Atmadharma magazine - Ank 207
(Year 18 - Vir Nirvana Samvat 2487, A.D. 1961)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 2

PDF/HTML Page 1 of 21
single page version

background image
Atmadharma
varSha 18
saLang ank 207
Version History
Version
Number Date Changes
001 Apr 2004 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 21
single page version

background image
varSha aDhAramun : annk 3 jo sampAdak : rAmajI mANekachand doshI poSh : 2487
sva sa nma kha tha
bhAI, tAre tArun hit karavun chhe ne?
hA, mAre mArun hit karavun chhe.
tArun hit karavun chhe te tArAmAn thAy ke bIjAmAn?
mArun hit to mArAmAn ja thAy, mArun hit bIjAmAn kem thAy?
to potAmAn je hit karavAnun chhe te potAnI sAme jovAthI thAy
ke bIjAnI sAme jovAthI?
potAmAn je hitakArya karavAnun chhe te to potAnI sAme jovAthI ja thAy,
paranI sAme jovAthI na thAy. paranI sAme jovAthI to potAnun
hitakArya chUkI javAy.
bas! to pachhI tArun hit sAdhavA mATe tun tArAmAn ja jo...parathI
tArun bhinnapaNun jANIne svasanmukh thA...A hitano upAy chhe.
–rAtricharchAmAnthI.
[207]

PDF/HTML Page 3 of 21
single page version

background image
: 2 : Atmadharma : 207
mangal vihArano kAryakram
pU. gurudevanA pratApe jAmanagar shaheramAn bhavya di. jinamandiranun nirmAN thayun chhe ane
temAn jinendra bhagavAnanI pratiShThAnun muhUrta mAh sud sAtamanun chhe ne tyAn panchakalyANak pratiShThA
mahotsav thavAno chhe. e rIte sAvarakunDalAmAn paN nutan di. jinamandiranun nirmAN thayun chhe ne
temAn jinendrabhagavAnanI vedIpratiShThAnun muhUrta phAgaN sud 1r nun chhe. A uparAnt gIranAr
siddhidhAmanI yAtrA karavAnI paN gurudevanI bhAvanA chhe. A rIte jAmanagar shaheramAn
panchakalyANak pratiShThA mahotsav, gIranArajI tIrthadhAmanI yAtrA ane sAvarakunDalAmAn
vedIpratiShThA mahotsav,–evA mangal prasango nimitta pU. gurudevano je mangalavihAr thavAno chhe
teno kAryakram hAl nIche mujab nakkI thayel chhe :–
sonagaDhathI rAjakoT thaIne jAmanagar taraph: (poSh vad 10 guruvAr tA. 12–1–61)
jAmanagar: (poSh vad 11 thI mAh sud 8 sudhI; tA. 13 thI ra4 sudhI)
gonDal: (mAh sud 9, jAmanagarathI junAgaDh jatAn vachche vishrAm)
junAgaDh–gIranArayAtrA: (mAh sud 10 thI 13; tA. ra6 thI ra9.
yAtrAnA divaso mahA sud 11 tathA 1r tA. ra7–ra8 shukra–shani
porabandar: (mAh sud 14 thI mAh vad 6; tA. 30–1–60 thI tA. 6–ra–61)
jetapur: (mAh vad 7 tA. 7 mangaLavAr; porabandarathI rAjakoT jatAn vachche vishrAm)
rAjakoT: (mAh vad 8 thI phAgaN sud pAncham; tA. 8 thI 19 phebruArI)
lAThI: (phAgaN sud 6 somavAr; rAjakoTathI sAvarakunDalA jatAn vachche vishrAm)
sAvarakunDalA: (phAgaN sud 7 thI phA. vad 1; tA. ra1–ra–61 thI tA. 3–3–61)
dAmanagar: (phAgaN vad bIj)
sonagaDh–pravesh: (phAgaN vad trIj ne ravivAr tA. pa–3–61)
gI.ra.nA.ra yA.trA.
mAh sud 10 thI 13 pU. gurudev junAgaDh gIranArayAtrA nimitte padhAravAnA chhe.
gurudev sAthenI tIrthayAtrAnA A prasange potAnA taraphathI harSha vyakta karatAn nAganeshavALA sheTh
shAntilAl kasturachand jhobALiyAe mAh sud 11 nA divasanun jamaN potAnA taraphathI ApavA
mATe rUA. 1rapa1 (ek hajAr baso ekAvan) gIranArayAtrA khAtAmAn ApavAnun jAher karyun
chhe–te badal temane dhanyavAd!

PDF/HTML Page 4 of 21
single page version

background image
poSh : 2487 : 3 :
AtmAne sAdhavA mATe
paranI chintA chhoD!’

he jIv! tAro AtmA jagatathI judo chhe, jagatanA padArthono bojo tArA upar nathI.
parantu atyArasudhI nijasvarUpane bhUlIne ten mAtra paranI ja chinntA karI chhe. paranI chintAmAn
rokAyelo jIv potAnA AtmAne kyAthi sAdhI shake? paranI chintA chhoDIne nijasvarUpamAn
vaLanAr nishchint puruSho ja AtmAne sAdhe chhe. mATe paranI vyartha chintA chhoD...ne nijasvarUpane
sambhAL.
anAdithI AjasudhImAn koI jIve kadI paranun kAI karyun ja nathI, mAtra svanun lakSha chUkIne
paranI chintA ja karI chhe. he bhAI, paranA kAryano bojo tArA upar nathI. jeTalI tun tArA
tattvanI bhAvanA chUkIne par tattvanI chintA kar teTalI chintAno bojo tArA upar chhe, ne te
chintAnun tane dukh chhe. paN, tArI te chintAne lIdhe paranAn koI kArya thatAn nathI ne tArun svakArya
bagaDe chhe. he bhAI! anAdithI ten karelI par sambandhI sarve chintAo niShphaL gaI, mATe have
pragnAvaDe te chintAthI bhinna tArA chaitanyasvarUpane jANIne temAn ekAgra thA. paranI chintA karavI
te tArun svarUp nathI; mATe nishchint thaI nijasvarUpanA chintan vaDe tArA sva–kAryane sAdh.
tun paravastune tArI mAnIne tenI game teTalI chintA kar topaN paravastunun to je
pariNaman thavAnun chhe te ja thashe, tArI chintAne lIdhe tenAmAn kAI pheraphAr nahi thAy; ane tun
paravastune bhinna jANIne tenI chintA (lakSha) chhoDI de topaN te to svayam pariNamyA ja karashe,
tun chintA chhoDI daIsh tethI kAI tenun pariNaman aTakI nahi jAy. –A rIte, tArI chintA ho ke
na ho–tenI apekShA paradravyane nathI. mATe he jIv! tun paranI vyartha chintA chhoDIne svahitamAn
tatpar thA.
he bhAI, paravastunI atyAr sudhI ten jeTalI chintA karI te badhIye sharUAtathI chheDA
sudhI niShphaL gaI... mATe have to te chhoD.. AtmAne sAdhavA mATe paranI chintA chhoD ane
nishchint thaIne nijasvarUpane sambhAL!– enA phaLamAn tane paramashAnti anubhavAshe.
– pU. gurudevanA pravachanamAnthI.

PDF/HTML Page 5 of 21
single page version

background image
: 4 : Atmadharma : 207
AtmA ane bandhane jAudA karIne mokShane sAdhanArI
bha ga va tI pra gnA
jenAn antaramAn bhedagnAnanI tAlAvelI thaI chhe–evA mokShArthI
shiShye pUchhyun hatun ke prabho! pragnA ja mokShanun sAdhan chhe em Ape
samajAvyun, to te pragnAvaDe kharekhar kaI rIte AtmA ane bandhane
judA pADI shakAy? tenA uttaramAn AchAryadeve bhedagnAnanI
alaukik vAt (gAthA 294mAn) samajAvI; AtmAnun lakShaN gnAn,
ane bandhanun lakShaN rAg, e bannene spaShTapaNe judA oLakhAvyA.
(tenun pravachan gatAnkamAn AvI gayun chhe.) A rIte, AtmA ane
bandh bannene spaShTapaNe atyant judA pADanArI bhagavatI pragnA ja
mokShanun sAdhan chhe. e rIte bhagavatI pragnAne ja mokShanA sAdhan
tarIke varNavIne have AchAryadev tenA upar alaukik kaLash chaDAve
chhe, temAn tIkShNa pragnAchhINI kaI rIte AtmA ane bandhane atyant
judA karI nAnkhe chhe tenA puruShArthanun adbhut varNan karyun chhe.–
(sragdharA)
प्रज्ञाछेत्री शितेयं कथमपि निपुणैः पातिता सावधानेः
सूक्ष्मेऽन्तःसंधिबंधे निपतति रभसात् आत्मकर्मोभयस्य ।
आत्मानं मग्नमंतःस्थिरविशदलसत् धाग्नि चैतन्यपूरे
बंधं चाज्ञानभावे नियमितमभितः कुर्वती भिन्नभिन्नौ ।। १८१।।

