītarāgī vāṇī pratye bahumānano bhāv āve chhe. sādhak bhūmikāmān
dev–guru–shāstranā bahumānano bhāv āve chhe ane te prakāranān nimitto upar lakṣha jāy chhe, tethī vyavahāramān
pañchaparameṣhṭhī vagerene paṇ dhyeyarūp kahevāy chhe, paṇ paramārthe to antaramān māro chidānandasvabhāv ja mārun dhyey chhe
evun dharmīne lakṣha chhe.
PDF/HTML Page 6 of 21
single page version
ā pravachananī sharūātano keṭalok bhāg ‘ātmadharma’ nā aṅk 124 mān āvī gayo chhe.
avatār maḷyo ane satsamāgam maḷyo, to have tāro ātmā shun tenī
oḷakhāṇ karīne evo apūrva bhāv pragaṭ kar ke jethī anantakāḷanā
bhavabhramaṇano nāsh thaī jāy. bhāī! ā sharīrano sanyog to kṣhaṇamān chhūṭīne
rākh thaī jashe, te tārī chīj nathī, ane tārun rākhyun te rahevānun nathī; māṭe
dehathī bhinna tārun chaitanyatattva shun chīj chhe tene oḷakh.
jignāsu jīv potānā ātmānun chintan karatān vichāre chhe ke aho! ā jagatamān ānandasahit ane uttam
paramātma tattvathī ūñchun jagatamān koī nathī. jagatamān sarvotkr̥uṣhṭa uttam chaitanyatattva chhe, tenī prāpti arthe ahīn
tene namaskār karyā chhe. chaitanyatattvanī prāpti sivāy puṇyapāpanā bhāvo jīve anantavār karyā ane bahāranā
sanyogo anantavār maḷyā, paṇ temān kyāy ātmāno ānand nathī. ā sharīrathī pār chaitanyatattva chhe te
atīndriy ānandano sāgar chhe, te pote ānandasvarūp chhe; e sivāy kṣhaṇik hālatamān je puṇya–pāpano vikār
dekhāy chhe te tenun vāstavikasvarūp nathī. ‘hun to shuddha chidrūp chhun, ānand ja mārun svarūp chhe’ em jyānsudhī jīv na
samaje tyānsudhī tene dharmanī sharūāt thāy nahi ane bandhan ṭaḷe nahi.
shraddhā–gnān–ekāgratā te mokṣhamārga chhe. jene puṇyanī ke puṇyanā phaḷanī ruchi chhe tene ātmānā abandh svabhāvanī
ruchi nathī eṭale ke dharmanī ruchi nathī. juo, pūrvanā puṇyane līdhe koīk pāse paisānā ḍhagalā hoy tyān
agnānīne teno mahimā āvī jāy chhe ke ‘bhāī! ene to bhagavāne āpyun eṭale te to vāpare ja ne! ’ paṇ
are bhāī! shun bhagavān koīne paisā āpe? jo bhagavān āpatā hoy to bījāne āpyā ne tane kem na
āpyā? ek ne āpe ne bījāne na āpe to to bhagavān paṇ pakṣhapātī ṭharyā? paṇ em banatun nathī bhāī!
bahārano sanyog to pūrvanān puṇya–pāp anusār bane chhe. paisā vagere maḷe te pūrvanā puṇyanun phaḷ chhe paṇ temān
kyāy chaitanyano ānand nathī; māṭe te puṇyanī ane puṇyanā phaḷanī mīṭhāsh chhoḍ. sanyogano ke puṇyano mahimā
nathī paṇ chaitanya svarūpano ja mahimā chhe; tārā chaitanya svarūpanā mahimāne jāṇīne tenī sanmukh thā to
atīndriy ānandano anubhav thāy. koī sanyogomān ke sanyog taraphanā bhāvamān
PDF/HTML Page 7 of 21
single page version
svabhāvano mahimā tene bhāsato nathī.
svarūpane to lakṣhamān leto nathī. ane maphatano paranī mamatā karīne duḥkhī thāy chhe. jem ek vaḍanā jhāḍ upar
ek vāndaro ghaṇā vakhatathī raheto hato tethī tene em thaī gayun ke ā jhāḍ mārun chhe. pachhī jyān unāḷo āvyo
ane jhāḍanān pāndaḍān kharavā māṇḍayā tyān te vāndaro duḥkhī thavā lāgyo ke are! mārān pāndaḍā kharī jāy chhe! tem ā
bahārano sanyog to vaḍanān pān jevo chhe, sanyogathī bhinna potānā ekatva chaitanya svarūpane bhūlīne agnānī
jīv anādithī sanyogamān ja potāpaṇun mānī rahyo chhe, tethī sanyogamān kāīk pratikūḷatā thāy tyān agnānīne
em thāy chhe ke hāy re! mārī vastu chālī jāy chhe! paṇ gnānī kahe chhe ke bhāī! e vastu tārī nathī, tārī vastu
to tārī pāse chhe, tun to paramānandamay chaitanyasvarūp ātmā chho; āvā tārā svarūpane tun oḷakh. ākhā
jagatamān sauthī uttam tattva hoy to te paramānand svarūp tāro ātmā chhe. jem chaṇānī mīṭhāsh chaṇāmānthī ja
āve chhe, retī ke tāvaḍāmānthī nathī āvatī; tem chaitanyano ānand chaitanyamānthī ja āve chhe, bahāranā koī
sanyogamānthī ke rāgamānthī āvato nathī, chaitanyashaktimān ānandanā nidhān paḍyā chhe temānthī ja te vyakta thāy
chhe.
ne ānand bharyo chhe, paṇ agnānarūpī kachāshane līdhe tene potānā svābhāvik ānandano svād āvato nathī ne
puṇya–pāpanī ākuḷatāno svād āve chhe, tathā navā navā avatār dhāraṇ karīne chār gatimān rakhaḍe chhe. ām
chhatān tenī svabhāvashaktino nāsh thayo nathī. potānī svabhāvashaktinun bhān karīne samyak shraddhā–gnān–chāritra
vaḍe ātmāne sekatā tenā atīndriy ānandano svād āve chhe ne pachhī pharīne tene chār gatimān avatār thatā
nathī.
