: 16 : Atmadharma : 206
angIkAr karI lyo, pachhI samyagdarshan thaI jashe’–AvI mAnyatAmAn paN vyavahAramUDhatA ja chhe.
mokShamArganun mUL samyagdarshan chhe, ane te samyagdarshananun nirUpaN mukhyapaNe adhyAtmaupadeshamAn
ja chhe. samyagdarshan vagar mokShamArga hoto ja nathI. samyagdarshan vagaranun vyavahArachAritra to
jIve anantavAr pALyun chhatAn kinchit kalyAN na thayun. samyagdarshan vagaranun chAritra (–jene
agnAnI vyavahArachAritra kahe chhe) te to mithyAchAritra chhe, mithyAchAritra karatAn karatAn
samyagdarshan kem thAy?–na ja thAy. chhatAn te vyavahArachAritrane je samyaktvanun kAraN mAne chhe
tene te vyavahArachAritranA shubharAgamAn mUDhatA chhe, te jIv shubharAgamAn ja mUrchhAI gayo chhe,
rAgathI pAr mokShamArgane sAdhI shakato nathI.
mokShamArga prakAshakamAn nIche mujab shankA–samAdhAn dvArA pt.. ToDaramallajIe A viShayanun saras
spaShTIkaraN karyun chhe–(pAnun ra94)
shankA :– dravyAnuyogarUp adhyAtma–upadesh chhe te utkRuShTa chhe, ane te uchcha dashAne prApta hoy tene ja
kAryakArI chhe, paN nIchalI dashAvALAone to vratasanyamAdino ja upadesh Apavo yogya chhe!
samAdhAn :– jinamatamAn to evI paripATI chhe ke, pahelAn samyaktva hoy pachhI vrat hoy. have samyaktva
to sva–paranun shraddhAn thatAn thAy chhe tathA te shraddhAn dravyAnuyogano abhyAs karatAn thAy chhe, mATe pahelAn
dravyAnuyog–anusAr shraddhAn karI samyagdraShTi thAy ane tyArapachhI charaNAnuyog anusAr vratAdik dhAraN
karI vratI thAy e pramANe mukhyapaNe to nIchalI dashAmAn ja dravyAnuyog kAryakArI chhe; tathA gauNapaNe, jene
mokShamArganI prApti thatI na jaNAy tene, pahelAn koI vratAdino upadesh ApavAmAn Ave chhe. mATe,
uchchadashAvALAne ja adhyAtmaupadesh abhyAs karavA yogya chhe–em mAnI nIchalI dashAvALAe tyAnthI
parAngamukh thavun yogya nathI.
shankA :– UnchA upadeshanun svarUp nIchalI dashAvALAne bhAse nahi.
samAdhAn :– anya to anek prakAranI chaturAI jANe chhe ane ahIn (adhyAtmamAn) mUrkhapaNun pragaT kare
chhe te yogya nathI. abhyAs karatAn svarUp barAbar bhAse chhe. tathA potAnI buddhi anusAr thoDunghaNun bhAse chhe.
parantu sarvathA nirUdyamI thavAne poShaN karIe e to jinamArganA dveShI thavA jevun chhe.
shankA :– A kAL halako (nikRuShTa) chhe mATe utkRuShTa adhyAtmanA upadeshanI mukhyatA karavI yogya nathI.
samAdhAn :– A kAL sAkShAt mokSha thavAnI apekShAe nikRuShTa chhe paN AtmAnubhavanAdi vaDe samyaktvAdi
hovAnI A kALamAn manA nathI; mATe AtmAnubhavanAdi arthe dravyAnuyogano abhyAs avashya karavo.
jene adhyAtmano upadesh nathI gamato ne ekalo vyavahArano upadesh ja game chhe te jIv paN vyavahAr
mUDh samajavo. adhyAtmaupadeshamAn AtmAnun parathI bhinna shuddhasvarUp batAvIne teno Ashray karAvyo chhe; ane e
rIte shuddha svarUpano Ashray karavo te ja kalyANanun mUL chhe, te ja mokShano mArga chhe. jene te vAt nathI ruchatI ne
vratAdinA shubharAganI vAt ruche chhe te jIv vyavahAramUDh–mithyAdraShTi chhe, mokShanA upAyane te jANato nathI.
(4) * koI jIv em kahe chhe ke “mokShamArgamAn pahelethI ja nishchayanun Alamban karavAnun kaho chho, te to
kaThaN lAge chhe, mATe pahelAn k kvyavahAranun Alamban batAvo, te vyavahAranun Alamban
karatAn karatAn kyArek nishchay pragaTI jashe.”–em kahenArane paN vyavahAramUDh ja samajavo.
bApu! anantakAL tun vyavahAranun avalamban kar topaN tenAthI nishchay na pragaTe. mokShano mArga
to shuddhasvabhAvanA Ashraye hoy, ke rAganA Ashraye hoy? vyavahAranA Ashraye to rAganI
utpatti thAy chhe, to temAn mokShamArga kem hoy?–na ja hoy.
nishchay vagaranA ekalA vyavahAranI vAt to dUr raho. nishchayanI bhUmikA sahit vachche je vyavahAranun
avalamban AvI paDe chhe tene paN