PDF/HTML Page 6 of 21
single page version

background image
poSh : 2487 : pa :
bhedagnAnanA varNanano A shlok ghaNo saras chhe, te saue moDhe karavA jevo chhe.
juo, A bhedagnAnanI rIt! pravIN puruSho eTale ke vichikShaN buddhivALA AtmArthI jIvo atyant
sAvadhAnIthI pragnAchhINIvaDe AtmA ane bandhane bhinnabhinna karI nAnkhe chhe. potAnA sarva prayatnavaDe, eTale ke
AkhA jagat taraphathI pAchho vaLIne chaitanya taraph vaLavAnA udyamavaDe, atyant jAgRutIpUrvak, AtmA ane
bandhanI sandhinI vachche pragnAchhINI paTakIne mumukShu jIv temane judA pADI nAnkhe chhe.–bannene judA pADavA mATe
beno Ashray nathI, Ashray to ek AtmAno ja chhe; ‘pragnA’ jyAn AtmA taraph vaLIne ekAgra thaI tyAn
bandhathI te judI paDI ja gaI; gnAn–pariNati ane AtmAnI ekatA thaI temAn rAg na Avyo,–temAn bandhabhAv
na Avyo, e rIte bandh judo ja rahI gayo, ne AtmA bandhanathI chhUTI gayo. A rIte bhagavatI pragnA bandhane
chhedIne AtmAne mukti pamADe chhe.
dhImI shAnt halakavALA A shlokamAn AchAryadev kahe chhe ke he jIv! bandhathI rahit evA tArA chidAnand
AtmAne antaramAn avalokavA mATe tun dhIro thA...dhIro thaIne eTale ke rAganI AkuLatAthI jarAk judo
paDIne antaramAn vaL. rAgathI judo paDIne je antaramAn vaL‌yo teNe AtmA ane bandh vachche pragnAchhINIne paTakI.
pravIN puruSho vaDe sAvadhAnIthI paTakavAmAn AvelI A pragnAchhINI kevI rIte paDe chhe?–shIghra paDe chhe,–tatkShaN ja
AtmA ane bandhanun bhedagnAn karatI paDe chhe; jevun gnAn antaramAn vaL‌yun ke tarat ja bandhane chhedIne AtmAthI judo
pADI nAnkhe chhe. juo, A bandhane chhedavAnI chhINI! A pragnAchhINI ja mokShanun sAdhan chhe.
(1) ek to, (प्रज्ञाछेत्री शितेयं) pragnAchhINI tIkShNa chhe,
(ra) bIjun, (कथमपि) koI paN rIte, eTale ke sarva udyamane temAn ja rokIne te paTakavAmAn Ave chhe.
(3) trIjun (निपुणैः) nipuN puruSho vaDe–eTale ke mokShanA udyamI mokShArthI puruShovaDe te paTakavAmAn Ave chhe.
(4) chothun (पातिता सावधाने) sAvadhAn thaIne eTale ke mohane dUr karIne, AtmasvarUpanI sanmukh thaIne
te pragnAchhINI paTakavAmAn Ave chhe.
(pa) ane pAnchamun (निपतति रभसात्) te pragnAchhINI shIghrapaNe paDe chhe.
Am pAnch visheShaNothI AchAryadeve bhedagnAnano apUrva puruShArtha darshAvyo chhe, AvA puruShArthathI
paTakavAmAn AvelI pragnAchhINI AtmA ane bandhane sarva taraphathI atyant judA karI nAnkhe chhe, bandhanA ek
anshane paN AtmAmAn bheLavatI nathI. A rIte bandhane sarva prakAre chhedIne AtmAne mokSha pamADanArI A
‘pragnA’ ne AchAryadeve ‘bhagavatI’ kahIne teno mahimA karyo chhe.
pUrve ra3mAn kalashamAn kahyun hatun ke he bhavya! tun koIpaN rIte–marIne paN tattvano kautUhalI thA ne dehathI
bhinna AtmAno anubhav kar. tem ahIn paN kahe chhe ke he mokShArthI! tun koIpaN rIte, AkhA jagatanI darakAr
chhoDI daIne paN, A bhagavatI pragnAne antaramAn paTakIne bandhane chhedI nAnkh! ‘koIpaN rIte’–em kahIne karma
vagere naDashe–e vAt uDADI dIdhI. koI kahe–karma naDe to?–to AchAryadev kahe chhe ke are jIv! tun ekavAr
pragnAchhINIne hAthamAn to le...pragnAchhINI hAthamAn letAn ja (–eTale ke gnAnane antarmukh karatAn ja) karma to kyAy
bahAr rahI jashe ne chhedAI jashe. ahIn to kahe chhe ke ‘karma naDashe...’ em yAd kare te kharo mokShArthI nahi, kharo
mokShArthI to udyamapUrvak pragnAchhINI vaDe bhedagnAn karIne AtmA ane bandhane atyant judA karI nAnkhe chhe.

PDF/HTML Page 7 of 21
single page version

background image
: 6 : Atmadharma : 207
ahA, AtmAne bandhanathI mukta karavo e ja mArun kartavya chhe, shuddhaAtmAne prApta karavo e ja ek mArun
kartavya chhe–em jene tIvra jhankhanA jAgI hoy, ne santo pAsethI bhedagnAnano Avo upadesh maLe, te jIv
bhedagnAnano puruShArtha karyA vagar kem rahe?–ne Avo mokShArthIjIv bandhanA ek kaIyAne paN potAnA
svarUpamAn kem rAkhe?–na ja rAkhe. ne bhedagnAnanA kAryamAn te pramAd paN kem kare?–na ja kare. jem vIjaLInA
jhabakAre soy parovavI hoy tyAn pramAd kem pAlave? tem anantakALanA sansArabhramaNamAn vIjaLInA jhabakArA
jevo A sansArabhramaNamAn vIjaLInA jhabakArA jevo A manuShyaavatAr, temAn chaitanyamAn bhedagnAnarUpI doro
parovavA mATe AtmAnI ghaNI jAgRutI joIe. bhAI! anantakALe A chaitanya bhagavAnane oLakhavAnA ne
mokShane sAdhavAnA TANAn AvyA chhe, kShaN kShaN lAkheNI jAy chhe, AtmabhAn vagar ugaravAno koI Aro
nathI; mATe sarva udyamathI tArA AtmAne bhedagnAnamAn joD...shUravIratAthI pragnAchhINIvaDe tArA AtmAnA
bandhabhAvane chhedI nAnkh. pragnAchhINI te bandhane chhedavAnun amoghashastra chhe. pragnAchhINIne sAvadhAn thaIne paTakatAn,
eTale ke jagatanI anukULatAmAn aTakyA vagar ne jagatanI pratikULatAthI DaryA vagar gnAnane antaramAn sva
taraph vALatAn bandhan bahAr rahI jAy chhe eTale AtmA bandhanathI chhUTI jAy chhe. A rIte bandhanane chhedIne mokSha
pAmavAnun sAdhan bhagavatI pragnA ja chhe.
(samayasAr kalash 181 nA pravachanamAnthI)
A.rA.dha.nA
“satsanganun eTale satpuruShanun oLakhAN thaye paN te yog nirantar raheto na hoy to,
satsangathI prApta thayo chhe evo je upadesh te pratyakSha satpuruSh tulya jANI vichAravo tathA
ArAdhavo, ke je ArAdhanAthI jIvane apUrva evun samyaktva utpanna thAy chhe.” (‘gnAnInA
mArganA Ashayane upadeshanArAn vAkyo’ mAnthI)
– shrImad rAjachandra: varSha ra8 mun.
AtmakalyANano nishchay
‘gnAnInA mArganA Ashayane upadeshanArAn vAkyo’ mAn AtmakalyANanI tIvra preraNA
ApatAn shrImad rAjachandrajI keTalun saras lakhe chhe! –
“jIve mukhyamAn mukhya ane avashyamAn avashya evo nishchay rAkhavo ke je kAI
mAre karavun chhe te AtmAne kalyAN rUp thAy te ja karavun chhe.” (varSha ra8 mun)

PDF/HTML Page 8 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 7 :

– param shAnti dAtArI –
adhyatma bhavan
bhagavAn shrI pUjyapAdasvAmIrachit ‘samAdhi shatak’ upar pU. gurudevanA
adhyAtma bhAvanA bharapUr vairAgyaprerak pravachanono sAr
vIr san. ra48r aShAD sud pAncham gA. 47 chAlu
A samAdhiadhikAr chhe eTale ke AtmAne samAdhi kem thAy, shAnti kem thAy tenI vAt chAle chhe.
temAn kevA grahaN–tyAgathI samAdhi thAy te kahe chhe.
* jeo chaitanyasvabhAvane jANIne paripUrNa gnAn ne AnandasvarUp paramAtmA thaI gayA temaNe to
grahavA yogya evun potAnun shuddhasvarUp grahI lIdhun ne tyAgavA yogya evA moh–rAg–dveSh chhoDI dIdhA, eTale
temane have kAI grahavAnun ke chhoDavAnun rahyun nathI, temane to pUrNa samAdhi ja chhe.
* je antarAtmA chhe teNe sharIrAdi samasta padArthothI potAnA chaitanyasvarUp AtmAne bhinna jANyo chhe
eTale paramAn to koInun grahaN ke tyAg karavAnun te mAnatA nathI; potAnA gnAnAnandasvarUpane ja upAdey jANyun
chhe ne parabhAvone hey jANyA chhe, tethI chaitanyasvabhAvanun ja grahaN karIne (–temAn lInatA karIne) parabhAvone
te chhoDatA jAy chhe; ane temane samAdhi thatI jAy chhe.
* ane mithyAdraShTi bahirAtmA to bAhya padArtho sAthe potAne ekamek mAne chhe, parapadArthone IShTa–
anIShTa mAne chhe, eTale te anukUL parapadArtho upar rAg karIne tene grahavA mAnge chhe, ne pratikUL parapadArtho
upar dveSh karIne tene chhoDavA mAnge chhe. A rIte mithyAdraShTijIv rAg–dveShathI parane grahavA–chhoDavAnun mAne chhe.
A rIte mithyAabhiprAyane lIdhe teno tyAg paN dveShagarbhit chhe; tene samAdhi thatI nathI paN asamAdhij
rahe chhe.
ghar ke gUphA, mahel ke jangal te badhAy AtmAthI bhinna paradravya chhe; chhatAn agnAnI bAhyadraShTithI em
mAne chhe ke ghar chhoDun ane gUphAmAn jAun–to shAnti thAy; paN are bhAI! gUphAmAn shAnti chhe ke AtmAmAn chhe?
makAn tane anIShTa chhe, ke tAro moh anIShTa chhe? mohane to chhoDato nathI ne makAnane anIShTa mAnIne