ke bahāranī sāmagrīmān–khāvā pīvāmān, strī kuṭumbamān, ābarūmān, sharīramān, lakṣhmī vageremān mārun sukh chhe. vaḷī
koīk enāthī jarāk āgaḷ chāle to em māne chhe ke puṇyanā shubh rāgamān sukh chhe. paṇ bhāī re! tārun sukh
to tārā svabhāvamān hoy ke bahār hoy? bahāramān ke rāgamān sukh mānīne ten tārā chaitanyanī moṭī avagaṇanā
karī, ātmānā shuddha svabhāvano ten anādar karyo ne rāgano ādar karyo. ā prakāranī ūndhī mānyatāthī jyānsudhī
bahāramān ānand māne chhe tyānsudhī potānā andarano atīndriy ānand jīvane anubhavamān āvato nathī, eṭale
ke samyagdarshan thatun nathī–ātmasākṣhātkār thato nathī. tene ahīn samajāve chhe ke he bhāī! tāro ātmā pote
ānandasvarūp chhe, teno tun vishvās kar; ane sanyogamān ke rāgamān ānandanī kalpanā chhoḍ. āvo durlabh manuṣhya
avatār maḷyo ane satsamāgam maḷyo, to have tāro ātmā shun tenī oḷakhāṇ karī evo apūrva bhāv pragaṭ
kar ke jethī anantakāḷanā bhavabhramaṇano nāsh thaī jāy. bhāī! ā sharīrano sanyog to kṣhaṇamān chhūṭīne rākh thaī
jashe; te tārī chīj nathī, ane tārun rākhyun te rahevānun nathī, māṭe dehathī bhinna tārun chaitanyatattva shun chīj chhe tene
oḷakh.
sanmukh pariṇaman karavun te apūrva maṅgaḷ chhe. anādinā bhavabhramaṇano jene thāk lāgyo hoy ane ātmānī jene
laganī lāgī hoy evā mumukṣhu jīvane ātmānun shuddha chaitanyasvarūp samajāvavā māṭe ahīn tenun varṇan kare chhe. he
bhāī! tārā ātmānun rūp to ānand ane gnān chhe, e sivāy sharīranun rūp te tārun nathī, ane puṇya–pāp te
paṇ tārun kharun rūp nathī. tārī chaitanyatattvanī samajaṇ vagar pūrve agnānabhāve bījā bāhya sādhano anantavār
karyān ane temān dharma mānyo, paṇ tenānthī tārun jarāpaṇ kalyāṇ na thayun.
PDF/HTML Page 8 of 21
single page version
puni tyāg–virāg athāg lahyo,
vanavās rahyo mukh maun rahyo
draḍh āsan padma lagāy dīyo.
tadapi kachhū hāth haju na paryo,
ab kayon na vichārat hai manamen
kachhū or rahā un sādhan sen.
tenāthī bhavabhramaṇano āro āvyo nahi. māṭe he jīv! anādithī tārī bhramaṇā chhoḍ ane have chaitanyatattvanī ruchi
karīne satsamāgame tene samajavānī darakār kar. jem rūpiyā kamāvavānī jene darakār chhe tene tenī vāt sāmbhaḷatān paṇ
kevī honsh āve chhe? tem jene chaitanyatattvanī darakār hoy tene satsamāgame shravaṇ–manan karīne te samajavā māṭe
utsāh ane honsh hovā joīe. gharamān kāīk navīn chījavastu āve tyān kevī honshathī te jue chhe! to anādikāḷamān
nahi prāpta evī apūrva chaitanya vastune prāpta karavā māṭe tenī ruchi–honsh ane udyam joīe. anādithī bahāranun
jāṇavāmān rokāy chhe paṇ andaranī chaitanyavastune kadī jāṇī nathī tene jāṇavāno prayatna karato nathī. jeṇe ātmānun
apūrva kalyāṇ karavun hoy teṇe gnānane antarmukh karīne ātmānā svabhāvane jāṇavo; te sivāy bījā badhā upāyo
niṣhphaḷ chhe. agnānīne bahāranī vastunī honsh āve chhe paṇ antaramān pote moṭo chidānand bhagavān birāje chhe teno
mahimā ke oḷakhāṇ karato nathī. ātmānā chaitanyasvabhāvamān param shānt atīndriy ānand bharelo chhe, paṇ agnānīne
tenī pratīt nahi hovāthī teno svād āvato nathī. tāvaḍāmān māvo choṇṭyon hoy teno svād agnānīne bhāse chhe, paṇ
te to jaḍ chhe, teno svād kāī ātmāmān āvato nathī; viṣhayothī pār ātmānā ānandano svād kevo hashe te
agnānīnā khyālamān paṇ āvatun nathī; andaranā chaitanyasvabhāvamān ānandanī mīṭhāsh bharī chhe, jevo siddhabhagavantono
ānand chhe tevo ja ānand ā ātmānā svabhāvamān paṇ bharyo ja chhe, tenī oḷakhāṇ karīne temān ekāgratā kare to
teno anubhav thāy. chaitanyanā atīndriy ānandano alaukik svād anubhavamān āvyo tyān gnānīne bahāranā badhā
viṣhayo tuchchha bhāse chhe–temān kyāy svapne paṇ sukh bhāsatun nathī, tenī anrtadashā pharī jāy chhe.
dharmīne āvatun nathī. jagatanā mūḍh jīvo to paisā vagere jaḍanī prītimān ātmānī chaitanyalakṣhmīnā mahimāne bhūlī
jāy chhe evā jīvone ahīn samajāve chhe ke are bhāī! jagatamān ūñchāmān ūñchun to tārun chaitanyatattva chhe, ānand hoy
ānand nathī. potānā antarasvabhāvanā avalamban sivāy bahārathī kāī maḷe tem nathī, bhagavān paṇ ā ātmāne
kāī āpī de tem nathī. jagatamān anantā tīrthaṅkar bhagavanto sarvagna paramātmā thayā, atyāre mahāvidehamān sīmandharādi
tīrthaṅkaro birāje chhe, parantu bījā jīvonun teo kāī karī de em banatun nathī. sarvagna paramātmā paṇ em pharamāve chhe ke
he jīvo! jagatamān tamāre māṭe tamārun chaitanyatattva uttam chhe, tene tame samajo. amārā ātmāmān jeṭalī tākāt chhe
teṭalī ja tākāt tamārā ātmāmān paṇ bharī chhe. anant avatāramān jīve potānā uttam chaitanyatattvanī samajaṇ kadī
karī nathī. sarvagna thavānī tākāt potānā ātmāmān chhe tene oḷakhe to muktinā rāh khūle.
evā pañchaparameṣhṭhī bhagavantone namaskār karyā chhe. jem gharanā āṅgaṇe koī moṭā sant ke mahāpuruṣh āve tyān
temanun svāgat bahumān kare chhe; tem ahīn kahe chhe he bhāī! jagatamān moṭāmān moṭo evo tāro ānandasvarūp
ātmā tārān antaramān birāje chhe ane nimitta tarīke pañchaparameṣhṭhī
PDF/HTML Page 9 of 21
single page version
svāgat–bahumān kar, ne e sivāy bījāno ādar chhoḍ.
sharīr to asharaṇ chhe ne chaitanyatattva sharaṇarūp chhe. āvā chaitanyatattvane oḷakhīne tenun sanmān–ruchi–
pratīt karavā jevā chhe. bhāī! tun vichār ke tārā ātmānun lakṣhaṇ shun chhe? ā deh te tārī chīj nathī,
paṇ gnān ne ānand te tārun lakṣhaṇ chhe; tārun svarūp ja gnān ne ānand chhe; sanyogo anādithī navā navā
badalatā āve chhe paṇ bhagavān ātmā to sadā ekarūp chaitanyasvarūp chhe; badhā sanyogomān rahyo chhatān te
badhā sanyogothī judo chhe. ‘gnān te hun’ em gnānalakṣhaṇ dvārā ātmā samasta par dravyothī judo oḷakhāy
chhe. ahīn shāstrakār kahe chhe ke hun āvā shuddha chidrūp ātmāno arthī chhun tethī tenī prāptine māṭe hun tenun
varṇan karun chhun. jagatamān mān–ābarū kem maḷe ke puṇya kem bandhāy teno hun arthī nathī, paṇ hun to
ātmāno arthī chhun; ātmārthīne prāpta karavā yogya kāī hoy to potāno shuddha ātmā ja prāpta karavā
yogya chhe.
