: kāratak : 2481 ‘ātmadharma’ : 41 :
ane teonī evī vātane je svīkāre chhe tene paṇ kharekhar sarvagnadevanī shraddhā nathī.
[133] sarvagna–svabhāvano nirṇay kare tene puruṣhārthanī shaṅkā rahetī nathī.
have, ghaṇā jīvo oghe oghe (–nirṇayavagar) sarvagnane mānatā hoy, tene em prashna thāy chhe ke: jo sarvagna
bhagavāne joyun te pramāṇe ja kramabaddhaparyāy thāy ne te kramamān pheraphār na thāy,–to pachhī jīvane puruṣhārtha karavānun
kyān rahyun? to tene kahe chhe ke he bhāī! ten tārā gnān–svabhāvano nirṇay karyo chhe? –sarvagnano nirṇay karyo chhe?
tun tārā gnānasvabhāvano ne sarvagnano nirṇay kar to tane khabar paḍashe ke kramabaddhaparyāyamān puruṣhārtha kaī rīte āve
chhe? puruṣhārthanun yathārtha svarūp ja hajī lokonā samajavāmān nathī āvyun. anādithī paramān ne rāgamān ja hun–paṇun
mānīne mithyātvanā anant duḥkhano anubhav karī rahyo chhe, tene badale gnāyakasvabhāvano nirṇay thatān te ūndhī
mānyatā chhūṭī ne gnāyakabhāv taraph draṣhṭi vaḷī, tyān apūrva atīdrinyaānandanā anshano anubhav thāy chhe,–emān ja
apūrva puruṣhārtha āvī jāy chhe. gnāyakasvabhāvane draṣhṭimān laīne teno anubhav karatān puruṣhārtha, gnān, shraddhā,
ānand, chāritra–e badhā guṇonun pariṇaman sva taraph vaḷyun chhe. svasanmukh thaīne gnānasvabhāvano nirṇay karyo
temān kevaḷagnānano nirṇay, kramabaddhaparyāyano nirṇay, bhedagnān, samyagdarshan, puruṣhārtha, mokṣhamārga–e badhun ek
sāthe āvī gayun chhe.
* * *
[134] nirmaḷ kramabaddhaparyāy kyāre sharū thāy?
badhāy dravyo potapotānī kramabaddhaparyāyapaṇe ūpaje chhe, ane temān te tadrūp chhe;–jīv potānī paryāyathī
ūpajato hovā chhatān te ajīvane upajāvato nathī, eṭale ajīv sāthe tene kāryakāraṇapaṇun nathī. ām hovā
chhatān, agnānī potānī draṣhṭi potānā gnāyakasvabhāv taraph na pheravatān, ‘hun parane karun’ evī draṣhṭithī agnānapaṇe
pariṇame chhe, ane tethī te mithyātvādikarmono nimitta thāy chhe. kramabaddha to kramabaddha ja chhe, paṇ agnānī potānā
gnāyakasvabhāvano nirṇay nathī karato tethī tene kramabaddhaparyāy shuddha na thatān vikārī thāy chhe. jo gnāyakasvabhāvano
nirṇay kare to draṣhṭi palaṭāī jāy ne mokṣhamārganī nirmaḷ kramabaddhaparyāy sharū thaī jāy.
[135] ‘mātra draṣhṭikī bhūl hai.’
chaitanyamūrti ātmā gnānasvabhāv chhe, te sva–parano prakāshak chhe eṭale padārtho jem chhe tem tene jāṇanār
chhe, paṇ koīne āghumpāchhun pheravanār nathī. bhāī! jagatanā badhā padārthomān je padārthanī je samaye je avasthā
thavānī chhe te thavānī ja chhe, koī paradravyanī avasthāmān pheraphār karavā tun samartha nathī; –to have tāre shun karavānun
rahyun? potānā gnāyakasvabhāvane chūkīne, ‘hun parano kartā’ evī draṣhṭimān aṭakyo chhe tenī gūlāṇṭ mārīne
gnānasvabhāv taraph tārī draṣhṭi pherav! gnāyak taraph draṣhṭi karatān kramabaddhaparyāyano gnātā rahī jāy chhe, te gnātā
potānā nirmaḷagnānādi pariṇāmano to kartā chhe, paṇ rāgādino ke karmano kartā te nathī. āvā gnātāsvabhāvane
je na māne ane parano kartā thaīne tenī kramabaddhaparyāy pheravavā jāv, to te jīvane sarvagnanī paṇ kharī shraddhā
nathī. jem sarvagnabhagavān gnātādraṣhṭāpaṇānun ja kārya kare chhe, koīnā pariṇamanane pheravatā nathī, tem ā
ātmāno svabhāv paṇ gnātādraṣhṭāpaṇānun kārya karavāno ja chhe.
puṇya–pāp adhikāranī 160mī gāthāmān āchāryadev kahe chhe ke–
सो सव्वणाणदरिसी कम्मरएण णियेणवच्छण्णो।
संसारसमावण्णो ण विजाणदि सव्वदो सव्वं।।
te sarvagnānī–darshī paṇ nijakarmaraj–āchchhādane,
sansāraprāpta na jāṇato te sarva rīte sarvane.
gnānasvarūpī ātmā to sarvano gnāyak tathā darshak chhe; paṇ potānā gnānasvabhāvanī sanmukh thaīne tenī
pratīt karato nathī tethī ja te agnānapaṇe varte chhe. sarvane jāṇanāro je potāno sarvagnasvabhāv eṭale ke
gnāyakasvabhāv, tene pote jāṇato nathī tethī gnātādraṣhṭāpaṇānun pariṇaman na thatān agnānane līdhe vikāranun
pariṇaman thāy chhe. gnānasvabhāvanī pratīt pachhī gnānīne asthiratānā kāraṇe amuk rāgādi thāy ne gnānanun
pariṇaman ochhun hoy–tenī ahīn mukhyatā nathī, kemake gnānīne gnātādraṣhṭāpaṇānī ja mukhyatā chhe, gnātādraṣhṭinā
pariṇamanamān rāganun kartāpaṇun nathī.