PDF/HTML Page 9 of 21
single page version

background image
: 8 : Atmadharma : ra07
chhoDavA mAnge chhe te abhiprAy ja jUTho chhe, ne mithyA abhiprAy sahitano tyAg te to dveShathI bharelo chhe.
chaitanyagUphAmAn praveshIne shAntinA vedanamAn lIn thatAn bAhyapadArtho pratye rAg–dveSh–mohanI vRutti ja na
thAy tenun nAm tyAg chhe; ne jyAn rAg–dveSh–moh chhUTyA tyAn tenA nimitto (vastrAdi) paN saheje chhUTI jAy
chhe, tethI teno tyAg karyo em nimittathI kahevAy chhe. kharekhar bAhyapadArthone grahavA–chhoDavAnun gnAnI mAnatA
nathI, tene grahaN ne tyAg to antaramAn potAnA bhAvanun ja chhe. te antaramAn svabhAvane grahIne (shraddhA–gnAn–
anubhavamAn laIne) rAgAdine chhoDe chhe. jeNe rAgathI pAr chidAnand svabhAvane jANyo ja nathI te rAgAdine
chhoDashe kaI rIte? agnAnIne AtmAnun to bhAn nathI ne bAhyapadArthone ja dekhe chhe, eTale bAhya sanmukh ja
vartato thako rAg–dveShathI parapadArthone grahavA–chhoDavAnun te mAne chhe; te UndhI mAnyatAmAn to tene svabhAvano
tyAg thaI jAy chhe ne rAgAdi vibhAvanun grahaN thaI jAy chhe.–paranun grahaN tyAg to tene paN thatun nathI.
A gAthamAn traN vAt batAvI chhe.
(1) paramAtmAne kAI grahaN–tyAg karavAnun kahyun nathI.
(ra) antarAtmAne potAnA anrtabhAvomAn ja grahaN–tyAg chhe.
(3) bahirAtmA bahAramAn grahaN–tyAg karavAnun mAne chhe.
(1) paramAtmA to chidAnandatattvane samasta paradravyone parabhAvothI bhinna jANIne, chaitanyasvarUpamAn
ja sthir thaI gayA chhe, eTale temaNe grahavAyogya evA potAnA gnAn–Anandane grahI lIdhA chhe ne chhoDavAyogya
parabhAvone sarvathA chhoDI dIdhA chhe, tethI teo kRutakRutya chhe, have kAI grahavAnun ke chhoDavAnun temane bAkI rahyun
nathI. A rIte paramAtmA to grahaN–tyAgathI rahit chhe.
(ra) antarAtmAe potAnA chidAnand svarUpane samasta paradravyo ane parabhAvothI bhinna jANyun chhe;
paN hajI temAn pUrI lInatA thaI nathI ne rAgAdi sarvathA chhUTyA nathI, eTale te anrtaprayatnavaDe shuddha gnAn
Anandane grahavA mAnge chhe tathA rAgAdine chhoDavA mAnge chhe. bAhyapadArthothI to pote judo ja chhe–em jANyun chhe
eTale bahAramAn to kAI grahavA–chhoDavAnun te mAnatA ja nathI. antarmukh thaIne grahavAyogya evA shuddha
AtmAne grahaN karIne (–temAn ekAgra thaIne) rAgAdi parabhAvone tyAge chhe. A rIte antarAtmAne potAnA
bhAvamAn ja grahaN–tyAg chhe.
(3) bahirAtmA antaranA chaitanyatattvane jANato nathI ne bAhyapadArthone ja dekhe chhe, eTale
bAhyapadArthomAn ja te IShTa–anIShTapaNun mAnIne tene grahavA–chhoDavA mAnge chhe. te jene IShTa mAne chhe tenA upar
rAgano abhiprAy chhe, ane jene anIShTa mAne chhe tenA upar dveShano abhiprAy chhe. A rIte, vItarAgI
abhiprAyanA abhAvamAn tene parabhAvono tyAg to nathI, paN rAgadveShanA abhiprAyathI te bAhyapadArthonA
grahaN–tyAg karavAnun mAne chhe.–eTale kadAch bAhyamAn tyAgI digambar sAdhu thaIne vanamAn rahe topaN tene
asamAdhi ja chhe. chaitanyamAn antarmukh thaIne mithyAtvAdi parabhAvone chhoDyA vagar kadI samAdhi thAy ja nahi.
dharmAtmA kadAch gRuhasthapaNAmAn hoy topaN chaitanyamAn antarmukh thavAthI mithyAtvAdi parabhAvo jeTale anshe chhUTI
gayA chhe teTale anshe temane samAdhi ja varte chhe, khAtAn–pItAn, bolatAn–chAlatAn, jAgatAn–sUtAn, sarva prasange
teTalI vItarAgI samAdhi–shAnti tene vartyA ja kare chhe.
bahAranA grahaN–tyAg uparathI antaranA mAp thAy tem nathI. anrtadraShTine nahi jANanArA bAhyadraShTi–
mUDh loko bAhya tyAg dekhIne chhetarAy chhe, dharmAtmAnI anrtadashAne teo oLakhatA nathI. bAhyamAn kAI tyAg
na hoy, rAjapAT ne bhogopabhoganA sanyog vachche rahyA hoy chhatAn, dharmAtmA kShAyik samakitI hoy ne
ekabhavatArI hoy; ane mithyAdraShTijIv moTA rAjapAT ne hajAro rANIo chhoDIne, digambar tyAgI sAdhu
thaIne vanamAn raheto hoy...chhatAn anant sansArI hoy! bahArathI jonArA mUDh jIvo kaI Ankhe Anun mAp
kADhashe? kaI rIte tene oLakhashe? te to bAhyadraShTinI mUDhatAne lIdhe, bAhyatyAg dekhIne anantasansArIne paN
moTo dharmAtmA mAnI leshe, ne ekAvatArI dharmAtmAne te oLakhashe nahi. antarano abhiprAy oLakhyA vagar
dharmI–adharmInI sAchI oLakhAN thAy nahi. ।। 47।।