joīe. jem aphīṇanī dukānavāḷāne tyān aphīṇano māvo maḷe paṇ tyān dūdhano māvo na maḷe, dūdhano
māvo kandoīnī dukāne maḷe. tem chaitanyatattvano māvo gnānī pāsethī maḷe; jeṇe chaitanya tattvane anubhavyun
hoy te ja tenī vāt yathārthapaṇe samajāvī shake. jeo puṇyathī ne rāgathī dharma manāvatā hoy, nimittanā
āshrayathī dharma manāvatā hoy teo to aphīṇanī dukān jevā chhe, temanī pāse shuddhaātmāno yathārtha
upadesh maḷī shake nahi.
reṇathī sandhāy nahi, tem chaitanyanā apūrva bhān vaḍe anant sansārano nāsh thaī gayo tene pharīne sansār
thāy nahi. jem chaṇo shekāīne tenī kachāsh baḷī gaī pachhī pharīne te ūgato nathī; tem chaitanyatattvanī
shraddhā karīne temān ekāgratā vaḍe mohano nāsh karyo tene pharīne sansāramān avatār thato nathī. paṇ pahelānn
ā vāt antaramān besavī joīe ke jagatamān sauthī uttam tattva māro ātmā chhe, mārā chaitanyanī pratīti
karavā māṭe bījā koīnun mane avalamban nathī. anādikāḷathī kadī nahi pāmelā evā chaitanyatattvanī
prāpti māṭe pahelānn tenī oḷakhāṇ karo evo ahīn upadesh chhe. juo, svarganī prāpti māṭe ke paisānī
prāpti māṭe ke dīkarā vagerenī prāpti māṭe ā upadesh nathī paṇ apūrva samyagdarshan–gnān–chāritra vaḍe shuddha
chaitanya tattvanī prāpti māṭe ā upadesh chhe. bhāī! tārā ātmāno ānand tane kem prāpta thāy ane tārā
janma–maraṇ kem ṭaḷe tenī ā vāt chhe; bākī sansāramān rakhaḍavun paḍe ne janma–maraṇ karavā paḍe evī vāt
ahīn nathī. jene puṇyanī ne sanyoganī ruchi chhe tene ā vāt antaramān nahi bese. anādinā janma–
maraṇano nāsh karīne je jīv mokṣhapadanī prāpti karavā māṅgato hoy evā jīvane māṭe ā vāt chhe. chaitanya
svabhāvanī apūrva draṣhṭi pragaṭī hoy, ātmānā atīndriy ānandano anubhav thayo hoy evā gnānīne
bahāramān game tevā sanyog vartatā hoy paṇ tene antaramān bhān chhe ke ā mārī chīj nathī, hun to chaitanya
chhun, mārā chaitanyasvarūpamān parano pravesh nathī. jem veshyā bahārathī prem kare chhe paṇ antarathī tene koī
pratye sācho prem hoto nathī, tem dharmīne bahāramān sanyogo varte chhe ne amuk rāg–dveṣh paṇ thāy chhe, parantu
tenā antaramān chaitanyatattva sivāy koī sanyogo upar prīti hotī nathī. ātmāno prem dharmīnā
antaramānthī kadī khasato nathī. chaitanya svarūp ātmāne oḷakhīne tenī prīti kare to paranī prīti chhūṭī
jāy, ane svasanmukh ekāgratā vaḍe atīndriy ānandano anubhav pragaṭe. māṭe antaramān chaitanyasvarūp
ātmāne oḷakhīne tenī prīti karo evo santono upadesh chhe.
PDF/HTML Page 10 of 21
single page version
gaī chhe. antarathī jhaṅkhanā jāgavī joīe ke arere! anant anant kāḷathī
māro ātmā ā janma–maraṇanā pherāmān rakhaḍī rahyo chhe, to have teno āro
kem āve? jene āvī jignāsā jāge te dharmano upāy shodhe.
ātmā! anantakāḷamān ek sekaṇḍ paṇ ten parathī judā ātmānun bhān karyun nathī. māro ātmā
gnānasvarūp chhe, te sharīrādi jaḍanī kriyāno karanār nathī, evun bhān kadī karyun nathī, ane hun
jaḍanī kriyāno kartā, jaḍanī kriyā mārī em agnānī anādithī māne chhe paṇ jīvanī īchchhā
pramāṇe dehādinī kriyā thatī nathī, īchchhā na hovā chhatān rog thāy chhe, rog thāy tene maṭāḍavānī
īchchhā kare chhatān rog maṭato nathī. bhagavān! ekavār nakkī to kar ke jaḍanī kriyā tārī nathī,
tun to gnān chhe. are! andar puṇya–pāpanān bhāv thāy te paṇ tārun kharun svarūp nathī. dayā–pūjā–
bhakti vagereno bhāv thāy te puṇyabhāv chhe, ne hinsā juṭhṭhu vagerenā bhāv thāy te pāpabhāv chhe,
e puṇya ne pāp banne vikārabhāvo chhe, tenāthī tārun gnānānandasvarūp judun chhe e vāt kadī
sāmbhaḷavāmān āvī nathī, kyārek sāmbhaḷavā maḷī tyāre andarathī nakār karyo eṭale
vāstavikapaṇe kadī sāmbhaḷyun nathī. ekavār paṇ satsamāgame shravaṇ–manan karīne, parathī ne
vikārathī bhinna chaitanyasvarūpane oḷakhe ne pratīt kare to dharmanī sharūāt thāy. ā apūrva
vastu chhe. anant–anant bhavo karyā chhatān kyāy āro na āvyo, to kāīk apūrva samajaṇ
bākī rahī gaī chhe. antarathī jhaṅkhanā jāgavī joīe ke arere! anādi kāḷathī māro ātmā ā
janma–maraṇanā pherāmān rakhaḍī rahyo chhe to have teno āro kem āve? āvā parādhīn
avatārathī chhūṭīne ātmānī shānti kem thāy? āvī jignāsā jāge to dharmano upāy shodhe.
bhāī! bahāramān tārā sukhanun sādhan nathī, antaranā chidānandasvabhāvamān tārun sukh chhe. je siddha
paramātmā thayā te badhāy potānā ātmāmānthī ja siddhapaṇun pragaṭ karīne thayā chhe; ātmāmān
pūrṇānandanī tākāt bharī chhe temānthī ja te pragaṭe chhe. āvā pūrṇānandasvabhāvane lakṣhamān laīne tenī
pratīti karavī te pratham dharma chhe. ek sekaṇḍ paṇ āvo dharma kare to tene janma maraṇano āro
āvī jāy. āvī pratīti karyā vagar bījun game teṭalun kare topaṇ janmamaraṇano āro na
āve. bhāī! chaitanyanā panth chaitanyamān chhe, antarano rāh bahāranā upāyathī pragaṭe tevo nathī.
