: Aso : 2483 ‘Atmadharma’ : 23 :
karIne jANe to te atIndriy gnAnavaDe dehAdithI bhinna chidAnandasvarUp AtmAnun svasamvedan thAy, eTale
bahirAtmapaNun TaLIne antarAtmapaNun thAy.
je jIv Indriyone gnAnanun kAraN mAne tene IndriyaviShayonA ja poShaNano abhiprAy chhe. IndriyonA viShayo
anukUL hoy to Indriyo puShTa rahe, ne Indriyo puShTa hoy to gnAn sArun thAy em agnAnI mAne chhe tethI te
Indriyone ja AtmA mAne chhe ne IndriyadvArA ja tenun gnAn pravartatun hovAthI ekalA bAhya viShayomAn ja te varte chhe,
tethI antaranA chaitanya viShayane jANavA mATe tenun gnAn “nApAs” chhe, chaitanyane jANavAnI parIkShAmAn te nApAs thAy
chhe. bhale meTrIk vagere moTI parIkShAmAn pahele nambare pAs thAy paN jo chaitanyatattvane na jANyun to tenun gnAn nApAs
ja chhe–mithyA ja chhe. ane abhaN hoy–lakhatAn vAnchatAn ya AvaDatun na hoy paN gnAnane antarmukh karIne
chaitanyaviShayane jo jANe chhe to tenun gnAn pAs chhe, tenun gnAn mokShanun kAraN chhe. je gnAn mokShanun kAraN thAy te ja
sAchI vidyA chhe; e sivAy laukik vidyA game teTalI bhaNe to paN AtmavidyAmAn to te nApAs ja chhe.
are! potAnA chaitanyatattvane chUkIne dehAdimAn ja AtmabuddhithI agnAnI jIv kShaNe kShaNe bhayankar
bhAvamaraNamAn marI rahyo chhe. bAhya viShayomAnthI sukh levA mAnge chhe paN temAn to antaranun vAstavik sukh
bhUlAI jAy chhe; IndriyagnAnavaDe IndriyaviShayone ja jANe chhe ne temAnthI sukh levA mAnge chhe, paN temAn to
potAnA chaitanyaprANano ghAt thAy chhe–AtmAno Anand haNAy chhe ne dukh thAy chhe, teno vichAr paN agnAnIne
nathI. chaitanyanA bhAn vagar vratAdi paN yathArtha na hoy. chaitanyasanmukh vRutti vaLyA vagar, bAhya viShayonA
tyAgarUp vrat paN hoy nahi. chaitanyasvabhAvanI sanmukhatA vagar agnAnI vyavahAre vratAdi pALe to paN te
IndriyadvArA bAhyaviShayomAn ja varte chhe.
“AtmA dehAdithI judo chhe” em bhale shAstrAdikathI kahe, paN IndriyothI ane rAgathI gnAn mAne to te
jIv dehAdine ja AtmA mAne chhe, dehathI judo AtmA te mAnato nathI. dehathI bhinna AnandasvarUp AtmA
IndriyodvArA ke rAgadvArA jaNAto nathI, antarmukh thaIne atIndriy gnAnadvArA ja AtmA jaNAy chhe. ane AvA
AtmAne je jANe tene ja chaitanyanA Ashraye vItarAgI samAdhi rahe chhe. dehAdinI marchchhA chhoDIne chaitanyamAn
sAvadhAn thayo te ja samAdhi chhe. ।। 7।।
(8–9)
AtmagnAnathI vimukh hovAthI, ane indriyagnAn dvArA ja jANato hovAthI agnAnI jIv dehathI bhinna
potAnA AtmAne jANato nathI, sharIrane ja AtmA mAne chhe; temaj bIjAmAn paN te rIte sharIrane ja AtmA
mAne chhe, ane AtmAne ja manuShyAdirUpe mAne chhe, te vAt have AThamI tathA navamI gAthAmAn kahe chhe–
नरदेहस्थमात्मानमविद्वान्मन्यते नरम्।
तिर्यंचं तिर्यगंगस्थं सुरांगस्थं सुरं तथा।। ८।।
नारकं नारकांगस्थं न स्वयं तत्त्वतस्तथा।
अनंतानंतधीशक्तिः स्वसंवेद्योऽचलस्थितिः।। ९।।
juo, A avidvAn jIvanI mAnyatA! antarmukh thaIne je atIndriy AtmAne nathI jANato ne dehAdine
AtmA mAne chhe te bhale game teTalA shAstro bhaNyo hoy topaN avidvAn chhe–mUrkha chhe–mithyAdraShTi chhe. pahelAnn em
kahyun ke gnAnane svasanmukh karIne je potAnA AtmAne nathI jANato te potAnA sharIrane ja AtmA mAne chhe. ane
e rIte je potAmAn sharIrane ja AtmA mAne chhe te bIjAmAn paN manuShya–dev vagerenA sharIrane AtmA ja mAne
chhe,–em have kahe chhe.
je jIv bAhya draShTivALo avidvAn chhe te naradehamAn rahelA AtmAne nar mAne chhe; e ja pramANe tiryanch
sharIramAn rahelA AtmAne tiryanch mAne chhe, devasharIramAn rahelA AtmAne dev mAne chhe tathA nArakasharIramAn rahelA
AtmAne nArak mAne chhe; parantu AtmA to te dehathI judo anantAnant gnAnAdi shaktisampanna, svasamvedya,
achalasthitivALo chhe, tene te jANato nathI. sharIr to TUnkI mudatavALun jaD chhe, ne AtmA to saLang sthitivALo
chaitanyashaktisampanna chhe–em agnAnI bannenI bhinnatAne oLakhato nathI. ane e pramANe chidAnandashaktisampanna
AtmAne je oLakhato nathI te bhale shAstro bhaNelo moTo vidvAn gaNAto hoy to paN kharekhar te avidvAn ja
chhe, chaitanyavidyAnI tene khabar nathI.