PDF/HTML Page 10 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 9 :
[ra48r asAD sud chhaThTha: samAdhishatak gA. 48]
antarAtmA potAnA gnAnane AtmAmAn ja joDIne man–vachan–kAyA sAthenun joDAN chhoDe chhe, e rIte
dharmIne AtmA sivAy kyAy grahaNabuddhi hotI nathI; ne asthiratAthI je man–vachan–kAyA taraph joDAN thAy
tene paN chhoDIne chaitanyamAn ja ekAgratA karavA mAnge chhe, te vAt batAve chhe–
युञ्जीत मनसाऽऽत्मानं वाकायाभ्यां वियोजयेत् ।
मनसा व्यवहारं तु त्यजेद्वाक्काययोजितम् ।। ४८।।
dharmI antarAtmA potAnA manane eTale ke gnAnanA upayogane AtmA sAthe joDe chhe, ne vachan–kAyathI
bhinna kare chhe. vachan–kAyAnI kriyAo sAthenA mananA joDANane te chhoDe chhe, ne chidAnandasvabhAvamAn ja gnAnane
ekAgra karIne tenun grahaN kare chhe. AmAn paradravyane chhoDavAnI vAt nathI paN paradravya taraphano upayog chhoDe chhe
ne AtmAmAn upayog joDe chhe. parathI bhinnatA jANyA vagar parathI upayog chhUTe nahi, par dravyathI bhinna
svadravyane jANyA vagar upayog temAn joDAy shI rIte? ane svarUpamAn upayog joDAyA vagar samAdhi thAy
shI rIte? A rIte sva–paranA bhedagnAn vagar kadI samAdhi thatI nathI. jyAn sharIr–vANI vagerenun kartRutva mAne
tyAn te taraph ja upayog joDAy, paN tyAnthI judo paDIne upayog svamAn Ave nahi, ne svamAn upayog
AvyA vagar shAnti paN thAy nahIn.
dharmIe potAnA AtmAne dehAdithI atyant bhinna jANyo chhe, tethI samAdhinI siddhi mATe eTale ke
AtmAnI param shAntinA anubhavane mATe, potAnA upayogane dehAdi taraphathI pAchho vALIne svarUpamAn joDe chhe.
upayogane svarUpamAn joDavo te ja param shAntidAtAr adhyAtmabhAvanA chhe. A shAstramAn pharIpharIne teno ja
upadesh karyo chhe, ne tenI ja bhAvanA karI chhe.
jeTalun bahirmukh valaN jAy teTalun dukh chhe, ne antarmukh chaitanyavedanamAn ja Anand chhe, em sva–
samvedanathI jANI lIdhun hovAthI dharmI potAnA upayogamAn AtmAne ja grahavA mAnge chhe. jagatanA koI paN
bAhyapadArtha pratye upayog jAy to temAn tene potAnun sukh bhAsatun nathI, ek nijasvarUpamAn ja sukh bhAsyun chhe;
AthI par taraphanA vyApArane chhoDIne sva–taraph upayogane joDe chhe,–eTale ke svadravyane ja gnAnamAn grahaN kare
chhe.–A dharmI jIvanA grahaNatyAganI vidhi chhe. A sivAy bahAramAn kAI grahavA–chhoDavAnun nathI. upayogamAn
jyAn svadravyanun grahaN thayun tyAn samasta paradravyo ane parabhAvo upayogathI bahAr judA ja rahI jAy chhe, eTale
sva taraph vaLelo upayog temanA tyAgasvarUp ja chhe. A rIte upayoganI nijasvarUpamAn sAvadhAnI te ja
samAdhi chhe, te ja mokShamArga chhe, temAn grahavAyogyanun grahaN ane chhoDavA yogyano tyAg thaI jAy chhe.
A rIte antarAtmAnI grahaNatyAganI vidhi samajAvI. ।। 48।।
antarmukh thaIne dharmAtmAe nijasvarUpamAn ja sukh chhe em anubhavyun chhe, tethI te teno ja vishvAs
karIne temAn rame chhe, nijasvarUpathI bAhya koIpaN padArthane teo vishvAsya ke ramya (sukharUp) mAnatA nathI.
jene sukhasvarUp AtmAnun bhAn nathI ne dehane ja AtmA mAnI rahyA chhe evA mUDhajIvo ja par padArthamAn
sukhanI kalpanA karIne tene ramya mAne chhe ane teno vishvAs kare chhe.–e vAt havenI gAthAmAn kahe chhe:–
जगत्देहात्मद्रष्टिनां विश्वास्यं रम्यमेव च
स्वात्मन्येवात्मद्रष्टिनां क्व विश्वासः क्व वा रतिः ।। ४९।।
jyAn sudhI dehamAn Atmabuddhi chhe tyAn sudhI ja jagatanA padArtho vishvAsanIy ane ramya lAge chhe, eTale ke
bahirAtmAne ja jagatanA padArthomAn sukh bhAse chhe; parantu jyAn potAnA AtmAmAn ja Atmabuddhi thaI tyAn bIjA
shemAn vishvAs hoy? ke bIje kyAn rati hoy? antarAtmAne potAthI bAhya jagatanA koIpaN padArthamAn sukh
bhAsatun nathI eTale temAn vishvAs ke rati nathI thatI...chaitanyasvarUpano ja vishvAs karIne temAn ja te rame chhe.
juo, A dharmAtmAnun ramyasthAn! shAntinun lIlunchham sthAn chhoDIne dhagadhagatA verAn pradeshamAn koN
rame? –tem bAhyapadArtho to A AtmAnA sukhane mATe verAnapradesh jevA chhe, temAn kyAy sukh ke shAntino
chhAnToy nathI, ulaTun te taraphanI vRuttithI to dhagadhagatA tApanI jem AkuLatA thAy chhe. ne chaitanyapradeshamAn

PDF/HTML Page 11 of 21
single page version

background image
: 10 : Atmadharma : 207
ramatAn param shAnti vedAy chhe. to pachhI AvA shAnt ramya chaitanyapradeshane chhoDIne ujjaD verAn evA paradravyamAn
koN rame?–tene ramya koN mAne? dharmI to na ja mAne. jeNe shAntidhAm evo ramya Atmapradesh joyo nathI
evA mUDh jIvo ja paradravyamAn sukh kalpIne tene ramya samaje chhe.
‘jagatamAn je padArtho dukhadAyak chhe te bhale ramya na ho, parantu je sukhadAyak chhe evA strI–putra–lakShmI
vagerene to ramya kaho?–em koI agnAnIne prashna UThe to tenun A gAthAmAn samAdhAn karyun chhe. are mUDh!
bAhya padArtho tane sukharUp ramya lAge chhe te tArI bAhyadraShTi ane dehadraShTine lIdhe ja lAge chhe, kharekhar potAnA
AtmA sivAy bIjun koI sukharUp ke ramya nathI.
jene dehamAn Atmabuddhi chhe tene sanyogamAn sukhabuddhi chhe, ne tene Akhun jagat vishvAsayogya tathA ramya
lAge chhe. gnAnI to potAnA AtmAne jagatathI judo jANIne AtmAne ja vishvAsayogya tathA ramya jANe chhe.
potAnA chaitanyatattvamAn ja jenI draShTi chhe tene bahAramAn kono vishvAs? ne kono prem? bahAranA koI
padArthomAn mArun sukh chhe evo vishvAs gnAnI karatA nathI. agnAnI parachIjane potAnA sukhanun kAraN mAnIne
teno vishvAs ane prIti kare chhe, paN AtmAmAn sukh chhe teno vishvAs ke prIti te karato nathI. gnAnIne
chaitanyanA atIndriy sukhanun vedan thayun chhe, eTale teno ja vishvAs ane tenI ja prIti chhe. jagatamAn kyAy
paramAn mArun sukh chhe ja nahi evun bhAn chhe tethI paramAn kyAy sukhabuddhithI Asakti thatI nathI. A rIte
AtmAnI ja rati hovAthI gnAnI potAnA AtmagnAn sivAy bIjun kArya adhikakAL dhAraN karatA nathI–e
vAt havenI gAthAmAn kaheshe.
vishvAsayogya eTale shraddhA karavAyogya, ane ramya eTale ramavAyogya–lIn thavA yogya; gnAnI to AtmAmAn
ja sukh jANIne tenI ja shraddhA ane lInatA kare chhe; agnAnI paramAn sukh mAnIne tenI ja shraddhA ne lInatA kare chhe,
eTale tene jagatanA bAhya viShayo sukhakar ane priy lAge chhe, AtmA tene priy lAgato nathI. gnAnIne AtmA ja
priy lAge chhe, AtmA sivAy bIjun kAI tene priy lAgatun nathI.–‘jagat IShTa nahi AtmathI.’
AtmAnA svabhAv sivAy bahAr lakSha jaIne je shubh vRutti UThe, te shubhavRuttino jene prem chhe tene
paN jagatanA bAhya viShayono prem chhe, AtmAnA svabhAvano prem nathI. dravyalingI muni thaIne je em
mAnato hoy ke aThThAvIs mULaguN vagere shubh vikalpo mane mokShanun kAraN thashe,–to tene rAgano ja vishvAs
chhe, paN muktidAtAr evo je potAno vItarAgI AtmA teno vishvAs tene nathI. bAhyapadArthonA vishvAse te
ThagAI jashe; kemake je bAhya padArthonA AdhAre te sukh mAne chhe te bAhyapadArtho to kShaNamAn khasI jashe. mATe
bAhya viShayomAn je sukh mAne chhe te jarUr ThagAy chhe–chhetarAy chhe. ane gnAnI to chidAnand svabhAvamAn ja sukh
mAnIne tenI ja shraddhA ane temAn ramaNatA kare chhe, te kadI chhetarAtA nathI, kemake potAno AtmA kadI dago deto
nathI–teno kadI viyog thato nathI. sanyog to dago daIne kShaNamAn chhUTA paDI jAy chhe. tethI sanyoganA vishvAse
je sukhI thavA mAnge chhe te jarUr chhetarAy chhe. A sharIr ne A anukUL sanyogo jANe sadAy AvA ne AvA
rahyA karashe em teno vishvAs karIne agnAnI temAn sukh mAne chhe, paN jyAn sanyogo palaTI jAy ne
pratikULatA thaI jAy tyAn jANe ke mArun sukh chAlyun gayun! em te chhetarAy chhe. paN are bhAI! anukUL
sanyog vakhate paN temAn kAI mArun sukh na hatun, tun temAn sukh mAnIne chhetarAyo. gnAnI to jANe chhe ke
sanyogano sho vishvAs? temAn kyAy sukh dekhAtun ja nathI. gnAnInI najar ek AtmA upar ja Thare chhe. bIje
kyAy jagatamAn tenI najar TharatI nathI. rAg upar paN tenI draShTi TharatI nathI. ek AtamarAmamAnj tenI
najar Thare chhe. aho! mAro AtmA ek ja mArA sukhanun dhAm chhe, te sivAy jagatanun koI tattva mArA sukhanun
dhAm nathI, to te par dravyono sho vishvAs? ne temAn kevI rati? mAro AtmA ja mArun Anandanun dhAm chhe–em
gnAnInI shraddhAno viShay potAno AtmA ja chhe.
gnAnI potAnA AtmAno vishvAs kare chhe.
agnAnI bAhya sanyogano vishvAs kare chhe.

