: 8 : ātmadharma : 208
17 nishchay mokṣhamārga to ātmānān shraddhā–gnān ane ramaṇatā chhe, ane te vakhate shubh rāg hoy chhe
tene mokṣhamārga mānavo te vyavahār chhe. dayā, dān, bhaktino rāg to mokṣhamārgathī viruddha bandhamārga chhe, paṇ te
nimitta chhe. māṭe upachārathī ene mokṣhamārga mānavo te vyavahār chhe em kahel chhe. paṇ agnānī bahāranī
pravr̥uttine vyavahār kahe chhe māṭe tene vyavahāranī paṇ khabar nathī.”
7
18 āvā be prakāranun prarūpaṇ (nirūpaṇ) mokṣhamārga sambandhī hoy chhe em bhagavān shrī kundakund
āchārya dev shrī samayasāranī gāthā 414 mān kahe chhe. ā gāthānā arthane spaṣhṭa karatān shrī amr̥utachandra āchārya
te gāthānī ṭīkāmān pharamāve chhe ke :–
“shramaṇ ane shramaṇopāsakanā bhede be prakāranān dravyaliṅgo mokṣhamārga chhe–evo je prarūpaṇ prakār
(arthāt evā prakāranī je prarūpaṇā) te kevaḷ vyavahār ja chhe, paramārtha nathī, kāraṇ ke te prarūpaṇā pote
ashuddhadravyanā anubhavanasvarūp hovāthī tene paramārthapaṇāno abhāv chhe.
shramaṇ ane shramaṇopāsakanā bhedothī atikrānt, darshanagnānamān pravr̥utta pariṇati mātra (mātra darshan–
gnānamān pravartelī pariṇatirūp) shuddhagnān ja ek chhe–evun nistuṣh (nirmaḷ) anubhavan te paramārtha chhe,
kāraṇ ke te (anubhavan) pote shuddha dravyanā anubhavan svarūp hovāthī tene ja paramārthapaṇun chhe. māṭe jeo
vyavahārane ja paramārtha buddhithī (–paramārtha mānīne) anubhave chhe, teo samayasārane ja nathī anubhavatā;
jeo paramārthane paramārtha buddhithī anubhave chhe, teo ja samayasārane anubhave chhe”
(atikrānt=dūr oḷaṅgī gayelun)
8
19. shrī pravachanasāranī gāthā 1–pa nī ṭīkāmān shrī amr̥utachandra āchārya–ā viṣhayane spaṣhṭa karatān kahe
chhe ke :–
–jemān kaṣhāyakaṇ vidyamān hovāthī jīvane je puṇyabandhanī prāptinun kāraṇ chhe evā sarāg chāritrane–
te (sarāg chāritra) krame āvī paḍyun hovā chhatān (guṇasthān–ārohaṇanā kramamān jabarajastīthī arthāt
chāritramohanā mand udayathī āvī paḍelun hovā chhatān) dūr oḷaṅgī jaīne, je samasta kaṣhāy kalesharūp kalaṅkathī
bhinna hovāthī nirvāṇanī prāptinun kāraṇ chhe evā vītarāg chāritra nāmanā sāmyane prāpta karun chhun.
20. ahin je kahyun chhe teno sār nīche pramāṇe chhe :–
(1) vyavahār mokṣhamārga kaṣhāyakaṇ chhe, te bandhanī prāptinun kāraṇ chhe.
(ra) te darek sādhak jīvane krame āvī paḍyā vinā raheto nathī paṇ te mokṣhanun kāraṇ ke mārga nathī.
(3) tene oḷaṅgī javun arthāt tenāthī atikrānt thavun te mokṣha (nirvāṇ) nī prāptinun kāraṇ chhe.
(4) vyavahāramokṣhamārga
kaṣhāy kalesharūp kalaṅk chhe.
(pa) nishchayamokṣhamārga samasta kaṣhāy kaleshathī bhinna chhe.
ra1 shrī jayasenāchārya ā gāthānī ṭīkāmān kahe chhe ke :–
“te kramamān āvī paḍelun sarāg chāritra puṇya bandhanun kāraṇ chhe em jāṇī, teno parihār karīne
nishchay shuddhātmānubhūtirūp vītarāgachāritra grahaṇ karavun e bhāvārtha chhe.”
(parihār karavo, dūrathī oḷaṅgī javun–tenāthī atikrānt thavun–e badhun (ek ja chhe.)
9
rar paṇḍit pravar shrī ṭoḍaramalajī mokṣhamārga prakāshak adhikār 9 pā. 31p mān kahe chhe ke:–
* vyavahār karatān karatān nishchay thāy em mānanār vyavahārane atikrānt (oḷaṅgī) shakatā nathī
tethī tene kadī paramārtha buddhi thatī nathī.