દ્વિતીય શ્રાવણઃ ૨૪૮૪ઃ ૭ઃ
અનેકાન્તમૂર્તિ ભગવાન આત્માની
(૪૭)
સંબંધ શક્તિ
આ જગતમાં મારું શું છે ને કોની સાથે મારે
પરમાર્થસંબંધ છે તેના ભાન વગર, પરને પોતાનું
માનીને, પર સાથે સંબંધ જોડીને જીવ સંસારમાં
રખડી રહ્યો છે. આત્માનું ‘સ્વ’ શું છે, ને વાસ્તવિક
સંબંધ કોની સાથે છે તે આ સંબંધશક્તિમાં બતાવ્યું
છે. આ સંબંધશક્તિ પણ આત્માનો પર સાથે સંબંધ
નથી બતાવતી પરંતુ પોતામાં જ સ્વ–સ્વામીસંબંધ
બતાવીને પર સાથેનો સંબંધ તોડાવે છે; એ રીતે
પરથી ભિન્ન આત્માને બતાવે છે. આત્મા જ્ઞાન–
દર્શન–આનંદસ્વરૂપ પોતાના ભાવનો જ સ્વામી છે,
ને તે ભાવો જ આત્માનું સ્વ છે,–આમ જાણીને,
સ્વભાવ સાથે સંબંધ જોડવો ને પર સાથે સંબંધ
તોડવો–આવું એકત્વવિભક્તપણું તે સમયસારનું
તાત્પર્ય છે, ને તે એકત્વ–વિભક્તપણામાં જ
આત્માની શોભા છે.