PDF/HTML Page 12 of 21
single page version

background image
poSh : 2486 : 11 :
agnAnI bAhyasanyogone sukhanA dAtAr mAnIne, te sanyogamAnthI sukh levA mAnge chhe, paN sanyogo to
sukh kadI ApatA nathI, tethI agnAnI chhetarAy chhe.
gnAnI bAhyasanyogomAn svapney sukh mAnatA nathI, te to potAnA svabhAvane ja sukhano sAgar
jANIne teno vishvAs ane temAn ekAgratA kare chhe, ne e rIte potAnA atIndriyasukhane bhogave chhe; te
chhetarAtA nathI.
mATe he bhavya! tArA AtmAne ja sukhanun sthAn jANIne teno ja vishvAs kar ne temAn ja ramaNatA kar.
bAhya padArthomAn sukhanI mAnyatA chhoD.–em shrI pUjyapAdasvAmIno upadesh chhe.
‘jagat IShTa nahi AtmathI’–samakitIne potAno AtmA ja IShTa chhe, AtmA ja vahAlo chhe, AtmA
sivAy bIjun kAI jagatamAn IShTa nathI, sukharUp lAgatun nathI. samakitI chakravartI hoy ne chhakhanDanun rAj–hajAro
rANIo vagere hoy chhatAn temAn kyAy mArun sukh chhe em svapney vishvAs karatA nathI; te badhA sanyogo to
mArAthI tadna judA ja chhe ane te sanyogo taraphanI lAgaNIthI paN mane dukh chhe, temAn kyAy mArun sukh nathI
sukh to mArA chidAnandasvabhAvamAn ja chhe; Am svabhAvano vishvAs karIne dharmI vAramvAr tene ja sparshe chhe,–
temAn vAramvAr DubakI mArIne shAntarasane vede chhe. chaitanyanA vishvAse gnAnInA vahAN bhavasAgarathI tarI jAy
chhe–ne mokShamAn pahonchI jAy chhe.
।। 49।।
vairAgya samAchAr
morabInA bhAIshrI jagajIvan kAsIdAs mahetA mAgasar sud 13 nA roj
morabI mukAme svargavAs pAmyA chhe. pU. gurudev pratye temane ghaNo bhaktibhAv hato.
vRuddhAvasthA ane AnkhonI pUrI takalIph hovA chhatAn teo avAranavAr sonagaDh AvIne
gurudevanA pravachanono lAbh letA; ane temanA manan mATe pU. gurudeve potAnA pAvan
haste mantra lakhI Apel hato ke “sahaj chidAnand svarUp AtmAnun smaraN karavun.” teo
prasannatApUrvak tenun raTaN karatA. AdhyAtmik shAstronA svAdhyAy–shravaNano temane ghaNo
prem hato. teo morabI mumukShu manDaLanA ek vaDIl temaj kAryavAhak kamiTinA sabhya
hatA. A AtmadharmanA lekhak bra. haribhAIne paramakRupALu gurudevanun charaNasAnnidhya prApta
thavAmAn prApta thavAmAn temanI preraNA hatI. svargavAsanA AgalA divase moDI rAt sudhI
utsAhapUrvak temaNe tattvashravaN karyun hatun. tattva samajavAnI jignAsAmAn AgaL vadhIne
teo potAnun kalyAN sAdhe, ane temanA kuTumbIjano paN temanA tattvapremanun anukaraN
karIne AtmahitanA panthe vaLe... e ja bhAvanA.

PDF/HTML Page 13 of 21
single page version

background image
: 12 : Atmadharma : 207
mokShane sAdhavAnI kaLA
alaukik mokShamArganI prasiddhi karIne santoe
mumukShu jIvo upar alaukik upakAr karyo chhe
* svAshrit mokShamArga *
A samayasAranI ra7ramI gAthAmAn mokShamArgano abAdhit niyam batAvIne AchAryadeve svAshrayarUp
mokShamArganI prasiddhi karI chhe: he jIvo! mokShano mArga ek shuddha chaitanyasvabhAvanA Ashraye ja chhe; mATe
mokShArthIe evA svAshrayarUp nishchay vaDe badhoy parAshrit vyavahAr niShedhavA yogya chhe. ahA! chidAnand
svabhAv paN alaukik...ane tenA Ashraye thato mokShamArga paN alaukik...te alaukik mokShamArgane prasiddha
karIne santoe mumukShu jIvo upar mahAn upakAr karyo chhe.
* samyagdraShTinI kaLA *
mokShane sAdhavA mATenI samyagdraShTinI kaLA AchAryadeve A samayasAramAn batAvI chhe. samyagdraShTine
svAshray bhAvamAn mokShamArganI dhArA nirmaLapaNe chAlI jAy chhe. jeTalo parAshritabhAv chhe te badhoy
samyagdraShTinA viShayathI bahAr chhe. parAshraye thato bhAv to bandhanun kAraN hovAthI bAdhak chhe; te bAdhakabhAvamAn
je ekapaNe varte te jIv mokShano sAdhak kem hoy? ane je mokShano sAdhak hoy te jIv bAdhakabhAvamAn
ekapaNe kem varte?–mATe mokShanA sAdhak gnAnIdharmAtmA parAshrit bhAvothI mukta ja chhe, bhinna ja chhe, eTale shuddha
svabhAvanA Ashraye te parAshrit evA saghaLAy vyavahArane chhoDIne mukti pAme chhe.–A ja mokShane sAdhavA
mATenI samyagdraShTinI kaLA chhe. AvI kaLAnun nAm ja apUrva vidyA chhe, te ja vItarAgI vignAn chhe.
* mokShane sAdhavA mATeno mahA siddhAnt *
* ek taraph abandh–gnAtAsvabhAv, tathA tenA Ashraye thatAn samyagdarshanAdi nirmaL–abandh pariNAm;
te banne abhedapaNe shuddhanishchayamAn AvyA.

PDF/HTML Page 14 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 13 :
* bIjI taraph samasta paradravyo, tathA temanA Ashraye thatA rAgAdi bandh pariNAm; te parAshrit
vyavahAramAn gayA.
–A prakAre bannenun bhedagnAn karIne dharmAtmA potAnA svabhAvanA Ashraye nirmaL pariNAmano ja kartA
thAy chhe; parAshrit bhAvarUp vyavahArane te potAnA svabhAvathI judo ja rAkhe chhe. A rIte samyagdraShTi mumukShu
vyavahArano niShedh karIne shuddha svabhAvanA Ashraye mokShamArgane sAdhe chhe. ahA, AchAryadeve mokShane sAdhavA
mATe mahA siddhAnt batAvyo chhe ke, mokShArthIe jem paramAn ekatvabuddhithI thatun mithyAtva chhoDavA yogya chhe tem paranA
AshrayathI thato rAg paN chhoDavA yogya ja chhe. mokShane mATe shuddhaAtmAno ekano ja Ashray karavA yogy chhe.
gnAnasvabhAvI AtmA abandhasvarUp chhe, te potAnA gnAn–darshan–Anand sAthe trikAL tadrUp chhe;
AvA AtmAnI draShTi karavI te samyagdarshan chhe, te samyagdarshan paN abandh–pariNAm chhe. AvA abandhasvarUp
AtmAne bhUlIne, paramAn ekatvabuddhithI thato je mithyA adhyavasAy te bandhanun kAraN chhe, eTale mokShArthIe
te chhoDavA jevo chhe–em bhagavAnano upadesh chhe. AchAryadev kahe chhe ke, par sAthe ekatArUp adhyavasAy
bhagavAne chhoDAvyo chhe te upadeshamAnthI ame evun tAtparya kADhIe chhIe ke paranA Ashraye thato saghaLoy
vyavahAraj bhagavAne chhoDAvyo chhe, kem ke te bandhanun ja kAraN chhe. mokShanun kAraN to abandh svabhAvano
Ashray karavo te ja chhe.
* samakitI kyAn chhe? *
* tenI oLakhAN kem thAy? *
samakitI kyAn chhe? samakitI paradravyamAn chhe?–nA; samakitI parAshritabhAvamAn chhe?–nA, to samakitI
kyAn chhe?–samakitI to potAnA samyaktvAdi bhAvomAn ja chhe. samakitI paradravyomAn nathI, e ja rIte par
dravyanA Ashraye thatAn parAshritabhAvomAn paN samakit nathI. samakitI to shuddha AtmAnA Ashraye thatA
samyaktvAdi nirmaLabhAvomAn chhe. par dravyane ane parabhAvo to teNe potAnA svabhAvathI judA jANyA chhe to
temAn samakitI kem hoy? rAganA ke paranA svAmIpaNe samakitIne oLakhe to teNe kharekhar samakitIne
oLakhyA ja nathI.
jem, paradravya chhe to svadravya chhe–em nathI tem, vyavahAr chhe to nishchay chhe–em paN nathI. vyavahAr
to paranA Ashraye varte chhe ne nishchay to svanA Ashraye varte chhe.–shun jIvane paradravyano Ashray chhe mATe tene
svadravyano Ashray chhe?–nA; jem parane kAraNe sva nathI tem parAshrayane kAraNe svAshray nathI, eTale
vyavahArane kAraNe nishchay nathI. samakitI jANe chhe ke–jem paradravyathI mAro AtmA judo chhe tem parAshrit evA
rAgAdi bhAvothI paN mAro AtmA judo ja chhe.–A rIte samakitI–dharmAtmA vyavahArathI mukta chhe, chhUTo chhe.
svAshraye je sAdhakabhAv thayo chhe–nirmaLabhAv thayo chhe te to vyavahAranA parAshrayabhAvathI (–bAdhakabhAvathI)
judo ja varte chhe. svAshrayabhAvanI dhArA nirmaLapaNe mokShamArge chAlI jAy chhe, ne jeTalo parAshrit bhAv chhe te
badhoy samyagdraShTinA viShayathI bahAr chhe. parAshraye thato bhAv to bandhanun kAraN hovAthI bAdhak chhe. te
bAdhakabhAvamAn je ekapaNe varte te jIv mokShano sAdhak kem hoy? ane je mokShano sAdhak hoy te temAn (–
bAdhakabhAvamAn) ekapaNe kem varte?– mATe mokShanA sAdhak gnAnIdharmAtmA parAshrit vyavahArathI mukta ja chhe,
eTale shuddha svabhAvanA Ashray vaDe te vyavahArane chhoDIne mukti pAme chhe. A ja mokShane sAdhavAnI
samakitInI kaLA chhe. AvI kaLA dvArA ja samakitInI kharI oLakhAN thAy chhe.