bāpu! ā antaranī vāt chhe, apūrva samyagdarshan ane ātmashāntinī vāt anantakāḷamān
prītipūrvak sāmbhaḷī paṇ nathī. antaramān ruchi karīne sāmbhaḷe to āṭh varṣhanī kumārikā paṇ
samajī shake tevun chhe. are! ā deh ame nahi, ā sanyoganā ṭhāṭh amārā
PDF/HTML Page 11 of 21
single page version
rūpiyā kharchatān jenī ek āṅkh paṇ na maḷe evo ā manuṣhya avatār maḷyo chhe,
temān ātmānun apūrva bhān karīne bhavano ant āve evun kāīk kare to manuṣhya
avatāranī saphaḷatā chhe. ane jo evun apūrvabhān na karyun to kīḍīne kīḍīnun sharīr
maḷyun ne tane manuṣhyanun sharīr maḷyun temān pher shun paḍyo? bhedavignān te muktino
upāy chhe; māṭe ā manuṣhyapaṇun pāmīne satsamāgame bhedavignān pragaṭ karavāno
prayatna karavo joīe.
bhedavignān vagar jīvane anādithī sansār–paribhramaṇ thāy chhe. samayasāramān te sambandhī shlok
kahyo chhe ke–
अस्यैवाभावतो बद्धा बद्धा ये किलकेचन।।
bhedagnān vagar ja jīv anādithī sansāramān paribhramaṇ karī rahyo chhe.
jīv sansāramān rakhaḍe chhe. ā ātmā dehathī to judo
gnānānandasvarūpathī bharelā ātmā chhīe. āvun apūrva ātmagnān āṭh varṣhanī rājakumvarīo
paṇ karī shake chhe. āvā apūrva gnān vagar tyāgī thāy ne shubhabhāv kare topaṇ temān ātmānun
hit nathī ātmānī vāstavik oḷakhāṇano upāy karavo te mūḷavastu chhe, ā sivāy puṇya
to anantavār karī chūkyo chhe te kāī apūrva nathī. vibhāv shun ane svabhāv shun, tenī vaheñchaṇī
karīne svabhāvamān ekāgra na thāy tyānsudhī dharma thāy nahi.
PDF/HTML Page 12 of 21
single page version
sevāḷ jevā malin chhe, jem pāṇīmān upar je sevāḷ thāy te svachchha pāṇīnun svarūp nathī,
svachchha pāṇī to te sevāḷathī judun chhe, tem chidānand mūrti ātmā atīndriy ānandarūpī jaḷathī
bharelo chhe, temān puṇya–pāp te sevāḷ jevā chhe, te svachchha ātmānun svarūp nathī, ātmā to
nirmaḷ gnānasvarūp chhe evun samyak ātmabhān karavun te dharma ane hit chhe; ā bodhabīj te
muktinun kāraṇ chhe. juo, antaramān pātra thaīne samajavā māṅge to kaṇabī ane kheḍūtane paṇ
samajāy tevī ā vāt chhe. jem kaṇabī ‘bī’ rākhīne ‘kaṇ’ ne bhogave chhe, tem jeṇe dharma karavo
hoy–hit karavun hoy teṇe pratham bhedagnān rūpī bīj pragaṭ karavun joīe.
svabhāvamān pūrṇānand paramātmadashā pragaṭavānī tākāt chhe, temān antarmukh thaīne teno vishvās
karavo ne tenun samyaggnān karavun tenun nām bhedagnān chhe, ne te mokṣhanun kāraṇ chhe. juo, bahāramān
khūb garamī thatī hoy ane ṭhaṇḍī havā āve, tyā jāṇe te havāmānthī sukh āvatun hashe em
agnānī māne chhe, paṇ anādinā sansāramān chār gatinā tāpamān ātmā tapī rahyo chhe tenī
shānti kem thāy? teno vichār paṇ karato nathī. antaramān ṭhaṇḍo chidānandasvabhāv chhe teno āshray
kare to ātmānī shānti pragaṭe; paṇ te svabhāvano kadī vishvās karato nathī. bahārano vishvās
kare chhe paṇ pote potāno vishvās karato nathī tethī sansāramān paribhramaṇ thāy chhe. jem
līṇḍīpīparanā ekek dāṇāmān chosaṭhaporī tīkhāshano svabhāv bharyo chhe tem ātmānā potānā
svabhāvamān ja pūrṇa gnān–ānandano svabhāv bharyo chhe; paṇ anādikāḷamān ek samay paṇ tenī
pratīt karī nathī. jo svasanmukh thaīne ek kṣhaṇ paṇ svabhāvanī pratīt kare to alpakāḷamān
mukti thayā vinā rahe nahi.
karāvavāno ne bhagavānanī pratiṣhṭhāno bhāv āve. jem sansāranā premīne putranā lagna vagere
prasaṅge lakṣhmī kharchavāno ullās āve chhe tem jene dharmano prem chhe tene dharmanā nimittarūp sāchā
dev–guru–dharma pratye bhakti ane ullāsano bhāv āvyā vinā raheto nathī. jeo ātmānā
pūrṇānand svabhāvane sādhīne paramātmā thaī gayā chhe ane jeo hajī te pūrṇānand dashāne sādhī
rahyā chhe –evā dev–guru pratye jene bhakti ane vinayano utsāh nathī āvato tene dharmanī
prīti nathī. ahīn to e batāvavun chhe ke bhedagnān thayā pachhī paṇ dharmīne bhagavānanī pratiṣhṭhā
vagereno shubh bhāv āve chhe; parantu bhedagnān vagar ekalā shubharāgamān rokāī rahe to tene dharma
thāy nahi, kemake bhedagnānathī ja dharma thāy chhe. jem sonun ane pīttaḷ vachche sonī bhedagnān kare
chhe, tem gnānasvarūp ātmā ane rāgādi vikārībhāvo temanī vachche gnānī bhedagnān kare chhe.
aho! je siddhabhagavanto thayā temane te siddhadashā kyāthī āvī? ātmāmān tākāt hatī temānthī
te pragaṭī chhe, tevī ja tākāt mārā svabhāvamān bharī chhe temānthī mārī paramātmadashā khīlashe, paṇ
kyāy bahāramānthī ke rāgamānthī mārī paramātmadashā nahi āve.
