: 8 : Atmadharma : 209
pa. pU. sadragurudevanAn jIv ane ajIv tatvonun
mULabhUt bhedagnAn karAvatAn pravachano
pravachanasAr–poSh vad san. 2017
have sharIrAdi paradravya pratye paN madhyasthapaNun pragaT kare chhe.
gAthA–160
णाहं देहो ण मणो ण चेव वाणी ण कारणं तेसिं ।
कत्ता ण ण कारयिदा अणुमंता णेव कात्तिणं ।। १६०।।
hun deh nahi, vANI na, man nahin temanun kAraN nahi;
karttA na kArayitA na, anumantA hun karttAno nahi.
(160)
anvayArtha :– hun deh nathI, man nathI, temaj vANI nathI, temanun kAraN nathI, karttAno anumodak nathI.
dharmAtmAne sharIrAdi parapadArtha pratye pakShapAt nathI
1. dharmIjIv sharIr, man, vANIne potAnA mAnato nathI. sharIr, man, vANI paradravya chhe tethI tenA
pratye mane pakShapAt nathI eTale ke A sharIr Am rahe to ThIk evo mAro abhiprAy nathI, AvA prakAranun
sharIr hoy to ThIk evI buddhi nathI; dharmI jIv sharIr, man, vANIne sadAy paradravya samaje chhe, mATe temanA
pratye tene pakShapAt nathI; vANI vANInA kAraNe nIkaLe chhe, mAre kAraNe nIkaLatI nathI. paradravyanI vartamAn
avasthA kevI rahevI te AtmAne Adhin nathI. vANI jorathI bolAy to ThIk evI bhAvanAvALo
mithyAdraShTi chhe.
2. sharIrano hun svAmI thaI shakato nathI; sharIr, man, vANI paradravya chhe. sharIranI avasthA thavAnI
hoy te thAy mAre tenon pakShapAt nathI. sharIr anukUL rahe to ThIk evo pakShapAt dharmI karato nathI; je
pakShapAt kare chhe te mithyAdraShTi chhe.
3. sharIr paDo ke raho, vANI maun rahe ke bolAy e pudgalanI dashA chhe, paradravya pratye mane pakShapAtano
abhAv thayo chhe. jarA paN pakShapAt nathI. juo samyagdraShTinI bhAvanA! hun nitya gnAtA draShTA chhun evo yathArtha
nishchay chhe, Am hun atyant madhyastha chhun, jarA paN pakShapAt nathI e nAstithI vAt karI to asti shun chhe? ke
sharIranI avasthA je thavAnI hoy te thAy, vANI nIkaLe athavA na nIkaLe mAre tenI sAthe sambandh nathI.
parapadArthanI hun bhinna chhun, hun sarvanI madhyamAn sAkShIpaNe jANanAr chhun. paradravyamAn Am pheraphAr thAy to ThIk ane
na thAy to ThIk nahi evo pakShapAt mane nathI. aho! hun sharIr, man, vANI Adi pratye madhyastha chhun.
4. ‘tattvArtha shraddhAn’mAn–jIv, ajIv, Asrav,