: 14 : Atmadharma : 214
ja na ene vyavahAradharmarUp pravRutti ja hovI joIe. to eno Avo artha karavo barAbar nathI kem ke
samyagdraShTine svabhAvadraShTi hovA chhatAn paN rAgarUp pravRutti thatI nathI em to kahI shakAtun nathI kAraN ke jyAn
sudhI tene rAgAnsh vidyamAn chhe tyAnsudhI tene rAgarUp pravRutti thatI rahe chhe ane jyAnsudhI tene rAgarUp pravRutti thatI
rahe chhe tyAnsudhI tenA phaLarUpe dev pUjAdi vyavahAradharmano upadesh devAnA bhAv paN thatAn rahe chhe ane te rUp
AcharaN karavAnA paN bhAv thatAn rahe chhe. chhatAn paN te potAnI shraddhAmAn tene mokShamArga mAnatA nathI tethI tenA
kartA thatA nathI.
120. AgamamAn samyagdraShTine abandhak kahyA chhe te svabhAvadraShTinI apekShAe ja kahel chhe, rAgarUp
vyavahAradharmanI apekShAe nahi. samyagdraShTi ek ja kALe bandhak paN chhe ane abandhak paN chhe. e viShayane
svayam AgamamAn spaShTa karavAmAn Avel chhe. amRutachandrAchArya puruShArthasiddhi upAyamAn kahe chhe :–
येनांशेन सुद्रष्टिस्तेनांशेनास्य बन्धनं नास्ति ।
येनांशेन तु रागस्तेनांशेनास्य बन्धनं भवति ।। २१२।।
येनांशेन ज्ञानं तेनांशेनास्य बन्धनं नास्ति ।
येनांशेन तुं रागस्तेनांशेनाय बन्धनं भवति ।। २१३।।
येनांशेन चरित्रं तेनांशेनास्य बन्धनं नास्ति ।
येनांशेन तु रागस्तेनांशेनास्य बन्धनं भवति ।। २१४।।
artha:– je anshathI A jIv samyagdraShTi chhe te anshathI tene bandhan nathI, paN je anshathI rAg chhe te
anshathI tene bandhan chhe. 212 je anshathI A jIv gnAn chhe te anshathI tene bandhan nathI, paN je anshathI rAg
chhe te anshathI tene bandhan chhe. 213 je anshathI A jIv chAritra chhe te anshathI tene bandhan nathI, paN je
anshathI rAg chhe te anshathI tene bandhan chhe. 214
121. A rIte nishchayanay ane vyavahAranayanA vivechanathI e nirNay thaI jatAn ke mokShamArgamAn mAtra
nishchayanay kem upAdey chhe ane yathApadavI jANavA mATe prayojanavAn hovA chhatAn paN vyavahAranay kem upAdey nathI,
ahIn enA Ashraye upadesh devAnI paddhatinI mImAnsA karavAnI chhe. e to ame pahelAn ja batAvI AvyA chhIe ke
nishchayanayamAn abhedakathananI mukhyatA hovAthI te parathI bhinna dhruvasvabhAvI ekamAtra AtmAne ja svIkAre chhe.
122. asalamAn paranun peT ghaNun moTun chhe. temAn sva AtmA sivAy anya dravyo potAnA guN–paryAy sahit
to samAyelA chhe ja, sAtho sAth jemane vyavahAr nay (paryAyArthikanay) svAtmArUpe svIkAre chhe te paN A nayamAn
par chhe, tethI nishchayanay svAtmArUpe na to guNabhedane svIkAre chhe, na paryAyabhedane svIkAre chhe ane na nimittAshrit
vibhAvabhAvone paN svIkAre chhe. sanyog upar enI draShTi ja nathI. e badhA enI draShTimAn par chhe tethI te A badhA
vikalpothI rahit abhedarUp ane nitya ekamAtra gnAyakasvabhAv AtmAne ja svIkAre chhe.
113. kAryakAraN paddhatinI apekShAe vichAr karatAn jyAre te gnAyak svabhAv AtmA sivAy bIjA
badhAne par mAne chhe tyAre te bIjAnA Ashraye kArya thAy chhe e draShTikoNane kevI rIte svIkArI shake arthAt na
svIkArI shake, tethI tenI apekShAe ek mAtra e ja pratipAdan karavAmAn Ave chhe ke je koI paN kArya thAy chhe
te potAnA upAdAnathI ja thAy chhe. te ja teno nij bhAv chhe ane te ja potAnA pariNamanarUp sAmarthyadvArA
kAryarUp pariName chhe. nimitta chhe ane te bIjAnun kAI kare chhe e kathan ene mAnya ja nathI. e to nishchayanayanI
tattvavivechananI paddhati chhe. paN vyavahAranayanI tattvavivechananI paddhati enAthI bhinna prakAranI chhe. e guNabhed
ane paryAyabhedarUp to AtmAne svIkAre ja chhe. sAtho sAth je vibhAvabhAv ane sanyogI avasthA chhe te rUpe
paN AtmAne mAne chhe. A nayanun baL nimitto par adhik chhe, tethI A nayanI apekShAe A kArya A
nimittothI thayun em kahevAmAn Ave chhe. A kathan A ja nayamAn shobhe chhe ke ‘jo nimitta na hoy to kArya paN
nahi thAy,’ nishchayanayamAn nahi. nishchayanayathI to em ja kahevAmAn Avashe ke jyAnsudhI nishchayaratnatrayanI
prApti thatI nathI tyAnsudhI pUrvanA koI paN bhAvane vyavahAr ratnatray kahevA te barAbar nathI. ane