PDF/HTML Page 13 of 21
single page version
paṇ teno svabhāv nakkī karavo joīe ke ā īṇḍun kūkaḍīnun nathī paṇ moranun chhe. māṭe temānthī
raṅgaberaṅgī moralo pākashe. tem ātmāmān siddha bhagavān jevī pūrṇānand dashā pragaṭavānī tākāt
chhe, alpagnadashā ane rāgadveṣh vartatā hovā chhatān ātmāmān pūrṇa gnānānand pragaṭavānī tākāt
paḍī chhe, te kem jaṇāy? īndriyo vaḍe na jaṇāy, rāg vaḍe na jaṇāy, paṇ gnānane antarmukh
karīne svabhāvano nirṇay kare to ātmānun svarūp jaṇāy; ātmānā svarūpano nirṇay karīne
tenun avalamban letān paramātmadashā pragaṭī jāy chhe. ā sivāy bījun je kare te to badhun thothā
chhe. are bhāī! anantakāḷe āvo manuṣhya avatār maḷyo, temān jo ātmāno nirṇay na karyo
to kīḍīnā avatāramān ne tārā avatāramān shun pher? ā manuṣhyadehanī ek āṅkh phūṭī jāy,
pachhī karoḍo rūpiyā kharche paṇ tevī āṅkh pāchhī na thāy; eṭale karoḍo rūpiyā kharachatān jenī
ek āṅkh paṇ na maḷe evo ā manuṣhya avatār maḷyo chhe, temān ātmānun apūrva bhān karīne
bhavano ant āve evun kanīk kare to manuṣhya avatāranī saphaḷatā chhe ane jo evun apūrva bhān
na karyun to kīḍīne kīḍīnun sharīr maḷyun ane tane manuṣhyanun sharīr maḷyun temān pher shun paḍyo?
bhedavignān vagar koī jīvane dharma ke mukti thāy em kadī banatun nathī. sharīr mārun, sharīranī
kriyā mārī, em par sāthe ekatvabuddhi rākhīne kadī koī jīvo siddha thayā hoy em banatun
nathī. bhedavignānathī ja siddhapaṇun thāy chhe.
pāmashe; bhedavignān vagar koī paṇ jīvanī mukti thāy–em kadī banatun nathī. jene bhedagnān chhe
te ja jīvo mukti pāme chhe, ne jene bhedagnān nathī te jīvo sansāranī chār gatimān paribhramaṇ
kare chhe. ā rīte bhedavignān te muktino upāy chhe; māṭe ā manuṣhyapaṇun pāmīne satsamāgame
bhedavignān pragaṭ karavāno prayatna karavo joīe.
ātmāne sukh–duḥkhanā kāraṇ nathī; paṇ
agnānī par sanyogomān ā mane anukūḷ
mohathī rāgadveṣh kare chhe te ja sansār
paribhramaṇanā duḥkhanun kāraṇ chhe.
PDF/HTML Page 14 of 21
single page version
apūrva ātmabodh karavo te muktinun kāraṇ chhe. ātmānā gnānānand svarūpanī oḷakhāṇ karīne tenī samyak
pratīti karavī te samyadargshan chhe, te samyagdarshanane ‘ratna’ nī upamā chhe, ne te mokṣhanun kāraṇ thāy chhe. ā dehādinī
kriyāo to ātmāthī bhinna chhe, te kāī ātmāne dharmanun sādhan nathī. jem ā sharīranā sparshano khyāl karavo
hoy to sharīranā avayavabhūt āṅgaḷī vaḍe teno khyāl āvashe, paṇ lākaḍā vaḍe sharīrano sparsha kare to teno
khyāl nahi āve, kemake te chīj sharīrathī judī chhe. have āṅgaḷī upar melanān jāḍān thar jāmyān hoy topaṇ te
āṅgaḷī vaḍe sharīranā sparshano barābar khyāl nahi āve. tem bhagavān ātmā arūpī chaitanyasharīrī chhe, tenā
gnānānand svarūpano khyāl sharīranī kriyā vaḍe nahi āve, kemake sharīr to bhinna chīj chhe. andar je gnānano
ughāḍ chhe te ātmāno ansh chhe, te gnānane svasanmukh karatā ātmānā gnānānand svabhāvano khyāl āve chhe,
kemake te gnān potānī chīj chhe have te gnān upar vikāranān thar jāmyān hoy eṭale ke ‘puṇya–pāp te hun’ evī
ūndhī ruchimān gnān aṭakyun hoy to te gnān vaḍe ātmānā svabhāvano bodh thato nathī. ā ātmābodhanī vāt
chhe; ekavār paṇ yathārtha ātmabodh kare to te mokṣhanun kāraṇ thāy; āvo ātmabodh kem thāy tenī ā vāt chhe.
tem ātmā potānā gnānānand svarūpane bhūlīne, jaḍanī kriyā mārī ane puṇyanā bhāv thayā te mārun svarūp chhe.
evī ūndhī mānyatāthī anādi vibhāv karīne sansāramān rakhaḍī rahyo chhe; paṇ hun to jaḍathī bhinna, ne rāgādithī
pār, shuddha gnānānand svarūp chhun evo svasanmukh ātmabodh kare to te anādino vibhāv ek kṣhaṇamān nāsh thaī
jāy chhe. anādikāḷano vibhāv nāsh karavā māṭe kāī teṭalā lāmbā kāḷanī jarūr paḍatī nathī. game teṭalā
kāḷanun andhārun hoy paṇ jyān prakāsh thāy tyān ek kṣhaṇamān te ṭaḷī jāy chhe, tem satsamāgame jyān
ātmagnānano prakāsh hoy tyān anādinā agnān andhakārano nāsh thaī jāy chhe. ātmānun samyaggnān te param
ānandanun kāraṇ chhe. te samyaggnān kem pragaṭe tenī ā vāt chhe.
sādhanathī ātmabodh thāy nahi; temaj jignāsune sāchā devaguru dharma pratyeno bhaktino ullāsabhāv āve, paṇ
te shubharāg chhe, te rāg vaḍe paṇ ātmabodh thāy nahi. ātmā gnānasvarūp chhe, teno bodh gnān vaḍe ja thāy chhe.
gnānane antaramān vāḷīne svasanmukh karatān te gnānavaḍe ātmabodh thāy chhe. āvun ātmagnān thatān potāne
andarathī ātmāno santoṣh pragaṭe, siddha bhagavān jevī atīndriy shāntinā anshanun potāne antaramān vedan thāy
–āvī dashā pragaṭe tenun nām dharma chhe. svasanmukh gnān sivāy bījo koī teno upāy nathī.
hatān.
PDF/HTML Page 15 of 21
single page version
नैवेद्यैर्वलिभिर्ध्वजैश्च कलशैस्तौर्य त्रिकेर्जागारैः।
घंटा चामरदर्पणादिभिरपि प्रस्तार्य शोभां परां
भव्यः पुण्यमुपार्जयन्ति सततं सत्यत्र चैत्यालये।।
darpaṇ vagerethī te chaityālayanī utkr̥uṣhṭa shobhā vadhārīne puṇya sañchay kare chhe; māṭe bhavyajīvoe chaityālayanun nirmāṇ
avashya karāvavun joīe.
to gnānamūrti chho, rāg te kharekhar tārun avayav nathī, tārā gnānarūpī avayavane antaramān ekāgra karīne
gnānānandasvarūpane lakṣhamān le, to ātmabodh thāy ne avikārī shānti pragaṭe. tenun nām dharma chhe. ā sivāy bījī
rīte dharma thato nathī, bahāranī kriyāthī ke shubharāgathī dharma thavānun je manāvatā hoy te mithyādraṣhṭi chhe.
