mahA : 2487 : 11 :
bhAv ja na hovA joIe tathA tene vyavahAr dharmarUp pravRutti ja na hovI joIe. to teno tevo artha karavo
vyAjabI nathI, kemake samyagdraShTine svabhAv draShTi hovA chhatAn paN rAgarUp pravRutti hotI ja nathI em to kahI
shakAtun nathI; kAraN ke jyAn sudhI tene rAgAnsh vidyamAn chhe tyAn sudhI tene rAgarUp pravRutti paN thatI rahe chhe
ane jyAn sudhI tene rAgarUp pravRutti thatI rahe chhe tyAn sudhI tenA phaL svarUpe devapUjAdi vyavahAr dharmano
upadesh devAno bhAv paN thato rahe chhe; ane te rUpe AcharaN karavAno bhAv paN thato rahe chhe: to paN te
potAnI shraddhAmAn tene mokShamArga mAnato nathI. tethI teno kartA thato nathI. AgamamAn samyagdraShTine abandhak
kahyo chhe. te A svabhAv draShTinI apekShAe ja kahyo chhe, rAgarUp vyavahAr dharmanI apekShAe nahIn.
samyagdraShTi ek ja kALamAn bandhak paN chhe abandhak paN chhe, e viShayane svayam AgamamAn spaShTa karavAmAn
Avyo chhe”
30. uparanA avataraNano sUkShma abhyAs karavAthI darek jignAsune samayasAranI 1r mI gAthAno
sAcho artha shun chhe te barAbar khyAlamAn AvI jAy tem chhe.
12
31. vaLI A samayasAranI gAthAnI TIkAmAn ek uddhRut shlok ApavAmAn Avyo chhe. teno paN
ghaNA jIvo potAnI pragnAnA doShathI vAramvAr khoTo artha kare chhe. panDit shrI phulachandrajI sAhebe te sambandhI je
spaShTa ane nistuSh yuktithI je yathArtha artha karyo chhe te upayogI hoI ahIn ApavAmAn Ave chhe.
3r. teoe te ja shAstranA pA. 216 thI 217 sudhImAn je lakhyun chhe te nIche mujab chhe–
ahIn koI prashna kare chhe ke mokShamArgamAn nishchayanay dvArA jo vyavahAranay sarvathA pratiShiddha chhe to
sAdhakane vyavahAr dharmanI pravRutti kevI rIte banI shakashe ane tene vyavahAr dharmanI pravRutti thatI ja nathI em
kahevun uchit nathI, kemake guNasthAnonI bhUmikA anusAr tene vyavahAr dharma hoy ja chhe. banne nayonI
upayogitAne dhyAnamAn rAkhIne ek gAthA uddhRut karI (AdhAr tarIke laIne) AchArya amRutachandra paN
samayasAranI TIkAmAn (gA. 1r nI TIkAmAn) kahe chhe ke–
जइ जिणमयं पवज्जह ता मा ववहार–णिच्छए मुयह ।
एगेण विणा छिज्जइ तित्थं अण्णेण उण तच्चं ।।
jo tame jainadharmanun pravartan karavA chAhatA ho vyavahAr ane nishchay e banne nayone na chhoDo, kemake ek
(vyavahAr nay) vinA to tIrthano nAsh thaI jashe ane bIjA (nishchay nay) vinA tattvano nAsh thaI jashe.
[prashna–pUro thayo.]
samAdhAn e chhe ke–sAdhakane pot potAnA guNasthAn anusAr vyavahAr dharma hoy chhe temAn sandeh nathI
paN ek to te bandhaparyAy rUp hovAne kAraNe sAdhakanI temAn sadAkAL hey buddhi rahyA kare chhe. bIjun te
rAgano kartA na hovAthI shraddhAmAn tene Ashray karavA yogya mAnato nathI. sAdhak shraddhAmAn to nishchayanayane ja
Ashray karavA yogya mAne chhe, parantu te je bhUmikAmAn sthit (rahelo) chhe tene anusAr vartan karato thako te
kALamAn vyavahAr dharmane jANavun paN vyavahAranayathI prayojanavAn gaNe chhe. A Ashayane dhyAnamAn rAkhIne
AchArya amRutachandre A vachan kahyAn chhe:–
व्यवहरणनयः स्याद्यद्यपि प्राक्पदव्या–
मिह निहितपदानां हंत हस्तावलम्बः ।
तदपि परममर्थं चिच्चमत्कारमात्रं
परविरहितमन्तः पश्यतां नैष किंचित् ।।
artha: jeoe sAdhakadashAnI A pahelI padavImAn (shuddhasvarUpanI prApti hovAnI pahelI avasthAmAn)
potAno pag rAkhyo chhe tene jo ke vyavahAranay bhale ja hastAvalamban hoy to paN je puruSh paradravyabhAvothI
rahit chaitanya chamatkAr mAtra param arthanun antarangamAn avalokan kare chhe (tenI shraddhA kare chhe te rUp lIn
thaIne chAritrabhAvane prApta thAy chhe) tene te vyavahAranay kaIpaN prayojanavAn nathI.” (javAb pUro thayo)