PDF/HTML Page 15 of 21
single page version

background image
: 14 : Atmadharma : 207
juo, A mokShamArganI rIt! ahA, mokShane sAdhatA sAdhatA santoe A mokShane sAdhavAnI kaLA
batAvIne jagatanA jignAsuo upar param upakAr karyo chhe.
* mokShane sAdhavAno ek ja kAyado...ek ja niyam *
mokShane sAdhavAno ek ja kAyado chhe ke je nishchayano Ashray kare chhe te ja mokShane sAdhe chhe. mATe
mokShArthIe nishchayano Ashray karavo ne vyavahArano Ashray chhoDavo. samyagdraShTi bhedavignAnanI AvI kaLA vaDe
svAshraye mokShane sAdhe chhe. AvI bhedagnAn kaLA vagar jIv bIjI game teTalI kaLA bhaNyo hoy topaN te
mokShane sAdhI shakato nathI. nishchay ane vyavahAranI vahenchaNI (pRuthakkaraN) karavAnI kaLA agnAnIne AvaDatI
nathI. ahIn to nishchay vyavahAranun spaShTa pRuthakkaraN karIne AchAryadeve mokSha mATeno aphar niyam batAvyo chhe
ke svAshrit evA nishchayanun avalamban te ja mokShane sAdhavAnI rIt chhe, ne parAshrit evA vyavahAranA
avalambane kadI paN mokShane sAdhI shakAto nathI.
abhavya jIv kadIpaN samyagdarshanAdi kem pAmato nathI?–kAraNake te kadI paN shuddhAtmAno Ashray
karato nathI ane vyavahAranA Ashrayano abhiprAy chhoDato nathI; rAgAdirUp vyavahArano ja Ashray karIne
tene te mokShanun (dharmanun) sAdhan mAne chhe, paN mokShanun (dharmanun) kharun sAdhan je svAshray chhe tene te angIkAr
karato nathI tethI te samyagdarshanAdi pAmato nathI. A vAt kone mATe karI? shun ekalA abhavya jIvone mATe ja
A vAt chhe? –nA; ahIn abhavyanun to draShTAnt chhe, te draShTAnt uparathI jagatanA badhAy jIvone mATe AchAryadev
em niyam samajAve chhe ke je koI jIvo shuddhAtmAno Ashray kare chhe teo ja muktine pAme chhe; ane jeo
vyavahArano Ashray kare chhe teo bandhAy chhe. mATe je kharekhar mumukShu hoy...jeNe mokShane sAdhavo hoy teNe
nishchayanay vaDe shuddhAtmAno Ashray karavo ne parAshrayarUp vyavahArano Ashray chhoDavo.–A ja mokShano panth
chhe...Aj mokShane sAdhavAnI rIt ane kaLA chhe.
* svagharamAn vasavun tenun nAm vAstu *
jem abhavya jIv mokShapariNAm mATe alAyak chhe, tem paranA Ashraye thatA rAgAdi vyavahArabhAvo
paN mokShapariNAm mATe alAyak chhe,–mokShanun sAdhan thAy evI lAyakAt temanAmAn nathI, eTale temanA vaDe
mokSha pamAto nathI. jem jagatanA paradravyo A AtmAnA svabhAvathI judA chhe tem parAshritabhAvo paN A
AtmAnA svabhAvathI judA ja chhe, AtmAnA svabhAvamAn temano pravesh nathI. AtmAno gnAnasvabhAv to
abandh chhe ne rAgAdi parAshrit bhAvo to bandharUp chhe,–temane ekatA nathI, paN bhinnatA chhe. mokShapanth ekalA
chidAnandasvabhAvanA Ashraye ja varte chhe.–AvA chidAnandasvabhAvane jANIne tenA AshrayamAn vasavun te ja
svagharamAn sAchun vAstu chhe.
* santono upakAr *
aho, chidAnandasvabhAv alaukik...ane tenA Ashraye thato mokShano mArga paN alaukik...te alaukik
mokShamArga prasiddha karIne santoe mumukShuo upar alaukik upakAr karyo chhe.
(Aso vad 11 nA pravachanamAnthI)
ङ्क

PDF/HTML Page 16 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 1p :
AtmAnun akartApaNun kyAre ane kaI rIte?
arhantadevano upAsak ane mokShano sAdhak kevo hoy?
[samayasAr gAthA ra3r thI ra44 nA pravachanamAnthI: mAgasar pUrNimA]
AtmA chaitanyaprakAshasvarUp chhe.
te chaitanyaprakAshI–AtmA padArthone jANe chhe paN karato nathI.
jenI draShTimAn Avo chaitanyaprakAshI AtmA Avyo te jIv chaitanyathI bAhya evA rAgAdi parabhAvono
kartA ke bhoktA thato nathI, paN chaitanyanA Anandane ja anubhave chhe.
A rIte, chaitanyaprakAshI AtmA svabhAvathI vikArano kartA–bhoktA na hovA chhatAn, te kAI sarvathA
akartA ja nathI, kathanchit kartA paN chhe;
kathanchit kartApaNun e rIte chhe ke–
–gnAnabhAve te potAnI gnAn–Anand dashAno ja kartAbhoktA chhe, ane
–agnAnadashAmAn te potAnA rAg ke harShAdino kartAbhoktA pote ja chhe.
koI agnAnI jIv potAnA gnAnasvabhAvanI sanmukh thaIne nirmaLagnAnabhAvarUpe to pariNamato nathI,
rAgathI judo to paDato nathI, rAgamAn tanmayapaNe ja pariName chhe, ane chhatAn em kahe chhe ke mAro AtmA
rAgano akartA ja chhe, ne karma ja rAg karAve chhe.–to evA jIvane AchAryadev yuktithI vastusthiti samajAve chhe
ke :–
he bhAI, tun nirmaL gnAnabhAvane paN karato nathI, ane rAg thAy tenun kartRutva paN tun svIkArato nathI,
to tArA AtmAmAn koI prakAre kartApaNun rahyun ja nahIn! sarvathA akartApaNAnI tArI mAnyatA thaI,–to to
anekAntamayashrutino (–jinavANIno) tArA upar kop thayo, arthAt tArI mAnyatA jinavANIthI viruddha
thaI, –eTale shrutinI tArA upar prasannatA na thaI, tArun shrutagnAn samyak na thayun paN kushrut thayun.
bhAI, tun em samaj ke AtmA koI paryAyane to jarUr kare. have je jIv gnAnaparyAyane na kare te
agnAnabhAve rAgAdine kare.
je jIv gnAnaparyAyane kare te rAgAdino akartA thAy. ame je akartApaNun upadeshyun te to gnAn
svabhAvanI sanmukh thaI, rAgathI bhedagnAn karI, vItarAgI–vishuddha gnAnabhAv pragaT karavA mATe ja upadeshyun hatun.
AtmA rAgano akartA, gnAn–