āvyun nathī; paṇ antaramān gnānānandasvabhāv paripūrṇa sāmarthyathī bharapūr chhe tenun avalamban laīne ekāgra thatān
temānthī kevaḷagnān pragaṭī jāy chhe. he jīv! tāro ātmā āvā paripūrṇa sāmarthyathī bharelo chhe; āvān svasamvedya
ānandamūrti ātmāne pratītamān laīne teno anubhav kar to vartamānamān atīndriy ānandano anubhav thāy.
darek ātmāmān chhe. kevaḷī bhagavān traṇakāḷ traṇalokane ek samayamān jāṇe chhe te gnān antaranī shaktimānthī
āvyun chhe, ne evī shakti darek ātmāmān bharelī chhe. vartamān vyaktagnān alpa hovā chhatān te paripūrṇa gnānano
ansh chhe, te vyaktagnānane antarmūkh karīne paripūrṇa gnānashaktinun avalamban karatān kevaḷagnān pragaṭī jāy chhe.
gnānashaktinā avalamban sivāy bījo koī upāy nathī. pahelānn yathārtha ātmabodh karavo joīe. ātmabodh
karavo te dharmanī pratham kriyā chhe. dharma chīj apūrva chhe, duniyā bahārathī ne rāgathī dharma mānī beṭhī chhe, paṇ dharmanun
svarūp evun nathī. samyagdarshan–gnān–chāritrarūp ratnatray te mokṣhanun kāraṇ chhe; temān ātmāno yathārtha bodh karavo
te samyaggnān chhe, te mokṣhamārganun ek ratna chhe. āvo ātmabodh pragaṭ karavo te dharmanī sharūāt chhe.
anant janma–maraṇanā mūḷane chhedī nākhe chhe. antaranā
chidānand svabhāvanī oḷakhāṇ karīne āvun apūrva
bījun badhun karī chukyo–shubh bhāvathī vrat–tap–pūjā ne
tyāg karyā paṇ hun pote chaitanya jyot bhagavān chhun,
evā ātmabhān vagar ek paṇ bhav ghaṭyo nahi.
PDF/HTML Page 16 of 21
single page version
karīne temān ṭhar–e ja tārun kharun kārya chhe, ā sivāy paranān kārya tārān
nathī. svabhāvamānthī pūrṇatā pragaṭ karīne kr̥utakr̥utya thaī shake, paṇ paranān
kāryo pūrā karīne kr̥utakr̥utyapaṇun thāy–em banī shakatun nathī. ātmāmān ja
ānand chhe evo jeṇe nirṇay na karyo te bhale puṇya karīne svargamān jāy–to
paṇ akr̥utakr̥utya ja chhe.
kahe chhe ane tenun phaḷ amr̥ut chhe eṭale ke temān kahelā yathārtha bhāvono bodh karatān amar evā
mokṣhapadanī prāpti thāy chhe. ahīn teno nishchay–pañchāshat adhikār vañchāy chhe; tenī teramī
gāthāmān kahe chhe ke–
तत्तत्र तत्परो यः स एव तल्लब्धि कृतकृत्यः।।
ādi ratnatrayanī prāpti thāy chhe ane te kr̥utakr̥utya thaī jāy chhe.
gnān–ānandasvabhāvanī pratīti jīve pūrve kadī karī nathī. jem koī māṇasanā ek hāthamān
chintāmaṇi hoy ne bījā hāthamān paththaro hoy, tyān chintāmaṇi pāse je chintave te maḷe, tenī
pratīt to kare nahi, ne paththarathī mane sukh chhe em mānīne tene pakaḍī rākhe to lokamān tene
mūrkha kahevāy chhe. tem ātmāno gnānānand svabhāv chaitanyachintāmaṇi chhe, te svabhāvamān antarmukh
draṣhṭi kare to ātmāne ānandano anubhav thāy ne te kr̥utakr̥utya thaī jāy. paṇ āvā potānā
svabhāvanī to pratīt jīv karato nathī, ne bahāranā padārthomān mārun sukh chhe em mānīne paranī
mamatā karīne duḥkhī thāy chhe. parachīj to potānī thaī shakatī nathī, chhatān anādithī parane
potānun karavā mathī rahyo chhe. tyān to teno prayatna vyartha chhe ane ātmā gnānānand–svabhāvathī
bharelo chhe tenī sanmukh thaīne ekāgratā
PDF/HTML Page 17 of 21
single page version
parachījanān kāryo māre ādhīn chhe ja nahi–āvun yathārtha bhān karīne antaramān ekāgra thatān
kr̥utakr̥utya thaī jāy chhe. ā sivāy parachījanā kāryo karavā māṅge ke paramānthī sukh levā māṅge to
te vāt ashakya chhe eṭale temān kadī kr̥utakr̥utyatā thatī nathī. māṭe he bhāī! ekavār to
satsamāgame evo nirṇay kar ke, “hun chaitanyasvarūp chhun, ānand mārā svabhāvamān ja chhe evī
yathārtha pratīti ane bodh karīne hun mārā ātmāno ānand prāpta karī shakun chhun, paṇ par chīj
kadī paṇ mārī thaī shakatī nathī.” āvī antarasvabhāvanī pratīti karatān atīndriy ānandanā
anshano jeṭalo anubhav thāy chhe teṭalun kr̥utakr̥utyapaṇun chhe. ā sivāy bahāramān ghaṇā sanyogo
bhegā thāy ke ghaṇān kāryo thāy temān ātmānī kr̥utakr̥utyatā nathī. jem līṇḍī pīparanā ekek
dāṇāmān paripūrṇa tīkhāshanī tākāt bharī chhe tem ekek ātmāmān gnān ane ānandanī paripūrṇa
tākāt bharī chhe, teno bharoso karīne tenun avalamban karatān kr̥utakr̥utyapaṇun pragaṭe chhe. ā sivāy
bahāranān kāryo pūrā karavā māṅge, to te ashakya chhe, kemake parachījanān kārya ātmāne ādhīn
nathī.
to vyartha chhe. jīvane īchchhā thāy, paṇ te īchchhāne līdhe paranān kārya thaī jāy em banatun nathī.
vahālāmān vahālo putra maravānī taiyārīmān hoy tyān tene bachāvavānī ghaṇī īchchhā hovā chhatān
tene tun bachāvī shakato nathī; māṭe bhāī! tārī īchchhā paramān kām āvatī nathī, eṭale te
īchchhā vaḍe paṇ kr̥utakr̥utyapaṇun thatun nathī. tārā ātmāmān sarvagna thavānī tākāt paḍī chhe,
tārāmānthī kevaḷagnān ane paripūrṇa ānand pragaṭe evī tākāt tārāmān chhe. paṇ parachījanā
kāryane karī de evī tākāt tārāmān nathī pahelānn yathārtha nirṇay karīne ātmānā āvā
svabhāvane pratītamān lye to shraddhāmān kr̥utakr̥utyapaṇun thaī jāy. paranān kām hun karun ne paramān mārun
sukh em mānīne anādithī akr̥utakr̥utyapaṇe varte chhe eṭale ākuḷatāthī sansāramān rakhaḍe chhe
anādikāḷamān ek kṣhaṇ paṇ gnānānand svabhāvano nirṇay karyo nathī. kr̥utakr̥utya to tyāre kahevāy
ke antaranā svabhāvano nirṇay karīne ānandanā anubhavarūp kāryane vyakta kare. te kāryanun kāraṇ
koṇ? antaramān shuddha chidānand sarvagnashaktino piṇḍ ātmā chhe te ja dhruvakāraṇ chhe, te kāraṇamānthī
ātmānā ānandanun kārya pragaṭe chhe. e sivāy bahāranā sanyogo ke puṇya–pāp te ātmānā
ānandanun kāraṇ nathī. ātmānā gnānānand svabhāvanī sanmukh thaīne jeṇe samyakpratīt karī
teṇe anant kāḷamān nahi karel evun apūrva kāīk kārya karyun. jeṇe ātmānā svabhāvanī pratīt
na karī, ātmāmān ja ānand chhe evo nirṇay na karyo, te bhale puṇya karīne svargamān jāy topaṇ
te akr̥utakr̥utya chhe, karavāyogya kharun kārya teṇe karyun nathī. “aho! sanyogomān ke puṇya–pāpamān mārun
sukh nathī, māro ātmā ja gnān–darshanane ānandasvarūp chhe, temān ja mārun sukh chhe” āvo jeṇe
svasanmukh nirṇay karyo teṇe apūrva kārya karyun, te samyagdarshanamān kr̥utakr̥utya thayo; svabhāvarūp kāraṇ
paramātmā chhe tenā avalambane dharmarūpī kārya pragaṭyun. aho, jeṇe āvo ānandasvabhāvano
nirṇay karyo chhe, te
PDF/HTML Page 18 of 21
single page version
anshe atīndriy shānti varte chhe, teṭalun kr̥utakr̥utyapaṇun varte chhe. ane chaitanyasvabhāvanā nirṇay vagar
bhale shubharāg kare ne lākho rūpiyā dānamān kharche, loko tene moṭā moṭā birūd āpe, paṇ temān
tenā ātmāne jarāy kr̥utakr̥utyapaṇun nathī. bahāranān kāryo to tenā thavā kāḷe thayā ja kare chhe, te
kāī jīvanun kartavya nathī; ane rāg thāy tyān ‘ā rāg mārun kārya ne hun teno kartā’ em
mānīne je rokāy chhe te paṇ adharmī chhe, ātmānī shāntinī tene khabar nathī. mārī shānti mārā
ātmāmān ja chhe, bahāramān ke rāgamān mārī shānti nathī, māro ātmā chaitanyachintāmaṇiratna jevo
chhe, temānthī je chintavun te maḷe eṭale ke mārā ātmāne lakṣhamān laīne chintavatān atīndriy gnān
ane ānandanī prāpti thāy chhe ām jeṇe potānā gnānānand svabhāvanī sanmukh thaīne tenī
samyakpratīti karī, gnān karyun ne temān ekāgratā karī teṇe karavā yogya apūrva kārya karyun, tethī te
kr̥utakr̥utya thayo. bhāī! ātmānā svabhāvanī pratīt karīne temān ṭhar–te ja tārun kharun kārya chhe, ā
sivāy paranān kāryo tārā nathī, ne rāg thāy te paṇ kharekhar tārun kartavya nathī. māṭe he bhāī!
ekavār to anrtamukh thaīne svabhāvano nirṇay kar ane anantakāḷamān nahi karel evun apūrva
kārya pragaṭ kar.
sansāramān rakhaḍayo chhe. antaranā chidānand svabhāvanī prabhutāne oḷakhīne tene dhyey banāvavo te bhavanā nāshano
upāy chhe.
hitano upāy chhe nahi. māṭe jene potānun hit karavun hoy teṇe antaramān ā samajaṇano prayās karavo joīe.
antaramān chaitanyanā avalamban sivāy bahārano bījo koī upāy chhe ja nahi. samyagdarshan paṇ chaitanyanun dhyān
chhe, samyaggnān te paṇ chaitanyanun dhyān chhe ne samyakcharitra te paṇ chaitanyanun dhyān chhe; chaitanyasvabhāvanā dhyānathī
ja samyagdarshan–gnān–chāritra thāy chhe, e sivāy koīpaṇ bījānā dhyānathī samyagdarshan–gnān–chāritra thatā
nathī. paranā avalambanathī lābh mānavo te to mithyātva chhe, ne chaitanyasvabhāvanun avalamban laīne ekāgra thavun
te samyagdarshan–gnān–chāritrano upāy chhe. samyagdarshan–gnān–chāritrarūp je mokṣhamārga chhe temān dhyeyarūp ek shuddha
ātmā ja chhe.
gāḷe chhe? ne keṭalī mahenat kare chhe? to jene ātmānī darakār hoy teṇe ātmānī samajaṇ māṭe vakhat laīne
shravaṇ–mananathī abhyās karavo joīe. paramān to ātmānī mahenat kām āvatī nathī, ātmānā ḍahāpaṇane
līdhe bahāranān kām sudharī jāy ke lakṣhmī vagere maḷī jāy em banatun nathī. lakṣhmī vagerenun maḷavun ke ṭaḷavun te to
pūrvanā puṇya pāp pramāṇe bane chhe. ane chaitanyatattvanī samajaṇ to vartamān apūrva prayatnathī thāy chhe. māro
ātmā chaitanyatattva chhe te ānandanun dhām chhe, te ja jagatamān utkr̥uṣhṭa chhe ane te ja mārun dhyey chhe, em
chaitanyatattvane dhyey banāvīne tenī pratīt karavī te samyagdarshan chhe, bījun koī
PDF/HTML Page 19 of 21
single page version
ekāgratā sivāy bījun koī samyakchāritra nathī; chaitanya–svabhāvanā avalambanamān ja ākho mokṣhamārga samāy
chhe, chaitanyanā avalamban sivāy bījā koīnā avalambanane mokṣhamārga nathī. ā rīte mokṣhārthī jīvane potānun
chaitanyatattva ja dhyeyarūp chhe.
chindānandatattvanī draṣhṭi chhūṭatī nathī. ekavār ek bāvo laṅgoṭī bhūlī gayo, bījāe tene ṭakor karī ke are
mahārāj! laṅgoṭī kyān bhūlī gayā? tyāre bāvājīe javāb āpyo ke :
ākhā jagatane bhūlāy paṇ antaranā chaitanyabhagavānane ek kṣhaṇ paṇ kem bhūlāy? rāg–dveṣh thāy te
vakhatepaṇ ‘hun shuddhachidrūp chhun’ evī anrtadraṣhṭi dharmīne kadī chhūṭatī nathī, chaitanya dhyeyane chūkīne kadī rāgādimān
potāpaṇun mānatā nathī. ā rīte shuddha chidrūp ātmā ja jagatamān uttam ane dhyeyarūp chhe.