PDF/HTML Page 17 of 21
single page version

background image
: 16 : Atmadharma : 207
svarUp chhe em samajanAr jIv gnAnasanmukh thaI, rAgathI judo paDI paryAyamAn paN rAgano akartA thAy chhe.
paN je jIv gnAnasanmukh thato nathI, rAgamAn ja tanmay rahe chhe. te kAI rAgano akartA nathI, te to
agnAnabhAvathI rAgano kartA ja chhe. rAgamAn tanmay paN rahe, ane kahe ke rAgano kartA mAro AtmA nathI paN
karma teno kartA chhe–to te jIv shrutine samajyo ja nathI, jinavANInI tene khabar nathI. jinavANI to kahe chhe
ke AtmA kathanchit kartA chhe.
ahIn shiShya dalIl kare chhe ke prabho! jinavANI AtmAne kathanchit kartA kahe chhe te amane mAnya chhe, kaI
rIte? ke AtmA pote potAne kare chhe. ne rAgane karato nathI; rAg to pudgalanun kArya chhe.
to AchAryadev tene kahe chhe ke are mUDh! tAro AtmA kayA AtmAne kare chhe? shun trikALI AtmAne
kare chhe? trikALI nitya AtmA to kAI navo thato nathI, ke jeno koI kartA hoy! vaLI AtmAnA
asankhyapradesho paN trikAL evA ne evA shAshvat chhe, te pradeshomAn paN kAI karavApaNun nathI. have trikALI
gnAnAdi guNorUp je bhAv chhe temAn paN kAI karavApaNun nathI; have bAkI rahI vartamAnaparyAy. sAmAnyamAn
karavApaNun hoy nahi, karavApaNun visheShamAn (–paryAyamAn) hoy; have paryAyamAn mithyAtvAdi bhAvo hovA
chhatAn tun tenun kartApaNun to mAnato nathI, ne karma ja tenun kartA chhe–em tun kahe chhe, to tArA AtmAmAn koI
prakAranun kartApaNun rahyun ja nahIn; kartApaNA vagar AtmA ja na rahyo; eTale he mUDh! karma mane mithyAtvAdi
karAve chhe’ evI tArI mAnyatAmAn to tun AtmaghAtI thayo, tArA AtmAno ja ten ghAt karyo, AtmahinsA
e ja jIvahinsAnun moTun pAp chhe.
–to shun karavun? ke he bhAI! agnAnadashAmAn je mithyAtvAdibhAvo chhe teno kartA agnAnabhAve tAro
AtmA ja chhe, em tun samaj; paN vishuddhagnAnasvabhAvamAn tenun kartRutva nathI em samajIne te svabhAvanI
sanmukh thA, eTale paryAyamAn paN mithyAtvAdinun akartApaNun thaI jashe–mithyAtva raheshe ja nahI samyagdarshanAdi
nirmaLabhAvo pragaT thatAn temAn rAganun paN akartApaNun thashe.
bhAI! rAgamAn tanmay rahIne rAganun akartApaNun kem thAy?–na ja thAy. rAgathI judo paDIne
gnAnadhAmamAn Av...to rAgano akartA thA.
je jIv A rIte gnAnadhAmamAn Avyo ne rAgano akartA thayo, te vItarAg arhatdevano kharo
anuyAyI thayo ane te jIv pote rAgano akartA rahIne bIjA agnAnI jIvomAn rAganun kartRutva chhe tene jANe
chhe, paN jaDakarma rAgAdi karAve chhe em mAnatA nathI.
A rIte
* gnAnadashAmAn shuddhagnAnabhAvano kartA,
vikArano akartA;
* agnAnadashAmAn vikArano kartA
ne parano to akartA
* gnAnabhAve ke agnAnabhAve paN AtmA parano to akartA ja chhe ane par–jaDakarma paN
jIvanA bhAvanun akartA ja chhe.
– Avo arhantadevano mat je jIv jANe chhe te jIv parathI pRuthakapaNun jANI, vibhAvathI paN vimukh
thaI, gnAnasvadhAmamAn AvIne samyagdarshanAdi nirmaLaparyAyane ja karato thako, mithyAtvAdino akartA ja rahe chhe.–
te ja kharo arhantano upAsak ane mokShano sAdhak chhe.
*

PDF/HTML Page 18 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 17 :
kyo jIv mokShane sAdhe chhe?
prashna :– agnAnI jIvane dharmanI shraddhA chhe ke nahIn?
uttar :– rAgathI dharma mAnanAro agnAnI jIv mokShanA heturUp dharmane shraddhato nathI; kemake shuddhagnAn–
chetanAmay AtmAne te shraddhato nathI; ane mokShanA heturUp dharma to shuddhagnAnachetanAmay AtmAnA ja
Ashraye chhe; tethI shuddhagnAnamay AtmAnA Ashray vagar mokShanA kAraNarUp dharmanI kharI shraddhA thatI nathI.
prashna :– to agnAnI jIvanI shraddhA kevI chhe?
uttar :– agnAnIjIv bhoganA heturUp rAgane ja dharma mAne chhe eTale te bhoganA heturUp dharmane ja shraddhe
chhe. upayogane rAgamAn ekAkAr karIne, jANe ke A ja mane mokShanun kAraN thashe–em agnAnI mAne chhe,
eTale gnAnamAtra bhUtArthadharma (–ke je karmathI chhUTavAnun nimitta chhe) tene te agnAnI shraddhato nathI, paN
je karmabandhanun–ane sansAranA bhoganI prAptinun kAraN chhe evA abhUtArthadharmane (–rAgane) ja te shraddhe
chhe.–A rIte mokShanA kAraNarUp bhUtArthadharmanI shraddhAnA abhAvane lIdhe agnAnIne sAchI shraddhAno
abhAv chhe, eTale ke tenI shraddhA khoTI chhe. jem shuddhagnAnamay AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe tene
samyaggnAnano abhAv chhe, tem shuddhagnAnamay bhUtArthadharmanI shraddhAnA abhAvane lIdhe tene samyakshraddhAno
paN abhAv chhe. ane jyAn samyak gnAn–shraddhAn na hoy tyAn samyak chAritra to kyAthi hoy?–na ja
hoy, eTale te agnAnIne samyak chAritrano paN abhAv chhe.–A rIte, jeo shuddhagnAnamay nishchayano
Ashray nathI karatA ne vyavahArano ja Ashray kare chhe teone samyagdarshan–gnAn– chAritrarUp
mokShamArgano abhAv chhe, vyavahAranA Ashraye vartanAr te agnAnIo bandhamArgamAn ja pravarte chhe. jeo
nishchayano Ashray kare chhe teo ja mokShamArgane pAme chhe.
A rIte nishchayano Ashray te ja mokShamArga hovAno niyam batAvIne AchAryadev kahe chhe ke–
Am hovAthI mokShArthI jIvoe nishchayanayavaDe vyavahArano niShedh karavo–te yogya ja chhe.
prashna :– mokShamArgI–samyagdraShTi kevo chhe?
uttar :– samyagdraShTi rAgathI chhUTo chhe, potAnA upayogane te rAgathI chhUTo ja rAkhe chhe, rAgamAn ekamek karato nathI.
rAg ane shuddhAtmA–e bannenun bhedagnAn karIne, shuddhAtmAnA Ashraye te samyagdraShTi jIv mokShamArgarUpe pariName chhe.
prashna :– bandhamArgI–mithyAdraShTi kevo chhe?
uttar :– je bandhamArgamAn pravartI rahyo chhe evA mithyAdraShTinun chitta rAgathI rangAyelun chhe, te potAnA
upayogane rAg sAthe ekamek mAnIne anubhave chhe; rAganI ane upayogasvarUp AtmAnI bhinnatAne
te oLakhato nathI; tethI bhedagnAnanA abhAvane lIdhe, shuddhAtmAno Ashray nahi karato thako ane
rAgano ja Ashray karIne pariNamato thako te agnAnI jIv karmothI bandhAy chhe ne sansAramAn rakhaDe chhe.
prashna :– agnAnIjIv mokShahetudharmane nathI shraddhato ne bhogahetudharmane shraddhe ja chhe–em kayA hetuthI
AchAryadeve kahyun chhe?
uttar :– A adhyAtmagranthamAn anubhavapradhAn hetu ApIne AchAryadev kahe chhe ke, te agnAnIne
shuddhAtmAnA anubhavano asadbhAv hovAthI em nakkI thAy chhe ke te jIv rAganA ja anubhavamAn
aTakelo chhe eTale tene bhogahetudharmanun ja (–rAganun ja) sevan chhe, mokShahetudharmanun (–shuddhAtmAnA
Ashrayanun) sevan nathI. jIvane kAn to shuddhAtmAnun sevan hoy, ane kAn to rAganun sevan hoy. temAn
ekano abhAv te bIjAno sadbhAv sUchave chhe. jene shuddhAtmAnun sevan (shraddhA–gnAn–anubhavan) nathI
tene rAganun sevan jarUr chhe. ekasAthe rAgamAn temaj shuddhAtmAmAn e bannemAn ekatvabuddhi rahI shake nahi.
prashna :– kyo jIv mokShane sAdhe chhe?
uttar :– shuddhAtmAmAn ekatvabuddhi karIne teno ja je Ashray kare chhe te to mokShane sAdhe chhe, tene rAgamAn
ekatvabuddhi rahetI nathI. ane jene rAgamAn ekatvabuddhi chhe te rAganA Ashraye bandhAy ja chhe, tene chaitanyano
Ashray nahi hovAthI te samyagdarshanAdi mokShamArga pAmato nathI. A rIte vyavahAranA pakShano Ashay jIvane
sansAr paribhramaN karAve chhe...mATe AchAryadev karuNAthI kahe chhe ke he mokShArthIjIvo! sansAraparibhramaNathI
chhUTavA mATe tame vyavahAranA pakShanI buddhi chhoDo ne mokShane mATe shuddhanayanun avalamban karo.
(samayasAr gA. ra7p uparanA pravachanamAnthI.)