न तथाऽन्यानि द्रव्याणि तस्मात्द्रव्योत्तमोडस्ति सः।।१०।।
chidrūp ātmā ja evun tattva chhe ke je pote gnātā–draṣhṭā chhe temaj pote gney–drashya paṇ chhe, enā sivāy bījā koī
achetan padārtho gnātā–draṣhṭā nathī; potānā gnān prakāshathī ātmā ja badhāne prakāshe chhe–jāṇe chhe, enā gnān
prakāsh vinā badhe andhārun chhe. māṭe gnānaprakāshī bhagavān ātmā ja jagatamān uttam tattva chhe. ām samajīne tenun
shravaṇ karo–manan karo ne tene ja dhyey banāvo. gnān–svarūpī ātmānī samajaṇ sivāy bījā je koī upāyo
chhe te badhā nirarthak chhe em nirṇay karīne tenī samajaṇano prayatna karo.
ne sharīrādi bhinna padārtho te ātmānun vyavahāregney chhe. sharīrādi achetan padārthomān gneyapaṇun chhe paṇ gnātā paṇun
nathī. gnātā ane gney e bannenī ekatā to ātmāmān ja chhe, gnātā paṇ pote ne potānun gney paṇ pote evī
tākāt ātmā sivāy bījā koīmān nathī; māṭe ātmā ja uttam tattva chhe. koī sanyog vaḍe, rāg vaḍe ke puṇya
vaḍe ātmānī uttamatā nathī paṇ gnānasvabhāv vaḍe ātmānī uttamatā chhe. jene ātmānī āvī prabhutā bhāse
tenun gnān parathī temaj rāgathī khasīne ātmamān ekāgra thayā vinā rahe nahi, ane ātmāmān ekāgra thatān
alpakāḷamān tenī mukti thaī jāy. ā sivāy ātmāne karma rakhaḍāve ane bhagavān tāre–em je māne tene
potānī svatantratā to kyāy rahī nahi, tene chaitanyatattvanī uttamatā bhāsī nathī. karma to bichārun jaḍ chhe,
tenāmān evun sāmarthya nathī ke ātmāne rakhaḍāve; karma to ātmāne jāṇatun paṇ nathī temaj te pote potāne paṇ
jāṇatun nathī. ātmā ja tene jāṇe chhe temaj pote potāne paṇ jāṇe chhe. parantu agnānī potānā āvā gnān
sāmarthyanī pratīt na karatān, parane temaj rāgane jāṇatān te rūpe ja gnānane mānī le tethī te sansāramān rakhaḍe chhe.
ātmā karmane temaj rāgādine jāṇe chhe paṇ temān tanmay thaīne tene nathī jāṇato, tenāthī bhinna rahīne tene jāṇe
chhe, ane pote potānā shuddha chidrūpatattvane to tanmay thaīne jāṇe chhe. ā rīte parathī bhinna gnān svabhāvano
nirṇay karīne, temān tanmay thaīne shuddha chidrūp ātmāne ja gnānanun gney banāvavun te mokṣhamārga chhe. bhagavān!
āvā tārā mahimāvant tattvanun tun shravaṇ kar, teno ādar kar, ane temān tanmay thaīne tene jāṇ; te shuddha
chaitanyatattvanā āshraye ja tārun kalyāṇ chhe.
PDF/HTML Page 20 of 21
single page version
jāṇe chhe, to gnānane antaramān vāḷīne potāne kem nathī jāṇato? agnānī jīv parane ke rāgane jāṇatān temān ja
tanmayapaṇun mānī lye chhe, paṇ judun gnān tenā lakṣhamān āvatun nathī tethī ja te sansāramān rakhaḍe chhe. tene badale,
parane ane rāgane jāṇanār hun gnānasvarūp chhun, mārun gnān parathī ne rāgathī judun ja chhe em nirṇay karīne,
bahāramān gnānanun dhyey karyun te sansār chhe, ne antaramān chaitanyatattvane gnānanun dhyey karyun te mokṣhamārga chhe.
gnānamān shubh–vikalpanun paṇ avalamban nathī. ātmāno sva–par prakāshak svabhāv chhe, teṇe potānā svabhāv
sāthe gnānanī ekatā karīne jāṇavun joīe, tene badale par sāthe gnānanī ektā māne chhe, tethī te pote potāne
jāṇato nathī ne agnānane līdhe sansāramān rakhaḍe chhe. ātmānā svaparaprakāshak svabhāvamān gnānanī ekatā karīne
tene jāṇavo ne temān ekāgra thavun te mokṣhano upāy chhe. ātmā potānā sva–par prakāshak gnān svabhāvathī ja
sva–parane prakāshe chhe, paṇ rāgane ke parane laīne te prakāshato nathī. rāg vakhate tene jāṇatā agnānīne em
shaktimānthī khīlyun chhe evī gnānasāmarthyanī pratīt agnānīne besatī nathī. darek ātmāno sva–par prakāshak
svabhāv hovā chhatān agnānīne potāno vishvās besato nathī tethī tene sva–paraprakāshak gnānanun kārya khīlatun nathī
eṭale ke samyaggnān thatun nathī. ātmānā sva–paraprakāshak svabhāvano nirṇay karīne pote potānā gnān–
svabhāvane potānun gney banāve to samyaggnān pragaṭe ne dharma thāy. rāg ane gnānanun bhedagnān thayā pachhī dharmī
jīvane rāganun paṇ gnān thāy, parantu tene te rāg sāthe gnānanī ekatā thatī nathī. rāganun gnān thāy te paṇ
potānā sva–paraprakāshak gnānano kāḷ chhe–te kāḷe gnānanun tevun ja sāmarthya khīlyun chhe, em rāganā gnān vakhate
paṇ rāgathī bhinna gnānasvabhāvane pratītamān rākhavo te dharma chhe. gnānamān rāg jaṇāy, tyān gnānī to potānā
gnānanun ja sāmarthya dekhe chhe, ne agnānī ekalā rāgane ja dekhe chhe. rāganā kāḷe te rāganun gnān thāy, māṭe rāgane
gnānasvabhāvane līdhe ja jāṇun chhun, mārā gnānamān rāg jaṇāy tyāre paṇ te rāganī adhikatā nathī paṇ mārā
gnānasāmarthyanī ja adhikatā chhe, rāgathī mārī bhinnatā chhe ne gnān sāthe mārī ekatā chhe; ām bhedagnān karīne,
potānā gnānasvabhāvanī sanmukh thaīne temān ekatā karatān samyagdarshan–gnān–chāritranā taraṅg ūṭhe chhe, te
muktino mārga chhe.
e banne e sajoḍe ājīvan brahmacharya pratignā pū.