PDF/HTML Page 19 of 21
single page version

background image
: 18 : Atmadharma : 207
bA...la...vi...bhA...ga
gayA ankanA traN prashnonA javAb
(1) ‘Atmasiddhi’ nI 108mI gAthAne ghaNI maLatI Ave evI 38 mI gAthA chhe; te banne gAthAo nIche
mujab chhe–
kaShAyanI upashAntatA mAtra mokSha abhilASh, kaShAyanI upashAntatA mAtra mokSha abhilASh,
bhave khed antar dayA, te kahiye jignAs. (108) bhave khed prANI dayA, tyAn AtmArtha nivAs. (38)
(ra) manaparyayagnAn, samyagdarshan bhedagnAn ane munidashA–A chAr vastuomAnthI manaparyayagnAnamAn bAkInI
traNe vastuo chokkas AvI jAy chhe. kemake manaparyayagnAn munidashAmAn ja thAy chhe, ne munidashA
samyagdarshan ane bhedagnAnavALA jIvane ja hoy chhe. A rIte jyAn manaparyayagnAn hoy tyAn munidashA,
samyagdarshan ane bhedagnAn e traNe vastuo jarUr hoy ja chhe. manaparyayagnAn munidashA vagar hotun
nathI, ne munidashA samyagdarshan ke bhedagnAn vagar hotI nathI. ghaNA bALakoe A prashnanA javAbamAn
“munidashA” lakhel chhe, parantu te javAb barAbar nathI kemake ghaNIvAr munidashA hovA chhatAn
manaparyayagnAn nathI hotun. manaparyayagnAn koIk ja munione hoy chhe. kAI badhAy munione nathI hotun.
(3) trIjA prashnano javAb chhe–“akalank”:: shrI akalankasvAmI mahAvIr bhagavAn pachhI lagabhag 1200 varSha
bAd thaI gayA. temanA nAmano bIjo ane chotho akShar sarakhA chhe, pahelo ane trIjo akShar sarakhA
nathI; chhellA traN akShar ‘ka lan ka’ chhe, siddhabhagavAnamAn kalank nathI ane chhellA be akShar ‘lank’ chhe te
lankAmAn chhe. bALako, A akalankasvAmInI jIvanakathA tamane bahuj game tevI chhe. koIvAr ApaNe
bAlavibhAgamAn te Apashun.
tra...Na...pra...shno
(1) be bhAI evA..
ke sAthe sAthe ramatA,
sAm sAme laDyA
ne ante mokSha pAmyA...
–e be bhAI koN?
(ra) nIchenI vastuomAnthI jIvamAn kaI kaI vastu
hoy,ne ajIvamAn kaI kaI vastu hoy te
judI pADo–
rAg, sukh, dharma, vItarAgatA,
dukh, gnAn, agnAn, sansAr.
(3) koI jIv pAse samyagdarshan, samyaggnAn ne
samyak chAritra evA traN mahAn ratno chhe;
have dhAro ke tenI pAsethI pahelun ratna
khovAI jAy to bAkI kayAkayA ratno tenI
pAse raheshe?
(bALako, A vakhate tamArA javAbo velAsar
mokalI Apasho, punam sudhImAn mokalI desho.)
saranAmun: Atmadharma–“bAl vibhAg”
svAdhyAyamandir–sonagaDh (saurAShTra)
enun jIvan dhanya chhe... enAn charaN vandya chhe.
AkAsh jenun chhatra chhe...dharatI enun sinhAsan chhe.
gUphA jeno mahel chhe...vAyu enAn vastra chhe.
samakit jeno mugaT chhe...chAritra eno hAr chhe.
gnAn jeno rath chhe...anubhav eno dhvaj chhe.
Anand jeno AhAr chhe...shAntaras enun pINun chhe.
dhyAn jenun shastra chhe...vairAgya enun bakhtar chhe.
ratnatray jenun dhan chhe...van enun ghar chhe.
anantaguN jenun kuTumb chhe...karmanA e ghAtak chhe.
dharma jenun jIvan chhe...chaitanya enun dhyey chhe.
bhavathI je bhayabhIt chhe...mokShanA e sAdhak chhe.
enun jIvan dhanya chhe enAn charaN vandya chhe.

PDF/HTML Page 20 of 21
single page version

background image
poSh : ra487 : 19 :
dharmapremI bAl bandhuo! jem tamane amAro “bAlavibhAg” gamyo tem amane tamArA javAbo gamyA.
tame sau honsapUrvak bAlavibhAgamAn bhAg laI rahyA chho–te badal saune dhanyavAd! tamArA javAb sAchA paDe ke
bhUl paDe to paN utsAhathI bhAg lejo,–kemake ‘Atmadharma’ vAnchIne javAbo shodhavAno tame prayatna karo chho te ja
tamAre mATe prashansanIy chhe. javAbo sAthe ghaNA bALakonA utsAhabharyA patro AvyA chhe, koIke vArtA mokalI chhe,
to koIke navA koyaDA ke kAvyo lakhI mokalyA chhe, koIke chitro chItarIne mokalyA chhe, temanA umang badal
dhanyavAd! parantu bALako! ApaNo bALavibhAg hajI nAnakaDo chhe...eTale tamArun badhAyanun lakhAN temAn kyAthi
laI shakAy? javAbo lakhatI vakhate tamArA nAmanI sAthe “jain” lakhasho to mane gamashe. AvatA ankanA prashno
“jain bALapothI” mAnthI pUchhAshe mATe atyArathI teno abhyAs karajo. A vakhate 134 bALakoe javAb lakhI
mokalyA chhe, temAnthI 90 bALakonA javAbo sampUrNa sAchA chhe, jagyA ochhI hovAthI tamArA nAmo TUnkAmAn ja
ApyA chhe (jenAmAn nAm kaunsamAn lakhel chhe temanA javAbamAn jarA jarA bhUl chhe.) –जय जिनेन्द्र
mumbaI : rohitakumAr ma.jain,dipak jain,niranjan jain.,
manjulAben, ramIlAben, (dipak ech.) shAntAkrujh:
hansAben nirajakumAr,
rAjakoT: kirITakumAr, dilipakumAr, atUl jain,
jatIn jain, pragnAben, pravINakumAr, mahendra, harish,
nayanAben,(nIlAben, dilIpakumAr ke., surekhAben,
dIpak jain, dhanarAj, rohitakumAr)
jAmanagar: vAsantIben, ravindrakumAr, (chandanA jain,
manjulAben.)
kalakattA: jasavantakumAr jain,
vaDhavAN shaher: pAThashALAnI bALAo, ranjanaben,
rameshachandra jain, bipinachandra jain, chunIlAl,
jitendra jain, nalinIben, trambakalAl ramIlAben,
nalinIben en. hasamukhalAl, chamanalAl.
(bharatakumAr, manjulAben, kAntAben)
ghoD nadI: रीखवदास जैन, फूलचंद जैन,
[गीरधरलाल]
vInchhIyA:vasumatIben,rameshajain,kishor jain, nayanAben,
jayendrakumAr, mahendrakumAr, shashikAnta, karaNakumAr jain,
mInAkShIben, vIrAgaben, mInAkShIben ech. kiraN jain,
kAntilAl jain, jayantabALA, kokilAben, pramod,
ramIlAben, mahesh jain, chandrakAnta, (rameshachandra)
morabI: sudhAben, bharatakumAr jain, bhAnuben,
gijendrabALA, jayashrIbALA, maheshachandra jain, madhukar
jain.(aravind kumAr jain,bhUpendra jain,narendra jain.)
lImbaDI: nareshakumAr jain, suresh jain, hasamukh jain,
nalinakumAr, amRutalAl jain, lIlAdharakumAr,
rasilAben, sudhAben, narendrakumAr, phUlachand jain.
surendranagar: arUNAben, (nIlAben),
vAnkAner: varShAben, sudhAben, jitendra jain,
subhAShachandra jain, (pArUl, vyomeshachandra, rajanIkAnta,
jyotibALA, manaharalAl)
gonDal:vanamALIdAs,(devarAjakumAr,lIlAvatIben)
bhAvanagar: nIrUpamA jain.
surataH (praphUllakumAr, niranjanAben,)
amadAvAd: bharatakumAr jain, rajanIkAnta jain,
navanItakumAr jain, sulochanAben, vinodakumAr
jain, (kiriTakumAr, nIlAben,
porabandar: kriShnAben,
mahesANA: (hasitakumAr, nIlAben, priyavadan)
pAlej: (arUNAben)
boTAd: (mIrAmben jain)
dhrAngadhrA: dhImantakumAr jain
gaDhaDA:(satIsh,praphul,sushIlAben,harShadakumAr,mahendra,
sureshakumAr, jitendra, chImanalAl, sarojabALA)
navA: jayantilAl jain
dahegAm: (mukesh jain, anitA,)
hATam: naresh jain
sonagaDh: pradIp jain, jyotibALA, jinamati,
jinabAL, jitendra, pravINasinh, pavanakumAr, arUN,
reNukAben, jyotindra sI, dInesh jain, kirIT bI.
shailesh, hemant, kiriT sI. bharatakumAr ech.,
niranjan ech, bharatakumAr ke., naTavar jain,
pUrNAben, suresh e. sobhAgachandra, dharamachand,
viNAben, harShad jain, pravIN jain, AshiSh jain.
lAThI: praphUllAben, lattAben, shAntilAl jain,
gIrIshachandra jain.
malakApur: (चंदनकुमारी)
baDI sAdaDI (rAjasthAn) : (सुजानमल जैन)
alIganj: दिनेशचंद्र जैन
khanDavA: शीलाबेन जैन, वीणाबेन जैन
dilhI: अतरसेन जैन [हरिशचन्द्र जैन]
gAmanA nAm vagaranA: lalitakumAr surendra jain,
(सज्जनलाल बन्डी;)